QUẢN LÝ GIÁO DỤC
II
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG Tổ CHUỴÊN MÔN ở CÁC TRƯỞNG TIỂU HỌC ĐÁP ứng Y êu cầu đổi mới căn bản ,
TOÀN DIỆN GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
Phạm Phương Tâm*, Hớ Sơn Thạch**
* TS. Trường Đại học cằn Thơ
** Trường Đại học cần Thơ
ABSTRACT
Specializedteamactivities have an important role and significanceinthe operation and developmentof the school. From the results of theoreticalresearch on the management of specialized team activities in primary schools; Thearticle outlines the position, role and duties of the specializedteam and proposesmeasures to manage the principal'sspecialized team activitiestoenhance the effectiveness of the specialized team activities inprimaryschoolsto meet the needs of the studentscurrent educational andtraining reformrequirements.
Keywords: Specialized team. Management ofspecialized team activities, primary school Ngày nhận bài: 27/5/2021; Ngày phàn biện: 31/5/2021; Ngày duyệt đăng: 10/6/2021
1. Đặtvấn đế
Quản lý (QL) hoạt độngtổ chuyên môn (TCM) ở các trường tiểu họcnhằm đề ranhững biện pháp QL hoạt động TCM của Hiệu trưởng đáp úng yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện về GD & ĐT trong giai đoạn hiệnnay. Trongbối cảnhđổi mới chương trình giáo dục (GD) phổ thông hiện nay thì vai trò của người giáo viên (GV) cũng có nhũng thay đổi theo hướng đảm nhận nhiều chức năng hơn, trách nhiệm lựa chọnnội dung GD nặng nềhơn.GV phải chuyển từ cách truyền thụ tri thức sang cáchtổchứccho học sinh (HS)chiếm lĩnhtri thức. Coi trọng dạy học phân hóa cá nhân, biết sử dụng tối đa những nguồn tri thức trong xã hội, biết sử dụng công nghệ thôngtin, phương tiện kỹthuật dạy học, tự học để không ngừng nângcao trình độ chuyên môn (CM) nghiệpvụ.
2. Nội dung nghiên cứu
2.1. Các yêu cầu đổi mới hoạt động của TCM 2.1.1. Nâng cao năng lực điều hành cùatô trưởng TCM.
Tổ trưởng TCM phải là người gương mẫu, có phẩm chất chính trị, đạo đức lối sốngtốt, nêu cao tinh thần trách nhiệm, có khả năng nám bắt nhanh tình hìnhtrong tổ, luôn bao quát mọi việc,sẵn sàng chia sè những khó khăncùng tổ viên, linh hoạt sángtạo, mạnh dạnđề xuấtnhững vấn đề liênquanđến tổ, tổ chứcduy trì đoàn kếtnộibộ. Biết căncứvàoKHcủa nhà trường xây dựng KH CM của tổ. KH phải cụ thể rõ ràng, nêu rõ phương phướng nhiệm vụchi tiêu
Cần đạt các mặt, đề rabiện pháp cụ thể thực hiện...
KH hàngtuần phải nêu rõ công việc làm trong ngày, người thực hiện và thờigian thực hiện; thờigianhoàn thành,địa diêm, biện pháp,kếtquả....Thống nhất nền nêp sinh hoạt tổ và quy định chung cùa tổ, thiết lập hô sơ theoquyđịnh. Tôchức được các buổisinh hoạt TCMhàng tháng theođịnhkỳ. Nhũngnội dung sinh hoạt cân phải xây dụng trướcvà thôngbáo cho các thành viên để chuẩnbị chu đáo.
2.1.2 Nângcao chất lượng sinh hoạt TCM - Thựchiện đảm bảo nội dung trong sinh hoạt tổ CM, Đánh giá, nhận xét nhũng mặt làm được, chưa làm được giữa 2kỳsinh hoạt: Đảm bảo nền nếp thực hiện quy chế CM. TCM phải chuẩn bị kỹ nội dung sinh hoạt CM trong tháng.Nhũngvấn đề khó, chưa nắm rõ cụ thể, cần giải quyết trong buổi sinh hoạt.
Nội dung họp trong thángcầnthựchiện, tập trung đi sâu vào CM và nhũngvấn đề đổi mới, PPDH theo hình thức đổi mới, tránh hìnhthức vụn vặt; hình thức phải thiết thực, cụ thể, nội dung phải linh hoạtthay đôi phong phú, phải tạo húng thú cho GV , nhung tránh làm qua loa, thiếutrách nhiệm, hết giờ nhưng chưa hết việc, hoặc bao biện làm thay. Trước khi sinh hoạt TCM phải đăng ký và báotrước ngày cho Hiệu trường, Hiệu trưởngphân công ngườiđến dự và có chỉ đạo rút kinh nghiệm trong buổi sinh hoạt tổ.
Thành viên trong tổ nghiêm túc chấp hành theo sự phân công CM nhà trường. Mỗi GV nâng cao tinh thần tự giác, thẳng thắn gópývớimụcđíchgópphần nâng cao chất lượng hoạt động, thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Trong sinh hoạt chuyên đề cần tránh tư tường vụn vặt, cầu toàn trong đóng góp. Nên tập TẠP CHÍ THIẾT BỊ GIÁO DỤC - số 245 Kỳ 2 - 7/2021. 141
II
ỌUẢN LÝ GIÁO DỤCtrung đi sâuvào các phươngpháp,kiếnthức CM, trên tinhthần tôn trọng, giúp nhau đổimới, mang lại hiệu quả tiếtdạy; tránh cánhân, phê bìnhgópý nhữngvấn đề thiếu sót vụn vặt, mà khôngthấynhững co gắng và cái tốtcủangười dạy. Trongtiết dạy và các phương pháp mà GV đã vận dụng truyềnđạt, tìm ra những kinh nghiệm hay để điển hình học tập và nhân rộng.
2.1.3. Đoi mới nộidung sinh hoạt CM
Thảoluận các nộidung CM có liên quan giữa 2 lần sinh hoạtCM định kì; nội dung sinh hoạt CMphảicụ thể,thiết thựcdo GV,cán bộQL đề xuất, thốngnhất và thực hiện. Thảo luận các bài học trong sách giáo khoa, tài liệuhướng dẫn học, hướng dẫn hoạt động GD, thống nhất nội dungcầnđiềuchình;làm cho bài học trong sách giáo khoa, tài liệuhọc tập cập nhật, phùhợp với đối tượng HS, phù hợpvới vùng miền;
nâng cao năng lực sư phạm, năng lực nghề nghiệp choGV. Thảoluận vềviệchướng dẫn HS sắpxếp các dụng cụ học tậpđểbổ sung hoặcthaythe các dụng cụ học tập;trang trí, sắp xếp góc học tậptạo sự thu hút với HS. Trao đổikinh nghiệm tổ chức cáchoạt động phát huy vai trò chù động, tích cực của HS; trao đổi kinh nghiệmđánh giá quá trìnhthực hiện và kết quả họctập củaHS. Các hoạt độngkhác trong nội dung sinh hoạt củaTCM theo quy định của điều lệ, quy chế cùa nhà trường.
2.2. QuảnỊỷ hoạtđộng TCM ởtrườngtiểu học 2.2.1. Xây dựng KH hoạt động TCMờ trường tiêu học
KH hóalà một chức năngquản lí. KH hóa là xác định mục tiêu, mục đích đối với thànhtựutương lai của tổ chức và các con đường, biện pháp, cách thức để đạt được mục tiêu đó. KH hóa được thực hiện thành 4 giai đoạn: giaiđoạn tiền KH (giai đoạn xác định mụctiêu), giai đoạnlậpKH, giai đoạn triển khai thực hiệnKH, giai đoạn kiểmtra, đánhgiá, tổng kết việcthực hiện KH. Trên cơsờphương hướng nhiệm vụ năm học củangành, tình hình cụ thể củatrường, Hiệu trưởng hướng dẫn họ biết cách xác định mục tiêu, nhiệmvụ đúng đắn, đềra các biệnpháp rõ ràng, hợp lý và GV xây dựng KH hành động của TCM và KH củalớp chủ nhiệm, giúp họ có các điều kiện đạt được nhữngmụctiêuđề ra.
2.2.2. Tổchức hoạt động TCMờ trường tiểu học - Xây dựng và thực hiện KH chungcủatổ, hướng dẫnxây dựngvà QLKH cá nhân củatổ viên theo KHdạyhọc, phân phối chươngtrình và cáchoạt động GD khác của nhà trường; Tổ chức bồi dưỡng CM và nghiệp vụ; tham gia đánh giá,xếp loại các thành viên của tổ theo quy định củachuẩn nghềnghiệp GV
trung học và các quyđịnhkháchiện hành; Giớithiệu Tổ trưởng, tổphó. Để triển khai cáchoạt động TCM trong giai đoạn đổi mới GD hiện nay nội dung hoạt động của TCM cần tập trung vào việc thực thi các nhiệm vụđổimới hoạtđộng dạy - học;đổimới kiểm tra đánhgiá theo hướng phát huynănglựe,phẩm chất của HS; đổi mới sinh hoạt CM, nâng cao năng lực sư phạm củađội ngũ nhàgiáo... Đổi mới sinh hoạt tổ,nhóm CMtheonghiêncứubài học; Mục đíchcùa sinh hoạtCMtheonghiêncửubài học nhàm:“Tạocơ hội choGVhọchỏi nhauthông qua hoạtđộng cùng hợp tác thiết kế KH bài dạy, cùng dự giờvàphân tích bàihọc. sinh hoạt CMtheo nghiên cứubài học không thực hiện đánhgiá giờ học và đánhgiá xếp loại GV .
2.3. Chi đạohoạt độngTCM ở trườngtiểuhọc 2.3.1. Chi đạo việc bồi dưỡng cho tổ trường chuyênmôn
TTCMlà nhũng người có phẩmchất đạo đứctốt, có năng lực CM, cósức khỏe tốt, được Hiệu trưởng tintưởng,GV tincậy.Vì vậy bồidưỡng về nghiệp vụ kiểm tra nội bộ, kiểm tra hồsơ sổ sách, việc thực hiện chương trình, thời khóa biểucủa các thành viên trong tổ; kiểmtra hiệu quả GD của các thành viên trong tổ;
thamgia kiểm tra toàndiện GV theosựđiều động của Hiệu trưởngnhà trường. Bồi dưỡng cho tổtrường kĩ năng đánh giá GV theo Chuẩn nghềnghiệp GV tiểu học. Bồi dưỡng những kĩ năng tổ chức, sắpxếp nội dung sinh hoạt TCM cho cả năm học, chotừng buổi cụ thể. Bồi dưỡng năng lựctổ chức, điều hành một buổi sinh hoạt CM, tổ chức mộtchuyên đề, một cuộc thi trong tổ, một số kĩ năng ra đề kiểm tracho HS trong các đợt kiểm trađịnh kỳ, phân công nhiệmvụ cho cácthành viêntrongtổ đúng người, đúng việc;
kiểm tra, đôn đốc để điềuchình và giúp đỡ GV một cách kịp thời.
2.3.2. Tìm hiêu, namchắc tình hình đội ngũ GV ve mọi mặt
Để có KH chỉ đạo hợp lí, côngviệc phảilàm trước tiên làtìm hiểunắmtình hình đội ngũGV. Nắm hoàn cảnh toàn diện của GV; Lịch sử, quá trinh đào tạo, khả năng công táctrình độ CM, hoàn cảnhgiađình, sởtrường nguyệnvọng qua các việc làmcụthể
2.3.3. Xây dựng quy chế hoạt động CM Đầu tiên phải quán triệt tư tưởng của từng tổ trườngCM, cho toàn thể GV nắm vững quan điểm GD và cótinhthần trách nhiệm trongcôngtác. Xây dựngý thức tổ chức chặt chẽ, cótinhthần kỹ luậtcao.
Nghiêm chỉnhchấp hành chủ trươngcủađảng, chính sách của NhànướcveGD. Luôn có .ý thức phấn đấu vươn lên phấn đấu hết mình troe thành những tấm
142 . TẠP CHÍ THIẾT BỊ GIÁO DỤC - số 245 Kỳ 2 - 7/2021
QUẢN LÝ GIÁO DỤC
II
gương tiêu biểu cho HS noi theo.
2.3.4. Xây dựng mốiquanhệchặt chẽ giữa GVvà tập thế TCM
Tuy mỗithành viên trongTCM đều có đặc điểm khác nhau về phẩm chất, đạo đức, năng lực, trình độ nhưng họ có chung một mục tiêu GD, thực hiện nhiệm vụ KH năm học. Cái chung đó chính là cơ sở của các mối quan hệ giữa cá nhân với nhau, giữa tập thể vớicánhân vàngược lại. Quan hệ giữa cá nhân và tậpthể rất quan trọng nhiềuthànhviên trong tổtốt thì sẽ tạo ra tập thể vững mạnh và ngược lại một tập thê vững mạnh sẽ tạo điều kiện tiến bộ cho từngcá nhân.Sinhhoạt trong tập thể TCM là điềukiệnđể GV phối hợpvàgiúp đỡlẫnnhauvề mọi mặt, qua đó để thống nhất vớinhau về nhận thức và hành động Khi đãnhậnthứcrõ mối quan hệ gắn bó giữa cá nhânvới tậpthể,người GV sẽ tích cựctham gia vàocác hoạt động của TCM.
2.3.5. Coi trọng công tác bồi dưỡng đội ngũGV Quátrình đào tạo ởtrong trườngsư phạm dùhoàn hảo đến đâu cũngchỉmói đemlại cho người GV một cái vốn tốithiểu để dạy học và GD Trìnhđộ tài năng sư phạm chỉ có thể đạt được khi tiến hành hoạt động sư phạm một cách tự giác, độc lập, khi thường xuyên rút kinh nghiệm về hoạt động sư phạm của bản thân vàđồngnghiệpNhững sựthay đổikhôngngừngdiễn ra trong đời sốngkinhtế - xãhộicủađấtnước những tiến bộ tolớn về khoa học và công nghệ tấtcả những điềuđóđòi hỏicon ngườiphải học, học nữa, học mãi.
Muốn vậy,GV phải bồi dưỡng nhũng kiếnthức cập nhật nâng cao kiến thức và kỹ năng để có đủ năng lực dạy tốtmôn học mà mình được phân công trên cơsở đó GV rèn cho minh khả năng thểhiệnkỹnăng sưphạmnhuần nhuyễn.Có nhiềuhình thức như;bồi dưỡngtập trung, bồi dưỡng thông quacác khóahọc, các cuộchộithảokhoa họchoặcbồi dưỡng bằng cách tham quan,rút kinhnghiệm từ đơnvịbạn. Songtheo tôi việc bồi dưỡng năng lực công tác qua sinh hoạt TCMchiếmvị trí hếtsứcquan trọng. Năng lực nàylà kỹ năng tổ chức hoạt độnggiảng dạy - GD, kỹnăng nhậnthức và giải quyết tình huống trong dạy học - GD.
2.3.6. Kiêm tra, đảnhgiá hoạtđộng TCMỜ trường tiêu học
Để thực hiện hoạt động kiểm tra đánh giá GV, TTCM phảixây dựngđược lựcMượng kiểm tra cùng TTCM. Lực lượng này thường bao gồmnhómtrưởng bộ môn trong tổ ghép, GV bộ môn có năng lực và uytín đối với GV trong TCM, GV giỏi được mời từ trường bạn (nếu cần)...TTCM là người tổ chức, chỉ
đạo và trực tiếp thựchiệncông tác kiểm tra hoạtđộng của GV trongtổ dựa trên KH kiểm tra đã xây dựng.
Qua kiêm trađê ghị tuyên dương, khen thưởng kịp thời những GVthực hiện tốtvà đề nghị xửlýnghiêm túc, kỷ luật thích đáng cácGV vi phạm. Tổ trưởng CMđịnhkỳhàngtháng, học kỳ và cuối năm học báo cáokết quàthực hiện cho Hiệu trưởng.
3. Kếtluận
TCM là một bộ phận cẩu thành của bộ máy tổ chức,QL nhà trường. Là nơi trựctiếpQL, điềuhành, kiểmtra đánh giáhoạt động CM và bồi dưỡng nâng cao năng lựcCM của các GV trong nhà trường. Hoạt động CM củaTCM là hoạt động thiết yếu, chủ lực trongtât cả hoạt động GD trong nhà trường.Để nâng cao chât lượng GD trongmỗinhà trường phải bắtđầu từđổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của các TCM. Đê QL hiệuquả hoạt động củaTCM trong bối cảnhđôimớihiệnnay,Hiệu trườngnhàtrường không chỉ phải năm vững lý luận về khoa học QL màcòn nám vữngvấn đề cơ bản về TCM, yêu cầu đổi mới hoạt động cũatổ chuyênvà những vấn đềcơ bản về QL hoạt độngcủaTCM như: QL việc xây dựngvà tô chức thực hiện KH hoạt động của TCM; QL hoạt động dạy học, QL đổi mới phương pháp, kiểm tra đánh giákết quả học tậpcùa HS ; QL hoạtđộngđổi mới sinh hoạt TCM;xây dựng và phát triển đội ngũ GV trong các TCM; kiểmtra đánh giá các hoạtđộng củaTCM.Đâylà những vấn đề rất cơbản, điềukiện cần thiết để các Hiệu trưởng chỉ đạo, tổ chức sinh hoạtTCMtrong các nhà trường.
Tàiliệutham khảo
[1] Ban Chấp hậnh Trung ương (2013). Nghị quyêt 29-NQ/TW, Đôimới căn bản, toàn diện giảo dục vàđào tạo.Hà Nội
[2] Bộ Giáo dục và Đào tạo (2020). Thông tư 28/2020/TT-BGDĐT ngày 4/9/2020 về việcbanhành Điềulệ Trường Tiếu học. HàNội
[3] Bộ Giáo dụcvàĐào tạo (2018). Thông tư sổ 20/20ỉ8/TT-BGDĐT ngày 22 tháng8 năm 2018về việc banhànhQuy định chuẩn nghềnghiệp GVcơ sở GD phổ thông. Hà Nội
[4] Bộ Giáo dục và Đào tạo (2014). Tài liệutập huấn Đổi mới sinh hoạt CM. NXB ĐHSP. HàNội
[5] Bộ Giáo dục và Đào tạo (2020). Công văn Số: 1315 /BGDĐT-GDTH V/v hướngdẫn sinh hoạt CMthực hiện Chưong trình GD phổ thông cãp Tiêuhọc. HàNội
[6] QuốcHội (2019), Luật GDsổ43/2019/QHỈ4.
Hà Nại.
TẠP CHÍ THIẾT BỊ GIÁO DỤC - số 245 Kỳ 2 ■ 7/2021. 143
