TAJUK 1 SEJARAH AWAL MALAYSIA

(1)

TAJUK 1

SEJARAH AWAL MALAYSIA

Masyarakat dan sistem pemerintahan tradisional

Masyarakat zaman pra-sejarah

Masyarakat Melayu tradisional

Kerajaan Melayu awal

Kerajaan Melayu Melaka

Kedatangan kuasa penjajahan

Penjajahan Portugis dan Belanda

Perluasan kuasa dan pentadbiran Inggeris

Penjajahan Jepun

(2)

Zaman /Tahun Ciri-ciri utama Kawasan

Paleolitik

(Zaman Batu

Awal)

35,000 tahun lalu

• Tinggal dalam gua • Kegiatan

utama-memungut hasil hutan dan memburu

• Mula menggunakan

alat-alat batu yang kasar dan ringkas

Kuala Tampan, Perak Gua Niah, Sarawak Tingkayu, Sabah

Mesolitik

(Zaman Batu

Tengah)

11,000 tahun lalu

 Gua dan ada yang tinggal

di tebing sungai dan tasik.

 Mula bercucuk tanam

 Peralatan batu yang lebih

halus buatan

 Mula membuat tembikar

daripada tanah liat

Gua Cha, Kelantan Gua Kecil, Pahang Gua Kepah, Kedah Jenderam Hilir,

Selangor

Gua Madai, Sabah Gua Gamantang,

Sabah

Gua Niah, Sarawak

MASYARAKAT ZAMAN PRA-SEJARAH

(3)

Zaman /Tahun Ciri-ciri utama Kawasan Neolitik

( Zaman Batu Baru )

5,000 tahun lalu

Alat-alat batu lebih sempurna Mula menternak binatang

Mula berhubung dengan

masyarakat tempat lain dan perdagangan bermula.

Mencipta dan menggunakan alat

perhiasan

Gua Cha, Kelantan Gua Kecil, Pahang Gua Kepah, Kedah Jenderam Hilir,

Selangor

Gua Madai, Sabah Gua Gamantang,

Sabah

Gua Niah, Sarawak

Zaman Logam (Zaman Gangsa-Besi) 2,500 tahun lalu

•Penduduk semakin ramai

Petempatan di kawasan lapang

khasnya hampir sungai

Mula menggunakan peralatan

logam

Kehidupan lebih teraturr -menetap

di satu tempat

Mempunyai adat resam yang

Sungai Lang, Sungai

Langat, Selangor

Sungai Muar, Johor Sungai Tembeling,

Pahang

Sungai Terengganu,

Terengganu

Kota Gelangi, Johor

(4)

MASYARAKAT MELAYU TRADISIONAL

• Masyarakat tradisional – “masyarakat yang belum

terdedah dengan proses pemodenan yang dicetuskan

oleh Revolusi Perindustrian pada abad ke 18”

• Masyarakat tradisional Melayu terdiri 2 peringkat:

–

Masyarakat Melayu feudal zaman Kesultanan Melaka

–

Masyarakat Melayu sebelum penjajahan Inggeris

• Agama dan budaya:

–

Peringkat awal – pengaruh anismisme

–

Awal abad 1 dipengaruhi oleh kebudayaan dan agama

Hindu- Buddha

–

Bermula abad ke 10 mula menerima Islam.

• Sistem ekonomi – ekonomi saradiri : bertani,

(5)

MASYARAKAT MELAYU TRADISIONAL

Sistem Politik

• Sistem politik berasaskan struktur masyarakat feudal yang

terdiri daripada kelas-kelas sosial - dipengaruhi oleh sistem

kasta agama Hindu

• Terbahagi kepada dua kelas/peringkat:

1. Golongan pemerintah/kelas atasan: raja dan golongan bangsawan

• Raja berkuasa mutlak

• Konsep daulat dan derhaka

2. Golongan yang diperintah/kelas bawahan: rakyat biasa iaitu peniaga/pedagang, buruh (mahir dan biasa) dan hamba.

• Pentadbiran:

(6)

KERAJAAN MELAYU AWAL

• Awal abad 1 hingga sekitar abad ke 13 • Kebanyakan berpusat di kawasan

pantai atau sungai

• Pelabuhan perdagangan • Pengaruh Hindu-Buddha

• Kerajaan Funan muncul sebagai

sebuah kuasa terkuat di Asia Tenggara abad 1 hingga 6

• Kerajaan Srivijaya sebagai kuasa politik terkuat abad 7 -11

• Majapahit kuasa terkuat abad 13 selepas kejatuhan kerajaan

Singhasari di Jawa.

• Keagungan Majapahit berakhir dgn kemunculan kerajaan Melaka

CONTOH KERAJAAN Kepulauan Melayu

• Kutei (Borneo)

• Majapahit, Singhasari & Mataram (Jawa) • Funan (Sg. Mekong) • Champa (Vietnam) • Srivijaya (Sumatera) Semenanjung Tanah Melayu

• Kedah Tua, Kedah

• Gangga Negara, Perak • Chih-Tu, Kelantan

• Tan-tan, Terengganu • Langkasuka, Patani

(7)

KERAJAAN MELAYU MELAKA

• Dibuka oleh Parameswara @ Raja Iskandar Shah sekitar

tahun 1400.

• Kegemilangan Melaka (hampir satu abad – abad 15 dan awal

16):

– Empayar jajahan yang luas di rantau Melayu – Pusat perkembangan Islam

– Pusat perdagangan dan pelabuhan antarabangsa

– Mempunyai hubungan diplomatik dengan kuasa seperti Jawa, China dan India

– Bahasa Melayu sebagai lingua franca

• Jatuh akibat serangan Portugis 1511

• Kejatuhan Melaka membawa kemunculan kerajaan Melayu

Riau

(8)

KERAJAAN MELAYU MELAKA

FAKTOR KEGEMILANGAN

• Geo-strategik

– Jalan perdagangan di antara barat dan timur

• Ekonomi

– Pusat perdagangan terkenal

– Bahan asli/rempah ratus

– Harga barang rendah

– Sistem cukai dan matawang teratur

• Politik dan pentadbiran

– Sistem pentadbiran cekap dan tersusun

– Sistem perundangan adil (Undang-undang Laut dan

Hukum Kanun Melaka

(9)

KERAJAAN MELAYU MELAKA

KEJATUHAN:

FAKTOR DALAMAN

• Pemerintahan sultan lemah

• Pentadbiran negeri yang

kucar kacir

• Permusuhan orang Melayu

dan Tamil- Muslim

• Kegiatan perdagangan

merosot

• Orang Laut tidak membantu

semasa perang

KEJATUHAN:

FAKTOR LUARAN

• Kekuatan Portugis

• Sikap tidak jujur saudagar

asing

• Pedagang beralih ke

pelabuhan lain

• Penemuan jalan

perdagangan baru (Tanjung

Harapan)

(10)

KEDATANGAN KUASA PENJAJAHAN

Penjajah Tempoh Catatan

Portugis 1511- 1641 (130 tahun)

Tertumpu di Melaka

Kesan dari segi budaya dan agama

Belanda 1641– 1824 (183 tahun)

Tumpuan lebih ke Indonesia Kesan tidak besar

Inggeris 1824– 1942 1945– 1957

Seluruh Tanah Melayu, Sabah dan Sarawak Kesan besar kepada sistem politik, ekonomi

dan sosial

Tentangan hebat daripada rakyat

Jepun 1942– 1945 Keseluruhan Tanah Melayu

Kesan kepada hubungan antara kaum  Tentangan rakyat

(11)

PENJAJAHAN PORTUGIS

1511-1641

• Matlamat kedatangan di Kepulauan

Melayu:

– Kuasa/kekayaan, perdagangan dan

penyebaran agama Kristian

• Kesan:

– Masyarakat Serani

– Bahasa dan tulisan; tulisan rumi dan

beberapa perkataan seperti jendela, almari,

garpu, tuala, palsu.

(12)

PENJAJAHAN BELANDA

1641– 1824

• Menubuhkan Syarikat Hindia Timur Belanda pada

1602 untuk menguasai perdagangan rempah di

kepulauan Melayu

• 1641- Belanda menyerang Portugis di Melaka

dengan bantuan kerajaan Melayu Johor

• Penjajahan tertumpu di Indonesia dan Melaka di

Tanah Melayu.

• Pusat utama di Betawi (Jakarta)

• Cuba menguasai perdagangan kain di India dan

bijih timah di negeri2 Melayu

• Pemerintahan berakhir dengan Perjanjian Inggeris

Belanda (Perjanjian London) pada 1824

(13)

PENJAJAHAN INGGERIS

• Matlamat:

• Meluaskan perdagangan

• Mendapatkan sumber bahan mentah

• Persaingan dengan kuasa Eropah lain

• 1786 Francis Light menduduki Pulau Pinang

• 1819 Stamford Raffles menduduki Singapura selepas

membuat perjanjian dgn Temenggong Abdul Rahman

Johor

• Wujud persaingan antara Inggeris di Singapura dan

Belanda di Melaka

• Persaingan tamat dengan Perjanjian Inggeris-Belanda

17 Mac 1824.

(14)

Perjanjian Inggeris-Belanda 1824

 Belanda

 Mengiktiraf Singapura sebagai pelabuhan British

 Tidak membuat sebarang perjanjian dan persetiaan dengan mana-mana raja dan sultan di Tanah Melayu

 Menyerahkan Melaka kepada Inggeris

 Menyerahkan kepentingannya di India kepada British

 Inggeris

 menyerahkan Bengkulen (Bangkahulu) kepada Belanda

 Tidak membuat sebarang perjanjian dan persetiaan di Sumatera • Kesan :

 Kepulauan Melayu terbahagi kepada 2 kawasan geopolitik iaitu pengaruh Inggeris dan Belanda

 Berakhirnya empayar Melayu Johor-Riau kerana Johor dikuasai oleh Inggeris manakala Riau telah dikuasai oleh Belanda

 Pembahagian negeri-negeri di Tanah Melayu seperti Negeri-negeri Selat

(15)

PENTADBIRAN INGGERIS

• Negeri-negeri Selat (1826)

– Singapura, Melaka dan Pulau Pinang

• Sistem Residen (1874-1888)

– Perak, Selangor, Sg Ujong, Pahang, Negeri

Sembilan

• Negeri-negeri Melayu Bersekutu atau NNMB (1896)

– Perak, Selangor, Pahang dan Negeri Sembilan

• Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu atau NNMTB

(1909-1919)

– Kelantan, Terengganu, Perlis, Kedah dan Johor

(16)

FAKTOR CAMPUR TANGAN INGGERIS

 Ekonomi

 bahan-bahan mentah

 sumber ekonomi

 Kebimbangan campurtangan kuasa asing lain

 Persaingan dengan kuasa Eropah lain

 Ketidakstabilan politik di negeri-negeri Melayu

(anarki)

 Masalah politik; perebutan kuasa, perang

saudara dan juga kegiatan lanun

(17)

Negeri-negeri Selat (NNS)

 Melaka, Pulau Pinang dan Singapura

digabungkan di bawah satu pentadbiran pada

1826

 Singapura ibu negeri dan pusat pentadbiran NNS

bermula 1832

 Ketiga-tiga negeri maju sebagai pelabuhan, aktiviti

ekonomi semakin baik dan ancaman lanun dapat

dikurangkan

 Bermula pada tahun 1850-an negeri-negeri Selat

mula menimbulkan masalah dan Inggeris mula

menunjukkan minat kepada negeri-negeri lain

(18)

Sistem Residen

Perjanjian Pangkor pada 20 Januari 1874

• Perjanjian di antara Raja Abdullah dan Inggeris

untuk mengatasi

– isu perebutan kuasa (perang saudara antara Raja

Abdullah dan Raja Ismail)

– krisis dan kekacauan oleh kongsi gelap Cina (Perang

Larut)

• Kesan :

– Negeri Melayu terpaksa menjadi negeri di bawah

naungan Inggeris.

– Sultan perlu menerima nasihat pentadbiran daripada

Inggeris melalui sistem Residen

(19)

Sistem Residen

• Sistem Residen:

– Inggeris memerintah secara tidak langsung melalui

institusi politik yang sedia ada

– bermatlamat untuk mengawal keamanan melalui

pengenalan sistem pentadbiran dan undang-undang,

pungutan cukai dan memajukan ekonomi dengan

eksploitasi sumber asli yang ada

• Residen berperanan

– Menasihati Sultan dalam hal pentadbiran kecuali hal ehwal

agama Islam dan adat resam Melayu

• Majlis Mesyuarat Negeri ditubuhkan untuk

membincangkan pentadbiran dan masalah orang

Melayu – tetapi keanggotaan di kuasai oleh orang

(20)

Kelemahan Sistem Residen

• Residen menerima arahan dari Inggeris dan bukan dari

Raja

• Gaji dibayar oleh negeri Melayu dan bukan oleh Inggeris

• Tiada panduan khusus bidang tugas Residen

• Perhubungan dengan Gabenor NNS jauh menyebabkan

kuasa Residen tidak dapat dikawal

• Sikap negatif Residen

– mengubah sistem pemerintahan tradisi

– memerintah mengikut cara tersendiri dengan pengetahuan tentang Negeri-negeri Melayu yang terbatas

– tidak memahami dan menghormati adat resam, sikap, pandangan hidup dan sistem sosial orang Melayu

– tidak menghormati kedudukan Sultan dan pembesar tempatan

• Sultan tidak mahu menerima nasihat Residen

• Wujud ketidak-seimbangan dalam pembangunan di

Negeri-negeri Melayu

(21)

Negeri-Negeri Melayu Bersekutu (NNMB)

• Kelemahan Sistem Residen membawa kepada

penubuhan NNMB

• 1 Julai 1896, Perjanjian Persekutuan di antara pihak

Inggeris dengan Raja-Raja Melayu - menyatukan

pentadbiran Perak, Selangor, Pahang dan Negeri

Sembilan - diketuai oleh Residen Jeneral

• Frank Swettenham - Residen Jeneral pertama

• Kuala Lumpur ibu negeri bagi NNMB

• Majlis Mesyuarat Raja-Raja Melayu (DURBAR)

ditubuhkan

• 1909 - Inggeris menubuhkan Majlis Mesyuarat

Persekutuan untuk menambah kuasa Sultan dan Residen

• 1910 - jawatan Residen Jeneral diganti dengan jawatan

(22)

Kesan Pentadbiran NNMB

• Berlaku pemusatan kuasa di tangan Residen

Jeneral di Kuala Lumpur - keputusan penting

diputuskan oleh Residen Jeneral

• Kuasa Sultan semakin lemah dan berpusat

pada agama Islam dan adat istiadat Melayu

sahaja

• Kerajaan negeri hilang kuasa perundangan

dan pentadbiran

• Pengambilan lebih ramai pegawai Inggeris

daripada masyarakat tempatan di jabatan

persekutuan

(23)

Kesan Pentadbiran NNMB

• Pembahagian kuasa antara kerajaan persekutuan

dengan negeri tidak jelas dan memihak kepada

kerajaan persekutuan

• Hasil negeri, cukai dan kewangan terletak

ditangan kerajaan pusat menyebabkan kerajaan

negeri tiada sumber kewangan yang kukuh

• DURBAR tidak berfungsi kerana Residen Jeneral

enggan ikut nasihat

• Orang Melayu tidak dapat menikmati keuntungan

dari pembangunan dan pentadbiran negeri

(24)

Negeri-Negeri Melayu Tidak Bersekutu

• Perjanjian Bangkok 10 Mac 1909 – membentuk NNMTB

• Kelantan, Terengganu, Kedah dan Perlis disatukan di

bawah satu pentadbiran. Johor menyertai pada 1914.

• Seorang penasihat Inggeris dilantik di setiap negeri

tersebut

• Pentadbiran di bawah kawalan Pesuruhjaya Tinggi

• Sultan di NNMTB diberikan kebebasan dalam pentadbiran

dan penasihat Inggeris bertindak sebagai penasihat

semata-mata

• Urusan hal ehwal pentadbiran dilaksanakan oleh

pembesar tempatan

• Majlis Mesyuarat Negeri ditubuhkan sebagai majlis

(25)

Dasar Desentralisasi (Pengagihan kuasa)

• Diperkenalkan di NNMB kesan dari rasa tidak puas hati Sultan

dan pemusatan kuasa di tangan Residen Jeneral

• Tujuan

– Untuk membentuk Persekutuan Tanah Melayu (dengan NNMTB) – Langkah berjimat cermat Inggeris ekoran kemelesetan ekonomi

• Kuasa utama pentadbiran, kewangan dan perkhidmatan yang

sebelum ini dikuasai oleh kerajaan pusat diagihkan kepada

kerajaan negeri

• Dilaksanakan secara berperingkat antara tahun 1920-an

hingga 1930-an

• Kuasa Sultan/Raja-Raja Melayu, Majlis Mesyuarat Negeri dan

Residen telah dikembalikan

• Kuasa-kuasa penting masih dipegang oleh kerajaan pusat

• Tidak dapat dijalankan sepenuhnya apabila Jepun

(26)

PENJAJAHAN INGGERIS DI SARAWAK

• James Brooke menjadi Gabenor Sarawak (1842)

selepas membantu Raja Muda Hashim

menghapuskan ancaman pemberontakan

• Keturunan Brooke mentadbir Sarawak sehingga

1941.

• Dasar penjajahan Brooke :

– Memperkenalkan sistem pentadbiran baru seperti

sistem mahkamah, undang-undang jenayah, sistem

matawang, ukur timbang, memisahkan penempatan

berasaskan ras.

– Perlembagaan Sarawak

– Menggalakkan kemasukan pedagang dan pelabur

asing untuk mengembangkan ekonomi

(27)

PENJAJAHAN INGGERIS DI SABAH

(BORNEO UTARA)

• Perluasan kuasa Inggeris di Sabah bermula dengan siri penjualan tanah pajakan di antara beberapa pedagang Inggeris; (Charles Lee Moses, Joseph Torrey, Baron Von Overbeck dan Alfred Dent).

• Alfred Dent menubuhkan Syarikat Berpiagam Borneo Utara 1881 untuk mentadbir Sabah.

• Syarikat menerima “Piagam Diraja” dari kerajaan Inggeris yang memberikan hak Inggeris mengawal pentadbiran Sabah seperti perlantikan pegawai dan hubungan luar.

• Majlis Penasihat ditubuhkan untuk membantu pentadbiran yang dianggotai sepenuhnya oleh orang Inggeris.

• W.H Treacher ialah Gabenor Sabah pertama

• Syarikat melaksanakan dasar perluasan kuasa dan menguasai wilayah-wilayah di Sabah daripada tangan pembesar tempatan.

(28)

PENJAJAHAN JEPUN

• Penjajahan berlangsung - 15 Februari 1942

hingga 15 Ogos 1945

• Seluruh Tanah Melayu dan Singapura ditawan

dengan hanya mengambil masa selama 70 hari

sahaja

• Penjajahan yang singkat tetapi memberikan kesan

yang besar kepada masyarakat Malaya

• Kemenangan Jepun membuktikan bahawa

bangsa Asia boleh menentang dan mengatasi

bangsa Eropah

• Jepun berundur selepas kalah dalam Perang

Dunia Kedua 1942.

(29)

Faktor kejayaan Jepun

Kelemahan pihak

Inggeris

 Tidak bersedia

 Kelemahan pertahanan

laut

 Semangat perang yang

rendah

 Tentera yang masih muda

dan tidak mempunyai

pengalaman dalam

peperangan

Kelebihan tentera

Jepun

 Terlatih dan bersemangat

tinggi

 Pegawai bekebolehan

seperti Yamashita dan

Tsuji

 Persediaan peperangan

yang rapi

 Taktik peperangan yang

baik dan praktikal

(30)

Kesan pendudukan Jepun

Politik

• Slogan ‘Asia untuk Asia’ berjaya

menaikkan semangat nasionalisme

• Jepun galakan nasionalisme Melayu

– agenda untuk kuasai sumber

ekonomi

• Mewujudkan kesedaran politik di

kalangan masyarakat tempatan

• Gerakan menentang Jepun

• Parti Komunis Malaya

• MPAJA (Malayan People’s Anti Japanese Army) ditubuhkan untuk menentang Jepun

• Force 136 gerakan bawah tanah yang terdiri daripada bekas tentera British dan gerila Melayu untuk