^ ^ _ KHOA HOC VA C O N G NGHE MO
GIAI PHAP TUYEN QUANG APATIT LOAI III CO CHITA H A M LU'ONG MgO CAO
T
rong bai bao [1] da de cap den van de giai phap tuyin quang apatit loai III ed chua ham lup'ng AI2O3 cao.Tuy nhidn md Apatit Lao Cai cd nhilu khu vyc (nhilu khai trud'ng) khai thao cd ham lup'ng MgO trong quang nguyen cao, sau khi tuyin ham lug'ng MgO trong quang tinh khdng dat yeu clu d l san xuit phan bdn, nhdt la dli vd'i san xudt DAP chit luCTng cao, cu t h i yeu clu MgO/P2O5<0,05 khdng dgt.Vl vay, d l giai quyit vln d l nay, bdi bdo nay da ndu len giai phdp tuyin quang apatit loai III ed ehua ham lu(7ng MgO cao thu quang tinh dap ung yeu clu san xuit axit photphoric va phan bdn DAP.
1. Giai phap tuyin quang apatit loai III cd chira MgO cao
Trong nhung nam qua, quang nguyen lieu apatit loai 111 dua v l cae nha may tuyin d l san xuit thud'ng cd hdm luang trung binh (15±0,5) % P2O5 vd <1,5 % MgO. Theo kit qua nghien cuu tham dd va khai thae CT mgt s l khai trud'ng cua md apatit Lao Cai cho thiy: cang ngay quang apatit loai III Lao Cai, nhit Id CT ting KS4, ddi khi d' ting KSe.? hoac khi khai thdc din gin ranh gidi phong hda hda hgc se cd hdm lup'ng MgO tuCTng dli Id'n, Theo quy luat, ham lup'ng MgO trong quang diu eang cao thi hdm lup'ng MgO trong san phim quang tinh cung cap.
Dilu ndy chung td ring trong dilu kien tuyin nii thdng thudng (su dung thulc de chim la thuy tinh Idng trong qua trinh tuyin ndi) ddldmit va cac khodng vdt cacbonat cd tinh nli t i t vd ehung la y i u t l gay nhilu chinh anh huCTng xdu td'i hieu qua tuyin mlu quang apatit loai III chua hdm lup'ng MgO cao. Cdc kit qua thi nghiem da chung minh su tuCTng quan dd tuan theo phuong trinh:
Y=0,07.X+0,51 [1]
Trong dd Y Id hdm lug'ng MgO trong quang tinh va X la hdm lup'ng MgO trong quang diu. Cac so lieu san xuit trong nhung ndm qua cua cdc nhd may tuyin quang apatit loai III Lao Cai da cho thiy h^ sd Idm gidu tmng binh cua qu|ng dgt cdc gia tn: Ddi vdi chi tieu P2O5 vd CaO lam gidu tdng trung binh 2,06^2,13 lln;
TS. NGUY£N THI MINH Cdng ty CP TVDT va XD Md
cac tap chit cd hgi cdn lai: MgO giam 1,42-^1,67 l^n hdm lup'ng; Si02 giam di 3,55^3,81 lln; tap FejOs giam 1,43^1,64 lln; AI2O3 giam 1,69^2,10 lln.
Nhu vay trong trudng hp'p qudng apatit logi III nguyen kiiai vao tuyin chua ham lup'ng MgO>1,5
%, vd'i SCT dd cdng nghe tuyin hien nay se khdng thu dup'c quang tinh dat yeu c l u chit lup'ng cho san xuit DAP. Mdt sd giai phdp thdng thud'ng khi kit hp'p vdi nhau se cho phdp giam ham lup'ng MgO ddng k l trong qud trinh tuyen ndi logi qudng ndy.
Ddi vd'i mau quang chua tap MgO>1,5 %, tnjdc khi dua vao tuyen ndi d n thilt phai nghiin din 36 min >90 % cdp -0,074 mm (cd t h i din 100 % e^p - 0,074 mm tuy muc dp phong hda cua qugng) d l tang muc giai phdng cac hat apatit thdnh dgng tu do.
Qua trinh tuyin ndi ddi vd'i dang quang ndy se dung thudc de chim la thuy tinh Idng vd bpt ngo ndu chin duac thuy phan trpng kilm (dung djch bpt ngd) vd'i ede mue chi phi khdc nhau tijy theo lugng MgO cd trong mau quang diu. Mdt lup-ng nhd xdda dung Idm thudc dilu chinh mdi trudng biJn tuyin;
thulc t i p hqp Id hon hp'p thulc tap hp'p Viet Nam va Thgy Diln. NhOng thi nghiem da duac thyc hien vd'i mdt s l loai mdu quang apatit loai 111 co hdm lup'ng MgO tdng d i n tCf 1,26 din 3,17 %, cac thanh phin khac trong gid'i hgn trung binh eua mlu quang apatit logi III (Bang 1).
1.1. Thi nghidm dieu ehinh do mjn nghien Theo SCT dd H.l. Thi nghiem dup'c thue hi§n vdi cdc dd mjn nghiin khac nhau: 80; 85; 90; 95 v^
100 % c i p -0,074 mm, su dgng nudc Lao Cai dl tuyin nli. Cdc logi thulc tuyin bao gom:
• Thulc de chim: thuy tinh long Vi§t Nam, tieu hao 600 g/t; bpt ngd niu chin h6n hp'p vdi NaOH theo ty le NaOH/Bgt ngd bdng 1/2 (duac gpi Id dung djch bdt ngd), tieu hao 300 g/t;
• Thulc dieu chinh mdi trud'ng: xoda Trung Qudc, tidu hao 100 g/t;
• Hdn hp'p thudc tdp hp'p Vi^t Nam vd Thyy Diln, tieu hao 330 g/t
Kit qua thu dup'c qu$ng tinh apatit sau 3 lln tuyin tinh tgi Bang 2 vd bieu dien tgi gian d l H.2.
CdNG NGHIEP MO Sd 5 - 2 0 1 3
nnuH nub VH CONG NGHE MO
_ ^ ^
Bang Stt
1 2 3 4 5
1. Thanh phan cic mat Miu nghien cCru
Mau so 1 MSu s6 2 MSU S6 3 Mau so 4 Mau s6 5
nghien ciru
Ham iuong, % P2O5
15,40 15.16 15,22 15,07 15,45
Si02 46,54 47,06 44,13 43,92 44,37
FezOj 3,67 3,50 4,23 4,28 4,04
AljOj 6,02
• • 6 , 2 3
6,74 6,64 6,31
CaO 18,47 18,02 18,27 18,07 17,85
MgO 1,26 1,74 2,17 2,65 3,17
K
Mau qugng nguyen khai {03 dap den -33 mm)
((>) Mghien 80, 85.90,95.100 % cap -0,074 mm Na2Si03 +Dung djch bpt ngo, khuay 5 phut Na2C03 Wiuay 1 phut
Hon tigp thuoc tap hpp. khuay 5 phut Tuyen nil chinh (4 ph)
Tuyen tmh I (3ph) TuySn tinh II (2ph)
1
1
Tuyen tinh III (1ph40s)
I 1 :::
. „" j^„ QdudI T.gian 1 T-gian2 T gian 3 Qtmh H. 1. Sa di tuyin nii vdng hd nghien, tuyen mau quang MgO cao Bing 2. Kit qui thi nghidm cic do mjn nghiin khic nhau
,
0,074 mm 80 85 90 95 100
Mau quang Miu s6 1
P 37,91 38,09 38,26 38,51 38,41
e 44,39 46,26 48,74 52,07 58,34
Miu so 2 P 36,03 36,71 37,06 37,58 37,65
E
43,33 46,76 50,49 54,04 56,43
Mau so 3 P 35,51 35,85 36,54 36,68 36,87
E
35,49 38,12 40,34 44,47 50,03
Mau so 4 P 36,03 36,11 36,09 35,78 35,85
E
33,67 35.93 38,01 41,83 46,91
Mau so 5 P 35,15 35,81 35,85 35,69 35,87
E
31,03 33,76 36,49 40,05 44,27 . Sang 3 Kel qua Ihi nghiem thay ddi muc tieu hao dung dich boi ngo
Chi phi (g/t) bpt ng6
50 too 150 200 250 300
Mau quang M5u s6 1
P 34,05 35,42 36,87 37,51 37,19 37,11
E
40,31 50,93 65,37 69.71 68,35 66,47
Miu so 2 13 34,18 35,01 36,13 36,64 36,71 36,65
e 33,81 44.35 52,47 58,81 59,17 59,08
Mau so 3 P 33,16 34,41 35,28 35,76 35,71 35,21
E
31,74 40,95
Mau so 4 P 32,15 34,01 52,17 35,05 54,96 55,03 55,01
36,10 36,05 35,07
E
29,41 37,76 43,92 50,15 50,06 50,14
Mau so 5 P 32,46 33,68 34,95 35,02 35,05 35,08
e 27,74 32,18 40,09 48,12 47,96 47,91
CONG NGHIEP MO S6 5-2013
^^_
KHOA HOC VA CfiNG NGHE MO1 Mau SO 1 Mau so 3 Mau sd 4 Mau so 5 Mduqu^ni H 2 Do thi bieu dien Ihwc thu quang Unh dng vdi cac dd min nghiin cua mdt miu quang khac nhau
• 80% cap
• 85% cap
• 90% cap
• 95% cap
^
-0,074mm -0,074mm 0,074mm 0,074mm
• 100% cap-0,074mm
Nhan xet:
• D I I vdl ca 5 mdu quang nghien cuu cd hdm lup'ng MgO tang din tu 1,26-r3,17 %, khi nghiin tu thd din mjn (tu 80 % d i n 100 % cdp -0,074 mm) vd tuyin trong cung dilu kien thudc tuyin, nudc dung... nhu nhau da thu duae quang tinh dat chdt lup'ng (p) va thuc thu (E) khac nhau Trong cung mdt mSu quang, khi nghiin cdng min thi san phim quang tinh cd chit lup'ng va thuc thu cang eao.
• Ham lup'ng P2O5 cua quang tinh thu duac khi tuyin trong mdi mlu quang dua nghidn tang d i n theo chilu tang cua dp mm nghiin
• Ham luang va thuc thu quang tinh giam din theo chilu tang cua ham luang MgO;
•> Lua chon nghiin 100 % elp -0,074 mm d l thue hien cdc thi nghiem tilp theo.
1.2. Thi nghiem thay doi chi phi thuoc de chim Khi tuydn cac miu quang apatit loai III cd chua ham lug'ng MgO tang din tu 1,26-^3,17 %, dd su dung thude de chim la thuy tinh Idng kit hap vdi Dung dich bdt ngd
Mau quang dup'c nghien 100 % d p -0,074 mm, tuydn theo sa dd H 1 bao gdm 1 tuyin chinh vd 3 khdu tuyin tinh. Chl dd thulc tuyin nhu sau.
• Thudc de chim: thuy tmh Idng Viet Nam, tieu hao blng 600 g/t; dung djch bgt ngd, tidu hao (quy bdt ngd) blng 50, 100; 150; 200; 250; 300 g/t.
• Thulc dilu chinh mdi trudng: xdda Trung Quoc, tieu hao blng 100 g/t
•:• H5n hap thudc tap hp'p Vi^t Nam vd Thuy Diln, tieu hao blng 330 g/t
Kit qua thu dup'c quang tinh apatit sau 3 lln tuyin tmh neu tai Bang 3; bilu dien kit qua trdn dl t h i H 3
Nhan xet:
-> Khi nghiin cdc mlu quang d i n dp min 100 % cdp -0,074 mm, tuyin trong dieu ki$n thuoc de chim nhu sau- tieu hao thuy tinh Idng blng 600g/t kit hap vdl dung djch bdt ngd trong cac thi nghiem thay ddi tu 50-^500 g/t da thu dug'c qudng tmh dat chit luang >32 % P2O5, tuy nhien khi tidu hao dung dich bdt ngd cang cao thi chit lug'ng quang tinh tdt han len, tai muc tieu hao 200 g/t bdt ngd, kit qua tuyin thu dup'c Id tdt nhit
• Cdc mdu quang ddu ed ham lup'ng MgO cang cao cin phai tang muc tieu hao thudc de chim.
San phdm quang tinh thu dup'c trong cac till nghiem dua phan tich hda da chl tieu (Bang 4) cho thiy ham luang MgO trong cac san phim qu|ng tinh giam di dang ke so vdi quang diu (muc giam
>3 lln).
Theo thilt k l v l nguyen lieu d i u vdo cho nha may DAP Hai Phdng cho phep qudng tinh apatit c6 ham lup'ng MgO dao dOng trong khoang tir 0,98-^1,1 %.
Nhu vay kha nang m l u quang duac nghien min han d l giai phdng cac lien tinh kit hap vdi viec diJng thude de chim Id thuy tinh long vdi mdt lugng phu hap (600^700 g/t) va hdn hp'p bpt ngd dd cho phep ha thip dup'c cdc tap MgO trong qugng tinh apatit loai III Ldo Cai, ddp ung ydu clu eho san xuit DAP chat lup'ng cao.
CONG NGHIEP MO SO 5 - 2 0 1 3
1 HOC m CANG NGHE MO
^ ^
„ 80 1 3 70 -1 S 60 •
50 J
20 - . ' i
-f
1 1 I i "' i I '*^
y-r-r;^p^^^
' 1 ' ^< .-^.x..,^ jfi^^
~ -r^r-^-^
-n^^
j_J - • - [ ^
1 1 M
I I M•
1 i 1 1 1
""
J—1_
^H"
rnrtr i r
===«
^
- 4 -
1
- h -L-(-
-H -+- .
^ - j -
1 1 ^
- Mau SO 1 -Mauso 2 - M a u so 3 - M I U S O 4 - M I U S O 5
0 50 100 150 200 250 300 350 C h i p t i i B o t n g o , g/t H 3 Do thi bieu dien anh hudng cua tieu hao thudc de chim ia dung dich bot ngo
tdi thuc thu quang tinh cua cac m§u quang Bang 4 Ket qua phan tich hoa da chi tieu mdt sd mau quang tmh
s i t 1 2 3 4 5
P2O5 36,29 37,06 35,10 35,78 35,02
S i O j 9,84 9,05 10,07 10,15 11,03
F e j O j 0,97 0,85 0,92 1,03 1,10
AI2O3 1,43 1,35 1,41 1,43 1,60
CaO 45,71 45,93 45,66 45,58 46,27
MqO 0,40 0.61 0,68 0,72 0,76 2. K § t l u a n
Doi vdi m l u qudng apatit logi III nguydn khai cd c h u a hdm l u p n g MgO cao han m u c binh t h u d n g (>1,5 % MgO), d l t u y i n n h l m thu d u a c quang tinh chat lug'ng cao cdn t h i l t phai n g h i i n mjn, du d l giai phdng cdc lien tinh v d i quang, ddng thai trong qud trinh tuyen phai d p du mgt lup'ng t h u l c de chim (tu 500 d i n 800 g/t) va 100-^300 g/t hon hp'p bpt ng6 d l i vdi ti>ng logi m a u . Vd'i nhiing m l u qudng co ham lup'ng MgO cao h a n thi phai tdng mi>c chi phi thudc de chim so vd'i loai m l u cd ham lug'ng MgO t h i p d l thu qudng tinh cd c h i t lug'ng tot dong thd'i thuc thu c a o . n
T A I LIEU T H A M K H A O
1. "Giai phdp t u y i n qudng apatit loai III cd chua hdm lu(?ng Fe203, AI2O3 cao thu qudng tinh ddp l i n g yiu c l u san x u i t axit photphohc vd phdn bdn DAP" (Tgp chl C6ng nghidp Md, s l 4/2013).
2. Nguyen Thi Minh. Nghien CLPU va k i l n nghj v l m | t s l y i u t l edng ngh§ t u y i n ndi qudng apatit Ldo Cai, Ludn dn Tien sT ky thuat, T r u d n g Dai hpc Mo -Dja c h i t Hd Npi, 2004. Cdng nghidp Hda c h i t s l 3/2010.
3. Ban Ky thudt T|lp dodn Hda c h i t V i ^ l Nam.
Bao cao v l cac y i u t l anh h u d n g d i n chdt lug'ng san p h i m PA va DAP cua Nha may san xudt phan bdn DAP Dinh V u - Hai Phdng, Hd Ndi 27/1/2010.
Ngwdi bien tap: Tran Van Trach
T h e paper's author introduces the processing solutions for sort III apatite ore having the hight content M g O .
,,%,».yay
1. Mdi ngay biet t h e m mot dieu minh chifa biet, moi t h a n g khong q u e n dieu minh da b i e t N h a vay mdi d a n g goi la ngadi ham hpc. TCr Ha.
2. Ben c a n h anh s a n g lung linh cua cac vi sao cdn c d thif a n h s a n g e m diu va huyen bi cua ngudi phu nCf. V. Huygd.
\ VTH swu tam .
C O N G N G H 1 £ P M O S 0 5 - 2 0 1 3
