TH6llg TIM VAM MI^A NP!H[; THI IAT
PHIM TAI LIEU
OEN GAN HON V6l KHAN GIA
TUtSAM
N
gay tfl khi mdi ra ddi, phim tai lidu da khing djnh dugc vj Ihl trong nghe thuat dien anh va trong ddi sdng van hda linh thkn cua eon ngudi. Sy xukt hidn cua phim tki lieu da tao ra each thfle Ihl hien nghe thuat theo mdt phong each mdi: hidn thuc, di sku vko nhung khfa eanh cua ddi sdng xa hdi. phan chilu nhung cung bkc eua cudc sdng mdt each chkn Ihuc, sau ske nhkt, ma ddi khi khdng cd d eke thi loai phim khac.Dd'i vdi phim tai lieu, ed thi ndi, cudc sdng ddi thuc lk cdi ngudn quan trgng vdi cae nha lam phim d bk't ky qude gia nao. Nd'u khdng dya vao hidn thyc cudc sdng lam sao khan gia duge xem nhung phim tai lidu ha'p dkn nhu: NhQng cd gdi Ngu Thuy, Tiing vi cdm d My
Lai, Nudc vi' Bdc Himg Hdi, Hd Ndi trong mdt ai... Nhihig thudc phim ngkn ngiii vl cudc sdng hien thuc da phac hga cudc sd'ng chkn thuc va sdng ddng, ed kha nkng tao ndn sflc hap dan cho bd phim, thdng qua ckeh xfl ly, dkn dkt eua tkc gia. Thuc tisang tkc cho Ihk'y, nhilu vk'n dl xa hdi, su kien, nhung hinh thfle Ihl hidn, chi ed phim tai lidu mdi ikm dugc, ndi dugc va ndi cd sflc thuyli phue, tao k'n tugng ddng thdi mang din nhkn thfle sku ske cho ngudi xem. Cd Ihl hinh dung, tac phkm phim tai lieu la cudc sd'ng hien thyc sinh ddng, a dd ta thk'y cae sinh hoat rkt ddi, khdng mau me ma vkn toai len
Vdl Ith^u hidu mr dat ttU6c khdng c6
c6albumSnti, lidn hoan phlm ldi lidu chdu Au - Viet Nam lan thu 5 da trlnh chidu nhiing phim mang ky uc ijch sur, mang ddng vd ridng ve cudc sdng con ngudi cua cdc dd't nudc khdc nhau. Mdi bud'i chidu, khdn gid dUOC xem mdt phim chdu Au vd mdt phim Vidt Nam vdi nhidu dd' tdi phong phd vd' danh nhdn ijch sd, cdc vd'n dd' xa hdi nhU vdn hda. gido due. y t l . .
dugc nhung gik Ui th^m my cao dep. Nlu mdl bd phim tai lieu khdng phan anh dugc tuih chkn thyc, khdng bdc Id duoc cam xiic thi chkng mky chdc uong tkm iri ngudi xem, tkc pham se ird nen vd vj, khdng cd chd dung. Vi vky bat budc ngudi lkm phim tai lieu phai phan knh chkn thyc cudc sdng nhu nd vdn cd. Di xky dyng thanh cdng mdt bd phim tai lilu cd tkm anh hudng sku ske, tac ddng din ngudi xem, ihyc sy khdng dan gian ddi vdi bkt ky mdt nha lam phim nao. Cdng vile nay ddi hdi ngudi lam phim phai suy nghT, Iran tra, dam di din Ikn cung cua su sang tao. Vdl mong mudn phkt triln phim lai lidu, hang nam, Vidl Nam thudng td chflc nhiiu sy kidn, trong dd ndi bat nhki lk Lien hoan phim tai lidu chau Au - Viet Nam.
Trai qua 4 ky lien hoan, sy kidn nay da trd thanh quen thudc vdi khan gia va nhftng ngudi lam phim tai lidu. Vdi mong mud'n gdp phkn dua cac nln vkn hda xfch lai gkn nhau, Vilt Nam phdi hgp cung vdi 8 nude thanh viln gdm:
Bi. Tky Ban Nha, Thuy ST, Phap, Thuy Diln, Anh, Ba Lan, Dflc, td chflc Iiln hoan phun chku Au - Vilt Nam lkn thfl 5 tfl ngay mung 5 din 14-6-2013 lai Ha Ndi, va tfl ngay mung 10 din 29-6-2013 tai TP.HCM.
Bang nhflng ihu phap nghd thuat tai hiln lai cudc sdng mdt each chan Ihuc vk sinh ddng, nen phim tai lilu cd Ihl coi la mdl phkn ciia ljch
| i n s 6 350 Thang 8-2013
sit. Bdi vky b mdi qudc gia phun lai lieu mang nhihig net van hda, dae trung vk sang tao rieng.
Vdi khiu hieu Mdt ddt nudc khdng cd phim ldi liiu gid'ng nhu mdt gia dinh khdng cd album dnh, lien hoan phim tki lilu chku Au - Viet Nam lkn thfl 5 mang din cho ngudi ydu dien anh su da dang trong cam nhkn hien Ihuc cudc sdng, nhilu quan dilm skng Ike, phong ckeh duge Ihl hiln qua nhung bd phim iai lieu cua mdi dao diln Vilt Nam cung nhu chku Au.
Qua su lua chgn nhilu di Iki da dang vk phong phfl, cac nha id chuc da gidi thieu din ngudi hkm md nhirng tae phim xukt ske nhk't.
Ckc bd phim trinh chilu trong lien hoan duge danh gik cao vk dat dugc nhiiu giai thudng. Tai hang phim Tai lidu va khoa hgc Trung uang, vao 19h trong thdi gian diln ra lien hoan, se trinh ehieu hai bd phim iai heu, mdt cua Viet Nam va mdl cua qudc te Cu Ihl, ngay 5-6 chilu phim Ngudi thd hdn vd tranh, Mdt mua hi vdi Anton; ngay 6-6 chilu phim Ky Qc mdl thM, Thdnh phd cua nhung dd'u hieu; ngky 7- 6 chilu Bdn dd tu duy - hdnh trinh ki't ndi, Tdt cd ve Jean-Jacques Rousseau; ngay 8-6 chilu Trd hay dien?, Ndi niim thudc dia (chilu luc 16h), Andre Menras - mdt ngudi Viet, Phdng vien chien trudng (chilu Iflc i9h); ngay 9-6 chilu phim Ddng Nam A vao 16h va 19h; ngay 10-6 ehilu Ngudi thdp Ivfa, Palme; ngay 11-6 chilu Chuyin ddi d binh vien, Bdng bdn;
ngay 12-6 ehilu Bruxelles Kigali; ngay 13-6 chilu Chuyen d mdt vung non cao, Sdu tudn;
ngay 14-6 chilu ChQ trin sdng, Con tdu cua ki sdn bdn thdng.
Trong cac budi cdng chieu phim tai lidu, khan gia cd dip cam nhkn va di sku vao ndi dung tac phim vdi nhflng ldi cudn rieng cd.
Nlu hai bd phim cua Phkp va Bi dl cap din vk'n dl ddi mat vdi chiln uanh, thi bd phim ciia Dflc vkThuy Si lai ndi vi nhflng nhkn vkt hch sfl kilt xukt ciia dkt nudc hg. Mdt each hai hudc nhung cflng khdng kem phkn linh t l bd phim cua Anh vl sy gia hda dkn sd tokn cku. Cac bd phim cua Vidl Nam cung di ckp din nhilu via di xa hdi sku ske nhu: chkm sdc sfle khde cdng ddng, gi^o due... Mdi tae phim la mdl dl tai khac
TULI^UTRONriMlfrtr:
nhau, nhung dudi dng kfnh ciia phun tki lieu, nd mang din nhflng ckm nhan sau sic vl hidn Ihffc xa hdi sdng ddng mdi ckeh chkn ihyc. Dky chfnh lk dilu gkn kll Ikc phim vdi khan gia dl hg cflng sdng vk suy nghi vl nhiing vk'n dl dang diln ra uong hien thyc vk irln phun. Cd le, trai qua 4 ky lien hoan, eke nhk lam phim tki lieu Viet Nam da nil ra duge nhilu kinh nghiem.
Din vdi lien hoan nkm nay, ckc bd phim cua ta dugc khan gia danh gia cao, thkm chf cd nhilu y kiln cho rkng phim ciia ta hay ban eiia eke nude ban.
Dilm nhkn trong lien hoan lkn nky la chuong trinh chilu chtim phim dkc ske cua Bi, gidi thieu mdt vai phim tki lieu trong khudn khd eua tua lien hoan phim Chop Shot lkn dku lien td chflc. Ben canh phim cua Viet Nam, phim Iai lieu din Ifl Indonesia, Malaysia, Myanmar, Camphuchia, Philippui cung duac trinh chilu. Qua phim tai lieu, ngudi xem ihky dugc hien thuc khdng bi ddng khung va sy that khdng chi md ta mdt mau, ma dan xen da chilu.
Mdi lac pham khdng dimg lai 6 su md la, budc dku da cd sy ly giai dl soi chilu su thkt.
Dilu bait ngd nhk't d lien hoan lan nay phai kl den sd Iugng khan gia. Vao nhtmg budi chilu phim, phdng chkt nfeh ngudi, ban td chflc phai ke them chd ngdi d phdng phu de phuc \'u khan gia. Dilu nay chflng td cdng chting khdng quay lung, bd rai phim tai lieu.
Trong khudn khd cua lidn hoan phim tai lieu cdn diin ra Hdi nghi ban iron Docnel Ddng Nam A, diln ra ngky 13 - 6 tai vien Goethe Ha Ndi. Vdi sy hgp tac eiia VICAS vk hd tig cua dai sfl qukn Phap, cac chuydn gia san xukt phim tki lidu ban vl nhflng muc tieu va thach thfle trong thdi gian tdi dd'i vdi su nghiep lam phim tki lieu Viet Nam. Nhkm cd dugc mdt su hgp tae hieu qua. Docnet da mdi cac dai didn din tfl nhilu nhdm vk td chflc khac nhau. Cac dao diln nudc ngoai: Heidi Speeogna (Dflc), Patrick Chauvel (Phap), Anna Piloun (Phkp) da tham dy hdi nghj va ehia se kinh nghidm vdi nhung nhk lam phim Viet Nam.
Hdi thao didn ra trong khdng khi cdi md. Tai Hdi thao, ba Anna Piloun nhSh manh: phun tai S5350I Th^ng 8-20131
T H d M C TIM VAM Hf^A MriHif T H U A T lidu thuc su cfln thilt Uong xS hdi cCia chflng ta.
mgi thfl thay ddi rkt nhanh vk chflng la khdng cd dii thdi gian dl hilu hit nhflng gi dang diln ra. Nhung vdi eac bd phim tki lieu, chung ta cd Ihl dflng cudc chay dua dl cd thdi gian suy nghi. Vdi bk Heidi Speeogna thi trinh bay tham lukn dudi dang mdl bd phim Iki lilu bkng Idi vdi nhflng cdng doan, ckc canh ckt, ghip da phkc Ihao nen bfle Iranh tuong ddi tokn dien cua vide lkm phim tki lidu d Dflc...
Hdi thao cung Ikp uung vko rfliilu vkn di ndi edm cua phim tki lilu Vidt Nam hiln nay, nhu:
De tdi phim Idi lieu
Cd Ihl thky, phim tki lidu cua nudc ngoki Iudn Ihl hien su phk ckeh, phoi bky su that, sSn skng eham_ din tkn cung cam xuc ngudi xem bkng nhflng dl tki gai gdc va dkt ra nhilu vkn dl, thi phim Vidt Nam mdi chi dflng lai b mfle md ta su kidn. Dky cung la nguydn nhkn khiln phim tai Iidu Viet Nam phai vkt Idn lim chd dflng uong long cdng chung. NghT dugc dl tai, lam phim dl ca thi gidi xem dugc khdng phai de dang. Nhthig nha san xukt phim tai lieu vkn Iudn Iran ud, lam sao dl phim tai lieu Viet Nam ed sfle sd'ng Iku bin chfl khdng chi dugc quan Ikm khi nao didn ra lidn hoan. Chia se tai Hdi thao, dng Nguyen Hflu Phkn eho bid't "Uudc dky chflng ta ed mdt lugng khkn gia di xem phim tki lieu rk't rd rang, nhung bky gid chflng la da bo quen diiu dd. Din nay, lidn hoan phim tai lidu da Ihu hut dugc rkft ddng khkn gia, Idi lai ihky hinh nhu khan gia lk cd nhu cku xem phim tki lidu. Cku hot dkt ra, Iam sao Ihu hflt dugc khan gia phim tai Iidu? Nlu chung ta mo mdl rap chilu phim tai lidu lidu ed ngudi xem chfla?
Vkn dl 0 dky la chung ta Ikm thi nko dl kio dugc hg din rap. Trong nhung lidn hoan phim, nhung bd phim trinh chilu da dugc chgn Igc ky ea vi ndi dung vk hinh Ihflc, vi vay khkn gia tha'y rkt hao hung, ihfch Ihfl khi xem. Nhung nlu chilu ddng loat nhung phim tki lidu thi chua chac da cd sy thu hut nhu vay. vah di ehkl lugng, dko lao ngudi lam phim, dao tao dugc ca khan gia xem phim thi dky lk dilm rit ldn".
Ong Dko Thanh Tung nhkn manh phim tai Iidu ciia ta ylu vl tinh nhkn loai: "chung la dang ldm phim trong ao nhd minh, lam cho ngucri
nudc ngoki xem phim Viei Nam khdng hilu ndi dung ndi gi. Trong khi dd cac nhk lam phira nudc ngoki hg cd thi ldn tai, xin dugc lai ug chinh lk nhd tfnh nhkn loai cua hg".
Ngoki vile han c h l vl mat dl tki, phim tai lieu Vidl Nam cdn bi han c h l v i ihdi lugng phat sdng. Ckc bd phim tki lidu ciia ta cd dd dki khoang 30 phut, lugng thdi gian dd khdng du Ihl hidn nhflng dl tki ldn. Khan gia din xem chua kip ngdi km chd, chua kieu hilu cku chuyin trdn phim diln ra Ihl nko da thky tkc gia kit lukn bd phim... Vdi mdt Ihdi lugng phat sdng nhu vay, ckc nhk lam phim rit khd dl di sau khai thkc nhiiu khfa canh khac nhau, ma chi tkp Irung vko vkn dl ugng iam nhkt.
Kinh phi ldm phim
Dky khdng phai lk vkh dl riing eua nhflng nha lkm phun tai lieu Vill Nam, mk ngay ca ckc nudc khkc cung vay. Ba Arma Piloun chia se: " 6 Phkp, se r^t vkt va d l thuylt phuc mflt kenh uuyIn hinh chi tiln dl san xukl mdl bd phim. Ban phai vilt hang trang gi^y dl md ta ^ ludng cua minh vk giai ihich ly do tai sao mudn lam bd phim. Tham chf cdn phflc tap hon ihl, hg mudn ban se lam nhu i h l nao va dilu gi diln ra trong bd phim. Thai khd dl tra Idi nhflng cku hoi nay. Bdi vi dky khdng phai la mdt bd phim viln ludng, hoan loan khdng cd kieh ban, khdng Ihl bilt diiu gi se xay ra sau khi ban dkt eku hoi dku lien...". Cku ndi 'Tdi ty la nha san xuk't, la ngkn hang cho chfnh tdi vay tiln!" eiia bk ludng chflng nhu ldi ndi bdng dfla, nhung thuc chk't dd la hidn thuc mk nhflng ngudi Iam phim tki lidu phai ddi mki.
Trong khi ckc dao diin nudc ngoai lam phim ddc Ikp, chju hoan loan trach nhiem vi dl tai, tki chinh thi b Vilt Nam ckc nha lam phim lai hoan loan d ihibi ddng. Theo dng Nguyin Hflu Phkn, b Vidt Nam cd 2 he thdng phim tai lidu:
do nhk nudc nudi va phim ddc Ikp. Loai thfl nhk't thi nha nudc ua liin, lam phim phai theo y tudng cua ngudi dat, do dd khdng dugc thi hiln phong each ca nhkn. Day chmh la nguyin nhan han c h l vi dl tai, sy phdng lung cua sang tao, lam theo kilu trd hdng, khdng quan tam din khan gia. Thy nhiin, khdng phai la tkt ca, trong sd dd vkn cd nhflng phun hay bdi da bilt khio
f l
Sd350lio kll hgp gifla cdi su trd hdng vbi su sdng tgo cua ca nhkn. Loai thfl hai la dugc dao tao ngkn ngay, tfl nhihig ngudi d nhilu ngknh khkc sang lam, ckc san phim lam ra dac bidt phkt huy dugc Ifnh ck nhkn, nhung lkm luc ca nhan quk ma chi hg mdi hilu, vi vky eung khdng thi cd khan gia... Chung quy lai bkng each nay hay each khac thi vk'n dl cdt ldi vkn la lam Ihl nko cd khan gia. Vide dd chi cd thi thyc hien dugc bkng viec lkm phim that tdt. Trong Hdi thao, dng Dko Thanh Tflng chia se: nhihig ngudi lkm phim nhk nudc uudc hit lk phai lkm phim theo dling ylu eku. Vi vky ed rk't nhiiu tae phim rkp khudn, khdng lao dugc k'n lugng. Tuy nhiin, vkn CO nhilu ngudi lam phim cai liln theo phong each chku Au, chku My. Vi vky chung la khdng nln nhin nhkn vkn dl philn dien vl nhflng ngudi lam phim lai lieu nhk nudc. Vk chinh tfl quan dilm nay, dng dua ra nhung cku hoi dl moi ngudi cflng suy ngkm vi thach thfle ldn nhki cho nha lam phim ciia nha nude: nlu nha nude khdng bo liln ra Iam phim nfla thi nhung nha lam phim tki lieu se ra sao? Khdng phai mk't ngudn sQa cua nhk nudc mk phim tki lieu se biln mk't? Thuc chat ddi vdi ngudi Iam phim tai lieu, vkn phai duong dku vdi vk'n dl kinh phi, phai ty tim ra con dudng ndng cd nhu vky mdi try virng, vk edng hiln cho xa hdi nhflng tac phim xuk't ske.
Cdch tiep can mdi dua phim tdi liiu di'n vdi khdn gid
Vide tilp can khkn gia la mdt trong nhung thach Ihflc ldn nhk't ddi vdi ngudi lam phim tai Iidu. Bdi hien nay da phkn khan gia cho rang xem phim tki lilu la budn ehan, te nhat. Nhin qua cac kinh phat sdng truyin hinh cua Viet Nam, thi thky thkt hilm cd kdnh ehilu phim tki lidu, Mgi thfl da bj thuang mai hda, lam cho phim tai lidu ngay mdt xa rdi khan gia. Tuy mk't loi thi Udn kdnh truyin hinh, nhung phim tai lidu dang di theo mdt hudng mdi, hfla hen nhilu Ihanh cdng. Ngay nay ngoai cae kenh UuyIn thing su phat triln nhanh chdng cua edng nghi ky thukt sd mang din nhiiu lya ehgn cho khkn gia Internet, Youtube... Ik nhung ggi y mk nhtmg nhk lkm phim qudc l l nhac din nhu mdt giai phap, giflp phim lai lieu Viet Iim kilm
TULii^UTRnMriNifdr ngudn Iki vcq cflng nhu thn noi phkt hknh.
Chflng ta khdng nln quk le thude vko UuyIn hinh. Ddng quan dilm nky, bk Phan Huyin Thu cho bilt da dua mdl sd bd phim tki lilu ciia minh len Youtube va nhkn duge sy quan tkm eua ddng dao ngudi xem. Sd Iugng ngudi tmy cap vao xem lang len rd rdt. Chip nhkn sy da dang Uong ckeh ihl hidn ciing dugc eac nhk lkm phim coi lk mdt each kfch thfch su phkt Uiln CLia phim tki lidu hidn nay. Bdn canh vide ap dung cdng nghd mdi vko lkm phim, thi cac hoat ddng nhu id chflc festival ekn dugc quan tkm hon. Chung la ndn td chflc ckc budi chilu, lidn hoan phim mang tfnh chkt cdng ddng. Day
\k noi tdt dl gldi thidu tae phim, vk Ik diln dan dl nhftng ngudi lam phim va khan gia hilu nhau hem. Thu but duge ddng dao khan gia den xem. ddng nghia vdi viee tao co hdi cho phim tai lieu sd'ng vk tilp luc phkt triln.
Mdt trong nhflng vk'n dl duac ludn dugc quan lkm tai cae hdi thao, dd la ngudn ddi ngu lam phim. Trong vki nam Ird lai dky, luc lugng ire tham gia lkm phim tki lieu tuong ddi da dang, chu yd'u la lam phim ddc Ikp. Hg din tfl nhilu nganh nghi, ITnh vyc khkc nhau, nhung ed chung niim dam md lam phim. Thdng qua cae ldp hgc cua nhilu Uung tkm lam phim vdi sy tki tro cua nhflng td chflc qud'c tl... vdi nhieu dy an nhu Chung ta lam phim, 10 thang 10 phim ngkn... Ngoai ra, cdn cd nhilu trung tkm lam phim tai lieu ra ddi vdi kinh phf hd \iq tu ckc td chiic phi ehinh phu, hay trung tkm van hda nudc ngoai dang hoat ddng tai Viel Nam nhu: Vidn Goethe, trung tkm thfl nghiem vl phim tki lidu vk nghe thukt video (Doclab), quy van hda Dan Mach... Cac td chflc nay da gdp phin dko tao nhftng nhk lam phim ue ddc lap giku nhiet huylt vdi nghi...
Nhflng ngay Lien hoan phim tki lieu chku Au - Viet Nam diin ra tai Ha Ndi va TRHCM da dl lai nhiiu dk'u a'n td't dep trong ldng cdng chung yeu phun lai lieu. Cae bd phim cua lidn hoan da mang den nhflng cung bac cam xflc va su thkng hoa cua nghd thukt. Se khdng cd sy thkt nao dugc phan anh mdt ckeh chkn thyc nhu Irong phim tai Udu •
TS
Th^ng 8-2013 s d 3 5 0 | ; n