PHAT TRIEN
^L A N C NGHE TRUYEN THONG
TRONG GHUYEN DjGH GO GAU KINH TE 6 TINH THlTA THIEN - HUE
NGUYEN Lfe THU HIEN<''
N
ghe va ling nghe tmyen thdng da gdp phan tao dvmg ban sic van hda Hue va cd vai trd quan trpng trong ddi sdng kinh te - xa hpi, nhft la ddi vol cac vung ndng nghiep ndng thdn efta Thfta Thien - Hue. Phit trien nganh nghe tieu thft cdng nghiep va ling nghe se gdp phan tbftc day phft trien ket cau ha tang ndng thdn, cft tao va gift gin mdi tradng sinh thai trong cac cpng ddng dan cu, nhft la trong qua trinh phat trien cac nganh nghe va lang nghe tmyen thdng gan vdi du Ijch sinh thii va du ljch lang nghe, cai thien va nang cao mftc sdng cho cu dfti ndng thdn. Dft hdi Dang bp Thfta Thien - Hui lin thft XIII (nam 2005) da quyet djnh chuyen co ciu kinh ti efta tinh theo budng djch vu - cdng nghiep - ndng nghiep vdi muc tieu phft tiiin du Ijch tid thinh mpt nganh kinh te mfti nhpn, gdp pbfti thuc hien thing lpi nhiem vu cdng nghiep hda, hien dft hda. Nghi va ling nghi tmyen thdng d Thfta Thien - Hui ra ddi, tdn tft va phft trien ludn gin Ilin vdi nhiing(•) Trudng Dai hoc Kinh t^ H u i
budc thing trftn efta tren 300 nam ljch sft Thufti Hda - Phft Xuan - Hue hdm nay.
Lang nghe tmyen thdng la nhihig thdn lang cd mpt bay nhieu nghe thft cdng tmyen thdng dugc tich ra khdi ndng nghiep de sin xuft kinh doanh va dem Ift ngudn thu nhap chft yeu trong nam. Nhihig nghe thft cdng do dugc truyen tft ddi nay sang ddi khac. Cung vdi thft thich efta thdi gian, cac ling nghe thft cdng nay da trd thanh nghe ndi tidi, mpt nghe cd trayen, tinh xao, vdi mdt tang Idp thg thft cdng chuyen nghiep hay ban chuyen nghiep sdng chft yeu bang nghe dd. San pham lam ra cd tinh my thuft va da trd thanh hang hda tren thj trudng.
Tinh Thfta Thien - Hue hien nay cd tat ca 88 lang nghe, trong dd cd 69 lang nghe tmyen thdng, chiem 78,4%; 8 ling nghe tieu thft cdng nghiep, chiem 9,1%); 11 ling nghi mdi du nhap, ehiim 12,5% so vdi tdng sd lang nghe tmyen thdng tren dia ban tinh. Cac ling nghi bien tap trang vao 11 nhdm sin pham chft yeu, vfta phuc vu nhu ciu tai chd, vfta phuc vu nhu ciu efta du
74 LY LUAN CHINH TR! 8 - 2010
khach. Nhdm san phim dftc ddng phft hiin d thanh phd Hui vdi khoang tren 40 hg lao dpng thudng xuyen va tren 20 hd lam theo thdi vu ket hgp kinh doanh djch vu du Ijch tap tmng d xa Thfty Xuan va Phudng Dftc.
San pham dftc ddng kha da dang nhu bang thft cdng my nghe, do thd tu, san phim dftc cdng nghiep. Dae biet cd mdt sd san pham dftc phuc vu tdn tao, phuc vy cac di tich vin hda nhu tupng danh nhan, dft bdng chung... Cac sin pham die thft nay the hien net dpe dao ve trinh dp tay nghe va ky thuft due nhihig san pham cd khdi lugng ldn efta thg dftc d Hue. Cac san pham gach ngdi d hai lang nghi Nam Thanh va Thfty Phft cd nhu ciu kha Idn, dac biet la thj tradng ndng thdn trong tinh va tinh Quftig Trj, phuc vu xay dimg cic cdng trinh dan dvmg thap ting. Tuy nhien, do khu vyc sin xuft dang xen lan trong khu dan cu nen khdng the phft tiiin dugc. Day la ngftih cd nhieu trien vgng phit trien tdt trong tuong lai, vi vay phft di ddi den noi sfti xuft tap tmng.
Rieng sin pham gdm efta lang nghe Phudc Tich cdn nhieu ban cbe ve mau ma, chft lugng... nen thj tradng tieu thy cdn khd khin, khd ket hgp phuc vu du Ijch lang cd Phudc Tich. Nhdm san phftn tre dem, ndn la, dem bang, chdi ddt kha da dang vdi nhieu chftng loft, quy cich khac nhau. Tuy nhien mau ma, chft lugng san pham cdn nhieu ban cbe va chft yeu phuc vu nhu cau npi dja, mpt sd san pham tre dan budc dau dugc xuft khau nhung chft lugng cdn ban che. Tuy vay, nhdm nghe nay da gdp phan ding ke trong gift quyet lao ddng ndng nhan va tang thu nhap cho cac bd gia dinh.
Day la nhdm san pham thupc cac ling nghi
cd nhiiu tiim ning phft trien de phuc vu du Ijch va xuit khiu, nhit la nhirng san pham dan Ift tft tre, may, lit... dang cd thi tradng kha ldn ca trong va ngoai nudc. San pham ren va bang ngu kim do gia dung khdng cdn phft hgp vdi xa bgi hien dft, do vay nhiiu bd ren da chuyen ddi nghe vfta ket hgp hang ngft kim phuc vu gia dung, vfta ket hgp sfta chfta may mdc phuc vu ndng ngu nghiep. Hien ehi cd mdt sd it hp cdn duy tri san xuft cic loai ndng cu san xuft ndng nghiep theo don dft hang efta khach hang. Da che la san pham dac thu cua cac ling nghi thft cdng d Phft Lpc, chft yeu phuc vu xay dvmg cic cdng trinh dan dung, cdng cpng va dang cd nhu cau ldn ca trong va ngoai nudc. Nhdm san pham che bien luong thye va thye pham chft yeu la sfti xuit bftn, banh da, nude mam, tdm chua...
phit trien kha manh, phuc vu nhu cau trong tinh va khach du ljch, khdng bj canh tranh bdi nhieu san pham cftng loft. Sfti pham det den va det ludi ngu cu cdn nhieu ban che ve mau ma va tinh da dang, chft yeu ty san ty tieu tren dja ban va phu cfti. Ddi vdi loai sin pham nay neu biet da dang hda chftng loft va nang cao chat lupng thi se md dugc thj tradng tieu thy ldn; san pham det den efta ddng bao dan tdc A Ludi mudn khdi phuc, phft trien can phai ddi mdi phuong thftc det, san xuft them bang thft cdng my nghe, hang luu niem phuc vu du ljch va xuit khau. San pham hoa giay va tranh giiy mang tinh thdi vu, chft yeu phuc vu tin ngudng va cic ngay le hdi dan gian trong dja ban tinh. Day la nhdm san pham cd tiem nang phuc vu du ljch rat ldn, nhu cho du khach true tiep lam cac san pham hoa giay, tranh giay,... Cho nen can cd
L Y L U A N C H I N H TR! 8-2010 75
hudng cu the de phft trien thanh cac lang nghi truyen thdng phuc vu du ljch. Nhdm san pham mdc my nghe va mdc cao cap da dugc nhieu thj trudng trong va ngoai nudc biit din, nhung do kha nang sin xuft cdn nhd nen chi phuc vu ndi dja hoac tham gia xuit khau tft chd thdng qua viec mua ban vdi khach du Ijch nudc ngoai hoac xuft khau gian tiep thdng qua mpt sd cdng ty ldn a Thanh pho Hd Chi Minh va Ha Npi.
Gan day mpt sd san pham ci biet da dugc nhieu noi dft hing nhu san pham phuc che nha trudng, phuc che do ngi thft son son thep vang hoac mgt sd san pham vfta ket hgp tinh tmyen thdng vdi tinh bien dft de phuc vu nhu cau trang tri ndi thft trong nude nhu cac loft ban, ghe, tft, giudng ngft, sap. San pham then kha phong phft, da dang vdi nhieu trudng phii khic nhau nhu then nghe thuft, then phuc vu nghi le, tdn giio, then xuat khau qua cac nudc EU...
Nhin chung san pham then d Thfta Thien - Hue cd chft lugng va tham my cao dugc thj tradng trong va ngoai nudc ua chuong, vi vay de phft trien thanh cac lang nghe phuc vu du ljch nhftn day manh kim ngach xuft khau. Nhdm sfti pham dau lac va dau tram bau nhu khdng phft trien vi nhu cau efta thj trudng qui thap, hoac khdng cd do ed nhiiu san pham cdng nghiep thay the cd chft lugng va mau ma tdt hon.
Da sd sin pham efta cac lang nghe tren dia ban tinh cd chft lupng chua cao va chua ddng deu, trinh dp tham my va tinh thuong mft cdn nhieu ban cbe nen sftc canh tranh tren thi tradng cdn kem. Die biet, hang thft cdng my nghe chua cd nhiiu san pham pbfti anh sinh ddng gii trj ban sic van hda dan tdc va dja phuang, nhiiu san
pham cdn sao chep efta cac noi khac, lam giam tinh bip din ddi vol du khach. Nhiiu chft CO sd sin xuit do chay theo lgi nhuan nen da lam anh hudng nhieu din uy tin efta nhiing ling nghi trayin thdng. Chua cd san pham xuat khau true tiip ma ehi la gia cdng xuft khau cho cac cdng ty Idn nhu theu, tre dan; mdt sd san pham chft yeu tieu thu thdng qua xuft khau tft chd bang viec mua ban efta khich du Ijch qudc te va qua tmng gian tiong va ngoai tinh nhu ndn la, tre dan, mpc my nghe... Cd mdt sd sfti pham vfta tieu thu tryc tiep, vfta ket hgp qua trung gian nhu dftc ddng, dem bang, det ludi ngu cu, tranh giay va hoa giay, che bien bftn, banh. Cd thi ndi tbi tmdng tieu thu sin pham efta cic lang nghe edn nhieu ban cbe, vl vay can cd bien phap phft trien va md rdng thj tradng trong nudc va nudc ngoai nhftn day manh xuft khau cac sfti phftn tiem nang nhu theu, mdc my nghe, tre dan, det den... Cd nhu vay mdi xay dvmg va phft trien cic ling nghe tmyen thdng thinh cac lang nghe phuc vu du Ijch gdp phfti tich eye thftc day chuyin djch CO cau kinh te va lao ddng cho cac vftng ndng thdn trong tinh.
Quy md co sd vft chft efta cac don vj san xuft trong lang nghe tfty thude vao nganh nghe san xuft. Cd nhiing nganh nghe nhu sin xuft may tre dan, ndn la, dem bang, det ludi ngu cu, hoa giay, tranh giay, det den, theu, chdi ddt, san xuft bftn, banh da...
hau bet sft dung nha d lam noi san xuft, vi vay cac hg sfti xuft khdng cfti dau tu nhi xudng, chft yeu dau tu vdn luu dgng di phuc vu sin xuft. Quy md vdn binh quan efta mgt hd tiong cac nhdm nghi tii 2 - 12 trieu ddng, ehiim tren 96% tdng sd bd
76 LY LUAN CHiNH TR! 8-2010
ti-ong cac lang nghi; so co sd san xuft d cac lang nghe dftc ddng, gach ngdi, mdc my nghe cd mftc vdn binh quan tii 20 trieu ddng den tren 100 trieu ddng, ehiim chua den 4% tdng sd hp trong cic ling nghe toan tinh. Co sd vft chit efta cac don vj san xuat trong ling nghi qua thd so, lac hau, van la CO sd sin xuft nhd, chft yiu la lao ddng thft cdng, nang suft lao ddng thap, mang tinh ty san ty tieu. Cd nhihig nganh nghe chft yeu sft dvmg lao ddng thft cdng, khdng cd cdng doan nao sft dung may mdc nhu lam ndn la, dem bang, theu, ehe bien nudc mam, sin xuft banh da, hoa giay va tranh giay. Mdt sd nganh nghe gfti day nhd cd dien ludi ve ndng thdn da ip dung mdt sd cdng doan co gidi hda de vfta giam bdt sftc lao ddng, vfta ting nang suft, nhu nghe sfti xuft bftn, mdc my nghe va cao cap, san xuft gach ngdi, dftc ddng, san xuft hang ngu kim gia dvmg, che bien tinh bdt sin. Die biet cd mdt sd nganh nghe nhu sfti xuft mdc my nghe, sfti xuft gach ngdi budc dau da cd sy Hen kit hgp tic gifta cac hg, co sd san xuft vdi nhau de dau tu them may mdc va thye hien , chuyen mdn hda trong mdt sd khau nhu
nghien dit, siy gd, xft ly gd,... di dam bao tang nftig suft lao ddng, tftig sftc canh tranh tren thj tradng. Viec diu tu phft triin san xuft trong cac ling nghe cdn yiu kem va bat cap do kha nang ngudn vdn ban hep efta cac thanh phan kinh te trong ling nghe;
mpt phan cdn xuft phft tft nguyen nhan la trinh dp van hda efta da sd cac chft co sd san xuat thap; ddng thdi cac bp sfti xuit chua y thftc dugc tim quan trgng efta viec ddi mdi ky thuft cdng nghe, do dd it coi trgng diu m cho ITnh vyc nay. Die biet, din nay vin
chua cd mdi Hen he chft che nao giua cac nha khoa hgc, cac co quan quan ly va nghien cftu khoa hgc, ky thuft cua cac nganh vdi cac ddi mgng san xuft nghe d cac lang nghe trong nghien cftu, tim tdi cft tien quy trinh ky thuft nhftn giup cac lang nghe nang cao chft lugng va sd lugng san pham dap ftng yeu cau efta khich hang.
Do die thft efta san pham thft cdng tmyen thdng ddi hdi phft sft dvmg dgi ngft ngudi lao ddng cd kinh nghiem va trinh dp tay nghe cao, nhung sd nghe nhan d cac ling nghe tmyen thdng dang giam din do dieu kien sftc khde, mdi gia. Trong khi dd, dpi ngu lao ddng ke cfti, cd tam huyet vdi nghe ngay cang it va trinh dp tay nghe chua dip ftng dugc yeu eau efta qui trinh san xuft. Han cbe ve dieu kien vdn da kbiin cho cac ling nghe tmyen thdng khdng cd dieu kien ddi mdi ky thuft, ftng dung cdng nghe vao san xuft; cdng tac dao tao tay nghe cho ngudi lao ddng chua dap ung dugc yeu cau thye tien dft ra. Sy phft trien thieu quy hoach, ty phat, quy md san xuft nhd, manh mftn da dfti den viec khai thae ngudn nguyen lieu bfta bai, ky thuft khai thae thd so, lac hau, vi vay, hieu qua kinh te khdng cao va tic ddng xau den mdi tradng nhu d nhiem khdng khi, ngudn nudc, can kiet ngudn tai nguyen thien nhien sin cd efta dja phuang. Do dd, viec khdi phyc va phft trien cac nghe va ling nghe tmyen thdng bien nay d tinh Thfta Thien - Hue la yeu cau bftc thiet trong viec phft trien kinh te - xa hdi efta tinh cung nhu trong qua trinh chuyen djch co cau kinh ti tren dia ban toan tinh.
LY LUAN CHINH TR! 8-2010 77