H U 6 N G DAN NGUdi DUNG TIN sD DUNG B O MAV TRfl cDu TRONG HORT D(!)NG T H O N G TIN - THU VI^N
T t ^ Phgm Quang Quyin Tnj'dng Cao ddng Ndi vu
T
rong hoat ddng thdng tin - thU viin, cdng tde phgc vg ban dpe Id khau ojoi ciing, cd y nghia ddc bigt quan tn?ng. Kit qud ciia edng tac nay la thUde do de danh gid higu qua hogt dpng thong bn - thU vign. Vdn de ddo tgo ngUdi dpc, ngUdi diing tin giup hp cd nhuhg ky ndng sU dung thU viin, sir dyng thdng tin ludn dupc dc thu viin va ed quan thdng tin quan tdm dde biet. Trong hoat dpng thyt ben, cdng tde dao tao ngUdi dpc, ngUdi dung tin da dUdc d c thU viin va ed quan thdng tin tiien khai dp dung vdi nhiiu hinh thdc vd mye dp ddo tgo khae nhau:mye dp d m thu, myc dp dinh hUdng, dao tgo sd cap vd ddo tao chuyin sdu. Trong d c mUc dd niu t r i n , mdt tiong nhyng muc beu cd ban d n dat dUdc dd Id ngudi dpe, ngUdi diing tin sau khi dupe ddo tao phdi dam bdo ed khd ndng vd dan hinh thanh ky ndng sy dgng bd may tra ciiti tiong tiiU vien vd cd quan thdng tin.
Qua trinh ddo tgo ngUdi dpc, ngUdi dung tin tiiUc ehat la hoat ddng ehuyen giao thdng tin, nhyng hieu biet chung ve d c phUdng tiin, cong eg tra a i t i , nguon lUc thdng tin, d c sdn phSm vd djch vu thdng tin eiia thU w'gn va d e h tiid'c sU dgng chung giii^ d n bp thu viin vdi ngUdi dpc, ngudi dung tin. Qua tiinh ehuyen giao nay cd the dupe thuc hiin thdng qua nhieu phUdng ti^n vd phUdng dign khae nhau, tuy nhien dii tiiyc hiin dudi hinh thdc ndo thi cung cd mdt diem chung quan trpng nhat dd Id dat dypc mye di'eh toi uti nhat. Cong nghe thdng tin vd vien thdng Id phypng tign ho trd rat ddc tye cho edng tde ehuyen giao thdng tin dde b i ^ Id ddi vdi nhffng thdng tin mang ti'nh ky ndng nghe nghiip ddi hdi b'nh tiVc quan. Trong qud tiinh ehuyen giao neu
chung ta sir dyng phu hpp s i Idm cho qud trinh chuyen giao thdng tin, ddo tgo ngydi dpc, ngUdi diing tin trd nin sinh d$ng vd hap dan hdn. Tuy nhien, hieu qud cua qua tilnh ddo tgo ngUdi dpe, ngUdi diing tin eung tUdng tU nhU qud trinh sU phgm, cdn phy thupc vdo d e h thu'c tiuyen dat eiia d n bp thu vien tiyc tiep thUc hign; sy tUdng tac giu^ d n bd thU viin vdi ngUdi dpc, ngUdi dung tin; phdi phdi hpp dong bp d c phUdng phdp, d e ky ndng tiong qud trinh chuyen giao phii hdp vdi timg nhdm ngUdi dpc, ngudi dung tin du^ tiin nhffng ddc diem cd ban ciia hp.
Trong khudn khd bai viet, tac gid mong muon ehia se nhffng kinh nghiem trong viec sU dung ehUdng trinh thuyet tiinh chuyen dgng Microsoft Power Point vdi viic soan va tiinh bay bai thuyet trinh phyc vg qua tiinh ddo tao ngUdi dpc, ngUdi dung tin.
1. VI quy trinh thiet ke bai thuyet trinh dUipc thvt hign qua cac bUdc sau
BUdc 1: Chuan bj tiydc kjch bdn, tU lieu lien quan, ehpn gidi phap sff dgng cdng nghe.
Bydc 2: Thiet ke bdi thuya tilnh theo npi dung kjch ban da djnh tiirdc.
BUdc 3: Xem xet dieu diinh, birdc khi thye hiin.
Bude 4: ThUc hign thuyet trinh.
2. VS nguydn tSc thiet ke bai thuyet trinh Ngu^n tdc 1: Moi slide dti nen trinh bay mdtd^if
Day Id nguyin tde quan trpng: mdt slide ehi
hiTHl/VIENVllTNl m 2(34) 35
n i n tiinh bdy mpt dai y, khdng nen tiinh bdy nhieu hdn mot dai y. Do dd, tat d nhOhg dff liiu, hode bleu do trong slide ehi nin diing d^ bo trp eho dai y.
Dai y trang slide d n dUPe the hign qua tya de ciia slide. Niu tUa de slide khdng chuyen tdi dupe dai y mOt d e h nhanh chdng ngUdl thuyet trinh sS phdi ton nhiiu Oidi gian gidi thich md tinh higu qud lai phg thupc nhieu yeu td khi thuyet trinh.
NguySn tSc 2: Slide trinh biy theo edng thut n by n
Mpt slide cd qud nhiiu vdn bdn (text) s i Idm cho ngudi dpe, ngUdi diing tin khd theo ddi vd mat tap trung. Moi slide, neu chi cd chff, thi nen tudn thu theo cdng thUc "n by n'. Cdng thu'c ndy ed nghTa la neu quyet djnh mSi slide ed 5 ddng chff thi moi ddng chi nin cd 5 diff. Mpt slide khdng nin cd qud 6 ddng chff (n < 7). Tuy nhiin, cung rat khd thUc hiin vi vdy cd the thye te hda nguyen tde ndy bdng phUdng phap han che tdi da sd IUdng ki t y tiong mot slide.
Nguyen tdc 3: Cic ddi tupng gin kit
• {embedj khdng detieh rdi
Tinh uti vigt eiia sIkJe dd la minh hpa bdng d c dot tupng mulbmedia, khi thiS: ke khdng nen de cae ddi tupng gdn k i t dd tach rdi (dpc lap) vdi slide.
Hau h i t , d e ddi tupng gdn k i t (embed objects) hi^n nay deu dUPe ngUdi soan slide ddt tach rdi vdi slide (tiidng thUdng hp lUu trong ciing thU mye chiTa slide do). Neu chuyen slide sang mdy ti'nh khae khi trinh chiiu vdo d e dUdng lien k i t den d e doi tUpng gSn k i t dd se bj bao loi. Vi vdy, khi thiit ke chiing ta gSn trUc tiep d e doi tupng dd vdo ehinh slide.
Nguyin tdc 1: Siit dyng ket hpp dc ky titu^t hl$u dhg
Cde ky thudt higu ilhg (vdn bdn, dm thanh, hinh dnh,...) Idm cho slide khi tiinh chieu sinh dOng hdn, thu hut dupc ngUdi nghe. Higu uhg chia lam 4 nhdm ehi'nh: Entiance (xuSt hi|n), emphasis (nhan manh), exit (thodt) vd motion paths (dudng din). Trong 4 nhdm dd, d n chu y k i t hdp hpp ly 2 nhdm entrance va emphasis de tao nhffng higu tihg vdo nhffng tir, nhuhg doan cd y nghTa ddc bigt quan trong tiong npi dung dai y cua slide, kht diing hieu uhg emphasis eung nen ket hpp vdi higu img dm thanh de tde dpng dong thdi den 2 giac quan aia ngudi dpc, ngudi diing bn, hiiu qua se eao hdn.
Ngodi ra, dot vdi mpt sd trUdng hpp d n minh hpa ddc biit, d n chu y k 3 hdp vdi ky thudt soan slide "cd - sung", thyt chat ciia ky thudt ndy ehinh Id k i t hpp d c hiiu dhg custom animation vdi taming/trigger.
vi Dg TUl/C HIEN NGUYEN TAC 4 TKONG HIJ6NG D J ^ VE VI$C SAP XgP PHIEU M6 TA TRONG MUC LgC PHAN LOAI
...
;:
r i xErrimriiMxy^L 3 1 G,..„.^l.^h,.
0 3 -ii-f^ ntNntfjj ' . f s - n n r * N T n ^ ,
iv-j. f^,yi,\^ih,nXi - H ' 0 01
„
36
BUdc 1: Ta dung d c cdng eg ve Drawing trang d c t i i n ieh eua Power Point d^ ve d c phieu md td theo dung tieu chuan ISBD (ed kem d phieu tieu de nhu hinh tien).
BUde 2: Diing hiiu lihg Motion Paths de tao cho d c td phieu thff 2 va thd 3 ehuyen dpng theo hudng ma ta thiet ke theo d c dUdng mui ten nhu hinh dudi day.
N, | i . C N n , . . « N T H A ^ l
liiLV^nnRli-.l juitnianh. (
i N i i . :•
I'll
02
•1
; ;r"""-"'
iv c.«-:u.t"ir.ih
~'^(:|-.-e:< TlEli-m£M-
Ngu^n tic 5: Chiy viit vi miu sic Tranh diing toan bd chff In hoa se gay ra khd dpc va trinh bay chff mdu tS tren nen sang de tap trung thu hut sy quan tam oia ngUdi dpe, ngUdi diing tin.
Ngodi ra, trong qud trinh trinh chieu, cd nhuhg luc d n den ky ndng lam eho ngUdi dpc, ngUdi dung tin tap trung vdo ldi hUdng dan ciia ngUdi ttiuyet trinh, khi dd, ta su* dgng 2 ky ndng nhd, dd id:
- Khi thdi gian thuyet trinh ban ngdy, dung to hpp phfm Qrl+B de chuyen mdn hinh den.
(B=Black).
- Khi thdl gian thuyet tiinh ban d i m , diing t6 hpp phfm Ctrl+W de ehuyen man hinh trdng.
(W=White).
Trin day la mdt so ky ndng trong thye tien, tac gid bai v i i t da dp dgng trong qud trinh dao tao ngydi dpc, ngUdi dung tin tgi mpt tiung tam thdng tin - thU v i i n vd thay ed hieu qud trong
qua trinh thUc hien. Tde gid mong nhan dUdc nhffng y kien ddng gdp aia ban dpe quan tdm den ITnh vUe ndy de hoan thien hdn ve Ung dung chUdng trinh Power Point tiong qua tiinh dao tao ngUdi dpc, ngUdi dung tin de ngdy d n g dat dUde hieu qua hdn.
TAI LIEU THAM KHAO 1. Nghiem Phu Digp. C^g tac vdi ngu&i dpd Nghiim Phii Diep. - H.: Dgi hpe Van hod Ha Npi, 1996. - 75 tr.
2. Phan V i n . Cdng tdcdpcgid. - H.: Trudng Dai hpc Tdng hpp, 1978. - tr.6-7.
3. Tran Mgnh Tuan. Sdn phim dich vu thong bn - thWvienI Tran Mgnh Tuan. - H. : Trung tam thdng tin khoa hpe va cdng nghe Quoc gia, 1998.
- 318 tr 4. Website:
http://vietlion.eom/okvn/giao-trinh-power- point-nang-eao.shtml
Xem tiep trang 42
Tap chl THI/ VIEN VM
mm 2(34)
3 7Adams, Ruth: A2169 Gabel, Linda: G112
United States. Dept. of the Interior: U5864 Chpn bdng cutter bdn sd neu chi s6 cutter cua ban dang su* dgng bao gom sU k i t hpp eiia mpt hode hai ehy d i vdi d c sd A Rdp.
Vl dg:
Adams, John: Adl85 Adams, Ruth: Adl94 Gabel, Unda: G i l l
United States. Dept. of the Interior: Un365 Luti y khi sy dgng: Sau khi d i ddt xong, ChUdng trinh mde djnh sii dgng bang cutter bdn sd tiong lan sir dgng ddu tien. Moi lan ban khdi ddng phan mem mde djnh sy dung bang cutter cua lan sir dgng cudi eung khi bgn thoat khdi chUdng trinh.
Tai Dai hpc FPT ehung tdi sU dung bang cut- ter Sanborn bon so. Chung toi chi lay chi so cut- ter bao gdm: ehy d i dau va ba ky tU so dau tien do khoi IUpng tdi lieu hiin nay khong Idn va cung nhdm han che tdng dung IUpng bd nhd de ndng eao tdc dp xd ly dy lieu dong tiidi giiip bgn dpc de nhd hdn so vdi bon ky t y so.
Ngay nay d c nhd cung rap djch vg da dng dgng d c thanh tyu cdng nghe vao d i tien sdn pham eiia minh nhdm hydng den tinh tign fch eho ngydi dimg. Cae san pham dan mang xu hUdng
"da trong mpt" nhdm muc dich toi Uu hda cong viic eua d n bd thu vign.
TAI LI$U THAM KHAO X. Phgm Minh Quan (2003). DDC22 vd Web Dewey: Ddi net gidi tiiiiull^n tin liin higp ttiu v i i n . (http://gralib.hcmuns.edu.vn/fesal/ban- tinl203/bai8.pdf}
2. Peter Werirng (2010). Symposium
"Bridging the dassiflcation divide: tiie new IX)C languages and retjieval possibiHties'
3. hOp://www.oclc.org/dewey/versions/web- dewey
4 . h t t p : / / e n . w i k i p e d i a . o r g / w i k i / M e d i c a l _ SubjecLHeadings
5. http://www.nlm.nlh.gov/mesh/MBrowser.htmI 6. www.nlm.nih.gov/elass/
7. http://www.oelc.org/dewey/support/progfam
KINH N G H I | M S O A N SLIDE...
Tiep theo trang 37 h rtp://www. ntu.edu. vn/eanbo/trang ntd/pri- vateres/canbo/trangnhJ/file/baigiang/thcs/tailieut hamkhao/nguyensonhai/powerpoint.rar.aspx
http://toanthpt.org/diendan/5howthread.php?
tid=13
Qud trinh ddo tgo ngudl dpc, ngudi dung tin thgt chdt Id hogt d$ng chuy&i giao thdng tin, nhuhg hilu bigt chung vS cdc phudng tign, cdng eg tra aJUi, nguiin lUc thdng tin, cdc sdn phlm vd dich vg thdng tin etia thU vl^n vd cdch thiit sU dgng chung giiia d n bd thUvi$n vdi ngudl dpc, ngudi diing bn. C6ng ngh$ thdng tin vd viln thdng Id phuUng t$n hS trd rdt ddc Igt cho odng tdc diuySn giao thdng tin d$c bi$t Id ddi vdi nhiing thdng bn mang tinh ky ndng nghS nghigp ddi hdi tinh tigt quan. Bdi vi§t Id sg*
trao ddi cua tdc gid vdi cdc bgn ddng nghigp ve kinh nghi$m sU dgng chUdng trinh power point tiong vi|c sogn vd trinh bdy bdi thuyit trinh ddo tgo nguiill d?^
ngudl dCing tin nhdm ndng cao ky ndng sU dgng b$
mdy tra cuu tgi cdc thUvi^n vd cd quan thdng tin.
User training is a process of exchanging infomia- tion and knowledge on searching tools, infomiation resource and library and information sendees, and how to use them effectively. Infomiation technology supports a lot In this process since it has multimedia options. This paper is an exchange of information with colileagues on experiences using MS PowerPoint applicaton to prepare and present infor- mabon to users dunng training sessions to guide them on how to use searching tools at libraries and Information centers.