CÁC BÀI T P C N LÀM TRONG TH I GIAN NGH T TẬ Ầ Ờ Ỉ Ế
I. TOÁN:
1. Đ t tính r i tính:ặ ồ
a. 54322:346 25275: 108 86679: 214 855:45 b. 2968+82398 57696+ 814 514625+6425 5866+12650 c. 628450-35813 987864-783251 80000-48765 65120-13859 d. 2047 x 203 14986 x 28 19073 x 89 92340 x 307 2. a) Đ c các s sau: 145 024 387; 45 000 103; 2978; 1 897 000ọ ố
b) Vi t s :ế ố
- 5tri u, 7 trăm nghìn, 6 ch c nghìn, 3 trăm, 4đ n v .ệ ụ ơ ị
- 5 ch c tri u, 7 tri u, 6trăm nghìn, 3nghìn, 2đ n v .ụ ệ ệ ơ ị
- Ba trăm b y mả ươi lăm tri u không nghìn b n trăm.ệ ố
- Năm trăm tri u, năm trăm nghìn, năm trăm.ệ
3. Tính giá tr c a bi u th c:ị ủ ể ứ
a. 4237 x 18 – 24578 8064 64 x 37 b. 46857 + 3444 : 28 601759 – 1988 : 14 c. 2013 + 261 : 9 – 1953 5506 – 487 x 3 + 2375 4. Vi t s thích h p vào ô tr ng:ế ố ợ ố
a. 2y n = ... kg 3kg 250g = ... g 5kg = .... hgế
8t n = ....t 18y n 5kg = ....kg 5t n =....y nấ ạ ế ấ ế
200kg = ....y n 1508g = ....kg...g 300hg = .... y nế ế
800y n = ... t n 6t n 7t = ....kg 4000kg = ....t nế ấ ấ ạ ấ
b. 5phút= ...giây 4th k = ... năm 500năm =...th kế ỷ ế ỷ
3 ngày= ...gi 2ngày 7 gi = ....gi 4 gi 20phút = ...phútờ ờ ờ ờ
5 gi = ...phút 5phút 30 giây = ...giây 3000năm= .... th kờ ế ỷ
8 1
ngày= ...gi ờ 41 gi = ....phút ờ 61 phút= ....giây
5 1
t n =....t ấ ạ 15th k = ....năm ế ỷ 14 t = ...kgạ
c. 15dm2= ....cm2 3451dm2= cm2 4500cm2 = ...dm2 6m2= ....dm2 27 m2 = .... cm2 5100 dm2= m2
20 dm2 5 cm2= ... cm2 68 m25 dm2 = ... dm2 5 cm272 cm2= .... cm2 384 dm2=....m2 ...dm2 1132 cm2= ....dm2 .... cm2 80025 cm2 = ... m2 .... cm2 1 000 000 cm2= .... km2 1 km2 = ... m2 5 km2= .... m2
10 km2 = …. m2 9 000 000 m2= ... km2 9 m2 = .... km2 5. Cho hình vuông ABCD có c nh 3cm. ạ
a. Hãy v ti p hình vuông BIHC đ có hình ch nh t AIHD. ẽ ế ể ữ ậ
b. Hình vuông BIHC có c nh b ng m y xăng ti mét? A Bạ ằ ấ
c. C nh DH vuông góc v i nh ng c nh nào?ạ ớ ữ ạ
d. C nh AD song song v i nh ng c nh nào?ạ ớ ữ ạ
e. Tính chu vi hình ch nh t AIHD ữ ậ
6. So sánh các phân s sau v i 1:ố ớ
;2424 7 19 ; 10 6 ; 5 7 ; 9 14 ; 4 3
7. Rút g n các phân s sau :ọ ố
a. ;3675 10 36 ; 25 15 ; 8 12 ; 6 4
b. ;1004 35 15 ; 300 75 ; 72 9 ; 36 12
8. Quy đ ng m u s các phân s :ồ ẫ ố ố
a). 65và41
7 3 5 3 và 9 8 8 9 và 5 3 12 5 và 11 8 5 7 và
b). ;41 54 3 1 và 36 7 9 5 và 7 8 49 11 và 4 3 3 2 ; 2 1 và 25 17 100 47 và
c). 34và85
9 5 5 4 và 12 7 9 4 và 12 7 2 3 ; 2 1 và 4 5 5 3 và
9. so sánh các phân s sau;ố
a. 43và54
8 7 6 5 và 10 3 5 2 và 12 6 4 3 và 10 6 20 11 và
b. ...1411 14
9
....234 25
4
...1 15 14
...2724 9
8
....2720 19 20
1...1415 10. Vi t các phân s theo th t t bé đ n l n:ế ố ứ ự ừ ế ớ
a. ;75 7 4 ; 7 6
b. ;43 6 5 ; 3 2
c. ;76 5 6 ; 11
6
d. ;1232 12 9 ; 20 6
11. m t sân v n đ ng hình ch nh t có di n tích là14685mộ ậ ộ ữ ậ ệ 2. chi u r ng c a sân là ề ộ ủ 89m. Tính chu vi sân v n đ ng đó.ậ ộ
12. M t hình ch nh t có chu vi là 128m. chi u dài h n ch u r ng 26m. Tính di n ộ ữ ậ ề ơ ề ộ ệ
tích hình ch nh t đã cho.ữ ậ
13.M t c a hàng sách trong 3 ngày đ u m i ngày bán độ ử ầ ỗ ược 187 quy n sách, trong 4 ể
ngày sau m i ngày bán đỗ ược 187 quy n sách. H i trung bình m i ngày c a yhàng đó ể ỏ ỗ ử
bán được bao nhiêu quy n sách ?ể
14. M t hình ch nh t có chu vi là 200m. Chi u dài h n chi u r ng 20m. Tính di n ộ ữ ậ ề ơ ề ộ ệ
tích hình ch nh t đó.ữ ậ
15.Có 3 xe ô tô ch xi măng đ n công trở ế ường, xe th nh t ch 3846kg xi măng, xe ứ ấ ở
th hai ch nhi u h n xe th nh t 180kg và ch nhi u g p 2 l n xe th ba. H i trungứ ở ề ơ ứ ấ ở ề ấ ầ ứ ỏ
bình m i xech đỗ ở ược bao nhiêu ki-lô-gam xi măng ?
II. TI NG VI TẾ Ệ :
1.T m t đ dùng h c t p mà em yêu thích.ả ộ ồ ọ ậ
*****************************************************
CHÚC CÁC EM HOÀN THÀNH T T CÁC BÀI T P.Ố Ậ
ĐÓN XUÂN BÍNH THÂN AN BÌNH, H NH PHÚC Ạ
50 câu h i tr c nghi m môn l ch s l p 4ỏ ắ ệ ị ử ớ
1.Nhà nước đ u tiên c a nầ ủ ước ta có tên là gì? a.Văn Lang. b.Âu L c. c.Vi t Nam.Aạ ệ
2.V vua đ u tiên c a nị ầ ủ ước ta là? a.An Dương Vương. b.Vua Hùng Vương.c.Ngô Quy n.Bề
3.Thành t u đ c s c v phong trào c a ngự ặ ắ ề ủ ười dân Âu L c là gì?ạ
a.Ch t o lo i n b n m t l n đ c nhi u mũi tên.ế ạ ạ ỏ ắ ộ ầ ợ ề
b.Xây d ng thành C Loa.ự ổ c.C hai ý trên đ u đúng.Cả ề
4.Câu “Tri u Đà đã hoãn binh, cho con trai làm r An Dệ ể ương Vương” g i cho em nh ợ ớ
đ n câu chuy n nào dế ệ ưới đây.
a.M Châu -Tr ng Thuị ọ ỷ. b.S n Tinh -Thu Tinh.c.Cây tre trăm đ t.Aơ ỷ ố
5.Chi n th ng vang d i nh t c a nhân dân ta trế ắ ộ ấ ủ ước các tri u đ i phề ạ ương B c là:ắ
a.Chi n th ng c a Hai BàTr ng. ế ắ ủ ư b Chi nth ngB chĐ ngế ắ ặ ằ . c Chi n th ng Lí Bí.Bế ắ
6.Kh i nghĩa c a Hai Bà Tr ng di n ra vào năm nào?Bở ủ ư ễ
a.179 TCN b.Năm 40 c.Cu i năm 40ố
7.Ai là người lãnh đ o nhân dân ta ch ng l i quân Nam Hán?ạ ố ạ a.Ngô Quy nề .b.Hai Bà Tr ng.c.Dư ương Đình Ngh .Aệ
8.Ngô Quy n lên ngôi vua năm nào?ề
a. 938 b. 939.c. Cu i năm 939.Bố
9.Em hi u nh th nào v c m t 12 s quân?ể ư ế ề ụ ừ ứ
a.Các th l c đ a phế ự ị ương n i d y, chia c t đ t nổ ậ ắ ấ ước thành 12 vùng.
b.12 s th n c a các nứ ầ ủ ước đ n tham ki n vua.ế ế c.12 cánh quân xâm lược nước ta.B
10.Đinh B Lĩnh lên ngôi vua, đ t tên nộ ặ ước ta là gì? a. L cVi t.b. Đ i Vi t.ạ ệ ạ ệ c.Đ i C Vi t.ạ ồ ệ C
a.Đinh Li n và Đinh Tiên Hoàng b ám h i, nhà T ng xâm lễ ị ạ ố ược nướcta.
b.LêHoànđã gi t h i Đinh Tiên Hoàng đ lên ngôi vua.ế ạ ể
c.Lê Hoàn đã đánh b i 12 s quân đ lên ngôi vua.Aạ ứ ể
12.Hoàn lên ngôi vua l y tên g i là gì?ấ ọ
a.Lê Đ i Hànhạ .b. Lê Long Đĩnh.c.Lê Thánh Tông.A. 13.sao vua Lý Thái T d i đô v Đ i La?ổ ờ ề ạ
a.Vì đây là trung tâm c a đ t nủ ấ ước, đ t r ng không b ng p l t.ấ ộ ị ậ ụ b.Vì đây là vùng đ t mà gi c không dám đ t chân đ n.ấ ặ ặ ế
c.Vì đây là vùng đ t giàu có, nhi u c a c i, vàng b c.Aấ ề ủ ả ạ
14. Lý Thái T d i đô v Đ i La vào th i gian nào?ổ ờ ề ạ ờ
a.1005 b.1009 c. 1010C
15. Dưới th i Lý đ o Ph t đờ ạ ậ ược truy n bá nh th nào?ề ư ế a.Được truy n bá r ng rãi trong c nề ộ ả ước.
b.Ch a xu thi n.ư ấ ệ
c.M i xu t hi n nên truy n bá ch a r ng rãi.Aớ ấ ệ ề ư ộ
16. T ng xâm lố ược nước ta l n th hai vào th i gian nào?ầ ứ ờ a.Năm 1068 b.Năm 1075 c.Năm 981 A 17. Nhà tr n đầ ược thành l p vào năm nào?ậ
a.Đ u năm 1226. ầ b.Gi a năm 1226.c. Cu i năm 1226 Aữ ố
18. Vua Tr n đ t trông l n th m cung đi n đ làm gì?ầ ặ ớ ở ề ệ ể a.Đ dân đ n đánh khi có đi u gì c n xin, ho c bi oan c.ể ế ề ầ ặ ứ b.Đ dân đ n đánh khi có l h i.ể ế ễ ộ
c.Đ t o v đ p thêm cho cung đi n.Aể ạ ẻ ẹ ệ
19. Nhà Tr n đã có nh ng vi c làm gì đ c ng c xây d ng đ t nầ ữ ệ ể ủ ố ự ấ ước? a.Xây d ng l c lự ự ượng quân đ i, tăng gia s n xu t.ộ ả ấ
b.Đ p l i đê đi u, m r ng đ n đi n.ắ ạ ề ở ộ ồ ề c.C hai ý trên đ u đúng.Cả ề
20.Nhà Tr n đã l p ra “Hà đê s ” đ làm gì?ầ ậ ứ ể
a.Đ ch ng lũ l t. b.Đ ch ng h n hán. ể ố ụ ể ố ạ c.Đ trông coi vi c đ p đê và b o v đê.Cể ệ ắ ả ệ 21.Nhà Tr n đã thu đầ ược k t qu gì trong vi c đ p đê?ế ả ệ ắ
a. N n kinh t công nghi p phát tri n, đ i s ng nhân dân m no.ề ế ệ ể ờ ố ấ b. N n kinh t nông nghi p phát tri n, đ i s ng nhân dân m no.ề ế ệ ể ờ ố ấ B c. Ngành nuôi tr ng thu s n phát tri n, đ i s ng nhân dân m no.ồ ỷ ả ể ờ ố ấ
22Khi quân Mông nguyên tràn vào nước ta vua Tr n h i “nên hòa hay nên đánh”Câu tr ầ ỏ ả
l i “Đ u th n ch a r i xu ng đ t, xin b h đ ng lo”là c a ai?ờ ầ ầ ư ơ ố ấ ệ ạ ừ ủ a.Tr n Th Đ .ầ ủ ộ b.Tr n H ng Đ o. C Tr n Qu c To n.Aầ ư ạ ầ ố ả
23 khi gi c Mông-Nguyên vào Thăng Long, vua tôi nhà Tr n đã dùng k gì đ đánh ặ ầ ế ể
gi c?ặ
a.Rút kh i kinh thành Thăng Long, đ l ivỏ ể ạ ườn không nhà tr ng.ố
b.Cho lính mai ph c đ tiêu di t gi c.c. Cho quân đánh tr và đã giành th ng l i.Aụ ể ệ ặ ả ắ ợ
24H Quý Ly tru t ngôi vua Tr n vào năm nào?a.Năm 1248b.Năm 1400c.Năm 1406Bồ ấ ầ
25Do đâu nhà H không ch ng n i quân Minh xâm lồ ố ổ ược?a.Do không đoàn k t toàn dân ế
đ kháng chi n mà ch d a vào quân đ i.ể ế ỉ ự ộ
26Ai là người lãnh đ o nghĩa quân Lam S n ch ng l i quân Minh?a.H Quý Ly.b.Lê ạ ơ ố ạ ồ
Đ i Hành.C . Lê L i.Cạ ợ
27Lê L i lên ngôi vua vào năm nào?a.1428.b1248.c.1482.Aợ
28B n đ đ u tiên c a nả ồ ầ ủ ước ta có tên là gì?a.B n đ Vi t Nam.Cả ồ ệ
b.B n đ Đ iVi t.c.B n đ H ng Đ c.ả ồ ạ ệ ả ồ ồ ứ
29N i dung c b n c a B lu t H ng Đ c là gì?a.B o v quy n l i c a vua, quan l i, ộ ơ ả ủ ộ ậ ồ ứ ả ệ ề ợ ủ ạ
đ ach , quy n qu c gia.b.Khuy n khíchpháttri n kinh t , gi gìn truy n th ng t t đ p ị ủ ề ố ế ể ế ữ ề ố ố ẹ
c a dân t c và b o v quy n ph n .c.C hai ý trên đ u đúng.Củ ộ ả ệ ề ụ ữ ả ề
30Nhà H u Lê đã làm gì đ phát tri n giáo d c?a.M trậ ể ể ụ ở ường đón nh n c con em ậ ả
thường dân.b.M trở ường công bên c nhcácl ph c t c a th y đ .c.C hai ý trên đ u ạ ớ ọ ư ủ ầ ồ ả ề
đúng.C
31N i dung h c t p và thi c dộ ọ ậ ử ưới th i H u Lê là gì?a.Nho giáo.b.Ph t giáo.c.Thiên ờ ậ ậ
chúa giáo.A
32. th i H u Lê, n n văn h c vi t b ng ch nào chi m u đi mnh t?a.Ch Hán.b.ở ờ ậ ề ọ ế ằ ữ ế ư ể ấ ữ
Ch Nôm.c.Ch Qu c Ng .Aữ ữ ố ữ
33 .Vì sao có th coi Nguy n Trãi, Lê Thánh Tông là nh ng nhà văn hoá tiêu bi uc a ể ễ ữ ể ủ
th i H u Lê ? ờ ở
aVì hai ông cónhi u tác ph m b ng ch Nôm.Vì hai ông có nh ng t p th Nôm còn l u ề ẩ ằ ữ ữ ậ ơ ư
truy n đ n ngày nay.cC hai ý trên đ u đúng.Aề ế ả ề
34 Đi n t ng thích h p vào ch tr ng trong các câu sau :Khoa h c dề ừ ữ ợ ỗ ố ọ ưới th i H u ờ ậ
Lê cũng đ t đạ ược nh ng thành t u đáng k . B “ Đ i Vi t s ký toàn th “c a Ngô Sĩ ữ ự ể ộ ạ ệ ử ư ủ
Liên là b sách ghi l i l ch s nộ ạ ị ử ước ta th i ...đ n đ u th i ....Hùng vờ ế ầ ờ ương ,H u Lêậ
35Cu c chi n gi a Nam tri u và B c tri u kéo dài bao nhiêu năm?a.ộ ế ữ ề ắ ề H n 200 ơ
năm.b.H n 50 năm.Bc.ơ H n 60 năm.ơ
36Cu c xung đ t gi a các t p đoàn phong ki n gây ra nh ng h u qu gì?ộ ộ ữ ậ ế ữ ậ ả
a Đ t nấ ước b chia c t, nhân dân kh c c.ị ắ ổ ự
bKinh t không phát tri n.ế ể
C .C hai ý trên đ u đúng.Cả ề
37.Công cu c khai kh n đ t hoang Đàng Trong di n ra trong th i gian nào?ộ ẩ ấ ở ễ ờ
a.Đ u th k XVI.b.Gi a th k XVI.cCu i th k XVI.Cầ ế ỷ ữ ế ỷ ố ế ỷ
38 Thành th nào là thành ph c ng l n nh t Đàng Trong ?a H i An.bThăng ị ố ả ớ ấ ở ộ
Long.cPh Hi n.Aố ế
39Nguy n Hu kéo quân ra B c đ l t đ chính quy n h Tr nh , th ng nh t đ t nễ ệ ắ ể ậ ổ ề ọ ị ố ấ ấ ước vào năm nào ?1786
40NESCO công nh n ph c H i An là di s n Văn Hoá th gi i vào th i gian nào?ậ ố ổ ộ ả ế ớ ờ
c.5 –9 –1999d.12 –5 –1999e.5 –12 –1999. C
41Ai là người lãnh đ o nghĩa quân Tây S n?a.ạ ơ Nguy n Nh c.b.ễ ạ Nguy n ễ
Hu .c.ệ Nguy n L .Bễ ữ
42 Quang Trung kéo quân ra B c tiêu di t quân Thanh , th ng nh t đ t nắ ệ ố ấ ấ ước vào th i gian nào ?ờ
aĐ u năm 1788.bCu i năm1788.cĐ u năm 1789.Aầ ố ầ
43H ng năm vào ngày m ng m y T t, nhân dân gò Đ ng Đa t ch c gi tr n đ ằ ồ ấ ế ở ố ổ ứ ỗ ậ ể
tưởng nh ngày Quang Trung đ i th ng quân ớ ạ ắ
44Sau khi lên ngôi , vua Quang Trung đã ban b “Chi u khuy n nông”. Cho bi t “Chi u ố ế ế ế ế
khuy n nông”quy đ nh đi u gì?ế ị ề
a.L nh cho dân tr v quê cũ cày c y, khai phá ru ng hoang.ệ ở ề ấ ộ
b.Chia l i ru ng đ t cho dân.ạ ộ ấ
c.Đ p đê và b o v đê.Aắ ả ệ
45Vì sao vua Quang Trung l i đ cao ch Nôm?a.Vì ch Nôm d vi t h n ch Hán.ạ ề ữ ữ ễ ế ơ ữ
b.Vì ch Nôm xu t phát t quê hữ ấ ừ ương c a vua Quang Trung. ủ
c.Vì vua Quang Trung mu n b o t n và phát tri n ch vi t c a dân t c.Cố ả ồ ể ữ ế ủ ộ
46hà Nguy n đễ ược thành l p vào năm nào?a.1802.b.1858.c.1792.Aậ
47Nhà Nguy n ra đ i trong hoàn c nh nào?a.Vua Quang Trung nhễ ờ ả ường ngôi cho Nguy n ánh.ễ
b.Nguy n ánh l t đ tri u Tây S n.ễ ậ ổ ề ơ
c.Nguy n ánh đánh b i quân Thanh.Bễ ạ
48NhàNguy n tr i qua bao nhiêu đ i vua?a.ễ ả ờ 2 đ i vua.b.ờ 4 đ i vua.c.ờ 6 đ i vuaBờ
49Sau khi lên ngôi vua Nguy n ánh ch n kinh đô đâu ?a.Hu .b.Thăng Long.c.Hoa ễ ọ ở ế
L .Aư
50UNESCO công nh n qu n th di tích c đô Hu là Di s n Văn hoá th gi i vào th i ậ ầ ể ố ế ả ế ớ ờ
giannào? a.12 –11 -1993 b.5 –12 –1999 c.11 –12 -1993.C
Thành nhà Hồ (hay còn g i làọ thành Tây Đô, thành An Tôn, thành Tây Kinh haythành Tây Giai) là kinh đô nước Đ i ạ Ngu (qu c hi u Vi t Nam th iố ệ ệ ờ nhà Hồ), n m trên đ a ph n nay thu c t nhằ ị ậ ộ ỉ Thanh Hóa. Đây là tòa thành kiên c v i ki n ố ớ ế trúc đ c đáo b ngộ ằ đá có quy mô l n hi m hoi ớ ế ởVi t Namệ , có giá tr và đ c đáo nh t, duy nh t còn l i ị ộ ấ ấ ạ ởĐông Nam Á và là m t trong r t ít nh ng thành lũy b ng đá còn l i trên th gi iộ ấ ữ ằ ạ ế ớ[1]. Thành được xây d ng trong th i gian ng n, ch kho ngự ờ ắ ỉ ả
3 tháng (t tháng Giêng đ n tháng 3 năm 1397) và cho đ n nay, dù đã t n t i h n 6 th k nh ng m t s đo n c a tòa ừ ế ế ồ ạ ơ ế ỷ ư ộ ố ạ ủ thành này còn l i tạ ương đ i nguyên v n.ố ẹ
Toàn c nh di s n văn hóa th gi i Thành Nhà Hả ả ế ớ ồ
Long, Vĩnh Ti n, huy n Vĩnh L c, t nh Thanh Hóa), làm kinh đô m i v i tên Tây Đô, nh m bu c tri u Tr n d i đô vào ế ệ ộ ỉ ớ ớ ằ ộ ề ầ ờ đ y trong m c tiêu chu n b ph b vấ ụ ẩ ị ế ỏ ương tri u Tr n. Tháng 3 năm Canh Thân (26-3 đ n 24-4-1400), về ầ ế ương tri u H ề ồ thành l p (1400- 1407) và Tây Đô là kinh thành c a vậ ủ ương tri u m i, thành Thăng Long đ i tên là Đông Đô v n gi vai ề ớ ổ ẫ ữ trò quan tr ng c a đ t nọ ủ ấ ước. Vì v y thành Tây Đô đậ ược dân gian quen g i là Thành nhà H . Thành đá đọ ồ ược xây d ng ự trong m t th i gian k l c, ch ch ng 3 tháng. Các c u trúc khác nh các cung đi n, r i La Thành phòng v bên ngoài, ộ ờ ỷ ụ ỉ ừ ấ ư ệ ồ ệ đàn Nam Giao... còn được ti p t c xây d ng và hoàn thi n cho đ n năm 1402.ế ụ ự ệ ế
H Quý Ly t khi n m quy n l c c a tri u Tr n cho đ n khi sáng l p vổ ừ ắ ề ự ủ ề ầ ế ậ ương tri u m i đã ban hành và th c thi m t lo t ề ớ ự ộ ạ chính sách c i cách v các m t chính tr , kinh t , tài chính, văn hóa, giáo d c nh m kh c ph c cu c kh ng ho ng c a ả ề ặ ị ế ụ ằ ắ ụ ộ ủ ả ủ ch đ quân ch cu i tri u Tr n, c ng c chính quy n trung ế ộ ủ ố ề ầ ủ ố ề ương và chu n b cho cu c kháng chi n ch ng Minh. ẩ ị ộ ế ố Trong l ch s ch đ quân ch Vi t Nam, H Quý Ly là m t nhà c i cách l n v i m t h th ng chính sách và bi n pháp ị ử ế ộ ủ ệ ồ ộ ả ớ ớ ộ ệ ố ệ khá toàn di n, táo b o. Thành nhà H đệ ạ ồ ược xây d ng và t n t i trong nh ng bi n đ ng cu i th k XIV đ u thê k XV, ự ồ ạ ữ ế ộ ố ế ỷ ầ ỷ g n li n v i s nghi p c a nhà c i cách l n H Quý Ly và vắ ề ớ ự ệ ủ ả ớ ồ ương tri u H .ề ồ
Theo chính s , thành đử ược xây d ng r t kh n trự ấ ẩ ương, ch trong 3 tháng. Thành Tây Đô vào đ a th khá hi m tr , có l iỉ ở ị ế ể ở ợ th v phòng ng quân s h n là trung tâm chính tr , kinh t và văn hoá. V trí xây thành đ c bi t hi m y u, có sông ế ề ự ự ơ ị ế ị ặ ệ ể ế nước bao quanh, có núi non hi m tr , v a có ý nghĩa chi n lể ở ừ ế ược phòng th , v a phát huy đủ ừ ượ ưc u th giao thông th y ế ủ b . Nh m i thành quách b y gi , thành bao g mộ ư ọ ấ ờ ồ thành n iộ vàthành ngo iạ. Thành ngo i đạ ược đ p b ng đ t v i kh i ắ ằ ấ ớ ố lượng g n 100.000 mét kh i, trên tr ngầ ố ồ tre gai dày đ c cùng v i m t vùng hào sâu có b m t r ng g n t i 50m bao ặ ớ ộ ề ặ ộ ầ ớ quanh.
Bên trong thành ngo i là thành n i có m t b ng hình ch nh t chi u B c - Nam dài 870,5m, chi u Đông - Tây dài ạ ộ ặ ằ ữ ậ ề ắ ề 883,5m. M t ngoài c a thành n i ghép th ng đ ng b ng đá kh i kích thặ ủ ộ ẳ ứ ằ ố ước trung bình 2 m x 1 m x 0,70 m, m t trong ặ đ p đ t. B n c ng thành theo chính hắ ấ ố ổ ướng Nam - B c - Tây - Đông g i là các c ng ti n - h u - t - h u (C a Ti n hay ắ ọ ổ ề ậ ả ữ ử ề còn g i là C a Nam, C a H u còn g i là C a B c, c a Đông Môn và c a Tây Giai). Các c ng đ u xây ki u vòm cu n, ọ ử ử ậ ọ ử ắ ử ử ổ ề ể ố đá x p múi bế ưởi, trong đó to nh t là c a chính Nam, g m 3 c a cu n dài 33,8 m, cao 9,5 m, r ng 15,17 m. Các phi n ấ ử ồ ử ố ộ ế đá xây đ c bi t l n (dài t i 7 m, cao 1,5 m, n ng ch ng 15 t n).ặ ệ ớ ớ ặ ừ ấ
Các cung đi n, dinh th trong khu v c thành đã b phá hu , di tích còn l i hi n nay là 4 c ng thành b ng đá cu n vòm, ệ ự ự ị ỷ ạ ệ ổ ằ ố tường thành và đ c bi t là Di tích Đàn t Nam Giao còn khá nguyên v n. Trong các ph tích đáng chú ý có n n chính ặ ệ ế ẹ ế ề đi n ch m m t đôi tệ ạ ộ ượng r ng đá r t đ p dài 3,62 m.ồ ấ ẹ
Thành Tây Đô th hi n m t trình đ r t cao v kĩ thu t xây vòm đá th i b y gi . Nh ng phi n đá n ng t 10 đ n 20 t n ể ệ ộ ộ ấ ề ậ ờ ấ ờ ữ ế ặ ừ ế ấ được nâng lên cao, ghép v i nhau m t cách t nhiên, hoàn toàn không có b t c m t ch t k t dính nàoớ ộ ự ấ ứ ộ ấ ế [2]. Tr i qua h n ả ơ
600 năm, nh ng b c tữ ứ ường thành v n đ ng v ng.ẫ ứ ữ
Được xây d ng và g n ch t v i m t giai đo n đ y bi n đ ng c a xã h i Vi t Nam, v i nh ng c i cách c a vự ắ ặ ớ ộ ạ ầ ế ộ ủ ộ ệ ớ ữ ả ủ ương tri u ề H và t tồ ư ưởng ch đ ng b o v n n đ c l p dân t c, Thành Nhà H còn là d u n văn hóa n i b t c a m t n n văn ủ ộ ả ệ ề ộ ậ ộ ồ ấ ấ ổ ậ ủ ộ ề minh t n t i tuy không dài, nh ng luôn đồ ạ ư ược s sách đánh giá caoử [2].
M c dù thành Tây Đô, v i b n b c tặ ớ ố ứ ường và c ng thành còn l i tổ ạ ương đ i nguyên v n, s là r t đ n gi n trong vi c xác ố ẹ ẽ ấ ơ ả ệ đ nh v c u trúc toà thành, nh ng các công trình nghiên c u trị ề ấ ư ứ ước nay đ u đ a ra các s li u khác nhau v kích thề ư ố ệ ề ước tường thành, c ng thành và do đó, vi c nh n đ nh v c u trúc toà thành v n ch a th ng nh t.ổ ệ ậ ị ề ấ ẫ ư ố ấ
Năm 2005, đoàn kh o sát Nh t B n đã dùng máy móc hi n đ i đo đ c r i công b s li u nh sau:ả ậ ả ệ ạ ạ ồ ố ố ệ ư C nh Nam: ạ
877,1m; C nh B c:877,0m; C nh Đông: 879,3m; C nh Tây: 880m. Nh v y chúng có đ l n vào kho ng 877m c nh ạ ắ ạ ạ ư ậ ộ ớ ả ạ
Đông Tây và 880m c nh Nam B c. Chúng g n nh m t hình vuông ch có đi u chi u Nam B c dài h n chi u Đông Tâyạ ắ ầ ư ộ ỉ ề ề ắ ơ ề
Theo s li u c a t L ch số ệ ủ ổ ị ửTrường Đ i H c H ng Đ cạ ọ ồ ứ tr c ti p đo b ng phự ế ằ ương pháp th công thì: Chi u Nam B c dàiủ ề ắ 860m (tính t mép trong theo tr c Nam B c). Chi u Đông Tây dài 863m (tính t mép trong theo tr c Đông Tây). N u ừ ụ ắ ề ừ ụ ế tính theo mép ngoài c ng thành thì: Chi u Đông Tây là 883,5m; chi u Nam B c là 870,5m (đ chênh l ch l n h n 13m)ổ ề ề ắ ộ ệ ớ ơ
[3]
Thành hình g n vuông, m i c nh trên dầ ỗ ạ ưới 800m và chu vi trên 3,5 km. Thành phía ngoài xây b ng đá, bên trong xây ằ b ng đ t đ m n n ch c, m b n c a theo bôn hằ ấ ầ ệ ắ ở ố ử ướng Nam, B c, Đông, Tây. Tắ ường thành đá bên ngoài xây b ng ằ nh ng kh i đá n ng trung bình 10-16 t n, có kh i n ng đ n trên 26 t n, đữ ố ặ ấ ố ặ ế ấ ược đ o g t khá vuông v n và l p ghép theo ẽ ọ ắ ắ hình ch công (I) t o nên s liên k t kiên c . Đ t đ p bên trong thoai tho i d n. Thành qua th i gian trên 6 th k đã b ữ ạ ự ế ố ấ ắ ả ầ ờ ế ỷ ị bào mòn và có ch b s t l , nh ng di tích tỗ ị ạ ở ư ường thành ch còn l i v n dày kho ng 4-6m, chân thành r ng kho ng trên ỗ ạ ẫ ả ộ ả 20m. B n c a thành xây theo ki u vòm cu n, b ng đá, riêng c a Nam là c a chính có ba c ng ra vào, dài trên 34m, caoố ử ể ố ằ ử ử ổ h n 10m. Hào bao quanh thành cho đ n nay v n còn có đo n r ng kho ng 10-20m và La thành b o v vòng ngoài. ơ ế ẫ ạ ộ ả ả ệ Theo s li u, trên thành còn xây tử ệ ường b ng g ch mà kh o c h c đã phát hi n khá nhi u, trên nhi u viên g ch còn ằ ạ ả ổ ọ ệ ề ề ạ kh c tên đ n v các làng xã đắ ơ ị ược đi u đ ng v xây thành. Ngoài ra còn nhi u ki n trúc khác, trong đó đàn Nam Giao ề ộ ề ề ế xây trên sườn phía Tây Nam núi Đ n S n b ng đá quy mô khá l n. Hi n các ki n trúc cung đi n, tố ơ ằ ớ ệ ế ệ ường g ch bên trên ạ thành cùng các b ph n b ng g ch, g b s p đ , h y ho i và tòa thành cũng không tránh kh i có ph n b s t l , ộ ậ ằ ạ ỗ ị ụ ổ ủ ạ ỏ ầ ị ạ ở nh ng g n nh t ng th ki n trúc b ng đá v n t n t i.ư ầ ư ổ ể ế ằ ẫ ồ ạ
T bên ngoài, có th th y toàn b các b c từ ể ấ ộ ứ ường c a tòa thành đủ ược xây b ng các kh i đá kh ng l có hình kh i ch ằ ố ổ ồ ố ữ nh t ho c g n vuông, x p không trùng m ch theo hình ch Công "I". Trên th c t , tậ ặ ầ ế ạ ữ ự ế ường thành được c u t o b i ba l p ấ ạ ở ớ g n k t ch t ch v i nhau b ng m t k thu t xây d ng đ c bi t:ắ ế ặ ẽ ớ ằ ộ ỹ ậ ự ặ ệ
L p ngoài: tớ ường thành được xây d ng b ng "nh ng kh i đá vôi to l n, đự ằ ữ ố ớ ược đ o g t và ghép m t cách tài tình"(13). T tẽ ọ ộ ấ c các kh i đá xây đả ố ược đ o g t công phu thành các kh i vuông thành s c c nh, v i kích thẽ ọ ố ắ ạ ớ ước trung bình 2,2 x 1,5 x 1,2m, cá bi t có kh i có kích thệ ố ướ ớc t i 4,2 x 1,7 x 1,5m và 5,1 x 1 x 1,2m. Nh ng kh i đá l n nh t n ng t i kho ng 26,7 ữ ố ớ ấ ặ ớ ả t n.ấ
Đ i Vi t s ký toàn th cũng cho bi t, năm Tân T (1401) "Hán Thạ ệ ử ư ế ỵ ương h l nh cho các l nung g ch đ dùng vào vi c ạ ệ ộ ạ ể ệ xây thành. Trước đây xây thành Tây Đô, t i nhi u đá t i xây, ít lâu sau l i b s p đ , đ n đây m i xây trên b ng g ch, ả ề ớ ạ ị ụ ổ ế ớ ằ ạ dướ ằi b ng đá"(14). Đ n nay, qua nghiên c u s u t m, Trung tâm B o t n Di s n Thành Nhà H đã phát hi n có 294 đ aế ứ ư ầ ả ồ ả ồ ệ ị danh hành chính trong c nả ước đóng góp xây d ng Thành Nhà H .ự ồ
Đ hoàn ch nh công trình này, con s ể ỉ ố ước tính h n 100,000m3 đ t đã đơ ấ ược đào đ p, h n 20,000m3 đá, trong đó có ắ ơ nhi u kh i đá n ng trên 20 t n đã đề ố ặ ấ ược khai thác, v n chuy n và l p đ t.ậ ể ắ ặ
