FAKTOR-FAKTOR YANG BERHUBUNGAN DENGAN TAHAPAN USIA REMAJA WANITA YANG MELAKUKAN PERKAWINAN
USIA MUDA DI KECAMATAN SUKOWONO KABUPATEN JEMBER
SKRIPSI
Oleh
Ifa Riski Amalia NIM 072110101054
BAGIAN PROMOSI KESEHATAN DAN ILMU PERILAKU FAKULTAS KESEHATAN MASYARAKAT
UNIVERSITAS JEMBER 2012
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
ii
FAKTOR-FAKTOR YANG BERHUBUNGAN DENGAN TAHAPAN USIA REMAJA WANITA YANG MELAKUKAN PERKAWINAN
USIA MUDA DI KECAMATAN SUKOWONO KABUPATEN JEMBER
SKRIPSI
diajukan guna melengkapi tugas akhir dan memenuhi salah satu syarat untuk menyelesaikan program pendidikan strata satu (S1) pada
Fakultas Kesehatan Masyarakat Universitas Jember
Oleh
Ifa Riski Amalia NIM 072110101054
BAGIAN PROMOSI KESEHATAN DAN ILMU PERILAKU FAKULTAS KESEHATAN MASYARAKAT
UNIVERSITAS JEMBER 2012
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
iii
HALAMAN PERSEMBAHAN
Alhamdulillah, segala syukur atas karunia, kemudahan, dan keindahan
untukku Ya Allah. Terimakasih atas jalan yang telah Engkau tunjukkan untukku.
Terimakasih atas ketenangan hati dan kesungguhan diri hingga skripsi ini
terselesaikan dengan baik. Bismillahirrahmanirrahim, dengan bangga skripsi ini
kupersembahkan kepada:
1. Kedua orang tuaku, Mama Dra. Hj. Musyrifah Thahir dan Ayah Drs. H. Subandi
terima kasih untuk doa, kasih sayang, bimbingan, nasehat, dan semua yang telah
Mama dan Ayah berikan kepada saya, sehingga saya selalu berusaha untuk dapat
menyelesaikan kewajiban dan tugas saya sebagai seorang anak. Saya berharap
dapat membahagiakan Mama dan Ayah;
2. Kakakku Lukman Hakim, Irmalia Widyastutik, Haidar Farid, dan Nining Tri
Lestari;
3. Keponakanku Luvena Azahra Farid, Adam Abrisam Sultana Hakim, dan Raza
Ghazahwan Azlan Farid;
4. Surya Hadi Wijaya terima kasih atas do’a, motovasi, dan bantuan yang telah
diberikan;
5. Keluarga besarku di Jember, atas doa-doa terbaik untukku;
6. Guru-guruku sejak TK sampai Perguruan Tinggi, terima kasih atas semua ilmu,
nasehat, dan bimbingan yang telah kalian berikan. Aku akan selalu mengenang
semua itu;
7. Almamater Universitas Jember, Bangsa dan Agamaku.
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
iv
HALAMAN MOTTO
“Perkawinan itu sangat sensitif dan tergantung pada pribadi masing-masing untuk mendapatkan kemulia-Nya ”
(Aisyah Radhiyallahuansa)*
“Kalau ada wanita yang dapat mendekatkan kita pada pintu surga, itulah secantik
-cantiknya seorang wanita”
(Mario Teguh)**
“Pelajari masa lalu jika kamu akan menata masa depan”
(Confusius)***
* Adhim, M.F.2002 Kado Pernikahan Untuk Istriku.Yogyakarta: Mitra Pustaka ** Teguh, M.2011.Leadership Golden Ways. Jakarta: Mario Teguh Publishing House *** Widi, N. 2008. Laws of Spiritual. Jakarta: Bhuana Ilmu Populer.
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
v
HALAMAN PERNYATAAN
Saya yang bertanda tangan dibawah ini:
nama : Ifa Riski Amalia
NIM : 072110101054
Menyatakan dengan sesungguhnya bahwa karya ilmiah yang berjudul : “ Faktor-Faktor yang Berhubungan dengan Tahapan Usia Remaja Wanita yang melakukan Perkawinan Usia Muda di Kecamatan Sukowono Kabupaten Jember” adalah benar-benar hasil karya sendiri, kecuali jika dalam pengutipan substansi disebutkan
sumbernya, dan belum pernah diajukan pada institusi manapun serta bukan karya
jiplakan. Saya bertanggung jawab atas keabsahan dan kebenaran isinya sesuai dengan
sikap ilmiah yang harus dijunjung tinggi.
Demikian pernyataan ini saya buat dengan sebenarnya, tanpa adanya tekanan
dan paksaan dari pihak manapun serta bersedia mendapatkan sanksi akademik jika
dikemudian hari pernyataan ini tidak benar.
Jember, 9 Mei 2012
Yang menyatakan,
Ifa Riski Amalia
NIM 072110101054
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
vi SKRIPSI
FAKTOR-FAKTOR YANG BERHUBUNGAN DENGAN TAHAPAN USIA REMAJA WANITA YANG MELAKUKAN PERKAWINAN
USIA MUDA DI KECAMATAN SUKOWONO KABUPATEN JEMBER
Oleh
Ifa Riski Amalia
NIM 072110101054
Pembimbing:
Dosen Pembimbing Utama : Novia Luthviatin, S.KM., M.Kes.
Dosen Pembimbing Anggota : Dewi Rokhmah, S.KM., M.Kes.
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
vii
HALAMAN PENGESAHAN
Skripsi berjudul “Faktor-Faktor yang Berhubungan dengan Tahapan Usia Remaja
Wanita yang melakukan Perkawinan Usia Muda di Kecamatan Sukowono Kabupaten
Jember” telah diuji dan disahkan oleh Fakultas Kesehatan Masyarakat Universitas
Jember pada :
Hari : Rabu
Tanggal : 09 Mei 2012
Tempat : Fakultas Kesehatan Masyarakat Universitas Jember
Tim Penguji
Ketua,
Drs. Husni Abdul Gani, MS. NIP 19560810 198303 1 003
Sekretaris,
Dewi Rokhmah, S.KM., M.Kes. NIP 19780807 200912 2 001
Anggota I,
Novia Luthviatin, S.KM., M.Kes. NIP 19801217 200501 2 002
Anggota II,
Dra. Diana Manfaati NIP. 19661116 199602 2 001
Mengesahkan
Dekan Fakultas Kesehatan Masyarakat,
Drs. Husni Abdul Gani, MS. NIP 19560810 198303 1 003
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
viii
Factors Associated with Phases of Teenage Woman had Early Marriage in Sukowono District, Jember Regency
Ifa Riski Amalia
Department of Health Promotion and Behaviour Science Faculty of Public Health, Jember University
ABSTRACT
Early marriage is a marriage that occur at the time adolescents less than 20 years. Stages of adolescence are classified into puberty, early adolescence and late adolescence. Generally, rural communities often make early marriage. District of Sukowono have the highest rate of early marriage in 2010. Woman have the highest health risks of early marriage than men. Its because women will have a higher risk during the process of pregnancy and childbirth. Maternal Mortality Rate (MMR) in Sukowono ranked as the third in Jember. This study is a quantitative research and used analysis of cross sectional approach. The population was all women who have early marriage in 2010 and obtained sample as many as 80 people. The data were analyzed using Spearman correlation test with 95% confidence level. The results showed that there is a relationship between knowledge and stages of adolescence respondents, with p value = 0.013. There is a relationship between the attitudes and the stage of adolescence, with p value = 0.001. There is a relationship between the level of the family economy to the stage of adolescence respondents, and p value = 0.000. There is a relationship between the role of parent and the stage of teenage respondents, with p value = 0.000. There is a relationship between socio-cultural teenage respondents to the stage of adolescent, p value = 0.000. Based on the results of the study, expected that Badan Pemberdayaan Perempuan dan Keluarga Berencana (BPPKB) Sukowono especially in the District to provide counseling to the parents to cooperate with related parties. District Sukowono party can increase the level of public education sukowono, particularly women seeking free from government schools.
Keywords: factors, phases, teenage women, early marriage.
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
ix RINGKASAN
Faktor-Faktor yang Berhubungan dengan Tahapan Usia Remaja Wanita yang
melakukan Perkawinan Usia Muda di Kecamatan Sukowono Kabupaten
Jember; Ifa Riski Amalia; 072110101054; 2012; 79 halaman; Bagian Promosi
Kesehatan dan Ilmu Perilaku Fakultas Kesehatan Masyarakat Universitas Jember.
Perkawinan usia muda adalah perkawinan yang dilangsungkan pada waktu
remaja kurang dari 20 tahun. Tahapan usia remaja ini digolongkan menjadi pubertasi,
remaja awal, dan remaja akhir. Kecamatan Sukowono pada tahun 2010 menduduki
angka persentase perkawinan usia muda tertinggi. Perkawinan usia muda akan
berisiko besar terhadap wanita yang melakukan perkawinan usia muda. Hal ini
dikarenakan wanita akan mengalami resiko tinggi saat proses kehamilan dan
persalinan. Dalam masa reproduksi, usia dibawah 20 tahun adalah usia yang
dianjurkan untuk menunda perkawinan dan kehamilan. Dalam usia ini seorang remaja
masih dalam proses tumbuh kembang baik secara fisik maupun psikis. Angka
Kematian Ibu (AKI) di Kecamatan Sukowono menduduki peringkat ketiga
se-Kabupaten Jember. Salah satu penyebab terjadinya AKI dan Perkawinan usia muda
adalah rendahnya pengetahuan pengetahuan tentang perkawinan, rendahnya tingkat
perekonomian keluarga, perjodohan antara orang tua, dan faktor kebiasaan kawin
muda di pedesaan.
Penelitian ini bertujuan untuk menganalisis apakah ada faktor-faktor yang
berhubungan dengan tahapan usia remaja wanita yang melakukan perkawinan usia
muda di Kecamatan Sukowono. Penelitian ini merupakan penelitian kuantitatif dan
analitik dengan menggunakan pendekatan cross sectional. Populasi dalam penelitian
ini adalah semua wanita yang melangsungkan perkawinan usia muda pada tahun 2010 dan
bertempat di Kecamatan Sukowono Kabupaten Jember sebanyak 375 jiwa. Sampel
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
x
didapatkan dengan menggunakan rumus yang dikembangkan oleh Supranto (1998)
sehingga didapatkan 80 wanita. Pengumpulan data dilakukan melalui wawancara
dengan kuesioner. Data yang diperoleh dianalisis dengan menggunakan uji korelasi
Spearman dan taraf kepercayaan sebesar 95%.
Hasil penelitian menunjukkan bahwa pada karakteristik responden semuanya
adalah wanita yang melakukan perkawinan, sebagian besar responden berumur 14-16
tahun dan sebagian kecil berumur 17-21 tahun dan 10-13 tahun sebagian besar
memiliki tingkat pendidikan dasar, berasal dari keluaga Pra Sejahtera (Pra KS), peran
orang tua yang tinggi, dan peran orang tua yang tinggi. Tingkat pengetahuan
responden sebesar 57,50% adalah sedang dan sikap netral sebesar 87,50% tentang
perkawinan usia muda. Sebesar 88,75% responden berasal dari Pra KS, Tingginya
peran orang tua yaitu sebesar 62,50%, tingginya sosial budaya yaitu sebesar 51,25%
dalam keputusan untuk melakukan perkawinan di usia muda, dan tahapan usia remaja
wanita tertinggi pada tahap remaja awal yaitu sebesar 47,50 %.
Hasil analisis dengan menggunakan uji korelasi Spearman didapatkan bahwa
ada hubungan antara pengetahuan dengan tahapan usia remaja responden, dan pvalue
= 0.013. Ada hubungan antara sikap dengan tahapan usia remaja responden, dan p
value = 0.001. Ada hubungan antara tingkat perekonomian keluarga responden
terhadap tahapan usia remaja responden, dan p value = 0.000. Ada hubungan antara
peran orang tua responden terhadap tahapan usia remaja responden, dan p value =
0.000. Ada hubungan antara aspek sosial budaya dengan tahapan usia remaja
responden, pvalue = 0.000.
Berdasarkan hasil penelitian diharapkan Badan Pemberdayaan Perempuan dan
Keluarga Berencana (BPPKB) khususnya UPTB (Unit Pelaksana Teknis Bagian)
Sukowono untuk melakukan penyuluhan kepada pihak orang tua tentang akibat
negatif yang bisa ditimbulkan oleh perkawinan usia muda. UPTB dapat bekerjasama
dengan pihak-pihak yang berkepentingan seperti KUA dan Pak Kyai untuk
melaksanakan penyuluhan. Pihak Kecamatan Sukowono meningkatkan tingkat
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
xi
pendidikan masyarakat sukowono, khususnya wanita dengan mengupayakan sekolah
gratis dari pemerintahan. Serta diperlukan penelitian lebih mendalam terkait seberapa
besar pengaruh peran orang tua terhadap tingginya perkawinan usia muda.
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
xii PRAKATA
Puji syukur atas segala karunia, kelancaram, dan kemudahan yang diberikan
oleh Allah SWT sehingga skripsi yang berjudul ” Faktor-Faktor yang Berhubungan
dengan Tahapan Usia Remaja Wanita yang melakukan Perkawinan Usia Muda di
Kecamatan Sukowono Kabupaten Jember” dapat terselesaikan dengan baik. Skripsi
ini disusun untuk memenuhi salah satu syarat untuk menyelesaikan pendidikan strata
satu (S1) pada Fakultas Kesehatan Masyarakat Universitas Jember.
Ucapan terima kasih saya sampaikan kepada Ibu Novia Luthviatin, S.KM.,
M.Kes., selaku Ketua Bagian Promosi Kesehatan dan Ilmu Perilaku dan Dosen
pembimbing utama dan Ibu Dewi Rokhmah, S.KM., M.Kes., selaku pembimbing
anggota yang telah meluangkan waktu, tenaga, dan pikiran serta perhatiannya dalam
memberikan bimbingan, ilmu, motivasi, pemikiran, dan pengarahan sehingga skripsi
ini dapat disusun dengan baik. Penyusunan skripsi ini tidak terlepas dari bantuan,
saran dan nasehat dari berbagai pihak. Oleh sebab itu, penulis menyampaikan ucapan
terimakasih kepada:
1. Bapak Drs. Husni Abdul Gani, MS., selaku Dekan Fakultas Kesehatan
Masyarakat Universitas Jember sekaligus sebagai tim penguji;
2. Ibu Dra. Diana Manfaati, selaku tim penguji yang telah memberikan saran,
masukan, dan bimbingan sehingga skripsi ini menjadi lebih baik;
3. Ibu Dra. Lilik Hartini, M.Si., selaku Kepala Badan Pemberdayaan Perempuan dan
Keluarga Berencana Kabupaten Jember yang telah memberi izin pengambilan
data;
4. Bapak Drs. Rijadi Budi Tjahjono selaku Kepala Bidang KB dan Keluarga
Sejahtera Badan Pemberdayaan Perempuan yang telah membantu dalam
pengumpulan data;
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
xiii
5. Kepala UPTB Kecamatan Sukowono dan seluruh staff : Bapak Drs Suprihandoko
M.M dan Ibu Jamilawati, Kepala KUA Kecamatan Sukowono dan seluruh staff :
Bapak Drs Mahfud dan bapak Yunus, dan keluarga besar Ari Ilham Wahyudi
yang telah membantu dalam pengumpulan data dan penilitian;
6. Ayah Drs. Subandi dan Mama Dra. Musyrifah Thahir yang telah memberikan
segala yang terbaik untuk kehidupanku.
7. Kakak Lukman Hakim, kakak Haidar Farid, kakak Irmalia Widyastutik, dan
kakak Nining Tri Lestari yang senantiasa dan tidak henti-hentinya mendoakan
dan mendukung semua perjuanganku;
8. Luvena Azahra Farid, Adam Abrisam Sultana Hakim, dan Raza Ghazahwan
Azlan Farid yang menghiasi hidupku dengan senyum dan memberi kebahagiaan
kepadaku sebagai seorang tante;
9. Abang Surya Hadi Wijaya yang telah memberi motivasi, dan doa;
10.Sahabat-sahabat Chili Community, Citra Dewi Arrinta, Isha Dini Aprilianti, dan
Linda Ningrum terimakasih untuk pelangi persahabatan yang tak akan pernah
hilang dalam hatiku;
11.Sahabatku Syahvira Septyanarindri, Riska Widyaningrum, Gizela Asta Rista, Nur
Istianah dan Yasmin Alissa terimakasih atas bantuan, masukan, semangat dan doa
dalam proses penyusunan skripsi ini;
12.Teman-teman peminatan Promosi Kesehatan dan Ilmu Perilaku, teman-teman
angkatan 2007, temen-teman PBL kelompok 8 Jelbuk, teman-teman BEM, serta
teman-teman UKM SKEMA, terima kasih atas kebersamaan dan kenangannya;
13.Semua pihak yang telah membantu dalam penyelesaian skripsi ini.
Penulis mengharapkan kritik dan saran dari semua pihak demi kesempurnaan
skripsi ini. Atas perhatian dan dukungannya, penulis menyampaikan terima kasih.
Jember, 9 Mei 2012
Penulis
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
DAFTAR ISI
Halaman
HALAMAN SAMPUL ... i
HALAMAN JUDUL ... ii
HALAMAN PERSEMBAHAN ... iii
HALAMAN MOTTO ... iv
HALAMAN PERNYATAAN ... v
HALAMAN PEMBIMBINGAN ... vi
HALAMAN PENGESAHAN ... vii
ABSTRACT... viii
RINGKASAN ... ix
PRAKATA ... xii
DAFTAR ISI ... xiv
DAFTAR TABEL ... xviii
DAFTAR GAMBAR ... xix
DAFTAR LAMPIRAN ... xx
DAFTAR SINGKATAN ... xxi
BAB 1. PENDAHULUAN ... 1
1.1 Latar Belakang ... 1
1.2 Rumusan Masalah ... 9
1.3 Tujuan Penelitian ... 9
1.3.1 Tujuan Umum ... 9
1.3.2 Tujuan Khusus ... 9
1.4 Manfaat ... 10
1.4.1 Manfaat Umum ... 10
1.4.2 Manfaat Khusus ... 10
BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA ... 11
2.1 Perkawinan ... 11
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
2.1.1 Pengertian Perkawinan ... 11
2.1.2 Tujuan Perkawinan ... 11
2.1.3 Syarat-syarat Perkawinan ... 13
2.2 Perkawinan Usia Muda ... 16
2.2.1 Pengertian Perkawinan Usia Muda ... 16
2.2.2 Penyebab Perkawinan Usia Muda ... 16
2.2.3 Dampak dari Perkawinan Usia Muda ... 17
2.3 Remaja ... 19
2.3.1 Istilah Remaja ... 19
2.3.2 Tahapan Usia Remaja ... 20
2.3.2 Ciri-ciri Remaja ... 20
2.3.4 Kognisi Sosial Remaja ... 22
2.4 Faktor-faktor yang berhubungan dengan Tahapan Usia Remaja Wanita yang melakukan Perkawinan Usia Muda di Kecamatan Sukowono ... 22
2.4.1 Pengetahuan ... 23
2.4.2 Sikap ... 24
2.4.3 Tingkat Perekonomian Keluarga ... 25
2.4.4 Peran Orang Tua ... 27
2.4.5 Aspek Sosial Budaya ... 28
2.7 Teory Kognitif Sosial... 29
2.8 Kerangka Konseptual ... 32
2.9 Hipotesis Penelitian ... 33
BAB 3. METODE PENELITIAN... 34
3.1 Jenis Penelitian ... 34
3.2 Tempat dan Waktu Penelitian ... 34
3.2.1 Tempat Penelitian ... 34
3.2.2 Waktu Penelitian ... 35
3.3 Populasi, Sampel dan Teknik Pengambilan Sampel ... 35
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
3.3.1 Populasi Penelitian ... 35
3.3.2 Sampel Penelitian ... 35
3.3.3 Teknik Pengambilan Sampel Penelitian ... 36
3.4 Variabel dan Definisi Operasional ... 37
3.5 Data dan Sumber Data ... 41
3.5.1 Data Primer ... 41
3.5.2 Data Sekunder ... 42
3.6 Teknik dan Instrumen Pengumpulan Data ... 42
3.6.1 Teknik Pengumpulan Data ... 42
3.6.2 Instrumen Pengumpulan Data ... 42
3.7 Teknik Penyajian Data dan Analisis Data ... 43
3.7.1 Teknik Penyajian Data ... 43
3.7.2 Teknik Analisis Data ... 43
3.8 Alur Penelitian ... 44
BAB 4. HASIL DAN PEMBAHASAN ... 45
4.1 Gambaran Umum Daerah Penelitian ... 45
4.2 Gambaran Karakteristik Responden... 46
4.3 Tingkat Pengetahuan Responden tentang Perkawinan Usia Muda ... 49
4.4 Sikap Responden terhadap Perkawinan Usia Muda ... 51
4.5 Tingkat Perekonomian Keluarga Responden terhadap Perkawinan Usia Muda ... 53
4.6 Peran Orang Tua Responden terhadap Perkawinan Usia Muda ... 55
4.7 Aspek Sosial Budaya terhadap Perkawinan Usia Muda ... 58
4.8 Tahapan Usia Remaja Responden ... 58
4.9 Hubungan antara Tingkat Pengetahuan dengan Tahapan Usia Remaja Responden ... 60
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
4.10 Hubungan antara Sikap dengan Tahapan Usia Remaja
Responden ... 63
4.11 Hubungan Tingkat Perekonomian Keluarga dengan Tahapan Usia Remaja Responden ... 65
4.12 Hubungan Peran Orang Tua Responden dengan Tahapan Usia Remaja Responden ... 68
4.9 Hubungan Aspek Sosial Budaya dengan Tahapan Usia Remaja Responden ... 70
BAB 5. KESIMPULAN DAN SARAN ... 74
5.1 Kesimpulan ... 74
5.2 Saran ... 75
DAFTAR PUSTAKA ... 76
LAMPIRAN ... 80
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
DAFTAR TABEL
Halaman
Tabel 1.1 Laporan Pernikahan Berdasarkan Umur Istri di Kecamatan
SukowonoKabupaten Jember Bulan Januari sampai dengan
Desember tahun 2010 ... 8
Tabel 3.1 Perhitungan Sampel pada Tiap Desa ... 37
Tabel 3.2 Definisi Operasional Penelitian, Kriteria Penilaian dan Skala Data... ... 38
Tabel 4.1 Distribusi Responden Menurut Tingkat Pendidikan... 46
Tabel 4.2 Distribusi Responden Menurut Umur ... ... 47
Tabel 4.3 Distribusi Responden Menurut Tingkat Pengetahuan... ... 49
Tabel 4.4 Distribusi Frekuansi Sikap Responden ... ... 51
Tabel 4.5 Distribusi Frekuensi Tingkat Perekonomian Keluarga Responden .. 53
Tabel 4.6 Distribusi Frekuensi Peran Orang tua Responden... . 56
Tabel 4.7 Distribusi Frekuensi Aspek Sosial Budaya ... 58
Tabel 4.8 Distribusi Frekuensi Tahapan Remaja Wanita... ... 59
Tabel 4.9 Distribusi Frekuensi Tingkat Pengetahuan Responden dengan Tahapan Usia Remaja Responden... ... 61
Tabel 4.10 Distribusi Frekuensi Sikap dengan Tahapan Usia Remaja Responden... ... 63
Tabel 4.11 Distribusi Frekuensi Tingkat Perekonomian Keluarga Responden dengan Tahapan Usia Remaja Responden... ... 66
Tabel 4.12 Distribusi Frekuensi Hubungan Peran Orang Tua Responden dengan Tahapan Usia Remaja Responden... ... 68
Tabel 4.13 Distribusi Frekuensi Aspek Sosial Budaya dengan Tahapan Usia Remaja Responden... ... 71
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
DAFTAR GAMBAR
Halaman
Gambar 1.1 Distribusi 10 Kecamatan dengan AKI terbesar ... 5
Gambar 2.1 Proses Terbentuknya Sikap dan Reaksi. ... 25
Gambar 2.2 Ikhisar Teori Kognitif Sosial ... 30
Gambar 2.3 Kerangka Konseptual ... 32
Gambar 3.1 Alur Penelitian ... 44
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
DAFTAR LAMPIRAN
Lampiran A Pengantar Kuesioner ... 80
Lampiran B Pernyataan Persetujuan ... 81
Lampiran C Kuesioner Penelitian ... 82
Lampiran D Peta Kecamatan Sukowono Kabupaten Jember ... 89
Lampiran E Laporan Pernikahan Berdasarkan Usia Istri UPTB Sukowono sampai dengan Bulan Desember 2010 ... 90
Lampiran F Laporan Pernikahan Berdasarkan Umur Istri di Kabupaten Jember sampai dengan Bulan Desember 2010 ... 92
Lampiran G Laporan Jumlah Kematian Ibu Maternal Menurut Kecamatan kabupaten Jember tahun 2010 ... 93
Lampiran H Laporan Cakupan kunjungan Neonatus, Bayi, dan bayi BBLR Kabupaten Jember tahun 2010 ... 96
Lampiran I Undang-undang Republik Indonesia Nomor 1 tahun 1974 tentang Perkawinan ... 99
Lampiran J Hasil Uji Statistik ... 114
Lampiran K Hasil Rekapitulasi Data ... 116
Lampiran L Dokumentasi Penelitian ... 121
Lampiran M Surat Iji Penelitian ... 123
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
DAFTAR SINGKATAN
AKB : Angka Kematian Bayi
AKI : Angka Kematian Ibu
BBLR : Berat Bayi Lahir Rendah
Humas : Hubungan Masyarakat
KB : Keluarga Berencana
KS : Keluarga Sejahtera
KUA : Kantor Urusan Agama
Pra KS : Pra Keluarga Sejahtera
SD : Sekolah dasar
SMP : Sekolah Menengah Pertama
SMA : Sekolah Menengah Atas
UPTB : Unit Pelaksana Teknis Badan
UU : Undang – undang
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id
http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id http://digilib.unej.ac.id