HOAN THIEN QUY DINH VE BAO VE QUYEN LOI NGU'CJI THir BA NGAY TINH KHI GIAO DICH DAN SlT VO HIEU
TRONG DU^ THAO BO LUAT DAN SU* (SIJ^A DOI)
Than Van Tai*
Tom tat: Trin ca sd phdn tich vd chi ra nhirng vdn de con bdt cap trong cdc quy dinh cua Du thdo Bg lugt Ddn su (sua ddi) vi bdo vi quyin Igi ngudi thir ba ngay tinh khi giao dfch ddn su vd hieu, bdi viit de xudt hudng sua doi, bo sung nhdm hodn thi^n.
Abstract: By analysing and pointing out shortcomings of provisions on protection of a bona fide third party in a void civil transaction, this article makes proposals to amend such provisions.
1. Sat van de
Ve nguyen tdc, khi mgt giao dich (GD) ddn su vd hieu, cdc bdn phai tra lai cho nhau nhiing gi da nhdn. Tuy nhien, neu tai san dd dd duge chuyen giao cho mgt ngudi thii ba (NTB) thdng qua mgt GD khac, thi viec dp dyng nguyen tdc ndu trdn se anh hudng tdi quyln loi cua NTB. Do do, theo thdng le qudc tl eung nhu Ludt dan sy Viet Nam, khi NTB dugc xae dinh Id "ngay tinh ", thi phap luat hudng tdi bao ve quydn Igi cua ngudi nay bdng each cho phep xdc dinh GD ma NTB ngay tinh tham gia se khdng bi vd hieu trong mgt so trudng hgp. Tuy nhidn, van de quan trgng la can xac dinh tinh
"ngay tinh " cua NTB dya trdn nhiing tieu chi khach quan nao va trong nhung trudng hgp nao thi phap luat can bdo ve quyen Igi chinh dang ciia hp (dieu kien duge bao ve)?
Trong qua trinh trien khai dp dung Didu 138 Bg luat Ddn su (BLDS) 2005 da cho thdy nhidu han ehe, vudng mac phat sinh. Do do, cdn tdng kdt thyc tiln dd nghidn ciiu hodn thifn quy dinh eiia Dy thdo BLDS (sita ddi) ve van de nay.
ThS., Trudng Dai hpc Luit- Dai hpc Hul.
2. Bat cap trong cac quy djnh vl bao vd quyen Igi ciia nguM thir ba ngay tinh khi giao dich d^D su- vo hieu trong Dy thao Bo luat Dan su* (sua doi)
Bao ve quyen Ipi cua NTB ngay tinh khi GD dan sy vd hieu dugc quy djnh t^i Dilu 133 cua Dy thao BLDS (siia ddi). Cu thd nhu sau:
"1. Trudng hgp GD ddn su vd hl?u nhung ddi tuang cua GD Id tdi sdn khong phdi ddng ky quyin sd hiru da dugc chuyen giao cho NTB ngay tinh thi GD dugc xdc lap, thuc hien vai NTB vdn cd hi$u l{rc, trie trudng hgp quy dinh tgi Dliu 173 cua B0 lugt ndy.
2. Trudng hgp GD ddn sir vd hieu nhung quyin sa hieu, vdt quyin khdc ddi vdi tdi sdn da duac ddng ky tgi ca quan nhd nuac cd thdm quyin, sau dd dugc chimin giao bdng mgt GD khdc cho NTB ngay tinh vd ngudi ndy cdn cu vdo viec ddng ky do md xdc lap, thuc hi^n GD thi GD do khdng bi vd hieu.
TruoTig hgp tdi sdn phdi ddng Icy qi^&n sa him, vdt quyin khdc md chua dugc ddng ky tgi ca quan nhd nudc cd thdm quyen thi
30
HOAN THIEN QUY DINH VE..
GD vai NTB bi vo hieu, trir trudng hgp NTB ngay tinh nhdn dugc tdi sdn ndy thdng qua bdn ddu gid tgi to chuc cd thdm quyen hodc GD vdi ngudi md theo bdn dn, quyit dinh ciia ca quan nhd nuac cd thdm quyin la chu sd hihi. nguai cd vdt quyen khdc ddi vdi tdi sdn nhung sau do chii thi ndy khong phdi Id chit sa hieu, chu the cd vdt quyen khdc doi vdi tdi sdn do bdn dn, quyit dinh bi huy, sira. (3....)".
Cd thi thIy, Dy thao dd ed each tilp can hgp ly hon so vdi BLDS hidn hanh d mdt so vdn dd nhat dinh. Chdng han, NTB se dugc bao vd khi giao ket vdi ngudi cd Gidy chiing nhdn quyen sd huu, do dd, da khac phye dugc thyc trang dp dyng thilu thdng nhdt trudc ddy . Tuy nhien, quy dinh nay van cdn the hien mpt sd didm han che, cdn tiep tuc nghidn ciiu hoan thidn.
2,1. Dau hieu de xdc dinh ngudi ihu ba Id ngay tinh
Trong Dy thao BLDS (sira ddi), cd hai dilu luat nhdc ddn thuat ngii "ngay tinh".
Dilu 133 nhu da neu tren vd Didu 188 quy dinh vd "chiem hiru ngay tinh"^. Nhu vdy, ve mat thuat ngii, "ngay tinh " ciing dugc su dung nhung theo hai hoan cdnh khac nhau, nen chiing cd ngi hdm khac nhau. CJ Dieu 133, "ngay tinh" dugc sir dung de chi nhan thiic ciia NTB trong quan he vdi mgt GD da dugc xac djnh vd hidu. 6 day, tinh "ngay tinh" khdng thi dugc sii dung cho mgi chii thi ma chi ddi vdi NTB. 0 Dilu 188, "ngay
' Dilu 138 BLDS 2005 khdng cd quy djnh niy cho nen thyc t l i p dyng tda an thudng lung tiing, cd vu viec thi x i c djnh NTB khi giao kit vdi ngudi cd giiy chimg nhin quyln sd hOu la ngay tinh v i dupc bao v§, cd vu vi|c Igi dupc xac djnh theo hudng ngupc lai!
^ Dilu 188 Dy thio quy dinh; "Chiem huu ngay tinh la vi4c chtim huu ma nguai chiem hOv co can cu de tin rdng minh co quyin doi vai lai sdn ndm giit".
tinh" Id thuat ngu: ehi tinh chat ciia mdt sy chiem hihi. Theo dd, sy chiem huu ngay tinh dd cd thd khdng phdi Id kdt qud eua mgt GD dan sy (nhu nhat duge cua roi, that lac,...)^. Nhu vay, vin dl dat ra Id NTB can hdi dii nhung dilu kien gi de dugc xdc dinh Id "NTB ngay tinh"?
BLDS 2005 ciing khdng quy dinh ro khai niem "NTB ngay tinh", do dd, trong qud trinh ap dung quy dinh ve bdo vd quydn Igi NTB ngay tinh da phat sinh nhung vudng mdc nhdt dinh''. Dd la do cd nhilu quan diem, cdch hidu khac nhau ve khdi niem "NTB ngay tinh" lam cho vide dp dung phap ludt thilu thdng nhlt. Cach hilu thii nhat, "NTB ngay tinh Id ngudi khdng
^ Trong BLDS 2005, thuat ngi? ngay tinh cung dupc de cap d hai khai ni^m tuong ty nhu D\i thio, dd l i khai ni?m "NTB ngay iinh" tai Dilu 138 v i khii ni§m "chiem hOv khdng cd can cii phap lugt nhung ngay tinh" t^i Dilu 189. T i c gii Dd Vin D^i cung timg nhan djnh ve mdi quan h$ giiia khii ni$m "ngay tinh" theo Dilu 138 v i Dilu 189 BLDS 2005: "Diiu 189 noi vi nguai chiem him /chdng cd cdn cir phdp ludt nhung ngay tinh con Dieu 138 de cap den NTB ngay tinh, va chung toi khdng chac chdn Id hai lihdi niem nay co ngi hdm ngay tinh id gidng nhau". Xem them: D S V i n Dai (2014), Luqt Hpp dong Vi4t Nam:
Bdn dn vd binh ludn bdn dn, tap 2, tii ban lan thd tu cd siia ddi, bd sung, Nxb. Chinh trj qudc gia. H i Ndi, tr. 87.
•* Dilu 138 BLDS 2005 cOng quy djnh mang tinh chung chung v l bao ve quyen igi cho NTB ngay tinh khi GD din su vd hieu. Cu the: "7. Trong truang hpp GD ddn su vd hieu nhung lai sdn giao dich la dpng sdn khdn^phdi ddng t y quyen sa hiru dd duac chuyin giao bdng mgt GD khdc cho NTB ngay tinh thi GD vai ngu&i thu ba vdn cd hi^u lycc, trir truang hpp quy dinh tpi Dieu 257 dia Bp ludt nay. 2. Trong truang hpp tai sdn giao dich Id bdt dgng sdn hogc Id dgng sdn phdi ddng ky quyen sa hQu da dupc chimin giao bdng mpt GD khdc cho NTB ngay tinh thi GD v&i NTB bi vd hieu. trie Iruang hpp NTB ngay tinh nhdn duac tdi sdn ndy thong qua t)dn dau gid hogc GD vai ngudi md theo bdn dn, quyet dinh cua ca quan nhd nu&c cd thdm quyen Id chu sa hiru ldi sdn nhung sau do ngudi nay khdng phdi Id chu sd hieu tdi sdn do bdn dn, quyet dinh bj huy, sira ".
NHA NUtJfC VA PHAPLUATSO 8/2015 blit vd khdng thi biet rdng minh dang tham gia vol ngudi khdng cd quyin dinh dogt tdi sdn hogc ddi tugng cua giao dich lien quan din giao dich trudc do "^ d cdch hieu thii hai thi hien, tda an thudng chi can cii vdo dlu hidu eiia GD la thdng qua ban dau gia hoac theo ban an, quyet dinh cua co quan cd thim quyln dl xac dinh NTB cd ngay tinh hay khdng. Cd nghia, tda an khdng phan tich eac dlu hieu vd mat nhan thiic cua NTB de lam ca sd xac dinh. Chang han, doi vdi trudng hpp NTB GD vdi ngudi cd ban an, tda an suy luan duong nhien la ngay tinh:
"Bd Long sang nhugng nhd ddt theo bdn dn da cd hieu luc phdp lugt sd 05/DSPT cua Tda dn tinh Lgng San nin giao dich giira anh Long vd bd DTnh la ngay tinh "^ (trudng hgp NTB GD vdi ngudi ed quydt dinh ciia tda an, xem Quylt dinh sd 06/2003/HDTP- DS ngay 26/02/2003 eiia Hgi ddng thdm phdn Tda dn nhdn dan tdi eao dugc phan tich d muc 2.2). Ddc biet, lien quan ddn NTB nhdn tai sdn thdng qua ban dau gid, viec xac dinh NTB ngay tinh trong thyc tiln khdng phai liic ndo ciing xem xet ydu td ve nhan thiic eua NTB: "Khi ca quan thi hdnh dn tien hdnh bdn ddu gid tdi sdn thi cdc thira ke cu Sdng, cu Nam da cd dan khiiu ngi ve nhd, ddt (..). Tuy nhien, viec dng Tdm mua tdi sdn thdng qua bdn ddu gid Id ngay tinh nin quyin Igl cua dng Tdm phdi dugc bdo ve" . 0 i , vide khieu nai cua cac ddng thira kd khdng dugc coi la eo sd dl xem xet dng Tam cd la ngay tinh hay
* Quan dilm niy cua tac gia Hoang Thi Lian, the hi?n trong in phim "Binh ludn khoa hoc Bo lugt Ddn SU2005", Nxb. Chinh tri quoc gia, Hi Noi, 2008, tr 310.
* Quylt djnh sd 22/2007/DS-GDT ngay i 0/7/2007 cua Hpi ddng thim phan Tda an nhin din toi cao.
^ Quylt djnh sd 04/2010/DS-GDT ngiy 14/01/2010 ciia Hdi dong tham phan Tda in nhan dan tdi cao.
khdng, md tda dn suy luan, viee mua tai san bdn dau gid la ngay tinh. Luu y rdng, nh§n tai san thdng qua bdn dau gia hay giao djeh vdi ngudi cd bdn an, quyet dinh eiia tda an chi Id nhiing ddu hidu (trudng hgp ddc biet) de xdc dinh NTB cd duge bdo ve hay khdng ma didu kidn tidn quydt la NTB nay phai ngay tinh. NTB nhan tai sdn thdng qua ban dau gia, GD vdi ngudi ed ban an, quylt dinh ciia tda an, nhung khdng la ngudi
"ngay tinh" thi ciing khdng dugc bao ve.
Tuy nhien, tda an da dp dyng theo hudng ngugc lai, suy dodn mdt NTB dugc bdo v^
khi hp la ngudi thudc cac trudng hgp neu tren va cd thd thdy, dilu nay xult phat tir sy thidu vdng mdt quy djnh cua ludt vl khai nidm NTB ngay tinh.
Vdi Didu 133 Dy thao, eac dlu hi$u dl nhan didn, xdc dinh NTB la "ngay tinh"
ciing chua dugc lam ro. Cdch thilt kl Dilu 133 cho thay, eac trudng hgp dugc liet ke tai day chi la nhiing trudng hgp NTB ngay tinh nhung khdng vd hieu. Nhu vay, cd the hieu, cdn cd nhiing trudng hgp NTB nhan tai san thdng qua mpt GD va tuy dugc xac dinh la "ngay tinh" nhung giao djeh do ciing se bi coi la vd hidu nlu khdng thugc cac trudng hgp dugc liet ke. Theo tu duy ay, ddu hieu khaeh quan de xac djnh NTB la
"ngay tinh" cdn dugc md rdng hon so vdi cac ddu hidu dugc ndu d Dilu ludt. Chang han, khoan I, tdi sdn da chuydn giao thi khdng vd hieu, cd nghia Id khi tai sdn chua chuydn giao cho NTB thi cung cd the dupc xdc dinh Id NTB ngay tinh nhung v6 hieu,...
Dd xdc dinh trudng hgp ndo cdn bao vd NTB ngay tinh, trude hit phai xdc dinh ro nhu the ndo Id NTB ngay tinh. Ndi cdch khdc, Dy thao cin lam ro cdc dau hidu de xac dinh NTB Id ngay tinh. Tren co sd dd sd
32
HOAN THI$N QUY DINH VE...
xac dinh dilu kidn tilp theo ma NTB ngay tinh dugc bao ve.
2.2, Dieu kien di ngudi thu ba ngay tinh dugtc bao ve
Doan 2 khoan 2 Dilu 133 Du thao BLDS (sira ddi) quy dinh: "Truang hgp tdi sdn phdi ddng hy quyin sa hieu, vdt quyen khdc md chua duac ddng ky tgi ca quan nhd nudc cd thdm quyin thi GD vol NTB bi vo hl^u, trie truang hgp NTB ngay tinh (...) GD vol nguai md theo bdn dn, quyet dinh ciia ca quan nhd nuac cd thdm quyin Id chu sd hOu, nguai co vdt quyen khdc ddi vol tdi sdn nhung sau do chu thi ndy khong phdi Id chit sd hieu, chu thi cd vdt quyin khdc ddi vol tdi sdn do bdn dn, quyit dinh bi huy, sira". 0 ddy cd the hieu, ddi vdi tdi sdn phdi ddng ky md chua ddng ky, ngudi GD vdi ngudi CO ban an, quyet dinh cua co quan cd tham quyen ve viee ngudi do la chii sd huu se khdng duong nhidn dugc bao ve, ma Didu Iuat ydu cau "sau dd chu thd ndy khdng phai Id chu sd huu, chu thd cd vdt quyen khac ddi vdi tai sdn do ban an, quydt dinh bi huy, siia". Nhu vdy, cd the suy ludn, ndu bdn dn, quydt dinh eua co quan nhd nude ed tham quydn khdng bi hiiy, siia, thi NTB du cd thd dugc xdc dinh Id ngay tinh song khdng hgi du dieu kien dugc bao ve.
Quy djnh them didu kien nay ddi vdi NTB ngay tinh theo chiing tdi la chua thye sy hgp ly, cu the:
Thie nhdt, nlu xdc dinh bdn an, quyet dinh khdng hi hiiy, siia thi vide NTB ngay tinh khdng dugc bao ve cd thd mau thuan vdi quy dinh ve xdc lap quyen sd hiiu ciing nhu cac quy dinh vd quydn ciia chu sd hihi tai sdn.
Vd mdt nguyen tac, "quyin sa hieu cd thi dugc xdc lap cdn cu vdo bdn dn, quyit dinh cua Tod dn, ca quan cd thdm quyin
khdc". Dilu ndy dugc thd hidn d khoan 2 Dilu 170 BLDS 2005 cimg nhu Dilu 247 Dy thao. Va do dd, chii sd hiiu cd quyen chiem hiiu, su dyng va dinh doat tdi san kd tir thdi didm xac lap quydn sd hiiu. Nhu vdy, CO sd ndo dl xae dinh GD vdi NTB ngay tinh hi vd hidu khi ban dn, quyet dinh khdng hi huy, sita? Ndi each khdc, neu xdc dinh GD ciia NTB ngay tinh vo hieu khi ban an, quyet dinh khdng bi hiiy, sira, d mgt gde dp ndo dd se mau thuan vdi cac quy dinh vira dugc ndu tren^. Trong qud trinh ap dyng quy dinh tuong ty cua BLDS 2005, su mau thudn ndy da Idm cho tda dn ed phdn Iiing tung. Trong nhidu trudng hgp, tda dn dd khdng thd ap dung didu kidn "bdn dn, quyet dinh bi hiey, sua" de xac dinh NTB ngay tinh cd dugc bdo ve hay khdng? Ndi cdch khac, tda dn da thita nhdn giao djeh eiia NTB ngay tinh vdn cd hieu lyc ke cd kiii bdn dn, quydt dinh do khong bi hiiy, siia.
Trudng hpp sau day la mgt vi du didn hinh:
Ndm 1975, dng Duong liy quyen cho dng Lien diing ten nhd vd ddt. Ndm 1976, dng Lien ke khai va vidt rang mua can nha do.
Ndm 1980, dng Lien va vg (bd Giao) thuan tinh ly hon. Tda an ra quyet dinh cdng nhan thudn tinh ly hdn va chia eho bd Giao ngdi nhd trdn. Nam 1981, ba Giao bdn ngdi nhd cho anh Oanh^.
Trong trudng hgp nay, quylt dinh cd ndi dtmg xdc nhan tai san thugc sd hiiu ciia bd Giao Id Quyet dinh cua Tda an vd vi?c cdng nhdn thuan tinh ly hdn. Quylt dinh neu rd chia cho ba Giao cdn nha ndy, va sau
' Xem them: Do Vin Dai (2014), Ludt Hpp dong Viet Nam: Bdn dn vd binh lugn bdn dn, tip 2, tii ban lin thd tu cd sua ddi, bd sung, Nxb. Chinh tri quIc gia. Hi Ndi, tr. 94.
' Theo Quylt djnh sd 06/2003/HDTP-DS nhiy 26/02/2003 ciia Hdi ddng thim phan Tda in nhin din tdi cao.
33
NHA NUdc VA PHAP LUAT SO 8/2015
dd Quylt dinh nay khdng bi hiiy hay siia.
Do vay, nlu ap dyng Dilu 138 BLDS 2005 till anh Oanh (NTB ngay tmh) chua hdi du dilu kien de dugc bdo vd. Giao dich giiia bd Giao va anh Oanh se hi xae dinh Id vd hidu.
Tuy nhien, d gde dp khdc, eac quy dinh neu d tren cho thdy, bd Giao hoan toan la ehu sd huu va ed quyen dinh doat ddi vdi nha va ddt vl mp phdp ly. Bdi le, khi giao dich vdi anh Oanh, Quylt dinh cdng nhan thuan tinh ly hdn eiia bd Giao dd cd hieu lye phap luat.
Do vdy, CO sd nao dd xae dinh giao dich eua ba Giao vd anh Oanh vd hieu? 6 trudng hgp nay, Tda an nhan ddn tdi cao da theo hudng khdng xac dinh giao dich ndy vd hieu . Dieu ndy cho thay, "ban an, quyet dinh bi huy, sira" Id mdt didu kien dugc thiet \a.p khdng hgp ly, cd sy xung dot va gay vudng mIc trong thyc tiln ap dyng.
Thir hai, neu xdc lap dieu kidn bdt budc
"bdn an, quydt djnh b; hiiy, sira" de xac dinh giao dich ciia NTB ngay tinh cd hidu lyc, vd hinh trung bdt budc NTB ngay tinh khi xdc lap GD phdi bidt bdn dn, quydt dinh ed
"dupc" hiiy, sira trong tuang lai hay khdng?
Dieu ndy theo tac gid Id khdng hgp Iy. Bdi vi nhu da neu, ke cd trudng hgp ban an, quyet dinh dd khdng bi sira ciing da du dd xae dinh NTB la "ngay tinh". Vd do dd, hp khdng the hi phan biet ddi xii vdi trudng hpp ban an, quyet dinh khdng bi huy, sua. C) day, ca hai trudng hgp NTB dlu ngay tinh;
Igi ich ciia hp la chinh dang vd cdn dugc bdo ve nhu nhau. Thidt nghT, vdi quy dinh nhu trdn khdng khuyen khich sy ngay thdng, trung thyc eua ngudi tham gia GD.
Do van Dai (2014), Ludt Hpp dong Viet Nam:
Bdn dn vd binh ludn bdn dn, tip 2, tii ban lin thii tu cd sua ddi bd sung, Nxb. Chinh tri quoc gia. Hi Ndi, tr. 94.
34
Thie ba, vide xac dinh GD md NTB ngay tinh tham gia bj vd hi?u trong trudng hgp ban an, quylt dinh khdng hi hiiy, siia chua thd hidn dugc tinh nhdn vdn va chua tao didu kien de dn dinh quan he sd hOn. CJ day, ban an, quydt dinh la cac loai gily td do CO quan nhd nudc ban hdnh theo trinh ty luat dinh cd ndi dung xdc nhdn mdt ngudi la chu sd hiru ddi vdi tai sdn. Tuy nhien, phap luat dudng nhu dd ddy hit ti-ach nhiem cho ngudi da GD theo ban an, quylt dinh do.
Hon niia, trong mdt sd trudng hgp, ehu thi khdng cd quyen ma hg vin dinh doat tai sdn, nhung ea quan cd thdm quyln khong ed CO sd de hiiy, sira bdn dn, quylt dinh do.
GD giua ba Giao vd anh Oanh Id mgt diln hinh, theo dd, Hdi ddng tham phdn Tda an nhan ddn tdi cao da khang dinh: "Khdng co ca sa de khdng nghi quyit dinh cong nhan thudn tinh ly hdn". Mat khac, tdi sdn ma NTB ngay tinh da nhan thdng qua GD d6 trong thye te cd thd dd chuydn giao qua mpt hoac th^m chi la nhidu chu the khac. Do vay, vide xdc dinh GD ndy vd hieu tire li lam ddo Idn cdc quan he sd hiiu cua cdc chd the dd. Nhu trong tinh hudng ndu tren, ngdi nhd da duge anh Oanh ban eho ong Phuang sau khi mua eua ba Giao, va vao ndm 1991 dng Phuang lai bdn cho anh Bi, nam 1993 anh Bi lai bdn cho bd Huong. Den thdi diem tranh chap thi ba Huong dang sir dung vd da dugc cap Gidy chiing nhan quyen sir dyng ddt.
3. Kien nghi
Phdn tich Didu 133 Dy thdo BLDS (siia ddi) trdn co sd thyc tiln ap dyng BLDS 2005, cd the nhan thay:
Thu nhdt, vi?c thilu vlng quy dinh de xdc dinh, nhan didn NTB ngay tinh nhu trong Dy thdo cd khd ndng se phat sinh nhirng vudng mdc trong thyc tien dp dyng
4
HOAN THIEN QUYDfNHVE..
sau ndy. Cy thi, vide quy dinh ehung chung vd bao vd NTB ngay tmh nhung khdng quy dinh nhu thd nao la NTB ngay tinh cd thd dan den nhiing each hilu khdng thdng nhlt.
Thii- hai, quy dinh "ban dn, quyet dinh bi buy, siia" la mdt dilu kidn dl NTB ngay tinh duge bao ve (GD dugc xae dinh Id khdng vd hidu) cho thdy sy mau thuan giiia quy dinh do vdi cac quy dinh vd xdc lap quyen sd hiiu ciing nhu quy dinh ve cdc quydn nang ciia chu sd huru. Do vay, gdy Iiing tiing cho cac co quan ap dung phap ludt va khdng the di vao ddi sdng thyc tiln.
Theo tae gid, cdn siia ddi, bd sung Dieu 133 Du thao BLDS (sira ddi) theo hudng sau ddy:
Mgt Id, bd sung cac dau hidu dd xdc djnh NTB trong mdi quan he doi vdi giao dich vd hieu ed ngay tinh hay khdng. Bd sung khdi niem vd NTB ngay tinh de 1dm rd ngudi duge bdo ve. Rd rang, hp khdng duong nhidn dugc bdo ve theo Dieu 133 md ehi dugc bdo vd khi dap ung didu kidn ea ban dlu tidn la ngay tinh. Nhu vdy se ed minh bach hda dugc quydn va nghTa vy ciia cac chii thi, thdng nhlt each hilu vd van dung trong thyc td.
Chiing tdi cho ring, cdch hidu thii nhat vl khdi niem NTB ngay tinh dd ndu d phdn tren la hgp ly, cdn chinh sira trong Dy thdo BLDS (sda ddi). NTB ngay tinh cdn phdi dugc khdi quat hda thdng qua nhung dlu hieu nhlt dinh, tranh liet kd. Theo chiing tdi, NTB ngay tinh cdn ed ddu hidu ve nhdn thiic; trong dd, NTB ngay tinh phdi "khdng bilt" vi?c minh dang GD vdi ngudi khdng phdi Id ehu sd him dich tiiye. Nhu vdy, sy ung thudn cua hp trong GD mdi trong sdng, quyln Igi cua hg bi thiet hai (nlu GD hi xdc
dinh Id vd hieu) mdi chinh dang va can phai dugc bao vd. Nlu thilu didu kidn nay, vd hinh trung phdp luat bao vd cho ngudi tuy biet nhung vdn xdc lap giao dich de tryc Igi. Mac dii giao dich theo ban dn, quydt dinh hay nhan tai san thdng qua ban dau gid, nhung NTB ciing cd thd bidt vide ngudi ban tdi sdn cho minh Id ngudi cd quydn dinh doat dich thuc hay khdng. Nhu trong cdc quydt dinh phdn tich tren, cdc ddng thira ke da khieu nai vide ban dlu gia thi dng Tdm cd thd biet viec ngudi ban ddu gid khdng duge phep ban; hay nhu GD giiia bd Giao vd anh Oanh, anh Oanh bidt nhd ciia bd Giao thuc te la cua dng Dudng dd iiy quydn cho ba Giao diing ten. Trong trudng hgp ndy, phdp luat khdng thd bdo vd quydn Igi cho dng Tdm ciing nhu anh Oanh vi xung dot vdi Igi ich cua cac chu the lidn quan vd quan trpng hon, quydn Ipi do khdng thyc sy chinh ddng.
Hai Id, cdn bd didu kidn "nhung sau do cha the ndy khdng phdi Id chu sd hieu, chu thi cd vdt quyen khdc ddi vdi tdi sdn do bdn dn, quyet dinh bi huy, sua " d khoan 2 D ] ^ 133 cua Dy thdo BLDS (sira ddi).
Nhu vay, khdng phan biet la bdn an, quydt dinh cd bi hiiy, sira hay khong, giao dich dd dlu duge xdc dinh Id cd hieu lyc. Thuc td, ddi tugng ndu tren ve mat khdch quan hay chii quan ddu khdng biet vd khdng thd bilt minh dang GD vdi ngudi khdng phai Id chu sd hiru dich thyc. Ndi each khdc, hp dlu dugc eoi la ngay tinh vd can dugc bdo ve. Bidn phap ndy gdp phdn bao dam quyln Igi chinh dang eho NTB vd dn dinh quan he tai sdn, khuyin khich cdc chii thi ddu tu, trao ddi hdng hda, thiic ddy phat triln kinh td - xa hgi.
