" TAP CHt YDL/gc LAM SANG 108 Tap 12-So 6/2017 Ik
Danh gia ket qua phau thuat dieu tri hep khi quan tai Benh vien Trung uotig Quan doi 108
^, Evaluation of the surgical results for tracheal stenosis at 108 Military Central Hospital
. Nguyen Diic Thang*, Tr^n Trong Kiem*, *BSnh vien Trung uang Qudn dgi 108 Nguyin Trirong Giang**, Nguyin Van Nam** **HOC viin Quan y
11 Tomtit
Muc tiiu: Nhan xet ket q u i sdm p h i u t h u l t dieu trj hep khf q u I n . Doi tugng va phUOng phdp: Md t l c i t ngang, 81 trudng hpp hep khf q u I n dupe dieu tn ngoai khoa. Ket gud: 49 nam, 32 nd, tudi trung blnh 47,16 ±11,3. Nguyen n h i n hep khf quan: Sau md k h f q u l n 31 ca (38,27%), ung thU khf q u I n thd ph^t 27 ea (33,33%) trong nhdm nay ung thutuyen giap xam lan khf quan nhi^u nhat 24,7%. Vao vien vl khd thd i 30 ea (37,0%) hoac khdng nit dupe Canuyn khi quan 32 ea (39,5%). Mde dp hep khf q u I n theo Cotton Myer thi do 2 nhieu nhat 32 ea (39,52%). Vj trf hep: Doan ed 57 ca (70,37%) doan ngUe 24 ca (29,6%). C i t ndi khf quan tan - tan 57 ca (70,37%), md khi q u I n vinh vien 19 ca (23,45%). Chieu dai doan khf q u I n cat b d 1 7 - 5 1 m m , t r u n g binh la 27,5 ± 11,2mm, thdi gian p h l u thuat trung binh I I 88 ±25,1 phut, thdi gian nam vien sau mo 11 + 2,7 ngly. Bien ehdng sdm: 16,05%, bien ehdng mupn: 28,39%. Kit ludn: Phau thuat khi q u I n la Ida ehpn tdt cho nhieu tdn thuong khf q u I n , khong chf cat bd dupe tdn thuong ma edn d i m b l o hdi phuc g i l i phau sinh If.
Tdkhoa: Hep khf q u I n , tao hinh k h f q u l n . Summary
Objective: To examine early operation results of tracheal stenosis treatment. Subject and method: A cross-sectional study involved 81 tracheal stenosis patients who were treated by operation. Result: 49 males and 32 females, the average age 47.16 + 11.3. Causes for tracheal stenosis: Post tracheotomy (31 eases - 38.27%), metastatic tracheal tumor (27 eases - 33.33%) in which thyroid carcinoma (24.7%). The number of patients hospitalized due to dyspnea accounted for 37%, eases with unremovable tracheal tube accounted for 39.2%. Level-2 group, referred to Cotton Myer scale, was dominant (39.52%).
Stenosis segments of tracheal: 57 cervical trachea (57 patients), mediastinum tracheal (24 patients). End to end tracheal anastomosis procedures were adopted in 57 cases (70.37%) and permanent tracheotomy was adopted in 19 cases (23.45%). The length of tracheal segments cut off varied from 17 to 51 millimeters and the average length was 27.5 ± 11.2 millimeters. The average operation time was 88 + 25.1 minutes. The average duration of post-operative hospital stay was 11 +2.7 days. The rate of early and late complications were 16.05% and 28.39% respectively. Conc/us/on:Tracheal resection significantly
Ngdy nhgn bdi: 14/4/2017, ngdy chdp nh^n ddng: 19/4/2017
Nguaiphdn hdi- Nguyen Due Thang, Email- surgeonthang@gmail com - Benh vien TWQD 108
JOURNALOF 108-CLINICAL MEDICINE AND PHARMACY
improves a large number of tracheal diseases for the f a a that this method eliminates damaged tissue, reconstructs anatomy as well as recovering tracheal functions.
Keywords: Tracheal stenosis, tracheoplasty.
1. D i t van de
Khi q u I n 11 mdt phan cua bd may hd hap, cd chdc nang chinh la dan khi vao phdi, I I co quan duy nhat khdng ed bu t r d hoae thay the khi bj tdn thdong. Hep k h i q u l n (HKQ) cd nhieu nguyen n h i n nhd lao khi q u I n , u lanh hole l e tinh khf quan nguyen p h l t hole t h d phat, HKQ sau chan thUOng, HKQ di chdng sau dat dng ndi khi q u I n hole m d khi q u I n . . . [1], [6], [91 Ton thupng HKQ tien trien cd nguy cd de dpa tfnh mang benh n h i n gay suy hd hap v l y nen dleu trj HKQ tien trien la bat b u p c Hien nay cd nhieu bien p h i p dieu tri HKQ nhd: Dieu t n ndi khoa b l o tdn, dat stent, phau t h u l t . . . Tuy nhien moi phdong p h i p cd nhdng Uu va nhupe ^ e m khae nhau. Phau thuSt tao hinh dieu t n HKQ tai Benh vien Trung dong Q u I n dpi 108 da va dang ddpc tien h l n h v l mang lai hi&u q u i tdt [1], [3], [6]. Mue tieu:
Nhdn xet kit qud sdm phdu thudt dieu trj HKQ.
2. Doi t u p n g va phUtfng phap 2.1. Doi tugng
81 benh n h i n HKQ ddgc phau thuat do mpi nguyen n h i n tai Benh vien Trung dong Quan dpi 108td01/2012den 12/2016.
Benh nhan ed trieu chdng khd t h d co hpc do HKQ, khdng khd t h d vi benh li nhu md phoi v l phe q u I n , khdng cd benh tim phdi man tinh.
2.2. Phuang phdp
Nghien edu tien cdu md t l e l t ngang.
2.3. Cdc chi tiiu theo doi, ddnh gid kit qua Dudng kfnh eua cho hep nhat do tren CT scan:
D i n h g i l ty le hep dddng kfnh khf q u I n theo phan loai eua Cotton Myer [8], [9].
Dp 1: Dddng kfnh khi q u I n hep t d 0 - 50%.
Dp 2: Dudng kinh khi q u I n hep t d 50 - 70%.
Op 3: Dddng kfnh khf q u I n hep t d 70 - 99%.
Dp 4: Hep hoan t o l n .
D i n h gia lam sang mde dp khd t h d [3].
Vdi d i e trdng khd t h d thi hit vao ed tieng n't thanh k h i q u l n .
Dp 1: Khd t h d khi hoat ddng n l n g . Dp 2a: Khd t h d khi nghi ngoi.
Dp 2b: Khd t h d kem theo thieu oxi n l o , bdt diit kich ddng.
Dp 3: Trieu chdng ngddi s i p ehet: Gilm co keo cac CO hd hap phu, mat tieng rft thanh quan, thd nhanh ndng, I I ngddi, mat Id dd, da tai.
CIc phdong p h i p md, thdi gian md, thdi gian h l u phau.
Tai biin, bien chdng
Tai bien sau m d : C h l y m l u , hd mieng ndi, suy hd h i p , nhiem trung, khan tieng.
Bien chdng sau mo 3 - 6 t h i n g : Khd thd dp 1, tang sinh t d chdc hat, nhuyen khf q u I n , tai hep phai xdtrf.
Xd ly' thdng ki: So lieu dupe xd ly theo phan mem SPSS 13.0.
3. Ket q u i
3.1. Dgc diem chung
B i n g 1 . D i e d i e m chung
Gidi
Nam NOf Tong
So lacmg
49 32 87
%
60,5 39,5 100
Tuoi
L6n nhat Nhi6 nhat Trung binh
17 74 47,I6±1U
; TAP CHiY Dl/ac LAM SANG 101 Tap 12-S6 6/2017
3.2. Ddc diem Idm sang, can Idm sang
B i n g 2 . Nguyen nhan gay hep khi q u i n
Cac nguygn nlian HKQ Sau dat ong NKQ keo dai
Sau m6 khi quan
U khi quan nguyen phat n = 6
Ukhrqu3nthiJphatn = 27
U [anh (u nhay khi quan) U n g t h u t e b a o v a y UngthUbieumo tuyen U carcinoid
Ung thutuyen giap xam lan Ung t h u khac xam lan Lao khi quan
Sau chan thuong khi quan Nguyen nhan khac
Tong
SoIUdng 6 31 1 1 3 1 20 07 4 2 5 8 )
T J I e % 7,40 38,27 1,23 1,23 3,70 1,23 24,7 8,64
7,04
33,33
4,94 2,47 6,17 100
HKQ sau m d khf quan 38,27% chiem t;^ le cao n h l t . Ben eanh dd tdn thUdng u I c tfnh t h d phat khf q u I n do ung t h u t u y e n giap ehiem 24,7%.
Bing 3. Mdc do kho t h d t r i n lam s i n g B i n g 5. Vi tri ton thUtfng HKQ
Lam sang kho thcf Khong kho thd Kho thd d o i Kho thd do 2a Kho tha do 2b Kho thd do 3
Thd qua Canuyn md khi quSn Tong
So iUtfng 17 20 10 2 0 32 87
T y l # % 20,98 24,69 12,34 2,47 0 39,50
100
V j t r i ton thUtfng Khf quan doan CO Khi quan doan ngUc
SdlUtfng 57 24
T y l S % 70,37 29,63 3.3. Ket qud phau thudt
B i n g 6. PhUtfng phap phau thuat
Bing 4. Mii'c do hep khi q u i n tren hinh i n h CTscan theo Cotton Myer
Do hep Soluong 7^16%
D 6 1 14 17,28
Do 2 32 39,5
Do 3 27 33,33
Do 4 3 9,87
Tong 81 100
PhUtfng phap md Md khf quan Cat noi khi quan tan - tan CIt noi khf quan k^t hop cat u IVlo nong tao hinh khf quan
Tdng
Sd lUtfng 19 30 27 5 87
T ^ l c % 23,45 37,03 33,33 6,17 100
Hep do 2 chiem t y \t nhieu nhat, hep do 3, 4 thudng difoc m * khi quan trudc.
M d khf quan vinh viSn 19 ca (23,45%) do: HKQ di chiing khong hop tac theo doi sau mo, u ac tfnh qua chi dinh phau thuat tao hlnh, lao khf quan nhieu vi t r i . Cat noi khi quan tan - tan chlem chCl yeu 57 ca (70,33%).
JOURNALOF 108-CLINICAL MEDICINEAND PHARMACY Vol.12-N'e/IOl?
benh nhan trong nghien edu deu ddpe phau thuat:
Md khi q u I n ed 24,45%, gdm HKQ di chdng khdng hpp tac theo ddi sau md, u I c tinh q u i chi djnh phau thuat tao hinh, lao khi quan hep nhieu vj trf. Cat ndi khf q u I n tan - tan ehiem chu yeu 70,37% do sd lupng tdn thuong HKQ sau dat dng ndi khf quan keo dai, md khi q u I n va u khf q u I n t h d phat.
Dp dai doan khf q u I n eat trong e l t ndi khi quan tan - tan t d khoing 17mm tdi dai nhat la 51mm, dp d l i trung blnh 27,5 ± 11,2mm. Ton thucfng HKQ c l n g d l i thi nguy co that bai cang cao doi vdi phau thuat c i t ndi tan - tan, nen dp dai tdi da ma nhdm nghien cdu thue hien duoc 51mm chiem gan Vi dd d l i khf quan, p h l i phau tfch dpc chieu dai khi q u I n , ha thap xuong mdng, keo khf q u I n doan ngdc tdi da, dau gap tdi da sau md vdi mue dich g i l m I p lde c l n g tai mieng nol. Tuy nhien tac g i l Godehard Friedel et al (2003) [6] da thuc hien e l t doan khi q u I n 110 ca vdi dp dai hon t d 2 - 6,5cm ehieu dai trung blnh 3,5cm, trong dd cd 6 trddng hpp tac g i l p h l i phau tfch l l m di ddng thanh q u I n . Tie gia eung theo doi dai hon ddi vdi benh nhan sau mo ed 91,8% lien kl dau, cd 3 benh n h i n t l i hep trong q u i trinh nam vidn va 3 trudng hpp khac t l i hep sau ra vien.
Thdi gian phau thuat trung binh cua nhdm nghien cdu 88 ± 25,1 phut. Thdi gian nam vien sau md: 11 ±2,7 ngay. Thdi gian nam vien lien quan c h i t che tdi danh gia lien vet thuong, eat chf cd djnh cam ngdc khoing ngay t h d 8 - 1 0 theo doi tiep 1 - 2 n g l y khong cd bat thudng ve lam s i n g chung toi cho ra vien. T i e gia Liberman M et al (2009) [7] eat chi cd djnh cam ngUe d ngay t h d 5 - 7 ngan hon chung tdi nen cd le benh nhan ra vien sdm hon.
Theo doi bien ehdng sdm ed 16,05%, bien chdng mudn 28,39% trong dd tang sinh t d chdc hat khong trieu chdng 14,81% v l 4 trUdng hpp tai hep phai x d t r i dieu t n phau thuat v l can thiep khac nhu ndi soi ddt dien, tiem K cort t d chdc hat tang sinh g l y hep, cd trddng hop p h l i dat dng Mongomery nhung khdng ed trudng hpp t d vong lien quan tdi hieu qua phau thuat. Trong nghien cdu cua t i e g i l Wright CD et al (2004) [10] cd 901 trddng hpp ty le phau thuat thanh cdng la 95%, ty le t d vong 1,2% v l
m d lai 114%. Theo nhieu t l i lieu va nghien cdu trong ndde v l tren the gidi, bien ehdng t l i hep do tang sinh t d chdc hat tai mieng ndi x l y ra k h i phd bi^rt nhdng ed the han che bang eac phuang p h i p khac n h u dat stent khf quan, ddt dien, cham mytomycin C... nhimg hieu q u i lien ki d i u cua mieng ndi khi q u I n t i n - tan cua nhieu t i e gia van dat tren 90% [5], [7], [8].
Mae du ket qua cQa nghien edu va mot sd tac gia khae trong va ngoai ndde cdn ehda dat tdt 100%.
Tuy nhien, phau t h u l t eat doan tdn thdong ndi hoac tao hlnh t h l n h edng se hoi phuc ddpc giai phau - sinh ly dddng t h d , loai bo tdn thdong. Dac biet tot ddi vdi benh nhan m d khf quan l l u ngay dd la: Thd sinh ly qua dudng mui, p h l t am t r d lai, g i l m nguy ccf viem phdi do mat co che b l o ve, khdng cdn tan phe hd hap, chat lupng sdng c l i thien.
5. K^t l u i n
Qua nghien cdu 81 trddng hpp HKQ dupe phau t h u l t tai Benh vien Trung dong Q u I n ddi 108 chung tdi thu dupe nhd sau: Nguyen n h i n HKQ chu yeu sau m d khf q u I n va dat ong ndi khi q u I n keo dai chiem 45,67%. Mdc dp HKQ theo Cotton Myer. Do 2 chiem t J le cao nhat 39,5%. Tdn thdOng khi quIn doan ed chlem 70,37%.
Cac phuong phap m d : Cat ndi khf q u I n tan - tan 37,3%, e l t ndi khi q u I n -i- cat u 33,33%. Dp dai doan khi q u I n cat bd t d 17 tdi 51mm, dd dai trung binh 27,5 ± 11,2mm. Thdi gian phau t h u l t trung binh: 88
± 25,1 phut. Thdi gian n l m vidn sau md: 11 ±2,7 ngay. Bien chdng sdm: Khln tieng 9,87% v l bien chdng mupn: T i n g sinh t d ehde hat khdng tneu chdng 14,81%, mo lai 4,94%.
Phau t h u l t tren khi q u I n dieu tri seo hep tuy khdng hoan t o l n dat ket q u i tot nhdng kha nang thanh cdng cao.
Tailleu tham k h i o
1. Quieh Thj Can (2008) Nghiin cdu nguyin nhdn.
dgc diem Idm sdng seo hep thanh khi qudn m6c phdi vd ddnh gid kit qud diiu tri tgi Binh viin Tai Mui Hgng Trung uang. Luan I n Tien sT y hoc, Oai hoc Y Ha Ndi.
TAP CHl Y Ddqc LAM SANG 108 rap 12-So 6/2017
Nguyen Viet Dang Quang, Vu Hdu Vinh (2016) Kinh nghiim diiu trj ngogi khoa binh ly u khi qudn nguyen phdt trong 6 ndm tgi Binh viin Chg Rdy: Ch!
dinh, dddng md vd tinh khd thi Tap chi Y hpc cdng ddng, sd 31, t h i n g 5/2016, tr. 87-90.
Nguyen Thi My T h i m , L l m Huyen Tran, Tran Minh Trddng {2010) Khdo sdt ddc diem tdn thdang hep thanh khi qudn sau ddt ndi khi qudn Idu ngdy. Y hpe TP. Hd Chi Minh, 14(1), tr. 277-283.
Pham Thanh Son (2000) Phdu thudt cdt ndi sun nhan khi qudn vd khi qudn - khi qudn trong dieu tri seo hep hg thanh mdn khi qudn (19 trudng hgp tgi Khoa Tai Mui Hgng Binh viin Chg Ray). Luan I n tot nghiep bae sl ehuyen khoa cap 11, Dai hpc Y Dupc thanh phdHd Chf Minh.
Daley BJ and Rourke LL (2009) Tracheal tumors.
Emedieine.
Godehard F, Thomas K, Andrea L, Heikki T (2003) Long-term results after 110 tracheal resections.
German Medical Science 1, ISSN 1612-3174.
Liberman M and Mathisen DJ (2009) Surgical anatomy ofthe trachea and techniques of resection and reconstruction. General thoracic surgery 1:
955-965.
Wetser TS, Mathisen DJ (2007) Tracheal resection for thyroid or esophageal cancer. Difficult decisions in thoracic surgery. Mark K. Ferguson Editor 49:
398-405.
WeiserTS, Ashiku SK, Mathisen DJ (2010) Chapter 8. Tracheal lesion. Sabiston & Spencer. Surgery of the Chest, 8th edition. Saunders Elsevier. USA:
113-127.
, Wright CD, Grillo HC,Wain JC, Wong DR, Donahue DM, Gaissert HA, Mathisen DJ (2004) Anastomotic complications after tracheal resection:
Prognostic factors and management. J Thorae CardiovascSurg 128:731-739.