KEPERAWATAN JIWA
KEPERAWATAN JIWA
(ASUHAN KEPERAWATAN PADA PASIEN DENGAN
(ASUHAN KEPERAWATAN PADA PASIEN DENGAN
KEPUTUSASAAN)
KEPUTUSASAAN)
OLEH OLEH
NAMA
NAMA : : A.SURA.SURYYA A ABDIABDI
S
STTBB : : 1144222200110000335555
PROGRAM STUDI ILMU KEPERAWATAN
PROGRAM STUDI ILMU KEPERAWATAN
FAKULTAS KESEHATAN MASYARAKAT
FAKULTAS KESEHATAN MASYARAKAT
UNIVERSITAS MUSLIM INDONESIA
UNIVERSITAS MUSLIM INDONESIA
MAKASSAR
MAKASSAR
2012
2012
1 1BAB I BAB I
PENDAHULUAN PENDAHULUAN
A.
A. LaLatatar br belelakakanangg Ke
Kepupututusasasasaanan mengggambaranmengggambaran !n!n"!"!#!#!"$ "$ %a%ang ng &!&!"a"a meme'!'!(a(a& & a"a"anan%%aa em$ng!nan $n&$ mem)erba!! (!"$)n%a "an ber*!( era* menga&aan ba(+a &!"a em$ng!nan $n&$ mem)erba!! (!"$)n%a "an ber*!( era* menga&aan ba(+a &!"a a"a *e,rang)$n %ang "a)a& memban&$n%a.
a"a *e,rang)$n %ang "a)a& memban&$n%a.
-e)$&$*a*aan berbe"a "engan e&!"aber"a%aan
-e)$&$*a*aan berbe"a "engan e&!"aber"a%aan ,, ,rang %ang )$&$* a*a &!"a ,rang %ang )$&$* a*a &!"a me'
me'!(a& !(a& a"aa"an%a n%a *,'*,'$*! $*! $n&$n&$ $ )er)erma*ma*a'a(a'a(ann%ann%a a a&a$ a&a$ &!"&!"a a menmenem$em$an an ara ara $n&$n&$ $ mena)a! a)a %ang "!!ng!nann%a. Seba'!%a ,rang %ang &!"a ber"a%a ma*!( "a)a& mena)a! a)a %ang "!!ng!nann%a. Seba'!%a ,rang %ang &!"a ber"a%a ma*!( "a)a& menem
menem$an a'&ern$an a'&erna&!/ a&a$ $n&$ a&!/ a&a$ $n&$ ma*a'a( &er*ema*a'a( &er*eb$& &e&a)! &!"a mamb$& &e&a)! &!"a mam)$ me'a$)$ me'a$anan *e*$a&$ $n&$ me+$$"ann%a arena $rangn%a ,n&r,' "an *$mber %ang
*e*$a&$ $n&$ me+$$"ann%a arena $rangn%a ,n&r,' "an *$mber %ang &er*e"!a.&er*e"!a. e
erara*aa*aan n &!&!"a "a beber"r"a%a%a a %a%ang ng &!&!"a"a $$nn$n$ng g (!(!'a'ang ng "a"a)a)a& & memen!n!mbmb$'$'aann e)$&$*a*aan. -e)$&$*a*aan b!a*an%a &era!& "engan "$a !&a "e)re*! "an e!ng!nan e)$&$*a*aan. -e)$&$*a*aan b!a*an%a &era!& "engan "$a !&a "e)re*! "an e!ng!nan $n&
$n&$ $ b$nb$n$( $( "!r"!r!. !. Un&Un&$ $ !n"!n"!#!!#!"$ "$ "en"engan gan re*!re*!, , b$nb$n$( $( "!r"!r! ! )er)era+a& a+a& $g$ga a (ar(ar$*$* menng$naan re*!, b$n$( "!r!.
menng$naan re*!, b$n$( "!r!.
Se&!a) ,rang )erna( menga'am! e)$&$*a*aan "a'am (!"$)n%a. Ha' !n! m$n$' Se&!a) ,rang )erna( menga'am! e)$&$*a*aan "a'am (!"$)n%a. Ha' !n! m$n$' "a'am berbaga! ben&$ "an mer$)aan *een!* )era*aan %ang 'eb!( *er!ng "an 'eb!( "a'am berbaga! ben&$ "an mer$)aan *een!* )era*aan %ang 'eb!( *er!ng "an 'eb!( $m$m "!ra*aan "ar!)a"a "!'a),ran.
$m$m "!ra*aan "ar!)a"a "!'a),ran.
-e)$&$*a*aan *er!ng &er'!(a& )a"a merea %ang en"er$ng a$ "an &!"a -e)$&$*a*aan *er!ng &er'!(a& )a"a merea %ang en"er$ng a$ "an &!"a /'e*!be' ba! "a'am )!!ran )era*aan ma$)$n )er!'a$.
/'e*!be' ba! "a'am )!!ran )era*aan ma$)$n )er!'a$.
-e)$&$*a*aan a"a'a( ea"aan "!mana *e*e,rang a&a$ !n"!#!"$ &!"a mam)$ -e)$&$*a*aan a"a'a( ea"aan "!mana *e*e,rang a&a$ !n"!#!"$ &!"a mam)$ meman
meman"ang e(!"$)"ang e(!"$)an an e ara( e ara( %ang 'eb!( ba! %ang 'eb!( ba! "an en"er$ng )$&$*"an en"er$ng )$&$*a*a aan a*a aan *ega'a*ega'a emam)$ann%a
emam)$ann%a "an eba"an eban%an%aan Ungaan Unga)an '!e)an '!en mengaran mengara( e *!&$a*! e(( e *!&$a*! e(!"$)!"$)anan &an)a (ara)an "an &era*a (am)a.
&an)a (ara)an "an &era*a (am)a.
Dar! *em$a ,baan "an e*$'!&an %ang !&a a'am! "! "a'am (!"$) m$ng!n Dar! *em$a ,baan "an e*$'!&an %ang !&a a'am! "! "a'am (!"$) m$ng!n %ang )a'!ng berba(a%a !a'a( e)$&$*a*aan. Tera"ang )enga'aman e)$&$*a*aan !n! %ang )a'!ng berba(a%a !a'a( e)$&$*a*aan. Tera"ang )enga'aman e)$&$*a*aan !n! "!namaan ma'am %ang ge'a) "a'am !+a !&a. B!'a menga'am! e)$&$*a*aan !&a "!namaan ma'am %ang ge'a) "a'am !+a !&a. B!'a menga'am! e)$&$*a*aan !&a *e)er&! mera*a ba(+a *em$a en!* &erang *!rna( "an )erg! 'a'$ !&a *en"!r! *e"ang *e)er&! mera*a ba(+a *em$a en!* &erang *!rna( "an )erg! 'a'$ !&a *en"!r! *e"ang ber"!r!
ber"!r! "! "! "a'am "a'am ege'a)an. ege'a)an. Baranga'! Baranga'! "a)a& "a)a& mena"! mena"! *a&$ *a&$ )eng(!b$ran )eng(!b$ran e!' e!' a'a$a'a$ ma*!ngma*!ng "ar! !&a men%a"ar! "an menga$! ba(+a *e&!a) ,rang menga'am! ma*!ngma*!ng "ar! !&a men%a"ar! "an menga$! ba(+a *e&!a) ,rang menga'am! e)$&$*a*aan )a"a +a&$ "an &em)a& &er&en&$ "! "a'am (!"$) &an)a e$a'!.
e)$&$*a*aan )a"a +a&$ "an &em)a& &er&en&$ "! "a'am (!"$) &an)a e$a'!.
B. B. TTuujjuauann T$$an $m$m : T$$an $m$m : 2 2
Ma(a*!*+a e)era+a&an mam)$ mema(am! &en&ang a*$(an e)era+a&an )a"a )a*!en Ma(a*!*+a e)era+a&an mam)$ mema(am! &en&ang a*$(an e)era+a&an )a"a )a*!en "engan ,n*e) e)$&$*a*aan.
"engan ,n*e) e)$&$*a*aan. T$$an ($*$* :
T$$an ($*$* : 1.
1. Ma(a*!*Ma(a*!*+a +a mam)$ mam)$ mene'mene'a*an a*an )enge)enger&!an r&!an e)$&e)$&$*a*aan$*a*aan.. 2.
2. Ma(a*!*Ma(a*!*+a +a mam)$ mam)$ men%men%eb$&eb$&an an )en%)en%ebab ebab e)$e)$&$*a*aa&$*a*aan.n. 3.
3. Ma(Ma(a*!*a*!*+a mam)+a mam)$ men%e$ men%eb$&b$&an &anan &an"a "an gea'"a "an gea'a a %a%ang a"a )a"a )a*!eng a"a )a"a )a*!en "engan "engann e)$&$*a*aan
e)$&$*a*aan 4.
4. Ma(Ma(a*!*a*!*+a +a mammam)$ )$ men%men%eb$eb$&a&an n )en)ena&a'a&a'a*aa*anaanaan mn me"!e"!* * )a")a"a )a )a*!a*!en en "en"engangan ,n*e) e)$&$*a*aan.
,n*e) e)$&$*a*aan. 5.
5. Ma(Ma(a*!a*!*+*+a a mamam)m)$ $ memembmb$a$a& & a*$a*$(a(an n ee)e)era+ra+a&a&an an )a)a"a "a )a)a*!*!en en "e"engngan an ,,n*n*e)e) e)$&$*a*aan. e)$&$*a*aan. BAB II BAB II TINJAUAN TEORI TINJAUAN TEORI A. A. DeDe!!n!n!ss!! 3 3
-e)$&
-e)$&$*a*aan mer$)aan ea"aan $*a*aan mer$)aan ea"aan *$be*$be&!/ &!/ *e,ran*e,rang g !n"!#!n"!#!"$ !"$ %ang me'!(a&%ang me'!(a& e&erba&a*an a&a$ &!"a a"a a'&erna&!/ a&a$ )!'(an )r!ba"! %ang &er*e"!a "an &!"a "a)a& e&erba&a*an a&a$ &!"a a"a a'&erna&!/ a&a$ )!'(an )r!ba"! %ang &er*e"!a "an &!"a "a)a& mem,b!'!*a*! energ% %ang "!m!'!!n%a NANDA 2005.
mem,b!'!*a*! energ% %ang "!m!'!!n%a NANDA 2005. -e)
-e)$&$$&$*a*a*a*aan an a"aa"a'a( 'a( eaea"aa"aan n em,em,*!,*!,na' na' e&e&!a !a !n"!n"!#!!#!"$ "$ mermera*a a*a ba(ba(+a+a e(!"$)ann%a &er'a'$ bera& $n&$ "!a'an! "engan a&a 'a!n m$*&a(!' . Se*e,rang e(!"$)ann%a &er'a'$ bera& $n&$ "!a'an! "engan a&a 'a!n m$*&a(!' . Se*e,rang %ang &!"a mem!'!! (ara)an &!"a me'!(a& a"an%a em$ng!nan $n&$ mem)erba!! %ang &!"a mem!'!! (ara)an &!"a me'!(a& a"an%a em$ng!nan $n&$ mem)erba!! e(!"$)ann%a "an &!"a menem$an *,'$*! $n&$ )erma*a'a(ann%a "an !a )era%a e(!"$)ann%a "an &!"a menem$an *,'$*! $n&$ )erma*a'a(ann%a "an !a )era%a ba(+a ba! "!r!n%a a&a$ *!a)a)$n &!"a aan b!*a memban&$
ba(+a ba! "!r!n%a a&a$ *!a)a)$n &!"a aan b!*a memban&$n%a.n%a. -e)
-e)$&$$&$*a*a*a*aan an berbera!a!&an &an "en"engan gan e(e(!'a!'angangan n (ar(ara)aa)an n e&e&!"a!"amammam)$a)$an n erag$an ."$a !&a a)a&! e*e"!(an "e)re*! "an b$n$( "!r!. 6,&&,n "an Range erag$an ."$a !&a a)a&! e*e"!(an "e)re*! "an b$n$( "!r!. 6,&&,n "an Range 1778
1778 Me
Men$n$r$r$& & (a(arr!rr!* * ReRe*n*n! ! ""an an AAB'B'$m$m 17177979memengngemem$$aaaan n baba(+(+aa e)$&$*a*aan mer$)aan ,n"!*! %ang "a)a& meng$ra*
e)$&$*a*aan mer$)aan ,n"!*! %ang "a)a& meng$ra* energ!.energ!. -e)$&
-e)$&$*a*aan mer$)aa$*a*aan mer$)aan n *&a&$* em,*!,na' %ang *&a&$* em,*!,na' %ang bere)bere)ananganangan an "an "an ber*!/a&ber*!/a& *$b%
*$b%e&!/ %ang m$n$' *aa& e&!/ %ang m$n$' *aa& !n"!#!n"!#!"$ &!"a !"$ &!"a me'!(ame'!(a& & a"an%a"an%a a a'&erna'&erna&!/ 'a!n a&!/ 'a!n a&a$ )!'!(ana&a$ )!'!(an )r!ba"!
)r!ba"! $n&$ $n&$ menga&a*! menga&a*! ma*a'a( ma*a'a( %ang %ang m$n$' m$n$' a&a$ a&a$ $n&$ $n&$ mena)a! mena)a! a)a a)a %ang%ang "!!
"!!g!ng!nan an *er&*er&a a &!"&!"a a "a)"a)a& a& menmengergera(a(an an eneenerg!rg!n%n%a a $n&$n&$ $ menmena)aa)a! ! &$&$$an $an %an%angg "!&e&a)an . ar)en!&, 583.
"!&e&a)an . ar)en!&, 583.
B.
B. "a"aktkt#r #r pepen$n$ebebabab
Bebera)a /a&,r )en%ebab ,rang menga'am! e)$&$*a*aan %a!&$ : Bebera)a /a&,r )en%ebab ,rang menga'am! e)$&$*a*aan %a!&$ :
a.
a. aa&&,r ,r ee(!(!'a'angnganan b.
b. -egaga'an %ang &er$* mener$*-egaga'an %ang &er$* mener$* .
. aa&&,r ,r L!L!ngng$$ngnganan ".
". OrOranang &eg &er"r"eea& a& e'e'$a$argrga a e.
e. S&a&$S&a&$* e*e(* e*e(a&an a&an )en%)en%a!& %a!& %ang "ang "!"er!&a !"er!&a "an ""an "a)a& ma)a& menganenganam !+am !+aa /.
/. A"A"anan%%a &a &eeananan an (!(!"$"$)) g.
g. -$-$raranngngn%%a !ma !manan
%.
%. TTaan&a n&a &an &an gejgejalaala a.
a. MaMa%%,r ,r ( (arar$* $* a"a"aa
Meng$nga)an a&a$ menge*)re*!an *!a) a)a&!* %ang men"a'am ber'eb!(an Meng$nga)an a&a$ menge*)re*!an *!a) a)a&!* %ang men"a'am ber'eb!(an "an bere)anangan "a'am mere*),n *!&$a*! %ang "!ra*aan *ebaga! (a' %ang "an bere)anangan "a'am mere*),n *!&$a*! %ang "!ra*aan *ebaga! (a' %ang m$*&a(!' !*%ara& #erba' &en&ang e*e"!(an.
m$*&a(!' !*%ara& #erba' &en&ang e*e"!(an. 1
1 !*!*!,!,',',g!g!* :* : •
• re*),n &er(a"a) *&!m$'$* me'amba&re*),n &er(a"a) *&!m$'$* me'amba& •
• &!"a a"a energ!&!"a a"a energ! •
• &!"$r ber&amba(&!"$r ber&amba( 2
2 emem,*,*!,!,nana' ' ::
4 4
•
• !n"!#!"$ %ang )$&$* a*a *er!ng *ea'! e*$'!&an meng$nga)an!n"!#!"$ %ang )$&$* a*a *er!ng *ea'! e*$'!&an meng$nga)an )era*aann%a &a)! "a)a& mera*aan
)era*aann%a &a)! "a)a& mera*aan •
• &!&!"a"a mamam)m)$ $ memem)m)er,er,'e'e( ( nana*!b *!b baba!! eebeber$r$n&n&$n$ngagan n "a"ann )er&,',ngan &$(an
)er&,',ngan &$(an •
• &!"a mem!'!! mana a&a$ &$$an "a'am (!"$)&!"a mem!'!! mana a&a$ &$$an "a'am (!"$) •
• (am)a "an 'e&!((am)a "an 'e&!( •
• )era*aan e(!'angan "an &!"a mem!'!! a)aa)a )era*aan e(!'angan "an &!"a mem!'!! a)aa)a •
• &!"a ber"a%a&!"a mam)$ "an &er)eranga).&!"a ber"a%a&!"a mam)$ "an &er)eranga). 3
3 In"In"!#!!#!"$ "$ memmem)er)er'!(a'!(a&a&an n :: •
• S!a) )a*!/ "an $rangn%a e&er'!ba&an "a'am )era+a&anS!a) )a*!/ "an $rangn%a e&er'!ba&an "a'am )era+a&an •
• en$r$nan #erba'!*a*!en$r$nan #erba'!*a*! •
• en$r$nan a/e en$r$nan a/e •
• -$rangn%a amb!*!!n!*!a&!/*er&a m!na&.-$rangn%a amb!*!!n!*!a&!/*er&a m!na&. •
• -e&!"amam)$an mena)a! *e*$a&$-e&!"amam)$an mena)a! *e*$a&$ •
• H$b$ngan !n&er)er*,na' %ang &ergangg$H$b$ngan !n&er)er*,na' %ang &ergangg$ •
• r,*e* )!!r %ang 'amba&r,*e* )!!r %ang 'amba& •
• --$r$rananggn%n%a a &a&anngggg$n$ng g aa+a+ab b &e&er(r(a"a"a) a) e)e)$&$&$$*a*an n ""anan e(!"$)ann%a *en"!r!.
e(!"$)ann%a *en"!r!. 4
4 --,g,gn!n!&!&!/ / :: •
• een$n$r$r$nanan n eemammam)$)$an an $n$n&$&$ memememeaa((an an mama*a'*a'a( a( "a"ann emam)$an memb$a& e)$&$*an
emam)$an memb$a& e)$&$*an •
• MeMengng$r$r$*! $*! mama*a'*a'a( a( %a%ang ng &e'&e'a( a( 'a'a'$ '$ "a"an n %a%ang ng aaan an "a"a&an&angg b$an ma*a'a( %ang "!(a"a)! *aa& !n!
b$an ma*a'a( %ang "!(a"a)! *aa& !n! •
• en$r$nan /'e*!b!'!&a* "a'am )r,*e* )!!r en$r$nan /'e*!b!'!&a* "a'am )r,*e* )!!r •
• -a$ mem!!ran *em$an%a a&a$ &!"a *ama *ea'! -a$ mem!!ran *em$an%a a&a$ &!"a *ama *ea'! •
• T!"a )$n%a emam)$an ber!magena*! aT!"a )$n%a emam)$an ber!magena*! a&a$ ber(ara)&a$ ber(ara) •
• T!"a "a)a& meng!"en&!/!a*! a&a$ mena)a! &arge& "an &$$anT!"a "a)a& meng!"en&!/!a*! a&a$ mena)a! &arge& "an &$$an %ang "!&e&a)an
%ang "!&e&a)an •
• T!"a "a)a& memb$a& )erenanaan menga&$r *er&a memb$a&T!"a "a)a& memb$a& )erenanaan menga&$r *er&a memb$a& e)$&$*an
e)$&$*an •
• T!"a "a)a& mengena'! *$mber (ara)anT!"a "a)a& mengena'! *$mber (ara)an •
• A"an%a )!!ran $n&$ memb$n$( "!r!.A"an%a )!!ran $n&$ memb$n$( "!r!.
b. b. M!n,r m$ng!n a"a M!n,r m$ng!n a"a '. '. !*!,',g!*!*!,',g!* An,re*!a An,re*!a BB men$r$n BB men$r$n (. (. Em,*!,na'Em,*!,na' In"!#!"$ mara*a
In"!#!"$ mara*a )$&$* a*a &er(a"a) )$&$* a*a &er(a"a) "!r! *en"!r! "an "!r! *en"!r! "an ,rang 'a!n,rang 'a!n Mera*a bera"a "!$$ng &an"$
Mera*a bera"a "!$$ng &an"$ Tegang
Tegang
M$a mera*a !a &!"a b!*a M$a mera*a !a &!"a b!*a
5 5
-e(
-e(!'a!'angangan n e)e)$a*a$a*an n &er&er(a"(a"a) a) )er)eran an "an "an ($b($b$ng$ngan an %an%ang g !a!a a'an!
a'an! Ra)$( Ra)$(
).
). In"!#!"$ mem)er'!(a&anIn"!#!"$ mem)er'!(a&an -,
-,n&n&a a mama&a &a %a%ang ng $$rarang ng memengnga'a'!(!(aan n )a)an"n"anangagan n "a"ar!r! )emb!ara )emb!ara en$r$nan m,&!#a*! en$r$nan m,&!#a*! -e'$( e*a( -e'$( e*a( -em$n"$ran -em$n"$ran S!a) )a*ra( S!a) )a*ra( De)re*! De)re*! 4. 4. -,gn!&!/ -,gn!&!/
en$r$na emam)$an $n&$ men%a&$an !n/,rma*! %ang "!&er!ma en$r$na emam)$an $n&$ men%a&$an !n/,rma*! %ang "!&er!ma
•
• H!'angn%a )er*e)*! +a&$ &en&ang ma* 'a'$ ma*a *earang H!'angn%a )er*e)*! +a&$ &en&ang ma* 'a'$ ma*a *earang ma*a "a&ang
ma*a "a&ang •
• B!ng$ngB!ng$ng •
• -e&!"amam)$an ber,m$n!a*! *eara e/e&!/ -e&!"amam)$an ber,m$n!a*! *eara e/e&!/ •
• D!*&,r*! )r,*e* )!!r "an a*,*!a*!D!*&,r*! )r,*e* )!!r "an a*,*!a*! •
• en!'a!an %ang &!"a ',g!*en!'a!an %ang &!"a ',g!*
D.
D. PePenatnatalaalaksaksaan an *e&*e&!s!s a
a.. PsPs!k!k##aarr*a*akaka T
Teera)ra)! ! "e"engngan an ,b,ba&a&,b,ba&aa&an n *e*e(!(!ngngga ga "a"a)a)a& & memmem!n!n!m!ma'a'aan n gagangngg$g$anan e)$&$*a*aan.
e)$&$*a*aan. b.
b. PsPs!k!k##teterrapap!!
a"a'a( &era)! e!+aan %ang (ar$* "!ber!an a)ab!'a )en"er!&a &e'a( "!ber!an a"a'a( &era)! e!+aan %ang (ar$* "!ber!an a)ab!'a )en"er!&a &e'a( "!ber!an &era)! )*!,/armaa "an &e'a( mena)a! &a(a)an "! mana emam)$an men!'a! &era)! )*!,/armaa "an &e'a( mena)a! &a(a)an "! mana emam)$an men!'a! rea'
rea'!&a* *$"a( emba!&a* *$"a( emba'! '! )$')$'!( !( "an )ema("an )ema(amaaman n "!r"!r! ! *$"*$"a( a( ba!ba!. . *!*!,,&era&era)! )! !n!!n! bermaammaam
bermaammaam ben&$n%a ben&$n%a an&ara an&ara 'a!n 'a!n )*!,&era)! )*!,&era)! *$),r&!/ *$),r&!/ "!ma*$"an "!ma*$"an $n&$ $n&$ member!an ",r,ngan *emanga& "an m,&!#a*! agar )en"er!&a &!"a mera*a )$&$* member!an ",r,ngan *emanga& "an m,&!#a*! agar )en"er!&a &!"a mera*a )$&$* a*a "an *emanga& $angn%a.
a*a "an *emanga& $angn%a.
6 6
*!,
*!,&era)! &era)! Ree"$Ree"$&!/ &!/ "!ma"!ma*$"a*$"an n $n&$ $n&$ membmember!an er!an )en"!)en"!"!an "!an $'ang$'ang %ang ma*$"
%ang ma*$"n%a mem)erbn%a mem)erba!! e*a'a(an a!! e*a'a(an )en")en"!"!an "! +a&$ 'a'$ )*!,&era)!"!an "! +a&$ 'a'$ )*!,&era)!! re,n*&r$&!/ "!ma*$"an $n&$ mem)erba!! emba'! e)r!ba"!an %ang &e'a( re,n*&r$&!/ "!ma*$"an $n&$ mem)erba!! emba'! e)r!ba"!an %ang &e'a( menga'
menga'am! ere&aan mena"! am! ere&aan mena"! e)r!e)r!ba"!an $&$( *e)er&! ba"!an $&$( *e)er&! *em$'a *ebe'$m *a!&*em$'a *ebe'$m *a!& )*!,',g! ,gn!&!/ "!ma*$"an $n&$ mem$'!(an emba'! /
)*!,',g! ,gn!&!/ "!ma*$"an $n&$ mem$'!(an emba'! / $ng*! ,gn!&!/ "a%a$ng*! ,gn!&!/ "a%a )!!r "an
)!!r "an "a%a !nga& "a%a !nga& ra*!,na' *e(!ngga )en"er!&a ra*!,na' *e(!ngga )en"er!&a mam)$ membe"aan n!'a! mam)$ membe"aan n!'a! n!'a!n!'a! m,ra' e&!a. Mana %ang ba! "an b$r$ mana %ang b,'e( "an &!"a "*bn%a.
m,ra' e&!a. Mana %ang ba! "an b$r$ mana %ang b,'e( "an &!"a "*bn%a.
*!,&era)! )er!'a$ "!ma*$"an $n&$ mem$'!(an gangg$an )er!'a$ %ang *!,&era)! )er!'a$ "!ma*$"an $n&$ mem$'!(an gangg$an )er!'a$ %ang &ergangg$ mena"! )er!'a$ %ang mam)$ men%e*$a!an "!r! )*!,&era)! e'$arga &ergangg$ mena"! )er!'a$ %ang mam)$ men%e*$a!an "!r! )*!,&era)! e'$arga "!ma*$"an $n&$ mem$'!(an )en"er!&a "an e'$argan%a.
"!ma*$"an $n&$ mem$'!(an )en"er!&a "an e'$argan%a.
+.
+. TTeerarap! p! PsPs!k!k#s#s#s#s!al!al
Dengan &era)! !n! "!ma*$"an )en"er!&a agar mam)$ emba'! bera"a)&a*! Dengan &era)! !n! "!ma*$"an )en"er!&a agar mam)$ emba'! bera"a)&a*! "engan '!ng$ngan *,*!a'n%a "an mam)$ mera+a& "!r! mam)$ man"!r! &!"a "engan '!ng$ngan *,*!a'n%a "an mam)$ mera+a& "!r! mam)$ man"!r! &!"a &er
&ergangan&$n&$ng g )a")a"a a ,ra,rang ng 'a!'a!n n *e(*e(!ng!ngga ga &!"&!"a a menmena"a"! ! bebbeban an e'e'$ar$arga. ga. enen"er"er!&a!&a *e'ama mena'an! &era)! )*!,*,*!a' !n! (en"an%a ma*!( &e&a) meng,n*$m*! *e'ama mena'an! &era)! )*!,*,*!a' !n! (en"an%a ma*!( &e&a) meng,n*$m*! ,ba& )*!,/armaa.
,ba& )*!,/armaa.
&.
&. TTeeraprap! ! PsPs!k#!k#rerel!gl!g!us!us
Tera)! eagamaan &ern%a&a ma*!( berman/aa& bag! )en"er!&a gangg$an !+a. Tera)! eagamaan &ern%a&a ma*!( berman/aa& bag! )en"er!&a gangg$an !+a. Dar! )ene'!&!an "!"a)a&an en%a&aan *eara $m$m ,m!&men agama ber($b$ngan Dar! )ene'!&!an "!"a)a&an en%a&aan *eara $m$m ,m!&men agama ber($b$ngan "engan man/aa&n%a "! b!"ang '!n!. Tera)! eagamaan !n! ber$)a eg!a&an r!&$a' "engan man/aa&n%a "! b!"ang '!n!. Tera)! eagamaan !n! ber$)a eg!a&an r!&$a' eagamaan *e)er&! *emba(%ang ber",a mamana&an )$!)$!an e)a"a T$(an eagamaan *e)er&! *emba(%ang ber",a mamana&an )$!)$!an e)a"a T$(an erama( eagamaan a!an !&ab *$! "*b.
erama( eagamaan a!an !&ab *$! "*b.
ee.. ReReaabb!l!l!t!taas!s!
r,gram re(ab!'!&a*! )en&!ng "!'a$an *ebag! )er*!a)an )enem)a&an emba'! r,gram re(ab!'!&a*! )en&!ng "!'a$an *ebag! )er*!a)an )enem)a&an emba'! ee'$arga "an ma*%araa&. r,gram !n! b!a*an%a "!'a$an "! 'embaga !n*&!&$*! ee'$arga "an ma*%araa&. r,gram !n! b!a*an%a "!'a$an "! 'embaga !n*&!&$*! re(
re(ab!'ab!'!&a*!&a*! ! m!*m!*a'n%a'n%a a "! "! *$a*$a&$ &$ r$mr$ma( a( *a*a!& !& !+a!+a. . Da'Da'am am )r,)r,gragram m re(re(ab!ab!'!&a'!&a*!*! "!'a$
"!'a$an berbaga! eg!a&aan berbaga! eg!a&an an&ara n an&ara 'a!n; &era)! e',m),'a!n; &era)! e',m), mena'an mena'anan an !ba"a(!ba"a( e
eagagamamaaaan n beber*r*amama a eeg!g!a&a&an an ee*e*en!n!anan &e&erara)! )! /!/!*!*! beber$r$)a )a ,','a( a( raragaga e&eram)!'an berbaga! maam $r*$* ber,, &anam rerea*! "*bn%a. a"a e&eram)!'an berbaga! maam $r*$* ber,, &anam rerea*! "*bn%a. a"a
$m$mn%a )r,gram re(ab!'!&a*! !n! ber'ang*$ng an&ara 38 b$'an. Seara bera'a $m$mn%a )r,gram re(ab!'!&a*! !n! ber'ang*$ng an&ara 38 b$'an. Seara bera'a "!'
"!'a$a$an an e#ae#a'$a'$a*! *! )a')a'!ng !ng *e"*e"!!!!& & "$a "$a a'a'! ! %a!%a!&$ &$ e#ae#a'$a'$a*! *! *eb*ebe'$e'$m m )en)en"er"er!&a!&a me
mengng!!$&$&! ! )r)r,g,gram ram rere(a(ab!b!'!&'!&a*! a*! "a"an n e#e#a'a'$a$a*! *! )a)a"a "a *aa*aa& & *! *! )e)en"n"erer!&a !&a aaanan "!emba'!an e e'$arga
"!emba'!an e e'$arga "an e ma*%araa&."an e ma*%araa&.
BAB III
BAB III
A-UHAN KEPERAATAN
A-UHAN KEPERAATAN
A.
A. KaKasusus ts tererkaka!t!t N%.
N%. D D $*!a $*!a 30 30 &a($n &a($n "a&ang "a&ang e e RS< RS< RESRESAATTI I )a"a )a"a &angga' &angga' 17 17 n,#ember n,#ember 20112011 "engan +aa( )a*!en &am)a )$a& )enam)!'an &am)a '$*$( "an &!"a &era+a& *aa& "engan +aa( )a*!en &am)a )$a& )enam)!'an &am)a '$*$( "an &!"a &era+a& *aa& "!&
"!&an%an%a a )a*)a*!en !en (an(an%a %a "!a"!am m "en"engan gan &a&a&a&a)an )an ,*,*,ng,ng. . e'e'$ar$arga ga %an%ang g menmengangan&ar&aranan menga
menga&aan ba(+a *$"a( *a&$ b$'a&aan ba(+a *$"a( *a&$ b$'an 'eb!( *ea n 'eb!( *ea )a*!en "!&!n)a*!en "!&!ngga' ,'e( &$nanggga' ,'e( &$nangann%ann%aa )erg!
)erg! "engan "engan +an!&a +an!&a 'a!n)a*!en 'a!n)a*!en (an%a (an%a meng$r$ng meng$r$ng "!r! "!r! "!amar "!amar &!"a &!"a ma$ma$ ber*,*!a'!*a*!
ber*,*!a'!*a*! "engan '!ng$ngan &er'eb!( "engan "engan '!ng$ngan &er'eb!( "engan e'$arga. e'$arga $ga menga&aane'$arga. e'$arga $ga menga&aan ba(+a
ba(+a *ebe'$mn%a *ebe'$mn%a )a*!en )a*!en )erna( )erna( gaga' gaga' "a'am "a'am ber$ma( ber$ma( &angga &angga berera! berera! *e!&ar *e!&ar 11 &a($n %ang 'a'$ "engan a'a*an %ang *ama"an *ea gaga' $n&$ %ang e2 a'!n%a &a($n %ang 'a'$ "engan a'a*an %ang *ama"an *ea gaga' $n&$ %ang e2 a'!n%a )a*!en )$&$* a*
)a*!en )$&$* a*a "an &!"a a "an &!"a ma$ mengena' 'a! ma$ mengena' 'a! = 'a! 'ag!)a*= 'a! 'ag!)a*!en $ga )erna( !en $ga )erna( men,bamen,ba $n&$ meng
$n&$ menga(!r! (!"$)n%a.*aa& a(!r! (!"$)n%a.*aa& "!'a$an )eng"!'a$an )enga!an ,'e( )era+a& a!an ,'e( )era+a& "!"a)a&an (a*!'"!"a)a&an (a*!' TB >180 m BB >5? g
TB >180 m BB >5? g Pengkaj!an
Pengkaj!an
N
Naamma a eerraa++aa&& : : eerraa++aa& & 55
T
Taangnggaga' ' enenggaa!an!an : 1: 17 n7 n,#,#emembeberr
<<aam m eennggaa!!aann : : 1144..0000
B!#&ata / B!#&ata / Pas!en Pas!en Nama Nama :N%.:N%.DD N,.Reg!*&er N,.Reg!*&er :07?985:07?985 ! !
Agama
Agama : : !*'am!*'am
en"!"!an
en"!"!an : : Sm$Sm$
S&a&$*
S&a&$* ern!a(an ern!a(an : : Berera!Berera!
U
Umm$$r r : : 330 0 &&((nn
A'ama&
A'ama& : : N,',ga&en N,',ga&en 23 23 AA
D!agn,*a
D!agn,*a Me"!* Me"!* : : I*,* I*,* RBDDe/!*!& RBDDe/!*!& )era+a&an )era+a&an "!r!"!r!
Penanggung Ja0ab Penanggung Ja0ab
Nama
Nama : M$r&!%a(: M$r&!%a(
A
Aggaammaa :: II**''aamm
eenn""!!""!!aann : : SMSM
eeeerraaaann : : ee""aaggaanngg
S
S&&aa&&$$* * eerrnn!!aa((aann : : MMeenn!!aa((
A
A''aammaa&& : : NN,,'',,ggaa&&eenn
H
H$$bb$$nnggaan n ""eennggaan n ))aa**!!eenn : : --aaaa ))aa**!!eenn
'
' KKeelluuaan un uttaa**a /a / 1
1.. A'A'a*a*an an MaMa*$*$ ::
a*!en "!ba+a e r$ma( *a!& arena )a*!en *e'a'$ meng$r$ng "!r! "! amar a*!en "!ba+a e r$ma( *a!& arena )a*!en *e'a'$ meng$r$ng "!r! "! amar &!"a ma$ ber*,*!a'!*a*! "an a"a e!ng!nan $n&$ menga(!r! (!"$)n%a.
&!"a ma$ ber*,*!a'!*a*! "an a"a e!ng!nan $n&$ menga(!r! (!"$)n%a. 2.
2. aa&,r &,r rere"!*"!*),*),*!*! "!*! "an an re*!re*!)!&)!&a*!a*! a.
a. aa&,r &,r )re)re"!*"!*),*),*!*! !*! : : )a*)a*!en !en mermer$)a$)aan an ,ra,rang ng %an%ang g &er&er&$&&$&$)$) b.
b. a&,r )re*!)!&a*!a&,r )re*!)!&a*! :)a*!en :)a*!en )$&$* )$&$* a*a a*a "engna "engna ea"aann%a ea"aann%a %ang%ang *e'a'$ menga'am! egaga'an "a'am mena'!n *$a&$ ($b$ngan
*e'a'$ menga'am! egaga'an "a'am mena'!n *$a&$ ($b$ngan 3
3.. !!**!!
-e)a'a : ramb$
-e)a'a : ramb$& )a*!en & )a*!en $*$&$*$& $'!& e)a' $'!& e)a'a ,&,r &!"a &er"a ,&,r &!"a &er"a)a& 'e*! &!"a &ama)a& 'e*! &!"a &am)a )a (ema&,m &!"a &er"a)a& n%er! &ean.
(ema&,m &!"a &er"a)a& n%er! &ean.
" "
Ma
Ma&a &a : m: ma&a a&a )a)a*!e*!en n &!&!"a"a ,,nn$n$ng&g&!#!#!&!!&!* * *a%*a%$ $ &!&!"a"a &er&er"a"a)a)a& & e"e"emaema &e&er"r"a)a)a&a& '!ngaran (!&am "! e',)a ma&a ba+a(.
'!ngaran (!&am "! e',)a ma&a ba+a(.
H!"$ng : *!me&r!* &!"a &er"a)a& 'e*! &!"a a"a gangg$an )en!$man H!"$ng : *!me&r!* &!"a &er"a)a& 'e*! &!"a a"a gangg$an )en!$man Te
Te'!nga : &e'!nga )a*!en '!nga : &e'!nga )a*!en *!me&r!* &am)a ,&,r &!"a a"*!me&r!* &am)a ,&,r &!"a a"a gangg$an )en"engarana gangg$an )en"engaran M$'$& : m$,*a b!b!r '!en er!ng &!"a &er"a)a& *&,ma&!&!* g!g! )a*!en $rang ber*!( M$'$& : m$,*a b!b!r '!en er!ng &!"a &er"a)a& *&,ma&!&!* g!g! )a*!en $rang ber*!( E*&rem!&a* a&a* a@! : &,n$* ,&,& $a&
E*&rem!&a* a&a* a@! : &,n$* ,&,& $a& 4
4.. **!!,,*,*,*!*!a'a' Saa& "!r$ma(
Saa& "!r$ma( )a*!en ban%a &!ng)a*!en ban%a &!ngga' "! r$ma((an%a ga' "! r$ma((an%a meng$r$ng "!r! "meng$r$ng "!r! "!amar arang!amar arang me'a$an a&!#!&a* "! '$ar r$ma( ba(an )a*!en ma'a* beera.
me'a$an a&!#!&a* "! '$ar r$ma( ba(an )a*!en ma'a* beera. 5 5.. eenn,,ggrraamm -e&erangan : -e&erangan : : erem)$an. : erem)$an. :
: La! La! = = 'a!.'a!.
: ar!* e&$r$nan. : ar!* e&$r$nan.
: T!ngga' "a'am *a&$ r$ma(. : T!ngga' "a'am *a&$ r$ma(.
: H$b$ngan )ern!a(an. : H$b$ngan )ern!a(an.
:
: )a*!en )a*!en 30 30 &a($n&a($n
: : MMeenn!!nnggggaa''
-'
-'!e!en n beber$r$*!a *!a 30 30 &a&a($($n n ''!e!en n &!n&!ngggga' a' *a&*a&$ $ r$r$mama( ( "e"engngan an a%a%a( a( "a"ann !b$n%a.
!b$n%a.
10 10
8
8.. --,,nn**e) e) ""!!r!r! a.
a. ambaambaran "!r! aran "!r! a&a$ !&&a$ !&ra &$b$ra &$b$(:)a*!(:)a*!en memaen meman"ang n"ang "!r!n%"!r!n%a a"a'a( *a a"a'a( *e,rang e,rang +an!&+an!&aa %ang $rang ber$n&$ng
%ang $rang ber$n&$ng b.
b. I"en&!&a* "!r! :)a*!en menga&aan ba(+a "!r!n%a a"a'a( *e,rang +an!&aI"en&!&a* "!r! :)a*!en menga&aan ba(+a "!r!n%a a"a'a( *e,rang +an!&a .
. eran "eran "!r! : )a!r! : )a*!en men*!en menga&aaga&aan ba(+n ba(+a "!r!n%a "!r!n%a "$'$a "$'$n%a a"n%a a"a'a( *e,a'a( *e,rang !*rang !*&r!&r! ".
". I"ea' "!I"ea' "!r! : )a*!en mr! : )a*!en menga&aenga&aan ba(+an ba(+a 'eb!( ba 'eb!( ba! "!a &!a! "!a &!"a men"a mengena' 'gena' 'a!'aa!'a! 'ag!! 'ag! e.
e. Harga Harga "!r! : "!r! : a*!en ma*!en menga&aenga&aan "!an "!r!n%ar!n%a &!"a
&!"a berg$na berg$na 'ag!"an 'ag!"an )$&$* )$&$* a*a.a*a.
9.
9. H$H$b$b$ngngan an *,*,*!*!a'a'
Seb
Sebe'$m e'$m berbereraera! "! "an an "!b"!ba+a a+a e e r$mr$ma( a( *a*a!& !& )a*!)a*!en en a"aa"a'a( 'a( *,**,*, , %an%ang g &!"&!"a a m$"a(
m$"a( )$&$* a*a )$&$* a*a )a*!en a"a'a( )a*!en a"a'a( *e,rang *e,rang !*&r! !*&r! %ang %ang *anga& m*anga& men%a%ang! en%a%ang! e'$argan%ae'$argan%a )a*!en
)a*!en mengangga) mengangga) e'$argan%a e'$argan%a *anga& *anga& berar&! berar&! bag!n%a. bag!n%a. H$b$ngan H$b$ngan *,*!a' *,*!a' )a*!en)a*!en "enga
"engan '!ng$nn '!ng$ngann%gann%a *anga& ba! &e&a)! *e&e'a( a *anga& ba! &e&a)! *e&e'a( "!&!n"!&!ngga' ,'e( &$nanggga' ,'e( &$nangan%a $n&$ an%a $n&$ %an
%ang g e e 2 2 a'a'!n%!n%a a )a*)a*!en !en meramera*a *a *e)*e)er&! er&! *en*en"!r"!r! ! *e(*e(!ng!ngga ga (an(an%a %a menmeng$rg$r$ng $ng "!r"!r!! "!amar.
"!amar.
?
?.. SS))!!rr!!&&$$aa''
a.
a. N!N!'a'a! "a! "an n e%e%aa!n!nanan : )a: )a*!*!en men menengagan$n$& ag& agamama I*a I*'a'am.m. b.
b. -eg!a&an !ba"a( -eg!a&an !ba"a( : : "$'$ )a*!en mer$)aan *,*, %"$'$ )a*!en mer$)aan *,*, %ang ra!n ber!ba"a(ang ra!n ber!ba"a(
7.
7. S&S&a&a&$$* * MeMenn&a&a''
aa.. eennaamm))!!''aann : : eennaamm))!!''aan n ))aa**!!een n $$aanng g rraa))!! &&!!""aa &&eerr$$rr$$** &&aamm))aa 'e'a( "an )$&$* a*a
'e'a( "an )$&$* a*a b.
b. emb!araanemb!araan : )a*!en *er!ng &!"a /,$* : )a*!en *er!ng &!"a /,$* "an me'am$n "engan &a&a)an"an me'am$n "engan &a&a)an ,*,ng
,*,ng 10.
10. A&!#A&!#!&a* m!&a* m,&,r!,&,r! a.
a. H!H!),),mm,,&,&,r!r! :):)a*a*!e!en &n &erer'!'!(a(a& "& "!a!am &m &!"!"a a baban%n%a a meme'a'a$$an an aa&!&!##!&!&a*a* b.
b. H!)erm,&,r! H!)erm,&,r! : T!": T!"a a"a a&!#!&a* (!)erm,&,r! %ang "!'a$an ,'e( )a a"a a&!#!&a* (!)erm,&,r! %ang "!'a$an ,'e( )a*!ena*!en .. TTII-- : : TT!!""aa nnaamm))aa TTII- - ))aa""a a ""!!rr! ! ))aa**!!eenn
".
". AAg!g!&a&a*! *! : : ))a*a*!e!en n nnamam))a a bebenn! ! ""an an mmarara( a( aarerenana egaga'ann%a "a'am mena'!n *$a&$ ($b$ngan.
egaga'ann%a "a'am mena'!n *$a&$ ($b$ngan. e.
e. rr!m!ma*ea*eren ren : a*: a*!en &!en &!"!"a ma menen$n$n$$an gan gereraaanangegeraraanan %ang &!"a "!*a"ar! ,'e(n%a.
%ang &!"a "!*a"ar! ,'e(n%a.
//.. TTrreemm,,rr : : ))aa**!!een n &&!!""aa mmeenn$$nn$$aan n aa""aann%%a a &&rreemm,,r r g.
g. -,m)-,m)$'*!/ $'*!/ : : )a*!en )a*!en &!"a &!"a men$nmen$n$an $an ,m),m)$'*!/ $'*!/ %ang %ang "!'a"!'a$an$an 11
11.. A'A'am am )e)era*ra*aan aan : : aa*!e*!en n memengnga&a&aaan an *er*er!n!ng g gege'!'!*a(*a( mem!!an egaga'an "a'am mena'!n
mem!!an egaga'an "a'am mena'!n *$a&$ ($b$ngan b!ng$ng*$a&$ ($b$ngan b!ng$ng "an *e'a'$ mem!!ran ma*a 'a'$ %ang )erna( "! a'am!n%a. "an *e'a'$ mem!!ran ma*a 'a'$ %ang )erna( "! a'am!n%a. 12
12.. A/A/ee
11 11
a*!en men$n$an e*)re*! %ang *e*$a! a*!en men$n$an e*)re*! %ang *e*$a!
13.
13. In&eraIn&era*! *e'ama +a+anara : *! *e'ama +a+anara : Se'ama "!'aSe'ama "!'a$an +a+an$an +a+anara )a*!en &er'!(a& ban%a ara )a*!en &er'!(a& ban%a me'
me'am$am$n n "an "an $r$rang ang memmem)er)er(a&(a&!a!an. n. )a*!)a*!en en *er!*er!ng ng "!a"!am m "en"engan gan &a&&a&a)an a)an ,,*,n*,ngg a)ab!'a "!&an%a &en&ang ma*a'a(n%a.
a)ab!'a "!&an%a &en&ang ma*a'a(n%a. 14.
14. er*e)*! : )a*!en mera*a ba(+a er*e)*! : )a*!en mera*a ba(+a ea"!an %ang men!m)a ea"!an %ang men!m)a "!r!n%a mer$)aan e*a'a(an"!r!n%a mer$)aan e*a'a(an "!r!n%a.
"!r!n%a. 15.
15. r,r,*e* )!*e* )!!r!r
Saa& "!'a$an )eng
Saa& "!'a$an )enga!an )a*!en berb!ara *e*$a! "engan a!an )a*!en berb!ara *e*$a! "engan )ara*aann%a "an )ara*aann%a "an a)a %anga)a %ang "!ra*aann%a.
"!ra*aann%a. aa.. II**! ! ))!!!!r r
1
1 Ob*e*! Ob*e*! : : &!"a &!"a &am)a&am)a a"an%a"an%a a e!ng!ne!ng!nan an %ang %ang "!$'a"!$'ang$'ng$'ang ang ,'e( ,'e( )a*!en)a*!en 2
2 ((,b,b!a !a : : )a)a*!*!en en memerara*a *a &a&a$$& & aaan gagaan gaga' ' "a"a'am *$a'am *$a&$ &$ ($($b$b$ngngan *e(!an *e(!ngnggaga )a*!en mera*a )$&$* a*a
)a*!en mera*a )$&$* a*a 3
3 CCa(a(am am : ): )a*!a*!en en &!"a&!"a menmenga'aga'am! m! +a(+a(am.am. 18.
18. T!T!nga& e*a"nga& e*a"aran "an ,r!en&a*!aran "an ,r!en&a*! a.
a. -e*a-e*a"ar"aran )a*an )a*!en : e!en : e*a"a*a"aran )aran )a*!en *!en ,m),m),*m,*me&!*e&!* b.
b. Or!en&a*! Or!en&a*! &er(a"a) &er(a"a) +a&$ +a&$ &em)a&&em)a& ,ra
,rang ng : : ,r!,r!en&en&a*! a*! )a*)a*!en !en ba!ba! &er&er(a"(a"a)a) +a&$ &em)a& "an ,rang
+a&$ &em)a& "an ,rang 19
19.. MemMem,r,r!! a*!en &!"a
a*!en &!"a menga'am! gangg$an "a%menga'am! gangg$an "a%a !nga& anga )anang a !nga& anga )anang anga )en"e "anga )en"e "an *aa&an *aa& !n!
!n! 1?.
1?. T!T!nga& ,n*enga& ,n*en&ra*! "an ber(!&$nn&ra*! "an ber(!&$ngg
Saa& "!'a$an )enga!an '!en $rang ,n*en&ra*!. Saa& "!'a$an )enga!an '!en $rang ,n*en&ra*!. 17.
17. Da%a &!'! "!rDa%a &!'! "!r! : ! : )a*!en me'!)a*!en me'!(a& "!r!n%(a& "!r!n%a a"a'a( ,rang %ana a"a'a( ,rang %ang be'$m ber$ng be'$m ber$n&$ng *e(!&$ng *e(!nggangga *e'a'$ gaga' "a'am *$a&$ ($b$ngan
*e'a'$ gaga' "a'am *$a&$ ($b$ngan 20.
20. D!agnD!agn,*a me"!*: e)$,*a me"!*: e)$&$*a*an&$*a*an 21.
21. r,gram &era)! ,ba& %ang "!ber!an : )a*!en "!ber!an ,ba&,ba& )enenang "!ae)amr,gram &era)! ,ba& %ang "!ber!an : )a*!en "!ber!an ,ba&,ba& )enenang "!ae)am 2mg 324 aman&! "e)re*an(a',)en!",' "''
2mg 324 aman&! "e)re*an(a',)en!",' "''
B.
B. AnAnalal!s!sa a &a&atata ANALISA DATA ANALISA DATA
N,.
N,. Da&a /,$*Da&a /,$* D!agn,*aD!agn,*a
12 12
1.
1. DsDs : : e'$ae'$arga %rga %ang mang menganengan&aran &aran menga&menga&aanaan ba(+a
ba(+a )a*!en )a*!en )erna( )erna( men,ba men,ba $n&$ $n&$ menga(!r!menga(!r! (!"$)n%a
(!"$)n%a
D,. : *aa& "!'a$an +a+anara
D,. : *aa& "!'a$an +a+anara )a*!en (an%a "!am)a*!en (an%a "!am "engan &a&a)an ,*,ng
"engan &a&a)an ,*,ng
RBD RBD
2.
2. DsDs :e'$arga menga&aan )a*!en (an%a meng$r$ng :e'$arga menga&aan )a*!en (an%a meng$r$ng "!
"!r! r! "! "! aamamarr&!&!"a"a mama$ $ beber!r!n&n&ereraa*! *! "e"engnganan '!ng$ngan &er'eb!( "engan e'$arga
'!ng$ngan &er'eb!( "engan e'$arga D#
D# : : )a*!en &am)a )a*!en &am)a menar! "!r! "ar! menar! "!r! "ar! )era+a& "an)era+a& "an ,rang,rang %ang ber$*a(a men"ea&! )a*!en
,rang,rang %ang ber$*a(a men"ea&! )a*!en
I*,'a*! *,*!a' I*,'a*! *,*!a'
3.
3. DsDs : : D # /
D # / +aa+aa( ( )a*)a*!en !en &am&am)a )a )$)$a&a&)en)enam)am)!'a!'ann &am)a '$*$( "an &!"a &era+a&
&am)a '$*$( "an &!"a &era+a&
De/!*!& )ara+a&an "!r! De/!*!& )ara+a&an "!r! REN6ANA -EERACATAN REN6ANA -EERACATAN Tangga'@ Tangga'@ am am D!agn,*a
D!agn,*a T!n"aan T!n"aan Ra*!,na'!*a*!Ra*!,na'!*a*!
2?
2?@1@111@2@2010100 I*I*,','a*a*! ! *,*,*!*!a'a' -p ' pas!en-p ' pas!en
1#
1# meng!"en&!/!a*! )en%ebab !*,'a*!meng!"en&!/!a*! )en%ebab !*,'a*! *,*!a' "engan )a*!en
*,*!a' "engan )a*!en
2. "!*$*!an "engan )a*!en &en&ang 2. "!*$*!an "engan )a*!en &en&ang e$n&$ngan ber!n&era*! "engan ,rang e$n&$ngan ber!n&era*! "engan ,rang 'a!n
'a!n
3."!*$*!an "engan )a*!en &en&ang 3."!*$*!an "engan )a*!en &en&ang er$g!an &!"a ber!n&era*! "engan er$g!an &!"a ber!n&era*! "engan
-p ' pas!en -p ' pas!en
1
1 MMenengege&a&a($($! )! )enen%%ebebabab &era"!n%a !*,*
&era"!n%a !*,* 2
2 AgAgar ar ))a*a*!e!en mn ma$ a$ mmememb$b$aa "!r! "engan '!ng$ngan "an "!r! "engan '!ng$ngan "an ,rang,rang "!*e!&ar ,rang,rang "!*e!&ar )a*!en
)a*!en
3
3 Agar Agar )a*!en )a*!en &!"a &!"a mera*amera*a *en"!r!
*en"!r!
13 13
,rang 'a!n ,rang 'a!n
4.mengaaran )a*!en ara berena'an 4.mengaaran )a*!en ara berena'an "engan *a&$ ,rang
"engan *a&$ ,rang
5.mengan$ran )a*!en mema*$an 5.mengan$ran )a*!en mema*$an eg!a&an 'a&!(an berb!nangb!nang eg!a&an 'a&!(an berb!nangb!nang "engan ,rang 'a!n "a'am eg!a&an "engan ,rang 'a!n "a'am eg!a&an (ar!an
(ar!an
-p ( pas!en -p ( pas!en 1.
1. megmege#ae#a'$a'$a*! a*! a"+a"+a' e' eg!ag!a&an &an (ar(ar!an!an )a*!en
)a*!en 2.
2. memembmber!er!aan e*n e*emem)a)a&an )&an )a"a"aa )a*!en $n&$ mem)ra&ean ara )a*!en $n&$ mem)ra&ean ara berena'an "engan *a&$ ,rang berena'an "engan *a&$ ,rang 3.
3. memmembanban&$ &$ )a*)a*!en !en memmema*$a*$aann eg!a&an berb!nangb!nang "engan eg!a&an berb!nangb!nang "engan ,rang 'a!n *ebaga! *a'a( *a&$
,rang 'a!n *ebaga! *a'a( *a&$ eg!a&an (ar!an
eg!a&an (ar!an
-p ) pas!en -p ) pas!en 1.
1. menmenge#ge#a'$a'$a*! a*! a"a"+a' +a' eg!eg!a&an a&an (ar(ar!an!an )a*!en
)a*!en 2.
2. memembmber!er!aan e*n e*emem)a)a&an )&an )a"a"aa )a*!en mem)ra&ean ara )a*!en mem)ra&ean ara berena'an "engan 2 ,rang a&a$ berena'an "engan 2 ,rang a&a$
'eb!( 'eb!( 3.
3. menmengangan$r$ran an )a*!)a*!en en memmema*$a*$anan "a'am eg!a&an (ar!an
"a'am eg!a&an (ar!an -p ' keluarga -p ' keluarga 1.
1. memen"n"!*!*$*!$*!aan ma*an ma*a'a( %'a( %anangg "!ra*aan e'$arga "a'am mera+a& "!ra*aan e'$arga "a'am mera+a& )a*!en
)a*!en 2.
2. menmene'ae'a*a*an )en )engenger&!ar&!an &n &an"an"a "aa "ann gea'a
gea'a 3.
3. menmene'ae'a*a*an n ara ara mermera+aa+a& )& )a*!a*!enen !*,*.
!*,*.
4
4 Mem)erm$"a( )a*!enMem)erm$"a( )a*!en $n&$ ,m$n!a*! "engan $n&$ ,m$n!a*! "engan '!ng$ngan *e!&ar
'!ng$ngan *e!&ar
5
5 Memban&$ )a*!enMemban&$ )a*!en meme*$an a"+a' e meme*$an a"+a' e "a'am eg!a&an (ar!an "a'am eg!a&an (ar!an
-p ( pas!en -p ( pas!en
1.
1. memengnge&e&a(a($! a$! a)a)aaa(( a)*!en *$"a( me'a$an a)*!en *$"a( me'a$an a)a %ang "!aaran ,'e( a)a %ang "!aaran ,'e( )era+a&
)era+a& 2#
2# menge&a($! *ea$( manamenge&a($! *ea$( mana emam)$an )a*!en emam)$an )a*!en "a'am ber!n&era*! "a'am ber!n&era*! "engan *e!&ar "engan *e!&ar 3#
3# agar )a*!en mema*$anagar )a*!en mema*$an eg!a&an %ang "!aaran eg!a&an %ang "!aaran "a'm a"+a' eg!a&an "a'm a"+a' eg!a&an (ar!an.
(ar!an.
-p ) pas!en -p ) pas!en 1.
1. mengemenge&a($! *ea$( mana&a($! *ea$( mana emam)$an )a*!en emam)$an )a*!en ber,m$n!a*! "engan ber,m$n!a*! "engan *e!&arn%a *e!&arn%a 2.
2. mem)emem)erm$"a( rm$"a( )a*!en)a*!en ber!n&era*! "engan ber!n&era*! "engan
,rang 'a!n ,rang 'a!n 3.
3. Agar )a*!en mema*Agar )a*!en mema*$an$an eg!&an %ang "!aaran eg!&an %ang "!aaran "a'm eg!a&an (ar!an "a'm eg!a&an (ar!an -p ' keluarga -p ' keluarga 1.
1. $n$n&$&$ me mengnge&e&a(a($! m$! ma*aa*a'a('a( %ang "!ra*aan e'$arga %ang "!ra*aan e'$arga *aa& mera+a& )a*!en *aa& mera+a& )a*!en 2.
2. memembmbanan&$ &$ ee'$'$ararga "ga "a'a'amam mema(am! &an"a "an mema(am! &an"a "an gea'a
gea'a
3#
3# $n&$ menge&a($! ara$n&$ menge&a($! ara
14 14
-p ( keluarga -p ( keluarga
1.
1. me'me'a&!( a&!( e'e'$ar$arga ga memmem)ra)ra&e&eanan ara mera+a& )a*!en "engan !*,* ara mera+a& )a*!en "engan !*,* 2.
2. me'me'a&!( a&!( e'e'$ar$arga ga ara ara mermera+aa+a&& 'ang*$ng )a*!en !*,*
'ang*$ng )a*!en !*,* -p ) keluarga -p ) keluarga 1.
1. memmembanban&$ &$ e'$e'$argarga ma membemb$a& $a& a"a"+a'+a' a&!#!&a* "!r$ma( &erma*$ m!n$m a&!#!&a* "!r$ma( &erma*$ m!n$m ,ba&
,ba& 2.
2. memenne'ae'a**an /,an /,'''',+ $) ),+ $) )a*!a*!enen *e&e'a( )$'ang
*e&e'a( )$'ang
1. 1.
mera+a& )a*!en "engan mera+a& )a*!en "engan !*,*
!*,*
sp ( keluarga sp ( keluarga 1. agar e'$arga "a)a& 1. agar e'$arga "a)a& me'a$an "engan benar me'a$an "engan benar )era+a&an )a"a )*!en "engan )era+a&an )a"a )*!en "engan
!*,* !*,*
2.agar e'$arga )a*!en 2.agar e'$arga )a*!en &erb!a*a "an &er'a&!( "a'am &erb!a*a "an &er'a&!( "a'am mera+a& e'$argan%a. mera+a& e'$argan%a. -p ) keluarga -p ) keluarga 1.
1. agagar ar e'e'$a$argrga )aa )a*!e*!en "an "a)a)a&& member! ,ba& "engan member! ,ba& "engan &e)a& )a"a )a*!en &e)a& )a"a )a*!en
2#
2# agar e'$arga )a*!enagar e'$arga )a*!en meng!nga& a)a %ang )er'$ meng!nga& a)a %ang )er'$ "!'a$an e)a"a )a*!en "!'a$an e)a"a )a*!en 2
277@@1111@@22001100 RRBBDD -p ' pas!en-p ' pas!en 1.
1. menmeng!"g!"en&en&!/!!/!a*! ba*! ben"en"ababen"en"a %aa %angng "a)a& memba(a%aan )a*!en
"a)a& memba(a%aan )a*!en 2.
2. menmengamgamananan an benben"ab"aben"en"a %a %angang "a)a& memba(a%aan )a*!en "a)a& memba(a%aan )a*!en 3.
3. menmengagaararan an ara ara menmengengen"a'"a'!a!ann ",r,ngan b$n$( "!r!
",r,ngan b$n$( "!r! 4.
4. meme'a&'a&!( a!( ara mera mengngenen"a"a'!'!aann ",r,ngan b$n$( "!r!
",r,ngan b$n$( "!r! -p ( pas!en -p ( pas!en 1.
1. menmengengen"a'"a'!a!an a*n a*)e )e ),*),*!&!/ !&!/ )a*)a*!en!en 2.
2. menmen",r",r,ng ,ng )a*!)a*!en en $n&$n&$ $ berber/!/!!r!r ),*!&!/ &er(a"a) "!r!
),*!&!/ &er(a"a) "!r! 3.
3. menmen",r",r,ng ,ng )a*!)a*!en $en $n&$n&$ men meng(ag(argrga!a! "!r! *ebaga! !n"!#!"$ %ang ber(arga "!r! *ebaga! !n"!#!"$ %ang ber(arga
-p ) pas!en -p ) pas!en 1.
1. menmeng!"g!"en&en&!/!!/!a*! a*! ),'),'a ,a ,)!n)!ng %ag %angng b!a*a "!&era)an )a*!en
b!a*a "!&era)an )a*!en 2.
2. menmen!'a! !'a! ),'),'a ,a ,)!n)!ng %g %ang ang b!ab!a*a*a "!'a$an
"!'a$an 3.
3. menmeng!"g!"en&en&!/!!/!a*! a*! ),'),'a ,a ,)!n)!ng %ag %angng
-p ' pas!en -p ' pas!en 1.
1. memengnge&e&a(a($! b$! benen"a"abeben"n"aa %ang "a)a&
%ang "a)a&
memba(a%aan )a*!en memba(a%aan )a*!en 2.
2. memenana$($(aan benn ben"a"abbenen"a"a %ang "a)a&
%ang "a)a&
memba(a%aan )a*!en memba(a%aan )a*!en 3.
3. memembmbanan&$ &$ )a)a*!e*!en "n "a'aa'amm mengen"a'!an ",r,ngan mengen"a'!an ",r,ngan $n&$ b$n$( "!r!
$n&$ b$n$( "!r! 4.
4. memembmbanan&$ &$ )a)a*!e*!en "n "a'aa'amm mengen"a'!an e!ng!nan mengen"a'!an e!ng!nan $n&$ b$n$( "!r! $n&$ b$n$( "!r! sp ( pas!en sp ( pas!en 1.
1. memembmbanan&$ &$ )a)a*!*!enen menga*a( emam)$an menga*a( emam)$an ),*!&!/ %ang "!m!'!!n%a ),*!&!/ %ang "!m!'!!n%a 2.
2. $n$n&$&$ m memembaban&n&$ )$ )a*a*!en!en agar meng(!'angan agar meng(!'angan )!!ran $n&$ b$n$( " )!!ran $n&$ b$n$( "!r!!r! 15 15
,n*&r$&!/ ,n*&r$&!/ 4.
4. menmen",r",r,ng ,ng )a*!)a*!en en memmem!'!!'!( )( ),'a,'a ,)!ng %ang ,n*&r$&!/
,)!ng %ang ,n*&r$&!/ 5.
5. menmengangan$r$ran an )a*!)a*!en en menmenera)era)anan ),'a ,)!ng %ang ,
),'a ,)!ng %ang ,n*&r$&!/ n*&r$&!/ "a'am"a'am eg!a&an (ar!an )a*!en
eg!a&an (ar!an )a*!en -p 1 pas!en -p 1 pas!en 1.
1. memmemb$ab$a& re& renanana mna ma*a a*a "e)"e)an %an %angang rea'!*&!* ber*ama )a*!en
rea'!*&!* ber*ama )a*!en 2.
2. menmeng!"g!"en&en&!/!!/!a*! a*! ara ara menmena)a)a!a! ma*a "e)an %ang rea'!*&!*
ma*a "e)an %ang rea'!*&!* 3.
3. memembmber! er! ",",r,r,ngngan )an )a*!a*!enen
me'a$an eg!&an "a'am ranga me'a$an eg!&an "a'am ranga mera!( ma*a "e)an %ang rea'!*&!* mera!( ma*a "e)an %ang rea'!*&!*
-p ' keluarga -p ' keluarga 1.
1. memen"n"!*!*$*$*!!an maan ma*a'*a'a( %aa( %angng "!ra*aan e'$arga "a'am mera+a& "!ra*aan e'$arga "a'am mera+a& )a*!en
)a*!en 2.
2. menmene'ae'a*a*an )en )engangar&!ar&!an &n &an"an"a "aa "ann gea'a re*!, b$n$( "!r! "an en!* gea'a re*!, b$n$( "!r! "an en!* )er!'a$ b$n$( "!r! *er&a )r,*e* )er!'a$ b$n$( "!r! *er&a )r,*e*
&era"!n%a )a"a )a*!en &era"!n%a )a"a )a*!en 3.
3. menmena'aa'a*a*an n ara ara mermera+aa+a& )& )a*!a*!enen "engan re*!, b$n$( "!r!
"engan re*!, b$n$( "!r! sp ( keluarga sp ( keluarga 1.
1. me'me'a&!( a&!( e'e'$ar$arga ga memmem)ra)ra&e&eanan ara mera+a& )a*!en "engan re*!, ara mera+a& )a*!en "engan re*!, b$n$( "!r!
b$n$( "!r! 2.
2. me'me'a&!( a&!( e'e'$ar$arga ga me'me'a$a$an an araara mera+a& 'ang*$ng )a"a )a*!en mera+a& 'ang*$ng )a"a )a*!en "engan re*!, b$n$( "!r!
"engan re*!, b$n$( "!r! -p ) keluarga -p ) keluarga 1.
1. memmembanban&$ &$ e'$e'$argarga ma membemb$a& $a& a"a"+a'+a' a&!#!&a* "!r$ma( &erma*$ m!n$m a&!#!&a* "!r$ma( &erma*$ m!n$m ,ba&
,ba& 2.
2. menmen"!*"!*$*!$*!an an *$m*$mber ber r$r$$a$an %n %angang b!*a "!anga$ ,'e( e'$arga
b!*a "!anga$ ,'e( e'$arga
3.
3. memembmbanan&$ &$ )a)a*!e*!en n araraa meng(arga! "!r! *en"!r! meng(arga! "!r! *en"!r!
sp ) pas!en sp ) pas!en 1.
1. memengnge&e&a(a($! )$! ),','a ,a ,)!)!ngng %ang b!*a "!&era)an )a"a %ang b!*a "!&era)an )a"a )a*!en
)a*!en 2.
2. memen!'n!'a! *a! *eaea$( $( mamana )na ),','aa ,)!ng %ang "!m!'!! ,)!ng %ang "!m!'!! )a*!en
)a*!en 3.
3. memengnge&e&a(a($! )$! ),','a !a !)!)!ng %ng %aa ng ,n*&r$&!/
ng ,n*&r$&!/ 4.
4. memembmbanan&$ &$ )a)a*!e*!en "n "a'aa'amm mem!'!( ),'a ,)!ng %ang mem!'!( ),'a ,)!ng %ang ,n*&r$&!/
,n*&r$&!/ 5.
5. agagar )ar )a*!a*!en en mamamama*$*$anan eg!a&an%ang "!aaran eg!a&an%ang "!aaran "a'am eg!a&an (ar!an "a'am eg!a&an (ar!an
sp 1 pas!en sp 1 pas!en 1.
1. memembmbanan&$ &$ )a)a*!*!enen
memb$a& renana ma*a memb$a& renana ma*a "e)an %ang rea'!*&!* "e)an %ang rea'!*&!* 2.
2. memengnge&e&a(a($! $! arara mea menna)aa)a!! ma*a "e)an %ang rea'!*&!* ma*a "e)an %ang rea'!*&!* 3.
3. memen"n"$$$n$ng )ag )a*!*!en $en $n&n&$$ mera!( ma*a "e)an %ang mera!( ma*a "e)an %ang rea'!*&!*
rea'!*&!*
sp ' keluarga sp ' keluarga 1.
1. agagar )ar )erera+a+a& ma& menengege&a&a($($!! ma*a'a( %ang "!ra*aan ma*a'a( %ang "!ra*aan e'$arga "a'am mera+a& e'$arga "a'am mera+a& )a*!en
)a*!en 2.
2. memembmbanan&$ &$ ee'$'$ararga "ga "a'ma'm mengena'! &an"a "an mengena'! &an"a "an gea'a *er&a )r,*e* gea'a *er&a )r,*e* &era"!n%a RBD &era"!n%a RBD 3.
3. mememaman&n&$ e$ e'$'$ararga )ga )a*!a*!enen ara mera+a& )a*!en ara mera+a& )a*!en "engan re*!, b$n$( "!r! "engan re*!, b$n$( "!r! sp ( keluarga sp ( keluarga 16 16
1.
1. agagar ar e'e'$a$argrga )aa )a*!e*!en "an "a)a)a&& me'a$an )era+a&an me'a$an )era+a&an )a"a )a*!en *eara benar )a"a )a*!en *eara benar 2.
2. agagar ar ee'$'$ararga ga )a)a*!e*!enn &erb!a*a "an &er'a&!( &erb!a*a "an &er'a&!( mera+a& e'$argan%a mera+a& e'$argan%a "engan RBD "engan RBD sp ) keluarga sp ) keluarga 1.
1. agagar ar e'e'$a$argrga )aa )a*!e*!en "an "a)a)a&& member! ,ba& "engan member! ,ba& "engan &e)a& "an benar )a"a &e)a& "an benar )a"a )a*!en
)a*!en 2.
2. memem)m)ermerm$"$"a( a( ee'$'$arargaga "a'am menar! r$$an "a'am menar! r$$an %ang &e)a& )a"a )a*!en %ang &e)a& )a"a )a*!en 3 300@@111122001100 DDee//!!**!!&& )era+a&an )era+a&an "!r! "!r! -p ' pas!en -p ' pas!en 1.
1. menmene'ae'a*a*an )en )en&!n&!ngnngn%a %a ebeeber*!(r*!(anan "!r!
"!r! 2.
2. memenne'ae'a**an an arara mea mennagagaa eber*!(an "!r!
eber*!(an "!r! 3.
3. memmembanban&$ &$ )a*)a*!en !en memmem)ra)ra&e&eanan ara menaga eber*!(an "!r!
ara menaga eber*!(an "!r! 4.
4. menmengangan$r$ran an )a*!)a*!en en memmema*$a*$anan "a'am "a'am a"+a' eg!a&an (ar!an "a'am "a'am a"+a' eg!a&an (ar!an
-p ( pas!en -p ( pas!en 1.
1. menmenga#ga#a'$a'$a*! a*! a"a"+a' +a' (ar(ar!an !an )a*)a*!en!en 2.
2. menmene'ae'a*a*an n ara ara mamaan an %an%ang bg ba! a! 3.
3. memmembanban&$ &$ )a*)a*!en !en memmem)ra)ra&e&eanan ara maan %ang ba!
ara maan %ang ba! 4.
4. menmengangan$r$ran an )a*!)a*!en en memmema*$a*$anan "a'am a"+a' eg!a&an (ar!an
"a'am a"+a' eg!a&an (ar!an -p ) pas!en -p ) pas!en 1.
1. menmenge#ge#a'$a'$a*! a*! a"a"+a' +a' (ar(ar!an !an )a*)a*!en!en 2.
2. menmene'ae'a*a*an n ara ara e'!me'!m!na!na*! %*! %angang ba!
ba! 3.
3. memmembanban&$ &$ )a*)a*!en !en memmem)ra)ra&!&!aann ara e'!m!na*! %ang ba!
ara e'!m!na*! %ang ba! 4.
4. menmengangan$r$ran an )a*!)a*!en en memmema*$a*$anan a"+a' "a'am eg!&an (ar!an
a"+a' "a'am eg!&an (ar!an
-p ' pas!en -p ' pas!en 1 1.. mmeennggee&&aa(($$!! )en&!ngn%a eber*!(an "!r! )en&!ngn%a eber*!(an "!r! 2
2.. MMeennggee&&aa(($$! ! aarraa menaga eber*!(an "!r! menaga eber*!(an "!r! 3
3.. AAggaar r ))aa**!!eenn
menge&a($! ara menaga menge&a($! ara menaga eber*!(an "!r!
eber*!(an "!r! 4
4.. MMeemmbbaann&&$ $ ))aa**!!eenn mema*$an "a'am mema*$an "a'am a"+a' (ar!an a"+a' (ar!an -p ( pas!en -p ( pas!en 1
1.. $$nn&&$$ mmeennggee&&aa(($$!! a)aa( )a*!en *$"a( a)aa( )a*!en *$"a( me'a$an a)a %ang me'a$an a)a %ang *$"a( "!aaran ,'e( *$"a( "!aaran ,'e( )era+a&
)era+a& 2
2.. mmeennggee&&aa(($$! ! aarraa maan %ang ba!
maan %ang ba! 3
3.. mmeemmbbaann&&$ $ ))aa**!!eenn mem)ra&ean ara mem)ra&ean ara maan %ang ba! maan %ang ba!
1 1
-p 1 pas!en -p 1 pas!en 1.
1. menmenge#ge#a'$a'$a*! a*! a"a"+a' +a' (ar(ar!an !an )a*)a*!en!en 2.
2. menmene'ae'a*a*an n ara ara berber"an"an"an "an %an%angg ba!
ba! 3.
3. memmembanban&$ &$ )a*)a*!en !en memmem)ra)ra&e&eanan ara ber"an"an %ang ba!
ara ber"an"an %ang ba! 4.
4. menmengangan$r$ran an )a*!)a*!en en memmema*$a*$anan "a'am
"a'am a"+a' a"+a' eg!a&an eg!a&an (ar!an(ar!an -p ' keluarga -p ' keluarga 1.
1. memen"n"!*!*$*$*!!an maan ma*a'*a'a( %aa( %angng "!ra*aan e'$arga "a'am mera+a& "!ra*aan e'$arga "a'am mera+a& )a*!en
)a*!en 2.
2. menmene'ae'a*a*an )en )engenger&!ar&!an &n &an"an"a "aa "ann gea'a"an en!* "e/!*!& )ara+a&an gea'a"an en!* "e/!*!& )ara+a&an "!r!
"!r! 3.
3. menmene'ae'a*a*an n ara ara mermera+aa+a& )& )a*!a*!enen "engan DD
"engan DD
sp ( keluarga sp ( keluarga 1.
1. me'me'a&!( a&!( e'e'$ar$arga ga memmem)ra)ra&e&eanan ara mera+a& )a*!en "engan DD ara mera+a& )a*!en "engan DD 2.
2. me'me'a&!( a&!( e'e'$ar$arga ga me'me'a$a$an an araara mera+a& 'ang*$ng )a*!en "engan mera+a& 'ang*$ng )a*!en "engan DD
DD
-p ) keluarga -p ) keluarga 1.
1. memmembanban&$ &$ e'$e'$argarga ma membemb$a& $a& a"a"+a'+a' a&!#!&a* "!r$ma( &erma*$ m!n$m a&!#!&a* "!r$ma( &erma*$ m!n$m ,ba&
,ba& 2.
2. memenne'ae'a**an /,an /,'''',+ $) ),+ $) )a*!a*!enen *e&e'a( )$'ang
*e&e'a( )$'ang
4
4.. aaggaar r ))aa**!!eenn
mema*$an eg!&an %ang mema*$an eg!&an %ang "!aaran ,'e( )era+a& "!aaran ,'e( )era+a& "a'am eg!a&an (ar!an "a'am eg!a&an (ar!an
sp ) pas!en sp ) pas!en 1
1.. mmeennggee&&aa(($$! ! **eeaa$$(( mana )a*!en mema(am! mana )a*!en mema(am! a)a %ang "!aaran a)a %ang "!aaran )era+a&
)era+a& 2
2.. mmeennggee&&aa(($$! ! aarraa e'!m!na*! %ang ba! e'!m!na*! %ang ba! 3
3.. aaggaar r ))aa**!!een n &&aa(($$ ara e'!m!na*! %ang ba! ara e'!m!na*! %ang ba! 4
4.. aaggaar r ))aa**!!eenn mema*$an eg!a&an mema*$an eg!a&an %ang "!aaran )era+a& %ang "!aaran )era+a& "a'am eg!a&an (ar!an "a'am eg!a&an (ar!an
sp 1 pas!en sp 1 pas!en 1
1.. mmeennggee&&aa(($$! ! **eeaa$$(( mana )ema(aman )a*!en mana )ema(aman )a*!en &en&ang a)a %ang
&en&ang a)a %ang
"!aaran ,'e( )era+a& "!aaran ,'e( )era+a& 2
2.. mmeennggee&&aa(($$! ! aarraa ber"an"an %ang ba! ber"an"an %ang ba! 3
3.. aaggaar r ))aa**!!een n &&aa(($$ ara ber"an"an %ang ba! ara ber"an"an %ang ba! 4
4.. aaggaar r ))aa**!!eenn mema*$an eg!a&an mema*$an eg!a&an %ang "!aaran )era+a& %ang "!aaran )era+a& "a'am eg!a&an (ar!an "a'am eg!a&an (ar!an
sp ' keluarga sp ' keluarga 1.
1. memengnge&e&a(a($! m$! ma*aa*a'a( 'a( %a%angng "!ra*aan e'$arga "a'am "!ra*aan e'$arga "a'am mera+a& )a*!en
mera+a& )a*!en 2.
2. memembmbanan&$ &$ ee'$'$ararga "ga "a'a'amam mengena'! &an"a "an
mengena'! &an"a "an gea'a DD
gea'a DD 3.
3. memembmbanan&$ &$ e'e'$a$argrgaa
1! 1!
)a*!en ara mera+a& )a*!en ara mera+a& )a*!en
)a*!en
sp ( keluarga sp ( keluarga 1.
1. agagar ar e'e'$a$argrga "aa "a)&)&
me'a$an "engan benar me'a$an "engan benar ara mera+a& )a*!en ara mera+a& )a*!en 2.
2. agagar ear e'$'$ararga &ga &ererb!b!a*a*a "ana "an &er'a&!( mera+a& &er'a&!( mera+a& e'$argan%a. e'$argan%a. -p ) keluarga -p ) keluarga 1
1.. aaggaar r ee''$$aarrggaa "a)a& member! ,ba& "a)a& member! ,ba& "engan &e)a& "an benar "engan &e)a& "an benar 2
2.. aaggaar r ee''$$aarrggaa "a)a& meng!nga& a)a %ang "a)a& meng!nga& a)a %ang )er'$ "!'a$an )a"a )er'$ "!'a$an )a"a )a*!en.
)a*!en.
6AT
6ATAATTAN AN ER-EER-EMBANMBANANAN
1" 1"
Nama
Nama : n%. : n%. DD N,.RM :07?985N,.RM :07?985
U
Umm$$rr ::3300 &&((nn RR$$aanngg ::eemm))aaaa
Tg'
Tg' CaCa&$ &$ Im)'emen&a*! Im)'emen&a*! E#a'$a*! E#a'$a*! era+a&era+a& 1@12 1@12 @201 @201 1 1 07.00 07.00 -p ' pas!en-p ' pas!en 1.
1. MenMeng!"g!"en&en&!/!!/!a*! a*! benben"a"abenben"a"a %ang "a)a& memba(a%aan %ang "a)a& memba(a%aan )a*!en
)a*!en
O : e'$arga )a*!en O : e'$arga )a*!en
menge&a($! ben"aben"a %ang menge&a($! ben"aben"a %ang "a)a& memba(a%aan )a*!en "a)a& memba(a%aan )a*!en S : -e'$arga menga&aan S : -e'$arga menga&aan *$"a(
*$"a( mena$(an mena$(an ben"aben"a ben"a %ang "a)a&
ben"a %ang "a)a& memba(a%aan )a*!en memba(a%aan )a*!en 2.
2. MeMengngamamananaan benn ben"a"abbenen"a"a %ang "a)a& memba(a%aan %ang "a)a& memba(a%aan )a*!en
)a*!en
S : e'$arga menge&a($! S : e'$arga menge&a($! ben"aben"a %ang "a)a& ben"aben"a %ang "a)a&
memba(a%an )a*!en memba(a%an )a*!en O : e'$arga mena$(an O : e'$arga mena$(an ben"aben"a %ang "a)& ben"aben"a %ang "a)& memba(a%aan )a*!en memba(a%aan )a*!en 3.
3. memengngaaararaan n araraa
mengen"a'!an ",r,ngan mengen"a'!an ",r,ngan b$n$( "!r! b$n$( "!r! S : S :
O : )a*!en &am)a b!*a O : )a*!en &am)a b!*a mengen"a'!an ",r,ngan mengen"a'!an ",r,ngan b$n$( "!r!n%a b$n$( "!r!n%a 4 4.. mmee''aa&&!!( ( aarraa mengen"a'!an ",r,ngan mengen"a'!an ",r,ngan b$n$( "!r! b$n$( "!r! RS : RS :
RO : )a*!en &am)a b!*a RO : )a*!en &am)a b!*a mengen"a'!an e!ng!nan mengen"a'!an e!ng!nan
S : S :
O : )a*!en &am)a m$'a! b!*a O : )a*!en &am)a m$'a! b!*a mengen"a'!an e!ng!nan b$n$( mengen"a'!an e!ng!nan b$n$( "!r!n%a "!r!n%a A : &$$an &era)a! A : &$$an &era)a! :!n&er#en*! "!(en&!an :!n&er#en*! "!(en&!an -e'.5 -e'.5 20 20