• Tidak ada hasil yang ditemukan

Seleksi Kapang Mucor untuk Produksi Minyak Mengandung Asam Gamma Linolenat dengan Sistem Fermentasi Padat pada Media Onggok - Ampas Tahu dan Onggok - Dedak Padi

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2017

Membagikan "Seleksi Kapang Mucor untuk Produksi Minyak Mengandung Asam Gamma Linolenat dengan Sistem Fermentasi Padat pada Media Onggok - Ampas Tahu dan Onggok - Dedak Padi"

Copied!
100
0
0

Teks penuh

(1)

Olell RITA UTARI

1997

FAKULTAS TEKNOLOGI I'ERTANIAN l;\'STI1'111' I'EKI't\N[:tN BOGOll

(2)

RITA UTARI.

F

29.0027. Seleksi Kapang Mlrcor Uotuk Produksi Miltyak Metlgarldung Asatn Galntna Linoletlat Dengaa Sistem Fennentasi I'adat I'atl:~ Media

Ot~ggok-Atnpas Taltu Dan Onggok-Dedak Padi. Di bawah bintbinga~~ Lilis Nt~raida

dan Purwiyatno Hariyadi.

Miityak mikroba atau millyak sel tunggal me~tga~ttlurlg asam le~nak tak j e ~ t u l ~

jamak teltentu seperti asaln gannna lirlolenat (GLA) darl eikosape~~tae~loat (EPA).

GLA adalalt asam letnak omega-6 yang merupakat~ torctnart asant li~toleat. Asant

linoleat merupakan asam lemak essensial sellingga h a n ~ s disuplai dari makanan. <;LA

rnerilpaka~~ senyaw;i pe~tti~lg pentbe~ltuk 111-ostagla11di11 da11 d;tp:~t d i g u ~ ~ ; ~ k i n ~ s~bitp;~i

supletnen ~lutl;si untuk mengatasi berbagai gallgguan akibat gizi lehilt. Ole11 sehah itu

millyak ~nikroba melnpunyai fintgsi dietetik da~r terapeutik seltingga tlap;~t tliscbut 111:i.11

1~n111c oil.

hoduksi GLA dari kapaog Ad. i i i ~ ~ r q u i s i ~ o r ~ i s M0511/4 dengall fet-nlc~~tasi p;~tl;ir

telal~ tlitcliti. Patla p e ~ i e l i t i ; ~ ~ ~ iili tig;~ sl)csies k;tpat~g y;~itu hl. i t ~ ~ c ~ c l ~ r i s l ~ ~ ~ r r t ~ s M05111.1.

M.

circit~elloides IMI 25330 dao

M.

l7ie1nnli.c T40h diguoaka~l u~ttuk p~.oduksi <il.A

dengan tnedia onggok-atnpas tahu dengan 1)erbandinpan CIN = 2 1 datl media ongpoh-

dedak padi dengall perbandingan C/N = 29. Nilai pH media diatur 5-0 dellgall k;ldar

air sekitar 65% d ; ~ a fermentasi tlilakukit~l 11atli1 s~tllu ka~nar. A~t;~lis;~ tlil;~kuh;t~t

terhadap nilai pH, kadar air, kadar pati, kadar gula, kadar protein. kadar lemak da11

kadar GLA sebelt~~n da11 setelall fertner~t;~si. P e ~ ~ e l i t i ; ~ ~ ~ i11i tertliri tliiri (III:I t;111:11).

'Tatlap pettatna dilakukal~ pernilillan terhadap dua lnacarn campuran media (la11 tip;#

spesies kapang yattg dapat me~lgl~asilka~l (i1.A te~ti~tggi. Tal1a11 ketlu;~ tlil;ikuk;l~t

percobaan menggwlakan 5 kg substrat onggok-ampas tahu tlntuk produksi <;LA dengan kai)a~lg te~pilill.

Penuruna~l kadar pati terbesar terjadi pada media onggok-dedak p;rtli t l e ~ t p ; ~ ~ ~

knpi111g

icf.

ltier~~alis 'I'406 (57.31% ~nenjatli 23.55'% bk). setla~lgk;cr~ I I ~ I I ~ I I - ~ I I I ~ I I I
(3)

media onggok-tledak padi yang difer~nelltasi tle~lg;n~ kal);nrg M i ~ r r ~ ~ ~ c ~ r r i . s ~ ~ o ~ ~ ~ ~ . s M05111-l

( 12,O 1 menjadi 6.07% bk). Pel~uru~lat~ terkecil terjatli patla inedit1 o11ggok-;1n11);1s ti111t1 tle~lga~l kapailg M. hierrrc11i.s T406 (8.94% mel!jatli 6.26% bk).

Peuingkatau kadar protei~l tidak berbeda rlyata urltuk setiap media yanf

difennentasi dengall tnasing-masing k a p a ~ ~ g . Pe~li~~gkatarl teltinggi te jadi 1);1tl;1 lnetli;~

onggok-detl;~k p;~di yiulg dife~.~net~ti~si ( I C I I ~ ~ I I I ki11);111g M I I I ~ / / O ~ / S IM125330

(7.03'%) ~nc~!i;ltli X.2ht%, \A).

Peningkatan kadar letnak tertioggi diperolel~ tla~i tnedia or~ggok-;~~ilp;~s I:IIIII

tlct~g:ct~ ~ ; I ~ ) : I I I ~ A/. <~ir~c~irrc~lloi(li~.v IM1223.10 (1.07",;, I I I C I ! ~ ; ~ ~ ~ S,I3'',, 11L). L C I I I I I ( ~ ~ ; I I I

diikuti ole11 ~nedia onggok-tledak padi yang diferrne11ti1si dellgall ka1);111g hl. l~rc~rrrrrlr.~

T400 (2,2<1?6 I I I ~ I I , ~ ; I ~ ~ S,8Sn/o bk). Ki<Iar I C I I I : I ~ tc11i11ggi ~ ; I I I $ (liI1;1silk;111 ~ ; I c I : I

penelitian i~ii sebesar 5,45% bk.

I ' ~ I I ~ ~ I I I I : I : I I I k;~l);~ng A1 l ~ r c ~ r r t r r l r . ~ '1'400 1);1tl;1 tncdi;~ 011ggoh-;i1111)il': I ~ I I I I I

~ n e ~ ~ g l ~ a s i I k ; ~ ~ l kadar GLA teninggi (37,04 inglg 111i11yak) dib~~ldit~gkinl t l e l ~ g ; ~ ~ ~ ~ ~ ) ; I I I S

M. irtneqrrispor~rs M0511/4 da11 M. circirr~.lloides IM125330 pada ntetlia yans S;III~;I.

Kadar GLA dalain minyak terendah ( 7 3 7 mglg tnit~yak) diperoleh d a ~ i nledia onggok-

dedak padi yang difennetltasi deligall kapang

hf.

~r,,net/r~~spoi.r~s M0511l-I

D a ~ i penelitian tal~ap peltams dihasilka~l GLA tertitlggi pads media onggok-

atupa~s tahu dengan k a p a ~ ~ g M lirerrmlr.~ T406. I'atla tallall sela~!jt~t~~y;~ t l i g ~ i ~ ~ i ~ k i ~ ~ ~

kapa~lg da11 media yang salna dengall berat substrat sekitar 5 kg. Per~lhal~a~l yatl?

terjadi pada skala 5 kg ioi tidak berbeda jaul~ dari tal~ap sebelu~~lt~y:~. Nihi 1)IH me~lgalatni i)etlunulati, delnikial~ juga dengall kadar pati clan kadar gt~la. Setlal~ghan

untuk kadar protein, kadar lemak tla11 kadar (;LA ~neng;ll;llni ~ ) ~ I I ~ I I ~ ~ : I ~ ; I I I . Pe~lyirnpa~lga~i sedikit tejadi pads kadar air. Kadar air pada tal~ap peltatna rne~~gal;nni

peni11gkata11 sedangkan pada tallap scale up tne~~gala~ni pellutunall. Untuk kadar CiLA

pada tahal) 5 kg lebih r e ~ ~ d a h (33.76 ingig ininyak) diha~ltlingkat~ pada talt;ll) 1,ert;illl;t

(4)

SELEICSI ICAPANG

Mircor

UNTUI< PRODI

TICS1

RII

IN\'AI<

MENGANDUNG ASAM GAMMA LINOLENAT DENGAN SISTER1

FERMENTASI PADAT PADA MEDIA ONGGOK-ANIPAS TAMU

DAN ONGGOIC-DEDAK PAD1

Ole11 RITA UTARI

1; 29.0027

SKRLPSI

Scbiigiti s;ll;rll s~ltu sy;~r;lt llllltr!i

IIICIIII)CI.OICII

g ~ l i ~ r

SARJANA TEKNOLOGI PERTANIAN yada Jurusan Tekuologi Pangan dan Gizi

Fakultas Tehologi Pertanian liistitut Pelta~iiail Bogor

(5)

INSTITUT PERTANIAN BOGOR

FAKULTAS TEKNOLOGI PERTANLCW

SELEKSI

'

MEXG

FERRIENTASH BADAT B m A

MEDW ONGGOK-

AS T

DAN ONGGOK-DEDM

PAD1

Sebagai salah satu syarat uutuk memperoleh gela~

SARJANA TEmBLOGL PERT.4NLAN

pada Jumsan Tek~~ologi Pangan dau Gizi

Fakultas Tek~~ologi Pe~tanian

Iustitut Pertauian Bogor

Oleh

RITA U'l'ARI F 29.0027

Dilahirkan di Jakalta

16 Maret 1974

(6)

IOiTA PENGANTAR

Segala puji bagi AUah S.W.T. yang telah memberikan rahmat dan IlidayaliNya seliingga pe~iulis dayat menyelesaika~i tugas akhir uu.

Skripsi ini disusun berdasarkan hasil yeuelitian yang diaksanakan selan~a S bulau (Nove111ber 1996

-

J d 1997) di laboratoriu~n xnhobiologi dau laborato~ium kiinia

patigall ju~usan TPG-PB, laboratoriu~u mikrobiologi da11 laboratoriuil~ kiniia pailg;tll

PAU-PB.

Peuulis me~iyadari bahwa tanpa dorongau, bailtua~i dau birnbiugan dari banyak

pihak inaka skripsi ini tidak aka11 tenvujud. Oleh kare~ia itu dei~gan tulus liati pmulis ingiii

nie~lya~iipaikan rasa terima kasih kepada :

I . Dr. Ir. Lilis Nuraida, MSc., sebagai dose11 pcmbimbing I yi~tlg tcI:lli i11~11tbii110ii1~ pe~iulis dalam melakukan pe~~elitian sampai menyelesaikau tugas aM:ir ini

2. Dr.lr. Purwiyatno Hariyadi, RlSc., sebagai dosen pe1libi11:bing 11 yang telal~ ~~ieml~irnbing penulis dalarn melakuka~l pet~elitiail s:~~nl);~i me~~yelesaik:i~~ rulg;~s ;ikllir

hi.

3. Dr. Ir. Sedarnawati Yasni, MAgr. sebagai dose11 penguji yang telali rneinbeiikal~ masukan-masukan yang diberikan sela~na pelaksanaan ujian akhir.

4. Bayak-bapak dan ibu-ibu dosed staf pengajar TI'G yaug telah n~e~nbe~ikan illnu dall

pengetahuan kepada penulis.

5 . Para staf laboratorium Jurusan TPG, PAU-IPB, FTDC dan

(7)

0 . Selul-uh keluarga pentilis kliususnya IJ:tl)a, M a ~ i i : ~ tlitrl , \ n g ~ o yirrr~ scrr;~~~ti;rs;~

mentberikaii bantua~t ~ i i o ~ i l tlarr rnateril kcpatla per~~rlis s e l a ~ n ; ~ riieite~~ll)t~lt stutli.

7. Reka~t-rekan penulis khusus~iya warga a d i n d a atas ~)ersaltabat;~rr~ry;~ selta Susan (la11

Andries yang telalt memba~itu darr inentherika~~ kerjasama y:rrig baik sel;rr~t;~

penelitiart.

8. Semua pihak yattg telah tttembantu penulis yang tidak dapat disebutkan satu-persatu.

Penulis telall berusaha tnetlyusurr sk~ipsi irti d e ~ l g a i ~ sebaik-baik~ty;~. t;q)i ~)cnulis

nter~yatiari n ~ i ~ s i l ~ terdapnt kck~~rai~ga~r-kek~rrat~g~~ti. Ole11 ki~rc~t;r it11 pe~tulis I I I C I I ~ I I ~ I ~ ; I I ) I \ ; I I I

kritik datt saran-sarn11 yitng metnl~atrgirit t1;rz.i segeir:lp pcrril~;rc;r.

I'ada akltintya pe~rulis berlraral~ skripsi ini benn;~rtfiat bagi pet1ibac;r (I~III S C I ~ I ~ I I I I

(8)

1 l:ll:llllilll

Kata Peagalltar ... i

...

DAFTAR IS1 ... 111

DAFTAR TABEL \ '

DAFTAR GAMBA 1.i

...

DAFTAR LAMPIRAN \'I 1 1

1. PENDAHULUAN I

11. TINJAUAN P U S T A U

...

3

...

A. ASAM GAMMA LINOLENAT 3

...

B. KAPANCi ILI(ICOR (>

C. FAKTOR-FAKTOK YANCi MEMl'tN(iAKtJ1-11 AKIJM[ILASI

PADA KAPANC;

...

X

I . Si111i1 dan pH P e ~ ~ t ~ r n h u h n i

o

2. S111n1)er I<;trbo~k (IIIII Si~iilbcr Nitrogc~ 10

3 Waktu 111kubasi

...

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

....

.

.

... I I

12

l .?

D. FERMENTASI PADAT 13

E. LIMBAH INDUSTRI PERTANlAN SEBAGAI MEDIA

l'l3<TLJMI3tJHA 1.1

I . Onggok I4

2. A ~ n p a s Tahu

...

.

.

...

1 6

3 Dedak Padi

...

I 7 111. BAt-IAN DAN METODE ... 2 1

A. LIAHAN

...

2 1

7 7

-

-

> ,

(9)

D. PROSEDUR ANALISIS ... Z S

.

-

IV. I IASII. DAN I'LMIiAI IASA .>.>

A. PERTUMBUHAN KAPANG 3 3

B. ANALISIS BAHAN DASA 3 5

C. I'ERLJLiAIIAN KADAR All< DAN 111~ 3 7

-

<

L).

PERIJBAHAN KADAR PATI DAN (ilJl.A ... .r )

E. I'ERUBAI-{AN KADAR PROTEI -17

I:. I'lil<lJl3AI.IAN KAL)AR LIiMA 4.3

Ci. KOMPOSISI ASAM LEMAK -14

H. KADAR ASAM GAMMA I.INOIENA -17

I. PRODlJKSI PADA SKALA 5 Kg ...

.

.

i l

V. KESIMPIJLAN DAN SARAN 5 6

A. KESIMPULAN 5 (1

i 7

DAFTAR PIISTAKA 5 S

(10)

DAFTAR TABEI,

. . . .

... ...

1 1 e I . Kooqtosis~ kmt~a o~tggok

.

.

15

. . .

...

Tabel 2. Kompos~s~ kimia atnpas taltu 17

... Tabel 3. Kotnposisi ki~nia tlctlak kas:~r.tletlak l~alus tl:111 I)ck;~t~tl IS

't'itbei 4, Jellis itsi~~ti i111ti11o ~ s s e ~ t s i i ~ l 11ildi1 dcd;~h lii~d' 1 0

.

.

...

Tabel 5 . Daftar kapaog Mt~cor yang digunakan dalatn petiel~tra~~ 2 2

Tabel 6. Berat ~nnsi~~g-masi~tg hallat1 dasar 2 5

'11lcl 7. Ka~rdu~~git~r k a r b o ~ ~ t l f ~ t ~ ititrogc~~ I)~I~I:III (I:Is~II. ... ... .35

'l'abel X. Analisit proksit~,at bahan dams ('50 hb)

Tabel 4. Peruhalta~i kadar air (%bh)

e l 0 I akltiv davi kcilu:~ nredia

Tabel I I . Komposisi asatu letnak (mglg minyak) pada tnedia o~tggok-atnpas

tahu d a ~ i onggok--dedak padi ... 18

Tabel 12. Komltosisi asam letnak (% total asatn lemnk) ~tntla media o~~ggok-;t~~tl);is

tahu daii onggok--dedak patli ... 4 0

Tabel 13. Kadnr GLA pada media otiggok-a~iipas taltu tian onggok-tletli~k ~ t : ~ t l i ... i I Tabel 14. Perbai\diilgaii liasil fei~nei~tasi skala 65 g. dengan skala 5 kg ... 52

Tabel 15. Koniposisi asatn lemak (mglg minyak) pads skala 65 g. daii 5 kg ... 54

(11)
(12)
(13)
(14)
(15)
(16)
(17)
(18)
(19)
(20)
(21)
(22)
(23)
(24)
(25)
(26)
(27)
(28)
(29)
(30)
(31)
(32)
(33)
(34)
(35)
(36)
(37)
(38)
(39)
(40)
(41)
(42)
(43)
(44)
(45)
(46)
(47)
(48)
(49)
(50)
(51)
(52)
(53)
(54)
(55)
(56)
(57)
(58)
(59)
(60)
(61)
(62)
(63)
(64)
(65)
(66)
(67)
(68)
(69)
(70)
(71)
(72)
(73)
(74)
(75)
(76)
(77)
(78)
(79)
(80)
(81)
(82)
(83)
(84)
(85)
(86)
(87)
(88)
(89)
(90)
(91)

Olell RITA UTARI

1997

FAKULTAS TEKNOLOGI I'ERTANIAN l;\'STI1'111' I'EKI't\N[:tN BOGOll

(92)

RITA UTARI.

F

29.0027. Seleksi Kapang Mlrcor Uotuk Produksi Miltyak Metlgarldung Asatn Galntna Linoletlat Dengaa Sistem Fennentasi I'adat I'atl:~ Media

Ot~ggok-Atnpas Taltu Dan Onggok-Dedak Padi. Di bawah bintbinga~~ Lilis Nt~raida

dan Purwiyatno Hariyadi.

Miityak mikroba atau millyak sel tunggal me~tga~ttlurlg asam le~nak tak j e ~ t u l ~

jamak teltentu seperti asaln gannna lirlolenat (GLA) darl eikosape~~tae~loat (EPA).

GLA adalalt asam letnak omega-6 yang merupakat~ torctnart asant li~toleat. Asant

linoleat merupakan asam lemak essensial sellingga h a n ~ s disuplai dari makanan. <;LA

rnerilpaka~~ senyaw;i pe~tti~lg pentbe~ltuk 111-ostagla11di11 da11 d;tp:~t d i g u ~ ~ ; ~ k i n ~ s~bitp;~i

supletnen ~lutl;si untuk mengatasi berbagai gallgguan akibat gizi lehilt. Ole11 sehah itu

millyak ~nikroba melnpunyai fintgsi dietetik da~r terapeutik seltingga tlap;~t tliscbut 111:i.11

1~n111c oil.

hoduksi GLA dari kapaog Ad. i i i ~ ~ r q u i s i ~ o r ~ i s M0511/4 dengall fet-nlc~~tasi p;~tl;ir

telal~ tlitcliti. Patla p e ~ i e l i t i ; ~ ~ ~ iili tig;~ sl)csies k;tpat~g y;~itu hl. i t ~ ~ c ~ c l ~ r i s l ~ ~ ~ r r t ~ s M05111.1.

M.

circit~elloides IMI 25330 dao

M.

l7ie1nnli.c T40h diguoaka~l u~ttuk p~.oduksi <il.A

dengan tnedia onggok-atnpas tahu dengan 1)erbandinpan CIN = 2 1 datl media ongpoh-

dedak padi dengall perbandingan C/N = 29. Nilai pH media diatur 5-0 dellgall k;ldar

air sekitar 65% d ; ~ a fermentasi tlilakukit~l 11atli1 s~tllu ka~nar. A~t;~lis;~ tlil;~kuh;t~t

terhadap nilai pH, kadar air, kadar pati, kadar gula, kadar protein. kadar lemak da11

kadar GLA sebelt~~n da11 setelall fertner~t;~si. P e ~ ~ e l i t i ; ~ ~ ~ i11i tertliri tliiri (III:I t;111:11).

'Tatlap pettatna dilakukal~ pernilillan terhadap dua lnacarn campuran media (la11 tip;#

spesies kapang yattg dapat me~lgl~asilka~l (i1.A te~ti~tggi. Tal1a11 ketlu;~ tlil;ikuk;l~t

percobaan menggwlakan 5 kg substrat onggok-ampas tahu tlntuk produksi <;LA dengan kai)a~lg te~pilill.

Penuruna~l kadar pati terbesar terjadi pada media onggok-dedak p;rtli t l e ~ t p ; ~ ~ ~

knpi111g

icf.

ltier~~alis 'I'406 (57.31% ~nenjatli 23.55'% bk). setla~lgk;cr~ I I ~ I I ~ I I - ~ I I I ~ I I I
(93)

media onggok-tledak padi yang difer~nelltasi tle~lg;n~ kal);nrg M i ~ r r ~ ~ ~ c ~ r r i . s ~ ~ o ~ ~ ~ ~ . s M05111-l

( 12,O 1 menjadi 6.07% bk). Pel~uru~lat~ terkecil terjatli patla inedit1 o11ggok-;1n11);1s ti111t1 tle~lga~l kapailg M. hierrrc11i.s T406 (8.94% mel!jatli 6.26% bk).

Peuingkatau kadar protei~l tidak berbeda rlyata urltuk setiap media yanf

difennentasi dengall tnasing-masing k a p a ~ ~ g . Pe~li~~gkatarl teltinggi te jadi 1);1tl;1 lnetli;~

onggok-detl;~k p;~di yiulg dife~.~net~ti~si ( I C I I ~ ~ I I I ki11);111g M I I I ~ / / O ~ / S IM125330

(7.03'%) ~nc~!i;ltli X.2ht%, \A).

Peningkatan kadar letnak tertioggi diperolel~ tla~i tnedia or~ggok-;~~ilp;~s I:IIIII

tlct~g:ct~ ~ ; I ~ ) : I I I ~ A/. <~ir~c~irrc~lloi(li~.v IM1223.10 (1.07",;, I I I C I ! ~ ; ~ ~ ~ S,I3'',, 11L). L C I I I I I ( ~ ~ ; I I I

diikuti ole11 ~nedia onggok-tledak padi yang diferrne11ti1si dellgall ka1);111g hl. l~rc~rrrrrlr.~

T400 (2,2<1?6 I I I ~ I I , ~ ; I ~ ~ S,8Sn/o bk). Ki<Iar I C I I I : I ~ tc11i11ggi ~ ; I I I $ (liI1;1silk;111 ~ ; I c I : I

penelitian i~ii sebesar 5,45% bk.

I ' ~ I I ~ ~ I I I I : I : I I I k;~l);~ng A1 l ~ r c ~ r r t r r l r . ~ '1'400 1);1tl;1 tncdi;~ 011ggoh-;i1111)il': I ~ I I I I I

~ n e ~ ~ g l ~ a s i I k ; ~ ~ l kadar GLA teninggi (37,04 inglg 111i11yak) dib~~ldit~gkinl t l e l ~ g ; ~ ~ ~ ~ ~ ) ; I I I S

M. irtneqrrispor~rs M0511/4 da11 M. circirr~.lloides IM125330 pada ntetlia yans S;III~;I.

Kadar GLA dalain minyak terendah ( 7 3 7 mglg tnit~yak) diperoleh d a ~ i nledia onggok-

dedak padi yang difennetltasi deligall kapang

hf.

~r,,net/r~~spoi.r~s M0511l-I

D a ~ i penelitian tal~ap peltams dihasilka~l GLA tertitlggi pads media onggok-

atupa~s tahu dengan k a p a ~ ~ g M lirerrmlr.~ T406. I'atla tallall sela~!jt~t~~y;~ t l i g ~ i ~ ~ i ~ k i ~ ~ ~

kapa~lg da11 media yang salna dengall berat substrat sekitar 5 kg. Per~lhal~a~l yatl?

terjadi pada skala 5 kg ioi tidak berbeda jaul~ dari tal~ap sebelu~~lt~y:~. Nihi 1)IH me~lgalatni i)etlunulati, delnikial~ juga dengall kadar pati clan kadar gt~la. Setlal~ghan

untuk kadar protein, kadar lemak tla11 kadar (;LA ~neng;ll;llni ~ ) ~ I I ~ I I ~ ~ : I ~ ; I I I . Pe~lyirnpa~lga~i sedikit tejadi pads kadar air. Kadar air pada tal~ap peltatna rne~~gal;nni

peni11gkata11 sedangkan pada tallap scale up tne~~gala~ni pellutunall. Untuk kadar CiLA

pada tahal) 5 kg lebih r e ~ ~ d a h (33.76 ingig ininyak) diha~ltlingkat~ pada talt;ll) 1,ert;illl;t

(94)

SELEICSI ICAPANG

Mircor

UNTUI< PRODI

TICS1

RII

IN\'AI<

MENGANDUNG ASAM GAMMA LINOLENAT DENGAN SISTER1

FERMENTASI PADAT PADA MEDIA ONGGOK-ANIPAS TAMU

DAN ONGGOIC-DEDAK PAD1

Ole11 RITA UTARI

1; 29.0027

SKRLPSI

Scbiigiti s;ll;rll s~ltu sy;~r;lt llllltr!i

IIICIIII)CI.OICII

g ~ l i ~ r

SARJANA TEKNOLOGI PERTANIAN yada Jurusan Tekuologi Pangan dan Gizi

Fakultas Tehologi Pertanian liistitut Pelta~iiail Bogor

(95)

INSTITUT PERTANIAN BOGOR

FAKULTAS TEKNOLOGI PERTANLCW

SELEKSI

'

MEXG

FERRIENTASH BADAT B m A

MEDW ONGGOK-

AS T

DAN ONGGOK-DEDM

PAD1

Sebagai salah satu syarat uutuk memperoleh gela~

SARJANA TEmBLOGL PERT.4NLAN

pada Jumsan Tek~~ologi Pangan dau Gizi

Fakultas Tek~~ologi Pe~tanian

Iustitut Pertauian Bogor

Oleh

RITA U'l'ARI F 29.0027

Dilahirkan di Jakalta

16 Maret 1974

(96)

IOiTA PENGANTAR

Segala puji bagi AUah S.W.T. yang telah memberikan rahmat dan IlidayaliNya seliingga pe~iulis dayat menyelesaika~i tugas akhir uu.

Skripsi ini disusun berdasarkan hasil yeuelitian yang diaksanakan selan~a S bulau (Nove111ber 1996

-

J d 1997) di laboratoriu~n xnhobiologi dau laborato~ium kiinia

patigall ju~usan TPG-PB, laboratoriu~u mikrobiologi da11 laboratoriuil~ kiniia pailg;tll

PAU-PB.

Peuulis me~iyadari bahwa tanpa dorongau, bailtua~i dau birnbiugan dari banyak

pihak inaka skripsi ini tidak aka11 tenvujud. Oleh kare~ia itu dei~gan tulus liati pmulis ingiii

nie~lya~iipaikan rasa terima kasih kepada :

I . Dr. Ir. Lilis Nuraida, MSc., sebagai dose11 pcmbimbing I yi~tlg tcI:lli i11~11tbii110ii1~ pe~iulis dalam melakukan pe~~elitian sampai menyelesaikau tugas aM:ir ini

2. Dr.lr. Purwiyatno Hariyadi, RlSc., sebagai dosen pe1libi11:bing 11 yang telal~ ~~ieml~irnbing penulis dalarn melakuka~l pet~elitiail s:~~nl);~i me~~yelesaik:i~~ rulg;~s ;ikllir

hi.

3. Dr. Ir. Sedarnawati Yasni, MAgr. sebagai dose11 penguji yang telali rneinbeiikal~ masukan-masukan yang diberikan sela~na pelaksanaan ujian akhir.

4. Bayak-bapak dan ibu-ibu dosed staf pengajar TI'G yaug telah n~e~nbe~ikan illnu dall

pengetahuan kepada penulis.

5 . Para staf laboratorium Jurusan TPG, PAU-IPB, FTDC dan

(97)

0 . Selul-uh keluarga pentilis kliususnya IJ:tl)a, M a ~ i i : ~ tlitrl , \ n g ~ o yirrr~ scrr;~~~ti;rs;~

mentberikaii bantua~t ~ i i o ~ i l tlarr rnateril kcpatla per~~rlis s e l a ~ n ; ~ riieite~~ll)t~lt stutli.

7. Reka~t-rekan penulis khusus~iya warga a d i n d a atas ~)ersaltabat;~rr~ry;~ selta Susan (la11

Andries yang telalt memba~itu darr inentherika~~ kerjasama y:rrig baik sel;rr~t;~

penelitiart.

8. Semua pihak yattg telah tttembantu penulis yang tidak dapat disebutkan satu-persatu.

Penulis telall berusaha tnetlyusurr sk~ipsi irti d e ~ l g a i ~ sebaik-baik~ty;~. t;q)i ~)cnulis

nter~yatiari n ~ i ~ s i l ~ terdapnt kck~~rai~ga~r-kek~rrat~g~~ti. Ole11 ki~rc~t;r it11 pe~tulis I I I C I I ~ I I ~ I ~ ; I I ) I \ ; I I I

kritik datt saran-sarn11 yitng metnl~atrgirit t1;rz.i segeir:lp pcrril~;rc;r.

I'ada akltintya pe~rulis berlraral~ skripsi ini benn;~rtfiat bagi pet1ibac;r (I~III S C I ~ I ~ I I I I

(98)

1 l:ll:llllilll

Kata Peagalltar ... i

...

DAFTAR IS1 ... 111

DAFTAR TABEL \ '

DAFTAR GAMBA 1.i

...

DAFTAR LAMPIRAN \'I 1 1

1. PENDAHULUAN I

11. TINJAUAN P U S T A U

...

3

...

A. ASAM GAMMA LINOLENAT 3

...

B. KAPANCi ILI(ICOR (>

C. FAKTOR-FAKTOK YANCi MEMl'tN(iAKtJ1-11 AKIJM[ILASI

PADA KAPANC;

...

X

I . Si111i1 dan pH P e ~ ~ t ~ r n h u h n i

o

2. S111n1)er I<;trbo~k (IIIII Si~iilbcr Nitrogc~ 10

3 Waktu 111kubasi

...

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

....

.

.

... I I

12

l .?

D. FERMENTASI PADAT 13

E. LIMBAH INDUSTRI PERTANlAN SEBAGAI MEDIA

l'l3<TLJMI3tJHA 1.1

I . Onggok I4

2. A ~ n p a s Tahu

...

.

.

...

1 6

3 Dedak Padi

...

I 7 111. BAt-IAN DAN METODE ... 2 1

A. LIAHAN

...

2 1

7 7

-

-

> ,

(99)

D. PROSEDUR ANALISIS ... Z S

.

-

IV. I IASII. DAN I'LMIiAI IASA .>.>

A. PERTUMBUHAN KAPANG 3 3

B. ANALISIS BAHAN DASA 3 5

C. I'ERLJLiAIIAN KADAR All< DAN 111~ 3 7

-

<

L).

PERIJBAHAN KADAR PATI DAN (ilJl.A ... .r )

E. I'ERUBAI-{AN KADAR PROTEI -17

I:. I'lil<lJl3AI.IAN KAL)AR LIiMA 4.3

Ci. KOMPOSISI ASAM LEMAK -14

H. KADAR ASAM GAMMA I.INOIENA -17

I. PRODlJKSI PADA SKALA 5 Kg ...

.

.

i l

V. KESIMPIJLAN DAN SARAN 5 6

A. KESIMPULAN 5 (1

i 7

DAFTAR PIISTAKA 5 S

(100)

DAFTAR TABEI,

. . . .

... ...

1 1 e I . Kooqtosis~ kmt~a o~tggok

.

.

15

. . .

...

Tabel 2. Kompos~s~ kimia atnpas taltu 17

... Tabel 3. Kotnposisi ki~nia tlctlak kas:~r.tletlak l~alus tl:111 I)ck;~t~tl IS

't'itbei 4, Jellis itsi~~ti i111ti11o ~ s s e ~ t s i i ~ l 11ildi1 dcd;~h lii~d' 1 0

.

.

...

Tabel 5 . Daftar kapaog Mt~cor yang digunakan dalatn petiel~tra~~ 2 2

Tabel 6. Berat ~nnsi~~g-masi~tg hallat1 dasar 2 5

'11lcl 7. Ka~rdu~~git~r k a r b o ~ ~ t l f ~ t ~ ititrogc~~ I)~I~I:III (I:Is~II. ... ... .35

'l'abel X. Analisit proksit~,at bahan dams ('50 hb)

Tabel 4. Peruhalta~i kadar air (%bh)

e l 0 I akltiv davi kcilu:~ nredia

Tabel I I . Komposisi asatu letnak (mglg minyak) pada tnedia o~tggok-atnpas

tahu d a ~ i onggok--dedak padi ... 18

Tabel 12. Komltosisi asam letnak (% total asatn lemnk) ~tntla media o~~ggok-;t~~tl);is

tahu daii onggok--dedak patli ... 4 0

Tabel 13. Kadnr GLA pada media otiggok-a~iipas taltu tian onggok-tletli~k ~ t : ~ t l i ... i I Tabel 14. Perbai\diilgaii liasil fei~nei~tasi skala 65 g. dengan skala 5 kg ... 52

Tabel 15. Koniposisi asatn lemak (mglg minyak) pads skala 65 g. daii 5 kg ... 54

Referensi

Dokumen terkait

adalah dalam penelitian ini memonitor VM traffic yang dihubungkan oleh Open vSwitch menggunakan sistem monitoring sFlow, sedangkan penelitian sebelumnya

Pertumbuhan pada triwulan I-2015 terhadap triwulan IV-2014 ( q-to-q ) diwarnai oleh faktor musiman pada Lapangan Usaha Pertanian, Kehutanan, dan Perikanan yang

Penyelenggaraan Tugas dan Wewenang Gubernur sebagai Wakil Pemerintah di Wilayah Provinsi (Berita Negara Republik Indonesia Tahun 2011 Nomor 342) sebagaimana telah diubah

Dalam konteks masyarakat Kampung Tegalsari yang mayoritas berfaham Syafi’i, praktik ibadah yang dilakukan oleh kelompok MTA menjadi asing dan berbeda dengan

[r]

Akurasi dan waktu komputasi sistem tersebut diperoleh dengan jumlah data latih sebanyak 35 citra dan jumlah data uji 21 citra, dengan nilai dari masing-masing parameter

Metode pengumpulan data yang digunakan adalah wawancara dan tinjauan langsung ke lapangan didapatkan kesimpulan yaitu : adanya kesulitan untuk mengumpulkan data hasil

Maserasi merupakan proses penyarian sederhana dengan jalan merendam bahan alam atau tumbuhan dalam pelarut yang sesuai selama 3-5 hari.. Keunggulan dari proses maserasi ini yaitu