Tgp chiDiegc li^u, Igp 19, s6 4/2014 (Trang 241 -247)
KHAO SAT DOC TINH CAP DlTOflVG UONG VA TAC DyNG ANDROGEN CUA DICH CHIET CON RE CAY BACH BENH
THU MAU T^I TINH QUANG NAM *
Mai Binh Trf, Ngi^in Hodng Minh\ Tran My TieU', Nguyin Thi Thu Huang'' Vi^n Cong ngh? Hda hgc. Vien Hdn ldm Khoa hgc vd Cong nghe Viet Nam
^Trung Tdm Sdm vd Duac li?u Tp. Hd Chi Minh- Vien Dugc lieu
•Email: [email protected] (Nhan bdi ngay 20 thdng 5 nam 2014)
T6m tat
Cay b4ch b§nh (Mat nhan, Eurycoma longifalia Jack) du^c sii dgng a cdc nirdc Dong Nam A nhu 1^ dugc li^u c6 tSc dung cu6ng dirong, tang cutmg nSng lye tinh dye. Myc tigu ciia Ah tii \k khao sat dOc tinh c§p du&ng u6ng vd tac dyng hiring ngi ti^t t6 sinh dye nam ciia cao chiit c^n 45% ti> rl cky bdch b§nh thu mlu tai Tinh Quang Nam. Khao sit tic dung huong n$i t i ^ t6 sinh dye nam dupc thyc hi^n trln hai co dia chugt dye binh thudng va chugt bj cit tinh ho^n (chugt giam nang sinh dye) qua cdc chi tifiu: dinh lugng testosteron, trgng lupng cua tiii tinh-tuyin tiin lift (hoat tinh androgen) va Ugng lugng ciia CO nang hiiu mfln, djnh lugng protein trong huyet tuong (hogt linh dfing h6a protein). Kit qua nghien cuu cho thiy cao bach b|nh c6 the hi?n d^c tinh cip du6ng uong v6i LD50 tinh theo c6ng thiic Behrens-Karber id 10,5 g/kg tha trgng chuOt. Cao bdch b?nh sau 14 ng^y udng c6 tdc dyng androgen qua vi?c Idm tdng nong dg testosteron va trgng lugng tiii tinh-tuySn tiln Ii§t trfin chugt gidm ndng sinh dye. Cao bdch b?nh the hi$n ho?! tinh d6ng h6a protein tren co dia giam nSng sinh dye qua vi§c Idm tang trgng lupng co nang h^u mfln vd nong dg protein todn phin trong huylt tuong. Djc biet Id tdc dyng kilu nOi tilt 16 sinh dye nam ciia cao bdch b?nh the hi§n khd diln hinh qua vi?c lam tdng n6ng dO testosteron trong huyet tuong cua chu$t binh thuftmg.
Tir khAa: Cdy bdch benh. Cao chiet con 45%. Tdc dung androgen, ChuQt gidm ndng sinh difc. Nong do testosteron Irong huyet tuang.
Summary
Study on Oral Acute Toxicity and Androgenic EfTect of EthanoJ Extract from Eurycoma longifalia Root Collected in Quang Nam Province
Eurycoma longifalia Jack has been used in South East Asia countries as sexual tonic to increase sexual homione and behavior for men. The aim of this study is lo investigate the oral acute toxicity and androgenic effects of 45% ethanol extract from Eurycoma longifolia Jack collected in Quang Nam Province Study on androgenic effect was performed in naive male mice and castrated mice. An increase of the plasma testosterone levels and the weight of male sexual organs, i.e. testicle, seminal vesicle and prostate glands were used as indices of androgenic effects. On the other hand, plasma prolein conient, and the weight of levator ani were used as indices of protein anabolism. The results revealed that the extract exhibited oral acute toxicity which LDso calculated by Behrens-Karber method was 10.5 g/kg mouse body weight. The extraci induced androgenic activity by increasing testosterone levels, and the weight of male sexual organs in the castrated mice. The extract enhanced plasma protein content, and the weight of levator ani, indicating protein anabolism activity. Especially, the extract also increased testosterone level on naive mice.
Keywords: Eurycoma longifolia root; 45% ethanol extract. Androgenic effect. Castrated mice. Plasma testosterone concentration.
1. Bit van de b^nh dupc cho la nhirng thanh phdn cd tac dgng Cay bdch b?nh (Mdt nhdn) cd ten khoa hpc tdng cudng sinh dye nam vd lam tdng ndng dp Eurycoma longifolia Jack, hp Thanh that testosteron trong mdu [6]. 0 Vipt Nam, bach (Simaroubaceae). 6 Malaysia, re cdy mdt nhan cd b^nh phdn bd rdi rdc d cdc tinh viing mii thap va tdc dyng cudng duang, tdng cudng sinh lye vd trung du. Duong Thj Ly Huang va cs. dd cdng ndng lye tinh dye [4]... Theo mpt nghien ciru d bo tac dyng androgen ciia nhiing mlu bach bpnh Malaysia, cdc thdnh phan euiycomanon, thu hai d Tdy nguyen [2], Nghien cuu tren re eurycomalacton vd eurycomanol cd trong re bach bdch bpnh thu hdi d tinh Ddng Nai cung cho
Tgp chi Dugc lieu, tdp 19, so 412014 2 4 1
thay cao chiet con 45% cd tac dung lam tang ham lupng testosteron vd trpng luong cdc ca quan sinh due nhu tui tinh-tuyin ti8n liet tren chupt giam nang sinh due [3]. Gan day, cay bdch henh dupc phat hien vdd trii lupng nhieu d tinh Qudng Nam vd de tai da ti€n hanh khao sat tdc dung hudng npi tl8t td sinh due nam nhdm dinh hudng cho vi$c phat trien ngudn nguyen lieu nay t^i dia phuang. KS thiia k€t qua nghien ciru trudc Id dang cao chiet cdn the hien hoat tinh dien hinh han dang cao chiet nudc [3] */a dl djnh hudng cho nghien cuu ling dyng, d^ tai chpn ddi tupng nghien cdu la cao chiet cdn 45%
ciia re hdch bpnh.
2. Boi tirong va phuvng phap nghien curu 2.1. Mdu thic nghiem
Mdu re cay bdch bpnh dupc thu hdi tai hi^en Phudc Son, tinh Quang Nam vdo thdng 2/2012.
Mdu dupc ThS. Ddng Van Son, Vipn Sinh hpc Nhipt ddi djnh danh ten khoa hpc. Bdt re cay 2 kg dupc chiet vdi con 45%, dun hoan luu trong 6 gid, dich chi8t dupc cd dudi dp sudt thdp thu dupc 195 g, hipu sudt 9,75%, dO am cao chiet la 17%. Cao bach bSnh dupc hda trong nudc cdt vd dupc cho uong hang ngdy vdo thdi diem 8-9h sang.
2.2. Dgng vdt nghien ciru
Chupt nhdt trdng dye {chiing Swiss albino, 5-6 tudn tuoi, trpng lupng trung binh 25 g ± 2 g) dupc cung cap bdi Vipn Vdc xin vd Sinh phdm Y te Nha Trang vd dupc dl dn dinh 1 tuan trudc thyc nghipm. Chupt dupc nudi bdng thuc pham vien dupc cung cap bdi Vi^n Vac xin vd Sinh phdm Y te Nha Trang va nudc udng ddy dii.
2.3. Phuong phdp nghien ciru
2.3.1. Khao sdt dpc tinh cap dudng udng [1]:
Nghi6n ciru dpc tinh cdp ciia mlu thii: tren dpng vdt thi nghipm Id chupt nhat trdng gom hai phai dye vd cdi, chii yeu la xdc dinh lieu ch8t trung binh (lieu lam chet 50% sd con viit thi nghipm, gpi la LDso: lethal dose 50%) trong nhung dieu kipn nhat djnh.
Chupt dupc nhjn dn qua dem truac khi tien hanh khao sat dpc tinh. Chupt dupc chia thanh nhieu Id (n = 10) va dupc cho uong cao bach bpnh theo lieu tdng dan vd theo ddi tinh trgng chung ciia chupt va so lupng chupt chet sau 72
gid. Tim li^u cao nhat khdng gay ch^t chupt (0%), Ii8u thap nhdt gdy chgt chupt (100%) vd phan suat tu vong ciia cac lieu trung gian. Xdc dinh LDso tinh theo cdng thu-c Behrens-Karber. Ti6p tyc theo doi tinh trang chung ciia chupt den h^
ngay thu 14 de ghi nhdn cac tripu chung bat thudng (nlu cd).
2.3.2. Khao sdt hoat tinh androgen [3, 5]:
Gdy mo hinh dong vgt bigidm ndng sink dge Chupt nhdt dye duac gay me bdng ether, dyng cy giai phau duac sat triing bdng con. Cat mpt dudng dai khoang 0,5 cm d gi&a biu vd keo 2 tinh hoan ra ngoai, diing chi cpt phan tren ciia tinh hodn vd cat bd tinh hodn. Khdu vet mo bdng
> chi, sat trimg v€t md bang dung djch con iod (Povidine). Chupt da cat tinh hoan dupc de nghi 2 tuan trudc khi lam thu nghipm.
Khdo sdt tdc dgng cua cao bdch b$nh Cao bach benh dupc khao sat d 3 Whx, tren 2 ddi tupng la chupt nhdt trdng dye binh thudng va chupt nhdt trang due bj giam nang sinh dye theo mo hinh bo tri thi nghipm nhu sau:
Chupt dupc chia thanh cdc 16 sau: mdi Id tb 1 0 - 1 2 con.
- Ld chumg: Udng nudc cdt.
- Ld thii: I: Uong cao lieu 0,27 g/kg.
- Ld thir 2: Udng cao li§u 0,53 g/kg.
- Ld thiir 3: Uong cao lieu 1,05 g/kg - Ld doi chieu: Udng Vien Andriol Testoscaps (chua 40 mg testosteron undecanoat, Organon Co.) Ii6u 0,002 g/kg.
Cac Id dupc cho udng vdi the tich cho uong la 10 ml/kg the trpng chupt. Thdi gian cho udng la 15 ngay, udng vao budi sang trudc khi cho dn.
Vao ngay thd 15 mOt gid sau khi cho uong, xfc djnh cac chi tieu sau:
- Nong dp testosteron trong huyet tuang du(?c xdc dinh bdng phuang phdp ELISA theo quy trinti ciia bp kit dupc cung cdp bai hang Human, Diic.
- Trpng lupng tuang ddi cua tinh hoan, tiii tinh - tuyen tien liet, ca ndng h§u mdn (Trpng lupng tuang ddi mg% = trpng lupng thyc cua cff quan / trpng lupng ca the x 100).
- Nong dp protein toan phan trong huyet tuang dupc xae djnh bdng phuang phdp Biurd (theo quy trinh cCia bp kit dupc cung cap boi
242 Tgp chi Dugc lieu, tdp 19, so 4/2014
hang Human, Diic). chugt ch^t sau 48 gi6 cho u6ng. LiJu nay duoc 2.4. Banh gia kel qua xae djnh la lieu ch6t tuy$t d6i (Absolute lethal Cac so li$u du?rc bilu thi bSng tri s6 trung dose): LD,„. 0 Ii6u u6ng 5 g cao/kg thS tiflng.
binh: M ± SEM (Standard error of the mean - so chuan ciia gia tri trung binh) va xijr ly thong ke dua vao phep kiem One-Way ANOVA va Dunnett test (phan mem SigmaStat-3.5). Ket qua thii nghiem d&t y nghTa thong ke voi do tin cay 95% khi P < 0,05 so vdi 16 chumg.
3. Ket qua - B^n luan
i. /. Ket qua doc tinh cap duang udng KSt qua ghi nhjn sau 72 gio thii nghiem nhu sau: a li^u uong 20 g cao/kg th4 trong, 100%
khong ghi nhan duoc chupt chet va dugc xae djnh la lieu LDo. ti cac lieu cao bach b|nh cho uong trong khoang tir 5 g/kg din 20 g/kg, chuot CO bieu hifn di chuyen cham chap, xii long, bo an va chet do suy kiet. Tiln hanh xae dinh LDso bing phuong phap Behrens-Karber (Bang 1) cho kit qua: LDso = 10,5g cao/kg thi trpng chupt.
Tiep tyc theo doi trong 14 ngay, cac chupt con song sot diu sinh hoat binh thircmg va khong ghi nhjn dupc phan suat tii vong.
Lilu diing (g cao/itg)
5 7,5 10 12,5 15 20 Xdc djnh
Bilng S& chuQt thi^
(n) 10 10 10 10 10 10 LDso b 3 n e p
1. Kgt qua khao sat 1J9C tinh d p dir6ng u6ng ciia cao bdch benh.
So chu$t chit (r)
0 4 5 7 8 10 h u o n g p h a p B
Hif u 2 lieu ke tilp(d)
2,5 2,5 2,5 2,5 5,0 e h r e n s - lilu
So chet trung biuh 2 lilu kl tiep (a)
2 4,5 6 7,5 9
Tich s6 (a.d)
5 11,25
15 18,75
45
T J i l V . chil
0 40 50 70 80 IOO
Karber nhu sau:
LD50 = LDioo - Sa.d / n,b , trong do: n,b = 10 (so trung binh chupt d moi nhdm) va Ia.d = 95
LD50 = 20 - (95/10) = 10,5 g/kg the trpng chupt
Lieu tucmg doi an toan Ds tren chupt nhdt trfing cd the dupc lay gia trj bdng l/IO LD50 hoac nhd han (dam bao chi sd trj lipu > 10). Do do,
chpn cho khdo sdt cac tdc dyng dupc Iy Id; I/IO LD50 = 1,05 g cao bach b?nh /kg the trpng chupt;
1/20 LDso= 0,53 g cao bach b?nh /kg the trpng chupt va 1/40 LDso= 0,27 g cao bdch bpnh /kg the trpng chupt
i.2. Kit qud khdo sdt tdc dung kieu ngi tiit td sinh d{ic nam
3.2.1. Ndng dp testosteron trong huyet tucmg:
Bdng 2. Tdc dgjig ciia cao b&ch b^nh sau 14 ngdy uong tren nong dg testosteron cita chupt d^c binh thudng va chuQt giam n9ng sinh d^c
NhHui Blnh thilfmg
GiUm nang sinh dvc
Ld thir nghif m ChCing sinh 1^
Cao bdch b$nh Teslocaps
Chumg giam nang sinh d^c Cao bdch bgnh Tcstocaps
n 8 8 8 10 8 8 10
Lieu g/kg 1,05 0,002
0,53 1,05 0,002
N^ng d$ testosteron (ng/ml) 1,057 ±0.131 1,489 ±0,046- 1.591 ±0.114' 0,II8±0,OIO' 0,384 ± 0,034'' 0,361 ±0,023'"
0,821 ±0,082'
*P < 0,05 so vdri chlhig giam nflng sinh dvc
* P < 0,05 so vdi chiing sinh Ijf.
Tgp chi Dugc lieu, tdp 19, sd 4/2014 243
Tren chupt binh thudng, ndng dp testosteron d Id udng cao bach benh lieu 1,05 g/kg the trpng chupt va Id udng thudc ddi chi8u Testocaps sau 14 ngdy deu tang dat y nghTa thong ke so vdi Id chumg uong nudc cdt (Bdng 2).
Tren chupt gidm ndng sinh due, ndng dp testosteron trong huyet tuang d Id chirng cdt 2 tinh hoan (gidm nang sinh due) gidm dat y nghTa thong kB so vdi Id chumg binh thudng. Nong dp testosteron d Id bj gdy giam ndng sinh due vd udng cao bach bpnh lieu 0,53 g/kg va lieu 1,05 g/kg hay Bdng 3. Tac dyng ciia cao bach b$nh sau 14 nj
cua chugt d\ic blnh thufmg
Id uong thudo ddi chilu Testocaps sau 14 ngay deu tang dat y n^Ta thdng ke so vda Id chumg giam nang sinh due. Nong dp testosteron d 16 giam ndng sinh due va uong thudc ddi chieu Testocaps khdng khac biet dat y nghTa thong ke so vdi Id chung sinh ly, chung ^ Testocaps phyc hoi sy: suy giam testosteron va dua v6 gia tri binh thudng. Tuy nhien, ndng dp testosteron d Id bi gay giam nang smh dye va udng cao bach bpnh chua phyc h6i ve tri so testosteron binh thudng (Bang 2).
3.2.2. Trpng lugng tui tinh - tuyen ti6n liet:
iky u6ng tren trgng lupng tQi tinh-tuyin ti^n li§t va chugt giam n ^ g sinh dye
Nh6m
Binh thudng
Giam nSng sinh due
LothOnghilm
Chiing sinh l^
Cao bach benh
Testocaps
Chirng giam nang sinh d\ic
Cao bach b§nh
Tcstocaps
n
10 12 12 12 10 10 10 10 12 10
Lilu g/kg
-
0,27 0,53 1,05 0,002
-
0,27 0,53 1,05 0,002
Trpng limng tiii tinh-tuyen tiln lift (mg%) 253,77 ±25,15 289,32 ±34,34 286,08 ± 15,46 258,62 ±15,33 395,92 ± 3 4 , 3 1 ' 31,78 ±2,90"
71,59 ± 4 , 3 1 " ' 56,51 ±4,20'- 58,65 ± 5,57'' 197,58 ±22,30'
*P < 0,05 so v6i chiing giam nSng sinh dye
* P < 0,05 so v6i chiing sinh If.
Tren chupt binh thudng, trpng lupng tui tinh-tuyen tien lipt d Id uong thudc ddi chi8u Testocaps sau 14 ngay tang dat y nghia thdng ke so vdi Id chung udng nudc cdt. Trpng lupng tui tinh-tuySn tien lipt d cdc 16 udng cao bdch bpnh sau 14 ngdy cd chieu hudng tang nhimg chua khac bipt dat y nghta thdng ke so vdi 16 ehung udng nudc cdt. K6t qua tren chiing td cao bach b?nh sau 14 ngay uong chua the hien tdc dung kieu npi tiet td sinh due nam tren trpng lupng tiii tinh-tuyin ti8n lipt ciia chupt binh thudng (Bang 3).
Tren chupt giam ndng sinh dye, trpng lupng
tiii tinh-tuydn ti^n lipt d !6 chung cdt 2 tinh hok (gidm nang sinh dye) giam dat y nghTa thong ke so vdi Id chirng sinh ly. Trpng lupng tui tinh- tuyen tien liet d Id bj gdy giam nang sinh dye vi uong thudc ddi chieu Testocaps sau 14 ngay tdng dat y nghia thdng ke so vdi Id chung gidm nSng sinh dye va phyc hoi ve tri so binh thudng. Trpng lupng tui tinh-tuyen tien lipt d cdc Id bj gay gito nang sinh dye va uong cao bach bpnh sau 14 ngdy d6u tang d^t y nghia thong ke so vdi td chung gidm nang sinh dye nhumg chua phyc hw ve trj so binh thudng (Bang 3).
3.2.3. Trpng lu<?ng ca ndng h§u mdn:
244 Tgp chi Dugc lieu, tap 19, so 4/2014
BiDg 4. T&c dyng cua cao b ^ h b$nh sau 14 ngiiy u6ng t r ^ trgng liriimg ca nang h^u mon cua chu$t d\rc blnh thuimg v i chu$t giam nSng sinh dye Nh6m
Blnh thufmg
Giam nang sinh due
LU t h o nghifm Chihig sinh 1^
Cao bach benh
Testocaps
Chihig giam nSng sinh due
Cao bach blnh
Testocaps
n 10 12 12 12 10 10 10 10 12 10
Lieu g/kg
-
0,27 0 J 3 1.05 0,002
-
0,27 0,53 1.05 0,002
Trpng luprng cor niing h&u m6n (mg'A) 216,81 ±29,75 240,82 ±29,70 216,86± 15,49 204,0± 18,41 324,58*35,81' 81,63±6,3S' 106,05 ± 7,56' 110,97 ± 14,25"
130,89 ±19,57'' 213,45 ±16,85'
*P < 0,05 so vdri chfmg giam ndng sinh dye
* P < 0,05 so v6i chiing sinh ly.
Tren chu^t binh thudng, trpng lupng ca ndng h^u mdn d Id udng thudc ddi chieu Testocaps sau 14 ngdy tdng d^t y nghTa thdng ke so vdi Id chiing. Trpng lugng co ndng hdu mon d cdc Id uong cao bach b$nh sau 14 ngdy khdng khdc bipt
nang sinh dye) gidm d&t y nghia thong ke so vdi Id chung sinh ly. Trpng lupng ca nang hau mdn d Id bj gay gidm ndng sinh dye va uong thuoc ddi ehieu Testocaps sau 14 ngdy tdng d^t y nghia thong ke so vdi Id chung giam ndng sinh dye vd phyc hdi ve d?t y nghia thong ke so vdi Id chumg uong nudc trj so binh thudng. Trpng lupng ca ndng hdu mdn cat. Ket qua tren chung td cao bach benh sau 14
ngdy uong khdng the hipn ho^t tinh dong hda protein tr6n ca dja chuOt binh thudng (Bdng 4).
Tren chupt gidm ndng sinh dye, trpng lupng co ndng hdu mdn d 16 chung cdt 2 tinh hodn (gidm
BSng 5. Tfic dyng cua cao bSch b^nh sau 14 ng^y u6ng tren trgng lugng tinh ho^ cua chugt dye binh thudng d cdc Id bj gdy gidm ndng sinh dye vd uong cao bdch bpnh sau 14 ngay tdng dat y n^Ta thong ke so vdi Id chung giam ndng sinh dye nhimg chua phyc hdi ve trj so binh thudng (Bang 4).
3.2.4. Trpng lupng tinh hoan:
LAthi^nghlfm ChCmg Testocaps
Cao bach b^nh
n 10 10 12 12 12
Lilu g/kg
0,002 0,27 0,53 1,05
Tr^ng lir^rng tinh hoin (nig%) 401,0*36,55 458,53 ±46,73 428,37 ± 32,66 451,91 ±32,92 416,36 ±24,82
Tnjng luijng tinh hoan 6 cac 16 uong thudc khac bi?t d?t y nghTa thong ke so voi 16 chumg doi chieu Testocaps va uong cao bich b?nh sau uong nuoc cat (Bang 5).
14 ngiy d k c6 chieu hucmg ting nhung chua 3.2.5. N6ng dp protein trong huyet tuong:
Tfp chi Duac liiu. Up 19, sd 412014 245
Bdng 6. Tac dyng cua eao bach b^nh sau 14 ngay uong tren n6ng dg protein t o ^ ph3n trong huyet tuong cua chu$t dye binh thuang vk chugt giam nSag sinh dye
Nh6m
Binh thudng
Giam nSng sinh dye
Lo thir nghiem
Chiing sinh If Cao b ^ h b$nh
Testocaps
Chiing giam n ^ g sinh dye Cao b ^ h benh
Testocaps
-
10 11 11 11 10 10 10 10 12 10
Lilu g * g
0,27 0,53 1,05 0,002
0 J 7 0,53 1,05 0,002
Nong d$ protein toan ph^n (g/dl)
4,76 ±0,05 4,55 ±0,12 4,57 ±0,07 4,78 ± 0,05 4,88 ±0,14 4,39 ± 0 , 0 8 ' 4 , 9 2 ± 0 , 1 I ' 5,07 ± 0 , 1 4 ' 4,80 ± 0 , 1 2 ' 5,05 ± 0 , 1 7 '
*P < 0,05 so vdri chiing giam n5ng sinh dye
* P < 0,05 so vdri chiing sinh I^.
Tren chupt binh thudng, ndng dp protein toan phan ti-ong huyet tuang d 16 u6ng thu6c ddi chilu Testocaps cung nhu cac Id udng cao bdch benh sau 14 ngdy khdng khdc bipt d^t y nghTa thdng ke so vdi Id chiimg udng nudc cdt. Tren chupt giam ndng sinh due, nong dd protein toan phdn trong huyet tuang d cac Id chung cdt 2 tinh hoan (gidm ndng sinh dye) gidm dat y nghTa thdng ke so vdi Id chung sinh ly. Cac Id bj gay giam ndng sinh dye va udng Testocaps hay uong cao bach benh sau 14 ngdy cd ndng dp protein toan phan 0-ong huyet tuong tdng d^t y nghTa thdng ke so vdrj Id chung (Bdng 6).
3.2.6. Bdn ludn:
Nhumg thudc cd tdc dung kieu ndi tiet td sinh dye nam (tdc dyng androgen) dupc xem la lipu phap thay the trong cac di6u kipn su sdn sinh cde androgen npi sinh dudi muc sinh ly binh thudng.
Trong lipu phdp nay, can cd cd hoat tinh androgen va hoat tinh ddng hda. Chi tieu dS xdc djnh hoat tinh androgen Id djnh lugmg testosteron trong huyet tuang, su thay doi trpng lupng cua tiii tinh - tuyen ti8n lipt, vd chi tieu de xdc djnh ho(it tinh ddng hda la khao sat sy tang trpng lupng cua ca ndng hdu mdn, khdo sat ham lupng protein todn phdn trong huy^t tuang. Vipc nghien cuu ho^t tinh androgen thudng dupc xdc djnh tren 2 ca dja: dpng vat binh thudng vd dpng vdt
bi gidm nang sinh dye [5].
Ndng dp testosteron va trpng lupng tui tinh- tuySn tien lipt d Id hi gay giam ndng sinh dye vd udng cao bdch bpnh sau 14 ngay d6u tang dat y nghTa thong ke so vdi 16 chumg giam nang sinh dye, chung td cao bach bpnh cd ho£it tinh androgen tren ca dia bi giam ndng sinh due. B8n canh do, trpng lupng ca nang h§u mdn va nong dp protein todn phan trong huy8t tuong d cac Id bj gdy gidm ndng sinh dye va uong cao bdch b^nh sau 14 ngdy tang so vdi Id chdng giam ndng sinh dye, chung to cao bdch benh cd hoat tinh dong hda protein tren ca dia bj gidm nang sinh dye.
Tuy nhien cac tac dung nay cua cao bach b?nh tuong ddi y6u vi chua phuc hdi cdc chi sd khao sat ve gia trj binh thudng khi so sdnh vdi tac dyng cua thudc ddi chieu Testocaps (testosteron undecanoat).
Ngoai ra, nong dp testosteron cua 16 chu§t binh thudng (khdng thien) va uong cao bach b^nh tang so vdi Id chiing uong nudc cdt, va tuang ty nhu thudc ddi chieu Testocaps. Tuy nhien ket qud khao sat cho thdy cao bach bpnh khdng lam tdng trpng lupng tinh hoan cua chupt, gpi y rdng cd 18 cao bach bpnh chi dnh hudng tren nong dp testosteron md khdng anh hudng tren chtic ndng cua tinh hoan. Ket qud nay khdc vdi ket qud ciia Duang Thj Ly Huong vd cpng sy cdng bo tdc
246 Tgp chi Dugc Ueu, tap 19, so 4/2014
dyng ciia dich chiet nudc bach bpnh lam tang khao sdt ti6p ve dpc tinh ban trudng diin tren trpng lupng tinh hodn tren chupt cong khdng chupt thii nghipm.
thien [2]. Giai thfch cho sy khac bipt nay cd lg do 4. Ket luan
cao bach bpnh trong khao sat cua de tai la dgng Cao bdch benh cd the hipn dpc tinh cdp dudng cao chiet con 45%. Ket qud kljao sdt dpc tinh cap uong vdi LDjo = 10,5 g cao/kg the trpng chupt.
dudng uong cho thay cao chiSt con 45% tu re Cao bach b ^ sau 14 ngdy uong thi hi^n tdc bdch bpnh cd dpc tinh cap dudng uong. Ket qud dyng androgen vd boat tinh ddng hda protein tren cua de tai tucmg t\r nhu cdng bd trudc cho rdng ca dia gidm nang sinh due. Ddc biet la tac dung cao chiet bach bpnh tii dung mdi hiiu ca (nhu kieu npi ti6t td sinh dye nam ciia cao bdch bpnh methanol, ethanol, n-butanol) cho dpc tinh cdp th6 hipn khd diln hinh qua vipc ldm tdng ndng dp dudng uong cao hem dung mdi nudc va dpc tinh testosteron ti-ong huyet tuong ciia chupt binh ciJa rl bach bpnh dugc quyet dinh bdi hoat chdt thudng.
chinh eurycomanon [7]. Di6u ndy cho thay can IM cdm om: Di tdi dugc thifc hien dudi su tdi phdi than trpng lieu l u p n g khi sii d y n g eao chiet tr^ kinh phi cua Sd Khoa hgc vd Cong nghe Tinh con bdch bpnh tr8n n g u d i v a cdn thiet phdi cd eac Qudng Nam.
Tk\ li|u tham khdo
1. D5 Trung Dim (1996), Phuang phdp xdc djnh doc tinh cap cua thudc, Nhi xudt ban Y hgc H4 Ngi, 7-11.2. Duong Thi Ly Hirong, Vi Thj Hoii Phuong, Le Thj Hoa, Nguyin Trin Giing Huong (2011), HOQI tinh Androgen cua cdc gidng Bd Benh a ViitNam, T^p chi Dupc Li?u, t§p 16, s6 4, 217-221. 3. Tr5n My Tien, Nguyin Thanh H6ng Van, T r ^ Cong Lujn, Nguyin Thj Thu Huong (2012), Khdo sdt tdc dying hudng sinh due nam tic dich chiet con cda re bdch benh Eurycoma longifolia Jack tren chuQl nhdt trdng, Y hQC TP. H6 Chi Minh, t|ip 16, Phy ban cOa s6 1, 186-191. 4. Vi?n Du(?c li^u (2004), Cdy thudc va ddng vgt ldm thuoc d Viet Nam, NXB Khoa hpc vi ky thugt, t ^ I, 116-118. 5. Vi$n Dirpc li?u (2006), Phucmg phdp nghien cuu tdc ditng duffc ly cua thudc lie DUQC thdo, Nhi xuit bin Khoa hgc vi Ky thu^t, 220-222, 295. 6. Ang HH, Chcang HS(2001), Effects of Eurycoma longifolia Jack on levator ani muscle in both uncaslraled and testosteron- stimulated castrated intact male rats. Archives of Phannacal Research, 24 (5): 437 - 440. 7. Chan KL, Choo CY (2002), The toxicity of some quassinoids from Eurycoma longifolia. Planta Medica, 68(7): 662-664.
T0P chi Dirge li^u, tap 19, sd 4/2014 (Trang 247 - 252)
BU*6C DAU NGHIEN ClTU TAC OyNG DlTgfC LY C U A C A Y L O P O T E
Tran My Tien*, Nguyin Thi Thu Hucmg, Le Thi Anh Hoa Trung tdm Sdm vd Dirge li?u TP. H6 Chi Minh-Vi^n Dugc li?u
• E m a i l : [email protected] (Nhdn bdi ngdy 15 thang 4 nam 2014)
Tdm tat
Chi Croton L. li mOt chi ldn thuOc hp Thau dau trong do cay lu per te hoje cCi dtn long (Croton crassifolius Geiseler) dirpc xem li m$t cfiy Uiu6c Uj viem gan, ving da, vifim khdrp, myn nhgt, tieu chay theo kinh nghiem sii dyng dan gian. Tuy nhiCn, is nu6c ta vi^c nghifin ciJru cfly niy cdn hen chi. Vdri xu hudng trj benh bing thuoc c6 ngu6n g6c thao dupe, nhtmg tic dgng sinh hpc (d$c tfnh, tic dyng khing khuin, tic dyng bao v? gan) ciia cay Lo pa te dupc nghiSn cuu trong dl tii niy. Kit qui khio sit dOc tfnh cip cua cao chiit con 70% da xic djnh dirpc LDQ = 76,4 g dupc li?u kho/ kg thi trpng. Ho^t tinh khing khuin cua cao chiit ylu. v6 tic dyng bao v§ gan, eao chiit c6n 70% ct ca 2 lilu thiir nghiem c6 tic dyng bio vg gan, ire chi qui trinh pcroxy h6a tl bio gan vi lim giam t6n thuang oxy h6a Uong mo hinh giy ton thuang gan cap giy bai cyclophosphamid h o ^ t6n thuong gan m^n do ethanol.
Tfr khda: Croton crassifolius, Cyclophosphamid. Tdc d\fng khdng khudn.
Tgp chi Dugc li^u, tdp 19, s64/2014 247