T C N C Y H Phy t r ú d n g 80 (3C) - 2 0 1 2
minutes (18 • 45). In 2003. there were 3 cases of Grave's disease and ín 2009 was 1 case of nodular goiter that have to be changad to open surgery because of severe bleeding. There wasn 't any case ofpermanei^
hypoparathyroidism. In conclusión, endoscopic thyroidectomy can be performed for all kinds of thyroid diseases even reoperation after last opon surgery,
K e y w o r d s : e n d o s c o p i c t h y r o i d e c t o m y , t o t a l t h y r o i d e c t o m y , n o d u l a r g o i t e r
UNG THU' BÓNG VATER: KÉT QUÁ OlÉU TRj TAI KHOA PHÁU THUÁT TIÉU HÓA BÉNH VIÉN VIÉT DÚC
D o T r u ó n g Son Tn/ang D^i hpc Y Há NQÍ
Ung thu bóng Vater lá lopi u hiém. eó tién lup'ng tót han so váí các lopí u khác vúng quanh bóng. Phéu thupt cát tá-tpy lá diéu trj li/a chpn cúa UTbóng Vater Nghién cwuus nhám dánh giá két quá diéu tri phéu thupt ung thu bóng Vater tpi khoa Phiu thuát Tiéu hóa BV Viét Dúc Tú tháng 1/1999 - 12/2007. 80 BN ehán doán xáe djnh tá ung thu bóng Vater (adenoeareinoma) dá dupc phau thupt, bao góm 46 BN (57,5%) lá nam vá 34 BN (42,5%,) lá nú. Tuói trung binh: 56,3 ± 13,05 tuóí (21 - 82), 56/80 BN (70%) u xuátphátUf lién báo phú bóng Vater, 11 BN (13.8%>) khóng xác djnh dupc vj tri xuát phát. só con Ipi lá tú óng tpy, ptiÁn CUÓI ÓFviC vá niém mpc tá tráng Sé BN dá có di cán hpch lá 54/80 (67.2%). Giai dopn bénh g$p nhíéu nhét.
GD III (57.5%>). Két quá pháu thu$t: Ty Ip cát du-pc u (DPC) lá 50%. nói tát 42,5%. thám do 7.5%. Thái gian mó trung binh (DPC) 222,9 ± 21,9 phút (180-250). Bién chúng sau mó 11.3%, tú vong 2,5%. Ty Ip sóng 5-nám (DPCJ lá 18%.
T Ú k h o á : u n g t h u ' b ó n g Vater, p h á u t h u g t cat tá - t u y
\. O A T V A N O É
Ung t h u bóng Vater lá bgnh hiém, ty Ig ggp chí trong khoang 0 . 0 6 3 % - 0 , 2 1 % qua các khám nghigm l ú thi, tuy nhién ty Ig cát d u p c u Igi khá eao, tói 1 0 % - 3 0 % eúa ung t h u vúng quanh bóng. Ung t h u bóng Vater lá logi u ác tính có tién l u p n g khá quan nhát trong só eác ung t h u vüng quanh bóng Vater sau khi d u p c mó cát bó u vói n h ü n g nguyén tac ung t h u hpc chuán m y c [ 1 ] .
H i n h 1 : Vj trí u t u y é n vá u n g t h y bóng Vater;
a, tCp n i é m m ? c tá t r á n g ; b, tú" b ó n g Vater; c, tú* o n g t u y é n t g y n g o a i tiét (Nguón: [21)
200
TCNCYH Phy trUOng 80 (3C) - 2012 vé mát giái pháu hpe bóng Vater khá phúe
tap, bao góm 3 lóp lien báo phú (epithelia) khác nhau: niém mgc tá tráng, lien báo phú óng mát vá lién báo phú óng tyy (hinh 1). Tren thu'c té nhiéu khi rát khó xác djnh chính xác diém xuát phát eúa u lá thupe vüng nao, dgc biét khí tón thuóng u dá khá to (ung thu giai dogn tién tnén).
Myc tiéu cüa bái báo náy lá dánh giá két quá diéu trj pháu thugt ung thu bóng Vater tgi khoa Pháu thugt Tiéu hóa BV Vigt Dúc
II. BÓI TU'P'NG VÁ PHU'aNG PHÁP
DÓi tupng nghién cúu
Bao góm nhúng bénh nhán diéu tri t9¡
khoa pháu thugt tiéu hóa bénh vign Vigt Dúc dupc xáe dinh chán doán sau mó (bói PTV vá BS GPB) lá ung thu bóng Vater (theo dinh nghTa nhu dá néu), trong khoáng thói gian tú tháng 1/1997 den tháng 12/2007.
Khóng chpn váo nghién cúu u vüng dáu tyy khóng phái lá ung thu vá các u thuóc logi ung thu tuyén óng tyy ngogi tiét (exoerine . ductal pancreatic adenocarcinoma).
Phuong pháp nghién cúu
Nghién cúu mó tá hói cúu dya tren eác hó so luu trú VÓI các tiéu chuán: Dáy dú thóng tin, có két quá xét nghiém gíái phlu bgnh cúa khoa GPB bénh vign Vigt Dúc.
MÓ tá các ty Ig vé dgc díém nhán chúng hpe (tuói, giói, lói sóng...); các trigu ehúng lám
\ sáng vá eán lám sáng, dge diém tón thuóng
(mó bgnh hpe), các ty le bién chúng sau mó, túe vong vá két quá xa sau mó.
Xú ly só líéu: Các bién dinh tính dupe mó tá duói dgng eác ty Ig %; bién djnh lupng duói dang các giá tri trung binh (TB) vá dó Igeh . chuán (SD), giá trj tói thiéu vá tói da (Min-Max).
^ Thói gian sóng thém sau mó dupc mó tá theo (( phuang pháp Kaplan-Meier vá test Log-Rank
^ dé so sánh giüa các nhóm, sy khác bigt có y nghía thóng ké khl p ^ 0,05. Qúa trinh phán
tích só liéurá sú dyng phán mém SPSS 13.0
III. KÉT QUÁMót só dgc diém chung cúa nhóm BN nghíén cúu
Giói: Nam: 46 BN (57,5%) Nú: 34 BN (42,5%) Ty Ig nam/nú :1.35 Tuói: 56,3 ± 13,05 tuói (21-82), Lám sáng: (báng 1)
Báng 1. Trigu chúng lám sáng cúa BN truóc mó
Tri?u chú'ng lám sáng Sút cán
Dau byng Dáy byng Váng da Ni^ffc tiéu váng Phán bac máu NgÍFa Túi mgt cáng to
n 76 50 56 65 48 4 45 52
• %
95,0 62,5 70,0 81,3 60,0 5,0 56,3 65,0 Két quá siéu ám cho tháy có 62% só BN tháy ró be? u, 70,7% giám ám, 8,6% táng ám, 13,8% lá ám h6n ho'p. Hinh ánh éng mát chú dan (> 10mm) g?p & 62,1 % vá dan óng Wirsung (> 5mm)lá 24,6%.Trén phim chyp CLVT ó byng tháy ró hinh ánh bó u 56,9% só BN, hinh ánh u giám ty trpng gíp ó' da só BÑ (68,9%). Da só BN có l<ich thu'ác u do tren phim chup CLVT nám trong khoáng 20 - 50mm (77,6%).
000 díém giái pháu bénh hQC cúa tón thuo'ng
Két quá xét nghi$m giái pháu benh hpc cho
tháy (báng 2), vé mát dai thé: 66/80 BN (70,0%)
lá adenocarcinome có xuát phát tú' lóp lién báo
phú cúa bóng Vater; 6/80 BN (7,6%) xuát phát-
tú- lóp lién báo phú cúa óng tyy; 5/80 BN (6,2%)
201TCNCYH Phg trUdng 80 (3C) - 2012 xuát phát tú' phán cuéi cúa óng mSt chú; chi có 2/80 BN (2,5%) lá tir niém m?c tá tráng váo bóng Vater Có 11/80 BN (13,8%) khóng xác dinh du'Qc diém xuál phát cúa u nguyén phát
Báng 2. D^c diém Gláí pháu bénh hpc cúa tón thycng D^c diém GPBH
cúa ton thu'áng
Diém xuát phát cúa UT bóng Vater Tú' lóp lién báo phú cúa bóng Vater Tú' ló'p lién báo phú cúa óng tyy Tü phán cuói óng m§t chú Tú' mém mgc tá tráng Khóng xác djnh dug'c
n (%) (n = 80) 56 (70,0) 6(7,5) 5(6,3) 2 (2,5) 11 (13,7) 54 (67,2) Hach có di cán
Tinh trang di cán cúa u nguyén phát Di can gan
5 (6,3) 6(7,5) Di cán ra phúc mac
Két quá xét nghiém mó hgc (vi thé) UTBM tuyén nhú
UYBM tuyén nháy UTBM tuyén bé UTBM tuyén óng UTBM tuyén nhung mao
27 (33,8) 23 (28,7) 20 (25,0) 2 (2,5) 2 (2,5) 6 (7,5) UTBM tuyén nang
Giai doan bénh GO 1 (T1-2N0M0) GD 2 (T3N0MO) GD3(T1-3N1M0
1(1,3) 22 (27,4) 46 (57.5) 11 (13,8) GD4(T1-3N0-1M1/T3N0-1M1)
- ruOt, 21 BN (26,3%) dücíc lám cá 2 miéng né¡
(DD - HT + mét-ru0t). Có 6 BN chi mó thám dó (7,5%). Thó'i gian mó trung binh cúa phiu thuSt DPC lá 222,9 ± 21,95 phüt (180-250), cúa nói tát lá 88,2 ± 19,18 (60 - 180). Bién chú'ng sau mó: Có 9 BN (11,3%), trong dócó 2 BN tú vong (2,5%). Ty lé cát duc^c u trong nghién cúu náy lá 40/40BN (50%).
Báng 3. Két quá phau thuét
Két quá pháu thuét (báng 3)
Trong só 80 BN, có 40 BN dug'c cát khói tá - dáu tyy (50%), 34 BN (42,5) nói tát trong dó có 2 BN nói da dáy - hóng tráng, 11 BN nói mgt
Oéc diém GPBH cúa tón thü'o'ng
n('/.) (n = 80) Phu'ang pháp phlu thuét
Cát khói tá-dáu tyy (DPC) Nói tát
Da dáy- hóng tráng Mgt-njQt DD-HT * Mét rugt Mó thám dó
40 (50,0) 34 (42,5) 2(2,5) 11 (13,7) 21 (26,31 6(7,5) Thói gian mó TB (phút)
DPC(n=40) 222,9 ±21,95 (180-250) NÓitát(n=34) 88,2119,18(60-180) Bién chúng sau mó 9(11,3)
Cháy máu trong ó byng 1 Rótyy
Rómét
1 2
Viém phói néng sa mó ^ Nhiém tnjng vét mó
Tü vong
Ngáy nám vién TB (ngáy) DPC
Nói tát Thám dó Két quá xa sau mó:
Sóng thém 5 nám (DPC) 15,7 12,0 ±
9,2 4 2(2,5)
±4,6 ngáy : 0,97 ngSy
±1,5 ngáy
18%
202
T C N C Y H Phu trUdng 80 (3C) - 2012
IV. B A N L U Á N
Trong khoáng t h ó i gian 10 nám (tháng 1/1997 den tháng 12/2007), tai khoa PTTH bénh vién Viét D ú c dá mó cho 80 BN ¡Su-ac chán doán xác dinh lá ung thu' bóng Vater, bao góm 46 nam (57,5%) vá 34 n ú (42,5%), ty I?
nam/nú lá 1.35. Tuói trung binh cúa cá nhóm BN nghién c ú u lá 56,3±13,05 (21-82), lúa tuói gap nhiéu nhát lá 5 1 - 60 tuói (23/80, 28,8%), có 9/80 BN (11,3%) có tuói >70; Thó'i gian trung binh t ú khi xuát hi§n triéu c h ú n g dáu tién den khi duóC xác djnh chán doán tru'óc mó lá 7,8±4,5 tuán (60% só BN có thói gian náy lá khoáng 1-3 tháng). Sút cán, dau bung lá 2 tri^u chúng co náng thu'óng gáp a BN ung thu' bóng Vater; váng da, phán bgc máu, túí mát cáng to lá nhúng dáu hi^u rát ggi y cúa ung thu bóng Vater (báng 1)
Tinh trgng thiéu máu gáp ó 34/80 BN (42,5%), trong dó có 21/46 nam (45,7%) vói múc HST < 125g/L vá 13/34 n ú (38,2%) vói HST < 115g/L. Nóng dp CA19 - 9 khá cao vá rát phán tan ó BN ung thu" bóng Vater vói múc tmng binh la 3078,5 ± 9651,19 U/ml ( 1 - 65110), 95% Cl = 540,89 - 5651,19.
Có 11/80 BN (13,8%) khi mó ra tháy dá có di cán gan vá/hoac di cán ra phúc mac. Oiéu náy cho tháy vigc dánh giá giai dogn bénh cúa ctiúng toi con chu-a tót, vi dá có tói 13,8% só BN khi mó ra m ó i phát hign du'ac các lan trán ung thu' xa khói vi trí u nguyén phát. Ty Ig cát u triét cán trong ung thu- bóng Vater cúa Hans G. Beger v á c s [ 1 ] cao h o n nhiéu, 7 7 , 8 % trong dó só BN du-oc cát triét can (RO) chí lá 61,9%, nhung tru'óc mó dá thu'c hign nhát logt các thám dó báng CT, siéu á m ngi soi-vá thám chí cá PET/CT
Két qúá xét nghiém giái p b l u bgnh hpc cho tháy (báng 2), tinh trgng hach bi di cán ung thu' gap ó 54/80 BN (67,2%). Két quá xét nghigm mó hgc cho tháy; ung thu- bíéu mó
tuyén nhú 27/80 BN (33,8%); ung thu' biéu mó tuyén nháy: 23/80 BN (28,7%); ung thu- biéu mó tuyén bé: 20/80 BN (25,0%), ung t h u biéu mó tuyén óng: 2/80 BN (2,5%); ung thu biéu mó tuyén nhung mao: 2/80 BN (2,5%). Ngoái ra cüng dá tháy 6/80 BN (7,5%) lá ung thu biéu mó tuyén nang (cystadenocarcinoma).
v é giai dogn bénh gáp chú yéu lá giai doan 2 vá 3 (84,9%).
Vé bién chúng trong vá sau mó cát tá-tuy, trong nghién c ú u náy chúng tói da gap 9/80 BN (13,1%) trong dó có 2 truóng hgp d i n den t ú vong (1 do ró tuy - ruót dan den viém phúc mac phái mó lai), mót do viém phói nang tren bN giá 80 tuói. Bién chúng byc miéng nói tuy-rugt lá mpt trong nhúng nguyén nhán háng dáu cúa pháu thuát cát tá - tuy trong các truó'ng hap ung t h u vüng quanh bóng Vater [3], Nhiéu p h u a n g pháp da d u p c dé xuát nhám phóng ngúa bién chúng náy, nhung khóng có p h u a n g pháp nao hoán háo [4,5].
v é két quá xa sau mó, ty Ig sóng 5-nám cúa chúng tói dói vói các ung t h u bóng Vatgr lá 18%. Mót só báo cáo qua y van cho tháy ty lé sóng 6-nám cúa ung t h u bóng vater mó triét cán lá váo khoáng t ú 34%-50% ;(6,7]
V. K É T L U Á N
Két quá cúa chúng tói qua diéu tri pháu thuát 80 BN ung t h u bóng Vater tgi khoa Pháu thugt tiéu hóa bgnh vién Vigt D ú c lá dáng khich Ig vói ty le cát u triét cán dat 50%, thói gian mó cát u trung binh 222,9 ± 21,95 phút (180 - 250), ty le bién chúng 11,3% vá t ú vong 2,5%.
Tuy nhién, ty Ig sóng thém 5-nám sau mó cát u chua cao, chi dat 18%. Diéu náy có thé do da só BN trong nhóm nghién c ú u náy khi d u a c pliau thugt dá ó váo giai doan muón (46% giai do?n III, 11,8% giai doan IV). Hy vong trong t u a n g lai các két quá náy sé d u g c cái thién báng vigc phát hign chán doán s ó m vá lám tót kháu chán doán giai dogn bénh t r u ó c mó.
2 0 3
T C N C Y H Phu trUóng 80 ( 3 0 ) - 2 0 1 2
T Á l L I É U T H A M K H Á O 1. B e g e r H G , T r e i b s c h k e F, et al (1999).
Tumor of the ampulla of Vater. Experience with local or radical resection in 171 consecutively treated patients. Arch Surg 134: 526 - 532
2. B e g e r HG, T r e i b s c h k e F, et al (2004).
Pathogenesis and treatment of neoplastic diseases of the papilla of Vater: Kausch- Whipple procedure with lymph node dissectíon in cáncer of the papilla of Valer J Hepatobiliary PancreatSurg 1 1 : 2 3 2 - 2 3 8
3. S h u y o u P e n g , Y í p i n g fWou.et al (2002). Binding pancreaticojejunostomy is a new technique to minimize leakage. The American Journal of Surgery 183: 283 - 285.
4. S l k o r a SS, R o s n a r MC (1995).
Management of the pancreatic stump following pancreaticoduodenectomy. Br J Surg 1995;
82; 1 5 9 0 - 1 5 9 7 .
5. Yeo C J , C a m e r o n J L , Sohn TA, et al (1997). Six hundred fifty consective pancreaticoduodenectomies in the 1990s. Ann Surg. 226: 248 - 260
6. Spertí C, P a s q u a l i C, et al (1994).
Sernagiotto C, Pedrazzoli S. Radical resection for ampullary carcinoma: long-term results. Br J Surg. 8 1 : 6 6 8 - 6 7 1 .
7. Toh SK, Davies N, Dolan P, et al (1999). Good outcome from surgery for ampullary tumour.Aust NZJ Surg; 69:195-198.
S u m m a r y
C A R C I N O M A O F THE A M P U L L A R Y OF VATER: O U T C O M E S O F S Ü R G I C A L TREATMENT AT THE D E P A R T M E N T OF DIGESTIVE SURGERY, VIET DUC HOSPITAL Cáncer of the ampullar of Vater is a rare neoplasm and is the most curábale malignancy of all periampullary carcinomas, it has a superior prognosis after oncological resection. Duodenopancreatectomy is the treatment of choice for operable malignant tuomors. The study was to evalúate the results of surgieal treatment at the Department of Digestive Surgery. Viet Duc hospital. From January, 1 1999 to Detxmber, 31 2007, 80 patients diagnosed as cáncer of the ampullar of Vater (adenocarcínoma) were operated on.
mcluding 46 males (57m5%) and 34 témales (42.5%). Mean age' 56.3 ± 13.05 (21-82); In 56/80 patients (70%), the tumor staded from the epithelium of the papilla of Vater, 11 patients (13,8%) couid'nt be identíñed their origin and the other remaining patients were from the pancreatic duet epithelium, the lower part olióle duct and duodenum mucosa. The lymph node metástasis have been recorded in 54/80 patients (67,2%).
Cáncer stage III was the most frequent (57.5%). Surgieal resulta- Resectabílíty rate (DPC) was 50%, bilny intestinal by-pass around 42,5%> and simple exploration 7,8%. Mean operativa time (DPC) accounfád 222,9±21,0 minutes (180-250) Post-operalive compiications was 11.3%> and mortaiity 2,5%. Ihe 5-years servival rate (DPC) was 18%.
Key w o r d s : a m p u l l a r y cáncer, c á n c e r o f t h e a m p u l l a o f Vater, duodenopancreatectomy
204
