Azərbaycan Respublikasinin Konstitusiyasi

Az rbaycan Respublikasının Konstitusiyası

ə

Az rbaycan xalqı özünün çox srlik dövl tçilik n n l rini davam etdir r k, «Az rbaycanə ə ə ə ə ə ə ə ə ə Respublikasının dövl t müst qilliyi haqqında» Konstitusiya Aktında ks olunan prinsipl ri ə ə ə ə

sas götür r k, bütün c miyy tin v h r k sin firavanlığının t min edilm sini

ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

arzulayaraq, dal tin, azadlığın v t hlük sizliyin b rq rar edilm sini ist y r k, keçmiş, ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə indiki v g l c k n sill r qarşısında öz m suliyy tini anlayaraq, suveren hüququndan ə ə ə ə ə ə ə ə istifad ed r k, t nt n li sur td aşağıdakı niyy tl rini b yan edir: ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

Az rbaycan dövl tinin müst qilliyini, suverenliyini v razi bütövlüyünü qorumaq; ə ə ə ə ə

Konstitusiya ç rçiv sind demokratik quruluşa t minat verm k; ə ə ə ə ə

v t ndaş c miyy tinin b rq rar edilm sin nail olmaq; ə ə ə ə ə ə ə ə

xalqın irad sinin ifad si kimi qanunların aliliyini t min ed n hüquqi, düny vi dövl t qurmaq; ə ə ə ə ə ə

dal tli iqtisadi v sosial qaydalara uyğun olaraq hamının layiqli h yat s viyy sini t min etm k;

ə ə ə ə ə ə ə ə

ümumb ş ri d y rl r sadiq olaraq bütün dünya xalqları il dostluq, sülh v min-amanlıq ə ə ə ə ə ə ə ə ə ş raitind yaşamaq v bu m qs dl qarşılıqlı f aliyy t göst rm k. ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

Yuxarıda sadalanan ülvi niyy tl rl ümumxalq s sverm si — referendum yolu il bu ə ə ə ə ə ə Konstitusiya q bul edilir. ə

Birinci bölm . Ümumi müdd alar

ə

ə

1-ci f sil. Xalq hakimiyy ti

ə

ə

Madd 1. Hakimiyy tin m nb yi ə ə ə ə

I. Az rbaycan Respublikasında dövl t hakimiyy tinin yegan m nb yi Az rbaycan ə ə ə ə ə ə ə xalqıdır.

II. Az rbaycan xalqı Az rbaycan Respublikası razisind v ondan k narda yaşayan, ə ə ə ə ə ə Az rbaycan dövl tin v onun qanunlarına tabe sayılan Az rbaycan Respublikası ə ə ə ə ə v t ndaşlarından ibar tdir; bu is beyn lxalq hüquqla mü yy nl şdirilmiş normaları ə ə ə ə ə ə ə ə istisna etmir.

Madd 2. Xalqın suverenliyi ə

I. S rb st v müst qil öz müq dd ratını h ll etm k v öz idar etm formasını mü yy n ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə etm k Az rbaycan xalqının suveren hüququdur. ə ə

II. Az rbaycan xalqı öz suveren hüququnu bilavasit ümumxalq s sverm si — referendum ə ə ə ə v ümumi, b rab r v birbaşa seçki hüququ sasında s rb st, gizli v ş xsi s sverm yoluə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə il seçilmiş nümay nd l ri vasit sil h yata keçirir. ə ə ə ə ə ə ə

II. Aşağıdakı m s l l r yalnız referendumla h ll oluna bil r: ə ə ə ə ə ə

1) Az rbaycan Respublikası Konstitusiyasının q bul edilm si v ona d yişiklikl r ə ə ə ə ə ə edilm si; ə

2) Az rbaycan Respublikasının dövl t s rh dl rinin d yişdirilm si. ə ə ə ə ə ə ə

III. Aşağıdakı m s l l r üzr referendum keçiril bilm z: ə ə ə ə ə ə ə

1) vergil r v dövl t büdc si; ə ə ə ə

2) amnistiya v fvetm ; ə ə ə

3) seçilm si, t yin edilm si v ya t sdiq edilm si müvafiq olaraq qanunvericilik v ə ə ə ə ə ə ə

(v ya) icra hakimiyy ti orqanlarının s lahiyy tl rin aid edilmiş v zif li ə ə ə ə ə ə ə ə

ş xsl rin seçilm si, t yin edilm si v ya t sdiq edilm si. ə ə ə ə ə ə ə ə (1) Madd 4. Xalqı t msil etm k hüququ ə ə ə

Xalqın seçdiyi s lahiyy tli nümay nd l rind n başqa heç k sin xalqı t msil etm k, xalqın ə ə ə ə ə ə ə ə ə adından danışmaq v xalqın adından müraci t etm k hüququ yoxdur. ə ə ə

Madd 5. Xalqın vahidliyi ə

I. Az rbaycan xalqı vahiddir. ə

II. Az rbaycan xalqının vahidliyi Az rbaycan dövl tinin t m lini t şkil edir. Az rbaycan ə ə ə ə ə ə ə Respublikası bütün Az rbaycan Respublikası v t ndaşlarının ümumi v bölünm z ə ə ə ə ə v t nidir. ə ə

Madd 6. Hakimiyy tin m nims nilm sin yol verilm m si. ə ə ə ə ə ə ə ə

I. Az rbaycan xalqının heç bir hiss si, sosial qrup, t şkilat v ya heç bir ş xs hakimiyy tin ə ə ə ə ə ə h yata keçirilm si s lahiyy tini m nims y bilm z. ə ə ə ə ə ə ə ə

II. Hakimiyy tin m nims nilm si xalqa qarşı n ağır cinay tdir. ə ə ə ə ə ə

2-ci f sil. Dövl tin sasları

ə

ə

ə

Madd 7. Az rbaycan dövl ti ə ə ə

I. Az rbaycan dövl ti demokratik, hüquqi, düny vi, unitar respublikadır. ə ə ə

II. Az rbaycan Respublikasında dövl t hakimiyy ti daxili m s l l rd yalnız hüquqla, ə ə ə ə ə ə ə ə xarici m s l l rd is yalnız Az rbaycan Respublikasının t r fdar çıxdığı beyn lxalq ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə müqavil l rd n ir li g l n müdd alarla m hdudlaşır. ə ə ə ə ə ə ə ə

III. Az rbaycan Respublikasında dövl t hakimiyy ti hakimiyy tl rin bölünm si prinsipi ə ə ə ə ə ə sasında t şkil edilir:

ə ə

icra hakimiyy ti Az rbaycan Respublikasının Prezidentin m nsubdur; ə ə ə ə

m hk m hakimiyy tini Az rbaycan Respublikasının m hk m l ri h yata keçirir. ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

IV. Bu Konstitusiyanın müdd alarına sas n qanunvericilik, icra v m hk m ə ə ə ə ə ə ə hakimiyy tl ri qarşılıqlı f aliyy t göst rir v öz s lahiyy tl ri ç rçiv sind ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə müst qildirl r. ə ə

Madd 8. Az rbaycan dövl tinin başçısı ə ə ə

I. Az rbaycan dövl tinin başçısı Az rbaycan Respublikasının Prezidentidir. O, ölk nin ə ə ə ə daxilind v xarici münasib tl rd Az rbaycan dövl tini t msil edir. ə ə ə ə ə ə ə ə

II. Az rbaycan Respublikasının Prezidenti Az rbaycan xalqının vahidliyini t c ssüm etdirir ə ə ə ə v Az rbaycan dövl tçiliyinin varisliyini t min edir. ə ə ə ə

III. Az rbaycan Respublikasının Prezidenti Az rbaycan dövl tinin müst qilliyinin, razi ə ə ə ə ə bütövlüyünün v Az rbaycan Respublikasının t r fdar çıxdığı beyn lxalq müqavil l r ə ə ə ə ə ə ə ə riay t olunmasının t minatçısıdır. ə ə

IV. Az rbaycan Respublikasının Prezidenti m hk m hakimiyy tinin müst qilliyinin ə ə ə ə ə ə t minatçısıdır. ə

Madd 9. Silahlı Qüvv l r ə ə ə

I. Az rbaycan Respublikası öz t hlük sizliyini v müdafi sini t min etm k m qs di il ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə Silahlı Qüvv l r v başqa silahlı birl şm l r yaradır. ə ə ə ə ə ə

II. Az rbaycan Respublikası başqa dövl tl rin müst qilliyin q sd vasit si kimi v ə ə ə ə ə ə ə ə beyn lxalq münaqiş l rin h lli üsulu kimi müharib ni r dd edir. ə ə ə ə ə ə

III. Az rbaycan Respublikasının Prezidenti Az rbaycan Respublikası Silahlı Qüvv l rinin ə ə ə ə Ali Baş Komandanıdır.

Madd 10. Beyn lxalq münasib tl rin prinsipl ri ə ə ə ə ə

Az rbaycan Respublikası başqa dövl tl rl münasib tl rini hamılıqla q bul edilmiş ə ə ə ə ə ə ə beyn lxalq hüquq normalarında n z rd tutulan prinsipl r sasında qurur. ə ə ə ə ə ə

Madd 11. razi ə Ə

I. Az rbaycan Respublikasının razisi vahiddir, toxunulmazdır v bölünm zdir. ə ə ə ə II. Az rbaycan Respublikasının daxili suları, X z r d nizinin (gölünün) Az rbaycan ə ə ə ə ə Respublikasına m nsub olan bölm si, Az rbaycan Respublikasının üz rind ki hava m kanıə ə ə ə ə ə Az rbaycan Respublikası razisinin t rkib hiss sidir. ə ə ə ə

Madd 12. Dövl tin ali m qs di ə ə ə ə

I. İnsan v v t ndaş hüquqlarının v azadlıqlarınınə ə ə ə , Az rbaycan Respublikasının ə

v t ndaşlarına layiqli h yat s viyy sinin ə ə ə ə ə t min edilm si dövl tin ali m qs didir. ə ə ə ə ə II. Bu Konstitusiyada sadalanan insan v v t ndaş hüquqları v azadlıqları Az rbaycan ə ə ə ə ə Respublikasının t r fdar çıxdığı beyn lxalq müqavil l r uyğun t tbiq edilir. (2) ə ə ə ə ə ə ə Madd 13. Mülkiyy t ə ə

I. Az rbaycan Respublikasında mülkiyy t toxunulmazdır v dövl t t r find n müdafi ə ə ə ə ə ə ə ə olunur.

II. Mülkiyy t dövl t mülkiyy ti, xüsusi mülkiyy t v b l diyy mülkiyy ti növünd ola ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə bil r. ə

III. Mülkiyy td n insan v v t ndaş hüquqları v azadlıqları, c miyy tin v dövl tin ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə m nafel ri, ş xsiyy tin l yaq ti leyhin istifad edil bilm z. ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

Madd 14. T bii ehtiyatlar ə ə

T bii ehtiyatlar h r hansı fiziki v ya hüquqi ş xsl rin hüquqlarına v m nafel rin x l l ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə g tirm d n Az rbaycan Respublikasına m nsubdur. ə ə ə ə ə

Madd 15. İqtisadi inkişaf v dövl t ə ə ə

I. Az rbaycan Respublikasında iqtisadiyyatın inkişafı müxt lif mülkiyy t növl rin ə ə ə ə ə saslanaraq xalqın rifahının yüks ldilm sin xidm t edir.

ə ə ə ə ə

II. Az rbaycan dövl ti bazar münasib tl ri sasında ə ə ə ə ə sosial yönümlü iqtisadiyyatın inkişafına ş rait yaradır, azad sahibkarlığa t minat verir, iqtisadi münasib tl rd ə ə ə ə ə inhisarçılığa v haqsız r qab t yol vermir. (2) ə ə ə ə

Madd 16. Sosial inkişaf v dövl t ə ə ə

I. Az rbaycan dövl ti xalqın v h r bir v t ndaşın rifahının yüks ldilm si, onun sosial ə ə ə ə ə ə ə ə müdafi si v layiqli h yat s viyy si qayğısına qalır. ə ə ə ə ə

II. Az rbaycan dövl ti m d niyy tin, t hsilin, s hiyy nin, elmin, inc s n tin inkişafına ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə yardım göst rir, ölk nin t bi tini, xalqın tarixi, maddi v m n vi irsini qoruyur. ə ə ə ə ə ə ə

Madd 17. ə Ail , uşaqlar v dövl t ə ə ə

I. C miyy tin sas öz yi kimi ail dövl tin xüsusi himay sind dir. ə ə ə ə ə ə ə ə

II. Uşaqların qayğısına qalmaq v onları t rbiy etm k valideynl rin borcudur. Bu borcun ə ə ə ə ə yerin yetirilm sin dövl t n zar t edir. ə ə ə ə ə ə

III. Valideynl ri v ya q yyumları olmayan, valideyn qayğısından m hrum olan uşaqlar ə ə ə ə

IV. Uşaqları onların h yatına, sağlamlığına v ya m n viyyatına t hlük tör d bil n ə ə ə ə ə ə ə ə ə

f aliyy t c lb etm k qadağandır. ə ə ə ə ə

V. 15 yaşına çatmamış uşaqlar iş götürül bilm zl r. ə ə ə ə

VI. Uşaq hüquqlarının h yata keçirilm sin dövl t n zar t edir. ə ə ə ə ə ə (2) Madd 18. Din v dövl t ə ə ə

I. Az rbaycan Respublikasında din dövl td n ayrıdır. Bütün dini etiqadlar qanun qarşısında ə ə ə b rab rdir. ə ə

II. İnsan l yaq tini alçaldan v ya insanp rv rlik prinsipl rin zidd olan dinl rin ə ə ə ə ə ə ə ə (dini c r yanların) ə ə yayılması v t bliği qadağandır. ə ə

III. Dövl t t hsil sistemi düny vi xarakter daşıyır. (2) ə ə ə Madd 19. Pul vahidi ə

I. Az rbaycan Respublikasının pul vahidi manatdır. ə

II. Pul nişanlarının t davül buraxılması v t davüld n çıxarılması hüququ yalnız ə ə ə ə ə M rk zi ə ə Banka m nsubdur. Az rbaycan Respublikasının ə ə M rk zi ə ə Bankı dövl tin müst sna ə ə

mülkiyy tind dir. ə ə

III. Az rbaycan Respublikasının razisind manatdan başqa pul vahidl rinin öd niş vasit siə ə ə ə ə ə kimi işl dilm si qadağandır. (2) ə ə

Madd 20. Dövl tin borclarına qoyulan m hdudiyy tl r ə ə ə ə ə

Az rbaycan dövl tin qarşı qiyama v ya dövl t çevrilişin köm k m qs di il alınmış ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə borclar Az rbaycan Respublikası t r find n öhd lik kimi q bul edil v öd nil bilm z. ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə Madd 21. Dövl t dili ə ə

I. Az rbaycan Respublikasının dövl t dili Az rbaycan dilidir. Az rbaycan Respublikası ə ə ə ə Az rbaycan dilinin inkişafını t min edir. ə ə

II. Az rbaycan Respublikası halinin danışdığı başqa dill rin s rb st işl dilm sini v ə ə ə ə ə ə ə ə inkişafını t min edir. ə

Madd 22. Paytaxt ə

Az rbaycan Respublikasının paytaxtı Bakı ş h ridir. ə ə ə Madd 23. Az rbaycan dövl tinin r mzl ri ə ə ə ə ə

II. Az rbaycan Respublikasının Dövl t bayrağı b rab r enli üç üfqi zolaqdan ibar tdir. ə ə ə ə ə Yuxarı zolaq mavi, orta zolaq qırmızı, aşağı zolaq yaşıl r ngd dir v qırmızı zolağın ə ə ə ortasında bayrağın h r iki üzünd ağ r ngli aypara il s kkizguş li ulduz t svir edilmişdir. ə ə ə ə ə ə ə Bayrağın eninin uzunluğuna nisb ti 1:2-dir. ə

III. Az rbaycan Respublikası Dövl t bayrağının v Az rbaycan Respublikası Dövl t ə ə ə ə ə gerbinin t sviri, Az rbaycan Respublikası Dövl t Himninin musiqisi v m tni Konstitusiya ə ə ə ə ə Qanunu il mü yy n edilir. ə ə ə

İkinci bölm . sas hüquqlar, azadlıqlar v v zif l r

ə Ə

ə ə ə ə

3-cü f sil. sas insan v v t ndaş hüquqları v azadlıqları

ə

Ə

ə ə ə

ə

Madd 24. İnsan v v t ndaş hüquqlarının v azadlıqlarının sas prinsipi ə ə ə ə ə ə

I. H r k sin doğulduğu andan toxunulmaz, pozulmaz v ayrılmaz hüquqları v azadlıqları ə ə ə ə vardır.

II. Hüquqlar v azadlıqlar h r k sin c miyy t v başqa ş xsl r qarşısında m suliyy tini ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə v v zif l rini d hat edir. ə ə ə ə ə ə ə

Madd 25. B rab rlik hüququ ə ə ə

I. Hamı qanun v m hk m qarşısında b rab rdir. ə ə ə ə ə ə II. Kişi il qadının eyni hüquqları v azadlıqları vardır. ə ə

III. Dövl t irqind n, milliyy tind n, dinind n, dilind n, cinsind n, m nş yind n, mlak ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə v ziyy tind n, qulluq mövqeyind n, qid sind n, siyasi partiyalara, h mkarlar ə ə ə ə ə ə ə ə

ittifaqlarına v dig r ictimai birlikl r m nsubiyy tind n asılı olmayaraq h r k sin hüquq ə ə ə ə ə ə ə ə ə v azadlıqlarının b rab rliyin t minat verir. İnsan v v t ndaş hüquqlarını v ə ə ə ə ə ə ə ə ə

azadlıqlarını irqi, milli, dini, dil, cinsi, m nş yi, qid , siyasi v sosial m nsubiyy t gör ə ə ə ə ə ə ə ə ə m hdudlaşdırmaq qadağandır. ə

IV. Heç k s bu madd nin III hiss sind göst ril n saslara gör z r r vurula bilm z, ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

güz ştl r v ya imtiyazlar veril bilm z, yaxud güz ştl rin v ya imtiyazların ə ə ə ə ə ə ə ə

verilm sind n imtina oluna bilm z. ə ə ə

V. Hüquq v v zif l rl bağlı q rarlar q bul ed n dövl t orqanları v dövl t hakimiyy ti ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

s lahiyy tl rinin daşıyıcıları il münasib tl rd h r k sin b rab r hüquqları t min edilir.ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə (2)

Madd 26. İnsan v v t ndaş hüquqlarının v azadlıqlarının müdafi si ə ə ə ə ə ə

I. H r k sin qanunla qadağan olunmayan üsul v vasit l rl öz hüquqlarını v azadlıqlarınıə ə ə ə ə ə ə müdafi etm k hüququ vardır. ə ə

I. h r k sin yaşamaq hüququ vardır. ə ə

II. Dövl t silahlı basqın zamanı düşm n sg rl rinin öldürülm si, m hk m nin qanuni ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə qüvv y minmiş hökmün sas n ölüm c zasının t tbiqi v qanunla n z rd tutulmuş ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə digir hallar istisna olmaqla h r bir ş xsin yaşamaq hüququ toxunulmazdır. ə ə

III. Müst sna c za t dbiri kimi ölüm c zası, tam l ğv edil n d k, yalnız dövl t , insan ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə h yatına v sağlamlığına qarşı xüsusil ağır cinay tl r gör qanunla mü yy n edil bil r.ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə IV. Qanunla n z rd tutulmuş z ruri müdafi , son z rur t, cinay tkarın yaxalanması v ə ə ə ə ə ə ə ə ə tutulması, h bsd olanın h bs yerind n qaçmasının qarşısının alınması, dövl t qarşı ə ə ə ə ə ə qiyamın yatırılması v ya dövl t çevrilişinin qarşısının alınması, ölk y silahlı basqın ə ə ə ə edilm si halları istisna olmaqla insana qarşı silah işl dilm sin yol verilmir. (1) ə ə ə ə Madd 28. Azadlıq hüququ ə

I. H r k sin azadlıq hüququ vardır. ə ə

II. Azadlıq hüququ yalnız qanunla n z rd tutulmuş qaydada tutulma, h bs alma v ya ə ə ə ə ə ə azadlıqdan m hrumetm yolu il m hdudlaşdırıla bil r. ə ə ə ə ə

III. Qanuni sur td Az rbaycan Respublikasının razisind olan h r k s s rb st h r k t ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ed bil r, özün yaşayış yeri seç bil r v Az rbaycan Respublikasının razisind n k naraə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ged bil r. ə ə

IV. Az rbaycan Respublikası v t ndaşının h r zaman mane siz öz ölk sin qayıtmaq ə ə ə ə ə ə ə hüququ vardır.

Madd 29. Mülkiyy t huququ ə ə

I. H r k sin mülkiyy t hüququ vardır. ə ə ə

II. Mülkiyy tin heç bir növün üstünlük verilmir. Mülkiyy t hüququ, o cüml d n xüsusi ə ə ə ə ə mülkiyy t hüququ qanunla qorunur. ə

III. H r k sin mülkiyy tind daşınar v daşınmaz mlak ola bil r. Mülkiyy t hüququ ə ə ə ə ə ə ə ə mülkiyy tçinin t kbaşına v ya başqaları il birlikd mlaka sahib olmaq, mlakdan ə ə ə ə ə ə ə istifad etm k v onun bar sind s r ncam verm k hüquqlarından ibar tdir. ə ə ə ə ə ə ə ə ə

IV. Heç k s m hk m nin q rarı olmadan mülkiyy tind n m hrum edil bilm z. mlakın ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə Ə tam müsadir sin yol verilmir. Dövl t ehtiyacları ə ə ə v ya ictimai ehtiyaclar ə üçün mülkiyy tin ə özg ninkil şdirilm sin yalnız qabaqcadan onun d y rini dal tli öd m k ş rti il yol ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə veril bil r. ə ə

V. Dövl t v r s lik hüququna t minat verir. (2) ə ə ə ə ə Madd 30. qli mülkiyy t hüququ ə Ə ə

II. Mü lliflik hüququ, ixtiraçılıq hüququ v qli mülkiyy t hüququnun başqa növl ri ə ə ə ə ə qanunla qorunur.

Madd 31. T hlük siz yaşamaq hüququ ə ə ə

I. H r k sin t hlük siz yaşamaq hüququ vardır. ə ə ə ə

II. Qanunla n z rd tutulmuş hallar istisna olmaqla, ş xsin h yatına, fiziki v m n vi ə ə ə ə ə ə ə ə sağlamlığına, mülkiyy tin , m nzilin q sd etm k, ona qarşı zor işl tm k qadağandır. ə ə ə ə ə ə ə ə Madd 32. Ş xsi toxunulmazlıq hüququ ə ə

I. H r k sin ş xsi toxunulmazlıq hüququ vardır. ə ə ə

II. H r k sin ş xsi v ail h yatının sirrini saxlamaq hüququ vardır. Qanunla n z rd ə ə ə ə ə ə ə ə ə tutulan hallardan başqa ş xsi v ail h yatına ə ə ə ə müdaxil etm k qadağandır. ə ə H r k sin ş xsiə ə ə

v ail h yatına qanunsuz müdaxil d n müdafi hüququ vardır. ə ə ə ə ə ə

III. Öz razılığı olmadan kims nin ş xsi h yatı haqqında m lumatın toplanılmasına, ə ə ə ə saxlanılmasına, istifad sin v yayılmasına yol verilmir. ə ə ə Qanunla mü yy n edilmiş hallar ə ə

istisna olmaqla, heç k s onun x b ri olmadan v ya etirazına baxmadan izl nil bilm z, ə ə ə ə ə ə ə

video v foto ç kilişin , s s yazısına v dig r bu cür h r k tl r m ruz qoyula bilm z. ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə IV. H r k sin yazışma, telefon danışıqları, poçt, teleqraf v dig r rabit vasit l ri il ə ə ə ə ə ə ə ə ötürül n m lumatın sirrini saxlamaq hüququna dövl t t minat verir. Bu hüquq qanunla ə ə ə ə n z rd tutulmuş qaydada cinay tin qarşısını almaqdan v ya cinay t işinin istintaqı ə ə ə ə ə ə zamanı h qiq ti üz çıxarmaqdan ötrü m hdudlaşdırıla bil r. ə ə ə ə ə

V. Qanunla mü yy n edilmiş hallar istisna olmaqla, h r k s onun haqqında toplanmış ə ə ə ə

m lumatlarla tanış ola bil r. H r k sin onun bar sind toplanmış v h qiq t uyğun ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

olmayan, tam olmayan, habel qanunun t l bl ri pozulmaqla ld edilmiş m lumatların ə ə ə ə ə ə ə

düz ldilm sini v ya çıxarılmasını (l ğv edilm sini) t l b etm k hüququ vardır. ə ə ə ə ə ə ə ə (2) Madd 33. M nzil toxunulmazlığı hüququ ə ə

I. H r k sin m nzil toxunulmazlığı hüququ vardır. ə ə ə

II. Qanunla mü yy n edilmiş hallar v ya m hk m q rarı istisna olmaqla m nzild ə ə ə ə ə ə ə ə ə yaşayanların irad si ziddin heç k s m nzil daxil ola bilm z. ə ə ə ə ə ə

Madd 34. Nikah hüququ ə

I. H r k sin qanunla n z rd tutulmuş yaşa çatdıqda ail qurmaq hüququ vardır. ə ə ə ə ə ə

II. Nikah könüllü razılıq sasında bağlanılır. Heç k s zorla evl ndiril ( r veril ) bilm z. ə ə ə ə ə ə ə ə III. Nikah v ail dövl tin himay sind dir. Analıq, atalıq, uşaqlıq qanunla mühafiz edilir. ə ə ə ə ə ə Dövl t çoxuşaqlı ail l r yardım göst rir. ə ə ə ə ə

V. Valideynl r hörm t etm k, onların qayğısına qalmaq uşaqların borcudur. 18 yaşına ə ə ə ə çatmış m k qabiliyy tli uşaqlar m k qabiliyy ti olmayan valideynl rini saxlamağa ə ə ə ə ə ə ə borcludurlar.

Madd 35. m k hüququ ə Ə ə

I. m k f rdi v ictimai rifahın sasıdır. Ə ə ə ə ə

II. H r k sin m y olan qabiliyy ti sasında s rb st sur td özün f aliyy t növü, ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə peş , m şğuliyy t v iş yeri seçm k hüququ vardır. ə ə ə ə ə

III. Heç k s zorla işl dil bilm z. ə ə ə ə

IV. m k müqavil l ri s rb st bağlanılır. Heç k s m k müqavil si bağlamağa m cbur Ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə edil bilm z. ə ə

V. M hk m q rarı sasında ş rtl ri v müdd tl ri qanunla n z rd tutulan m cburi ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə m y c lb etm k, h rbi xidm t zamanı s lahiyy tli ş xsl rin mrl rinin yerin

ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

yetirilm si il laq dar işl tm k, fövq lad v ziyy t v h rbi v ziyy t zamanı ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə v t ndaşlara t l b olunan işl ri gördürm k hallarına yol verilir. ə ə ə ə ə ə

VI. H r k sin t hlük siz v sağlam ş raitd işl m k, heç bir ayrı-seçkilik qoyulmadan öz ə ə ə ə ə ə ə ə ə işin gör dövl tin mü yy nl şdirdiyi minimum m k haqqı miqdarından az olmayan ə ə ə ə ə ə ə ə haqq almaq hüququ vardır.

VII. İşsizl rin dövl td n sosial müavin t almaq hüququ vardır. ə ə ə ə

VIII. Dövl t işsizliyin aradan qaldırılması üçün bütün imkanlarından istifad edir. ə ə Madd 36. T til hüququ ə ə

I. H r k sin t kbaşına v ya başqaları il birlikd t til etm k hüququ vardır. ə ə ə ə ə ə ə ə

II. m k müqavil si sasında işl y nl rin t til etm k hüququ yalnız qanunla n z rd Ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə tutulmuş hallarda m hdudlaşdırıla bil r. Az rbaycan Respublikasının Silahlı Qüvv l rind ə ə ə ə ə ə v dig r silahlı birl şm l rd xidm t ed n h rbi qulluqçular v mülki ş xsl r t til ed ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə bilm zl r. ə ə

III. F rdi v kollektiv m k mübahis l ri qanunla mü yy nl şdirilmiş qaydada h ll edilir.ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə Madd 37. İstirah t hüququ ə ə

I. H r k sin istirah t hüququ vardır. ə ə ə

II. m k müqavil si il işl y nl r qanunla mü yy n edilmiş, lakin günd 8 saatdan artıqƏ ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə olmayan iş günü, istirah t v bayram günl ri, ild azı bir d f 21 t qvim gününd n az ə ə ə ə ə ə ə ə olmayan öd nişli m zuniyy t verilm si t min edilir. ə ə ə ə ə

Madd 38. Sosial t minat hüququ ə ə

II. Yardıma möhtac olanlara köm k etm k, ilk növb d , onların ail üzvl rinin borcudur. ə ə ə ə ə ə III. H r k s qanunla mü yy n edilmiş yaş h ddin çatdıqda, x st liyin , lilliyin , ail ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə başçısını itirdiyin , m k qabiliyy tini itirdiyin , işsizliy gör v qanunla n z rd ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə tutulmuş dig r hallarda sosial t minat almaq hüququna malikdir. ə ə

IV. T qaüdl rin v sosial müavin tl rin minimum m bl ği qanunla mü yy n edilir. ə ə ə ə ə ə ə ə ə V. Dövl t xeyriyy çilik f aliyy tinin, könüllü sosial sığortanın v sosial t minatın başqa ə ə ə ə ə ə növl rinin inkişafı üçün imkanlar yaradır. ə

Madd 39. Sağlam traf mühitd yaşamaq hüququ ə ə ə

I. H r k sin sağlam traf mühitd yaşamaq hüququ vardır. ə ə ə ə

II. H r k sin traf mühitin sl v ziyy ti haqqında m lumat toplamaq v ekoloji ə ə ə ə ə ə ə ə

hüquqpozma il laq dar onun sağlamlığına v mlakına vurulmuş z r rin v zini almaq ə ə ə ə ə ə ə ə ə hüququ vardır.

III. Heç k s traf mühit , t bii ehtiyatlara qanunla mü yy n edilmiş h dl rd n artıq ə ə ə ə ə ə ə ə ə

t hlük tör d v ya z r r vura bilm z. ə ə ə ə ə ə ə ə

IV. Dövl t ekoloji tarazlığın saxlanılmasına, yabanı bitkil rin v v hşi heyvanların qanunla ə ə ə ə

mü yy n edilmiş növl rinin qorunmasına t minat verir. ə ə ə ə (2) Madd 40. M d niyy t hüququ ə ə ə ə

I. H r k sin m d ni h yatda iştirak etm k, m d niyy t t sisatlarından v m d ni ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə s rv tl rd n istifad etm k hüququ vardır. ə ə ə ə ə ə

II. H r k s tarixi, m d ni v m n vi irs hörm tl yanaşmalı, ona qayğı göst rm li, tarix ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə v m d niyy t abid l rini qorumalıdır. ə ə ə ə ə ə

Madd 41. Sağlamlığın qorunması hüququ ə

I. H r k sin sağlamlığını qorumaq v tibbi yardım almaq hüququ vardır. ə ə ə

II. Dövl t müxt lif mülkiyy t növl ri sasında f aliyy t göst r n s hiyy nin bütün ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə növl rinin inkişafı üçün z ruri t dbirl r görür, sanitariya-epidemiologiya salamatlığına ə ə ə ə t minat verir, tibbi sığortanın müxt lif növl ri üçün imkanlar yaradır. ə ə ə

III. İnsanların h yatı v sağlamlığı üçün t hlük tör d n faktları v halları gizl d n ə ə ə ə ə ə ə ə ə v zif li ş xsl r qanun sasında m suliyy t c lb edilirl r. ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

Madd 42. T hsil hüququ ə ə

I. H r bir v t ndaşın t hsil almaq hüququ vardır. ə ə ə ə

IV. Maddi v ziyy tind n asılı olmayaraq istedadlı ş xsl rin t hsili davam etdirm sin ə ə ə ə ə ə ə ə dövl t z man t verir. ə ə ə

V. Dövl t minimum t hsil standartlarını mü yy n edir. ə ə ə ə Madd 43. M nzil hüququ ə ə

I. Heç k s yaşadığı m nzild n qanunsuz m hrum edil bilm z. ə ə ə ə ə ə

II. Dövl t yaşayış binalarının v evl rin tikintisin r vac verir, insanların m nzil hüququnu ə ə ə ə ə ə gerç kl şdirm k üçün xüsusi t dbirl r görür. ə ə ə ə ə

Madd 44. Milli m nsubiyy t hüququ ə ə ə

I. H r k sin milli m nsubiyy tini qoruyub saxlamaq hüququ vardır. ə ə ə ə II. Heç k s milli m nsubiyy tini d yişdirm y m cbur edil bilm z. ə ə ə ə ə ə ə ə ə Madd 45. Ana dilind n istifad hüququ ə ə ə

I. H r k sin ana dilind n istifad etm k hüququ vardır. H r k sin ist diyi dild t rbiy və ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə t hsil almaq, yaradıcılıqla m şğul olmaq hüququ vardır. ə ə

II. Heç k s ana dilind n istifad hüququndan m hrum edil bilm z. ə ə ə ə ə ə Madd 46. Ş r f v l yaq tin müdafi si hüququ ə ə ə ə ə ə ə

I. H r k sin öz ş r f v l yaq tini müdafi etm k hüququ vardır. ə ə ə ə ə ə ə ə ə

II. Ş xsiyy tin l yaq ti dövl t t r find n qorunur. Heç bir hal ş xsiyy tin l yaq tinin ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə alçaldılmasına sas ver bilm z. ə ə ə

III. Heç k s işg nc v zab veril bilm z. Heç k s insan l yaq tini alçaldan r ftara v ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ya c zaya m ruz qala bilm z. Özünün könüllü razılığı olmadan heç k sin üz rind tibbi, ə ə ə ə ə ə elmi v başqa t crüb l r aparıla bilm z. ə ə ə ə ə

Madd 47. Fikir v söz azadlığı ə ə

I. H r k sin fikir v söz azadlığı vardır. ə ə ə

II. Heç k s öz fikir v qid sini açıqlamağa v ya fikir v qid sind n dönm y m cbur ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə edil bilm z. ə ə

III. İrqi, milli, dini, sosial dav t v düşm nçilik oyadan t şviqat v t bliğata yol verilmir. ə ə ə ə ə ə ə Madd 48. Vicdan azadlığı ə

II. H r k sin din münasib tini müst qil mü yy nl şdirm k, h r hansı din t kbaşına v ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ya başqaları il birlikd etiqad etm k, yaxud heç bir din etiqad etm m k, din münasib tiə ə ə ə ə ə ə ə il bağlı qid sini ifad etm k v yaymaq hüququ vardır. ə ə ə ə ə ə

III. Dini m rasiml rin yerin yetirilm si, ictimai qaydanı pozmursa v ya ictimai xlaqa ə ə ə ə ə ə zidd deyildirs , s rb stdir. ə ə ə

IV. Dini etiqad v ya qid hüquq pozuntusuna b ra t qazandırmır. ə ə ə ə ə

V. Heç k s öz dini etiqadını v qid sini ifad etm y (nümayiş etdirm y ), dini ə ə ə ə ə ə ə ə ə

m rasiml ri yerin yetirm y v ya dini m rasiml rd iştirak etm y m cbur edil ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

bilm z. ə (2)

Madd 49. S rb st toplaşmaq azadlığı ə ə ə

I. H r k sin başqaları il birlikd s rb st toplaşmaq azadlığı vardır. ə ə ə ə ə ə

II. H r k sin başqaları il birlikd müvafiq dövl t orqanlarını qabaqcadan x b rdar ə ə ə ə ə ə ə etm kl dinc, silahsız yığışmaq, yığıncaqlar, mitinql r, nümayişl r, küç yürüşl ri ə ə ə ə ə ə keçirm k, piketl r düz ltm k hüququ vardır. ə ə ə ə

Madd 50. M lumat azadlığı ə ə

I. H r k sin qanuni yolla ist diyi m lumatı axtarmaq, ld etm k, ötürm k, hazırlamaq v ə ə ə ə ə ə ə ə ə yaymaq azadlığı vardır.

II. Kütl vi informasiyanın azadlığına t minat verilir. Kütl vi informasiya vasit l rind , o ə ə ə ə ə ə cüml d n m tbuatda dövl t senzurası qadağandır. ə ə ə ə

III. H r k sin kütl vi informasiya vasit l rind d rc edil n v onun hüquqlarını pozan v ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

ya m nafel rin x l l g tir n m lumatı t kzib etm k v ya ona cavab verm k hüququna ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

t minat verilir. ə (2) Madd 51. Yaradıcılıq azadlığı ə

I. H r k sin yaradıcılıq azadlığı vardır. ə ə

II. Dövl t d bi-b dii, elmi-texniki v başqa yaradıcılıq növl rinin azad h yata ə ə ə ə ə ə ə keçirilm sin t minat verir. ə ə ə

Madd 52. V t ndaşlıq hüququ ə ə ə

Az rbaycan dövl tin m nsub olan, onunla siyasi v hüquqi bağlılığı, habel qarşılıqlı ə ə ə ə ə ə hüquq v v zif l ri olan ş xs Az rbaycan Respublikasının v t ndaşıdır. Az rbaycan ə ə ə ə ə ə ə ə ə Respublikasının razisind v ya Az rbaycan Respublikasının v t ndaşlarından doğulmuş ə ə ə ə ə ə ş xs Az rbaycan Respublikasının v t ndaşıdır. Valideynl rind n biri Az rbaycan ə ə ə ə ə ə ə

I. Az rbaycan Respublikasının v t ndaşı heç bir halda Az rbaycan Respublikası ə ə ə ə v t ndaşlığından m hrum edil bilm z. ə ə ə ə ə

II. Az rbaycan Respublikasının v t ndaşı heç bir halda Az rbaycan Respublikasından ə ə ə ə qovula v ya xarici dövl t veril bilm z. ə ə ə ə ə

III. Az rbaycan Respublikası onun razisind n k narda müv qq ti v ya daimi yaşayan ə ə ə ə ə ə ə Az rbaycan Respublikası v t ndaşlarının hüquqi müdafi sin t minat verir v onlara ə ə ə ə ə ə ə hamilik edir.

Madd 54. C miyy tin v dövl tin siyasi h yatında iştirak hüququ ə ə ə ə ə ə

I. Az rbaycan Respublikası v t ndaşlarının c miyy tin v dövl tin siyasi h yatında ə ə ə ə ə ə ə ə mane siz iştirak etm k hüququ vardır. ə ə

II. Dövl t qarşı qiyama v ya dövl t çevrilişin müst qil müqavim t göst rm k ə ə ə ə ə ə ə ə ə Az rbaycan Respublikasının h r bir v t ndaşının hüququdur. ə ə ə ə

Madd 55. Dövl tin idar olunmasında iştirak etm k hüququ ə ə ə ə

I. Az rbaycan Respublikası v t ndaşlarının dövl tin idar olunmasında iştirak etm k ə ə ə ə ə ə hüququ vardır. Bu hüququ onlar bilavasit v ya nümay nd l r vasit sil h yata keçir ə ə ə ə ə ə ə ə ə bil rl r. ə ə

II. Az rbaycan Respublikasının v t ndaşları dövl t orqanlarında qulluq etm k imkanına ə ə ə ə ə malikdirl r. Dövl t orqanlarının v zif li ş xsl ri Az rbaycan Respublikasının v t ndaşlarıə ə ə ə ə ə ə ə ə sırasından t yin edilirl r. cn bil r v v t ndaşlığı olmayan ş xsl r dövl t qulluğuna ə ə Ə ə ə ə ə ə ə ə ə qanunla mü yy nl şdirilmiş qaydada q bul edil bil rl r. ə ə ə ə ə ə ə

Madd 56. Seçki hüququ ə

I. Az rbaycan Respublikası v t ndaşlarının dövl t orqanlarına seçm k v seçilm k, habelə ə ə ə ə ə ə ə referendumda iştirak etm k hüququ vardır. ə

II. M hk m nin q rarı il f aliyy t qabiliyy tsizliyi t sdiq olunmuş ş xsl rin seçkil rd ,ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə habel referendumda iştirak etm k hüququ yoxdur. ə ə

III. H rbi qulluqçuların, hakiml rin, dövl t m murlarının, din xadiml rinin, m hk m nin ə ə ə ə ə ə ə ə hökmü il azadlıqdan m hrum edilmiş ş xsl rin bu Konstitusiyada v qanunda n z rd ə ə ə ə ə ə ə ə tutulan dig r ş xsl rin seçkil rd iştirak etm k hüququ qanunla m hdudlaşdırıla bil r. ə ə ə ə ə ə ə ə Madd 57. Müraci t etm k hüququ ə ə ə

I. Az rbaycan Respublikası v t ndaşlarının dövl t orqanlarına ş xs n müraci t etm k, ə ə ə ə ə ə ə ə habel f rdi v kollektiv yazılı müraci tl r gönd rm k hüququ vardır. H r bir müraci t ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə qanunla mü yy n edilmiş qaydada v müdd tl rd yazılı cavab verilm lidir. ə ə ə ə ə ə ə

Madd 58. Birl şm k hüququ ə ə ə

I. H r k sin başqaları il birl şm k hüququ vardır. ə ə ə ə ə

II. H r k s ist nil n birlik, o cüml d n siyasi partiya, h mkarlar ittifaqı v dig r ictimai ə ə ə ə ə ə ə ə ə birlik yaratmaq v ya mövcud birliy daxil olmaq hüququna malikdir. Bütün birlikl rin ə ə ə s rb st f aliyy tin t minat verilir. ə ə ə ə ə ə

III. Heç k s h r hansı birliy daxil olmağa v ya onun üzvlüyünd qalmağa m cbur edil ə ə ə ə ə ə ə bilm z. ə

IV. Az rbaycan Respublikasının bütün razisind v ya h r hansı hiss sind qanuni dövl t ə ə ə ə ə ə ə ə hakimiyy tini zorla devirm k m qs di güd n birlikl r qadağandır. Konstitusiyanı v ə ə ə ə ə ə ə qanunları pozan birlikl rin f aliyy tin yalnız m hk m qaydasında xitam veril bil r. ə ə ə ə ə ə ə ə ə Madd 59. Azad sahibkarlıq hüququ ə

H r k s qanunla n z rd tutulmuş qaydada öz imkanlarından, qabiliyy tind n v ə ə ə ə ə ə ə ə

mlakından s rb st istifad ed r k t kbaşına v ya başqaları il birlikd azad sahibkarlıq

ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

f aliyy ti v ya qanunla qadağan edilm miş dig r iqtisadi f aliyy t növü il m şğul ola ə ə ə ə ə ə ə ə ə bil r. ə

Madd 60. Hüqüq v azadlıqların m hk m t minatı ə ə ə ə ə ə

I. H r k sin hüquq v azadlıqlarının m hk m d müdafi sin t minat verilir. ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

II. H r k s dövl t orqanlarının, siyasi partiyaların, h mkarlar ittifaqlarının v dig r ictimai ə ə ə ə ə ə birlikl rin, v zif li ş xsl rin q rar v h r k tl rind n (yaxud h r k tsizliyind n) ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə m hk m y şikay t ed bil r. ə ə ə ə ə ə ə

Madd 61. Hüquqi yardım almaq hüququ ə

I. H r k sin yüks k keyfiyy tli hüquqi yardım almaq hüququ vardır. ə ə ə ə

II. Qanunla n z rd tutulmuş hallarda hüquqi yardım öd nişsiz, dövl t hesabına göst rilir. ə ə ə ə ə ə III. H r bir ş xsin s lahiyy tli dövl t orqanları t r find n tutulduğu, h bs alındığı, ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə cinay t tör dilm sind ittiham olunduğu andan müdafi çinin köm yind n istifad etm k ə ə ə ə ə ə ə ə ə hüququ vardır.

Madd 62. M hk m aidiyy tinin d yişdirilm sin yol verilm m si ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

H r k sin onun işin qanunla mü yy n edilmiş m hk m d baxılması hüququ vardır. ə ə ə ə ə ə ə ə ə Ş xsin razılığı olmadan onun işin başqa m hk m d baxılmasına yol verilmir. ə ə ə ə ə ə Madd 63. T qsirsizlik prezumpsiyası ə ə

II. Ş xsin t qsirli olduğuna saslı şübh l r varsa, onun t qsirli bilinm sin yol verilmir. ə ə ə ə ə ə ə ə III. Cinay tin tör dilm sind t qsirl ndiril n ş xs özünün t qsirsizliyini sübuta yetirm yə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə borclu deyildir.

IV. dal t mühakim si h yata keçiril rk n qanunu pozmaqla ld edilmiş sübutlardan Ə ə ə ə ə ə ə ə istifad oluna bilm z. ə ə

V. M hk m nin hökmü olmasa kims cinay td t qsirli sayıla bilm z. ə ə ə ə ə ə ə ə Madd 64. Bir cinay t gör t krar n m hkum etm y yol verilm m si ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

Heç k s bir cinay t gör t krar n m hkum edil bilm z. ə ə ə ə ə ə ə ə ə Madd 65. M hk m y t krar müraci t hüququ ə ə ə ə ə ə ə

M hk m nin m hkum etdiyi h r bir ş xsin öz bar sind çıxarılmış hökm qanunla ə ə ə ə ə ə ə ə ə n z rd tutulan qaydada yuxarı m hk m d yenid n baxılması, habel özünün fv ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə edilm si v c zasının yüngüll şdirilm si haqqında müraci t etm k hüququ vardır. ə ə ə ə ə ə ə Madd 66. Qohumların leyhin ifad verm y m cbur etm y yol verilm m si ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

Heç k s özün , arvadına ( rin ), övladlarına, valideynl rin , qardaşına, bacısına qarşı ifadə ə ə ə ə ə ə verm y m cbur edil bilm z. leyhin ifad verilm si m cburi olmayan qohumların tamə ə ə ə ə Ə ə ə ə ə siyahısı qanunla mü yy n edilir. ə ə

Madd 67. Tutulan, h bs alınan v cinay t tör dilm sind ə ə ə ə ə ə ə ət qsirl ndiril n ş xsl rin ə ə ə ə ə

hüquqları

I. S lahiyy tli dövl t orqanlarının tutduğu, h bs aldığı, cinay t tör dilm sind ə ə ə ə ə ə ə ə ə

t qsirl ndirdiyi ə ə h r bir ş xs d rhal onun hüquqları bildirilir v tutulmasının, h bs ə ə ə ə ə ə ə alınmasının v cinay t m suliyy tin c lb edilm sinin s b bl ri izah edilir. ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

II. Cinay t tör dilm sind t qsirl ndiril n h r bir ş xs m hkum edilm zd n vv l ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

dinl nilm lidir. ə ə (2)

Madd 68. Z r rin öd nilm sini t l b etm k hüququ ə ə ə ə ə ə ə ə

I. Cinay t, habel hakimiyy td n sui-istifad n tic sind z r r ç kmiş ş xsin hüquqları ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə qanunla qorunur. Z r r ç kmiş ş xsin dal t mühakim sind iştirak etm k v ona ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə vurulmuş z r rin öd nilm sini t l b etm k hüququ vardır. ə ə ə ə ə ə ə

II. H r k sin dövl t orqanlarının, yaxud onların v zif li ş xsl rinin qanuna zidd ə ə ə ə ə ə ə h r k tl ri v ya h r k tsizliyi n tic sind vurulmuş z r rin dövl t t r find n ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə öd nilm si hüququ vardır. ə ə

Madd 69. cn bil rin v v t ndaşlığı olmayan ş xsl rin hüquqları ə Ə ə ə ə ə ə ə ə

II. Az rbaycan Respublikası razisind daimi yaşayan v ya müv qq ti qalan cn bil rin ə ə ə ə ə ə ə ə ə v v t ndaşlığı olmayan ş xsl rin hüquq v azadlıqları yalnız beyn lxalq hüquq ə ə ə ə ə ə ə

normalarına v Az rbaycan Respublikasının qanunlarına uyğun olaraq m hdudlaşdırıla ə ə ə bil r. ə

Madd 70. Siyasi sığınacaq hüququ ə

I. Hamılıqla q bul edilmiş beyn lxalq hüquq normalarına uyğun olaraq Az rbaycan ə ə ə Respublikası cn bil r v v t ndaşlığı olmayan ş xsl r siyasi sığınacaq verir. ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

II. Siyasi qid sin gör , habel Az rbaycan Respublikasında cinay t sayılmayan m l ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə gör t qib edil n ş xsl rin başqa dövl t verilm sin yol verilmir. ə ə ə ə ə ə ə ə ə

Madd 71. İnsan v v t ndaş hüquqlarının v azadlıqlarının t minatı ə ə ə ə ə ə

I. Konstitusiyada t sbit edilmiş insan v v t ndaş hüquqlarını v azadlıqlarını gözl m k və ə ə ə ə ə ə ə qorumaq qanunvericilik, icra v m hk m hakimiyy ti orqanlarının borcudur. ə ə ə ə ə

II. İnsan v v t ndaş hüquqlarının v azadlıqlarının h yata keçirilm sini heç k s ə ə ə ə ə ə ə

m hdudlaşdıra bilm z. ə ə H r k sin hüquq v azadlıqları bu Konstitusiyada v qanunlarda ə ə ə ə

mü yy n edilmiş saslarla, habel dig rl rinin hüquq v azadlıqları il m hdudlaşır. ə ə ə ə ə ə ə ə ə III. Müharib , h rbi v ziyy t v fövq lad v ziyy t, habel s f rb rlik elan edil rk n ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə insan v v t ndaş hüquqlarının v azadlıqlarının h yata keçirilm si Az rbaycan ə ə ə ə ə ə ə

Respublikasının beyn lxalq öhd likl rini n z r almaq ş rti il qism n v müv qq ti ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə m hdudlaşdırıla bil r. H yata keçirilm si m hdudlaşdırılan hüquq v azadlıqlar haqqında ə ə ə ə ə ə

haliy qabaqcadan m lumat verilir.

ə ə ə

IV. Heç bir halda heç k s din, vicdan, fikir v qid sini açıqlamağa m cbur edil bilm z ə ə ə ə ə ə ə v bunlara gör t qsirl ndiril bilm z. ə ə ə ə ə ə

V. Bu Konstitusiyanın heç bir müdd ası insan v v t ndaş hüquqlarının v azadlıqlarının ə ə ə ə ə l ğvin yön ldilmiş müdd a kimi t fsir edil bilm z. ə ə ə ə ə ə ə

VI. Az rbaycan Respublikası razisind insan v v t ndaş hüquqları v azadlıqları birbaşa ə ə ə ə ə ə ə qüvv d dir. ə ə

VII. İnsan v v t ndaş hüquqlarının v azadlıqlarının pozulması il laq dar mübahis l ri ə ə ə ə ə ə ə ə ə m hk m l r h ll edir. ə ə ə ə ə

VIII. Heç k s tör dildiyi zaman hüquq pozuntusu sayılmayan m l gör m suliyy t ə ə ə ə ə ə ə ə daşımır. Hüquq pozuntusu tör dildikd n sonra yeni qanunla bu cür h r k tl r gör ə ə ə ə ə ə ə ə m suliyy t aradan qaldırılmışsa v ya yüngüll şdirilmişs , yeni qanun t tbiq edilir. ə ə ə ə ə ə

IX. H r k s qanunla qadağan olunmayan h r k tl ri ed bil r v heç k s qanunla ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

n z rd tutulmayan h r k tl ri etm y m cbur edil bilm z. ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

X. Dövl t orqanları yalnız bu Konstitusiya sasında, qanunla mü yy n edilmiş qaydada v ə ə ə ə ə

Maddə 72. V t ndaşların v zif l rinin sası ə ə ə ə ə ə

I. Dövl t v c miyy t qarşısında h r bir ş xs onun hüquq v azadlıqlarından bilavasit ə ə ə ə ə ə ə ə ir li g l n v zif l r daşıyır. ə ə ə ə ə ə H r k sin üz rin v zif l r yalnız bu Konstitusiya il v ya ə ə ə ə ə ə ə ə ə

qanunla qoyula bil r. ə

II. H r bir ş xs Az rbaycan Respublikasının Konstitusiyasına v qanunlarına m l etm li, ə ə ə ə ə ə ə başqa ş xsl rin hüquq v azadlıqlarına hörm t b sl m li, qanunla mü yy n edilmiş dig r ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə v zif l ri yerin yetirm lidir. ə ə ə ə ə

III. Qanunu bilm m k m suliyy td n azad etmir. (2) ə ə ə ə ə Madd 73. Vergil r v başqa dövl t öd nişl ri ə ə ə ə ə ə

I. Qanunla mü yy n edilmiş vergil ri v başqa dövl t öd nişl rini tam h cmd v ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə vaxtında öd m k h r k sin borcudur. ə ə ə ə

II. Heç k s qanunla n z rd tutulmuş saslar olmadan v qanunda göst rilmiş h cmd n ə ə ə ə ə ə ə ə ə lav vergil ri v başqa dövl t öd nişl rini öd m y m cbur edil bilm z.

ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

Madd 74. V t n s daq t ə ə ə ə ə ə

I. V t n s daq t müq dd sdir. ə ə ə ə ə ə ə

II. V zif y seçilm v ya t yinat yolu il qanunvericilik, icra v ya m hk m ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə hakimiyy ti orqanlarında işl y n ş xsl r öz v zif l rini dürüst v layiqinc yerin ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə yetirm m y gör m suliyy t daşıyırlar v qanunla mü yy n edilmiş hallarda and içirl r. ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə III. V zif y seçilm v ya t yinat yolu il qanunvericilik, icra v ya m hk m ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

hakimiyy ti orqanlarında işl y n, Az rbaycan Respublikası Konstitusiyasına sadiq ə ə ə ə qalacağına and içmiş ş xs dövl t qarşı cinay td ,o cüml d n dövl t qarşı qiyamda v ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ya dövl t çevrilişind ittiham edilibs v bu ittiham sasında m hkum olunubsa, h min ə ə ə ə ə ə ə v zif d n getmiş sayılır v bir daha bu v zif ni tuta bilm z. ə ə ə ə ə ə ə

Madd 75. Dövl t r mzl rin hörm t ə ə ə ə ə ə

I. H r bir v t ndaş Az rbaycan Respublikasının dövl t r mzl rin — bayrağına, gerbin ə ə ə ə ə ə ə ə ə v himnin hörm t etm lidir. ə ə ə ə

II. Dövl t r mzl rin hörm tsizliyin nümayiş etdirilm si qanunla mü yy n edilmiş ə ə ə ə ə ə ə ə

m suliyy t s b b olur. ə ə ə ə ə (2) Madd 76. V t ni müdafi ə ə ə ə

I. V t ni müdafi h r bir v t ndaşın borcudur. ə ə ə ə ə ə

Qanunla mü yy n edilmiş qaydada v t ndaşlar h rbi xidm t keçirl r. ə ə ə ə ə ə ə

Tarix v m d niyy t abid l rini qorumaq h r bir ş xsin borcudur. ə ə ə ə ə ə ə ə Madd 78. traf mühitin qorunması ə Ə

traf mühitin qorunması h r bir ş xsin borcudur.

Ə ə ə

Madd 79. Qanuna zidd v zif l rin icrasına yol verilm m si ə ə ə ə ə ə

Heç k s Az rbaycan Respublikasının Konstitusiyasına v ya qanunlarına zidd v zif l rin ə ə ə ə ə ə icrasına m cbur edil bilm z. ə ə ə

Madd 80. M suliyy t ə ə ə

Konstitusiyanın v qanunların pozulması, o cüml d n Konstitusiyada v qanunlarda ə ə ə ə n z rd tutulan hüquqlardan sui-istifad v ya v zif l rin yerin yetirilm m si qanunla ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə mü yy n edil n m suliyy t s b b olur. ə ə ə ə ə ə ə ə

Üçüncü bölm . Dövl t hakimiyy ti

ə

ə

ə

5-ci f sil. Qanunvericilik hakimiyy ti

ə

ə

Madd 81. Qanunvericilik hakimiyy tinin h yata keçirilm si ə ə ə ə

Az rbaycan Respublikasında qanunvericilik hakimiyy tini Az rbaycan Respublikasının ə ə ə Milli M clisi h yata keçirir. ə ə

Madd 82. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin say t rkibi ə ə ə ə

Az rbaycan Respublikasının Milli M clisi 125 deputatdan ibar tdir. ə ə ə

Madd 83. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin deputatlarının seçkil rinin sasları ə ə ə ə ə

Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin deputatları majoritar ə ə seçki sistemi ümumi, b rab r v birbaşa seçki hüququ sasında s rb st, ş xsi v gizli s sverm yolu il ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə seçilirl r. (1) ə

Madd 84. Az rbaycan Respublikası Milli M clisi çağırışının s lahiyy t müdd ti ə ə ə ə ə ə

I. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin çağırışının s lahiyy t müdd ti 5 ildir. ə ə ə ə ə

Müharib ş raitind h rbi m liyyatların aparılması Az rbaycan Respublikasının Milli ə ə ə ə ə ə ə

M clisin seçkil rin keçirilm sini mümkün etm dikd , Az rbaycan Respublikası Milli ə ə ə ə ə ə ə

M clisinin çağırışının s lahiyy t müdd ti h rbi m liyyatların sonunad k uzadılır. Bu ə ə ə ə ə ə ə ə

bar d q rar seçkil rin (referendumun) keçirilm sini t min ed n dövl t orqanının ə ə ə ə ə ə ə ə

müraci tin sas n Az rbaycan Respublikasının Konstitusiya M hk m si t r find n ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

q bul edilir. ə

II. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin h r çağırışının seçkil ri h r beş ild n bir ə ə ə ə ə ə noyabr ayının birinci bazar günü keçirilir.

III. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin deputatlarının s lahiyy t müdd ti ə ə ə ə ə

IV. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin deputatlığından çıxanların yerin yeni ə ə ə seçkil r keçiril rs , yeni seçil n deputatın s lahiyy t müdd ti deputatlıqdan çıxanın qalan ə ə ə ə ə ə ə s lahiyy t müdd ti il m hdudlaşır. (2) ə ə ə ə ə

Madd 85. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin deputatlığına namiz dl r aid ə ə ə ə ə ə

t l bl r ə ə ə

I. Az rbaycan Respublikasının yaşı 25-d n aşağı olmayan h r bir v t ndaşı qanunla ə ə ə ə ə mü yy n edilmiş qaydada Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin deputatı seçil bil r. ə ə ə ə ə ə II. İkili v t ndaşlığı olan, başqa dövl tl r qarşısında öhd liyi olan, icra v ya m hk m ə ə ə ə ə ə ə ə ə hakimiyy ti sisteml rind qulluq ed n, elmi, pedaqoji v yaradıcılıq f aliyy ti istisna ə ə ə ə ə ə ə olmaqla, başqa öd nişli f aliyy tl m şğul olan ş xsl r, din xadiml ri, f aliyy t ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə qabiliyy tsizliyi m hk m t r find n t sdiq edil n, ağır cinay tl r gör m hkum ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə olunmuş ş xsl r, m hk m nin qanuni qüvv y minmiş hökmü il azadlıqdan ə ə ə ə ə ə ə ə

m hrumetm yerl rind c za ç k n ş xsl r Az rbaycan Respublikasının Milli M clisin ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə deputat seçil bilm zl r. ə ə ə

Madd 86. Az rbaycan Respublikası Milli M clisi deputatlarının seçkil rinin n tic l rinin ə ə ə ə ə ə ə

yoxlanılması v t sdiqi ə ə

Seçkil rin n tic l rinin düzgünlüyünü Az rbaycan Respublikasının Konstitusiya ə ə ə ə ə M hk m si yoxlayır v t sdiq edir. ə ə ə ə ə

Madd 87. Az rbaycan Respublikası Milli M clisi deputatlarının s lahiyy tinin bitm si ə ə ə ə ə ə

I. Az rbaycan Respublikası Milli M clisi deputatlarının s lahiyy tl ri Az rbaycan ə ə ə ə ə ə Respublikası Milli M clisinin yeni çağırışının ilk iclas günü bitir. ə

II. Az rbaycan Respublikası Milli M clisi deputatlığından çıxanların yerin seçkil r ə ə ə ə

Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin s lahiyy t müdd tinin bitm sin 120 günd n azə ə ə ə ə ə ə ə müdd t qalarsa, keçirilmir. ə

III. Az rbaycan Respublikasının Milli M clisi 83 deputatının s lahiyy tl ri t sdiq ə ə ə ə ə ə olunduqda s lahiyy tlidir. ə ə

Madd 88. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin sessiyaları ə ə ə

I. Az rbaycan Respublikasının Milli M clisi h r il ə ə ə iki növb ti yaz v payız sessiyalarına ə ə yığılır.

Az rbaycan Respublikasının Milli M clisin seçkil rd n sonra ə ə ə ə ə martın 10-d k ə onun 83 deputatının s lahiyy tl ri t sdiq edilm zs , Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin ilk ə ə ə ə ə ə ə ə iclasının keçirilm vaxtını Az rbaycan Respublikasının Konstitusiya M hk m si mü yy n ə ə ə ə ə ə ə edir.

III. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin növb d nk nar sessiyasının günd liyini ə ə ə ə ə ə müvafiq olaraq onun çağırılmasını t l b ed nl r mü yy nl şdirir. Bu günd likd ki ə ə ə ə ə ə ə ə ə m s l l r baxıldıqdan sonra növb d nk nar sessiyanın işi bitir. ə ə ə ə ə ə ə ə

IV. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin sessiyalarının iclasları açıq keçirilir. ə ə

Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin 83 deputatının t l bi il v ya Az rbaycan ə ə ə ə ə ə ə

Respublikası Prezidentinin t klifi il Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin sessiyasının ə ə ə ə

qapalı iclası keçiril bil r. ə ə (1, 2)

Madd 89. Az rbaycan Respublikası Milli M clisi deputatlığından m hrumetm v ə ə ə ə ə ə

Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin deputatlarının s lahiyy tl rinin itirilm si ə ə ə ə ə ə

I. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin deputatı aşağıdakı hallarda mandatdan m hrumə ə ə edilir:

1) seçkil r zamanı s sl rin düzgün hesablanmadığı aşkar olunduqda; ə ə ə

2) Az rbaycan Respublikası v t ndaşlığından çıxdıqda v ya başqa dövl tin ə ə ə ə ə v t ndaşlığını q bul etdikd ; ə ə ə ə

3) cinay t tör tdikd v m hk m nin qanuni qüvv y minmiş hökmü olduqda; ə ə ə ə ə ə ə ə ə 4) dövl t orqanlarında v zif tutduqda, din xadimi olduqda, sahibkarlıq, ə ə ə

kommersiya v başqa öd nişli f aliyy tl m şğul olduqda (elmi, pedaqoji v ə ə ə ə ə ə ə yaradıcılıq f aliyy ti istisna olmaqla); ə ə

5) özü imtina etdikd . ə

Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin deputatlığından m hrumetm haqqında q rar ə ə ə ə ə qanunla mü yy n edilmiş qaydada q bul edilir. ə ə ə

II. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin deputatları öz s lahiyy tl rini daimi icra ed ə ə ə ə ə ə bilm dikd v qanunda n z rd tutulmuş dig r hallarda onların s lahiyy tl ri itirilir. ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə Müvafiq q rarın q bul edilm qaydası qanunla mü yy n edilir. (1) ə ə ə ə ə

Madd 90. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin deputatlarının toxunulmazlığı ə ə ə

I. S lahiyy t müdd ti rzind Az rbaycan Respublikası Milli M clisi deputatının ə ə ə ə ə ə ə ş xsiyy ti toxunulmazdır. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin deputatı s lahiyy t ə ə ə ə ə ə müdd ti rzind cinay t başında yaxalanma hallarından başqa, cinay t m suliyy tin c lb ə ə ə ə ə ə ə ə ə edil bilm z, tutula bilm z, onun bar sind m hk m qaydasında inzibati t nbeh ə ə ə ə ə ə ə ə ə

t dbirl ri t tbiq edil bilm z, axtarışa m ruz qala bilm z, ş xsi müayin edil bilm z. ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin deputatı cinay t başında yaxalanarsa tutula bil r. ə ə ə ə Bel olduqda Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin deputatını tutan orqan bu bar d ə ə ə ə ə d rhal Az rbaycan Respublikasının Baş prokuroruna x b r verm lidir. ə ə ə ə ə

II. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin deputatının toxunulmazlığına yalnız ə ə

Az rbaycan Respublikası Baş prokurorunun t qdimatına sas n Az rbaycan Respublikası ə ə ə ə ə Milli M clisinin q rarı il xitam veril bil r. ə ə ə ə ə

Madd 91. Az rbaycan Respublikası Milli M clisi deputatının m suliyy t c lb olunmasına ə ə ə ə ə ə ə

Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin deputatları Az rbaycan Respublikası Milli ə ə ə M clisind ki f aliyy tin , sesverm y v söyl diyi fikr gör m suliyy t c lb oluna ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə bilm zl r. Razılığı olmadan onlardan bu hallarla laq dar izahat, ifad t l b edil bilm z. ə ə ə ə ə ə ə ə ə Madd 92. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin işinin t şkili ə ə ə ə

Az rbaycan Respublikası Milli M clisi öz iş qaydasını mü yy n edir v Milli M clisin ə ə ə ə ə ə müvafiq orqanlarını yaradır, o cüml d n öz s drini v onun müavinl rini seçir, ə ə ə ə ə komit l r ə ə

v əkomissiyalar t şkil edir, hesablama palatası yaradır. (2) ə Madd 93. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin aktları ə ə ə

I. Az rbaycan Respublikasının Milli M clisi öz s lahiyy tl rin aid m s l l r üzr ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə Konstitusiya qanunları, qanunlar v q rarlar q bul edir. ə ə ə

II. Az rbaycan Respublikasının Milli M clisind Konstitusiya qanunları, qanunlar v ə ə ə ə q rarlar, bu Konstitusiya il n z rd tutulmuş qaydada q bul edilir. ə ə ə ə ə ə

III. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin deputatları s sverm hüququnu ş xs n ə ə ə ə ə ə h yata keçirirl r. ə ə

IV. Qanunlarda v Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin q rarlarında icra hakimiyy ti ə ə ə ə ə v m hk m orqanlarına konkret tapşırıqlar n z rd tutula bilm z. ə ə ə ə ə ə ə ə

Madd 94. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin mü yy n etdiyi ümumi qaydalar ə ə ə ə ə

I. Az rbaycan Respublikasının Milli M clisi aşağıdakı m s l l r dair ümumi qaydalar ə ə ə ə ə ə ə mü yy n edir: ə ə

1) bu Konstitusiyada t sbit edilmiş insan v v t ndaş hüquqlarından v ə ə ə ə ə azadlıqlarından istifad , bu hüquqların v azadlıqların dövl t t minatı; ə ə ə ə 2) Az rbaycan Respublikası Prezidentinin seçkil ri; ə ə

3) Az rbaycan Respublikası Milli M clisin seçkil r v Az rbaycan Respublikası ə ə ə ə ə ə Milli M clisinin deputatlarının statusu; ə

4) referendum;

5) m hk m quruluşu v hakiml rin statusu; prokurorluq; v killik v notariat; ə ə ə ə ə ə ə 6) m hk m icraatı, m hk m q rarlarının icrası; ə ə ə ə ə ə ə

7) b l diyy l r seçkil r v b l diyy l rin statusu; ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə 8) fövq lad v ziyy t rejimi; h rbi v ziyy t rejimi; ə ə ə ə ə ə ə 9) dövl t t ltifl ri; ə ə ə

12) qdl r, mülki müqavil l r, nümay nd lik v v r s lik; ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

13) mülkiyy t hüququ, o cüml d n dövl t, xüsusi v b l diyy mülkiyy tinin ə ə ə ə ə ə ə ə ə hüquqi rejimi, qli mülkiyy t hüququ; dig r şya hüquqları; öhd lik hüququ; ə ə ə ə ə 14) ail münasib tl ri, o cüml d n himay çilik v q yyumluq; ə ə ə ə ə ə ə ə

15) maliyy f aliyy tinin sasları, vergil r, rüsumlar v öd nişl r; gömrük işi; ə ə ə ə ə ə ə ə 16) m k münasib tl ri v sosial t minat; ə ə ə ə ə ə

17) cinay tl rin v başqa hüquq pozuntularının mü yy n edilm si, onların ə ə ə ə ə ə tör dilm sin gör m suliyy tin t yin edilm si; ə ə ə ə ə ə ə ə

18) müdafi v h rbi qulluq; ə ə ə 19) dövl t qulluğu; ə

20) t hlük sizliyin sasları; ə ə ə

21) razi quruluşu; dövl t s rh di rejimi; ə ə ə ə 22) beyn lxalq müqavil l rin t sdiqi v l ğvi; ə ə ə ə ə ə 23) rabit v n qliyyat işi; ə ə ə

24) statistika, metrologiya v standartlar; ə 25) gömrük işi;

26) ticar t işi v birja f aliyy ti; ə ə ə ə 27) bank işi, mühasibat, sığorta.

II. Bu madd nin 2, 3, 4-cü b ndl rind göst ril n m s l l r dair qanunlar 83 s s ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə çoxluğu il , qalan m s l l r dair qanunlar is 63 s s çoxluğu il q bul edilir. ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə III. Bu madd nin birinci hiss sin Konstitusiya qanunu il lav l r edil bil r. ə ə ə ə ə ə ə ə ə Madd 95. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin h ll etdiyi m s l l r ə ə ə ə ə ə ə ə

I. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin s lahiyy tin aşağıdakı m s l l rin h lli ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə aiddir:

1) Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin işinin t şkili; ə ə ə

2) Az rbaycan Respublikası Prezidentinin t qdimatı il Az rbaycan Respublikası ə ə ə ə diplomatik nümay nd likl rinin t sis edilm si; ə ə ə ə ə

4) dövl tl rarası ə ə v Az rbaycan Respublikasının qanunlarından f rqli qaydalar ə ə ə

n z rd tutan hökum tl rarası ə ə ə ə ə müqavil l rin t sdiq v l ğv edilm si; ə ə ə ə ə ə 5) Az rbaycan Respublikası Prezidentinin t qdimatına sas n Az rbaycan ə ə ə ə ə Respublikası dövl t büdc sinin t sdiq edilm si v onun icrasına n zar t; ə ə ə ə ə ə ə

6) Az rbaycan Respublikası prezidentinin t qdimatı il Az rbaycan Respublikasınınə ə ə ə

İnsan hüquqları üzr müv kkilinin seçilm si; ə ə ə

7) Az rbaycan Respublikası Prezidentinin t qdimatına sas n Az rbaycan ə ə ə ə ə Respublikasının h rbi doktrinasının t sdiqi; ə ə

8) bu Konstitusiyada n z rd tutulmuş hallarda Az rbaycan Respublikası ə ə ə ə Prezidentinin f rmanlarının t sdiqi; ə ə

9) Az rbaycan Respublikası Prezidentinin t qdimatına sas n Az rbaycan ə ə ə ə ə Respublikasının Baş nazirinin v zif y t yin edilm sin razılıq verilm si; ə ə ə ə ə ə ə 10) Az rbaycan Respublikası Prezidentinin t qdimatına sas n Az rbaycan ə ə ə ə ə Respublikasının Konstitusiya M hk m si, Az rbaycan Respublikası Ali ə ə ə ə

M hk m si v Az rbaycan Respublikası ə ə ə ə ə apellyasiya m hk m l ri ə ə ə ə hakiml rinin ə t yin edilm si; ə ə

11) Az rbaycan Respublikası Prezidentinin t qdimatına sas n Az rbaycan ə ə ə ə ə Respublikası Baş prokurorunun v zif y t yin v v zif d n azad edilm sin ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə razılıq verilm si; ə

12) Az rbaycan Respublikası Konstitusiya M hk m sinin t qdimatına sas n ə ə ə ə ə ə ə Az rbaycan Respublikası Prezidentinin impiçment qaydasında v zif d n ə ə ə ə k narlaşdırılması; ə

13) Az rbaycan Respublikası Prezidentinin t qdimatına sas n hakiml rin ə ə ə ə ə v zif d n k narlaşdırılması; ə ə ə ə

14) Az rbaycan Respublikasının Nazirl r Kabinetin etimad m s l sinin h ll ə ə ə ə ə ə ə edilm si; ə

15) Az rbaycan Respublikası Prezidentinin t qdimatına sas n Az rbaycan ə ə ə ə ə

Respublikası M rk zi ə ə Bankı İdar Hey ti üzvl rinin v zif y t yin v v zif d n ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə azad edilm si; ə

16) Az rbaycan Respublikası Prezidentinin t qdimatına sas n Az rbaycan ə ə ə ə ə Respublikası Silahlı Qüvv l rinin t yinatı il bağlı olmayan v zif l rin icrasına ə ə ə ə ə ə ə c lb edilm sin razılıq verilm si; ə ə ə ə

17) Az rbaycan Respublikası Prezidentinin müraci tin sas n müharib elan ə ə ə ə ə ə edilm sin v sülh bağlanmasına icaz verilm si; ə ə ə ə ə

18) referendum t yin edilm si; ə ə

20) b l diyy l rin hesabatlarının dinl nilm si. ə ə ə ə ə ə

II. Bu madd nin 1-5-ci b ndl rind göst ril n m s l l r dair 63 s s çoxluğu il ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə qanunlar, qalan m s l l r dair is bu Konstitusiyada başqa qayda n z rd tutulmayıbsa, ə ə ə ə ə ə ə ə ə eyni qaydada q rarlar q bul edilir. ə ə

III. Bu Konstitusiyada Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin s lahiyy tl rin aid ə ə ə ə ə ə

edil n dig r m s l l r , Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin işinin t şkili il ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

laq dar m s l l r , Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin münasib tinin

ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

bildirilm si z ruri olan m s l l r dair d q rarlar q bul edilir. ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

IV. Bu madd nin birinci hiss sin Konstitusiya qanunu il lav l r edil bil r. (1, 2) ə ə ə ə ə ə ə ə ə Madd 96. Qanunvericilik t ş bbüsü hüququ ə ə ə

I. Az rbaycan Respublikasının Milli M clisind qanunvericilik t ş bbüsü hüququ (qanun ə ə ə ə ə layih l rini v başqa m s l l ri Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin müzakir sin ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə t qdim etm k hüququ) Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin deputatlarına, ə ə ə ə

Az rbaycan Respublikasının Prezidentin , Az rbaycan Respublikasının Ali M hk m sinə ə ə ə ə ə ə, Az rbaycan Respublikasının seçki hüququ olan 40 min v t ndaşına, Az rbaycan ə ə ə ə

Respublikası Prokurorluğuna v Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali M clisin ə ə ə m nsubdur. ə

II. Az rbaycan Respublikası Prezidentinin, Az rbaycan Respublikası Ali M hk m sininə ə ə ə ə , Az rbaycan Respublikasının seçki hüququ olan 40 min v t ndaşının, Az rbaycan ə ə ə ə

Respublikası Prokurorluğunun v Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali M clisinin ə ə qanunvericilik t ş bbüsü qaydasında Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin ə ə ə ə

müzakir sin verdiyi qanun v ya q rar layih l ri müzakir y t qdim olunmuş ş kild ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə çıxarılır v s s qoyulur. ə ə ə

III. Bel qanun v ya q rar layih l rind d yişiklikl r qanunvericilik t ş bbüsü ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə hüququndan istifad ed n ə ə subyektin razılığı il edil bil r. ə ə ə

IV. Qanunvericilik t ş bbüsü qaydasında Az rbaycan Respublikası Prezidentinin, ə ə ə Az rbaycan Respublikası Ali M hk m sininə ə ə ə , Az rbaycan Respublikasının seçki hüququ ə

olan 40 min v t ndaşının, Az rbaycan Respublikası Prokurorluğunun ə ə ə v ya Naxçıvan ə Muxtar Respublikası Ali M clisinin Az rbaycan Respublikası Milli M clisin t qdim etdiyiə ə ə ə ə qanun v ya q rar layih l ri iki ay rzind s s qoyulur. ə ə ə ə ə ə ə ə

V. Qanun v ya q rar layih sini Az rbaycan Respublikasının Prezidenti, Az rbaycan ə ə ə ə ə Respublikasının Ali M hk m si v ya Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali M clisi t cili ə ə ə ə ə ə elan edibs , bu müdd t 20 gün t şkil edir. ə ə ə

VI. Az rbaycan Respublikasının seçki hüququ olan 40 min v t ndaşının qanunvericilik ə ə ə

t ş bbüsü hüququndan istifad etm si qaydası qanunla mü yy n edilir. ə ə ə ə ə ə

VII. Qanun v q rar layih l ri saslandırılmalı v onların q bul edilm sinin m qs dl ri ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

göst rilm lidir. ə ə (1, 2)

I. Qanunlar q bul edildiyi günd n 14 gün müdd tind Az rbaycan Respublikasının ə ə ə ə ə Prezidentin imzalanmaq üçün t qdim edilir. ə ə

II. T cili elan olunan qanun layih si Az rbaycan Respublikasının Prezidentin imzalanmaq ə ə ə ə üçün q bul edildiyi günd n 24 saat rzind t qdim edilir. ə ə ə ə ə

Madd 98. Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin aktlarının qüvv y minm si ə ə ə ə ə ə

Qanunun v Az rbaycan Respublikası Milli M clisinin q rarının özünd başqa qayda ə ə ə ə ə n z rd tutulmayıbsa, qanun v q rar d rc edildiyi günd n qüvv y minir. ə ə ə ə ə ə ə ə ə

6-cı f sil. İcra hakimiyy ti

ə

ə

Madd 99. İcra hakimiyy tinin m nsubiyy t ə ə ə ə

Az rbaycan Respublikasında icra hakimiyy ti Az rbaycan Respublikası Prezidentin ə ə ə ə m nsubdur. ə

Madd 100. Az rbaycan Respublikasının Prezidentliyin namiz dl r aid t l bl r ə ə ə ə ə ə ə ə ə

Yaşı otuz beşd n aşağı olmayan, Az rbaycan Respublikasının razisind 10 ild n artıq ə ə ə ə ə daimi yaşayan, seçkil rd iştirak etm k hüququna malik olan, o cüml d n ağır cinay t ə ə ə ə ə ə ə gör m hkum olunmayan, başqa dövl tl r qarşısında öhd liyi olmayan, ali t hsilli, ikili ə ə ə ə ə ə v t ndaşlığı olmayan Az rbaycan Respublikasının v t ndaşı Az rbaycan Respublikasının ə ə ə ə ə ə Prezidenti seçil bil r. ə ə (KM1)

Madd 101. Az rbaycan Respublikası Prezidenti seçkil rinin sasları ə ə ə ə

I. Az rbaycan Respublikasının Prezidenti ümumi, b rab r v birbaşa seçki hüququ ə ə ə ə sasında, s rb st, ş xsi v gizli s sverm yolu il 5 il müdd tin seçilir.

ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

II. Az rbaycan Respublikasının Prezidenti s sverm d iştirak ed nl rin ə ə ə ə ə ə yarısından çoxunun s s çoxluğu il ə əseçilir.

III. Bu s s çoxluğu s sverm nin birinci dövr sind toplanmayıbsa, s sverm gününd n ə ə ə ə ə ə ə ə sonra ikinci bazar günü s sverm nin ikinci dövr si keçirilir. İkinci dövr d ancaq birinci ə ə ə ə ə dövr d n çox s s toplamış iki namiz d, yaxud n çox s s toplamış v öz namiz dliyini ə ə ə ə ə ə ə ə ə geri götürmüş namiz dl rd n sonra g l n iki namiz d iştirak edir. ə ə ə ə ə ə

IV. S sverm nin ikinci dövr sind ə ə ə əsad əs s çoxluğu toplayan namiz d Az rbaycan ə ə ə Respublikasının Prezidenti seçilmiş sayılır.

V. Müharib ş raitind h rbi m liyyatların aparılması Az rbaycan Respublikası ə ə ə ə ə ə ə

Prezidenti seçkil rinin keçirilm sini mümkün etm dikd , Az rbaycan Respublikası ə ə ə ə ə

Prezidentinin s lahiyy t müdd ti h rbi m liyyatların sonunad k uzadılır. Bu bar d ə ə ə ə ə ə ə ə ə

q rar seçkil rin (referendumun) keçirilm sini t min ed n dövl t orqanının müraci tin ə ə ə ə ə ə ə ə

sas n Az rbaycan Respublikasının Konstitusiya M hk m si t r find n q bul edilir.

ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

Az rbaycan Respublikası Prezidenti seçkil rinin yekunları haqqında m lumatı s sverm ə ə ə ə ə gününd n sonra ə 14 gün rzind Az rbaycan Respublikasının Konstitusiya M hk m si ə ə ə ə ə ə r sm n elan edir. (1) ə ə

Madd 103. Az rbaycan Respublikasının Prezidenti seçilmiş ş xsin andı ə ə ə

I. Az rbaycan Respublikasının Prezidenti seçilmiş ş xs Az rbaycan Respublikası Prezidenti ə ə ə seçkil rinin yekunları haqqında m lumatın elan olunduğu günd n başlayaraq 3 gün rzind ə ə ə ə ə Konstitusiya M hk m si hakiml rinin iştirakı il bel bir and içir: «Az rbaycan ə ə ə ə ə ə ə

Respublikası Prezidentinin s lahiyy tl rini h yata keçir rk n Az rbaycan Respublikasının ə ə ə ə ə ə ə Konstitusiyasına m l ed c yim , dövl tin müst qilliyini v razi bütövlüyünü ə ə ə ə ə ə ə ə ə

qoruyacağıma, xalqa l yaq tl xidm t ed c yim and içir m». ə ə ə ə ə ə ə ə

II. And içdiyi günd n Az rbaycan Respublikasının Prezidenti öz s lahiyy tl rinin icrasına ə ə ə ə ə başlamış sayılır.

Madd 104. Az rbaycan Respublikası Prezidentinin öz s lahiyy tl rini daimi icra ed ə ə ə ə ə ə

bilm m si ə ə

I. Az rbaycan Respublikasının Prezidenti istefa verdikd , s hh tin gör öz ə ə ə ə ə ə

s lahiyy tl rini icra etm k qabiliyy tini tamamil itirdikd , bu Konstitusiya il n z rd ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə tutulmuş hallarda v qaydada v zif sind n k narlaşdırıldıqda vaxtından vv l v zif d n ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə getmiş sayılır.

II. Az rbaycan Respublikasının Prezidenti istefa verdikd onun istefa riz si Az rbaycan ə ə ə ə ə Respublikasının Konstitusiya M hk m sin t qdim olunur. Az rbaycan Respublikasının ə ə ə ə ə ə Konstitusiya M hk m si istefa riz sini Az rbaycan Respublikası Prezidentinin özünün ə ə ə ə ə ə verdiyin min olduğu t qdird Az rbaycan Respublikasının Prezidentinin istefasının q bulə ə ə ə ə ə olunması haqqında q rar q bul edir. H min andan Az rbaycan Respublikasının Prezidenti ə ə ə ə istefa verdiyin gör v zif d n getmiş sayılır. ə ə ə ə ə

III. Az rbaycan Respublikasının Prezidentinin s hh tin gör öz s lahiyy tl rini icra ə ə ə ə ə ə ə ə etm k qabiliyy tini tamamil itirdiyi bar d m lumat verildikd Az rbaycan ə ə ə ə ə ə ə ə

Respublikasının Milli M clisi bu faktın aydınlaşdırılması üçün Az rbaycan Respublikasının ə ə Konstitusiya M hk m sin müraci t edir. Az rbaycan Respublikasının Konstitusiya ə ə ə ə ə ə M hk m si bu bar d q rarı hakiml rin 6 s s çoxluğu il q bul edir. g r Az rbaycan ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə Ə ə ə Respublikasının Konstitusiya M hk m si bu faktı t sdiq etm zs , m s l bununla bitmiş ə ə ə ə ə ə ə ə ə sayılır.

Madd 105. Az rbaycan Respublikasının Prezidenti v zif d n getdikd onun ə ə ə ə ə ə

s lahiyy tl rinin icrası ə ə ə

I. Az rbaycan Respublikasının Prezidenti vaxtından vv l v zif d n getdikd üç ay ə ə ə ə ə ə ə rzind növb d nk nar Az rbaycan Respublikasının Prezidenti seçkil ri keçirilir. Bu halda

ə ə ə ə ə ə ə

Az rbaycan Respublikasının yeni Prezidenti seçil n d k Az rbaycan Respublikasının ə ə ə ə ə Prezidenti s lahiyy tl rini ə ə ə Az rbaycan Respublikasının baş naziri ə icra edir.

II. Bu müdd t rzind Az rbaycan Respublikası Prezidentinin s lahiyy tl rini icra ed n ə ə ə ə ə ə ə ə

Az rbaycan Respublikasının baş naziri istefa verdikdə ə, s hh tin gör öz s lahiyy tl rini ə ə ə ə ə ə ə icra etm k qabiliyy tini tamamil itirdikd Az rbaycan Respublikası Prezidentinin ə ə ə ə ə