NghiSn cHu khoa hoc i^hang. 01 «am.20n
XAC DINH QUY TRINH THlTC HIEN TIEU BAN CO THfi HOC BO XUONG CHO NHA (Canis famlliaris L)
Determining the fulfilment process of slides on the anatomy of dog's skeleton (Canis familiaris L)
a ThS. Nguyin Thanh Thu; ThS. Ho ThuyHing Khoa Nong nghiep
TOMTAT
Thi nghi$m dugc thuc hi^n tren 03 cho tit 18 din 36 thdng tu6l Kit qud dau tien dgt du(fc Id quy trmh thuc hien bg xuong ciid dttgc hinh thdnh qua 06 buac. Budc 1: chudn bi mdu vdt; Bicdc 2: tdch thjl;
Budc 3: chia bp xucmg thdnh timg phan; Budc 4: Idm sach; Budc 5: lam trdng; Budc 6: rap ndi xucmg.
Kit qud thir 2 dgt du^c id cd 03 bp xucmg cfio (vai 01 bo duac rap ndi va 02 bo rdij, moi bo xucmg gom co xucmg true vd xuang chi Xuong true gomcd xucmg ddu. xuang cot song, xucmg suan vd xuong ice. Xuong chi gdm cd xuong chi trtrdc vd xucmg chi sau. Xuong chi trudc gom xuang bd vai, xtxang canh, xuong cang, xuong cuam, xuong ban va xtrong ngdn. Xuong chi sau gom xuong chau, xuang diti, xuong cdng, xucmg cudm, xuong bdn vd xuong ngdn.
ABSTRACT
Tlie experience was carried out on 03 dogs that were from 18 to 36 months of age. The first result achieved was that the process of doing dog skeleton is formed through 6 steps. Step 1: sample preparation;
Step 2: meat separation; Step 3: skeleton division; Step 4: cleaning; Step 5: whitening; Step 6; bone patching. The second result showed that there were three dog skeletons (with a connected skeleton and two
unconnected skeletonj. The skeleton consists of axial skeleton and limb bones. Axial skeleton includes skull, vertebrae column, ribs and sternum. Limb bone includes forelimb and pelvic limb. Forelimb bones are the scapula, humerus, forearm, carpus, metacarpus and digits. Pelvic limb has os coxae, femur, fibula, tiba, tarsus, metatarsus and digits.
1. S^t vin de
Giai phSu hoc la khoa hoc nghien cilu vS hinh thai va ciu tao cila ca thS sinh vat. No cung cip nhOng hiSu biit ca ban v6 vi tri, hinh th4i, ciu tao, chirc ntog, sir hojt dong ciia cac CO quan, bo m4y trong ca thi voi diiu ki?n s6ng binh thuong. Do do, giai phiu hoc la co sd cho nhiiu nganh khoa hpc khdc nhu: ngoji va san khoa, benh n0i khoa, benh truyin nhiim, k^
siiih trCing,... dSc biet la ciu tjo bp xuong gop phSn quan trong trong qua trinh chin doan va diiu trj benh.
Hien nay, do ding day hpc mon ca thi vat nuoi tai Truong Dai hoc B^c LiSu con han che, vi vay viec nghien ciiu vi cac tieu bin bo xuong dong v jt dang la mpt vin di cip thiit.
No giup cho vi^c truyin thu kiin thuc cua giang vien den sinh viSn rapt each co hiSu qua nhit.
Tir thuc tiSn tren chiing tdi chon di tai: "Xac dinh quy trinh th^c hien tieu ban co thi hoc b6
H THONG TIN KHOA Hnr m A „ . , . , _
<7han^ 01mlm^2017 Nghien cau khoa hoc
xucmg cho nha "Canis familiaris L "
2. Doi tffffng va phirong phap nghien cihi 2.1 Doi tlrong thi nghiem
Cho thi nghiem: 03 con cho nha nvong thanh (Cho thii 1 co trong luong 13 kg, 2 nam tu6i: Cho thii 2 CO trong lupng 14 kg, 4 nam m6i; Cho thii 3 co trong luang 11,5 kg, 1.5 tuoi)
2.2. PhyoBg phap lam tieu ban bo iirong cho Bu-d-c 1: Chuin hi miu vat
+ Lam chet con vat bing each gay me bang ether, sau do cat cac mach mau ion cho mau chay ra cho den klii con vat chet va tranh gay thuong ton den bp xucmg. Lot toan bp da con vat tir dau den tan cung ciia duoi.
BITOT 2: Tach thit
Sau khi thuc hien budc 1, cho dupe lay het npi tang ra, cac phin ca dugc tach khoi bp xucmg.
BiTffc 3: Chia bp xirong thanh timg phan
Mau xuong cdn dinh vdi nhau qua cac khdp xuong trir nhung doan qua dai thi thao khdp. Giir lai mpt sd khdp can thiet de tien cho viec rap miu.
Budc 4: Lam sach
+ Mau dupe lam sach, doi vdi nhimg xucmg ong da khoan lo d hai diu thi bom nude oxy gia vao mdt dau Id khoang de nia trdi phin tuy ben trong xucmg. Ngam trong dung dich formol 5% khoang 2-5 gid.
+ Riia sach va ngam vdi nude xa phong dam dac, phoi dudi ning tdt.
Bu-dc 5: Lam tring
Mau da cao sach dem ngam trong nude ox>' gia 5% khoang 1-2 gid. Riia bang nude cho that sach rdi dem phoi cho den khi xucmg kho hoan toan.
Budc 6: Rap noi
Diing da>' thep de ndi va co dinh cac xuong, ddng thdi diing keo dan vao cac khdp xuong cd dinh.
3. Ket qua
3.L So- do qui trinh thyc hien tieu ban bp xuong cho nha hoan chinh
THONG TLN KHOA HOC GUO DUC Q
Nghien cvtu khoa hoc <7hdttg^01 natn20l7
Birdc 1 Chuan bi mau vat cho nha tir 18
thang tuoL lam chet, lot da
Buffc 2 Tach thit va cac CO quan
Khoan lo 2 dau cac xuong ong
Birffc 3 Chia bp xuong thanh timg phan
Bu 6-c 5 Lam trang
- Lam sach. ca, nao, tuy song - Npam fnrmnl 5%frnng FS - Ngam xa phong dam dac - Phai nane
-Luoc 1-2 gi0 - Xac djnh xuang - Co dinh cac xuong Ion
- Ngam H:0; 5% trong 2 gia - Phai nang den xuong kho hoan toan
Budc 4 Lam sach
Buac 6 Rap noi
3.2. Tieu ban bo xirong cho nha
Sau khi thuc hien 03 tieu ban bp xuong cho nha, chiing toi thu duac 01 bo xuong dugc dung len gia da va 02 bo xucmg roi. Ci moi bo xuong co cac phan, xuong true gom co: xucmg d^u, xuang cot song (07 dot song co, 13 dot song nguc, 07 dot song hong, 03 dot song khum va 18-23 dot song duoi), xuong suon (13 doi).
Xuong chi gom co xuang chi truoc va xuong chi sau. Xucmg chi tiuac gom 02 xuong.
O moi xuang chi truoc co xuong ba vai (01 xucmg), xuong canh chi truoc (01 xuong), xuang cang chi truoc (01 xuong), xuang cuam chi truoc (07 xuong), 05 xucmg ban va 05 xuang ngon chi truoc; Xuang chi sau gom 02 xuong. Ci moi xuang bao gom: xuong chau (01 xuong), xuang diii (01 xuong), xuong cang chi sau (01 xuong), xuong cuom chi sau (07 xuong), xuong ban (04 xuong) va xuong ngon chi sau (04 xucmg).
Hinh 1: Tieu ban nguyen bg xuang cho nha sau khi dugc rap noi
Q THONG TIN KHOA HOC GIAO nrrr
'7katt^ 01 lUim 2017
3.2.1. XiroTig true - XyoTig aiu
Nghien cHu khoa hgc
<o
— Xuong go ma
*5*
XimoeiSQh T S f c .
(a) (b) Hinh 2; Mat tren (a) va mat duoi (b) cua xuong dau
- Cot song (Vetebal column)
Cot song dugc chia lam nam vung: cac dot song co, d6t s6ng nguc, d6t s6ng hong, d6t song khum va dot song duoi.
Dot CO (Cervical vertebrae): gom 07 dot song co.
Dot CO dau tien la dot Atlas co hai canh rgng va dai. Canh la bien dang cua mom ngang, moi ben c6 hai 15 la 16 ben va 16 ngang. Dot c6 thu 02 la dot Axis, la dot song co dai nhat, mom ngang ngan, a phia truoc than co mom rang dai nh6 ra, mom gai phat trien
Hinh 3: Dot Atlas (a) va dot Axis (b)
Dot CO 3.4.5.6.7: Cac d6t song c6 ngan dan, mom gai cang cao dan vc phia sau. Moi dot song deu co mom khap truoc 6 phia truoc va mom khop sau a phia sau.
THONG TIN KHOA HOC GIAO DUC
Nghien cHu khoa hoc ^hdtig^OI *tatn2017
Mom khop trudc Mom khop sau
Hinh 4: Cac dot song co 3, 4, 5, 6, 7 Dot song ngiec
D6t s6ng nguc a cho nha co 13 dot. Nhin mat ben cua cac dot song nguc thay hinh dang va vi tri ciia cac dot song nguc nhu sau: cac dot song nguc co than ngan han__so voi cac dot song CO. Mom gai cao va thap dan ve phia sau.
Hinh 5: Mat ben (a) va mat tren (b) cua ddt sdng nguc Dot song hong
Ddt sdng hdng cd 07 ddt. Nhin mat tren cua cac ddt sdng hdng thSy hinh dang va vi tri ciia cac ddt sdng nhu sau: cac ddt sdng hdng cd mom ngang dai dam ra hai ben va hoi cong vS phia trudc. Mom ngang cang phat tridn tit ddt 1 d6n ddt thii 4 (mom ngang dot 4 dai nhat), ddt 5, 6 va 7 ngan dan. Phia sau mat khdp khi khdp thi chiing idng nhau.
THONG TIN KHOA HOC G U O n u c
11 '7hdii^ 01 ndm 2017 Nghien ciiu khoa hgc
Hinh 6: Cac ddt sdng hdng mat tren (a) va mat dudi (b)
BSt sdng lihum (Sacrum vertebrae): cd 03 ddt sdng khum dinh chat nhau. Mat lung phat smh ha. Id lung khum la ldi di cua nhanh lung cua day thiin kinh gai khum. Day'khum- la phan trudc xuong khum. Hai ben day la canh khum, mdi canh cd mat nhr khdp vdi mat nhi cua xuong canh chau tao thanh khdp khum chau. Dinh khum: la dSu sau cua xuong khum cd mat khdp vol xuong dudi. Mat bung cua cac ddt sdng khum 1dm, cd hai cap Id khum chau
Canh
Hinh 7: Ddt sdng khum mat tren (a) va mat dudi (b)
B6t s6ng duoi (Caudal vertebrae): cd 20 ddt sdng dudi. Cac ddt ngjn va nhd din.
THONG TIN KHOA HOC GIAO DUC
Nghien cttu khoa hoc Q^fuEM^ 01 »tdni 2017
Hinh 8: DSt s6ng duoi mat tren (a) va d6t s6ng duoi mat dudd (b) ' 3.2.2. Xirong chi
- Xinrag chi triro^c
Svn tiep h^p
Xucmg quay < W f
Xuomg cucrm tax Xuong ngon tay
Hinh 9: Xuong chi truac phai
THONG TIN KHOA HOC GIAO n n n
f-Tt. • ^^ „. Nghien cvtu khoa hgc
^hdng.01 nant2017 "
- Xircrag chi sau
Xuong chi sau g6m xucmg chau, xuong dui, xuang cang, xuong ban va xuong ngon.
XuoTis diii
Xxiongmac •
'01- :.V.
\ .
Xuong chay
Xirona cuam chan
Xuong ban chan
• Xucms naon chan
Hinh 10: Xuong chan sau ben phai TAX LIEU THAM KHAO 1. Lang Ngoc Huynh, 2007. Bai giang ca the gia siic A. Dai hoc Can Tha
2. Nguyen Dinh Nhung va Nguyen Minh Tam, 2005. Gido Ir'inh gidiphdu gia sue vgt nuoi. Nha xuat ban Ha Npi.
3. Tran Kien va Tran Hong Viet, 2000. Dong vat hoc co xuang song Nha xuat ban giao due.
4. Vo Van Be, 2009. Gido trmh thuc lap dong vdt 2. Khoa khoa hoc tu nhien, tnrong Dai Hpc Can Tha.
5. Howard E. Evans and Alexander De Lahunta. 2012. Miller's anatomy of the dog. 4th edition.
Elsevier.
6. Merrily Pearce, 2012. Animal science journal httpi/./merrilysanimalsciencejoumal.blogspot.
com/p/notes-fi-om-veterinarv'-medical.html
7. Mohammed Khalil. 2007. Canine osteology. Tuskegee uni\ersit\'. http:/Av\v\v.onemedicine.
tuskegee.edu,'CanineOsteo]og>.'Thoracic_limb/ArmHumerus-html
THONG TIN KHOA HOC GIAO DUC