Ngoài ra, chương này còn sơ đồ nội dung và diễn biến các thể loại truyện, tự truyện của Phan Bội Châu. Từ năm 2000, việc nghiên cứu truyện và tự truyện của Phan Bội Châu vẫn tiếp tục. Cuối cùng, cần phải nói thêm về một số bài viết về truyện và tự truyện của Phan Bội Châu ở nước ngoài.
Đối tượng nghiên cứu chính của luận án này là các tác phẩm văn xuôi và tự truyện của Phan Bội Châu. Không thể hiểu được thể loại truyện hay tự truyện của Phan Bội Châu nếu không hiểu những vấn đề chung này. Luận án khảo sát các truyện, tự truyện của Phan Bội Châu về mặt lịch sử và xem xét tình hình phát triển của các thể loại này.
Sở dĩ có được điều này bởi đây là bộ sưu tập đầy đủ nhất các tác phẩm tiểu thuyết, tự truyện của Phan Bội Châu. Để kết luận, chúng tôi nêu bật những đóng góp chính của Phan Bội Châu cho hai thể loại truyện ngắn và tự truyện.
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
Nhìn chung về quá trình sáng tác truyện và tự truyện của Phan Bội Châu
Đây có thể coi là một năm mang tính bước ngoặt, bước sang một giai đoạn mới trong sự nghiệp sáng tạo của Phan Bội Châu. Đầu năm 1905, theo kế hoạch của Duy Tân, Phan Bội Châu xuất khẩu sang Nhật Bản. Trong sử ký Phan Bội Châu, tác giả cho rằng, câu chuyện đánh dấu một sự thay đổi lớn trong tư duy của ông.
Năm 1908, phong trào trong nước thất bại, việc tổ chức ở nước ngoài của Phan Bội Châu cũng bị đế quốc bôi nhọ. Bị trục xuất khỏi Nhật Bản, Phan Bội Châu sang Trung Quốc rồi sang Xiêm, lập trại cày ở Bến Thâm. Phan Bội Châu cố gắng bắt kịp và học hỏi một chút về nghệ thuật, đặc biệt là kết cấu và xây dựng nhân vật.
Các nhà nghiên cứu đều đánh giá niên đại Phan Bội Châu có giá trị lịch sử rất cao. Niên đại của Phan Bội Châu cần được dành cho một vị trí xứng đáng trong kho tàng văn học quốc gia.
THỂ TÀI SÁNG TÁC
Đây là điểm mạnh của Phan Bội Châu và cũng là điểm tách ông ra khỏi các nhà văn cùng thời. Nói chính xác hơn, nội dung xã hội và lịch sử là nét chính trong tác phẩm của Phan Bội Châu. Sự kết hợp giữa chủ đề chính trị với chủ đề lịch sử, dân tộc mang lại cho sáng tác của Phan Bội Châu chất sử thi.
Quả thực, chất sử thi đã khiến thơ Phan Bội Châu trở nên trang nghiêm, thiêng liêng. Một vấn đề nữa trong việc viết truyện, tự truyện về Phan Bội Châu không thể bỏ qua là tình cảm về truyền thống, dân tộc, quê hương. Nói chính xác hơn, nhân vật “quốc dân” là nhân vật phổ biến nhất trong tác phẩm của Phan Bội Châu.
Về vấn đề này, có lẽ thể hiện đầy đủ nhất là tuyển tập tự truyện Sử ký của Phan Bội Châu. Như đã phân tích ở trên, truyện và tự truyện của Phan Bội Châu chủ yếu được sáng tác theo thể loại lịch sử và dân tộc.
THỂ LOẠI TRUYỆN
NHÂN VẬT
Nhân vật anh hùng trong truyện Phan Bội Châu đánh dấu một giai đoạn trưởng thành mới của văn học Việt Nam, từ một anh hùng phi thường trở thành một anh hùng bình thường. Có thể thấy, sau năm 1905, nhân vật anh hùng chủ yếu được các nhà văn diễn giải trong các tác phẩm lịch sử. Điều đáng chú ý là điều này đã trở thành nguyên tắc hình thành nhân vật Phan Bội Châu.
Ngoại trừ một số chi tiết hình thể nhằm gây ấn tượng, tính anh hùng của Phan Bội Châu nhìn chung được thể hiện chủ yếu qua hành động và lời nói. Nhưng bây giờ các nhân vật của anh không phải là người của quá khứ mà là của hiện tại. Không phải ngẫu nhiên mà các nhân vật của Phan Bội Châu được thể hiện trong bối cảnh của những lựa chọn, lựa chọn cuộc sống và tương lai, lựa chọn cái chết.
Hầu như không có nhân vật nào của Phan Bội Châu đứng ngoài sự lựa chọn đó. Có thể nói thế giới nhân vật trong truyện Phan Bội Châu thời kỳ này rất phong phú và đa dạng. Phải nói rằng Phan Bội Châu ngoài sự kính trọng và yêu mến còn đặt rất nhiều tâm tư vào những nhân vật này.
Nhìn chung, tính anh hùng trong nhiều tác phẩm của Phan Bội Châu thời kỳ sau cách mạng Tân Hội hiện lên khá sống động. Nhân vật trong tác phẩm của Phan Bội Châu sau năm 1925 vẫn là anh hùng (Tang Phan Chu Trinh, Sử ký Phan Bội Châu, Nam Đường Tăng...). Không phải tác phẩm văn học nào cũng có nhân vật này.
Trong truyện Phan Bội Châu, hình tượng người kể chuyện có vị trí nổi bật. Trong một ví dụ khác, nhân vật người kể chuyện xuất hiện là tôi. Bức tranh thế giới của nhân vật Phan Bội Châu sẽ càng tồi tệ hơn nếu không có nó.
THỂ TỰ TRUYỆN
Hai người phụ trách chuyên mục của phong trào Đông Du là Phan Bội Châu và Nguyễn Thượng Hiền. Về hình thức và thể loại, thơ Phan Bội Châu không mới. Sự thật là Phan Bội Châu hiếm khi tuyên truyền lòng yêu nước một cách khô khan.
Luân Hồi là câu chuyện về một người đồng đội của Phan Bội Châu tên là Bùi Chính Lộ. Điều độc đáo ở Phan Bội Châu là ông không để mọi chuyện trở nên viển vông. Vấn đề Phan Bội Châu đặt ra cho mọi người có ý nghĩa rất lớn.
Bằng cách này, câu chuyện anh hùng của Phan Bội Châu tiếp tục phát triển một thời gian. Phan Bội Châu không viết nhiều truyện dài, chỉ viết một cuốn Trung Quang Tam Sử (1918). Sự ra đời của tác phẩm này là một bước quan trọng trong quá trình sáng tác truyện của Phan Bội Châu.
Phan Bội Châu không mở đầu và kết thúc tác phẩm theo kiểu tiểu thuyết lịch sử thông thường. Và nếu điều đó là sự thật thì tự truyện của Phan Bội Châu đặt ra một thách thức lớn đối với quan điểm trên. Biên niên sử của Phan Bội Châu đánh dấu đỉnh cao trong phong cách tự truyện của Phan Bội Châu và là một trong những tác phẩm hay nhất của văn học yêu nước và cách mạng đầu thế kỷ XX.
Như đã đề cập, tự truyện của Phan Bội Châu chủ yếu thể hiện hình ảnh của chính người viết. Sử ký Phan Bội Châu có một vị trí rất quan trọng trong sự nghiệp sáng tạo của nhà văn. Qua hàng chục năm sáng tác, Phan Bội Châu đã để lại dấu ấn đậm nét trong nhiều thể loại văn học.
