tiquyenOuyth^eu: Cic hoat ddng nhJbn thu hut cdng Mng^
CAC HOAT D O N G NHAJM
THU HUT CONG CHIJNG DEN VA QUAY T R 6 LAI BAG TANG
HGUTffeiDUYTHltlf
D dn gian thudng nol, nhflng bao tang vang khich tham quan la "bio ting chit' Nhflng mudn thu hOt dupe eong chOng den vdi bio ting thi phii ldm cho cdng chung ylu thfeh bdo tdng. Dang tile de lam dupe dieu nay khdng phii la van d l dem giin. Cin phii doi mdi ci quan niem tin cieh thflc tdm bdo tdng; can phdi cd dfldc nhflng bp suu tap hiln vat dep vi cd y nghia; to chflc trflng biy mpt each khoa hpc tinh t l , vdi sy hd trp cua cdc phuong tien cdng nghe - ky thuit hien dal; can to ehflc boat dpng gido dye theo phflong thflc tao co hpi de cong chOng trii nghiem eOng cdc trflng bay; can ed ehiln lupc truyin thong thdng minh; cin phdi co 'thdi dp ehuyin nghilp'trong flng xflvdi cong chung... Cd rat nhilu thfl can, nhflng thfl can thilt dupe de cap trong bai viet nay la: phii thudng xuyen td chflc cic cupe trung bdy ehuyin d l vd trinh dien vdn boa tai bdo tdng.
/. Thudng xuyen to chCfc trung bdy ehuyen de Cho dil eie bp suu tap eOa trUbg bay thudng xuyen tai bdo tang dep, dupe to ehflc trung bay khoa hpc, dupc chim sdc tot vi ludn dupe thay thi, bd sung, thi so lUpng khich quay trd lai de tham quan chOng eOng khong nhilu. Nhu ciu cOa edng ehung din vd quay tai bao ting la de dupe xem cdi mdi, vi viy nlu bio tdng ndo mudn "keo*
khdeh trd lai bdo tdng minh thi phii cd cic chien lUdc cu the de thda mdn nhu eau ndy Bio tdng Vin minh chau A cua Singapore, mpt trong nhimg bio tdng hang dau b khu vuc Ddng Nam A, trong 11 ndm tfl khi md cfla (1997) da to chflc 61 trung bdy chuy§n de (Kenson Kwok, 2008:97). Nghia la
* Ph6 Giim Ode Bio ting Din tgc hgc
binh quin moi nim, bdo tdng ndy td chflc khoing 6 cudc trung bay ehuyen d l - mpt eon sd that an tupng ve nhflng no lyc cua hp.
Han la, nhflng ngfldi lam bio ting se tfl van: ho lay diu ra tiln de td chflc nhieu cupc trung bay chuyin d l the? Nhung, chung ta ddt gid thiet mot bio tang nao do d Viet Nam cd dupe mdt nguln ngdn quy ddi ddo, lieu hp cd the ldm dUpc viec tUdng tu bay khdng? Trong bdi cinh hiln tai e6 the tri Idl ngay: khdng thI.Td ehflc dflpc mpt cuoc trflng bay eho dO ehl la trflng biy ehuyen dl da li mpt edng vile ndng nhpc, chUa ndi l i eie eu6c trflng bay do phii hip dan dflpe cdng chOng la ci mpt nhiem vy hit sflc nang nhpc. Vdi mpt'doi qudn'lam bdo tang tflcmg ddi cd kinh nghiem, dac bilt l i nhdm 'nghiin ci^, sflu t i m ' dugc tuyen dyng tfl cac trfldng dupc ddo tao tflong doi bai bin vi dfldc tdl dao tao thdng qua edng v l ^ vdy ma du da gdng minh l^n thi moi nam Bdo tang Dan tde hpe Viet Nam cOng chi to chflc dflpc tfli den 2 cupe trflng bdy ehuyen de. De cdc euoe trflng bdy ehuyen de hap din, du lflc hOt Idl klo edng ehOng trd lai t>do tang nhilu tan la van de khdng h i dem giin. Cdng chOng chl den bio tang de xem cic trflng bay ma bp thfeh. Ngoai cic trUng bay cd cic bd sUU tap hiln vit dep, giau tinh vdn hda, dfldc td chflc trimg bdy khoa hpc, tinh tl... till chO d l cOa cie cudc trflng bdy phdi true tiep dl cap tcrt cic van de dUdng dai - nhflng van dl ma edng chOng dang trye tilp phii doi mat trdng ddi sdng thudng nhdt thi mdi mong tao nen lye hiit manh me ddi vdi hp.
Tfl ngay md cfla ddn cdng chflng din nay,
ngoai trung tidy thudng xuyIn vdi cac bp sUU tip
din tpc hpc dep, da dang, dupc td chflc tnmg bay
Si2(43)-2013- Biatinf
teJ
khoa hpe hien dai, thudng xuyIn dupc bd sung, chim sdc tot de thu hut cdng chOng, Bao ting Din tpc hpc Viet Nam da no tye thye hiln rat nhieu cupc trung biy chuyen de. Cd the ke ra mdt sd cupc trUng bay quy md 11^, nhU:'Cupc song Hd Npi thdi bao cap'; Sdng trong bf tfch: vdn hda Cdng giio dUdng dal Vi#t Nam (2008); Sinh nd:
hanh vi van hda vd hien vat (2008); ChOng tdi dn rflng... Georges Codomlnas d Sar Luk (2007);
Dudng 9: cd hpl va thdch thflc (2009); Nol dau vd hy vong: 20 nam HtV-AlDS d Viet Nam (2010); Trd thanh dan dng (2012); Anh nhin cheo: truyen thdng le hdl Val-de-Marne/Yen Bai (2012)... Chfl de eOa cdc cupc trflng bay diu de cap tc^ cie vin de dflong dai hap dan, tao nin nhflng luc hut manh me, tdi klo edng ehOng din hoae quay trd lai bdo tang de xem'cii mdi'.
Xin nlu mpt vf dy v l trUng bdy chu^n d l 'Cude sdng Hd Npi thdi bao eip' (2006 - 2007).
Nhflng hlln vat blnh dj trong cupc trung bdy nay dd gpl lai cupc song cpc ky gian khd cOa ngUdi Hd Npi. Mpt cupc sdng md mpi nhu yeu pham tdi thilu de con ngfldi tdn tai nhd IflOng thflc, thyc phim, diu hda (de dun bep va thip sing)... deu dupe nhd nude 'bao cip'. Sd lupng dupe bao khae nhau eho eie luc lupng lao dpng theo tflng Ifla tudi khde nhau... - dflpe djnh tilu chuin phit theo tem phieu. NgUdi dflpe bao cap dimg tem philu de mua hang. Md ke cd dd cd tem phieu nhung do nha nudc khdng cd dO hdng d l bdn eung lue cho mpi ngudi, thi la mpl ngUdi phdi tranh nhau xep hdr>g de mua. Nhllu trfldng h ^ , ngflcri ta phdi day tflhai, ba gid sing de xip hdng mua gao, mua diu, lay nUdc... Vd s6 tin xip hang den Iflpt thi lai hit hdng de bdn. The Id dinh phii dpi tdi luc cd hdng de xip hdng lai tfl diu. Nhung ehang ai biet IOc ndo thi cd hang vl, the Id ngudi ta lai doin md de md xip hang... Nhung cupc sdng ddu ehl ed viec xep hdng, nhieu ngudi vfla xip hdng vfla tranh thO cdc cdng vile khic trong cdc trudng hdp nhflthe, ngudl ta phil 'gfli cho'cho ngUdi liln ke, khi ehing ed al de mi gfli thi hp sfl dyng eie do vat nhu ml ndn, hdn gaeh™ de ddnh dau cho eua minh. Cd the ndi, dai t)p phin ngudi Ha Npi, nhflng ai dd tflng song d i ^ thdi bao cap, bit ke la gia tre gii trai deu da tham gia "van hda xep hing'. Mi cude sdng ddu chl c6 xip hing, mpi ngfldi cdn phii lo sin xuat ra cOa cii vit chit (trin ddng rupng vi trong cie cdng xudng) vd chien dau (chdng lai cupc chien
tranh phd hoai bang khong quin cOa My d miln Bac vd don sflc ngUcrt, sflc cua cho cupc chien dau gidi phdng mien Nam thong nhat dat nUdc). DUdi vd van i p luc tfl cupc chien tianh khde lilt tfl sfl thilu thdn den cOng eye ve cd sd vdt chit de sinh ton, cupe sdng ngudi Hd Npi vin dien ra binh thudng: ngUcri ta vin liy vd lay chdng, sinh eon de cdi, trfldng hpc benh viln dO thilu thdn van cd vdn hdnh, cie nhu eiu v l sinh boat xd hpi, thudng thflc van hda, vdn nghe... trong boi cdnh xd hpi 't»t binh thfldng'van cfldien ra.
Roi cude khing chien trfldng ky cung ket thuc nhimg tiianh tUu Mi cdng cupc doi mdi budc diu dd dua lai eho ngudi Ha Ndi mpt cupc sdng sung tiic hon. Khi md eiia cii vit chat trong xa hpi dd ddi ddo, khdng cdn al phil xip hing de mua cac nhu yeu pham nfla, ngu^ ta mua theo nhu eau minh can vd sd tien minh cp, ehfl khdng cdn bj han che theo cdc dinh mdc tem philu nhu thdi chiln. Mpi nhu ciu khae eOa cude sdng chfla ndi la da dflpc thda mdn hodn toan, nhflng so vdl thdi bao cap thi cd thi da ndi dflpe Id 'mpt trdi mpt vflc'. Noi nhfl the khdng cd nghia eupc sdng mdi da Id thiln dfldng, mpt khi nhu eiu v l vdt ehit dd dupc dip flng tflcmg ddi day dO thi mpi khia canh khde tiong ddi sdng xa hpi cua con ngfldi: cdc chuan mfle xd hpi, gid trj dao dflc mdi quan he giOci bd me vdi con cai, gifla chdu chat vdl dng ba, gluO thay va trd, glQia thay thudc vd benh nhin, giiTa nhflng ngudl thye thi edng vu vdi cdng din... lal khdng cdn dupe tiong sang nhutrudc diy. Ngucri ta khdng hieu ndi tai sao trong khd khin gian kho mpl ngudl lal ddng cam cpng khd, vifa phil tim each tdn tai vfla no lyc de xiy dyng dat nfldc vi eOng nhau ddnh bai cupe xam lupe cfla de qudc My, bdo ve mien Bac giii phdng miln Nam, thong nhit dat nudc..., cdn gid day trong xa hdl sung ttie thi mdt bp phdn lai rcTi vdo tinh trang: ea nhdn, ieh ky, tham ehi Id thoii hda, biln chat..
Trong tim trang ay, hp rO nhau din Bio tang Dan tpc hpc Viet Nam xem trUng bdy 'Cupc sdng Hd Ndi thdi bao cap'. Ngfldi ta den xem trflng bay de cd bdi cdnh md hodi nilm lai ldi sdng, sinh hoat eOa mpt thdi ma chfnh hp da tCmg trii nghilm.
Ngfldi ta tdi xem de chilm nghiem va thio luin eOng nhau v l sy bat binh thudng vi blnh thudng cOa cupc sdng ngudi Ha Npi thdi bao cap. Ngfldi ta den xem trflng tidy theo timg nhdm cOa nhCTng ngudi cd cflng hoan cinh, die biet ngudi ta di xem
"0
Nguyen Duy Thjeu: Cac host ddng nham thu hut cdng chur.^.
theo cac nhdm gia dinh: dng bd, eha me, eon, chau. That la cdm dpng, khi trong bdi cdnh eua trung bdy, dng bd, cha me say sua gidi thilu, gidi thfeh cho con, chau ve dieu kiln, ve loi sdng, v l eie mdi quan he gia dinh, cic chuan muc flng xfl trong xa hpt„ d thdi bao cap. Thdng qua dd, cic bac dng ba, cha me khuyen ran Idp eon ehiu ve xiy dung nhin cdch sdng: cd dfldc cupc sdng no dO hdm nay phil hieu bilt v l cude song gian kho cua \dp cha dng ngay hdm qua, phdi bilt thfeh flng trong mpi hodn c^nh; trong bat ky hodn canh nao cOng phii biet sdng cho luong thien; cupc song khdng chi Id sU tdn tai cua cic c i nhan, m i li mpt mdi tdng bda cdc quan he xa hpi, phii bilt flng xfl nhdn van trong cac mdi quan hi: eha me, dng bd/con, chiu; vp/chdng; thay/trd; bie sy/benh nhin; cie cdng chflc/cdng d i n , hang xdm, ling gllng; ban be ddng nghiep...
Ndi chung Id ngudi ta tdi xem de boil nilm v l cupe sdng eua mpt thdi dd qua, de thio ludn ve chung, vdl mong mudn ehpn Ipc, ke thfla nhflng diem sang, nhflng nit flng xfl nhdn van eOa thdi q u i khfl d l hfldng tdi mpt cupc sdng cd y nghia hem trong hiln tai va tuorig lal. Ve phuong diln bdo tdng hpc qua su ddn nhan cOa edng ehOng ddi vdi cupc trung bay niy, cd the thay dupc hilu q u i xa hpi cOa nd la rat ldn lao. Vi t h i t Id cim dpng, eho t(W ngay hdm nay (2013), khi md cupc tiung bdy da dfldc thio gid de gidnh khdng gian cho cic cudc trUng bay khic da tfl nhllu ndm, nhung nhilu ngudi van tim d i n Bdo tang Ddn tpc hpc Viet Nam vdi lam tudng ring, van cd ed hpl de md hoai nilm.
Nhuda d l cip d tren, ngoai'Cupc sdng Hd Ndi thdi bao cap'. Bio tdng Din tde hpc cdn thudng xuyIn td chflc cic cupc tiung biy chuyen di khae nhau, thdng qua 3d, thfldng xuyen tao ra 'eii mdi' d bao tdng, vi the md bio ting da tao nen iyc hut manh me ddi vdi cdng chung.
2. Tht^g xuyen to chde trinh dien tgi t}do tdng Cho dCi nhflng ngfldi td ehfle trflng bdy cd ging tan dung su ho trp cOa eae phflcmg ti'en cdng nghe de sfldung cdc chat tleu n h u i m thanh, blnh inh (tinh v i dpng) minh hpa lam cho eae hiln v i t tiong trung bay'sdng", till cie hien v i t cOng chi la cic hiln v i t dflpc sap xip trong cdc khdng gian phdng tnmg biy, ehfl chung khdng sdng thyc trong ddi sdng cua cac ehti nhan tao ^ e ra chting.
Hon the, chfnh cic ehii nhan ehl tao ra ehiing mdi |
Id ngudi nam gifl y tudng, ky thuat che tac va cac y nghia khi sfldung chung... Co the la vl vay ma cac nhd nghien cflu van hoa thfldng noi mpt each vi von: chinh cac ehu the van hoa la kho bau chUa dung cac gia trj van hoa phi vat the vo gia. do! khi gia tri ciia ehung con co y nghia hon cac vat the van hoa da co trong bao tang. Va, neu nhu biet khai thac cac kho bau nay bang each to ehflc cho ho trinh dien ca ve ky thuat va le nghi lien quan den cac bo suu tap dang trung bdy trong bao tang, thi khaeh tham quan co dUOc ca hpi de tim hieu va CO the ca trai nghiem eCing tinh dich thuc cua van hoa. Bdi y nghia nhu vfla trinh bay ma viec to chflc trinh dien thudng cb mot sflc eudn hut du khdeh den bao tang. Hon the, viec to chflc cho cac chu nhan van hoa ve bao tang trinh dien cung mang y nghia bao tang, tao co hoi va boi canh de cac chil the van hoa tU gidi thieu van hoa cua ho bang chinh giong ndi ciia ho, dieu do co y nghia het sflc Ion lao cho cdng cuoc phat huy va bao ton di san van hoa.
Nhan thflc duoc van de nhUvUa trinh bay tren day, Bao tang Dan tpc hoc Viet Nam luon coi trinh dien la nhung chuong trinh cong tac quan trpng va thudng xuyen to ehflc trinh dien dinh ky hoac la bat dinh ky.
Xin bat dau tU'Roi nude". Trinh dien roi la mot loai hinh nghe thuat dan gian da tflng ton tai iau ddi d Oong Nam A va mot so khu vUc khae nhUng roi nUdc thi chi thay 6 khu vuc dong bang Bac Bp eua Viet Nam, Von la cU dan nong nghiep trong lua nUPe, cuoc song gan bo vdi moi truong nudc, Trong truyen thong, d moi lang que ciia nguoi Viet thudng c6 mot ngdi dmh. Dinh vfla la noi de thd Thanh hoang (vi than bao ho cho cong dong) lang, vfla la ngoi nhd cong de sinh hoat chung cho dan lang.Trong khong gian chung cua lang eo'edyda, ben nudc, san dinh", p ao nuPe truPc mat dinh, thudng dung mot ngoi thiiy dinh - nhu la san khau de trinh dien roi nudc Trong cac ky le hoi cua lang, thi roi nude dupc trinh dien b day. Cho to! ngay nay, khi Viet Nam budc vao eon duong phat trien, qua trinh hien dai hoa dd lam thay doi bp mat ciia cac lang que, cung nhu nhilu loai hinh nghe thuat dan gian khae, roi nudc dang do! dien voi nguy cO bi mai mpt. Hien tai d 8ac Bp ehi con 16 phudng roi nUPe dan gian. nhflng trong thai dai bi cac ioai liinh nghe thudt hien dai lan at h p c o r i t itcohpi p e duoc trinh dien nhu truoc day.
So 2 (43)-2015- Bio tang
i)"-
Trinh diSn nS'i nuiic t^l Mo tinq Dir\ Xfyi hgc - Anh: Tic gii
Trong boi einh nhuvfla de cap, de b i o ton loai hinh nghe thuat d i n gian dpe ddo ndy, Bao tdng Ddn tpc hpc da vao cudc. Tai sdn trudc eua ngoi nhd ngfldi Viet trong khuon vien cOa b i o tang, mpt ngdi thiiy dinh (sdn khau rdi nude) dupc tao dung. Vdl subd trp bude d i u eOa td ehflc UNESCO V\et Nam, Bio tang Oin tpe hoc da td ehfle eho eae phfldng rdi luan phien nhau v l bdo tang trinh dien phuc vu eho eong ehiing. Cdch thfle hpp tae ndy dfla lai h i l u qud tieh eye cho nhieu ben..Ddi vdi cdc phudng rdi, hp co dia diem, cd cdng chung...
d l hp trinh d i l n loai blnh van hpa md hp yeu thich, cd thu n h i p dO khdng Idn nhung tam dti de giiip eho hp cd the duy tri bd mdn rdi nudc; ddi vdi edng chOng yeu thich bp mon rdi nUde khi den tham quan bdo tdng cd cd hpi de thudng thflc loai htnh n g b l thuat dpc ddo nay; doi vdi bao tdng, viec trinh dien rdi nfldc se Idm cho boat dpng cOa b i o tang sinh ddng hon va thu hOt dupc cdng chung hon; ddi vdi tam nhin rpng hdn cfla todn xa hpi thi nhd c i c h thfle hpp t i c gifla b i o tang vd cpng ddng nhfl vfla de cap m i loai hinh nghe t h u i t d i n gian rdi nUdc dUde b i o tdn, dung hdn la dugc duy tri vd tiep tuc phdt trien.
Tfl nam 2010 v l trfldc rdi nude dupe trinh dien thudng xuyen trong Bio tang Dan tpe hpc Viet
Nam, nhflng t f l n i m 2010 tdi nay, rdi nfldc chl trinh dien 2 ngdy thfl Bdy va ChO n h i t hang tuan. Ngoii y nghla b i o ton loai hinh nghe thuat dan gian dpe d i o niy, trinh dien rdi nUde edn Id boat dpng rat hap dan, thu hut du khaeh tdi b i o t i n g . Ngodi rdi nUde Bio tdng Dan tpc hpc Viet Nam con thudng x u y I n t d chflc cie chflong trinh trinh dien khie nhau. Cd nhflng chflong trinh mang tfnh chat djnh ky tflong ddi, vi nhfl: vui xuan sau tet Nguyen ddn, t i t Thieu n i l n (1 /6) v i t i t Trung thu (15/8 Am Hch).
Ngodi ra, nhdn cac djp trung bdy chuyen de, ngay Qude te Bao tang, hoac cac khda huan luyen nghilp vy, hdi t h i o khoa hoc..., Bao tang D i n tpc hpc Viet Nam thudng t d ehfle eie chuong trinh trinh dien thfeh i ^ g .
Cd the ndi rang, d Hd Npi khdng ehi mpt minh Bdo tdng Ddn tde hpe, md cdn nhieu td chflc khie eOng td ehfle vui choi g i i i tri trong cie cdng v i l n tai eie khu n h i chuyen ddnh de tiiln lam, tai cdc khu vfle vdn hda edng edng khae Duong nhiln, do myc dich cOa cdc nhd to ehflc khae nhau n i n cdch thflc td chflc cung khic nhau. N l u nhu khi t d chflc cac chuong trinh vui ehoi g i i i tri trong eie djp nhu t r i n day, cdc nhd to chflc ngodi Bio tang D i n tpc bpc hudng tiS myc dfeh du lieh thfldng mai thi Bio tang D i n tpc hpc Viet Nam hfldng tdi da myc t i l u :
2J
Hqt^ln Duy Thipu: Cic hoat ddng nhim thu hiit cdng cfnJrif.^
3
vfla t d chflc eie ehUcmg trinh vui choi giai trf nham phtJC vtJ eho cdng chOng tiong cac djp le hpl quan trpng, dong thdi thdng qua dd de long g h I p cac
"hoat dpng glao dye" nham duy tri, b i o tdn c i c g i i trj v i n hda truyin thdng cOa eie tpc ngudl. Bdi the ma npi dung cOa cac cupc trinh dien tai Bdo tang Ddn tpc hpe V i l t Nam d i u do thp thO edng, nghe nhdn tai cdc cpng ddng - ndi chung l i c i c chO the van hda thyc h l l n . Ndi chung, npi dung cic trinh dien tiong Bio t i n g Ddn tdc hpc l i 'van hda dfeh thuc", b i o tdng chi hd trp de cic chO the vdn hda t u g l ^ thieu van hda ctia hp md khdng dao d i l n , khdng Idm thay, khong ddng the.
Cd nhflng cudc trinh dien chuyen de, vf dy ve nghe dan, nghe ren, n g b l gdm, n g h i due ddng, ve det nhupm..., n h i m muc dfeh giup cho cdng chung hieu b i l t sdu sic hon v l cdc hien vat dang trUng bay trong b i o t i n g . Cie trinh dien khde lal thudng hfldng tdi mye dfeh b i o ton tro chai, do ehoi ddn gian truyen thdng vd khuyin khich the he t r i sdng tao. d npi dung thfl 2, ede t h p thO cdng, nghe nhdn d i n gian se trinh dien, git^ thieu ky t h u i t tao tdc ra cdc loai do choi ddn gian, hudng dan cho cdng chOng, nhat la cdng chflng t r i tham gia t r i i nghiem, b i t chudc cac n g b l nhan ddn gian de tao ra sdn pham v i td chflc cho hp chol b i n g ehfnh sin pham md hp vfla tao ra. Cdch thflc boat dpng nhfl vfla md t i khdng chl ed y nghia h i t sflc to Idn eho myc dich b i o tdn van hda dan gian t r u y i n thong ma cdn cd sflc cudn hOt het sflc manh me cdc till h i t r i d i n vdl b i o t i n g . Oen de dflpc tham quan, hpe tap vd t r i i n g h i l m vdn hda...
3.Thaycholcriket
Nhfl da ndi trong phan md dau, ed vd vdn each de thu hot cdng chOng den hoac quay trd lai vdi b i o tang. Trong do, vile to chflc trung bdy chuyin de va trinh dien tiii nghiem la hai loai boat dpng quan trpng. Trong nhieu nam qua. Bio tang Ddn tpe hoe Viet Nam dd t d chflc tdt hai loai hinh boat dpng ndy, nhd vdy ma moi nam thu hOt dupe khodng nii^ trieu tuot khich.
Van de Id lam t h i ndo de lien tuc td chflc dflpc cac boat ddng nhu da de cap? Thdi gian ein t h i l t de thtrc hien mpt cupc trUng bdy chuyin d l quy md ldn tdl thieu p h i i Id 2 ndm; eho cdc trung bay ehuyen d l quy md trung blnh c i n tdi t h i l u 1 nam;
cho cdc cupc trUng bay quy m6 nhd hoac cac chuong trinh trinh dien can thdi gian tdi thieu la 6 thing... Khdng chl Id thdi gian ma eon Id v i n de
tien bac cac bao tang l i y ddu ra ngudn kinh phf de thflc h i l n cic ehuong trinh khd l i ton kem ay.
Nhung t h i c h thflc Idn n h i t van Id van d l con ngfldi. G i i thii nhfl mpt sd b i o tang n i o dd c6 the thu xep dupc van d l thdi gian v i kinh phi nhung hp khdng cd mdt dpi ngu can bd, v i l n ehfle lam bdo tdng chuyen n g h i l p , am hieu cdc kiln tiiflc va cd kinh nghiem efla bao tang hpc h i l n dai... thi ho van khong the thflc h i l n dflpc cie hoat ddng nhu vfla trinh bay d tien day.
Q u i thye, van d l tam the n i o d l thu hut edng chung den vd nhieu t i n quay t r d lal b i o tdng, trong bdi c i n h xa hpi hien tai d\fiet Nam l i mpt van d l h i t sflc khd khan. Nhflng khd khdng co nghta la khdng lam dflpc Mudn Idm dflpc thi trudc tien nhflng ngfldi lam cdng t i e bdo tdn, b i o tang, ke e i he thong eie cd quan q u i n ty HIn quan can p h i l cd k i l n thfle can p h i l h l l u dugc b i n chat cda van de..., de eOng nhau tflng bude g l i l quylt tflng van d l . Nhu c i u eOa ngudl ddn den b i o tang de tham quan, vui ehoi g i i i trf vd trdi nghiem v i n h6a Id r i t ldn..., edn viee Idm the nao de dua hp den b i o tang l i van de cua nhflng ngudl Idm ehuyen mdn v i nhflng ngfldi lam cdng t i c q u i n lyeac boat dpng van h d a /
mi T^l lieu t h a m k h i o :
1-Bio tang Ddn toe hoc Viet Nam (2006), Bdo tang Ddn tdchocVietNamlOndm xdy dung vdphdttrien {1995-2005}, Hi No).
2- Nguyen Van Huy, 'NhO'ng t i ^ p cSn nhSn hoc 66 thj trong trung b^y tai B^o tdng Ddn t$c hoc Viet Nam' - Bdi tiinii bay tai Hgi thdo qu6cti'Bdo tdng vd Nhdn hgc ddtiv-Gap gd cdc gidm ddc bdo tdng va cdc nhd nhdn hoc Ddng Nam A'. H4 Noi, 17-20/11/2008.
3-Xie Mohua ( C h i bien) (2006), Gap mfltcrfc gidm doc Mo tang chdu A vd cdc nhd ddn tgc hgc ldn 2, Nxb. Gido due VSn Nam, Con Minh, Trung Q u o c
4- Kenson Kwolt, 'Sir can thiet v l nii ro cua nhiJng tnmg blychuyen de"-Bai trinh bdy tai HiS/tMoqudct^'Bdo t d n j i d Nhdn hgc do thi - Gap gd cdc gidm 66c bdo tdng vd cdc rM nhdn hgc Dong Nam A'. Ha Ug\.U-20/U/2QOS.
5- Nguyen Duy Thieu (2009), Working together with Com- munities to maintain, introduce and presenn Cultural D'rversitf.
Experiences of the Vietnam Museum ofEthnohgy (VME). tn tiie ASEAN Museiim Director's Symposium on Museum - Com- munity Partnerships - The Role of Asean Museum in the 21st Century. Singapore.
6- Nguyen Duy Thieu (2011), ' G i * thieu va bdo t6n sir da dang van hoa tai Bdo tdng D i n toe hoc Vi#t Nam: phuang phdp Idm i * c d m g c6ng dfing". Trong rap TMc cong trinh ngWer niti Clio Sdo tang Odn r ^ h p c W f t A r d m , tSp VH. Nxb. KHXH, Hd NdL