Thuc tieh - Kinh nghiem
4 Quan ly l(hai thac nir6c duofi dat Of Thanh pho Ha Noi
ThS. TRAN TH! HUE; KS. TRAN DUY HUNG Cue Quan ly Tai nguyen nudc
PGS.TS. NGUY§N V A N DAN Vidn Tai nguydn mdi trudng nddc
T
hu dd Ha Npi cd ngudn tai nguyen nudc dudi dai (NDD) rai phong phu. Tuy nhien, viec khai thac NDD vpi so lUpng Idn, chua cd quy hoach, chua cd suquan ly cua Nha nudc da din den cac bieu hien suy thoai ve nguon NDD d mpt so nai. TU khi cd Luat TNN, cdng tac khai thac cung da dupc diiu chmh, song chu^khac phuc duac hei cac han che.
Hien trang cdng tac quan ly khai thac nudc dudi da't
Thanh pho Ha Npi hien nay CO 3 hinh thdc khai thac NDD:
Khai thac tap trung, khai thac don le va khai thae d p nudc vdng ndng thon.
Hinh thdc khai thac NDD tap tmng eo dac diem la khai thac vdi sd lupng Idn do eac eo quan chuyen mon (cae Cdng ty kinh doanh nude sach) quan ly. eung cap cho cac nhu eau an udng, sinh boat va san xuat. Day la hinh thdc khai thac ehd ye'u cung d p phan Idn nhu cau nudc eda Thanh phd. Cac gieng khai thae dupe sap xlp theo cac hinh dang khac nhau (ehd yeu la dang dudng thang va dien tfch) tap trung d eac khu vye rieng gpi la bai gieng.
Hinh thdc khai thac nudc lap trung ed Ijch sd phal trien lau dai va ngay eang phal trien ve sd lupng bai gieng cung nhU
sd lupng Id khoan va luu lUpng khai thac.
Viee khai thac tap trung dugc thuc hien vao tang chda nUdc Pleitocen (qp). ThUdng trUdc khi xay dyng bai gieng deu dupc tie'n hanh tham do danh gia trd lupng NDD. Cdng tac quan ly nha nudc ve TNN dupc tien hanh rat cham. mac dd Luat TNN ra ddi cd hieu lyc da gan 15 nam, nhung mai den gan day mdi tie'n hanh iam cae thd lue cap giay phep khai thac. song den nay mdi chi d p giay phep dupe 15/21 bai gieng dat 71,4%. luu lupng cap phep 442.800/ luu lupng thyc te dang khai thac 639.000 m^/ng dat 82,7%.
Hinh thdc khai thac dan le tdn tai phd bien d vdng TP. Ha Ndi.
Do mang ludi cung d p cda thanh phd khdng dap dng dupc nhu cau nudc cho an udng va sinh hoat, dac biet la de san xua't, cae cdng
ty san xui't kinh doanh, eac don vj hanh ehfnh sU nghiep hoac luc lupng VU trang... ty khoan dl eung cap nUdc cho minh. Theo so lieu dilu tra chua diy dd cda Lifin doan QH&OTTNN mien Bac nam 2010 cho tha'y: Tat ca 29 qu§n.
huyen. thi xa cda thanh phd deu cd d o gieng khoan khai thac kieu - nay. ft nha't I I quan Hoan Kiem c6 2 gieng khoan, nhieu nhat la huyen Td Liem cd 148 gieng khoan khai thac. Todn thinh pho ed 1102 gieng khoan khai thac ddn le NDD, trong dd ehl eo 25 gieng khai thac, dat 2.3 % diWc d p giay phep. Hiu hit eic chil hd khai Ihic khdng luu trd tai lieu gieng (hd so gieng khoan khai thac, d e ket qua thf nghiem tham dd danh gia iru lupng, ch&
lupng NDD) khdng tfnh toin ghi chep Ihdi gian khai ihic, luu lUdng khai thac, khdng theo ddi dl^n bien ddng thai NDO v l cac t&i 4 2 Toi nguydn vo Moi tradng | Ky 1 - Thang 2/2014
dpng mdi trudng trong qua trinh khai thic...).
Khai thae ddn le NDO d TP.
Ha Npi d d c dac dilm chung la:
Tang chda nudc khai thac chd yeu I I tang chda nudc pleistoeen (qp), sd lupng gieng Idn, song luu lupng khai thic nhd, c h i dp khai thic khong ed dinh. cdng nhan van hinh khdng ehuyen nghiep.
khong theo ddi luu luong khai thic, khdng quan trac dpng thai khai thic, edng nghe sd ly nude d dai da sd d c hp la thd sd.
Hinh thdc khai thac NDD vung ndng thdn phat trien chd yeu d cae huyen ngoai thanh cung d p cho d c hp gia dinh d ndng thdn. Nhan dan vdng ndng thdn cua TP. Ha Npi Id xa xua IhUdng sd dung cae ngudn nUdc mua.
nUdc mat de an udng sinh hoat.
Diu nhdng nam 60 phit triln loai hinh gieng khoi d l khai thac cae ling ehda nUdc nPng. Den nhCmg nam 80 thi khoan d o lo khoan dudng kfnh nhd va khai thie eac tang chda nudc sau hdn gpi la gieng khoan kieu UNICE. Hien nay rat pho bien loai hinh nay theo md hinh "mdi nha mpt gieng". Nhdng nam gin day dupc sy tai trp cda Nha nUdc va eac td chdc qude le da xuat hien va phat triln hinh thdc cung d p nude tap trung vdi gieng khoan dudng kfnh Idn eung d p cho ca tu diem dan cu nhU thdn, xa. song chua dupe phd bien. Kit qua dilu Ira nam 2010 cda Lien doan QH&OT TNN miln Bae, trong dia ban TP. Ha Npi cd khoang 800.000 gieng khoan dudng kfnh nhd v l khoang 40 giing khoan d p nudc tap trung cho cum dan cud ndngthPn.
Nlu Unh trung binh 1 giing dudng kfnh nhd khai thic khoang 1m3/ng thi tdng lupng khai thic
kieu nay khoang 800.000 m^/ng.
Ddi vdi d e gieng khai thae tap trung phyc vu cap nudc cho d c tu diem dan cU, tfnh tmng binh khoang 2.000 m^/ng thi tdng lupng khai thac khoang 80.000 m^/ng. Tdng lupng khai thae nude ndng thdn vao khoang 880.000 m^/ng.
Theo quy djnh cda Luat TNN.
viee khai thae NDO trong pham vi gia dinh khdng phai xin phep. luy nhien long lUpng khai thac tUdng ddi Idn. mat khic vide khoan qua nhieu cac Id khoan se tae dpng lam nhiem ban NDD se la eae van de phai quan tam.
Cac giai phap quan ly Nudc dudi dat d Ha Npi dang duoc khai thae manh me vdi sd lupng rat Idn, tfnh gan dung ca 3 loai hinh tren, hien khai thac khoang 1.800.000 m^ nudc mdi ngay. song eong tac quan ly cd the noi la con ylu, Cong tac cap phep khai thic lam cham va khong dang k l : Den nay chi co 71,4% cong trinh khai thac nUdc tap trung va 2,3% edng trinh khai thac nudc ddn le dupe d p phep.
Cung do sy buong long quan ly nay, nha may nudc Nguyen Khe d huyen Dong Anh da dupc Bp TN&MT d p gia'y phep khai thac 10.000 m3/ng td nam 2005, nhung khi xay dung xong cong trinh thi khong khai thac dupc do khdng c6 ndi tieu thu. eae nha may, xi nghiep xung quanh nha may nUdc nay da ty khoan khai thac ma khdng can xin phep d l cung cap cho minh. Cdng tae thanh tra, kilm tra cung chua duoc day manh... Oe eho viec khai thic NDD thyc hien theo dung quy dinh cda phap luat nhim phat Iriln bin vdng tai nguyen NDO, ehung ldi de xuat d c bien phdp quan ly sau:
Thd nhit, khin chUdng thyc hien d p giay phep khai thac theo quy djnh cda Lual TNN. Qua trinh cap phep se ra soat de dinh chi cac cdng trinh khai thac khdng hpp ly, eae edng trinh khai thac dang lam suy thoai NDD.
Can d d o bien phap xd ly manh ddi vdi eac hd khai thac khdng ed giay phep.
Thdhai, tang cudng cong lac thanh tra. kiem tra de phat hien d c cong trinh khai thac khdng co gia'y phep; thanh tra. kiem tra viec tuan thd cac dieu khoan ghi trong giay phep dd'i vdi cac edng trinh da cd giay phep.
Thd ba, thye hien thdng ke djnh ki, thudng xuyen luu lupng khai thac NDO. Cac hp khai thac phai thyc hien dilu nay de coi NDO la mpt tai san va thyc hien cac bien phap bao ve NDD theo quy dinh cda Luat TNN.
Thd td day manh cdng tac dilu tra danh gia. tham dd nudc de danh gia chinh xac trd lupng NDD va lap quy hoach khai thac sd dung cung nhu quy hoach bao velai nguyen NDD.
Thd nam, tang cuPng theo doi. giam sat su bien ddi v l Ird luong, chat lupng NDD mot each thudng xuyen. dinh ky tren mang ludi cddinh,
Thd sau, d vung nong thdn d n cd cac chfnh sach de phat trien khai thac tap trung. dan dan xoa bp tinh trang mdi nha mpt gieng nhU hien nay.
Thd bay, NDO vdng TP. Ha Ndi tuy rat phong phd nhung khong phai vo tan va rat de bj suy thoai. phai tang cudng tuyen truyen de mpi ngudi dan hilu dupe dieu nay de ed y thdc sd dung till kiem nudc. cd y thdc BVMT va bao ve NDD • Tgl nguyen vg Mdi trudng | Kjf 1-Thing 2/2014 ^ 3