m QuocTt
i i i i g van ii doanh nhin Viit Nam tin li(n y khi giao tiip, iam phan vdl'iliil tic loa Ky
I. Van hoa giao tiep kinh doanh cua HoaKv
1. Nhflng van de ve gic/ giaic, noi dung lam vi^c
Ngir5i My muon biet tnTdc noi dung cuoc gap, vai tro va quyen han va tham cW ca than the stf nghiep ciia khach. Rat nhieu tnfdng hdp, nhat la doi vdi cac cuoc gap vdi cac quan chiifc chinh phii hoac lanh dao DN cap cao, ben chu thifdng yeu cau gufi tnfdc tieu sijf tom tat cua tnfdng doan. Ho thifdng dinh tnfdc thdi lifdng cho cac cuoc gap gd (cac cuoc tiep xa giao thifdng keo dai 30 - 45 phut va hiem khi qua 1 tieng) va khong ngai chii dong ket thuc khi het gid, nhat la khi ho co viec ban tiep sau do, hoac thay cuoc gap khong mang lai ldi ich gl. Khong thieu nhifng cuoc ga^ ket thuc trong khi phia khach chifa kip de cap het cac viin de muon noi.
Ngifdi My thifdng rat diing gid. Sif cham tre difdc hieu la thieu quan tam, coi thifdng doi tac hoac kem coi trong sap xep thdi gian. d cac thanh pho ldn thifdng xay ra tac nghen giao ihong thi cd the cho phep sdm muon doi chiit song khong nhieu. Neu khong may bj muon 10-15 phut thi nen goi di^n thoai bao tnfdc va xin loi, neu cd the, cho biet ly do. Nhieu thanh pho d Hoa Ky rat rong; di tif dia diem nay den dia diem khac cd khi mat hang gid. Do vay, khi sap xep cac cuoc gap can phai tinh tnfdc thdi gian di lai va trif hao thdi gian tac nghen giao thong. Ngifdc lai, den sdm cd the lam ben chii boi roi do chifa san sang tiep ddn hok difdc hieu la qua sot mot hoac khong co viec gi tot hdn de lam.
Ndi chung, nen den vao diing thdi gian ghi tren giay mdi hoac da hen.
Cung vi muon lii^t kiem thdi gian, nen cac cuoc gap lam viec vdi ngifdi My thu'dng la ngan, tap trung va di thang vao
2 4 I THUONG M9I Sfi 6/2009
van de. Doi vdi mot so nen van hda vifa gap nhau da ban ngay den chuyen lam an thi cd the bi coi la mat lich sif, trong khi dd ngifdi My lai thich ndi chuyen lam an tnfdc, sau do mdi ndi den chuyen ca nhan va cac chuyen khac. Vi vay, thifdng thi khach, nhat la nhflng ngifdi chao hang phai chuan bj rat ky va di thang vao noi dung sau nhifng cau chao hoi xa giao ngan gon.
Yeu cau nay cang quan trong neu cuoc lam viec difdc tien hanh thong qua phien dich vi thifc chat thdi gian lam viec chi cdn toi da mot niJfa. Trong cac cuoc hop hoac gap gd lam viec, ngifdi My cd the cat ngang ldi nhau de hoi hoac neu y kien ciia minh.
Thdi quen nay cd the bi coi la bat lich sif trong mpt so nen van hda Chau A. Do vay, cac nha kinh doanh mfdc ngoai khong nen ngac nhien khi bi ngifdi My cat ldi de hdi hoac neu y kien cua ho.
Khi thay khdng cdn noi dung can thao luan va ben chu khong muon ndi sang van de khac thi khach ciing nen chii ddng ket thiic cuoc gap. Neu cuoc gap da du dai va ban tliay cd ngifdi vao phdng thi tham vdi ngifdi tiep chinh ben chii hoac difa cho ngifdi dd mot manh giay thi ban cQng nen hieu dd la tin hieu ben chu muon ket thuc cuoc gap. Tnfdc khi ket thiic cuoc gap nen chu dong tdm tat nhii'ng viec da ban hoac thda thuan va ndi rd nhflng viec ma hai ben dif dinh se trien khai. Sau moi cuoc gap gd quan trong, phia khach nen giifi thif cam dn va tranh thu nhac lai nhflng van de ma hai ben da ban hoac thoa thuan.
2. Danh thiep
Danh thiep khdng quan trong doi vdi ngfldi My. Ngfldi My trao danh thiep cho nhau khong trinh trong nhfl ngfldi chau A.
Ngfldi My thfldng chi nhin Ifldt qua hoac tham chi khdng nhin danh thiep tnfdc khi cat di h o k bo vao tiii. Thdi quen nay
khong cd nghia la Ngfldi My khong ton trong doi tic, bdi vi ho quan niem tap trung vao ngfldi dang doi thoai vdi minh quan trong va the hien ton trong hdn la nhin vao danh thiep. Tuy nhien, danh thiep ciia doi tac van dfldc cac nha kinh doanh My Iflu gifl de cd dia chi hen he khi can thiet, dac biet la doi vdi nhflng ngfldi ma sau cuoc ndi chuyen ho thay can phai gifl quan he.
3. Trang phuc
Ngoai xa hoi, nhin chung, ngfldi My mac rat thoai mai, khong cau ky va khong quan tam nhieu den each an mac cua ngfldi khac. Tren dfldng pho, doi khi rat kho co the phan biet dang cap, dia vi xa hoi hoac nghe nghiep dfla vao quan ao be ngoai. Nfl nhan vien ban hang tai mot sieu thi co the mac dep va dat tien hdn mot nfl luat sfl gioi cd mflc Ifldng cao hdn gap nhieu ian.
Tuy nhien, trong cong sd, tai cac hoi nghi, hoi thao, tiec va cac cuoc tiep khach cac doanh nhan My cung m|c chinh te va dep nhfl d cac nfldc khac. Khach den tham va lam viec thfldng mac com le thara mau va cravat. Mua he, mua xuan, hoac nhflng dip khdng trang trong lam cd the mac com le sang mau. Doanh nhan nfl ciing thfldng mac com le vdi mau sac da dang hdn so vdi nam gidi. Mac eon gang va cUnh te quan trong hdn la kieu each. Mot so thfldng iihan dung chat Ifldng giay va dong ho deo tay de the hien minh. Thfl sau hang tuan thfldng la ngay ngfldi My an mie it nghi le nhat tai c k cdng sd. Mac du nhin chung ngfldi Mj* khdng cau ky trong an mk nhflng neu mpt doanh nhan den giao djch mac mpt bp com le qua cii va hoac nhau nhi chac chan se tao an tfldng ban dau khdng hay doi vdi doi tic.
4. Nghi le xa giao d:
Ngfldi My quan tam nhieu den noi
dung va hieu qua cong viec hdn la nghi le xa giao. Ho quan tam nhieu den nSng life chuyen mon va kha nine quyet dinh van de hdn la chiic vu hay tuoi tie ciia doi tic.
Ho CO the cijf mot chuyen vien ky thuat tre den g^p mot lanh dao cap cao cila ben doi tic khong phai vi coi thfldng doi tic ma b6i vl chuyen vien ky thuat tre do la ngfldi nam vftig nhat ve van dl can trao doi. Mit khic, ngfldi My co the bflc minh neu ben doi tic dfldc dai dien bdi mpt cap thap hdn, nhflng khong phai vi ly do ho bi coi thfldng ma vl ly do dai dien ben doi tic khong dii tham quyen quyet dinh van de ma hai ben dang quan tam.
Do chi phi lao dpng dat, cac Cty va cong sd d Hoa Ky liau nhfl khong co ngfldi tiep tan rieng nhfl thfldng thay d cic cong sd va DN Viet Nam. Khach (ke ca quan chiic cao cap) den lam viec co the dfldc mdi uong h o k khong. Neu cd, ca phe, tra, nfldc loc va nfldc giai khat thfldng dfldc de san d rapt ban nho trong phong tiep khach de khach tfl phuc vii. De tiet kiem thdi gian, d Hoa Ky cdn to chflc kieu vfla an sang h o k trfla vfla thao luan cong viec tai nha hang hok ngay tai cong sd ciia hp.
5. Kiem tra an ninh tai ncfi lam vifc Sau sfl kien khiing bo 11/9, viec kiem tra an ninh dfldc thflc hien rat nghiem ngat khong nhflng tai cic san bay ma cdn tai c k ndi lam viec quan trpng va dong ngfldi.
Khich den lam viec nhat la tai cac cd quan cua chinh phii va cic tda nha ldn d nhflng thanh pho ldn, nen mang theo giay td tiiy than CO din anh de xuat tnnh tai thfldng tnic, khong nen mang theo hanh ly cong kenh. d mot so cong sd, do ngfldi ra vao dong, cho nen viec ding ky de lay the ra vao va kiem tra an ninh doi khi khi mat thdi gian. E)e khong bi mupn h o k bi nit ngan thdi gian cupc gip, khach den lam viec (nhat li cic doan dong ngfldi) d nhfl^^
cong sd nay thfldng phai den sdm de
"trfl hao" thdi gian ding ky lay the ra vio vi kiem tra.
6. Ddl xi^ binh dang vdi phy nif Khoing trfin 60% phu nfl My di
QllCif
lam. So phu nfl My dam nhiem nhflhg chflc vfla an vfla lam viec. Tuy nhien, ben chu vu quan trpng trong kinh doanh mac du cung co the radi khich in sau khi ket thuc van con it, song dang tang len. d Hoa Ky cong viec thanh cong. Ngudi My co the van chfla het sii phan biet doi xfl gifla nara thao luan cone viec tnfdc khi an. Hp hau va nfl. Tuy nhien, d Hoa Ky, phu nfl cd nhfl khong uong do uong cd con khi an cfldng vi cao trong cac cd quan h o k Cty sing h o k an trfla vi van cdn trong gid lam nhieu hdn, hp co quyen Iflc hdn so vdi cac
ndi khic tren the gidi. Phu nfl My khong muon minh bj coi la die biet hok khong quan trpng. Neu gap nhflng ddi tic kinh
viec. d Hoa Ky, hau nhfl khdng cd canh ep h o k thi nhau udng nfdu trong bfla in. Khi dfldc mdi, ban cd the tfl chdi va ndi thing ly do, neu ban khdng mudn udng. Khdng doanh la nfl, ban hay ddi xfl vdi hp nhfl ddi udng rfldu la chuyen binh thfldng d Hoa xfl vdi cic ddi tic nam gidi va khdng nen Ky.
phatj VI cho rang ben chii da dfli phu nfl Neu ben chu khdng sap xep cho ngoi ra tiep ban. Neu hp la chii mdi ban di an, tnfdc thi khach cd the chd ho mdi ngoi, hay cfl de hp tra tien nhfl nhflng ngfldi dan hoac cd the tfl chon chd ngoi neu ben chu dng khic^Trong kmh doanh, phu nfl My ^i khich tfl chon. d nhflng bfla tiec ngoi cung quyet doan khdng kem ^ nara gidi. i^n ddng ngfldi,'thfldng cd bd tri tnfdc cho 7. Doi xii binh dang vdi dbSag ngtfdi ngoi cho rapt sd ngfldi h o k cho tat ca.
khac chung tQC Muc dich chii yeu ciia viec bd tri trfldc Hoa Ky la mdt nfldc da chting toe. nay la de dara bao njghi le ngoai giao Ngfldi nfldc ngoai di cfl den Hoa Ky s M hoac tien cho trao doi cdng viec. Neu song va kinh doanh ngay cang nhieu.
Trong thflc te cupc sdng d Hoa Ky van chfla het sfl phan biet chiing tpc. Tuy nhien, luat phap Hoa Ky cara mpi hanh dpng phan biet chiing tpc. Ngfldi nfldc
tren giay radi cd ghi "RSVP" thi ban can phai xac nhan cd dfl hay khdng cang sdm cang tdt.
9. Vj tri ngoi khi tiep khach Sap xep cho ngoi gifla khach va chu ngoai den Hoa Ky kinh doanh can het sflc nhfl the nao chu yeu phu thudc vao tien tranh cic hanh dpng, h o k ngdn ngfl the nghi trong phdng. Khach den dam phan hien sfl phan biet chung tpc. Vi du thay cho hok thao luan cdng viec thfldng dfldc mdi tfl "black American" (ngfldi My den) ng^i theo hinh thflc dam phan-khkh ngdi ngfldi ta dung rapt tfl khic lich sfl va it ,j^i dien vdi chu, trong dd tnfdng doan phan biet chiing tpc hdn la" African Araer- h o k ngfldi cd chflc vu cao nhat ciia cic ican" (ngfldi My gdc Phi). ben ngoi d vi tri chinh gifla ben rainh. Ban
8. Mdi ccfm lam vifc tiep khich cd the la hinh chfl nhat, bau due, Khach nfldc ngoai den lam viec cd the hoac trdn.
dfldc ben chu mdi an sang, trfla, h o k toi, Trong cac cudc tiep khach xa giao, neu tron2 phdng la bd ban ghe thfldng dung de tiep khach dara phan, thi ngfldi tiep cWnh ben chu thfldng ngdi d dau ban (vi tri sd 1 trong sd do dfldi diiy). Nhflng ngfldi khac ciia ben chii ngoi rapt ben. Doan khach ngoi mpt ben, trong do trfldng doan hok ngfldi cd chflc vu cao nhat trong doan khach ngoi gan nhat vdi ngfldi tiep chinh pen chu.
Neu trong phdng la bp xa long, thi ngfldi tiep chinh ben chii va
(Xem tiep trang 2Si
TKUONG MAI ^ 5 / 2 0 . 9 1 2 5
QUdCTE
DLT B A O
NItu cau uong che se tang
G
ia che c6 nhieu cd hoi tang trong boi canh kinh te the gidi suy thoai, do nhieu ngadi tieu dung chuyen sang uong che, kinh te hdn nhieu so vdi cac loai do udng khac.Trong khi dd tai nhieu nudc san xuat Idn, thj trudng che bat dau thieu hut nguon cung, phan vi do thdi tiet, phan khac do gia thap hoi nam ngoai khien ngudi trong che khdng cdn hao hiing nhieu vdi loai cay nay, ket qua la san lUdng giam.
Tai An 06, nUdc san xuat che Idn nhat the gidi, san lUdng che nam 2008 udc tinh dat 970 trieu kg, trong khi tieu thu npi dia la 825 trieu kg va XK dat 190 trieu kg. Oieu nay tat yeu se day gia che tang tai An Op. Nam 2009, XK che An Op tham chi chua chac se dat bang mClc cua nam 2008.
Kenya - nudc XK che den Idn nhat the gidi va la nudc san xuat che den Idn thd 3 the gidi sau Trung Qudc va An Op - da khong dap dng du nhu cau che tCi nam ngoai, do thdi tiet xau lam giam san lUdng xuong mdc 354 trieu kg nam 2008 so vdi 369 trieu kg nam 2007.
Thieu cung da day gia che Kenya tang manh, nen du san lUdng giam, thu nhap til XK mat hang nay van dat ky luc cao, 62 trieu shilling (779,3 trieu USD). Nam 2007, nudc ddng Phi nay da dat 369
trieu kg che, XK dat 431/ shilling. Nam 2008, cac khu vac trong che d Kenya da giam 35% trong quy I va giam tiep 4% trong quy II. Ket qua la khdi lUdng che ban dau gia d Kenya nam qua giam xuong 252 trieu kg so vdi 281 trieu kg nam 2007. Khoang 70% san lupng che Kenya dUdc ban dau gia tai thanh pho cang Mombasa, phan cdn lai ban talc tiep cho khach hang nudc ngoai.
Tai Sri Lanka, san lUdng giam do gia thap keo dai nhieu thang. Nam 2009 du kien giam xuong 300 trieu kg, so vdi 309,8 trieu kg nam 2008, va thu nhap se vao khoang 11/ USD. Sri Lanka XK che chu yeu sang Trung Odng va Nga - hai nudc mua tdi 75% nguon che XK CLia nudc nay
Trong khi ngudn cung d nhieu nudc san xuat ldn han hep thi nhu cau che tren thi trudng the gidi van tiep tuc tang.
Tai Nga, nudc NK che Idn nhat the gidi, nam 2009 se tang 5% bdi ngudi tieu dung phai giam chi cho nhQng dd udng dat dd hdn trong bdi canh kinh te suy yeu. Nam nay se NK 185.000 - 187.000 tan, so vdi 178.000 tan nam 2008. Sri Lanka va An Op la hai nha cung chap che Idn nha't cho thj trudng Nga. NhQng nudc khac cung cap che cho Nga la Trung Qudc va Indonexia.
Hai nudc nay cung cd cd hpi tang XK vao thj trudng Nga.
Tuy nhien, cung do yeu to kinh te, thj tradng che nam 2009 cd the se khdng hadng sa tap tmng vao nhQng loai chat lUdng cao, bdi gia cao, ma chi tap trung vao nhQng loai chat lUdng tmng binh. Day se la cd hdi tot cho Viet Nam.
Muc tieu XK cua Viet Nam nam 2009 dat 117.000 tan, tang 13,6% so vdi nam 2008. Oay la mat hang duy nhat trong nhdm ndng san dat muc tieu tang kim ngach XK, trong khi kim ngach XK cua cac mat hang ndng san nam nay la 12,5 ti USD, giam so vdi 16,2 ti USD nam 2008. Nam 2008, khdi lUdng che XK CLia nudc ta dat 104.000 tan, trj gia dat 147 trieu USD, giam 5,4% ve lUdng nhang tang nhe 0,2% ve tr; gia so vdi nam 2007. Nam 2008, Trung Qudc dot ngdt khdng nhap che khien cho mpt lUdng Idn hang bi (i dong khdng tieu thu dUdc. XK sang Nhat Ban cung giam. Song bu lai, Oai Loan da noi len thanh nhQng thj trUdng NK nhieu che Viet Nam trong nam 2008 vdi 17.700 tan, tn gia 21,4 trieu USD.
Oe dat muc tieu nam 2009, nganh che se phdi hdp chat che vdi cac doanh nghiep, dia phUdng, cac bd, nganh de cd hudng dot pha nang cao chat lUdng che va ve sinh an toan thuc pham, bdi day la van de het sQc quan trpng de nganh che vUdn ra thj tnJdng the gidi.
Viet Nam dang la quoc gia ddng thd 5 tren the gidi ve san lUdng va XK che chi sau Trung Qudc, An Op, Srilanca, Kenya.
VINANET
mim VAN DE...
(Tiep theo trang 25)
trfldng doan ben khach cd the ngoi canh nhau ciin^ hfldng ve mpt phia (nhfl thfldng tha^ trong cac cuoc tiep xa giao khach quoc te ciia Lanh dao Dang va Nha nfldc ta), hoac ben khach va ben chu ngi'ii ddi dien nhau.
2 8 I THUUNG MW S6 6/2009
10. Cam hiit thudc
Hiit thudc bi cam ngay cang d nhieu ndi d Hoa Ky. Ban ludn luon phai hoi xem cd dfldc phep hut thudc hay khdng trfldc khi cham Ifla hiit thudc. Phap luat cam hiit thudc tren may bay, trong nhieu nha hang, va d cac ndi cdng cpng. Hut thudc thfldng bj cam trong cac toa nha lam viec; do vay, nhiing ngfldi hiit thudc, bat ke la ai, deu phai ra khdi nha va xudng dfldng de hut
thudc, ke ca trong nhifng ngay miia dong gia lanh. Khach den lam viec can het sflc tranh hiit thudc trong phdng lam viec khdng hiit thudc ciia ben chu. Ddi vdi nhflng cupc lam viec dai, thfldng cd bo tri thdi gian giai lao de cho nhflng ngfldi hut thudc ra ngoai hut thudc, neu khdng, ban cd the chii dpng xin phep tam nghi de ra ngoai hut thudc.
(Cdn nda)