^NGHi£M • KV IH U AI
& d B i i k t i r L & f i J !
TM VUn<S BA BAU MNH CUA VIT THF
• ThS, Tran Th| Kim Thuy I- D AT vAn DE
Hien nay a dong bang song Cuu Long c6 mot vai tro to Ion va chiem vi tri dac biet quan trong trong san xuat nong nghiep ciia ca nirac. Hang nam da san xuat ra cac nguon phu phe pham cong nong nghiep da tao dieu kien thu$n Igi cho viec phat trien chan nuoi, dac biet la gia cam nhu ga, vit...
Mac khac, trong chan nuoi thijc an chiem 60-70% gia thanh san p h ^ . Do do cac nguon thiic an san c6 va re tien dung 1^ thiic an trong chan nuoi de giam gia thanh, tang thu nhap cho nguoi chan nuoi la rat can thiet va c6 y nghia kinh te cao. Trong khi do ba dau nanh la nhimg phu pham tu cac nha may che bien vdi so lugng Ion va c6 gia trj dinh duong cao (ba dau nanh c6 vat chat kho la 8,38%, protein la 26,5%), cac phu pham nay da sir dung nhu nguon thuc an thay the cac thiic an truyen thong trong khau phan nuoi vit thit mang lai hieu qua. Do do, toi tien hanh “theo doi kha nang tan dung ba dSu nanh ciia vit thit”, nham myc dich danh gia kha nang tan dung duong chat ciia cac phu pham d cac miic do khac nhau trong khau phan nuoi vit thit, de dua ra m ot so bien phap cai thien khau phan nham nang cao hieu qua chan nuoi.
n - N Q I DUNG NGHIEN ClTU 1. V ^t U8u
Chuong trai la chuong long nen, vach bang ludi chi, chudng chia thanh 12 ngan, m6i ngan g6m mot con tr6ng va mpt con mai va dugc hiing boi mdi khay, mang an va mang u6ng, mot so hoa chat d phong thi nghiem. Chiing toi ti6n hanh tren 24 vit Sieu thit trudng thanh tu 10-15 tuan tuoi.
Thiic an sii dung cho thi nghiem gdm: tdm, bot dau nanh, ba dau nanh (nen chat d§ noi mat va day kin lai).
2. Phu’oug ph ap tiin hanh
Thi nghiem khao sat 4 miic do thiic an gdm: 0 ,5 0 ,7 5 va 100% ba dau nanh thay thd (BDNTT) cho bot dau nanh trong khau phan va 3 Ian lap lai.
Thi nghiem gdm hai giai doan: giai doan 1 tap an 7 ngay dd vit lam quen vdi khdu phkn thiic an thi nghiem nham xac dinh lugng thiic an/ngay. Giai doan 2 gdm 7 ngay liy mau thiic an va ch4t thai ciia vit.
Thanh ph4n hoa hoc ciia cac thuc lieu dung trong thi nghiem thd hien qua bang 1.
Thong tin KHOA HOC £ CONG NGH| .
19
IN GHIEM • K /IflU A I
B a n g 1. Thanh p h a n hoa hoc cua cdc thifc lieu du n g trong th i n g h ifm
^'''■'''-'--...Thirc li|u
Chi tieu Tam Bgt d |u nanh Ba d |u nanh
Vat chat kho (VCK) 86,8 93,1 8,38
Dam tho (CP) 9,6 32,1 26,5
Bdo (EE) 1,77 14,8 4,85
Khoang tong so 2,8 7,2 4,29
Vat chat hiru co 97,2 92,8 95,7
X o trung tinh (NDF) 15,4 25,3 32,2
X o acid (ADF) 4,78 12,5 27,1
X u ly s6 lieu: s6 lieu cua thi nghiem d u ac xu ly bang chucmg trinh Excel va mo hinh One- Way cua chucmg trinh Minitab 13.0.
3. Cac chi tieu theo ddi
- Theo doi luong thuc an 5n vao: tuSn dSu tap cho vit quen dan voi cac khau phSn thuc an thi nghiem. TuSn thu 2 cho an 80% cua muc an trong tuAn tap an. Giai d o ^ nay thuc an dugc can chinh xac dS tinh luong thuc an/ngay.
- Theo doi so luong chat lhai/ngay: tuan thu 2 bat dau lay ch it thai va can so luong phan ca ngay ciia moi don vi thi nghiem, sau do tron lai va tach phan long va ph&n dac.
- Phan tich cac chi tieu: DM, OM, ADF, NDF, N ito ciia thuc an cung nhu chat thai.
- Ty le tieu hoa: (duong chat) = [(Duong chat an vao-Du6n g chat trong chat thai)/Du6ng chat an vao]*100 (MV Donald, 1995).
- Nito tich luy; g Nito tich luy/kg tang trong.
n - K £ T QUA TH A O L U ^
1. Trong luong vit va thuc i n tiSu thu (g, VCK/ngay) trong moi don vi thi nghiem cua cac nghiem thuc th i hien qua bang 2.
B a n g 2. Trong lifong vit va th u c an tieu thyi (g VCK/ngdy) trong m oi dffn vi th i nghiem cua cdc nghiem thiec.
^ —-....^^Muc d6 Chi tieu
BDNTT 0%
BDNTT 50%
BDNTT 75%
BDNTT 100%
P (Mux: y nghia)
TL vityDVNT (kg) 4,27 4,28 4,45 4,32 NS
Tdm (g/ngay) 119 127 156 161 0,093
Bot dau nanh (g/ngay) 46,0^ 25,3' 14,S*’ 0 0,001
Ba dau nanh (g/ngay) 0 48,3“ 58,6“ 66,5“ 0,001
Ghi chu. BDNTT: ba ddu nanh thay the; TL: trgng lu(mg; DVNT: dcm vi nghiim thuc. Gid tri trong cung hang m ang ky tu khdc nhau thi khdc nhau c6 y nghia thong ke a muc p< = 0,05
20 ,@Thong tin KHOA HOC &C0KGNCHE
KiN H NG HtfM • K V l M l
- Qua bang 2 chiing toi nhan thay trong lucmg vit/DVNT a raoi don vi thi nghifm tiicmg duang nhau.
- Tieu ton tim : chung toi nh§n thay vit tieu thu tarn cao nhat la a nghiem thuc BDNTT 100%
(161g/DVNT/ngay), k l dSn lin lugt la a nghiem thu-c BDNTT 75% (156g/DVNT/ngay), 50%
(127g/DVNT/ngay) va thap a nghiem thuc BDNTT 0% (119 g/DVNT/ngay), dieu nay c6 th I giai thich la do trong kh iu phan vira c6 BDNTT c6 mui thorn nen khau phan nay kich thi'ch ti'nh ngon mieng hon.
- Tieu t6n bot dau nanh giam dan mot each c6 y nghia thong ke giua cac nghiem thuc. Vjt tieu ton bot dau nanh cao nhat o nghiem thuc BDNTT 0% (46 g/DVNT/ngay), ke den Ian lugt la o nghiem thiic BDNTT 50% (25,3 g/DVNT/ngay), 75% (14,8 g/DVNT/ngay), 100% (0 g/DVNT/
ngay). Di§u nay c6 th I giai thich la do bot dau nanh giam dan o tung nghiem thuc (tu 100%-0%).
- Tuong tu, tieu ton ba dau nanh tang dan theo cac nghiem thuc. Vit tieu thu ba dau nanh cao nh4t la d nghiem thuc BDNTT 100% (66,5 g/DVNT/ngay), k6 den Ian lugt la d nghiem thuc BDNTT 75% (58,6 g/DVNT/ngay) va thap nhat la d nghiem thuc BDNTT 50% (48,3 g/DVNT/
ngay), dieu nay phu hgp lugng tieu ton bgt dau nanh giam dan theo cac miic do thay the b3 dSu nanh tang dan. Va su khac biet giua nghiem thuc BDNTT 0% va nghiem thuc BDNTT 100% c6 y nghia thong ke.
2. Ty le ti^u hoa thirc an va d^m tich luy cua vjt tro n g moi d on vi thi nghiem thS h ifn qua bang 3.
Bang 3. Ty le tieu hoa thirc an va dam ti'ch liiy cua vit trong m oi dam vi th i nghiem thuc
Chi tieu
BDNTT 0%
BDNTT 50%
BDNTT 75%
BDNTT 100%
P (M iic y nghia) Tieu ton VCK/kg the trgng 37,7^ 46,4=*’ 51,5=*’ 52,8'’ 0,05
% Tieu hda VCK 90,6= 83,6*’ 79,4*^ 73,9' 0,001
Nito tich luy (g/ngay) 2,93 3,43 2,99 2,09 0,062
% Nito tich luy (g) 73,0= 66,3'‘ 53,6” 33,2= 0,001
g Nito tich luy/kg the trgng 0,68->’ 0,80= 0,67* 0,48” 0,05 Ghi chu: BDNTT: Ba dgu nanh thay the; VCK: vat chat kho; DVNT- don vi nghiem thuc
Qua bang 3 chiing toi nhan thay tieu ton VCK/kg the trgng cao nhat d nghiem thuc BDNTT 100% (52,8 g VCK), va BDNTT 75% (51,5 gVCK/kg thd trgng), va th4p nhSt la d nghiem thiic BDNTT 0% (37,7 gVCK/kg the trgng). Vit d nghiem thiic BDNTT 0% c6 tdng VCK an vao thap hem va c6 y nghia so vdi nghiem thiic BDNTT 100%. Dieu nay c6 the giai thich la do d nghiem thiic BDNTT 100% bgt dau nanh, vit tieu thu tarn cung nhu ba dau nanh cao hon d nghiem thiic BDNTT 0%.
Thong tin KHOAHOCiCONGNCHE
21
\m \m •
k/
t h uA
tT y le tieu hoa VCK cao n h it a nghiem thvrc BDNTT 0% (90,6% ), k l d8n a n;. thiic BDNTT 50% (83,6% ), va tM p nh4t la a nghiem thiic BDNTT 100% (73,9% ) bp. . au n ^ h . Dieu nay cho thay ty 18 tieu hoa giam dan khi tang lugng ba d§u nanh trong k h iu phan. Do ba dau n ^ h CO chiia ham lucmg xo cao, VCK thap, va su khac nhau giOa cac nghiem thiic nay c6 y nghTa thong ke.
N ito tich luy (g/ngay) cao nhSt a nghiem thiic BDNTT 50% (3,43 g/ngay), va thap nhat a nghiem thiic BDNTT 100% 2,09 g/ngay). Dieu nay c6 the giai thich la do vjt viia tieu thu lugng dam til bot dau n ^ h va tu ba dau nanh, dua den luong N ito tich luy cao. Mac du su khac biet v8 lupng Nito gi&a cac nghiem thiic trong thi nghi8m khong c6 y nghTa thdng ke nhimg g in ti8n d8n c6 y nghTa.
Phan tram N ito tich luy c6 khuynh huong giam dan theo cac miic dp ty 1? ba d^u nanh thay th8 bpt dau nanh tang d in trong k h iu phan. Tuy nhien a nghiem thiic doi chiing va nghiem thiic BDNTT 50% bpt dau nanh thi ph in tram N ito tich luy tuong duong nhau va th4p nhat la a nghiem thiic BDNTT 100% va c6 y nghTa th in g ke v ai cac nghiem thiic con lai.
Gram N ito tich luy/kg the trong a nghiem thiic BDNTT 50% (0,8 g/kg the trong) la cao nhit, va th ip nhdt a nghiem thiic BDNTT 100% (0,48 g/kg th i trong). Su khac biet nay c6 y nghTa thong ke.
IV - K E T L U ^
D ua vao ket qua dat dupe chiing toi ket luan la vit c6 kha nang tan dung ba dau nanh trong khau phan. Tuy nhien a miic dp sii dung BDNTT 50% bpt dau nanh thi c6 N ito tich luy, % Nito tich luy, gram N ito tich luy/kg the trpng cao nhit. D ilu nay phu hop k it qua nghien ciiu sii dung BDNTT 50% trong khau phan nuoi vit dat nang s u it va hieu qua kinh t l cao n h it (Lam Van Quang, 2001). Tuy nhien a miic dp tang ba dau nanh d in den ty le tieu hoa giam dan.
V- TA I LIEU TH A M KHAO
1. Bui Xuan M en, 1999. Giao trinh giang day chan nuoi vit. Khoa N ong nghiep-Dai hoc Can Tho.
2. Lam Van Quang, 2001. Nuoi vjt thit bang ba dau nanh. Luan van tdt nghiep ky su Chan nuoi Thu y. Khoa Nong nghiep-Dai hoc C in Tho.
3. Ashild Krogdahl andB rita Dalsgard, 1981. Estimtion o f Nitrogen Digestibility in poultry:
Content and Ditribution ofM ajor Urinary Nitrogen compounds on Excreta, 1981. Poutry Science:
2480-2485.
4. S.Perttil v a ctv, 2001. Effects o f preseivation m ethod and glucanase supplem entation on ileal A mino acid D igestibility and feeding V alue o f baley for poultry. B ritish poultry (2000)218-229).