KHOA HOC-CONG NGHf
Nghien ciiu thuc nghiem mo-dun cat dong cua bi-tum - epoxy
• ThS.TRAN TH! cAlVI HA - TrUdng Dgi hgc Gioo thong v,
TOW TAT: Nghien cdu th\jc hi$n thi nghiem cat dpng luu bien tren thiet bi DSR cho bi-tum - epoxy v6i 3 logi ham luong epoxy khac nhau (15%, 35%, 50% epoxy) va bi-tum 6 0 / 7 0 6 mot dai tan so va nhiet do de tao dCf lieu cho viec xay dung dudng cong chu mo-dun cSt dqng (C) Nghien cuu cung xac dinh mo-dun c^t dgng cua bi-tum - epoxy theo chuan PG (tan so 1 59Hz).
TL/ KHOA: Bl-tum - epoxy, mo-dun cat dong, dudng cong chd
ABSTRACT: Experimental research on dynamic shear modulus (G") of bi-tumen - epoxy using Dynamic shear Rheometer was earned out for three types of bi-tumen - epoxy corresponding to 3 contents of epoxy (15%, 35% and 50%) and bi- tumen 6 0 / 7 0 in the variable range of frequencies and temperatures in order to construct master curve of G" Moreover, dynamic shear modulus of these bi-tumens was implemented according to PG standard
KEYWORDS: Bi-tum modulus, master curve.
epoxy, dynarr shear
I.OATVANOE
Be tdng asphalt epoxy dung chat ket dinh bl-tum- epoxy vdi eac dac tinh chdng lun vet banh xe va chdng mdi tot da va dang duoc sd dung lam Idp mat dUdng d td chiu tai trong nang va ban mat cau thep true hudng d nhieu nudc tren the gidi nhU Anh, My, Nhat Ban, Ukraina, Trung Qude [1 ]. Chuong trinh nghien cdu be tdng asphalt epoxy dTrUdng Dai hpc GTVT [3] da dat dupe nhUng ket qua bude dau. Trong nghien cdu [3], eae tinh chat co ban cua bi-tum - epoxy duac tao ra tU sy ket hap cua epoxy (do Cdng tyTAIYU KENSETSU, Nhat Ban eung cap) va bi- tum 60/70 vdi mdt vai tl le khac nhau da dupe nghien cUu. Cae ket qua eho thay, vdi ham lupng epoxy them vao t y 15% den 50%, bi-tum - epoxy cd cac tinh chat thda man cae ehi tieu ky thuat cua bi-tum thdng thudng sy dung trong xay dUng theo TCVN 7493:2005. Vdi ham lupng epoxy Idn hon 35% khoi lUpng hon hpp, bi-tum - epoxy ed do kim lun giam dang ke va nhiet dp hda mem tang vupt trdi so vdi bi-tum 60/70 thdng thudng. Dae 54
biet, neu sd dung ham lUpng epoxy len den 50% thi 2 chi tieu nay cua bi-tum-epoxy cdn vUdt trdi hdn bi-tum polymer. De ed the danh gia rd hdn ve bi-tum-epoxy, dac tinh luu bien cua nd se duoc xac dinh va phan tich trong nghien cdu nay.
Dae trung luu bien eua chat ket dinh gdm md-dun eat dpng (G*) va gde pha (6^) la chi tieu quan trong nhat de phan loai nhUa dUdng theo cap dae tinh sd dyng PG theo AASHTO M320-17 "Specification for Performance- Graded Asphalt Binder". Md-dun eat ddng cdn dUpc SLT dung de dU doan Ung XKS dan nhdt tuyen tinh eua hon hpp be tdng asphalt trong phan tich ket cau mat dudng.
Bai bao trinh bay ket q u i nghien cdu cae dac trUng luu bien cua hon hpp chat ket dinh bi-tum-epoxy chUa hda gia vdi ty le 15%, 35% va 50% epoxy. Nghien cUu thUe hien tai Phdng Thi nghiem LAS1256 - TrUdng Dai hoc GTVT sd dung may do c^t ddng lUu bien Dynamic Shear Rheometer (DSR) dang hai dia phang theo tieu chuan eua My AASHTOT315.
Ket qua nghien cdu xae dinh dac trUng lUu bien cua bl-tum - epoxy theo chuan PG (tan sd 1,59Hz} va xay dyng dudng cong chu de xac djnh G* d nhiet do va tan sd bat ky.
2. Npi DUNG N G H I E N CUTUTHl/C NGHIEM 2.1. Vat lieu thi nghiem
Bi-tum-epoxy sd dung trong nghien cdu la ket hdp cua epoxy dupe eung cap bdi Cdng ty TAIYU KENSETSU - Nhat Ban va bi-tum 60/70 eua Petrolimex Viet Nam vdi ti le 15%,35%va 50% epoxy theo tong khdi lUpng, la loai da dupe nghien cyu trong [3]. Bl-tum 60/70 cua Petrolimex Viet Nam eung duoc sy dung de lam vat lieu doi chdng trong nghien cyu nay. Cac chi tl^u cd ban eua eac loai bi- tum sy dung trong nghien cUu dupe the hien d Sdng2.?.
Sing 2.1. Mdt vii chl tieu cu bin cua 3 loai bi-tum - epoxy vi bi-tum 60/70 [3}
rr
'
»
S™,'
,».
[ 1 ^ 2 5 ^ ,
! Nl.,,«6h»m™
vl
mm K
- t p w y
•poxy 65 B7 a.
G l l t r )
s s % ; 50%
S623 5537 5475 63 JO
s:
6 1 0
488 PbilOng p h i p
thdrnghUm
TCVN 7495 JOOS
TCVN 7497 J005
Ghi chu: Cac chl tieu cua bi-tum - epoxy trong Bing 2.1 dupe xic dinh 6 tr^ng thai bio dudng 2 gid d nhiet do phong sau khi tron bl-tum vdi epoxy
KHOA H p c - C O N G N G H t
So 11/2018
Quy trinh chuan bl, trdn bi-tum vdi epoxy de tao mau bl-tum - epoxy dupe thyc hien theo dung quy trinh trang nghien cdu [3].
2.2. Thi nghiem cSt dpng lUu bien tren may DSR Thf nghiem dUpc thUc hien tren thiet bi DSRRHEOTESTRN 4.3 cua PhdngThi nghiem LA5XD 1256 - TrUdng Dal hoc GTVT. Thi nghiem dUoe thUc hien bSng each tao ra bien dang goc cd dang ham sd dang hinh sin tren mau bi-tum d cac nhiet dp va tan sd khac nhau, bien dang gde nay dupe the hien trong edng thUc (1).
?' = ?'™,''siii(fl>0 (1) Lye cat do dUde la ham sd cua thdi gian ed dang
hinh sin dupe bieu dien theo cdng thye (2), trong do 6^. la gde lech pha giUa lUc c3t va bien dang:
^ = '"™.>^sin(tu; + 5c) (2) Trong nghien eUu nay, thf nghiem dupe thuc hien
vdi eae dieu kien sau:
- Dia thi nghiem: Loai dia dudng kfnh 8mm va khoang each giUa cae dia 02mm (diing eho thi nghiem nhiet dp t y 5°C den 35°C), loai dia dudng kfnh 25mm va khoang each giUa eae dTa thf nghiem 01mm (dung cho thf nghiem nhiet do tU40''C den 60"C).
- Kleu tac dung tai trpng: Khong che bien dang.
- Nhiet dp thi nghiem va tan sd thf nghiem: De so sanh, danh gia sy thay doi md-dun c^t ddng theo thdi gian va dieu kien bao dUdng, thf nghiem dupe tien hanh d cac nhiet dp 46''C, 52"C, 58°C, 64''C, 70''C, 76'^C, 82"C va tan so 1.59Hz theo chuan PG. De xay dUng dudng cong chu md-dun e^t ddng (G*), thi nghiem dupe tien hanh trong mdt pham vi rdng cua nhiet dd (5°C - eO^C) va tan sd(l.OHz-IOHz).
- Bien dp bien dang dupe lya chpn de vat lieu bi-tum - epoxy lam viee trong gidi han dan nhdt tuyen tinh. Bien dp bien dang nay cd gia trj khac nhau tiiy thudc vao ti le epoxy pha trdn, nhiet do va tan sd thf nghiem.
Cac ket qua do dUpc ghi lai bang phan mem chuyen dung sau do dupe tinh toan cho ket qua dp Idn md-dun cat ddng |G'| va gde pha 6^.
Tat ea eae thi nghiem deu dUdc thue hien vdi ca 4 loai bi-tum bao gom 3 loai bi-tum - epoxy 50% epoxy, 35% epoxy, 15% epoxy va bi-tum 60/70. Bang2.2the hien khdi lupng thf nghiem thuc hien va sd mau thi nghiem.
Bing 2.2. Khm lupng thinghiem thuc hien trong nghien cuu
Bang 3.1. Ket qui thi nghiem xac dmh md-dun cit dong theo chuan PC ftan sd 1.59Hz)
Loai t h i nghi£m
Thi nghldm theo c h u i n PG (tan s f i l 59Hz, e>
76,82)
Phuc vu xiy di/ng ducjng c o n g c h O ( t °
= 5-6ff>C,t3n56l-10Hzl T h « gian b J o d u 6 n g m l u ( g I M
2 48 96 168 336 96 (eCC)
24 1 5 % ' epoxy ;
Loai bl-tum 3 5 % epoxy 1 1 1 1 1
' 1
5 0 % epoxy
- ;^^;-
. , 1 ,
6 0 / 7 0
3. P H A N T I C H K^TQUATHf N G H | £ M 3.1. Ket q u i thJ nghiem DSR theo chuan PG Ket qua thf nghiem xae djnh md-dun elt ddng theo chuan PG dUdc the hien trong Bang 3.1.
Ket q u i thi nghi&m bUdc dau cho thay sy anh hudng cua ham lUpng epoxy, thdi gian va nhiet do b i o dudng den tri so G*/sin6 cua bi-tum - epoxy. Vdi viec tang ham lupng epoxy tU 15 - 50% theo khoi lupng, trj sd G*/sin6 tang rd ret khi so sanh d cung tan sd va nhiet dp, dac biet khi d nhiet do cao. Ngoai ra, cung ed the thay rang thdi gian bao dUdng cung anh hUdng den gia tri md-dun cat ddng nay. Ham lUpng epoxy cang Idn thi thdi gian b i o dudng cang anh hudng rd den G*/
sind cua bi-tum - epoxy. Vdi cung thdi gian bao dudng 96 gid, mau dupe bao dudng d 60''C ed G*/sin6 Idn hon dang ke so vdi mau duoc bao dUdng d nhiet dp phdng (25°C) 6 tat ca cac nhiet dp thi nghiem. Tham chi, mau dupe bao dudng d 60''C trong 96 gid edn ed gia tri G*/
sin6 cao hon mau dUac bao dudng d 25°C trong 168 gid va 336 gid d tat ea eac nhiet dp thi nghiem khi ham luong epoxy la 15%. Dieu nay cung xay ra tUOng tU vdi bl-tum - epoxy 35% epoxy khi nhiet dp thi nghiem <
70''C. Ket qua thi nghiem DSR hon hpp bi-tum - epoxy ed 15%, 35%, 50% epoxy chUa hoa gia RTFO va PAV tuong duong vdi cap dae tinh khai thae lan lupt la PG70, PG76, PG82.
3.2. Xay di/ng di/cfng cong chu md-dun cSt dong Dudng cong ehu md-dun cat ddng |G*| dupe xay dung t y tap dU lieu do |G*| d mdt viing rdng tan sd va nhiet dp. Viec xay dung dudng cong chu |G*| eua bi- tum - epoxy cho phep dU doan gia trj |G*| d tan sd va nhiet dd bat ky.
Cac budc de xay dyng dudng cong ehu |G*] nhUsau:
- Budc 1: Lap dUdng cong quan he giUa (G*} vdi (a^*tan so} cua tat ea eae nhiet dp;
- Bude 2: Chpn nhiet dp tham chieu, trong nghien cUu ehon nhiet dp tham chieu la T^^ - SO^C;
- Bude 3:Tien hanh dich chuyen theo phupng ngang lan luat tat ca eac dudng cong, eae dudng cong d nhiet dp cao hon nhiet dp tham chieu T^, dUOc dich ve phia ben trai, cdn cac dudng cong d nhiet dd thap hon nhiet dd tham ehieu duoc dieh ve phia ben p h l i vdi he sd dich chuyen a^
He sd a^ d moi nhiet do duac xem la mdt hang so tUdng dng vdi nhiet do tham chieu da chpn. Cdng thUc (3) the hien tUOng quan giUa thdi gian tac dung cua tai trpng d nhiet dpTva thdi gian tae dung tUong dUdng tai nhiet tham chieu T ,vdi a^
55
KHOA HOC-CONG NGHl
Trong do:
a^ - He so dieh chuyen, la ham so eua nhiet do;
t -Thdi gian tac dung eua tai trpng tai nhiet dp T;
t^, - Thdi gian tae dyng tuong duang tai nhiet dp tham chieu T^^
Ket qua xay dung dudng cong chu |G*| cua bi-tum - epoxy 35% sau 336 gid bao dUdng d nhiet dp phdng (25''C) (Hinh 3.1a). TUong tU nhU vay, tien hanh xay dyng dudng cong chu md-dun cat ddng cua eac loai bi-tum: Hinh 3. lb the hien dudng cong chu cua 3 loai bi-tum, bi-tum 60/70 va bl-tum - epoxy 35% epoxy, 50% epoxy sau 24 gid bao dudng d nhiet dd (25°C); Hinh 3. Icthe hien dudng cong chu eua bi-tum-epoxy 35% epoxy sau 3 thdi gian b i o dudng khac nhau, 24 gid, 168 gid va 336 gid d nhiet dp (25"C).
Z,^-^!^;
TtkirtK t
4u- ^—
a) - Duong cong chu |C*| cda nhua duong bi-tum-epoxy 35% epoxy sau 336 gia baa dudng d nhi^t dd phong
DVim CONS CHl!l IG*! CUA BITUM CtTiehitK
— •5D%{poiy-24h 1 - •35!ie|)o.y.21h J
1 E « lE^O lEJB lEJl IE-no lE^II
b) - Tong hgp dudng cang chii | C ] cua 3 loai bi-tum {50% epoxy, 35% epoxy va 60/70)
DirtiNG CONS oHii (GICOA anuM drrrefcaiM:
Trong nghien eUu nay, quan he giite he s6 djch chuyen a^ va nhiet dp thi nghiem dUdc md hinh hda theo edng thdc eiia Williams, Landel va Ferry (WLF) [5,6,7].
logCtZj-) =
-q(7'-v)
Cy+T-T^f (4)
Trong do: C, va C^ • Cac he so eCia phuong trinh WLF.
De xae dinh cac he sd C^ va Cj sCf dung b i n g each toi uu hda theo phUdng phap binh phuong nhd nhat.
Ket q u i xac djnh cac he sd C,, C^ tUong ijrng vdi eac loai bi-tum the hien d Hinh 3.2.
1000 - — — ,—
2 0 3 0 4 0 5 0 6 0 N h i ? t d p ("C)
Q u y tac W L F ( W i l h a m , L a n d e l va Ferry)
lOO.OOO ' - ^ — — 3S%epoxy - 1 6 8 h _ _
.-•.'•"S.'^-
g IE41 U K-Dl 1E43
lE^M
- -..:--f:^''
L ' - - . ^ _ _
1 "i r
**^'~
•3S%epO!y M
• 3 i ' ™ x j 16SI,
•3S"^e(»iy.J36h !
lE-Ol J E * ! iEJJI lE-M JE-lil
c) - Tong hgp dudng cang chu \G\ cua bi-tum-epoxy 35% epoxy a 3 Thdi gian bio dudng dnhi$t dp phong (24 gid, 168 gid va 336 gid) Hinh 3.1: Xay dung dudng cong chii md-dun cat ddng ({C*\)
ctia bi-tum
Ouy tac WLF (William, Undel va Ferry)
~ 35%epoKy-336h
log(»r
* .
-C,(T Cj+r
V) -V
"'1
^ I M
56
KHOA H O C - C O N G NGHE
So 11/2018
Hinh 3.2: Tuong quan hd sda^ va nhiet dd cOa cac loai bi-tum - epoxy Hinh 3.1b trinh bhy dudng cong chu md-dun cIt ddng tai nhiet dd tham chieu T^,- 30°C cua ba loai bi-tum khac nhau sau eung mdt thdi gian va nhiet do b^o dudng (24 gid va 25°C}. IVIdt lan nUa cd the thay rang, gia tri md- dun cIt ddng |G *| eua bi-tum-epoxy ty le thuan vdi ham lUdng epoxy. Vdi ham lupng 50% epoxy bi-tum-epoxy ed gia trj |G *| vupt trdi so vdi loai 0% epoxy va 35% epoxy dac biet d tan sdthap nhiet dd cao.
Hinh 3.1c trinh bay dudng cong ehCi md-dun elt ddng tai nhiet dp tham chieu T^|= 30''C cua bi-tum - epoxy 35% epoxy duoc b i o dudng d eung mot nhiet dd (25''C) vdi 3 thdi gian bao dudng khac nhau 24 gid, 168 gid va 336 gid. Cd the thay trong khoang thdi gian b i o dudng t d 24 gid den 336 gid, gia tn md-dun cat ddng |G *| cua bi-tum-epoxy tang khi thdi gian b i o dUdng tang. Tdc dp tang gia tri |G*| la khac nhau trong thdi gian bao dudng.
Toe do tang gia tri |G *| khi tang thdi gian bao dUdng t y 24 gid den 168 gid Idn hon 1.54-33.46 lan so vdi toe dd tang gia trj |G *| khi tang thdi gian bao dudng tU 168 gid den 336 gid tuy thude vao tan so vao nhiet dp thf nghiem.
TU eac ket qua tren cd the nhan thay, dUdng cong chu md-dun elt ddng eua bi-tum - epoxy dupe xay dyng cho phep dy bao dp Idn md-dun eat ddng d nhQng tan sd va nhiet dd khac vdi thi nghiem da thye hien.
4. KET L U A N V A HI/6NG NGHIDN COTU TI^PTHEO 4.1.Ketluan
Nghien cyu da thUc hi^n dat dugc mot sd cac ket qua sau:
- Da thuc nghiem xac dinh dac tfnh luu bien md-dun cat ddng (|G'|) va gde pha cua mdt sd loai bi-tum - epoxy
d tan so 1.59 Hz tUdng dng vdi eae ti le epoxy va thdi gian b i o dudng khac nhau; da xae dinh cap dac tfnh khai thae PG70, PG76, PG82 vdi hon hop bi-tum-epoxy cd ty le 15%, 35% va 50% epoxy.
- Xay dyng dUdng cong chu md-dun cat dpng (|G'|) cua mau bi-tum - epoxy vdi 3 ti le epoxy khac nhau d nhiet dp tham ehieu T^, = 3Q°C de xae djnh md-dun cat ddng d nhiet dp va tan sd bat ky.
4.2. Cac djnh hUd^g nghien cuTu tiep theo - Nghien cUu Ung dung cac mo hinh toan hpc de md phdng tinh chat dan nhdt eua bi-tum - epoxy.
- Phan tfeh vat lieu/ket eau mat dudng s y d y n g be tdng nhua epoxy.
Tai lieu tham khSo
[1 ]. Qing Lu, John Bors (2015), Alternate uses of epoxy asphalt on bridge decks and roadways. Construction and Building Materials 78,18-25.
[2]. TAIYU KENSETSU CO.,LTD, Material safety data sheet, Consists of RESIN and HADENER,TEJ22010EP.
[3]. Tran Thi Cam Ha, Tran Thj Kim Dang (2017), Nghien cdu mot so chi tieu cd ly ca ban cua Bi-tum-epoxy, Tap ehf GTVT, so 5.
[4]. Nguyen Mai Lan, Nguyen Quang Tuan, Hoang Thj Thanh Nhan (2015), Nghien cdu mo-dun phdc dgng cua nhua dudng 60/70 sd dung tgi Viet Nam bang thi nghiem tren mdy DMA, Tap chi GTVT.
[5]. Nguyen Q. T, Di Benedetto H., Sauzeat C, Tapsoba N (2013), Time Temperature Superposition Principle Validation for Bi-tumlnous Mixes in the Linear and Nonlinear Domains, Journal of Materials in Civil Engineering, 25(9), pp.1181-1188.
[6]. Nguyen Q. T, Di Benedetto H., Sauzeat C, Tapsoba N. (2013), Time Temperature Superposition Principle Validation for Bi-tuminous Mixes in the Linear and Nonlinear Domains, Journal of Materials in Civil Engineering, 25(9), pp.1181-1188.
[7], American Association of State Highw/ay and Transportation Officals (2010), Developing dynamic modulus master curves for hot mix asphalt (HMA), pp.62- 10, USA.
Ngay nhan bdi: 15/9/2018 Ngay chap nhan dang: 19/10/2018 NgUcri phan bi^n: PGS.TS. Nguyen Quang Phuc
TS. Chu Tien Dung