KINHNGHIiMTHtfCTliN
QUAN LY NHA Nl/OC DOI Vdl HOI DOAN TON GIAO dCACTJNH MIEN TRUNG
TS. NGO VAN TRAN*- ThS. NGO HA TRUNG**
T
tong itaflng nim gin diy, ben canh nhimg tainh tvm ve kinh td - xa hfli, chinh quyfin cie tinh midn Tmng d i efl rtaidu ehi truong rtaim ning eao higu lvrc, higu qua quin ly nhi nude (QLNN) ve tfln giio, dSp ung ngSy eSng tdt hon nhu eiu tm nguflng, tfln giio cia nhin din. Tuy nhign, cflng tie QLNN vd eSe hoat dpng tfln giio nfli ehung, cie hfli doin tfln giio (HDTQnfliridng It nhifiu eflnbitcap,cfl Iuc didn bidn phtic tap. Nhig'u HDTG dupc hinh taatta, phit trign mflt cich fl at, thigu kidm soSt; mflt bp phan boat dpng ngoSi khufln khfl quin ly eia eSc giSo hgi vS NhS nudc.1. KhSi lugc cic HDTG 6 mifin Tnmg Midn Tmng li mgt ttong nhimg trang tam tfln giio ldn cua ea nude, eae tfln giSo Sita hudng nhidu mit dfin ddi sfing tim Uita cda ngufli din. Dfin nam 2013, efl 3.526.190 tin dd, 12.373 ehue sic, nhi to hinh; 15.332 chuc vide; 4.905 ca sd tad to, sinh boat tfln giio; 22 co sd dSo tao to sy vS 54 ca sd tu thidn - xi hfli cia 13 tdn giio dugc eflng nhin tu cieb phip nhin, gfim: PhSt giio, Cflng giio, Tta Linh, Hfli giio, Cao DSi, Hfla Hio, Tjnh Dfl eu si Phit hgi Vigt Nam, Tu in higu nghia, Buu Sgn ky huong, Baha'i, Nam tflng Minh su dao, Mmh ly dao Tam tdng mifiu vS BS la mfin. Mgt sfl tinh nhu B'mh Thuan, B'mh D jnh ed dao Tfi flgn ehinh giio (ehua duge efing nhin vd mat tfi ehue).
Cung vdi su ldn manh cia td ehiie giao hoi, chdc sSe, Un dfi eSc tfln giio, eSe HDTG, nhit IS eie hfii doin eda Phit giio, Cong giio eie tinh mifin Tmng da cd nhung phSt trien da dang, ed nhieu ddng gdp tich cue eho giio hpi cimg nhu cflng dfing xa hdi.
Qua sfi Ugu khao sit tai 14 flnh, ttiSnh phfi tu Thatta Hfla dgn Bmh Thuin, cd 35 iipi doin vi 17 ddng ta tdn giio hoat dgng.
Tmh efi it HDTG li Quang Binh (6 tfi chdc), flnh efi nhidu HDTG l i Thua Thien - Hud, Khinh Hda, TP. Di NSng (mfli tinh cfl ttdn 15 to chuc)... Cic HDTG efl so lugng ttianh vidn Ifin Ii: gia dinh Phat td, Dao binh Diic Me, Sinh vign Cflng giio, Thigu nhi ThSnh tad...; trong dfi, dai da so li eic HDTG cia Cflng giio, PhSt giio chi ed ga dinh PhSt hi, eSc tdn giio khie ed it hfli doin stah heat.
Vigc hinh tainh, phSt trien eSe HDTG toy taupe vSo ttmg dia phuong. Theo bSo eio cia eic tinh, tairta phfi, tai Tharta Hda hien efl 54 hfli doin, Kbirta Hfla cfl 17 hgi doin, Quing Nam cfl 19 loai hgi doSn. CSc giSo phin CflnggiiotoHugttdviorStchu y phit trifin hdi doan Cflng giSo. Lich Cflng giio nim 2013 - 2014 cua Tfing Giio phSn Hufi tafing kd 3 nhfim HDTG cia giio phSn:
nhfim Tu hpi dfii, Nhdm Tdng do giio dSn,
* Hfc vien Hanh chinh Quoc gia
** Tinh doan Thira Thien - Hue
TAP CHl Q U A N Vi NHA NtfdC - Sd 234 (7/2015)
KINHNGHIiMTHtfCTliN Nhdm Doin tag vdi khoSng 35 td chdc hgi
doSn Cflng giao (didu tta khao sSt eua Ban DSn van Tmh dy Thua Thidn - Hud taing 9/2013).
Nhm ehung, HDTG ca ban hoat dgng dgn tauin vi giio tu vi niem tin tfin giSo, taam gia cie boat dflng xi hgi, ehip hinh phip luit. Thiita phin taam gia gflm d i eie Iita tafli, to nhi dfing dfin lio mfin; boat dflng cia cie HDTG khi phong phd, dudi nhigu hmh tauc khie rtaau, rtau lita tadi, sd thieh, gidi tinh, mye vu giio ly vi 16 nghi... Cie HDTG cd tae boat ddng don le ttmg giao xu, khudn hpi nhimg eflng efl nhflng ligi doin boat dgng Ufin tirta, taim ehi efl quan he vdi nude ngoii. CSe boat dgng eua HDTG hiu hdt li cdng khai, mflt so it boat dflng khflng cflng khai ttong pham vi nhdm itad.
2. Thyc tt?ng QLNN dfii vdi cSc HDTG Mat dfl eie HDTG dang boat dflng kha i quy eu, tau hut dflng dio tm dfi cic tfln giio i tiiam gia, tie dflng dfin nhifiu mat eda ddi sfing xa hpi ttaimg QLNN vfi eic loai h'mh boat dgng niy Iai it dugc de cip. Cic eip cbitta quyd'n khi ling tdng, taim ehi ehua tafing libit eSc tifiu chi, giii phip quin ly, sy 1 bit cap ttdn tafi hidn d mflt sfi linh vye sau:
Mgt la, thi ehfi hda cic vin ban qui i pham phip luit Udn quan dfin quin Iy I HDTG thidu ey the vi ehua dfing bp.
Nha nudc d i sdm ban hSita nhieu vSn bSn de taye hidn nhigm vu quan ly, cu tafi nhm Sie lgnh ban bfi Luat sd 102 SL/L-004 ngSy 20/5/1957 cda Cbi tich Hfi Chi Mmh Quy djtta quyfin lip hfli; Nghj djnh sd '• 88/2003/ND-CP ngiy 30/7/2003 vi sau niy i li Nghj djnb sfi 45/2010/ND-CP ngiy I 21/4/2010 cia Chinh phu quy dinh vd tfi I chuc,hoatd6ngvSquSnlyh6i;Nghjdjnhsfi
33/2012 Sda doi, bd sung mgt so difiu cia Nghj djnh sfi 45/2010/ND-CP ngiy 21/4/2010 quy djrta vd td ehue, boat dflng vS quin iyb6i,taaytafiSielgrtabanbfi Luat sfi
102 SL/L-004 ngiy 20/5/ 1957 quy djnh quyen lip hgi. CSe van bin quy pham phip luit da cu tae hfia cie difiu khoin ve quSn ly hfii, toy nliifin eimg ehi rfi pham vi difiu chinh khfing ip dyng dfii vfii eic to chdc giio hfli. Dflng tadi, cie HDTG duge difiu chirta bdi mpt sfi vin bin quy pham phip luit khic, nhu Phip lgnh so 21/2004/PL- UBTVQHll ngiy 18/6/2004 eua 6y ban Thudng vu Qufic hfli vfi tm nguflng, tfln giio dS ISm rfi khSi nigm vd HDTG tai khoSn 6, Digu 3 "Hfli doSn tfln giio li hirta taiie tip hgp tfa dfi do tfl chlic tdn giio lap ra nhim phue vu boat ddng tfin giio".
De tauc hidn Phip Iinh Tm ngudng, tdn fiio, Chinh phd dS ban hSrta Nghj djrta sd 22/2005/ND-CP ngiy 01/3/2005 vi sau niy Nghi dinh 92-ND/CP ngiy 08/11/2012 ve Quy dmh chi tidt vS bign phSp thi hSnh Phip linh Tui nguong, tdn fiio. Trong Unh vvrc quSn ly ehuygn ngirta, Bfl Ndi vu da ed Thflng to so 01/2013/TT-BNV ngiy 25/3/
2013 hirdng dan bidu miu vfi tau toe hirta ehiita ttong linh vye tfa ngudng, tdn giio vi Quygt djnh sfi 1119/QD-BNV ngiy 10/10/2013 eda Bfi Nfli vy vfi vide eflng bfi tai toe hiita ehinh trong linh vye tin ngufing, tfin giio.
Mac du da efl ttaifiu vin bSn quy djnh, phSn cip ttong QLNN vd HDTG, tay nhidn ttong taiie tidn quin ly, eSc cap chinh quydn ehua xie lip duge cic tieu ehi de phan bigt HDTG nio taufle pham vi taarta lip, ehju ttich nhiem quin ly eia giio hgi tfln giio;
hpi doin nio phai dSng ky, chlu sy difiu chinh... Vi vay, rit it, nfiu chua ndi la khflng ed HDTG eSp tinb, cip huyen d mifin Tnmg dSng ky taSita ISp hpi vdi chmh quyfin.
Chinh su fliifiu eu tafi, taifiu eie tifiu chi de phin lip cie HDTG da lim cho eflng tic QLNN Itah vyc niy gap rit nhie'u khfl khin..
Halli, nhin tauc eda eie eip chinh quyfin edn thifiu dfing nhit vfi QLNN eic HDTG.
TAP CHl QUAN V) NHA Ntfdc - sd 234 (7/2015)
KINHNGHIiMTHtfCTliN
Xuit phit to thigu eu tafi cic tidu chi dd phan lip, hign nay ttong dpi ngfl ein bg, efing chuc (CBCOcfiitaifiunhin taiic khie nhau ve cdng tic QLNN cic HDTG. Mfit bfl phin eho ring, eic HDTG duge lip ra de
"ttarta giSrta" quan chdng vdi cSe doin thi ehinh trj - xa hfli, vugt qui ttau eiu eua tfln giSo don tauan, khflng tain tai cae quy dirta cda phSp luat ve lip hgi, chirta quygn ein efl giii phSp ban chg phSt trifin.
Dfii chigu gifia tirta ehSt boat dgng eua eSe HDTG, vfli quy djtta hign hinh vfi lap hfli (Nghj djnb so 45/20l6/ND-CP ngSy 21/4/2010 cia Chinh phd), flii boat dflng cua eSe HDTG cdn nhidu bit cap, cd khia eaita chua bio dim vi mat lip hfii. CSe HDTG dang boat ddng dudi hinh tauc tu hpc, hoat ddng dufli su quSn ly eia giSo hfli vd eS hinh tade tfi chdc, phuong taite boat dflng vS nfli dung giSo dye, nhung tauc ehit nhifiu HDTG efl hfi tafing tfi cbdc to ti^ng uong dfin dja phuong, ed ngi quy, quy ehfi boat dgng... nbu mgt td ehue hfli doin xa hfli, nhung lai duge xem li mflt hinh tauc ta hgc cua tdn giSo, ndn khflng bj ehl phfli boi nhfing quy djnh phip ly vd quin ly hfli...
Trong quin ly, mflt sfi quan didm khie cho rSng khfing nfin efing nhin to eich phip nhin cua cSe HDTG mS de giio bfii eie tfin giio ehju ttich nhiem tiudc phip luit vd cic HDTG do giio hfli taiita lip. Nhung trong taye td, cd nhflng HDTG fliroc day taufle giio hfli, nay tSeh khdi sy chi dao cua giSo hfli, taim chi boat dflng di ngugc lal ehd traong eia giSo hfli, vi pham phip luit...
ttaung ehua efl ehgtSi quin iy. Dig'u dd dang dat ra nhung phue tap trong QLNN boat ddng cda cie td chtic niy.
Chinh sy thigu itaimg quy djtta cu tag vfi QLNN cie HDTG dS anh hudng ldn dfin nhan taiie cia chmh quyfin dja phtrong. Cd noi gSn nhu ehua dit vin dfi quin ly cie HDTG, kfi ei gia dmh Phit fli; ed noi xem dfl IS ttich nhiem eia eie giio hgi. Die'u dfl tae
hign qua kgt qui khio sat 250 ein bfl xa, phudng ed Phat giSo phit flien tai cie tinh mig'n Tnmg nim 2014: cd 26% eSn bg chinh quyd'n hifiu rfl GDPT, 58% eSn bg hifiu so sal, 15,2% eSn bfl khflng bifit vi GDFT dang boat dflng ttgn dja bSn.
Ba li, bit cap ttong xiy dvmg dfli ngu CBCC cSc eip tiivte hign QLNN eae boat dflng tfln giio.
Qua khao sit cho taiy, dfli ngfl CBCC tai cie tirta rmen Trung ISm eflng tac tfln giao
"vira taigu, vita yfiu". Trade hfit vd so luong, nfiu nhu trude diy eip huygn cdpbflngTdn giio to 3 - 5 cin bg, nay nhap vio phong Ndi vu, ehi 1- 2 can bg duge phin cflng lim cflng tie tfln giio nhung da so kidm nhigm. Ddi vdi cap xa, phudng khflng ed ehuyen tiach eflng tic tfln giio, ehi cd bin chuyen ttSch (ngoai trit TP. DS Ning). Tdng sd bidn chd cSn bg ehuydn ttSeh tfln giio cap flnh, cSp huygn qua khio sit 7 dita, gflm Thua Thien - Hug, Quing B'mh, B'mh Djnh, Phi Ydn, Quang Ngai, QuSng Nam vS TP. Di NSng la 247, trong dd cip tmh 95, eip huygn 152.
Bmh quin mgt eSn bd ehuygn ttSch QLNN vd tdn giSo quin ly 7.513 tin dfi cie tfln giao.
So lupng can bfl nSy chi fin djnh o cip tinh, cip huyen di it lai kiem nhiem, thigu dn djnh, do dfl it efl didu kien nSm chSc ea sd, taye hidn tot nhigm vu QLNN vg cac boat dflng tfln giio, ttong dd cfl eSc HDTG.
Ngoii djnh bidn taifiu, dfli ngu cin bp ehuyen ttSeh QLNN vi cSe boat dpng tdn giio rSt It duge die tao vfi ehuydn mdn, ehuydn nginh Tfln giio. KhSo sSt 7 tinh ttong khu VIIC IS Thita Thifin - Hud, QuSng Binh, Blnh Dinh, Phd Ydn, QuSng NgSi, Quing Nam vS TP. DS Ning thi chi cd 01/247 can bfl efl flinh dfl sau dai hpc ehuyen ngSnh Tfln giio, chifim ty lg 0,4%;
02/247 cin bg efl ttirta dd dai hge chuydn ngSnh Tfln giSo, chigm ty lg 0,8%; 236/247 eSn bg ehi tip huin ngin ngiy, ehigm tf ii 95,5%. Ddi ngfl ein bfl ehinh quydn d cac
TAP CHl Q U A N Vi NHA Ntfdc - Sd 234 (7/201 SI
KINHNGHIiMTHtfCTliN
cip ty le niy taip hon itaidu, it duge ttang bi kifin tade QLNN vi tfin giio, nhit IS eip eosd.
Vfi dio tao cin bfi chinh quyfin cip xi, noi true tigp giii quygt eie vin de Ufin quan dfin QLNN vfi eic boat dflng tfln giio, ttong dd cd HDTG, toy taudng xuyen dugc cap nhit kifin tade QLNN vfi eie boat dflng tfln giio nhimg ty lg cdn taip (bmh quin ehi to 20% dgn 35%). khSo sSt 4 tinh li Thua Thign - Hug, Quing Binh, Quang Nam vi Quang Ngai eho taiy, ein bd chmh quydn ca sd duge tip huin kidn thue QLNN vfi boat dflng tfln giio ttong ba nim ttd lai day ehi cliifim27,3%.
3. MOt sfi kifin ngh} mang tinh giil p h ^ Dfi nSng eao hifiu ivtc, hidu qua QLNN vd Unh vye niy khfing ehi rifing dfii vdi eSc titta midn Trang, tbeo chung tfli, can tip tmng vio eie vin de sau:
Thu nhat, Phip linh Tin ngudng, tdn fiao dang duge ip dyng la vin bin Iuit ed ti'nh phip ly eao nhit ttong Unh vue tin ngudng, tfln giio ttatmg dfin nay d i bfle 16 nhifiu vin dfi bit cap, do dfl, can dugc didu chinh, bfi sung. Cic bfl, nginh taing uang, chfah quyen cic cap ein nghign cita, ban hSita cSe vin bin quy djnh, bitdng din eie linh vye QLNN vd eSc HDTG, nhat IS efl nhfing tiduebieutadddphinlapeScHDTG mang tfnh to bgc vdi eie hgi doin mang tinh iigi to nguydn ttong tfln giio, qua dfl tao hSita lang phip ly eho vigc taye hien QLNN vfi tfin giio, HDTG dugc higu quS ban.
Thuhai, Chinh phu can nghien eim, xiy dung dfi i n tfi ehde bfl miy QLNN vfi tfln giio trite taufle UBND eic tinh, taitta phfi ttVic taufle Tnmg uong hoin chmh, ehuydn nghifip, fin djrta; eSn cfl cbitta sSch die tad cho ein bfl xa, phudng, tiu trin vflng ttpng difim tdn giio dfi d i site dip img ydu eiu quin ly. Xiy dvmg djnh bidn eu tad vd so lugng, tidu cbuin dfli ngfl eSn bd chuyen
ttSch eflng tSe tfln giSo, eflng tSe tfi ehue quan ly boat dgng eua eSc to ehiie phi chinh p h i Udn quan den tfln giSo dang boat dgng dVigtNam...
Thuba, dfii vdi QLNN vfi eSc HDTG hign nay, phii cd giSi phip chi dao ey tad ttong viee phin lap hgi doin mang tinh ehit phye vy ddi sfing dao vdi hgi doSn mang titta hdi ty nguyen, nghe nghidp de ISm ca sd eho quSn ly. Dfii vfii HDTG chi IS nhfing phuong tilde tip hgp giSo dSn dfi tfi ehiie hpc glio ly, to luyfin dao diic, phue vu 16 nghi tfin giao, tao dig'u kign boat dpng tai eo sd tad tu, do chlic sic phu trich noi tad ty ehju trSeh rtaidm vi mSt hSrta chirta, din sy. Dfii vdi eie Urta vye khSe taeo quy djnh cbung, can phai huflng dan eho giao hfli cic tfln giio tauc hien dung quy djnb cua phip luat vd taarta lip hfllo
Tii Uiu tiiam kbio:
1. Ban Ton giao Chinh phu. Vin bin cia Dang va Nba nudc ve tin ngudng, tdn fiio. H.
NXB Ton giao, 2012.
2. Nghi dinh sd 92/2012/ND-CP ngay 08/11/
2012 ciia Chinh phu quy dinh chi tidt va bi&n phap thi hanh Pbap l$nh Tin ngudng, tdn fiio.
3. Hpc vifin Hanh chlnh Qudc gia. Dinh gii cdng tic quiniy nha nudc vi tdn giao & cic tinb khu vuc mien Trung. Bao cSo tdng kfit Khoa hpc va cong nghe cdp Hpc vign, 2014.
4. Hpc vien Hanh ciiinh Qudc gia. Mdtsdvan de ttong cdng tic quan ly nha nudc vi tdn giio tai mdt sdtinh miin Trung hiin nay. Kyydu Toa damkhoahpc, 2014.
5. Trutmg Hai Cudng. Mqt sd vin di vi Tin ngudng - Tdn giio d VietNam hiin nay. H. ISiXB Chinh ta qufic gia, 2012.
6. Vo Thi Xuan Ha. Gia dmh Phat ti. H, NXB van hoa - Thflng tin, 2010.
7. Doan Trieu Long. Dao Tin Linh dmlin Tna^
Tiy Nguyen. H. NXB Chinh tti qufic gia, 2013.
8. Le Ngpc Tinh. Tbuc ttang va mdt sdgial pbip nang cao bleu qua vin ddng va quan If bdi doan cdng giio tai Thda Jblin - Hui. De tSi khoa hpc cip casd, 2014.
TAP CHl Q U A N Lf N H A NUdC - Sd 234 (7/2015)