Tuần 19 - Luyện từ và câu - Lớp 5 - Câu ghép

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẬN LONG BIÊN

TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐÔ THỊ VIỆT HƯNG ---

I- NhËn xÐt I- NhËn xÐt : :

§äc ®o¹n v¨n sau vµ tr¶ lêi c©u hái

§äc ®o¹n v¨n sau vµ tr¶ lêi c©u hái

Mçi lÇn rêi nhµ ®i, bao giê con Mçi lÇn rêi nhµ ®i, bao giê con

khØ còng nh¶y phãc lªn ngåi trªn l ng khØ còng nh¶y phãc lªn ngåi trªn l ng con chã to. HÔ con chã ®i chËm, con con chã to. HÔ con chã ®i chËm, con

khØ cÊu hai tai chã giËt giËt. Con chã khØ cÊu hai tai chã giËt giËt. Con chã

ch¹y s¶i th× khØ gß l ng nh ng êi phi ch¹y s¶i th× khØ gß l ng nh ng êi phi

ngùa. Chã ch¹y thong th¶, khØ bu«ng ngùa. Chã ch¹y thong th¶, khØ bu«ng

thâng hai tay, ngåi ngóc nga ngóc thâng hai tay, ngåi ngóc nga ngóc

ng¾c.

ng¾c.

§oµn Giái

§oµn Giái 1.§¸nh sè thø tù c¸c c©u trong ®o¹n v¨n trªn råi

x¸c ®Þnh chñ ng÷, vÞ ng÷ trong tõng

c©u.

I- NhËn xÐt I- NhËn xÐt : :

§äc ®o¹n v¨n sau vµ tr¶ lêi c©u §äc ®o¹n v¨n sau vµ tr¶ lêi c©u hái: hái:

  Mçi lÇn rêi nhµ ®i, bao giê con khØ Mçi lÇn rêi nhµ ®i, bao giê con khØ còng nh¶y phãc lªn ngåi trªn l ng con còng nh¶y phãc lªn ngåi trªn l ng con

chã to.

chã to.   HÔ con chã ®i chËm, con HÔ con chã ®i chËm, con khØ cÊu hai tai chã giËt giËt.

khØ cÊu hai tai chã giËt giËt.   Con _Con chã ch¹y s¶i th× khØ gß l ng nh ng êi chã ch¹y s¶i th× khØ gß l ng nh ng êi

phi ngùa.

phi ngùa.   Chã ch¹y thong th¶, khØ Chã ch¹y thong th¶, khØ bu«ng thâng hai tay, ngåi ngóc nga bu«ng thâng hai tay, ngåi ngóc nga

ngóc ng¾c.

ngóc ng¾c.

§oµn §oµn

Giái Giái

I- NhËn xÐt I- NhËn xÐt : : C©u 1:

C©u 1: Mçi lÇn rêi nhµ ®i, bao giê con Mçi lÇn rêi nhµ ®i, bao giê con khØ còng nh¶y

khØ còng nh¶y

phãc lªn ngåi trªn l ng con chã to.

phãc lªn ngåi trªn l ng con chã to.

CN

VN

C©u 2: C©u 2: HÔ con chã ®i chËm, con khØ HÔ con chã ®i chËm, con khØ cÊu hai tai chã

cÊu hai tai chã giËt giËt.

giËt giËt.

^{CN VN CN}

C©u 3:

VN

C©u 3: Con chã ch¹y s¶i th× khØ gß l ng Con chã ch¹y s¶i th× khØ gß l ng nh ng êi phi ngùa.

nh ng êi phi ngùa.

^{CN VN CN VN}

C©u 4:

C©u 4: Chã ch¹y thong th¶, khØ bu«ng Chã ch¹y thong th¶, khØ bu«ng thâng hai tay, ngåi ngóc nga ngóc ng¾c.

thâng hai tay, ngåi ngóc nga ngóc ng¾c.

^{CN VN CN VN}

C©u 1:

C©u 1: Mçi lÇn rêi nhµ ®i, bao giê con khØ Mçi lÇn rêi nhµ ®i, bao giê con khØ còng nh¶y phãc lªn ngåi trªn l ng con chã to.

còng nh¶y phãc lªn ngåi trªn l ng con chã to.

C©u 2:

C©u 2: HÔ con chã ®i chËm, con khØ cÊu hai HÔ con chã ®i chËm, con khØ cÊu hai tai chã giËt giËt.

tai chã giËt giËt.C©u 3:

C©u 3: Con chã ch¹y s¶i th× khØ gß l ng nh ng êi Con chã ch¹y s¶i th× khØ gß l ng nh ng êi phi ngùa.

phi ngùa.

C©u 4:

C©u 4: Chã ch¹y thong th¶, khØ bu«ng thâng hai Chã ch¹y thong th¶, khØ bu«ng thâng hai tay, ngåi ngóc nga ngóc ng¾c.

tay, ngåi ngóc nga ngóc ng¾c.

I- NhËn I- NhËn xÐt: xÐt:

2.XÕp c¸c c©u trªn vµo nhãm thÝch hîp:

a) C©u ®¬n (C©u do mét côm chñ ng÷ - vÞ ng÷ t¹o thµnh). b) C©u ghÐp (C©u do nhiÒu côm chñ ng÷ - vÞ ng÷ b×nh

®¼ng víi nhau t¹o thµnh).

C

C C

C

C

C C

V

V

V V

V C V

V

C©u 1:

C©u 1: Mçi lÇn rêi nhµ ®i, bao giê con khØ Mçi lÇn rêi nhµ ®i, bao giê con khØ còng nh¶y phãc lªn ngåi trªn l ng con chã to.

còng nh¶y phãc lªn ngåi trªn l ng con chã to.

C©u 2:

C©u 2: HÔ con chã ®i chËm, con khØ cÊu hai HÔ con chã ®i chËm, con khØ cÊu hai tai chã giËt giËt.

tai chã giËt giËt.

C©u 3:

C©u 3: Con chã ch¹y s¶i th× khØ gß l ng nh ng êi Con chã ch¹y s¶i th× khØ gß l ng nh ng êi phi ngùa.

phi ngùa.

C©u 4:

C©u 4: Chã ch¹y thong th¶, khØ bu«ng thâng hai Chã ch¹y thong th¶, khØ bu«ng thâng hai tay, ngåi ngóc nga ngóc ng¾c.

tay, ngåi ngóc nga ngóc ng¾c.

I- NhËn I- NhËn xÐt: xÐt:

C©u ghÐp

(C©u do nhiÒu côm chñ ng÷- vÞ ng÷

b×nh ®¼ng víi nhau t¹o thµnh)

C©u ®¬n

(C©u do mét côm chñ ng÷- vÞ

ng÷ t¹o thµnh)

22.- .- XÕp c¸c c©u trong ®o¹n v¨n trªn thµnh hai XÕp c¸c c©u trong ®o¹n v¨n trªn thµnh hai nhãm: C©u ®¬n, c©u ghÐp

nhãm: C©u ®¬n, c©u ghÐp

C

C C

C C

C

V

V V

V V

V V

C

C©u ®¬n

(C©u do mét côm chñ ng÷- vÞ ng÷ t¹o thµnh)

C©u 2: HÔ con chã

/ /

^®i

chËm, con khØ

/ /

^{cÊu hai}

tai chã giËt giËt.

C©u 3: Con chã

/ /

^{ch¹y s¶i}

th× khØ

/ /

gß l ng nh ng êi phi ngùa.

C©u 4: Chã

/ /

ch¹y thong th¶, khØ

/ /

bu«ng thâng hai tay, ngåi ngóc nga ngóc ng¾c.

2. XÕp c¸c c©u ë ®o¹n v¨n trªn thµnh hai nhãm: c©u ®¬n, c©u ghÐp.

I- NhËn xÐt:

C©u 1: Mçi lÇn rêi nhµ

®i, bao giê con khØ

/ /

còng nh¶y phãc lªn ngåi trªn l ng con chã to.

C©u ghÐp

(C©u do nhiÒu côm chñ ng÷- vÞ ng÷ b×nh ®¼ng víi nhau t¹o thµnht¹o thµnh)

1.§¸nh sè thø tù c¸c c©u trong ®o¹n v¨n trªn råi x¸c ®Þnh chñ ng÷, vÞ ngö trong tõng c©u:

 C©u 2:C©u 2: HÔ con chã ®i chËm, con khØ cÊu HÔ con chã ®i chËm, con khØ cÊu hai tai chã giËt giËt

hai tai chã giËt giËt

  C©u 3:C©u 3: Con chã ch¹y s¶i th× khØ gß l ng nh Con chã ch¹y s¶i th× khØ gß l ng nh ng êi phi ngùa

ng êi phi ngùa

. .

 C©u 4:C©u 4: Chã ch¹y thong th¶, khØ bu«ng Chã ch¹y thong th¶, khØ bu«ng thâng hai tay, ngåi ngóc nga ngóc ng¾c.

thâng hai tay, ngåi ngóc nga ngóc ng¾c.

I- NhËn xÐt:

I- NhËn xÐt:

Con khØ cÊu hai tai chã Con khØ cÊu hai tai chã giËt giËt.

giËt giËt.

Con chã ®i Con chã ®i chËm.

chËm.

KhØ gß l ng nh ng êi phi KhØ gß l ng nh ng êi phi ngùangùa

. .

Con chã ch¹y Con chã ch¹y s¶is¶i. .

KhØ bu«ng thâng hai KhØ bu«ng thâng hai taytay

, ,

Chã ch¹y thong Chã ch¹y thong

th¶.th¶.ngåi ngóc nga ngóc ngåi ngóc nga ngóc ng¾cng¾c

. .

3. 3. Cã thÓ t¸ch mçi côm chñ ng÷- vÞ ng÷ trong c¸c Cã thÓ t¸ch mçi côm chñ ng÷- vÞ ng÷ trong c¸c c©u ghÐp nãi trªn thµnh mét c©u ®¬n ® îc

c©u ghÐp nãi trªn thµnh mét c©u ®¬n ® îc kh«ng? V× sao?

kh«ng? V× sao?

1.§¸nh sè thø tù c¸c c©u trong ®o¹n v¨n trªn råi x¸c ®Þnh chñ ng÷, vÞ ngö trong tõng c©u:

2. XÕp c¸c c©u ë ®o¹n v¨n trªn thµnh hai nhãm: c©u ®¬n, c©u ghÐp.

I- NhËn xÐt:

I- NhËn xÐt:

^{3. 3.} Cã thÓ t¸ch mçi côm chñ ng÷- vÞ ng÷ Cã thÓ t¸ch mçi côm chñ ng÷- vÞ ng÷

trong c¸c c©u ghÐp nãi trªn thµnh mét c©u trong c¸c c©u ghÐp nãi trªn thµnh mét c©u

®¬n ® îc kh«ng? V× sao?

®¬n ® îc kh«ng? V× sao?

  Không thể tách mỗi vế câu ghép nói trên

thành một câu đơn vì mỗi vế câu thể hiện một ý có quan hệ rất chặt chẽ với ý của vế câu khác.

1.§¸nh sè thø tù c¸c c©u trong ®o¹n v¨n trªn råi x¸c

®Þnh chñ ng÷, vÞ ngö trong tõng c©u:

2. XÕp c¸c c©u ë ®o¹n v¨n trªn thµnh hai nhãm:

c©u ®¬n, c©u ghÐp.

I- NhËn xÐt:

I- NhËn xÐt:

II- Ghi nhí:

C©u ghÐp lµ c©u do nhiÒu vÕ c©u ghÐp l¹i.

Mçi vÕ c©u ghÐp th êng cã cÊu t¹o gièng mét c©u ®¬n (cã ®ñ chñ

ng÷, vÞ ng÷) vµ thÓ hiÖn mét ý cã

quan hÖ chÆt chÏ víi ý cña nh÷ng

vÕ c©u kh¸c.

I- NhËn xÐt:

I- NhËn xÐt:

II- Ghi nhí:

 C©u ghÐp lµ c©u do nhiÒu vÕ c©u ghÐp l¹i.

Mçi vÕ c©u ghÐp th êng cã cÊu t¹o gièng mét c©u ®¬n (cã ®ñ chñ ng÷, vÞ ng÷)

vµ thÓ hiÖn mét ý cã quan hÖ chÆt chÏ víi ý cña nh÷ng vÕ c©u kh¸c.

III- LuyÖn

III- LuyÖn

tËp: tËp:

I- NhËn xÐt:

II- Ghi nhí:

III-LuyÖn tËp:

III-LuyÖn tËp:

Bµi 1

Bµi 1 (trang 8 ) (trang 8 ) T×m c©u ghÐp trong T×m c©u ghÐp trong

®o¹n v¨n d íi ®©y. X¸c ®inh c¸c vÕ c©u

®o¹n v¨n d íi ®©y. X¸c ®inh c¸c vÕ c©u trong tõng c©u ghÐp.

trong tõng c©u ghÐp.

BiÓn lu«n thay ®æi mµu tuú theo s¾c BiÓn lu«n thay ®æi mµu tuú theo s¾c m©y trêi. Trêi xanh th¼m, biÓn còng m©y trêi. Trêi xanh th¼m, biÓn còng th¼m xanh, nh d©ng cao lªn, ch¾c nÞch.

th¼m xanh, nh d©ng cao lªn, ch¾c nÞch.

Trêi r¶i m©y tr¾ng nh¹t, biÓn m¬ mµng Trêi r¶i m©y tr¾ng nh¹t, biÓn m¬ mµng dÞu h¬i s ¬ng. Trêi ©m u m©y m a, biÓn dÞu h¬i s ¬ng. Trêi ©m u m©y m a, biÓn x¸m xÞt, nÆng nÒ. Trêi Çm Çm d«ng giã, x¸m xÞt, nÆng nÒ. Trêi Çm Çm d«ng giã, biÓn ®ôc ngÇu, giËn d÷...BiÓn nhiÒu khi biÓn ®ôc ngÇu, giËn d÷...BiÓn nhiÒu khi rÊt ®Ñp, ai còng thÊy nh thÕ. Nh ng vÎ rÊt ®Ñp, ai còng thÊy nh thÕ. Nh ng vÎ

®Ñp cña biÓn, vÎ ®Ñp k× diÖu mu«n mµu

®Ñp cña biÓn, vÎ ®Ñp k× diÖu mu«n mµu mu«n s¾c Êy phÇn rÊt lín lµ do m©y, trêi mu«n s¾c Êy phÇn rÊt lín lµ do m©y, trêi

vµ ¸nh s¸ng t¹o nªn.

vµ ¸nh s¸ng t¹o nªn.

Theo Vò Tó Nam

Theo Vò Tó Nam

1-Xác định các vế câu trong từng câu ghép:

STT Vế 1 Vế 2

Câu 1

Câu 4 Câu 3 Câu 2

Câu 5

Trời xanh thẳm,

ai cũng thấy như thế.

Biển nhiều khi rất đẹp, Trời ầm ầm dông gió,

biển xám xịt, nặng nề.

Trời âm u mây mưa,

biển mơ màng dịu hơi sương.

Trời rải mây trắng nhạt,

biển cũng thẳm xanh.

như dâng cao lên, chắc nịch.

biển đục ngầu, giận dữ…

III-LuyÖn tËp:

Bài 2: Có thể tách mỗi vế câu ghép vừa tìm được ở bài tập 1 thành một câu đơn được không? Vì sao?

Không thể tách mỗi vế câu ghép trên thành một câu đơn, vì mỗi vế câu thể hiện một ý có quan hệ rất chặt chẽ với ý của các vế câu

khác.

III-LuyÖn tËp:

C©u ghÐp C©u ghÐp

LuyÖn tõ vµ c©u LuyÖn tõ vµ c©u

Bµi 3 (trang 8 )

Bµi 3 (trang 8 ) Thªm mét vÕ c©u vµo chç Thªm mét vÕ c©u vµo chç trèng ®Ó t¹o thµnh c©u ghÐp:

trèng ®Ó t¹o thµnh c©u ghÐp:

a) Mïa xu©n ®·

vÒ, ....

b) MÆt trêi mäc, ...

c) Trong truyÖn cæ tÝch c©y khÕ, ng êi em ch¨m chØ, hiÒn lµnh,

cßn ....

d) V× trêi m a to ...

tr¨m hoa ®ua në.

Mïa xu©n vÒ, tr¨m hoa ®ua

në.

C©u ghÐp C©u ghÐp

LuyÖn tõ vµ c©u LuyÖn tõ vµ c©u

Bµi 3 (trang 8 )

Bµi 3 (trang 8 ) Thªm mét vÕ c©u vµo chç Thªm mét vÕ c©u vµo chç trèng ®Ó t¹o thµnh c©u ghÐp:

trèng ®Ó t¹o thµnh c©u ghÐp:

a) Mïa xu©n ®·

vÒ, ....

b) MÆt trêi mäc, ...

c) Trong truyÖn cæ tÝch c©y khÕ, ng êi em ch¨m chØ, hiÒn lµnh,

cßn ....

d) V× trêi m a to ...

tr¨m hoa ®ua në.

s ¬ng tan dÇn.

MÆt trêi mäc, s ¬ng tan

dÇn.

C©u ghÐp C©u ghÐp

LuyÖn tõ vµ c©u LuyÖn tõ vµ c©u

Bµi 3 (trang 8 )

Bµi 3 (trang 8 ) Thªm mét vÕ c©u vµo chç Thªm mét vÕ c©u vµo chç trèng ®Ó t¹o thµnh c©u ghÐp:

trèng ®Ó t¹o thµnh c©u ghÐp:

a) Mïa xu©n ®·

vÒ, ....

b) MÆt trêi mäc, ...

c) Trong truyÖn cæ tÝch c©y khÕ, ng êi em ch¨m chØ, hiÒn lµnh,

cßn ....

d) V× trêi m a to ...

tr¨m hoa ®ua në.

s ¬ng tan dÇn.

ng êi anh th× tham lam, ®éc

¸c.

Trong truyÖn cæ tÝch C©y khÕ, ng êi em ch¨m chØ hiÒn lµnh, cßn ng êi anh th×

tham lam, ®éc ¸c.

Bµi 3 (trang 8 )

Bµi 3 (trang 8 ) Thªm mét vÕ c©u vµo chç Thªm mét vÕ c©u vµo chç trèng ®Ó t¹o thµnh c©u ghÐp:

trèng ®Ó t¹o thµnh c©u ghÐp:

a) Mïa xu©n ®·

vÒ, ....

b) MÆt trêi mäc, ...

c) Trong truyÖn cæ tÝch c©y khÕ, ng êi em ch¨m chØ, hiÒn lµnh,

cßn ....

d) V× trêi m a to ...

tr¨m hoa ®ua në.

s ¬ng tan dÇn.

ng êi anh th× tham lam, ®éc

nªn ® êng rÊt tr¬n. ¸c.

V× trêi m a to nªn ® êng rÊt

tr¬n.

Trß ch¬i

Trß ch¬i

Nèi mét vÕ c©u ë cét A víi A mét vÕ c©u ë cét B B ®Ó

t¹o thµnh c©u ghÐp thÝch hîp

B¸c Hå ®Õn:

Trêi rÐt, mäi ng êi vç tay hoan h«.

B¹n Hµ giái to¸n,

con ph¶i mÆc ¸o Êm.

em giái TiÕng ViÖt.

A B

1 phót

1 phót

§¸p ¸n

B¸c Hå ®Õn:

Trêi rÐt, mäi ng êi vç tay hoan h«

B¹n Hµ giái to¸n,

con ph¶i mÆc

¸o Êm

em giái TiÕng ViÖt

A A B B



* Câu ghép là câu do nhiều vế câu ghép ^{Câu ghép} lại. Mỗi vế câu ghép th ường có cấu tạo

giống một câu đơn (có đủ chủ ngữ, vị ngữ) và thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với ý của những vế câu khác.

II-Ghi nhớ:

II-Ghi nhớ: