566
Tuyin tap cdng trinh Hdi nghi Cff hoc todn qudc Ky niem 30 nam Vien Cff hge vd 30 nam Tgp chi Cff hge Hd Ndi, ngdy 8-9/4/2009
Tim nguyen nhan ngap nu-ac gieng khai thac A17 than dau da mong ket tinh nut ne mo Bach Ho
Vu Q u I c Tuyen, H o N a m Chung
Vien Nghien ciru Khoa hoc vd Thiit ki Ddu khi Biin, Xi nghiep Liin doanh VietsovPetro
Tom tat: (J thdn ddu dd mdng md Bgch hd nude bam ep dugc bam vdo cdc gieng cd do sau lan, nham muc dich day ddu theo chiiu tic dudi len. Do khdi lugng nude bam ep gia tdng theo thdi gian nin ranh gidi ddu nude se dich chuyen theo hudng len phia trin. Nhu mdt quy lugt, ddi ddu ndo cd do sau tuyet doi idn thi bi ngap trudc ddi ddu ndo cd do sdu tuyet ddi nhd han thi bi ngap sau. Nhung, giing khai thac ddu AI7 ndm ngodi quy lugt do. Trong bdi bdo ndy tdc gid dua ra cdc gid thuyet ve nguyen nhdn idm giing A17 bi ngap vd cdc gidi phdp hdi phuc khd nang khai thdc tiep tdng mdng ciia nd.
Bom ep nuoc vao via san pham de duy tri ap suat via la mot trong nhung giai phap nham nang cao he so thu hoi dau a eae mo dau khi. Phuang phap nay da duge ap dung 6" mo Bach Ho XNLD Vietsovpetro tir nam 1986 eho doi tugng mioxen, oligoxen, tir nam 1988 eho doi tugng than dau da mong va da thu dugc nhieu ket qua tot. Than dau da mong ket tinh mit ne mo Bach Ho nam o do sau tuyet doi tir 3300m den 4400m duge chia lam 2 khoi: Trung tam va Bac. Da chiia than dau nay eo thanh phan chii yeu la diorit, granodiorit va granit. Hang nam san lugng khai thac dau tir than dau da mong chiem 80-85% san lugng toan mo va tuong iing voi no khoi lugng nuoc bom ep vao doi tugng nay cung chiem 80-85% lugng nuoc bom ep toan mo. C) than dau da mong mo Bach ho nuoc bom ep dugc bom vao cac gieng co do sau Ion nham muc dich day dau theo chieu tii' duoi len. Do tfnh chat khong dong nhat eiia collector trong mat cat da mong, viec phan bo khong dong deu lugng nuoc bo'm ep va viec khai thac chat long via a tirng viing khac nhau ciia than dau da mong da dan din truang nuoc bom ep dang len khong dong deu tao mat ranh gioi dau nuoc 16i lom. Nhu bao eao "Chinh xac hoa so d l Cong nghe khai thac va xay dung mo Bach H6 nam 2003, 2007." da ehi ra ring: Nuoc bom ep via duoi tac dgng ciia gradient ap lire eo xu huong di chuyin ve viing khai thac, nhung trgng lue (sir khac nhau giua ti trgng dau va ti trgng nuoc trong dilu kien via) eo xu huong can tra viec di len phia tren cua nuoc lam no chim xuong va di ehuyin theo nhieu huong. Tuong quan ciia cac lire nay nhu da noi a tren phu thuge vao dac tinh ngap nuoc cua gieng khai thac va su djeh chuyen truong nuoc bo'm ep va do Ion eiia the tich than diu da mong. Ma dac tinh ngap nuoc kl tren dugc hinh thanh do da mong mo Bach H i c6 ciu tao phirc tap va tinh chit bat dong nhit cao, do tham chira khac nhau a cac khoang khac nhau cua lat cit da mong trong cimg mot giing. Bing kit qua khao sat va nghien ciiu thuy dgng lire a eae gieng khai thac cho thiy nhung biic tranh sau day: Biic tranh thii' nhit mo ta cac giing A 21; A 04; A 32; bj ngap nuoc theo huong tir dual len. Biic tranh thii hai mo ta eae giing A 19; A 13; A 43 theo mot each khac: N I U chia lat cit da mong ra ba khoang theo thii tu tir tren xuIng duoi thi: d khoang tren cimg eho dong nuoc, khoang giira cho dong diu lin nuoc, khoang culi ciing cho dong diu "nguyen chit" Con biic
tranh thir 3 eo phin giong bire tranh thir 2 nhung su phan b l dong san pham khai thac eo nhieu diem khac, cu the la a khoang tren ciing cho dong nuoc lan diu, khoang giua eho dong dau
"nguyen chat", khoang cuoi ciing eho dong nuoc. Qua cac bii'c tranh tren phan nao lam ro them tinh phiic tap ciia sir di chuyen ciia nuoc bam ep trong than diu da mong ket tinh nut ne.
Hieu qiia eiia viec bo'm ep nuoc duy tri ap suit via phu thuge vao rat nhieu yeu to, trong do:
so do phan bo gieng bom ep, khoi lugng nuoc bam ep vao via, thai gian khai thac mo, so lugng cac gieng bo'm ep va gieng khai thac. Nhung song song voi viec gia tang khoi luong nuoc bom ep thi do ngap nuoc trong san pham khai thac cung dat gia trj cao khoang 60-90% dan tai mot so gieng khai thac dau theo che do tu phun ngimg lam viec. D l tim ra nguyen nhan lam mot so gieng khai thac ngap nuac c6 nhieu phuang phap da duge tiln hanh. Trong so do eo "do kiem tra dong san pham duoi sau" Tat ea cac phuong phap deu nham muc dich dua eae gieng co do ngap nuoc cao tro lai khai thac voi do ngap nuoc thap.
Tren co sa phan tich cae ket qua nghien ciiu cua cae phuang phap nhu "Nghe thuy lue" va viec sir dung chat long danh dau da khang dinh than dau da mong co dac tinh thuy dan cao va moi lien he thuy dgng lire Ion. Do tac dgng eiia viec bom ep tir rat som voi khoi lugng nuoc bom ep rat Ion eo the du doan rang: su xam nhap ciia nuoc bom ep vao khoang than dau giu'a cac gieng da hoan toan o vi tri rat cao.
Than dau da mong ket tinh nirt ne mo Bach Ho nhu mot binh kin khong 16, do khoi lugng nuoc bom ep gia tang theo thai gian nen ranh gioi dau nuoc trong cai "binh" ay se djeh chuyen theo huong len phia tren. Vi vay da hinh thanh mot quy luat a day: Doi dau nao co do sau tuyet doi Ion thi bj ngap truoc, doi dau nao co do sau tuyet doi nho ban thi bj ngap sau. Nhung, gieng khai thac dau A17 nam ngoai quy luat do.
Gieng A17
Gieng nay duge khoan o phan noe cua khoi trung tam than diu da mong voi muc dich lam sang to v l trien vgng dau khi phan phong boa eiia da mong. Giing bit diu khoan tir 08/07/1989 kit thiic khoan 27/09/1989 o ehilu sau 3652m. Giing A17 CO ciu true nhu hinh 1. Sau khi ggi dong gieng dugc ban giao eho xi nghiep khai thac voi cac thong s i lam viec nhu sau: luu lugng dau khai thac dugc 1300 tin/ngay dem, con phun 20mm, ap suit mieng giing 135at, ap suit duang ong sau con
lOOat. Thang 9/1998 nuoc xuat hien trong san phim khai thac, tir 9/1999 do ngap nuac trong san phim tang nhanh tir 1% len 50%. Thang 4/2000 do ngap nuoc cua san pham la 85%) va gieng ngimg lam viec (xem hinh 2 Ijch su khai thac gieng A17).
Viec ngap nuoc hoan toan phan noc ciia than dau da mong a giing A17 la mot hien tugng rit ngae nhien vi giing nay a tai phan dinh ciia khii mong
DO SAU 121
2980
3073 3480
3300
3520 3527 3557 3615
CAU TRtJC GifiNG
ID
'7
- VAN AN TOAN
6ng khai thac 114 6NGCH6NG1I38 6ng khai thac 89
•Mandrell
-^Ong khai thac 73
6NGCH6NGI40
.PAKER
-PHlfiUDINHHtrciNG
1 r
KHOANG MCi VIA (THAN T R A N )
Hinh 1. So d6 ciutnic giing A17
568 va Qudc Tuyin, Hd Nam Chung
trung tam, xung quanh no la nhiing gieng khai thac lam viec cho toi nay trong san phim eua chung van khong co nuac. Nuoc vao gieng nay A17 tii' dau toi? De tra loi eau hoi nay chiin<r ta lai nghT ngay den kha nang nuac den tii' cac gieng bom ep via do la cac giing: A25, A27, A55.
Lg trinh nuac tii' cac gieng nay den voi gieng A17 co the mo ta a hinh 3, 4, 5, 6, 7 dudi day.
1500
11/1989 11/1990 11/1991 11/1992 11/1993 11/1994 11/1995 11/1996 11/1997 11/1998 11/1999
-De - Qd Pm Gf
Hinh 2. Lich sir khai thac gieng Al 7 than dau da mong mo Bach H6
-Ow
IM.3
Gieng A 55 Gieng A17
-»•»•<• t ^v ^*'<-'"t;rf^i
•-
y . l _
i i - ^ l 'I I , * -
V V V «•
Ifiih4
Gieng A551 GirogAI?
t ij_t
iJ
-35Z
':4W
• - t t
•a£^
t t V *•
Hinh 5
G i e n ^ A 1 7 C H m u SAU
3527
I- -V- +- v 3613 36i2
Q
+- V -V- ,
ii
•'•"•'• IT-'-
1- +- -v- V "*"
JO
Hinh 6
A55
3955 4206
A25
V H >i
\ il fl / II H
• • . • 3 4 2 5
4959 Ui 5290-L_
IM
3945 3973
4328 4590 .
\ II I, 1 1 I f »( \
Gieng bam ep A25
Giing A25 dugc khoan a phin zone 2 thuge khoi trung tam eiia than diu da mong ket tinh mit ne, bit diu khoan 04/07/1994 va kit thiic 27/08/1994 voi day eo ehilu sau sau khi khoan xong la 4590m, khoang da mong dugc ma ra co chieu sau tir 3413 den 4590m. Ong chong khai thac (I)194min tha tir 0 din 3318in. Ong ching khai thac 0178mm tha tii' 3318 den 4328in, trong do khoang tir 3973 den 4328m ong dugc due 16. Nhu vay thanh giing duge gia e l bing 6ng ching 0194x0178inin va tram ximang tii' 0 den 3973in trong do phan da mong co khoang chieu sau tir 3413 din 3973in. Khoang tir 3973 din 4328m tha ong ching khai thac (D178min dugc due I6(phin) phan eon lai tii' 4328 den 4590in la than tran. Giing eo nhiem vu bom ep
570 Vii Qudc Tuyin, Hd Nam Chung
nuoc vao than diu da mong de duy tri ap suit via. Klioang tiep nhan nuoc bom ep vao than diu da mong tii' 3973 din 4590m. Giing bom ep A25 bit dau lam viec tir 24/12/1994 lien tuc tir do den nay. Trong qua trinh giing lam viec vao khoang dau nam 1996 cho thiy ap suit ngoai cin bing ap suit trong cin va bing 102at, euli nam 1997 ap suit ngoai can dat 195at trong khi ap suit mieng giing la 225at. Din 04.03.2004 ap suat ngoai cin dat 100 at eon ap suit mieng giing la ]05at. Su thay doi ap suit khong binh thuong nay eo thi dua ra gia thuyet do thiet bi long giing hay Ing ching khai tha c bj thiing va co the a khoang noi giua hai loai Ing khai thae( 194x178) hoac vong dem giua ong khai thac va diu giing khong kin.
Hinh 3 va 7 dua ra so d l lien ket giua gieng Al 7 va A25 va cae gia thuyet ve su thit thoat nuoc bo'm ep tii' giing nay va xam nhap vao viing noe than dau da mong.
Gieng bo'm ep A27 va ASS
Gieng A27 duge khoan a khoi trung tam voi mue dich bom ep nuoc vao than dau da mong de duy tri ap suat via va day dau vao gieng khai thac. Gieng bat dau khoan tir 27/09/1995, ket thiic khoan 06/07/1996 va co day a chieu sau 5010m. Khoang da mong duge ma ra a chieu sau tir 3387 den 501 Oin. Ong chong khai thac co cau triic nhu sau ong <D245inm tha tir 0 den 3392m, Ing 0178mm tha tii' 3214 din 492lin, trong do khoang tir 4433 din 4921m ong dugc due 16. Nhu vay thanh gieng dugc gia c6 bang 6ng eh6ng 0245x0178inm va tram ximang tii' 0 den 4433in trong do phan da m6ng co khoang chieu sau tir 3387 den 4433m. Khoang tir 4433 din 4921in tha Ing 3)178inm due 16 (phin) phin eon lai (4921-5010m) ciia gieng la than tran.
Bg thiet bi long gieng dugc tha den chieu sau 4422m. Trong do paker dat a chieu sau 4400m nhu vay paker a vi tri thap ban noe mong la 1010m. Gieng bat dau bom ep nuoc tir 06.07.1996.
Theo doi qua trinh lam viec ciia gieng cho thay ap suat ngoai can a gieng nay luon lu6n 6n dinh va bang 0.
Ciing gi6ng nhu giing A27 giing A55/BK5 duge khoan 6 phin noc mong. Phan da mong a giing nay dugc ma tir 4206 din 5290in trong do khoang tii' 4206 din 4959in duge tha 6ng due 16 (phin) con khoang tir 4959dln 5290in la than trin. Sau khi khoan xong giing duge trang bj bg thiet bj long gieng tha den ehilu sau 4325m trong do paker o ehilu sau 3955m nhu vay paker duge dat sau ban ranh gioi noe mong la 470m. Nhu tren da eho thiy vai chieu sau dat paker thap hon mat da mong va ap suit ngoai Ing khai thac bing 0 va luon lu6n on dinh. Do do loai trii' duge kha nang dong nuac di qua khoang kh6ng vanh xuyin vao phin noe than dau da mong.
Tren co so phan ti'ch eae tai lieu v l bom tram xi mang eiia eae giing A27 va A55 cho thay tuong ling vai cac giing nay cac khoang la 1040 va 626in (kl tii' ranh gioi mat da mong tro xu6ng) CO chit lugng xi mang rit kem lugng xi mang dong kit 6 day kh6ng eo hoac eo thi rat it. Nhu vay, rat c6 the dong nuoc tii' vimg bom ep theo vanh xuyIn ngoai Ing ching khai thac CO chat lugng xi mang rit kem roi di len vao phin noc than diu da mong (xem hinh 4 va 7 ).
Ciing tren co so xem xet cac tai lieu v l bom tram ximang ngoai Ing ch6ng eho thay 6' gieng 425 khoang than giing trong da mong duge ching ong va tram ximang tuy kh6ng Ion lam so voi cac giing kl tren nhung c6 chit lugng xi mang bom tram thanh gieng rit tot (23% dii Cling va 70% tit) dii kha nang loai trii' viec dong nuoc xam nhap tii' duoi d l ong ching khai thac.
Ngoai ra, do dac tinh cua da mong kit tinh vai nhung nirt le va hang hoe eo the ton tai viing dj thuong CO ka nang tham thau eao ma nuoc bom ep tir 3 giing ke tren eo the theo viing tham than t6t nay ina di chuyen ve gieng A17 (hinh 5 va 7). De lam sang to dieu nay can dau tu nghien ciru nhieu. Trong do can xir dung phuong phap dj thuong nhiet.
Gia thuyet gieng A 1 7 bi ngap do nu'oc tii' tang Oligoxen
Nhu da noi a tren trong mat cat dja chat eiia gieng A17 phan da mong duge ma ra trong khoang chieu sau tir 3557 den 3615in. Nhung khi tha Ing ching due 16 (phin) ngan each thanh gieng vai da mong thi tir chieu sau tir 3527in den 3615m. Nhu vay mot phan da olig6xen dugc chong bang 6ng ch6ng due 16 la 30m va theo tai lieu dia vat ly kiim tra chit lugng xi mang trong khoang tir 3206in den 35l6in kem (lugng ximang bam vao ben ngoai thanh 6ng eh6ng co rat it hoac kh6ng eo). Nhu vay 6ng eh6ng thi due 16, chat lugng ximang qua kem tao dieu kien tot cho nuac di chuyen tir da tram tich oligoxen a phia tren di vao phan da mong ben duoi (hinh 6).
Ket luan va kien nghi
Hien nay gieng A17 dang khai thac dau o d6i tugng Mi6xen duoi nhung den khi viec khai thac tang nay kh6ng hieu qua thi c6 the dua gieng A17 quay ve khai thac thir lai d6i tugng da mong voi dieu kien xir ly t6t dugc ngu6n nuoc xam nhap vao gieng hoac lam t6t viec each li dong nii'6'c tii' ngoai vao gieng theo vimg da mong eo do tham t6t. Kiem tra tinh trang gieng. Do kiem tra dong san pham duoi sau de xac dinh eo hay kh6ng dong niroc a ngay trong gieng eo khoi nguon tir tang olig6xen chay den.
D6i voi gieng A27 va gieng A55 mot de nghj duge dua ra: Hien nay cac gieng nay dang lam viec t6t, 6n dinh nhung sau mot thoi gian nua khi sira chua gieng toan bg 6ng khai thac dugc keo len each noc da mong 100m va bang phuong phap kiem tra nhiet tien hanh do nhiet do dgc theo than gieng voi do chinh xac eao. Viing eo dong nuoc ngoai 6ng eh6ng duge danh dau bang dj thuong nhiet am. Trong truang hgp khong co dj thuong nhiet thi gia thuyet ve viec ngap nuac tir ba gieng ke tren chay theo vimg co do tham cao ciia da mong vao gieng A17 van la diing (hinh 5).
Diing chat ehi thj mau cimg voi nuoc bom vao cae gieng A25, A27, A55 xung quanh gieng khai thac diu Al 7 de xac dinh buong di eiia dong chay trong da mong (hinh 7).
Sau khi xac djnh chinh xac dong nuac xam nhap vao gieng A17 thi tien hanh ap dung e6ng nghe "each li, chan dong nuac" de khai thac dau tii' da mong ket tinh nut ne hieu qua ban.
Tai lieu tham khao
[1] Cong nghe va kT thuat khai thac diu. Nhedra 1986. Mirzatranzade.
[2] Phong Cong nghe va ki thuat khai thac dSu - Vien NCKH&TK diu khi bi6n, Vietsovpetro. Cdc Bdo cdo NCKH (2003; 2007).
[3] Tai lieu hudng din RD No-52-97VSP. Vien NCKH&TK diu khi biSn, Vietsovpetro.
[4] TrSn Le Dong, Hoang Van Quy, Truang Cong Tai. Giai phap doc dao - thanh tuu Ion lao. Bao cao khoa hoc Hoi nghi khoa hoc Quoc te than dau da mong nirt ne. Vung Tau 2006.
572 Vii Qudc Tuyin, Ho Nam Chung
[5] P.D.Thuc. D.D.Lam.( 2000). "Hoan thien hoa cong nghe xir ly vimg can day gi^ng", Tuyin tap khoa hoc "Cdng nghiep ddu khi trudc them the ky 21",
[6] Nguyen Qu6c Khanh (2005).-"Nguyen nhan bop meo Ing ching, giai phap ngan ngira va loai trir"
C^dc Bdo cdo NCKH Vien NCKH&TK diu khi biSn, Vietsovpetro.
[7] Lebedinhets N.P. (1997); "Nghien cuu va phat trign cac mo diu da co collector la khe nirt", Mokva Nauka,
[8] Bao cao NCKHva TK diu khi bien - gim nhiSu tac gia (1999). "Xac dinh hudng va van tic chuyin dong ciia nude boin ep tii' gieng bom ep den gieng khai thac bang cac chat chi thi khac nhau a mo Bach hi"