Nghien cull Ton giao. Sd8 - 2012 41
TUC T H 6 DA Kl THACH
• •
VA VAN DE THACH DAO VIET
Mddau
Sau mdt thdi gian d i i nghien cifu tuc thd D i d Nam A ndi chung va Viet Nam ndi rieng, ciing nhif sifu t i m nghien ciiu ki thach Viet cung cie bp mdn khoa hoc khac nhit Kinh dich, Chu dich. Cam xa, Nhan dien va cich suf dung da trong eac tdn giio, l l giio, chimg tdi n h i n tha'y vai trd cua d i trong nlii v i n hda Viet ndi chung v i van hda da Viet ndi rieng la vd eiing quan trpng va tinh iing dung r i t cao mang ban sac d i e thii De he thd'ng mang tinh chinh luan xin trinh bay mdt sd' ket qua nhif sau:
Vai trd cua D i trong eupc sd'ng; Tuc thd D i d Viet Nam va mdt sd' nifdc khic; Ki thach Viet; X i y difng Bd mdn Thach dao Viet va ijtng dung trong cudc sd'ng.
1. Vai trd cua Da trong cuoc song Tii khi T r i i Di't duTdc hinh thanh h i y cdn trong he hon m a n g - ngudi d i n - Da difdc hinh thanh: e i c tap chat cung ti trpng - cung tinh c h i t hda II tu ve vdi nhau v i hinh t h i n h dia hinh tren mat di't "Thach quyen". Cao sinh v i t dufdc sinh sdi p h i t trien. Loai ngufdi ciing difdc p h i t trien t r o n g mdi trifdng dd. Cd the ndi tii khi loai ngvfdi bie't di, bie't ndi
•ngdn ngii", bie't kie'm i n v i hinh t h i n h c i e tdc ngiidi, mat di't da tifdng ddi hoan chinh tren be mat h i n h tinh t r i i di't cua c h u n g ta, t h a c h quyen da tifdng dd'i dn
LE MANH TUAN'*' dinh, cd niii cd sdng, cd ddng bang va c i e binh nguyen. Mac du nhu" vay nd v i n i m t h i m bie'n ddi theo thdi gian v i thinh thoang lai thay dd'i mang tinh vi md (nhuf chuyen ddi c i e lue dia), vi md (nhif ddng di't, niii lufa.) theo thdi gian l o i i ngifdi ngay cang phat trien. D i liic n i y ddng vai trd la diem tiia tinh than (hang ddng, dung cu) v i thdi ki dd da l i thdi ki dai nhi't trong thdi ki phat trien loai ngifdi.
D i edn l i ngudn nguyen lieu p h i t trien nen van minh loai ngifdi. "Di cd trong t i t ca, t i t ca cd trong da". Ta ciing bie't oic kim loai, ddng thiie vit... deu tuf da ma ra. Cac den dai, cac cdng trinh v i n hda, toan bd e i c thanh phd' ldn be, nha d, cie cdng trinh giao thdng deu dung de'n nguyen v i t lieu tit da. Toan bd cie m i y mdc thie't bi phue vu cho cdng ndng nghiep, eho suf phat trien v i n minh cua loai ngifdi deu bat ngudn tu; t i i nguyen khoang san trong d i .
Nhiing net tieu bieu ciia nen v i n minh tren the' gidi. Nam A ndi chung va Viet Nam ndi rieng nhif nen v i n minh Inca, Ai Cap, Trung Qud'c... ton tai qua nam t h i n g edn lai deu la Da... Ta ed the ndi
•Di cd trong tat ca, t i t ca cd trong di".
. KI SU Vat li hat nhan. nha suu tam. nghien cim ki thach Viet.
42
Nghien CUU Ton giao. Sd8 - 2012
2. Tuc thd Da
Ban ngay con ngufdi di kie'm an, tdi ve ngu trong h a n g hay diia v i o vich d i de nghi ngdi. D i liic nay se che chd bao ve con ngifdi trifdc thdi tiet khae nghiet, trifdc mifa gidng, si'm set, lut ldi.... Cing ngay con ngifdi cang p h i t trien v i thdng qua d i de tim ra liia, chuyen ddi mdt giai doan p h i t trien cua v i n minh loii ngufdi.
Trifdc thien nhien khde liet nhu" mufa bao, lii lut d i e biet la si'm set, hay ddng di't, sdng thin... qua kinh nghiem tit ddi np sang ddi kia, con ngiidi thi'y de'n vdi t i i nguyen D i difdc yen l i n h hdn. Thim ohi loai t i i nguyen n i y d i difdo huyen thoai hda va khi eon ngifdi de'n vdi nd thi tinh linh nghiem ciia D i difdc thiie hien. D i n d i n xui't hien tuc thd Di, con ngifdi guS gam niem tin, tham chi ifdc mong v i o Di. Huyen thoai Da ciing vdi Dao Miu ngay cang phat trien.
Trong thuat Ngii hanh, d i thude h i n h Thd' (theo nghia rdng), Thd l i Di't Me la ndi nudi sd'ng con ngifdi, cho con ngifdi ngudn t i i nguyen de p h i t trien. Di't ed tinh c h i t d i e biet ma eic ngu h i n h k h i c khdng cd: Di't khdng bao gid ndi g i i n Dat Me ludn bao dung v i che chd cho mudn loai. Di't me nhan nai chiu diing, ludn ludn cd ldng vi tha, "vi v i y he't ddi np sang ddi kia, D i chinh l i (Trdi eho Di't n h i n ) tifdng cua Di't. Dong thdi theo nghia rdng, D i thude hanh Thd ludn diing d vi tri trung t i m cua Ngii hanh, dieu n i y II giai tai sao con ngifdi lai cd tuc thd d i v i difdc gan vdi tuc thd Miu d Viet Nam ndi rieng v i -viing Nam A ndi chung.
Trong cie tdn giao ldn d i e biet l i 3 tdn giao: P h i t giio, Cdng giio, Islam g i i o deu g i n bd vdi Di. D i difdc suf dung l i m nguyen Ueu de xay diing den dai, mie'u mao. D i difdc dung de t i c tao tifdng ngifdi.
tifdng thii ma loai ngifdi suy tdn trong tin ngifdng cua minh. Da Ma Nao n i m trong that bao cua nha Phit, difng ngdi thif 6 tao ra chit Phat. D i dufdc phong Thinh, tu:
"Pero" chinh la "hdn da tang", trong Cdng giao vdi Dao giio, D i difdo su: dung va tifdng trifng nhuf dia •vi, chifc tifdc...
O the' ki XIV tai Chiu Au, Cdng giao dang hufng thinh, ngifdi ta da x i y diing mdt vifdn dia dang m i d trong dd Da dufdc su: dung nhif mdt phep mau trong viec tu luyen, ddng thdi D i eiing difdc sii dung de chiia b i c h benh... O Viet Nam do dia hinh, dia mao, tit xa xiia ngufdi Viet da don vdi D i nhif mdt chd diia mang tinh tinh t h i n , mang tinh tdn giao (co le nghi), v i tii ddi np ndi tie'p ddi kia de'n vdi D i dufdc an l i n h , difdc che chd, difdc gui gam va c i u nguyen, tin rang ne'u c h i n thanh se difdc linh iing. Ciing tit d6 ngifdi ta coi Da la diem tifa ve mat tam linh, va song h i n h vdi tuc thd Mau thi tuc thd Da ciing r a ddi.
Ta cd the thi'y tue thd D i hien nay bieu hien cdn lai d cac viing cao, vung ddng bao dan tdc thieu sd', trong cac h a n g ddng... Tieu bieu l i vung Trung Nam Bd, d viing ddng bao d i n tdc Cham cd tuc thd e i c bd p h i n cua Dan dng, Dan ba...trong tin ngiidng 'phon thiic", cac vien d i cd hinh ngiidi mang bieu tifdng nhif Than Di't, T h i n Rifng, difdc thd de c i u miia m a n g bdi thu, cudc sd'ng no i'm... Dien hinh l i Chiia Hifdng, tai Dpng chinh cd nhftng khdi Thach nhii mang y nghia t i m linh difde huyen thoai hda cung vdi tuc thd Man nhu": "dun gao", 'ciy vang", "ciy bac""... da di v i o ddi sd'ng tam linh tit n g i n n i m nay. O Lang Sdn cd Nang" Td Thi, d Thanh Hda cd Hdn Vpng Phu... Va mang d i m tinh t i m linh hdn la khu di tich Den Sinh, Den Hda tai thdn
Le Manh Tuan. Tiic thd Dd..
43 An Miu, xa Le Ldi, Chi Linh, Hai Difdng.Ndi d i y thd khdi d i hinh ngifdi phu nft dang sinh nd. Tifdng truyen la di'u tich cua Diic T h i n h Phi Hong... Tai d i y ai hie'm mudn ve difdng con cai, thanh t i m lam le cau tii thi den. 70% difdc toai nguyen {Bao Khoa hoc va Ddi sd'ng, ngay 26/6/3013). Tai khu di tich Thanh Cd Loa, Ha Ndi cd Am thd mdt -vien d i cut dau gpi la Am Mi Chiu. Ai thanh t i m c i u duyen deu difdc toai nguyen {Bao KHDS ngay 34/7/8012).
Tai xa Vin Hda, Ba Vi, Ha Ndi cd day niu mang hinh bd ngiic khdng id cua ngifdi phu nft. Xud'ng phia dftdi l i mdt cii gieiig d i m i theo tieiig Mifdng cd cd ten Phd Che, quanh nam day nftdc trong khi ca -vimg bi han hin. Theo quan niem d i n gian, neii l i y nifdc d gie'ng dd ve diing trong an ud'ng se difdc khde manh va n g i n dftdc benh tit. Nhifng ne'u vi pham se bi trifng phat {cd mdt ngitdi dan dng den Gie'ng cdi tjuan ao tam va ngay lap titc bi mdt benh la da chiia d nhieu ndi nhiing benh khdng khoi} Vi the'Gieiig ngay c i n g thieng hda v i di v i o tin ngftdng cua khu •vifc {Bao KHDS ngay 05/6/3012). Cdn ri't nhieu tft lieu k h i c mieu ta tuc thd Da, sii kinh trpng Di mang tinh t i m linh d k h i p eic mien di't nftdc, da v i dang ton tai tft xa xfta dftdc linh ifng hda, huyen thoai hda... song h i n h vdi cac l l nghi t i p tuc khac trong sii phit trien van hda t i m linh d Viet Nam.
Ta cd the ndi tuc thd Miu l i hinh thftc thd eimg d i e triing cua eic dan eft ndng nghiep, the hien ldng kinh trpng vdi (juyen n i n g sinh san va ldng bie't dn td tien. Tin ngftdng thd Miu t h u i n tuy l i trong cac phu; Phii Diy, Phu Sdng, phu Tay Ho. Thd Miu cdn g i n vdi eic tin ngftdng khic. Den Mau thftdng nam ben canh hoac sau dien thd Phit, thd eic vi anh hung d i n tdc... Tin ngftdng thd Miu ciing ed mdi quan he v i nhieu khi dong nha't vdi tin
ngftdng thd Da. Hien tftdng thd Di hay cd lien quan de'n tuc thd Da •vi nhft hinh thftc thd: "Ki thach phu nhin" cua •viing Nam Trung Bd hay truyen thuye't Hai Ba Trftng sau khi che't linh hdn ket thanh Da trdi theo ddng de'n Thing Long dftdc d i n lang Ddng Nhin vdt len... {tiidng thd Phat Ba dude dao tha'y dchiia Ba Da).
Chung ta bie't t i t ca nhiing khdi da dftdc sung kinh di vao ddi sd'ng t i m linh deu la nhiing vien d i nguyen ven (con ngWdi chiia tac dpng) do trdi di't sinh ra qua n i m t h i n g dftdc m i l dua cua mifa gid, nhiet dp...mang hinh h i i cd tinh nghe thuat cao, cd quyen uy trong ddi sd'ng t i m linh cua ngftdi Viet.
Dieu d i e biet la khdng mdt vien da nao gid'ng nhau. Mdi vien cd mdt net nghe thuat, sac thai rieng, mdt huyen thoai rieng di s i u vao tiem thftc con ngftdi trong tuc thd da. Nhft viy, rd r a n g Da iing vdi cau "Trdi sinh hinh, Di't sinh tftdng", m i d i la tftdng tftc la mang mdt thdng diep t i m linh k h i c nhau, sft linh ifng ciing k h i c nhau (nhft da neu d tren).
Mdi vien da la mdt "tieu vu trii'. d d i y i n chfta bao thdng tin: c i u true v i t chit, n a n g Iftdng d i e thii {ma chi chiem nghiem theo thdi giaii), hinh dang mau sac nghe thuat, nghe thuat cua thien nhien thi dftdc gpi la Ki Thach. O day chft ki dftdc hieu la ki la, ki di, ki cdng.
3. Ki thach
Tit ca nhiing vien d i ndi chung hay mdt t i p hdp nhiing vien da trong h a n g ddng, d bai Da dftdc huyen thoai hda de dfta vao ddi sd'ng t i m linh trong tue thd D i deu g i n nhft nguyen ven va nd mang tinh trftdng tdn. Vi the' nd dftdc dfta vao tin ngftdng de tdn tai de'n n g i y nay v i dftdc gpi la ki thach. Ki thach la con de cua Da, l i thdng diep cua thien nhien.
44 Nghien curu Ton giao. Sd'8 2012
Thdng qua nhiing vien da ed tinh nghe thuat cao nhft hinh ngftdi, hinh thii, t h i m chi hoa van tren d i cd ca ndi dung cua mdt c i u chuyen. Sft hinh t h i n h ra ki thach phai m i t vai chuc nghin nam, t h i m chi h a n g t r i m trieu nam. Ki thach Viet Nam ed t i t ca trong cac t i p dia c h i t nhft: rubi, saphia de'n b i n quy nhft caseddn, m i n i o , thach anh... cho de'n cie t i p khoang v i t va ke ca da vdi. De d i n h g i i ki thach phai dfta vao 6 tieu chi sau diy:
Tieu chi 1. Hinh: Tieu ehi nay the hien tinh nghe thuat ciia vien Da, chu de cua vien d i mud'n ndi, vl nhft cd vien d i hinh ngftdi, hinh manh sft, tham ohI hinh mdt trie't n h i n t r i m tft...
Tieu chi 3. The: Ndi len c i u true cua vien d i . Tudi dia chi't cua vien d i . Ndi vien da dftdc sinh ra.
Tieu chi 3. Mau: D i cd t i t ca eic miu.
Trong cung mdt loai d i ciing cd cie m i u k h i c nhau, ndi len g i i tri eua vien d i .
Tieu chi 4. Chat: Ndi len ban chi't c i u tao cua vien d i ( g i i tri eiia vien d i , dp trong, dp cftng cang cao, dp ddng deu cang cao thi g i i tri vien d i c i n g ldn) thftdng l i y dp cftng theo thang Mohs kim eftdng la 10. Nhft rubi, saphia cd dp cftng l i 9, thach anh cd dp citng la 7...
Tieu cbi 5. Hoa van: l i hinh ve tren d i do cie ldp v i t chi't k h i e nhau tao nen, Hoa v i n hpa tiei; c i n g dep cang g i n vdi cie huyen thoai hay truyen thuye't thi g i i tri
•vien d i c i n g ldn dftdc gpi la ki thft Tieu chi 6. Dp hi h&u: hay la dp hie'm cd, c i n g ddc ve hinh, ve chit, thi gia tri cang cao. Tieu chi n i y cung the hien c i i duyen eua ngftdi de'n vdi Da (quy v i t tim quy n h i n ) .
d ki thach sft hap dan d i u tien la nghe thuat, nghe thuat thien tao, va ki la bdi khdng cd •vien d i nao gidng •vien da nao. O mdt •vien da vdi gdc nhin khac nhau dit mdt the' difng hay the' nam d i eho nhufng ndi dung nghe thuat k h i c nhau. Di'y chinh la sft hi'p d i n cua nd. Khdng phai bong nhien ngftdi ta khdng diing tft xem Di ma diing tft thftdng lam. Ki thach l i nghe thuat cua nghe thuat, nd cd cii dep ve hinh, cai dep ve chit, ve miu, lai mang ndi dung van hda v i tinh giao due khic nhau nhftng deu la do thien tao.
Thftdng lam mdt t i e p h i m ki thach cho ta suy tftdng sft hinh t h i n h tao ra nd.
Rdi k h i m p h i nhftng thdng diep ma Da mud'n ndi cua mdt vien D i hoac mdt cum Da. Ban c h i t cua Da la "vd ngdn, tinh ling", nhftng D i c i n g khdng ndi, con ngftdi cang mud'n k h i m p h i , cd nhiing vien da tinh cd gid'ng ngftdi, gid'ng thii, gid'ng mdt bftc tranh. Tit ca deu tao nen nhiing thdng diep s i u sic. Ching han vien d i hinh Miu tu:. Khi n g i m d i oho ta suy nghia ve cude sd'ng "Chft Hieu" phai dat len h a n g dau.
Die diem ed ban cua Di la cftng ran va cd tinh trftdng ton theo thdi gian Con ngftdi deii vdi D i " ki thach" ngoai tinh nghe thuit, tinh giao due cd the phai diia vao dd v i coi nhft cd mdt •vi t h i n dang d trong d i tao ra (Phan sau se trinh bay tai sao).
Ki Thach la con de cua Da m i Da la d i e trftng cd ban cua nui (nui da). Ma niii D i la chd'n linh thieng la ndi thdng linh gifta Trdi va Di't. Cho nen Ki Thach la phftdng tien de truyen dat nhftng mong mud'n cua, con ngftdi vdi c i e the' Ifte sieu nhien khac. Di'y chinh l i sft hi'p dan, sif sung b i i (neii hieu biet) vdi Da ndi ehung v i Ki Thach ndi rieng.
Le Manh Tua'n. Tnc thdDd. 45
Mdt vien D i khi da dat dftdc 6 tieu chi {Thien nhien nudi diidng tai hien triidng) dftdc con ngifdi tdn tao {trong bd situ tam cua ca nhan) thi trd thanh mdt t i e p h i m Ki Thach cd gia tri. O diy, ta hieu r a n g sft tdn tao nudi dftdng, sft Iftdc bd phan thfta cua mdt t i c p h i m khdng dftdc qua 20% phai dam bao tinh ban quyen cua thien nhien, sau dd day cdng nudi dftdng de thanh mdt t i c p h i m cd chu de hoac mdt cum t i c pham de phan i n h ndi dung.
Ban than mdt vien Da dat dftdc {6 tieu chi ) cd y nghia giao due (van hda) nhft me con, thay trd. Nd cdn cd n i n g Ifte d i e thu do h i p thu n i n g Iftdng tft vu tru va tft ldng di't sau mdt thdi gian dai ke tft khi nd dftdc sinh ra. Cung vdi stf tftdng t i e gifta cac ldp v i t c h i t khac nhau tao ra n i n g Iftptng d i e thu cua nd. Ne'u ta hieu bie't Da, Da dftdc dat dimg chd {nha't vi, nhi hiidng diing vdi ddi tftdng con ngftdi va khdng gian sinh tdn thi p h i t huy he't tac dung cua nd, giup cho chu n h i n (ngiicfi), chu the (khdng gian) cd Di, hieu qua se dftdc mdt n a n g Iftdng td't {nang litdng diidc hieu la khi va tia).
4. Ki thach va van de x i y dftng bd mdn Thach Dao Viet va utng dung
Dftdc thfta hftdng tuc thd Da cua dng cha de lai, nghien cifu, tim hieu them cho ta thi'y mdt sd' van de nhft sau:
1. Tit ca c i e mau da (tic p h i m ) dftdc thd hoac dftdc sftu tam deu gift nguyen hinh h i i v i m a n g nhiing thdng diep sau sac vi nhft huyen thoai theo sau nd hay ndi dung n g h e t h u i t nd m a n g lai.
2. D i gan bd vdi ddi sd'ng t i m linh s i u dim v i dftdc truyen tft ddi np sang ddi kia.
Tuc thd D i cua tin ngftdng ngftdi Viet dong thdi hda ddng va tdn vinh eac le nghi tin ngftdng k h i c nhtf thd Mlu, thd cio anh hung, danh n h i n , va t h i m chi hda trong P h i t giio, Dao g i i o ma khdng lam
mat di ban sac rieng eua Da. Chtfa ke Da dtfde che' t i c hinh ngftdi, hinh thii de phuc
•vu eic muc dich tdn giao.
3. Thdi gian sinh ra Da cd trftdc loai ngftdi, gia tri ldn nhi't cua Di la tinh trftdng tdn. Nhftng di san xa xfta cdn lai de'n ngay nay qua bao t h i n g ngay la Da va nd cdn trftdng tdn tiep tuc vdi thdi gian.
4. Ban than ki thach, ngoai g i i tri nghe thuat, g i i tri van hda va vi tri trong ddi sd'ng tam linh cua eft d i n Nam A ndi ehung va Viet Nam ndi rieng, moi loai ki thach (theo 6 tieu chi) cd nhiing n a n g Iftdng d i e thu rieng dftdc gpi l i linh khi ma ki thach tich tu dftdc qua q u i trinh hinh thanh (xac dinh dtfde b i n g phtfdng phap thien, cam xa, nhan dien). O diy, ta loai trft cac loai d i cd c h i t phdng xa...
5. Trong q u i trinh nghien citu sftu t i m cho thay:
a. Tuc thd da cd c i n nguyen cua nd v i dftdc truyen tft the'he nay sang the'he khac.
b. D i cd tinh trftdng tdn v i tinh mau nhiem.
c. D i cd n a n g Iftdng d i e thu va sft quyen uy.
d. Da hda ddng vdi cac tdn giio: Phat giao, Cdng giao, Dao giao v i cie tin ngftdng k h i c m i khdng lam mat di ban sac rieng cua minh, ngftdc lai thdng qua D i cac tin ngftdng khac dftdc suy tdn, trftdng tdn.
De hieu sau sac va phat huy tuc thd Di cua ngftdi Viet, bao tdn nhftng bau v i t cua thien nhien va iing dung trong cudc sd'ng, sau mdt thdi gian d i i nghien citu khao nghiem qua thftc tien thi'y c i n thiet phai chinh luan hda ve Da ndi chung va ki thaeh ndi rieng. Chimg tdi d i bftdo d i u x i y dftng Bd mdn Thach Dao Viet
46
Nghien CUU Ton giao. S('>'8 - 2012 Ndi dung ehlnh cua Bd mdn ThachDao Viet.
Nhiing cd sd chinh cua bd mdn 1. Da mang tinh triidng ton
2. Ki Thach la thdng diep cua Thien nhien (d Trdi sinh hinh, d Di't sinh ttfdng. Da la tftdng cua Di't).
Vi v i y Bd mdn Thach Dao Viet la: Bd mdn di tim thdng diep ciia thien nhien nhufng quy luat cua tao hda giup con ngftdi hieu bie't ve thien nhien, ve tao hda de phat trien mdt each ben vftng thdng qua sft giao hda gifta con ngftdi vdi mdt t i c p h i m ki thach hoac mdt cum tao pham cho mpt muc dich.
Thach dao Viet gom: 5 ldp lang 1. Thach My: Tim cai dep cua d i - tinh nghe thuat (diy l i nghe t h u i t thien tao).
2. Thach Van: Tinh g i i o due cua d i thdng qua c i e chu de, huyen thoai, t i p tuc.
3. Thach Kie'n: Ciu true ciia D i - tinh khoa hpe.
4. Thach Phap: Quyen uy cua D i - tinh t i m linh.
5. Thach Y: Nang Iftdng cua Da anh hftdng de'n sftc khde con ngftdi tinh khoa hpe.
Tdng hda 5 ldp lang tren. Da dftdc iing dung nhft: "vi thude Nam, thude Bae trong khdng gian sinh ton" gdp p h i n x i y dftng phuc trach cho mpt c i nhan, gia dinh va x i hdi.
Cii the:
1. Nang liidng cua da do chat va mau quy dinh Ong vdi ngu hanh ve mau, ve hinh Da cd nang liidng am, nang liic ditdJig (kie'n thftc cam xa - nhan dien).
2. Hiidng va vi tri dat da: De phat huy he't t i c dung cua Da trong khdng gian sinh tdn t u i n theo bat trach (bd'n phftdng - t i m hftdng hai mftdi ttf sdn) sao cho phu hdp t h u i n thi kich hoat gia tang linh khi td't, nghich thi han che' ngan chan khi xiu, khi khdng hdp.
3. Khdng gian sinh ton dvfdc hieu la:
n h i d, khu vftc lam viec hoac mdt viing chung cho cdng ddng dan ctf.
Khdng gian sinh tdn gdm 5 cu'a:
a. Cu'a linh: Ndi the hien tdn g i i o tin ngtfdng, tap tuc truyen thd'ng...
b. Ciia nap. Bep, nha i n , ndi cung ci'p thtfc phim..
c. Cua diidng: Phdng ngu, ndi nghi ngdi an dtfdng, vui chdi...
d. Cu'a tiep: Ndi l i m viec, phdng khich (ndi chiing minh l i ai vdi cdng ddng xa hdi).
e. Ciia xa: N h i ve sinh, mdi trftdng, canh quan...
Nam cu'a nay t h u i n theo i m dftdng - ngii hanh thi dftdc gpi la ngii linh, nghich gpi l i ngu quy. Vdi tifng ban menh cua chu the (con ngftdi hay cdng ddng).
Nhiing cdsof Ong dung ciia Thach dao Viet
Ta deu bie't tft vd ciic sinh Itfdng nghi, Iftdng nghi sinh tft tftdng, tft ttfdng sinh b i t quai (thanh hai miidi tii sdn)
Trong van hanh cua thdi gian, gid sinh, ngay sinh, t h i n g sinh, nam sinh, Menh cua con ngtfdi dftdc gan vdi mftdi can - mftdi hai chi cung vdi ngu hanh.
Tong hdp nhiing dieu tren dtfde gpi la menh cua mdt con ngtfdi dtfde l i p trinh
Le Manh Tuan. Tiic thdDd. 47
theo thdi gian cho mdt c i the, gia dinh, xa hdi, rdng hdn l i tao hda vdi mdt chu the.
Chu the: Con ngtfdi, gia dinh, x i hdi deu cd bd'n dai ttf tru dd la:
Phiic. l i nen t a n g cudc sdiig.
Menh: la gid n g i y t h i n g n i m sinh khdng ai gid'ng ai (day ehlnh la m i hda cua tao hda).
Phong: la mdi trftdng sd'ng va lam viec (ke ca khi m i t di).
Tri: kie'n thftc va tri tue (tu tip... dftc n i n g t h i n g sd).
Ki thach luc n i y ddng vai trd:
a. La tac pham hoac mdt cum tac pham tdn vinh khdng gian sinh ton (gia dinh hoac ndi cdng cdng).
b. Dieu phdi lai khi, tang khi thuan, giam thieu khi xau giup chu nhan hoac ngiidi tiem can can bang am diidng.
c. La ndi giao tie'p cua the khi chat va the khi quang, giup can bang am diidng tang linh khi trong qua trinh tiem can hoac tu tap.
d. Bao ton nhiing bau vat cua Thien nhien cho the'he mai sau. (mpt bd sftu t i p
vien bao t a n g cua gia dinh, ddng hp nhft la v i t gia bao truyen tft ddi np sang ddi kia mang tinh giao due cao).
Sau mpt thdi gian dai sftu t i m , nghien eiiu p h i t huy tuc thd d i , giai thich b i n g khoa hoc, iing dung kinh dich, chu dich va truyen thd'ng thd D i va thftdng lam Da cua dng cha, tham khao v i hpe t i p cie phftdng phap ifng xu; vdi D i cua eic nftdc, chung tdi da he thd'ng mang tinh chinh l u i n eho c i c h ifng xft - su' d u n g ki
thaeh trong cudc sd'ng, nhtf nhiing vien soi, hdn d i l i m mdng eho Bd mdn Thach Dao Viet va da dat dtfde nhiing ke't qua kha quan. Mong nud'n ngay cang hoan thien hdn cho bd mdn n i y .
Ldi ke't
Vdi t r i c h nhiem ldn lao bao tdn cac v i t the thien nhien, cu the la bau vat ki thach cho the' he mai sau, p h i t huy tuc thd D i cua dng cha ta de lai, hoan thien chinh l u i n vc tuc thd da, chdi di, ifng dung d i trong phong thuy vdi hi vpng p h i t trien van hda D i Viet gdp mdt phan vao viee xay dftng nen v i n hda Viet Nam, d i m da ban sac dan tdc, sau mdt thdi gian dai, ddn •vi nghien ciiu, siiu t i m ki thach Viet thude Trung tfdng Hdi Di san Van hda Viet Nam da cd vai nghin t i c p h i m dtfcfc trifng bay tai Hoang Thanh T h i n g Long (Di san Vin hda The gidi) dftdc g i n chuc n i m nay phuc vu ddng bao trong nftdc v i k h i c h qud'c te', nhi't la cac ngay le ldn cua dan tdc. Dong thdi ciing thftc hien cie dft an mang tam qud'c gia nhft Cdt Da The tai Den Thftdng khu di tich Den Himg, Phii Thp v i dang x i y dftng cac dft an Dan Lac Hong, Dan Tri an, Thach Vien v i cac dft an khac.
Vdi mdt t i m huyet gdp p h i n x i y dftng van hda D i Viet, bao tdn t i i nguyen thien nhien cho cac the'he mai sau, chimg tdi rat mong cac cd quan quan II, eac td chftc, ca n h i n quan tam de'n Di Viet.
Nhftng ldi tri i n :
Sdn vd thach bat ki Thuy vd thach bat thanh
Dien vd thach bai tii Gia vd thach bai phii./
