Phgm 1 hi Ngpc Anh Tgp chl KHOA HOC & CONG NGHE 167(07): 3 1 - J 6
H I N H T U ' O N G V A N T H U Y B A T R O N G M Y T H U A T C O V I E T N A M V A C A C U ' N G D U N G T R E N S A N P H A M M Y T H U A T T A O H I N H H I E N D A I
Pham Thi Ngpc Anh Tru&ng Dgi hgc Cong nghe thong tin vd Truyen thong - DH Thdi Nguyen T O M T A T
Trong nghe thuat tgo hinh co Viet Nam co rat nhieu de lai hoa van trang tri khac nhau nhu hoa sen, hoa ciic, rong, may, song n u d e , nhieu trong so do van con dupc su dung pho bien den ngay nay, nhung mpt sfl khac thi gan nhu bj quen lang, Vdi muc dich phat huy va bao ton mf thuat Vigt Nam Irong thdi ky hien dgi, co rat nhieu cac nghign cflu tip Irung vao nhflng mlu hoa vln that truyen, Cung nham muc dich do, bai viet nay thyc hi?n khao sat va phan tich su hinh thanh va chuyen bien cua van thuy ba (song nuac) qua cac thdi ky va flng dung ciia no trong cac tac pham m j thuat hien dai Ket qua khao sal cho thay van thuy ba la bieu tuong va la hoa vln trang tri co tir llu ddi trong nghe thual tao hinh c6 Viet Nam, van thuy ba khong nhung mang gid tn nghe ihuat ma con chiia dyng gia tri v l tam linh ton giao, chiia dyng quan niem tnet hpc Phuong Dong sau sac, no con phan anh su luan chuyen khong ngimg cua sy song tren timg nhip uon lupn. Cac nhan xet va ket qua cfla khao sat se rat co y nghTa cho viec tim hieu m j thugt co Vigt Nam vdi dinh diem cfla hoa v5n nay dudi thdi L^ - Tran co y nghTa thyc lien vdi viSc phat huy va bao ton m^ thugt Viet Nam trong Ihdi ky hien dgi.
Tir khoa: Thiiy ba, song nu&c. thiiy ba trong nghi thugt tgo hinh, thuy ba Ly - Trdn. iing dung vdn thliy ba trong trang tri.
D A T V A N D E
Hlnh t u g n g van thuy ba co mflt y nghia nhlt dinh trong lam thu'c cua ngudi Vipt, no hgi ty nhieu yeu td trigt hgc va lam linh, ddi vdi ngudi Viel - vdi nen van hda nong nghiep Ifla nude la d i e trung thi hlnh anh cay lua bao gid cung gan lign vdi ngufln nude, Va nhu vay, hlnh tugng thuy ba - song n u d e d l dugc ngudi dan day lgn thanh hinh tugng nghe thugt dan gian gan lien vdi m y Ihuat Viet Nam, KHAI Q U A T S U H I N H T H A N H V A N T H U Y B A
K h a i n i e m c h u n g ve vSn t h u y b a Trong tigng Han Viet, Thuy nghTa la N u d e , Ba la Sdng, Thuy ba tiic la Sdng nude. 0 mdt khia canh khac, thuy ba khdng chi la song nude don thuSn, ma cdn mang y nghTa la khdi ngudn cua su sdng. Vgn vat trong cugc sflng b i t ngudn tu bifln ca, nhftng te bao dau tien cfla su sdng cung b i t d i u tii' bign ca va nhu vay thuy b a con la chi s u b i t dau, chi mgt ngufln nang lugng v o tan khdng bao gid ket thuc. Thuy ba phan anh s y luan c h u y i n khdng ngu'ng cua su sdng, linh bat diet va k h l n g
* Tel: 0917359352; Email- plnanh@iciu e,
dinh cai soi ndi, nhgn nhip, rgo r y e cfla cac giai dieu hlnh sin va parabol n h u su di len va kien c u d n g cfla con ngudi chifln t h i n g thien nhign va thdi tigt k h l e nghiet
Tign sT T r l n Trgng D u o n g ngudi da limg khao sal thdng ke eac hlnh tuang sdng nude - nfli non (Son Thuy) tu Ihdi Ly- T r l n den dau Le so- Mac nhan dinh rang 9 8 % cac di vgt cd hinh lugng sdng nude nui non dgu x u l t hien trong khdng gian van hoa Phat giao thuge thdi Ly Trin, Nha nghien ciiu Chu Quang T n i tung dua ra mdt nhan dinh vg giai doan nay: M y thual Ly Tran - M y thugt Phat giao, d l y cflng lit tgn cudn sach duac "Giai Ihudng 1998 Hgi V N D G V N " cfla flng do Nha xual ban Thugn Hoa (Hue) xual ban lan dau nam 1998 Thuy ba khflng chl xual hien d Vipt Nam trgn cac lang lam vua chua cac thdi, Irong tranh Ihd, trong tranh dan gian, nghe thugt tuong...
nd con xuat hien phd bign d cac n u d e p h u a n g Dflng nhu An Dfl, Trung Quflc, Nhat Ban, Han Quflc, Dai Loan... T h a m chi, chflng cflng xuat hign trong cac hinh tugng trang tri cua Thien Chua giao. D i l u nay chflng to day la mdt bieu l u a n g quan trgng trong nghe thual tgo hinh.
31
Phgm Thi Ngpc Anh Tgp chi KHOA HOC & CUNU INUMb Dan tdc chung ta la dan tdc lua nude, ngufln
nude vfl cung quan trgng dfli vdi sy song ciia con ngudi. Vi tri cua nude bao gid cung d dudi, va cac trang tri thuy ba du la Dong, Tay, kim, cd deu dgl d phia dudi bdi ta quan niem gifla cai am duang la nude, nude cii lgn din dau no day lat ca nhfl'ng gi cua sy sdng, tao su sinh sdi nay nd len dgn do, khdng bao gid nude d bgn tren, nude d ben trgn la dim sy sdng, CO mdt nha thigt kg thdi trang da thill kg "nude" d trgn cfl ao va da c6 sy'phan bien rang the nay thi ngap hgt va dim su sflng, mil di ban chat cfla nude... Dac biet khi nghien Cliu hien vlt ta thay lit ca thuy ba dflu nam d phia dudi cac b? dd Irang tri trong dieu khac dg chung nang nhung hinh tugng, ngi dung trang tri khae dugc thang hoa len, vi du thfly ba trgn eac be dd Ihdi Ly nhu lugng Adida chfla Phil Tich (Bac Ninh), giao boa am duang gifla nhflng hinh tugng hoa sen, hoa cflc, rdng, nfli la nude, nude lgn dgn dau thi cac su sdng hien hiiu len den dd, Nhflng Irang tri thfly ba trgn trang phuc vua chua cflng vay, deu d vat, nd nang va lam ngudn gflc cho nhftng trang tri khac va cd y nghTa rigng khi xuat hien lren long bao, Vi dy, no tgo ygu to am duong ciia nggn nui (Thfly ba hlnh nui), canh cfla di vao Dia nguc, va cua Khai sang lgn thign dinh,.. "Cac long bao khdng co mdt long bao nao la khdng cd thfly ba" - PGS, TS, Hpa sy Doan Thi Tinh ngudi dl co nhfl'ng nghien ciiu vg thuy ba tren trang phuc vua chfla nhan xel trong mgt bufli trao dfli ve van thfly ba. Mfli long bao ciia vua la mdt chuong, la bai hgc, trong do hfli ty tit ca cac tinh hoa ve vln boa, quan digm cua dan tgc, nhac nhd cai trach nhipm cfla nha vua vdi dit nude, vgy ngn van thuy ba dgt dudi cac vat ao hay cfl lay ngoai mong udc vg mflt xa hdi phdn thjnh sinh sfli cudng thinh thi cung chinh la quan niem ve trach nhiem va lay con dan lam gdc vay.
Gia tri nghe thual ciia thuy ba gan lign vdi quan digm thuyet Am Duong trong tnet hgc Phuong Ddng. Viel Nam va cac nude phuang Dflng cflng CO su tuang ddng vdi nhau vg nhgn thuc quan diem vfl try, ve nhan smh quan, dieu nay di sau vao tigm thuc ngudi Phuong Ddng vi the hinh tugng thuy ba xuat
hien dua nen my thuat cd cua Viet Nam len nhflng nac thang thang hoa.
Hinh 1, Thiiy ba lren do cua luoc vuo-ng thai Le - Trinh, tic sdch Trangphuc triiu Le - Tnnh Luge sir hinh thanh van thiiy ba Ngudn nude la mgt ygu tfl quan trgng khflng the thieu trong ddi sflng cung nhu trong sinh hoat cfla ngudi dan nen hg dl sdm thieng hoa va dua hlnh tugng nude vao nghe thuat tao hinh. Nude vdn khflng cd hlnh thfl cy the nen de bieu lugng nude ngudi ta phai sfl dung nhftng hinh anh tugng trung, va nhu vay khflng the co hinh tugng nao bieu thi nude rfl rang hon bang hlnh tugng sdng, blng nhftng dudng net mieu ta con song, Cfl' nhu vay, hinh tugng sdng nude duac bign dfli din dan theo nhgn thuc cai dep cfla con ngudi va dugc dua vao nghe thugt tgo hinh vdi nhieu hinh thuc khac nhau, Thuy ba da ra ddi tu dd.
Tu thdi so su, hoa vln gflm da rat phong phii nhu hoa van trai, van thimg, vln in, van rai dai, vln khic vach. Nfli bgt ta thly dang hoa van in va hoa van khac vach chinh la ligm an de tao nen phong each thfly ba sau nay bdi cac dudng lugn va nhip dieu len xudng cua no.
Qua Irinh hlnh thanh dang thflc thuy ba ma dinh cao la thdi Ly - Tran phai trai qua hang nghin nam bien ddi va phat trign. 0 Ihdi ky vln hda Phung Nguyen va Dflng Dgu tigu bigu d chat lieu gdm cd cac hga tigt hoa van hinh chfl S dugc xgp song song theg Ifli bfl cue dflng hoi nghigng. Mgt dang hoa van khac la dang hoa vln lugn sdng hinh Sin, day la mfli duong lugn dan gi^n chay ngoan ngoeo udn di udn lgi deu dan thanh mgt bang trang trf,
Lich su hinh thanh thuy ba khdng the khong nhic din mdt dang hoa van quy gia raa ngudi la gpi chflng la hoa van khudng nhac. Gpi la
fngm nu Ngpc Anh Tap chi KHOA HOC & CONG NGHE 167(07): 31,-36 khudng nhac vi nghe nhan gdm luc ke vgch
hoa van da dflng mflt vlt eii'ng det, tren do dugc chia lam nhieu canh nhd, nhgn va hg ke len phoi gdm dg trang tri trudc khi nung. Kit qua vigc dd da tao ngn nhieu dudng kg song song each dgu nhau gidng nhu khudng nhgc cfla cac bai hat, cd hie la mgt bang thang chay vong quanh chu vi cua gflm, cd Iflc Igi lugn sdng, uon lugn dflu dan kieu hlnh Sin,
Hinh 2. Hoa vdn khudng nhgc Vdi hlnh lugng van thuy ba ma dmh cao la tao hlnh thai Ly - Tran la khudn thudc rue rd nhat danh dau Ihdi ky vang son cfla nghe thuat tgo hinh thuy ba. Thai ky nay cac mfltip thuy ba da dugc day len d mue thanh bieu trung hoan Ihien nhat, dgn cac thai ky sau hinh tugng thuy ba da hoa than thanh nhieu mdtip hon. Nhigu khi chflng kgt hgp cflng may gam, van khanh tgo nen nhflng dudng diem dgc sac ma dudng nhu thieu yeu to thuy ba thi bo cue co ve nhu mat di mpt dieu gi rat quan trgng quy gia tya nhu son khflng the thieu vang vay Den eae thdi ky sau, thuy ba da don gian hon, chflng da bign hoa vao cugc sdng lao dflng thuan ndng va gian di Iflc nay thuy ba thudng lam nen cho cac bo cue lao ddng, tugng trung cho cudc sdng thanh binh ma dien hlnh la cac buc cham lan can tren da tring va da xanh cua chua Bfli Thap cudi the ky XVIII- ky Le Trinh,
Trong suot chigu dai Ijch su, thuy ba da ra ddi va chuyin biln gin lien vdi nhflng quan nigra cfla ngudi dan qua tflng thdi ky, nhung dfl chuyen bign the nao nd van cd nhflng nguygn tic CO ban va cai gia tri cua nd cflng khong he thay ddi.
CAC DANG VAN THUY BA TRONG NGHE THUAT TAG H I N H CO
Cac dang thuc van thiiy ba
Trai qua eac thdi ky, cac nen van hoa khac nhau thuy ba da xuat hi^n nhieu dang thuc phong phfl, tinh tl han nhung phfl bien nhlt la cac dgng thuc sau: Thuy ba hinh Sin, thuy ba hlnh nam va thuy ba hlnh nui
- Thiiy ba hlnh Sin: Thfly ba hinh Sin hay thudng ggi dan thuan la Song nuac la logi thuy ba ufln lugn dan ngang doing nhip nhang, co logi dfl an la nhigu Idp song cung budc nhung do cao thi khac nhau nhin cam giac rat thu thai trang nha,
- Thiiy ba hinh nam: Loai song nay that chan bgn dudi nen ggi la thfly ba hlnh nira. Loai nay cd tren do an trang tri chin thap Phfl Minh va thap Hue Quang. Bfl cue cua do an sdng hinh nam thdi nay gan giong vdi cung logi thdi Ly, Nhat la bo eye cua song hlnh nira d chan thap Phd Minh, chi khac nhau d chd dfl an d thap Phd Minh dugc the hien theo Idi khac chim, d mat bang nhd be gifla hlnh nam cdn co Ihera mgi sfl hinh xoln hinh hoa, Cdn d thap Hue Quang cd do udn eo il hon va net dye co phan khde khan ban [2]. Tgi chua Phgt Tfch dfl la trgn bp tuang Phgt, tang kg chan cot hay try bflp, dii chi mflt dgt hay tdi nam dgt chflng nhau ihi deu la song that chan hlnh nim. Mfli nggn song thudng cd ba Idp to nhd long nhau, mfl lip sdng thudng cd lu hai dgn ba ting tgo bdi nhflng chd thit gay cua dudng cong Parabol, cudi nggn song be gap cong vao dg lao ra chan song kg liep bgn [3].
- Thuy ba hinh mii: Day la logi thfly ba doing chan cd dang hlnh nhu nfli. Sdng van long nhau ba Idp, nhd cao nhung keo dai hon va cac Idp tfl trong ra co sd tang la 1,2,3, chan song md ra bat lien sang sdng ben tgo thanh nhflng day udn luon nhip nhang theo hinh Sin gay khflc.
Thuy ba hlnh nui va thuy ba hinh nam mfl phdng cac dyn cao. Trong cac vay to lai cd vay con theo nhip dieu be dan. Dieu dgc biel la dudng contour cua cac vay lai cd them cac dudng hlnh Sin ddc dao nen trflng rat long' lly va huy hoang, sy rue rd dugc toai ra vdi ham
33
Pham Thi Ngoc Anh Tap chf KHOA HQC & CONG NGHg 167(07): 31-36 y luin hfli va sflc sdng ndi tai lufln dao dat,
ben bi taidn cung.
Thflng thudng thuy ba hinh Sin se kit hgp vdi mdt trong hai logi Thiiy ba cdn lai, chflng tgo nen sy luong phan va hfl tra iin nhau.
Trong qua Uinh dign da tai thap Phd Minh (Nam Dinh) tac gia co luu gift' dugc nhflng hinh anh thuy ba tai day, Thuy ba hlnh nim xuat hien trgn dd an trang tri chan thap Phd Minh, nd la sy kit hgp gifta hai logi thuy ba hinh sin va thuy ba hinh nam, d mat blng nhd be gifta hinh nam cdn co them mflt so van xoln hinh hoa.
Hinh 3. Thuy ba hinh ndm & thdp Pho Minh Chu Quang Trfl va Tran Lam Bien la hai nha nghign ciiu dua ra nhfl'ng nhan dinh dlu lien:
"Song d dau the ky XIV cdn mang hlnh nam nhu ta thay tren thap Pho Minh, nhung den cuoi thg ky ay chi cdn sdng hinh nfli nam tren loai song ufln lugn nhe nhang va deu dan ma la thudng thly dudi chan nhieu raang cham"[l]..
Van thiiy ba trong nghe thuat tao hinh co Viet Nam
Trong nghe thuat kien triic
Vln thuy ba thudng xuat hien d chan be, col cfla cac cflng trinh tin ngudng. No ket hgp vdi cac hoa ligt hoa la, sen, mai, cue.., trong digu khic go d ha luang (dfl bgc budc vao) d tu gia cac gia dinh quyen quy hogc quan lai.,, van thfly ba trong kien tnic cd nhieu phong each nhu phong each nghe tiiuat Thap Mam the ky thii XU dgn XIV, phong each d My Son, Khuong My, phong each d Ddng Duong, Den gifla the ky XVII diu thi ky XVIII, chung la lgi thay hlnh tugng thuy ba xuat hien mgt each trang nha ca nggi cuflc song Ihanh nhan lge dgo, Iham nhuin tu tuong cua dgo Phgt trong chi liet taen tnic lan can da trang tri chua Bflt Thap.
34
Trong nglie thugt dieu khde co Viet Nam Van thuy ba xuat hien kha dam net trong dieu khic thdi Ly - Trin. Vi dy "Cgt rong thai Ly" dugc trang tri bang hinh anh dfli ring Irong tu thg bay len tu song nude, vdi cac dun thuy ba chflng Ign nhau day die dud'i dgng kit hgp cae hinh thue thuy ba Idp trgn Idp duoi un un tao len nhftng lop nui non trung diep va sdng bac dlu, cac duong chgm nfli linh xao, a day chung ta bat ngufln tfl su tfch vua Ly Cong Uan nhin thay rdng vang bay lgn khi thuyen vua bat dlu ra den vung song nude Dai La.
Cdng trmh nfli tieng cflng dugc menh danh la rapt trong nhflng lac pham digu khae co dep nhat Viet Nara: turmg Adida chua Phgt Tich (Tign Du, Bae Ninh). Vdi chat lieu da xanh nguyen khdi va da nham bac, ngudi nghe sT da tin tinh thdi hdn vao da, loan bd phin Idn cfla be lugng duac phu mgt "Idp ao" Thuy ba long lly vdi nhflng duong chgra ndi va chgm kenh hgt sflc tinh xao, la dinh cao cua nghg thugt tgo hinh Thuy ba - do la rapt trong nhftng mdlip khuon mau dien hlnh cfla thdi ky nay.
Hinh 4. Bi Tuang Adida chiia Phgt Tich Trong le phuc
Tren y phyc cua vua, vln thuy ba thudng xuat bipn d dai gau cua ao long bao, dugc theu bang chi tam tuyen tren nen gam vang vdi tiet tau eo dgng thuy ba hlnh nui co tua hinh vay rflng mau ngu sac nham tdn lgn tinh uy nghiem eua bac tfln quyen. Vdi y phyc cua hoang hgu, vln thuy ba thudng xuat hien d dai gau tay ao va dugc theu bang chi tam tuyen trgn ngn lua bgch hogc lya dieu the hien sy tfln quy. Cac hinh tugng thuy ba tren gau tay ao hoang hgu cd dang hinh sin thoai thanh manh va mem mai, Ci thdi ky nhii Nguyen thi van thuy ba lai xuat hien dudi gau ao thanh cac dudi dang Thuy ba kgt hgp cac hinh thue xong khflng long lay va cau ky nhu ao long bao.
Hinh 5. Qugn phuc trieu Li (Phuc chi) NHCTNG LTNG DUNG LEN SAN PHAM MY THUAT TAO HINH
Van thuy ba duae cd dgng thanh mot bilu lugng nd mang gia tri vln hda vii tam linh cfla ngudi Viet, d thdi dai nao thfly ba cflng gan lien vdi cugc sflng con ngudi, eho dgn thdi ta hien dai nd van xuat hien trgn nhftng san pham my thugt tao hlnh va mang dau an rat die biet cua ray thugt Viet Nam. Den nay vln thuy ba da dugc each dieu thanh nhigu dgng thflc phong phu vdi Idi cham tao bien hoa va dg gin ket vdi cac hoa van khac, tao ngn dgng thuy ba nhu hinh cac con Ifl ao at chay nhu dong Ihac each mang d bao tang Hd Chf Minh...
Nhin ra thg gidi, Nhgt Ban la nude bdn bg la bign, anh hudng sau dam eua hlnh tuang bign va song len cac san pham my thuat lao hlnh tu' thu cdng nghigp cho dgn cac nganh hien dai khac nhu trgn vai cfla cac san pham thfl cflng nghiep, ao Kimono, trgn tfli xach lay, vi cam tay, thu cong my nghp... ludn dam net.
Mgt cdng trinh tagn tnic cua nude Anh la Cung thg thao dudi nude cua Thg van bfli mfla he 2012 tfl chuc tgi London cflng liy cam hung tfl hinh anh sdng nude. Phln mai cfla cung thg thao dugc thiet ke theo dudng cong ggn sdng, cac hiing ghe cua cung dugc sip dgt trdng nhu nhftng dgt sdng nhin rat lg mat ma Iai hien dgi.
CJ Viet Nam,, co Trung tam hgi nghi Quflc gia Viet Nam dat tai My Dinh - Ha Ngi, lu nhftng quan niem ve ngudn nude, sdng nude va udc mufln ve mgt cugc sdng lau ben dl tao lgn nhftng y tudng cho cac nha taen true su ngu'di Diic hlnh thanh len quin thg Trung tara hgi nghi Qudc gia Viet Nam nhu mong mudn su hgp tac qudc le lufln bgn vflng trudng tfln.
Nhftng ling dung khac cfla hga tigt thuy ba tren nganh det va thu cdng nghiep tai Viet
Nam cung the hien rat rd, Trong nhfl'ng dgl dign da tai lang lua Vgn Phflc - Ha Ddng, ngoai nhftng hoa van dac tnmg tren vai nhu chft Vgn, chft Phuc, hoa cflc, la Irflc,,, xuat hign tren nen vai thi nhflng hga tigt thfly ba, each dieu cd, van sdng hinh Sin cd, kgt hgp vdi hlnh tuang mil non.,, cung dugc su dung rat nhieu, no d trgn cae san pham nhu vi tay, tui xach, ao dai, ao canh ba ba, thdi trang cdng sd, thdi trang dao phd vdi nhung thiet ke hien dgi trgn chat hpu in, thgu, del, ve tay,,, rat da dgng va phong phii, noi dly co nhieu khach quflc le tdi tham quan va mua lam dfl luu niehi nhu mdt dlu an vg mgt Viet Nam hien dgi ml truyen thong.
Hinh 6. Chdn cgt den tai Din Trdn (Nam Dinh)
Hinh 7. Trai bit dong, luu niem & Quoc Tic Gidm
Hinh 8. A hgu Biin Bdo Nhu trong phdn thi quoc phifc tgi cugc thi Hoa hgu Liin Igc d\a 2016
Pham Thj Ngpc Anh Tap chi KHOA HOC o K E T LUAN
N h u vgy, chflng la vfla diem qua mdt chang dudng dill ve van hoa va Hch su tgo hlnh cua van thfly ba. S y ra ddi va phat trien cua van thuy ba g i n vdi nhftng thang t r i m vii bign cfl cfla lich sfl' dan tgc,
Ngay t u khi hinh thanh, vdi hoa van khudng nhgc lii dinh cao cfla s u khdi thuy, hinh tuong hoa v l n dflc dao nay da c h i p canh dg d i n lao dugc mgt dinh cao rye rd nhat cua nghe thugt tgo hlnh thuy ba dd la ky L y Tran - net vang son trong nghp thuat dieu khac da va go cua Viel Nam.
Trai qua cac Irigu dai, Thfly ba da hmh Ihanh va cfl chd d u n g v u n g c h i c trong hlnh thai trang trf eua dan tdc, van thuy ba xuat hien trang trpng, phong phfl, dpc dao, co hfln thai cfll each rat rigng. Tuy cac hga liet thuy ba phong phu xong chung ta cd the thay r i n g co ba dang thue thuy ba phd bign la thuy ba hinh sin, hlnh nfli va hinh nam, nd chat chfla bao an y ve u d c vong va y chi, dflng thdi cflng
phan anh d u g c cai rigng cfla nghe thugt tgo hinh Viet,
Chung ta cd ban mflt kho tang hga tiet, nhung hlnh tugng van thuy ba giau y nghTa tflng hpp cfla cac ygu to thien nhign va lara linh la ngufln lu lieu quy khdng nhftng co gia tri ve tgo hinh raa eon co gia tri cao ve mat lich sir van hoa dan tdc. Viec lam sdng dgy va phat trign nhftng rafltip quy gia lufln la chil de cho nhftng nha nghign euu, nhftng hpc gia, Tu nhflng kgt qua nghien cfloi con han che nay, chung tfli hy vgng rang da cung e l p them tu lipu quy g i i dg cd thg iing dung ed hieu qua Irong qua trinh tu duy va sang tac nghe thual.
TAI LIEU T H A M K H A O 1, Trin Lam Biln, Chu Quang Trfl (1975), Nghe thugt cham khac co Viil Nam (qua cac ban rap) Vi^n nghe thugt - Bo van hoa, Sai Gon, tr, 25, 2, Nguyen Du Chi (2003), Hoa vdn Viil Nam, Trudng Dai hpc My thual Viet Nam, tr, 196.
3, Chu Quang Trfl, (2012) My thugt Ly - Tr&n, My thudt Phgt gido, Nxb My Ihugt, tr. 171, SUMMARY
W A T E R W A V E I C O N S IN T H E A N C I E N T FINE A R T O F V I E T N A M AND T H E I R A P P L I C A T I O N S IN P R O D U C T S O F M O D E R N S H A P E D A R T
Pham Thi Ngoc Anh*
University of Information Technology and Communications — TNU Since the ancient fine art of Vietnam, there have been many patterns such as water wave icons, lotus, chrysanthemum, dragon, cloud, etc. tliat are used for decorating artworks. Many of them are still popular until now, but some of them are nearly forgoUen. With respect to the promotion and preservation of Vietnamese art in the modem era, there are a lot of research focusing on the nearly forgotten patterns. As the same purpose, this work stu-veyed and analyzed the formation and transformation of the water wave icons through the ages and their applications in the modem industrial fine art products. The results showed that water wave icons had ever beenbolh iconic artsand decorative patterns in the ancient fine art of Vietnam. Those patterns contain not only artistic values but also spinlual values of religion, and also contain the philosophical conceptions of Oriental rice agriculture. In addition, they reflect the ever-changing rotation of life by the up and down curves. Finally, the discussions, comments, and results will be meaningfiil for understanding the ancient art of Viemam, especially llie reign of the Ly - Tran The water wave iconic paUenisshould be promoted, preserved, and developed.
Keyword: Iconic of water waves; water -waves. Iconic of water waves in shaped art, The water wave icons in the reign of the Ly - Tran; Applying the \mter -wave icons for decorating grtworks
Nggy nhdn bdi: 20/3/2017; Ngdy phdn bien-19/5/2017, Ngdy duyet ddng. 28/6/2017 ' Tel: 0917359352; Email: ptnanh@ictu edu w
36