• Tidak ada hasil yang ditemukan

He taonga kahurangi te pūoro i te ao Māori. He rerekē te pūoro o ngā rā o mua ki te pūoro ōnaianei. Nā ngā rōpū kapa haka o wēnei rā i mau mai ngā pūoro o tauiwi mā i ngā

whakaaturanga whakataetae. Ka huri tāku titiro ki ngā tūmomo pūoro reo me te pūoro tangi o Whangara Pariha, Te Huinga Waka, Taku Mana, Ngāti Poneke Young Māori Club, Te Wakahuia, tau atu ki te Waihīrere. Anei āku kitenga e whai ake nei.

Ko te hui whakataetae: “New Zealand Polynesian Festival” 1975. I hea? I Whangarei te whakataetae.

Ko te rōpū: Ko Whangara Pariha nō Te Tai Rāwhiti. He aha tā rātou mahi? Mahi poi.

Ko ngā kupu o te poi nā Whangara Pariha i ahu mai i te haka powhiri rongonui a Te Tai Rāwhiti, ā, ko “Te Urunga Tū”. I tōnā tūturutanga, ka reka te rangi Māori o tēnei momo haka powhiri. Engari, nā rātou i kape te rangi pākeha o “Delilah” (ko Tom Jones te kaiwaiata) i

roto i tā rātou mahi poi. Ko tāku pātai, e pai te tuitui kotahi o ngā rangi Māori me ngā rangi Pākeha ki roto i tētahi waiata rongonui?. Pēhea ngā whakaaro o ngā kaumatua, kuia mā mō tēnei take? Koira te kaupapa anō mō te mahi rangahau mā ētahi atu. Nō Te Tai Rāwhiti a Whangara Pariha, kei a rātou te tikanga.

Ko te hui whakataetae: “Aotearoa Māori Festiva of Artsl” 1994. I hea? I Hāwera te hui whakataetae.

Ko te rōpū. Ko Te Huinga Waka nō Poihākena He aha tā rātou mahi? Waiata Tira

“E koa ana, harikoa” Ko tēnei te ingoa o te waiata tira a Te Huinga waka. Nā rātou i kape

te rangi Pākeha o “Oh Happy Days”. He waiata rongo pai tēnei nō Āmerika. Ko ngā kupu o te waiata nei he whakamāori i ngā kupu Pākeha ake. Nō reira, nā Te Huinga Waka i kape te rangi me ngā kupu o tēnei waiata rongonui nō tāwahi rā. Heoi anō, he reka ngā reo o ngā kaihaka, ā, i wikitoria rātou ki te tūranga tuatahi mo te waiata tira. “E koa ana, harikoa a Te

Huinga Waka”. Kia kaha tonu Poihākena. Ka nui te mihi ki a koe Muriwai Īhākara.

Ko te hui whakataetae: “Victorian Māori Festival” 1996. I hea?I Poipiripī (Melbourne) tēnei hui.

Ko te rōpū: Ko Taku Mana nō Poipiripī. He aha tā rātou mahi? Waiata a ringa

He waiata tangi tēnei waiata ā ringa ki a Kīngi Matutaera Īhaka. Aue! te tino hōhonutanga o ngā kupu e poroporoaki nei ki tēnei tangata rongonui i te ao Māori. He reka anō ngā kaiwaiata i te rōpū nei. Engari, i tāku tirohanga i kite au i ngā mea rerekē e rua. Ko te tuatahi, nā rātou i kape te rangi Pākeha “Grandpa” nā te Judds. He ātaahua te rangi mo tēnei waiata

i tā rātou waiata ā ringa. Aue! te turituri hoki o te pūoro “Kareoke”, kāhore te iwi mātakitaki i te rongo ki ngā kupu o te waiata nei. He aha atu? He pātai anō, pēhea te mahi tioro o ēnei momo taputapu? Tēnā koe e te pouako Sonny Abraham. Tū tonu e te rōpū Taku Mana.

Ko te hui whakataetae: “Aotearoa Traditional Māori Performing Arts Festival” 1996. I hea? I Rotorua tēnei huihuinga.

Ko te rōpū: Ko Ngāti Poneke Young Māori Club nō Te Whanganui a Tara He aha tā rātou mahi? Waiata a ringa

Ka nui taku aroha ki a Ngāti Pōneke mo tā rātou waiata a ringa, ā, he maimai aroha ki tētahi kaumatua o rātou kua wehe ki te pō. Aue! Taukiri e. Ko te mea rerekē o tēnei waiata a rangi, ko te tangi o te rangi aroha. Ka huri au ki te kōrero a Tama Huata (2006), “I peka atu ngā

kaitito o ngā waiata i ngā “major chords” o te mea rakuraku ki ngā ‘minor chords”. Pērā ki a Te Wakahuia me Waihīrere mā”. I tēnei waiata a ringa a Ngāti Poneke i rongo ki ngā tini “Minor chords”. Pārekareka ki te tāringa, tika rawa ki te kaupapa o te waiata. Nā tēnei waiata

a ringa i āwhi i a rātou ki te rangi mutunga o te whakataetae. Pūpū ake ngā roimata i ōku kanohi, ka ngāu kino. Ko te pātai pea konei ko tēnā, mehemea ka tākiritia te ngākau, ka aroha te iwi, te kaiwhakawā pea? Nō reira, hāere e te rangatira moe mai rā! Kia ora anō Ngāti Pōneke.

Ko te hui whakataetae: “Aotearoa Traditional Māori Performing Arts Festival” 1992. I hea? I te marae o Tūrangawaewae, Ngāruawāhia

Ko te rōpū. Ko Te Wakahuia nō Tāmaki makau rau He aha tā rātou mahi? Waiata Poi, Waiata ā ringa

Mehemea ka āta whakarongo ki ngā tāngata tokorua i whakatangi i a rāua nei kitā. He rerekē te tangi o tētahi kitā ki tētahi atu, ā, ka rongo koe ki te tangi rerekē e rite tonu ki te tangi o te

tēnei mahi hou i ngā hui whakataetae, ā, i rongo au i tēnei tūmomo tangi ki roto i ētahi atu rōpū. Kia ora Te Wakahuia! Nā koutou i kawe tētahi āhuatanga anō ki te atamira o te whakataetae.

Ko te hui whakataetae: “Aotearoa Traditional Māori Performing Arts Festival” 2000. I hea? I te marae o Tūrangawaewae.

Ko te rōpū. Ko Waihīrere nō Te Tai Rāwhiti He aha tā rātou mahi? Whakaeke

Ko Kiri Te Kanawa he kai waiata Ōpera rongonui i te ao whānui. Nō Te Tai Rāwhiti ia. Ko ētahi o ngā mema o Te Waihīrere he whanaunga ki a ia. I tā rātou nei whakaeke i rongo au i te tangi Ōpera pērā ki a Kiri Te Kanawa. He āhua rerekē, ā, ka mōhio te katoa, nā Te Waihīrere i kawe mai ngā āhuatanga hou ki ia whakataetae. Ko tētahi atu mahi hou, ko te korikori o ngā korowai o ngā wāhine e rite ki te korikori o “Flamenco Dancers” nō Peina. Ka rite pea ki a Wakahuia he kape pea i ngā mahi a tētahi atu. Ko wai hoki, ko ētahi rōpū kei te māia kia rerekē a rātou mahi, kua whai atu ētahi?Aue! Ko te tangi rerekē o Te Waihīrere, ko Te Waihīrere anō. Tēnā koutou Te Aitanga-a-Māhaki.

TŪMOMO TAONGA WHAKATANGITANGI A TAUIWI