ISOLASI
DAI'
SELEKSIJAMUR
DAIU
BAHAN
DA]YPRODUK
PUPUK ORGANtr< ASAL
JEMBRANA
BALI
YANG
MEMPI]NYAI
KE}}I]{MPUAN MEI-ARUTKA]T FOSFAT
SEBAGAI
AGENBIOFERTILIZER
SKRIPSI SAi-IA}IA KIMIA
ATNY
VARITEA
06 932 023
JTMUSAN
KIMIA
FAI('LTAS
MATEMATIKA
DANILMU
PENGETAEUANAL{M
I,NIyERSITAS ANDALASPenelitid
tenhg
hol6i
dan seleksi janurdti
bahan dan produk pupuk orsanik yang nempunyai kcnmpuanddm
frelarutkan tbsfar tclah dilakukondni
bulon Februari 2010 sanpai Juni 2010di
Lenbagallfru
PenEelahuan Indonesia (LIPI) Bogor. Penelilian ini be{trjuan untuk menghor4ijanli peltrul lbslat dari bohando
produk puput orcFnilq mensidcntifi*lsi jenisjanu
pehrut fosLt, uji kelaruLn rosfat skala laboEloriun, JM mdahasilksn poduk biolenili4f.Hsil
isolasi dsri somPel komposlapesd
(kode Tr I dan Tr r) d.n ddi smpel tompos pabrik (kode T:r dm T,rdiidenlifiksisebagaijamur,ls2era,l/6spDariempelkonposlap.ncan(kode T',
diidentifikdi sebagai jamurPe,Eili,,
lP
Sedangkan dari smpel lanah sawai(kode Tr r) diidenrifir.lsi
sb.sai
janv
rl!.e|ja
tteilia
Daritii
kelarulan roslsrskala hboEbrium
jmur 7qrlsir16
.!p den8an kodc T2: n€miliki ketoatrpuanmelarulkd fosfat Fling baik, hal ini trlihai dan dimekr halomn€ yang icrbcntuk
lcbih
bes
ddi jenhjmur
yanslaii
taitu 4,2.n.
UjiakriviB
enzim PMI-No dilakuk.n pada msins ntsingspsiesjamr
T:: (,4rydrarl&sry), rn(t'enicilli1n
sp). r'3 |\WreIia
aerillia). tanur,!qpla,/l,r
,]P nemiliki aklivitas cMin PMF-aseFng paling besar yaitu
l,5l
qnirg6m. .,anur ,4rytla,r,r s/ digunal@ ebogai sgcnBAt].
t
?ENDAHULUANl.l L!t!.
BclrkangM$.l!h
Secm
penandhpi
pasti sislem pe]1sianorgmi( mnl.i
b.*emhaDS dib&basai belahd
bmi,
bait di nesaanrju
mdupunes
a berkemnang MavaralaiNlai
melihar herbacai nanflalyde
dapal dipeloleh dengd sydempetuim orgdilt
sepedi
linskdsm
yangblap
lcdasakel6llimy!
dtpat n.Dakonsumsi lrodnkpert
nid
yss
reladllcbih
shat
krena bebd
dri bal
linria
yae
daparncninbulks d@p,l
negali bagi keshalan.Petuim
orearik dapar didcfcnisiLu sebdsai siscm penselolen produksipertdid ydg
holislityog
ncndorcng dm meninglatkm kcscbale usro€losisrun\temslk
biolivcsitas,siklu
biologidd
akivilas biolositraL
de0ean nrenekankdtJda
pencsu@
inpuldri
ddm
dd
menegun,ldcda-cd
nckeis,
biolosis dm kullrn€lDdm
sislen pcrlanie oreoiknsukm
atau inpddri
16
Gl$emal)atd\
dikuregi dcnsu caralidat
nenssuakm pupukkidia butar.
pcstisid.a d.T bDnebahs
sinl€islaimya
Ddd
shtenpcndrie
orsdik
kelure
hulm
ald
yeg
hMonis
d
lesrsiaro
dinmlm&m ufirk
neninslalkekuetils
d,skulilrs
hNil pcrtarimsel€ligu
nedi.slatkankebn
d
hnmd
rerhadapscrdgr
hea
dmBerbagai jeds nikroorgdisnc hidup di
.lalm
lanllrda
mclalute
bobaluijenh
kegiatdy
s
nenguntbgkd
basi kehidrpan mathlul_malhluk laimya ataudense
katalain
nmjadikd
lman
menrunelinkdbasi
kelejut!tr
sit']us hid0pma{rluk-malhlul
tmi.
Tsahyag
noftalt@sm
olch unsur utuu *bagai berikulyairu panikel pdLikcl
nimEl,
snasislmmmdmhcwan,
sisGm l€hiduPd, aii,yd8
rerdapat dalah bennfi 6eb6 naupun
hisloslopit,
m€.sddug
tosenrdi
lNlm
arm
gdm
morgmik naupmoredik
scctralcrienq
berbngaigd
alau alnosfer ldanlcoi.
Oi. Nrds
lain lainl rpenymtdd
infornBi teknologi budidaya ydA dapat dilerdpkm pada sisldn Peilanimorsdil.
Uplta
yde
nulai
dilakukan adalan ncnpcrkcnolku bioLeknolosi dtltunsish
perbnimorydik
yaitu densdnemdl@lke
bcbcnpamikoo.s@ise
yas
dapar n rnhMtu per )ed
u
hrdoa
pcrg n.Lir F.srli
Pada
da@ya kcsubud
htn
lokalnmpalm
kuncikcbcrhdile
sistc-mr€tuie
orsdik
baik kcsubumfisjk.limia naulD
biologi. Ailakcsubm
IenhGlan baik
nala
ald
rercipra lingrung@!€dmme
lerusnaulul
pcEkrm
vmsdiingi.lm.
kete$edimhm
mako dm mikJo lerlenuhi dm akivitAsnilM4dnmc
r"nah
utuk
nenbrtu
kesubunnlda!
lnea leriasa.ltcdanfmlan nikroba
talah
mluk
meninsklku
dm
nefrpcrtaianla
kesubud ldah
dald
sisrcnpertdio orsbit
segal peniing. Peid mikroba didald
ta.,n
el.m
lain adabn dau llanghd4
pcnyimPdm semenmdd
pelep$an unrutKeberhasilm
pessrdh
mikroba unluk$j@
neningrltku
kesuhrtur hnrhDenend
p€nseranm ddi bqbasa disiplin ilnuscm
iertadu Pake nikobioloCrllnal
ncngawali dengm n€mpelajdi dm nengidcntifLksika\i €koloAimitrcorgdhnc
ymg
als
diruk@
sbasai biolenilizet (Pupul hayati). Sclmjuhva mikmrsmisnehdil
ielasi
danhan
dikembogbial<te pada LoMisilab.nlodm
mengguakMmedi!
burlan. Seleknnikrcorsdisn€ rcebut
beihsil
dibialrm.
nala
hru
dipeoleh
ealu
yug
dikchcndaki.kena
ti.rrk
s€nua spesiesIti
sutu
populdibe^ifar
cfekit
Selmjuya galurtdg
elektif diisolasidh
dilah*
pengljid
dilapmgm apakan
hdil
inokuldi
dapat menincla1kanP€Ilunblnd
dd
produksirdolrN.
Mikmorsdhmeydg
diinokulasihms
ssui
densd tondisilinglueu
ter&nq hms Il]mpu menyesuaikar densolllt@i
kondisi lingbgmdd
tidakklhh
bcMinc atau dinassa milmlsanisfre adi
l
Apabila nikroorCmisne ,ang diinokulsi culup efehif
ddm
neningkalkuhsil
ranms,
mala
iue6
Flejubya
adalanmmsembd*d
nerodeurdl
ukub
tedentu.lenudd
ttlap
b.rikutnya adalahnehbd
dm mcns€msuluh
Ddm
biddgpcneim
nikrohia tanan dapal dikelompoklo mcojadlnilrcbir
ncrugiku
(nencalop virus,jdu.
b3kdi
dm nenatode penggaasuhrdr
yangbcninrla! sebasai
hma
dm penyaldt)dd
nitrcbia
yanebemmfet
vaitu sejunlanj@u
dm
bakedydg
krena
kemnpbnya
n€latwatd
libSsi
mchbolisncnens@tugk
basi
pertmbubs
dd
pmdulsitdamo
Mikrobia lanahvus
nengmtursto
ini dapal dikalegonkd sebasai biofertilizcr arau pupuL [avuti rSada sdis
b€s
nussi mengmiuclm le6ebut dapar diba.gi nenjadi b{ib.$puhal yaitu peny€dia hde" peningkat kete6edi@
hd4
FnsonFol orgdnne pcnggmgsurandanj
Denguaibdnd
orgdik, pembeni
hmus.
pemmlap agngal hnah, dan pcionbal persenyawm aSrckimial
Irosior
remaut
uDsur hdamalio
vus
sdgat!.nlins
utlk
p€unbuid
tal1ms.
Prdrhall
rM4.
P bcsenyavadalm
bentuk Al P, Fc'P, a)c./!r'?r/-P,*d
gl@
pada rarunbdt
padaunmnya
P
bcncnyuM scbasai Ca_P^{lanva
p€ngikal,n P leNblL ncnyebabkan p€frbend puPul< P mcnjadi
lifti
cnsie!. schin88pc u
dibciku
ddm
lalm
linggi
lem
hdya mem,nf,^ik?n P selibr I()']0%ddi nulut
t
ydg diberikm, berani 7().90% puput P Etap bedda dalm rmln I IKckwgefisien@ pe.Egnn@n pupul P ini dapat diahsi dog@ berbrg.i
68,
-salah satu dimlarmya dengm
Demrfalkd
hirrobalclml
ibsli! sebagai?$$hFl-yanC menpunyd bebdopa k€ungeDle dimtaralai.
hen
energi, lidak ncnucmrilingkungo. ranpu neni.eka&m kel@t n P yeg teerap, menghalegi rcsempnv! P
olcn
usu
usu
pcnyerapd
ncnelldsi
tokshilasAlri
rcr'
dln
Mn:'
lerlwl p hnman pada tamlPupuk haldti atau biofeftilidr d&i nikJoba (jamur) Pelml foslat vanB diisol$i
d&i smpd konpos lapan8lo,lodpos pabrik.loah
swan
sdcr dd
urine disunakrrDAD
Y
I(ESIMPULAN DAN SARAN
Ddi
penelitim densu judul"Isolsi
d4
selcksij@u
ddi b'nD
dm pro,luk pupukors
i*
6al
Jenb(fua Baliy
g ncmpuyai temmpumnclarutk
rosldl
d.palL
Bahad&
produk pupukors
it
lidarncmiliki kemmpud
vds
sa
d'lm
nelaruik
loslal. Prcdul pupukorsaik
(konposlapdgo
de
konpos pubril)ncdiliki
kenmPumdlld
nclm&d
fosfal
Padabaln
ddd
pupul o'Emikyanu sbr€r
tidtl
diicmuk
jmu
yes
tmbuh
pada mcniu P€rlxnrbuiur,aa
dignnako, sedmgkm plda uinc adr
jsu
yee
lumbuh, tapi lidat henplnvaikendpMn
dald
nelaru&m losfat UnLukjmu
vmg didapal donwrp€l
lan'hsa*atr, nmpunyai kemmp@ dalm
nelmtko
aoslalr
Mcl.lui
uji
kelatutan losfat skala laborabnum,kendpue
dalam m€ldu{kn f$lat palins baik lerdapar pada smpel komlos labrik vaitu jctri sianr
AsP{sillr
I
Jcis janur
]ms
nemilik' kenampudnclddrs
losfal adaltll l1\Peryill1^ \P lekiciltiun !p. dan Mt'.e1lia ilterillia4.
Dai uji
aLrivis.€dim loslononode6e
spesicsjsmv
4:Peteillt6rt1
(b1\
ncniriki
nilai attiviias eMim scbesel.5l
uni/gm.
jdw
l'?nici iun lPlt
t)
nrefriliki nilaidllivilN
en,im scb6d 0,68divslm,
ddimur
Mvceliia steriilia(lr
r)neniliki
dlai akLi!iEs enzifr scbcsd 0,81unitE@
untuk
p€nchi
s€l@iuhryadihrapkm
biofeniliat
vans dihasilkm diaolitasikdlassmg
kelomm
agar kna dapat nelihat eiauhnda
penearuh pupukorg
ik
(tnnerliliz€r)
yms
dihailkm dari
jmu
pelml
losfat
dapat mcmp€naruhi-r
3.DAITAR PUSTAXA
,\tutu,W
1961. ltuodtctib" to Soil Mimbiolog.loli
Willey
dl\jE6tu,
M.
!91a.Intretuioa
b
Soit MtxobiotE).
Zd e.l. willeyEsrh
Lini!.d: Nry Dclhi.C@ln
7996.Penssuw
MittobdEenmfut
paAz BioelwloEif@eh
Be
tuM
LiEh,E@.
MnjakAstisijq€
vol-32No2Hlvlid, J.L.. J,D. B@lon., s-L Tislale.,
od
wL
N.l$n.
1999.tdii
Fedilir
atd Feftilizts. an lin<t$.rton to NuLidtMtDgdsnt
Sixlh ed, PEnti* HaU. Ncw JeNev.
Lehningei
A.L
lao0.DNED8at
AbLinn
/.
Vdeej lhenawuayaDereridah;
Teddand ddi
: Pdnciple 6f Biochenisfr. Jalorl! :Ols,
SR. W.D. Kemp€r dd R.D- ta.tsa- 1962 PlnqhakDitaiotto
Pld
crovt ,. soil Sci. Soc And. Prcc.26 .2?:1721?oMmgn,
P" Gopi C.2006. -at tatu Prcdrctiq of C@thReg"ler
a'd Ptbsphat8e Acti,ity bt PtuxPhat SalrhilizinE
BEkna
afrla
Iolmal ofBiot€.hrology 5 (4). 348-350.
Ra.rnidn -{-1995, Balden
P.lad
Fosf.nM
P.insferTm
&n
Kendptn
qa
dolm
tulmtkan
Jotfat,lMeding
Kmgrs N6ionslvl
HITL Jalcrta l2-15 Dsember 1995.L
6.
8
9,
Raq N.S. Subba. 1994.Mi*'ootghitu
Taull
&a
Petubuhd
I@
?derbit Univmirs lndon6i.(,r
rEs)-
Jalant ltal,2?4
216-10. Rosmslm A, Yn*ono Nw. 2cfr2.
Ilnt
KesftumTtuh
vngtqlald:I l. salisbury, F.B. dtu c-w. Ross. 1995. FrrDlrg,
Imrrrzn-
Terj€n5ltuDr.Lukna d6 Sumaryono. Pensbit 11!r Bddung
12. Sdcbd, P'A.
19t.
Sirar.ro
Penq.loll@ lanah Tropit@'tdjenain
Ann Hatun. Pdsbit ITB: Bddung
13, Smirh, LH., F.E. Allien
ud
DA.S
lid*.1961. Evaluatiotd
PlvntptnEtbtia
ar soiltndlant
Soil Sci. Soc.?N.
25 |lot
L Il.
14. Scpedi, C, 1983.
,tfd
dd, C,t Tziah. tPB : Bocati