TOURISM
VHTTDL
Educational and Scientific
Institute of Culture, Sports and Tourism
Culture, Education
TED-2021 Proceedings of the International Conference on
with Economic Development
with keynote speakers
Professor Bada Mohamed & Michael W. Burnbaum, JD
TED-2021 Proceedings of the International Conference on Culture, Education, and Tourism with Economic Development _______________________________________________________________________________________________________________________________________
- ii -
VHTTDL
Viện Khoa học Giáo dục Văn hóa Thể thao và Du lịch
Hội thảo khoa học quốc tế TED-2021
VĂN HÓA, GIÁO DỤC VÀ DU LỊCH VỚI PHÁT TRIỂN KINH TẾ
được đồng tổ chức bởi
Khoa Du lịch, Trường Đại học Đà Lạt
Viện Khoa học Giáo dục Văn hóa Thể thao và Du lịch
Khoa Du lịch - Khách sạn, Trường Đại học Ngoại ngữ - Tin học TP. HCM Đà Lạt, ngày 06-08 tháng 8 năm 2021
KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC TẾ CÓ PHẢN BIỆN ISBN: 978-604-80-5756-5
KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC TẾ CÓ PHẢN BIỆN International conference papers were revised by the review committee
ISBN: 978-604-80-5756-5
TED-2021 Proceedings of the International Conference on Culture, Education, and Tourism with Economic Development
- iv -
LỜI NÓI ĐẦU
Tiếp nối thành công của hội thảo quốc tế lần 1 năm 2019, để góp phần phát triển kinh tế nói chung và du lịch nói riêng, trên cơ sở đảm bảo các mục tiêu giáo dục bền vững và bảo tồn các nguồn tài nguyên văn hóa, Viện Khoa học Giáo dục Văn hóa Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp Khoa Du lịch Trường Đại học Đà Lạt và Khoa Du lịch - Khách sạn Trường Đại học Ngoại ngữ - Tin học Thành phố Hồ Chí Minh, đồng tổ chức hội thảo quốc tế với chủ đề: “Văn hóa, giáo dục và du lịch với phát triển kinh tế”.
Ban tổ chức hội thảo chân thành cảm ơn các tác giả trong nước và quốc tế, đã quan tâm viết bài, đóng góp tiếng nói phản biện, cùng nhau xây dựng nền khoa học nước nhà, vì mục tiêu phát triển văn hóa, giáo dục, du lịch và kinh tế bền vững. Ban tổ chức đặc biệt ghi nhận sự cộng tác bền bỉ của các diễn giả quốc tế, các thành viên trong ban biên tập và phản biện, cũng như Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông đã luôn đồng hành cùng chúng tôi qua các kỳ hội thảo.
Sách kỷ yếu này là kết quả cụ thể của những đóng góp hợp tác đó. Nội dung sách được phân chia thành 06 phần, tương ứng với các phiên song song của hội thảo, bên cạnh các bài tóm tắt của phiên toàn thể, cụ thể như sau:
▪
GS. Bada Mohamed: Disasters and its impacts on Tourism: The case of COVID-19
▪
TS. Michael Burnbaum: Nha Trang tourism through a foreignêr’s impressions
▪
Phần I: Văn hóa và Văn hóa Du lịch Việt Nam
▪
Phần II: Giáo dục với phát triển kinh tế và du lịch
▪
Phần III: Kinh tế và du lịch dưới tác động của đại dịch COVID-19
▪
Phần IV: Phát triển du lịch Đà Lạt và kinh nghiệm từ các địa phương khác
▪
Phần V: Du lịch Việt Nam trong hội nhập và phát triển bền vững
▪
Phần VI: Việt Nam thời kỳ hiện đại hóa và chuyển đổi số
Mọi góp ý cho hội thảo và sách kỷ yếu rất vui lòng được tiếp nhận thông qua kênh liên lạc sau đây:
Viện Khoa học Giáo dục Văn hóa Thể thao và Du lịch
Địa chỉ: 109 Lý Thường Kiệt, Phường 9, thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng Điện thoại: 08.6690.1080, Email:
[email protected]Đà Lạt, ngày 06 tháng 8 năm 2021
NỘI DUNG KỶ YẾU
Disasters and its impacts on Tourism: The case of COVID-19
GS. Bada Mohamed ... 1 Nha Trang tourism through a foreigner’s impressions
TS. Michael Burnbaum ... 2 Phần I: Văn hóa và Văn hóa Du lịch Việt Nam
Danh mục bài viết ... 4 Phần II: Giáo dục với phát triển kinh tế và du lịch
Danh mục bài viết ... 253 Phần III: Kinh tế và du lịch dưới tác động của đại dịch COVID-19
Danh mục bài viết ... 444 Phần IV: Phát triển du lịch Đà Lạt và kinh nghiệm từ các địa phương khác
Danh mục bài viết ... 628 Phần V: Du lịch Việt Nam trong hội nhập và phát triển bền vững
Danh mục bài viết ... 875 Phần VI: Việt Nam thời kỳ hiện đại hóa và chuyển đổi số
Danh mục bài viết ... 1122
Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc tế TED-2021 Văn hóa, giáo dục và du lịch với phát triển kinh tế
- 1 -
DISASTERS AND ITS IMPACTS ON TOURISM: THE CASE OF COVID-19
Bada Mohamed, Prof., Universiti Sains MalaysiaABSTRACT
There are two main types of disaster, including natural and man – made disaters such as kidnapping & hijackings, war & riots, bombings, earthquakes and tsunami, haze, the spread of viruses such as Sars, Zika, COVID-19 etc. Regardless of the type of disaster, there are always impacts on tourism.
Among those disasters, COVID-19 is unprecedented. Tourism is one of the first and the most affected sector by COVID-19. Tourism is about traveling to places. Once the movement is stopped then the whole tourism ecosystem collapses.
COVID-19 Pandemic hits tourism badly in many countries. We analyze that situation through the number of tourists, levels of activities and development of a destination in several countries like Thailand, Indonesia, Malaysia, and China.
Today, our efforts focus on preparing for and responding to the impacts of this event to restoring confidence among travelers. To recover the tourism, it is necessary to look back at the problems that existed in pre – COVID-19 pandemic. We are often over-confident with tourism and underestimate or ignore risks. We very often over focus on international tourists and take domestic travelers for granted. We lack strategic foresights.
It’s timê for us to rêflêct, corrêct thê past mistakês in prê - pandemic and pre-disaster and continuê with thê adaptation achiêvêd during thê ‘zêro hour’ and to insêrt in thê futurê tourism plans and products. Among the strategies are promoting domestic travels and the use of digital platforms such as social media, blogs, websites, as well as e-marketing to regain the confidence of the public to travel again. It is time for us to be more effective and efficient in our approach to sustainable tourism development.
KEYWORDS: Disaster, Tourism, COVID-19
NHA TRANG TOURISM THROUGH A FOREIGNER’S IMPRESSIONS
Michael Burnbaum, JD., American Bar AssociationABSTRACT
Having arrived in Nha Trang in January 2015 directly from New York, I have been able to develop impressions of its tourist industry, from cultural roots and infrastructure to its overall direction of development. As with any other global destination, I have observed strengths and weaknesses in the style and practice of the interface between tourists from other lands and cultures.
I’vê obsêrvêd a grêat changê in thê usê of crêdit cards in Viêtnam, particularly by tourists.
Initially, the international credit card [Visa, MasterCard, American Express] was rarely accepted outside of international hotels. As time progressed, many restaurants began accepting Visa and MasterCard, but insisted upon adding a transaction fee to the bill.
While the amount may be a small one, most travelers are outraged by such a charge and feel cheated by the merchant who does this. Fortunately, this seems to have been recognized more recently. Nonetheless, many merchants in Nha Trang and in smaller cities still demand cash only like gasoline stations, automobile dealers, and others.
One more issue which is uniformly disliked is the double standard in pricing. Foreign tourists resent learning that the price being charged for goods or services is higher than that chargêd thê Viêtnamêsê and. It’s usually NOT disclosêd to forêignêrs who arê at a language disadvantage in addition.
However, there are many small gestures in Vietnam that are recognized and greatly appreciated by tourists. Westerners notice the smile of tourism workers and appreciate them. In general, the service industry appears well trained to make visitors feel comfortable in a new culture, perhaps more so than in the west.
Besides, the quality of service in hotels and airlines is comparable to or superior to western standards. I can only hope that this continues as the tourism industry of Vietnam matures. Government regulation must focus on maintaining standards.
KEYWORDS: Nha Trang, Tourism, Foreigner
Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc tế TED-2021 Phần I: Văn hóa và Văn hóa Du lịch Việt Nam _______________________________________________________________________________________________________________________________________
- 4 -
DU LICH Văn hóa, giáo dục Kỷ yếu hội thảo khoa học quốc tế TED-2021
với phát triển kinh tế
Đà Lạt, ngày 06-08 tháng 8 năm 2021
KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC TẾ CÓ PHẢN BIỆN ISBN: 978-604-80-5756-5
Phần I
Văn hóa và văn hóa du lịch Việt Nam
Intercultural convergence in Trinh Cong Son’s songs: Poetry of the East, Music of the West, and Love that Connects
Võ Đình Văn ... 7 Local knowledge - cultural resources and the potential for tourism development in Thanh Hoa
highlands
Mai Văn Tùng ... 13 Preserving traditional cultural values in ethnic minority families in contemporary Vietnam
Nguyễn Việt Tiến ... 20 Preserving the values of relics of Chinese in Binh Duong province in the development of spiritual tourism
Quách Đức Tài, Đặng Hoàn Lan ... 25 Combine traditional agricultural tools and household articles of Vietnamese people
Hoàng Thị Thêm ... 34 Surveying different approaches to political culture
Khuất Trọng Nam, Vũ Hữu Chung ... 39 Vietnamese culture as a soft power tool for socio-economic development
Nguyễn Thị Hoài Thanh... 42 Public service culture in administrative agencies in Danang
Hồng Thế Vinh ... 47 Citizen-centered ideology in Vietnam political culture
Cao Thành Tuân ... 52 Văn hóa sông nước miền Tây Nam bộ và sự phát triển kinh tế du lịch bền vững
Dương Đức Hưng ... 57 Nghệ thuật điêu khắc hoành tráng kiến tạo điểm nhấn du lịch
Phạm Hoàng Vân ... 61 Đô thị hóa và việc bảo tồn các giá trị văn hóa làng nghề trong phát triển du lịch
Nguyễn Hoàng Phương ... 66 Phát triển hoạt động du lịch gắn liền với bảo tồn văn hóa bản địa của người dân tộc Mông ở thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai
Phạm Tất Thành ... 73 Di sản hoá và phát triển du lịch di sản Việt Nam đương đại
Trần Thị Lan ... 77 Văn hóa trong mối quan hệ với phát triển năng lực cạnh tranh du lịch tại Việt Nam
Trần Anh Dũng... 83 Xây dựng mô hình hướng bền vững cho việc phát triển du lịch văn hóa bản địa
Lê Thanh Tùng, Cao Thị Thu ... 90 Bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa trong phát triển du lịch Việt Nam thời hội nhập
Lê Thế Hiển ... 94 Khai thác giá trị văn hoá ẩm thực Nam Bộ trong phát triển du lịch ở Đồng bằng sông Cửu Long Nguyễn Trần Mai Trâm ... 102 Văn hoá người Chăm đối với sự phát triển du lịch ở Thành phố Hồ Chí Minh
Nguyễn Thị Hoài Phương ... 106 Định vị văn hóa ẩm thực trong xu hướng phát triển hoạt động du lịch
Hoàng Thị Mỹ ... 113 Bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá tín ngưỡng trong phát triển du lịch văn hoá ở khu vực đồng
Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc tế TED-2021 Phần I: Văn hóa và Văn hóa Du lịch Việt Nam
- 6 -
Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa trong phát triển kinh tế du lịch tỉnh Đồng Tháp
Võ Nguyên Thông ... 124 Bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa trong phát triển du lịch ở thành phố Cần Thơ hiện nay
Đinh Thị Chinh ... 130 Một số vấn đề về việc khai thác di sản văn hóa vào phát triển du lịch ở tỉnh Tiền Giang
Cao Thị Tuyết Loan... 134 Bảo tồn văn hóa dân tộc Tà Ôi trong quá trình phát triển du lịch và kinh tế
Trần Nguyễn Khánh Phong ... 141 Phát triển loại hình du lịch văn học ở Bình Định
Lê Nhật Ký ... 148 Văn hóa người Hoa Triều Châu ở Vĩnh Châu – Sóc Trăng
Vũ Nhật Tân ... 153 Khai thác tài nguyên văn hóa lễ hội trong phát triển du lịch tỉnh Kiên Giang
Trương Trí Thông, Tô Diễm Phụng ... 158 Nghiên cứu văn hóa trang phục Hàn Quốc: Lược khảo một số lý thuyết tiếp cận
Nguyễn Võ Phương Thanh ... 166 Tổng thuật các kết quả nghiên cứu về văn hóa ứng xử và văn hóa ứng xử của người Raglai
Nguyễn Trần Bảo Trinh ... 170 Phát huy giá trị nghệ thuật lô tô ở Nam Bộ
Trần Thị Phương Thu, Trần Thị Phương Thùy, Võ Văn Sơn ... 177 Những dấu ấn hội họa cung đình Huế trên kiến trúc triều Nguyễn qua một số tác phẩm bích họa trang trí dưới triều đại vua Khải Định (1916-1925)
Nguyễn Thị Minh Huế ... 183 Giá trị văn hóa trong nghi lễ liên quan đến tuổi già và phong tục tang ma của người Mnông ở huyện Lắk - tỉnh Đắk Lắk
Lê Thị Quỳnh Hảo, Tạ Hoàng Giang ... 192 Mộc bản phủ Tuy Lý Vương ở Huế với du lịch văn hoá
Võ Thị Ngọc Thuý ... 199 Phát huy văn hóa ẩm thực của bánh dân gian Nam Bộ
Trần Thị Phương Thùy, Trần Thị Phương Thu, Võ Văn Sơn ... 207 Bảo tồn và phát triển chợ nổi Cái Bè của Tiền Giang trong giai đoạn hội nhập
Võ Văn Sơn ... 214 Không gian văn hóa nhà cổ làng Lộc Yên trong định hướng phát triển du lịch huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam hiện nay
Lê Văn Tấn, Võ Thành Nhân, Nguyễn Thị Hưởng ... 222 Di sản văn hóa Nghệ thuật Bài chòi Trung Bộ trong định hướng phát triển du lịch bền vững tỉnh Bình Định hiện nay
Nguyễn Đức Toàn, Đặng Thị Thanh Hoa ... 228 Một số vấn đề đặt ra trong phát triển du lịch cộng đồng của người Lô Lô ở bản Lô Lô Chải, xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang
Lê Thị Thanh Nguyên ... 234 Phát triển du lịch bền vững gắn liền với văn hóa bản địa và tạo việc làm cho người dân địa phương tại thành phố Cần Thơ
Nguyễn Thị Hương ... 240 Tiềm năng và định hướng phát triển du lịch tại các điểm di tích lịch sử văn hóa ở thành phố Rạch Giá tỉnh Kiên Giang
Trương Trí Thông ... 246
Lê Thanh Tùng, Cao Thị Thu Tóm tắt
Tại những nơi có khả năng phát triển du lịch văn hóa cần nhận biết sự hài hòa giữa: sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên; tôn trọng và bảo tồn tính xác thực của các giá trị văn hóa xã hội; đảm bảo lợi ích kinh tế địa phương. Đây là một vấn đề chưa có hồi giải đáp trong quá trình khai thác du lịch văn hóa bản địa. Bài viết tập trung nghiên cứu xây dựng một mô hình tương lai khai thác nguồn tài nguyên du lịch có trách nhiệm bền vững. Đó không chỉ là mục đích phát triển du lịch mà còn phải chấp nhận rằng mọi quyết định và hành động của chúng ta thực hiện trong cuộc sống hàng ngày sẽ có một tác động rất lớn đến nguồn tài nguyên.
Từ khóa: Du lịch văn hóa, du lịch có trách nhiệm, xây dựng mô hình du lịch 1. Đặt vấn đề
Vấn đề phát triển văn hoá và du lịch trong thời kỳ đổi mới ở nước ta hiện nay đã được một số nhà nghiên cứu văn hoá và du lịch đề cập. Đã có những cuộc hội thảo, những công trình chuyên ngành đề cập đến vai trò của văn hoá đối với phát triển kinh tế - xã hội nói chung, văn hoá đối với phát triển du lịch nói riêng trên phạm vi cả nước. Cùng với những thành tựu của công cuộc đổi mới, hội nhập quốc tế, du lịch Việt Nam trong những năm gần đây đã có bước tiến mạnh mẽ. Năm 2018 số lượng khách quốc tế đến nước ta đã đạt con số 15.497.791 lượt người, trên 40 triệu lượt khách du lịch nội địa, tổng thu đạt 620 nghìn tỷ đồng. Thực tế này đang đặt ra nhiều vấn đề mới mẻ cho sự phát triển văn hoá và mối quan hệ giữa văn hoá và du lịch. Giữa văn hoá và du lịch từ lâu đã có mối quan hệ gắn bó chặt chẽ.
Văn hoá, bản sắc văn hoá dân tộc là nguồn lực cho hoạt động du lịch. Và du lịch là một hình thức của hoạt động giao lưu văn hoá ngày càng được đẩy mạnh hiện nay [2.tr12]. Du lịch là cầu nối giữa các bộ phận dân cư thuộc các nền văn hoá khác nhau trên thế giới, đồng thời tạo lập mối quan hệ trong cuộc sống giữa quá khứ hiện tại và tương lai của mỗi dân tộc.
Giữa văn hoá và du lịch luôn có mối liên hệ khăng khít, mật thiết. Đó là khai thác và phát huy các di sản và giá trị văn hoá, một bộ phận thiết yếu nhất của nguồn tài nguyên du lịch, việc phát triển du lịch hướng vào mục tiêu văn hoá, nâng cao tố chất văn hoá trong kinh doanh du lịch.
2. Di sản văn hoá, giá trị văn hoá là nguồn lực cho phát triển du lịch
Chúng ta đã nhận thức ngày càng sâu sắc hơn vị trí đặc biệt quan trọng của văn hoá Việt Nam đối với sự phát triển toàn diện đất nước về kinh tế, chính trị, xã hội trong đó có du lịch, một ngành kinh tế đang trở thành mũi nhọn trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội nước ta trong thế kỷ XXI. Nhiều người đã khẳng định rằng nếu không có truyền thống, vẻ đẹp độc đáo, những giá trị và công trình văn hoá thì du lịch Việt Nam sẽ không phát triển mạnh được, sẽ mất đi sự hấp dẫn riêng của nó[1.tr57]. Với nhận định trên, có thể khẳng định rằng phần lớn tài nguyên du lịch là các giá trị, các thành tựu, các công trình văn hoá của dân tộc trong sự gắn bó với môi trường tự nhiên và xã hội. Bên cạnh đó, tài nguyên du lịch còn gắn trực tiếp với tiến trình lịch sử của đất nước, với truyền thống văn hoá của dân tộc qua các thời kỳ lịch sử khác nhau. Như vậy, đối với du lịch, đặc biệt đối với du lịch bền vững, văn hoá trở thành tài nguyên tạo nên sự hấp dẫn có chiều sâu nhất đối với du lịch. Và sở dĩ du lịch là một ngành kinh tế có sức thu hút mạnh mẽ bởi vì trong nó có hàm chứa nội dung văn hoá sâu sắc và phong phú.
Để du lịch phát triển bền vững thì nó phải tuân thủ một yêu cầu khách quan hết sức nghiêm ngặt là phải đảm bảo sự bền vững về văn hoá.
Việc khai thác các giá trị văn hoá nhằm phục vụ nhu cầu du lịch hiện tại song không được làm tổn hại đến các giá trị văn hoá, phải bảo tồn các di sản văn hoá cho các thế hệ mai sau. Đó là những di sản văn hoá độc đáo ở mọi vùng, miền của đất nước nơi lưu giữ bao chiến công, hào hùng của dân tộc Việt Nam, nơi ẩn chứa với những giá trị nhân bản sâu sắc, độc đáo của dân tộc Việt Nam trong suốt trường kỳ dựng nước và giữ nước, tất cả hợp thành bản anh hùng ca bất hủ của dân tộc[1.tr5].
3. Văn hoá là mục tiêu của phát triển du lịch
Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc tế TED-2021 Phần I: Văn hóa và Văn hóa Du lịch Việt Nam
- 91 -
việc phát huy nhân tố con người. Các nhà quản lý doanh nghiệp phải lấy nó làm động lực để thúc đẩy sản xuất. Đồng thời với việc nhận thức rõ vai trò của những nhân tố truyền thống văn hoá trong kinh doanh du lịch như phong tục, tập quán, nếp sống…được sử dụng như một phương thức kinh doanh[3.tr24]. Yếu tố truyền thống văn hoá trong kinh doanh du lịch có vai trò quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh của du lịch. Muốn có hiệu quả trong kinh doanh điều quan trọng không chỉ thoả mãn nhu cầu của khách bằng cơ sở vật chất của mình mà điều quan trọng hơn chiếm được tình cảm của khách qua việc phát huy truyền thống, bản sắc văn hoá dân tộc. Du lịch vừa là ngành dịch vụ, vừa là ngành sản xuất, vừa tiêu thụ sản phẩm của chính mình. Trong du lịch phần lớn các dịch vụ đều do con người thực hiện.
4. Du lịch thúc đẩy giao lưu văn hoá phát triển
Du lịch và văn hoá có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Mối quan hệ này được hình thành và củng cố dựa trên quá trình hình thành và phát triển một cách ngày càng đa dạng của các loại hình du lịch cũng như tốc độ phát triển nhanh chóng của du lịch trong nước, trong khu vực cũng như trên thế giới. Trong mối quan hệ với văn hoá, du lịch là yếu tố quan trọng đẩy mạnh giao lưu văn hoá giữa các vùng miền trong nước và giữa các quốc gia dân tộc trên thế giới. Sự phát triển của du lịch tác động trực tiếp và gián tiếp đến việc chấn hưng và bảo tồn các di sản văn hoá. Du lịch đã tạo nên điều kiện thúc đẩy kinh tế - xã hội của các địa phương và của các dân tộc phát triển. Nói một cách khác, du lịch đã có tác động quan trọng vào đời sống văn hoá của xã hội. Du lịch còn có ý nghĩa to lớn về mặt kinh tế, chính trị, xã hội và sinh thái. ý nghĩa xã hội quan trọng của du lịch là thông qua du lịch con người được thay đổi môi trường, có ấn tượng và cảm xúc mới, có điều kiện tiếp xúc với những thành tựu văn hoá phong phú và lâu đời của các dân tộc, đồng thời mở mang kiến thức đáp ứng lòng ham hiểu biết từ đó tăng thêm lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết quốc tế, hình thành những phẩm chất đạo đức tốt đẹp như lòng yêu lao động, tình bạn góp phần hình thành phương hướng đúng đắn trong mơ ước sáng tạo, trong kế hoạnh tương lai của con người. Du lịch là cầu nối hoà bình giữa các dân tộc. Du lịch là giấy “thông hành của hoà bình”
vì thông qua nó con người hiểu biết thêm các dân tộc trên thế giới, cảm thông và xích lại gần nhau hơn, thấy được cái hay cái đẹp mà con người đang khát vọng vươn tới vì ngày mai tốt đẹp hơn, qua đó mỗi dân tộc có sự chắt lọc, bổ sung, nâng cao nền văn hoá của mình [3.tr25].
Du lịch không chỉ dựa vào di sản để phát triển, mà còn mang sứ mệnh cao cả đó là tôn vinh giá trị di sản đồng thời bảo tồn và phát huy các giá trị của di sản đã được kết tinh và gìn giữ. Bảo tồn các giá trị di sản văn hóa trong phát triển du lịch là một việc làm cần thiết và cấp bách. Việc nghiên cứu, khai thác các giá trị của di sản văn hóa, để tạo thành những sản phẩm du lịch mới là cần thiết nhằm làm tăng thêm giá trị cho các di sản, đa dạng hóa các loại hình du lịch và có thể mang lại lợi ích cho cộng đồng người dân trong khu vực. Tuy nhiên, việc cân bằng giữa mục tiêu phát triển kinh tế và bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa của dân tộc không phải là một bài toán dễ có lời giải đáp. Ngành du lịch cần có sự tham mưu từ những chuyên gia văn hóa, đặc biệt là trong lĩnh vực di sản để tìm ra cơ chế đặc thù khai thác các di sản văn hóa phục vụ cho du lịch. Khi tiến hành khai thác các giá trị của di sản văn hóa để phát triển du lịch, nhất thiết phải tuân theo những nguyên tắc về bảo tồn di sản văn hóa, đồng thời cần phải tính đến giá trị nhiều mặt và hàm lượng văn hóa dân tộc ở mỗi di sản để có thái độ và cách ứng xử phù hợp.
Các điểm du lịch di sản văn hóa thành công cần trực tiếp kết nối với các giá trị, nhu cầu và sở thích của thị trường mục tiêu. Sản phẩm di sản văn hóa cũng cần phải tạo lợi ích cho cộng đồng địa phương và các bên liên quan khác để đảm bảo sự hỗ trợ và tính bền vững. Phát triển các sản phẩm di sản văn hóa có trách nhiệm đảm bảo khai thác và sử dụng các nguồn lực sẵn có một cách bền vững, xác định những liên kết với các cơ hội thị trường khả thi, và đảm bảo sự hài lòng cũng như lợi ích cho cộng đồng địa phương.
Bên cạnh đó lợi ích của việc phát triển sản phẩm di sản văn hóa có trách nhiệm là đáp ứng tốt hơn nhu cầu thị trường sẽ giúp cho doanh nghiệp cạnh tranh hơn với sản phẩm văn hóa. Song hành chắc chắn sẽ mang lại lợi ích kinh tế khi sử dụng các nguồn lực di sản của cộng đồng địa phương. Điều này sẽ làm giảm đi các tác động tiêu cực về kinh tế, môi trường và xã hội. Do đó đây là một khâu quan trọng rất lớn trong việc thu hút sự tham gia của các bên liên quan bao gồm cả người dân bản địa vào quá trình ra quyết định chọn hay không chọn sản phẩm văn hóa nào đem ra khai thác. Phải nhận định một cách khách quan thì khi phát triển theo hướng có trách nhiệm sẽ thúc đẩy hơn nữa các trải nghiệm có ý nghĩa và thú vị cho du khách.
Nhưng các sản phẩm du lịch “di sản văn hóa có trách nhiệm” là các loại hàng hóa và dịch vụ tạo nên những trải nghiệm du lịch và được thiết kế đặc biệt: bền vững về môi trường, xã hội, văn hóa và kinh tế; có tính giáo dục; để thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng địa phương [1.tr45].
5. Các mô hình xây dựng tương lai bền vững cho sản phẩm du lịch văn hóa có trách nhiệm Đảm bảo các sản phẩm di sản văn hóa khả thi về thương mại và được kết nối với thị trường.
Phát triển một sản phẩm du lịch không có nghĩa là du khách sẽ tới. Việc theo sát quá trình phát triển một sản phẩm tốt giúp đảm bảo cho việc kinh doanh, sản phẩm hay dịch vụ đó có thể cạnh tranh một cách hiệu quả và sinh ra lợi nhuận. Đảm bảo những sản phẩm di sản văn hóa có trách nhiệm có thể đứng vững bằng cách đáp ứng nhu cầu thị trường. Việc phân tích thị trường sẽ giúp hiểu rõ các đặc điểm của thị trường du lịch. Thông qua các bước xem xét đặc tính của sản phẩm du lịch nhân văn có được khách lựa chọn hay không để chuẩn bị đầy đủ các tiện nghi cho phù hợp, đó là các sản phẩm du lịch tiềm năng được hình thành từ đây. Bước tiếp theo chúng ta cần tính đến yếu tố phân khúc thị trường tiêu biểu và đặc tính của thị trường du lịch Việt Nam. Cách này sẽ kết nối được sản phẩm du lịch và thị trường, kết nối các đặc tính, động cơ và mong đợi của các phân khúc thị trường với những sản phẩm du lịch phù hợp. Để đảm bảo tính bền vững, các sản phẩm nên được kết nối với các cơ hội và mục tiêu phát triển của điểm đến.
Đảm bảo tính bền vững của các sản phẩm di sản văn hóa được lựa chọn. Những sản phẩm du lịch bền vững phải đáp ứng được những nhu cầu và mong muốn của người tiêu dùng, doanh nghiệp và những bên liên quan khác. Đồng thời cũng đòi hỏi phải có nguồn nhân lực sẵn sàng với nguồn cung đầy đủ. Mỗi bên liên quan đến sản phẩm đều cần đặt ra cho mình những yếu tố bền vững. Qua quá trình khai thác cần có những đánh giá những thành quả sản phẩm dựa trên các tiêu chí bền vững. Việc đánh giá kết quả của sản phẩm đạt được theo cấp độ, dựa trên những tiêu chí khác nhau có thể cho thấy mức độ bền vững và khả năng tồn tại của sản phẩm đó trên thị trường. Dựa trên các kết quả đánh giá về tính bền vững, những phản hồi phát triển sẽ trở nên rõ ràng hơn. Những phản hồi phát triển có thể thay đổi tùy theo mục tiêu chiến lược.
Đảm bảo phát triển sản phẩm di sản văn hóa có các chiến lược và hành động đã được xác định.
Xác định tầm nhìn, mục đích và mục tiêu phát triển sản phẩm du lịch di sản văn hóa có trách nhiệm.
Xác định và dành ưu tiên các ý tưởng phát triển sản phẩm du lịch di sản văn hóa có trách nhiệm luôn thể hiện tính thực tiễn. Các hành động chiến lược sẽ đem lại những kết quả bước đầu để tại nền tảng cho các hoạt động của kế hoạch hành động. Thiết kế những hoạt động can thiệp vào việc phát triển sản phẩm du lịch di sản văn hóa có trách nhiệm. Bước đầu tiên phải xem lại các mục đích phát triển, các kết quả phân tích mối liên hệ giữa sản phẩm – thị trường và hoạt động đánh giá sản phẩm. Các phương pháp có thể sử dụng khi thiết kế các hoạt động can thiệp bao gồm: Làm việc với các sản phẩm phát sinh chi tiêu cao; Làm việc với các sản phẩm có thể mang lại nguồn thu lớn hơn cho người nghèo; Tạo điều kiện, hỗ trợ và khuyến khích sự phát triển và sự tham gia của người nghèo. Xây dựng kế hoạch hành động phát triển sản phẩm du lịch di sản.
Nhấn mạnh sự tham gia của các bên liên quan dựa trên các nguyên tắc của du lịch bền vững:
Khả thi về kinh tế và có tính cạnh tranh; Công bằng về mặt xã hội và nhạy cảm về văn hóa; Có trách nhiệm với môi trường. Trong những mô hình du lịch đó là cách tạo ra những hoạt động khai thác di sản trong thời kỳ đổi mới, vấn đề mấu chốt là phải biến tiềm năng văn hoá thành những sản phẩm du lịch phong phú và hấp dẫn để tạo khả năng thu hút nguồn khách du lịch. Phát triển du lịch cần có sự phối hợp của nhiều ngành, trong đó ngành văn hoá có vị trí rất quan trọng. Văn hoá và du lịch có mối quan hệ chặt chẽ và tương hỗ, thúc đẩy nhau cùng phát triển. Có thể nói ngành du lịch phát triển tạo điều kiện cho du khách tiếp cận với các giá trị văn hoá ở mỗi vùng đất. Nhưng nếu du lịch chỉ khai thác mà không chú trọng đến việc bảo tồn, gìn giữ các di sản văn hoá thì các giá trị văn hoá dễ dàng xuống cấp hoặc biến dạng… Do đó ngành du lịch phải quan tâm đầu tư về nhân lực, tài lực, vật lực cho công tác bảo tồn, tôn tạo các di sản văn hoá, góp phần cùng ngành văn hoá bảo tồn, tôn tạo, phát huy tốt các di sản văn hoá phục vụ cho hoạt động du lịch.
6. Kết luận
Kỷ yếu Hội thảo Khoa học Quốc tế TED-2021 Phần I: Văn hóa và Văn hóa Du lịch Việt Nam
- 93 -
thách thức to lớn của quá trình toàn cầu hoá đối với các giá trị truyền thống dân tộc. Logíc tồn tại của nền văn hoá dân tộc hiện nay đang diễn ra trong hai quá trình: quá trình đẩy nhanh sự hợp tác trao đổi và quá trình gia tăng bản sắc của dân tộc. Hai quá trình này thống nhất biện chứng trong quá trình toàn cầu hoá. Chúng ta nhất thiết phải mở cửa, phải hội nhập để đón nhận những giá trị mới của nhân loại, đó là lẽ sống còn của dân tộc nhưng mở cửa để hội nhập và phát triển, mở cửa phải giữ vững nền độc lập dân tộc và gắn liền với chủ nghĩa xã hội, giữ được cơ cấu và giá trị nội sinh của văn hoá dân tộc.
Bằng cách tiếp cận một mô hình nào đó là bạn đang đáp ứng nhu cầu tiêu dùng cho các công ty có chính sách ứng xử đạo đức, nhân viên được trả lương công bằng, được cung cấp điều kiện làm việc tốt, hòa nhập với văn hóa, và không gây hại cho môi trường. Người tiêu dùng cảm thấy thoải mái khi thấy họ đang góp phần tích cực vào việc bảo vệ môi trường, hỗ trợ người dân địa phương về kinh tế và xã hội. Tuân theo các nguyên tắc du lịch có trách nhiệm sẽ nâng cao danh tiếng của bạn và giúp bạn nổi bật so với các đối thủ cạnh tranh. Các biện pháp thực hành bảo vệ môi trường và tạo lợi ích cho người dân cùng nền kinh tế địa phương, bạn sẽ nhận được sự ủng hộ nhiều hơn từ các doanh nghiệp địa phương, cộng đồng và chính quyền, từ đó tạo điều kiện tốt để bạn có thể tiếp tục công việc kinh doanh. Là một nhà điều hành có trách nhiệm có thể tạo ra sự chú ý tích cực của các phương tiện truyền thông điều đó sẽ giúp thúc đẩy doanh số bán hàng và tạo thêm nhiều cơ hội kinh doanh hơn nữa.
Đây có thể là một mô hình chúng ta xây dựng trong tương lai trong việc sử dụng hiệu quả nguồn năng lượng nhân văn bản địa giúp bạn tiết kiệm chi phí khi làm du lịch. Trong đó thực hiện các điều kiện làm việc tốt dẫn đến một lực lượng lao động vui vẻ hơn và tăng năng suất. Bảo tồn khu vực tự nhiên trong các điểm du lịch dẫn đến việc gia tăng tỉ lệ trở lại của du khách và bảo vệ các mối quan hệ của doanh nghiệp về lâu dài. Với một chương trình hoạt động có trách nhiệm tạo ra niềm tự hào trong kinh doanh và giúp bạn thu hút và giữ nhân viên do đó làm giảm tỉ lệ luân chuyển nhân viên và chi phí đào tạo cho nguồn nhân lực mới.
Văn hoá và du lịch là hai lĩnh vực có mối quan hệ mật thiết với nhau. Văn hoá là điều kiện, môi trường cho du lịch phát triển. Vì vậy Đảng và Nhà nước ta đã xác định trong Luật Du lịch: “Du lịch là một ngành kinh tế tổng hợp quan trọng mang nội dung văn hoá sâu sắc”, “lấy văn hoá dân tộc làm cơ sở chính cho mọi hoạt động du lịch". Để phục vụ một cách thiết thực cho việc thực hiện các chương trình du lịch trên cả nước, trước hết cần phải tiến hành nghiên cứu toàn diện những giá trị văn hoá vật thể và phi vật thể tiêu biểu, độc đáo mang nét đặc trưng chung và riêng của mỗi vùng văn hoá để từ đó mới có thể xây dựng được những sản phẩm du lịch văn hoá hấp dẫn phục vụ khách du lịch trong và ngoài nước./.
Tài liệu tham khảo
[1] Kỷ yếu hội thảo Quốc tế lần thứ nhất: Phát triển du lịch bền vững ở miền Trung Việt Nam và ASEAN, NXB Khoa học Xã hội năm 2018
[2] Nguyễn Ngọc Thiện (2016), “ Đẩy mạnh gắn kết công tác bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa với phát triển du lịch bền vững”, Tạp chí Cộng Sản, số 886, tr. 27-31.
[3] Vũ Quốc Trí (2015), “Xây dựng khung chính sách du lịch có trách nhiệm”, Tạp chí Du lịch Việt Nam, số 2, tr. 24-25.
Thông tin tác giả
Họ và tên: TS. Lê Thanh Tùng
Đơn vị công tác: Trường Đại học Hải Phòng Email: [email protected]
Điện thoại: 0904253027 Thông tin tác giả
Họ và tên: ThS. Cao Thị Thu
Đơn vị công tác: Trường Đại học Quản lý và Công nghệ Hải Phòng Email: [email protected]
Điện thoại: 0912499667
