176046261-gramatika-lantzeko-ariketak

(1)

1

ARIKETAK

ADITZA: INDIKATIBOA ORAINALDIAN

1. FITXA

ARIKETAK

Bete hutsuneak aditz egokiarekin.

(nor-nork / nor-nori-nork)

• Nor gonbidatu zure urtebetzera aurten? • Haiek niri oraingoan ez egia osoa kontatu.

• Futbolari horrek partida hasieran ostikoa eman entrenatzaileari. • Zeinek jo nor, entrenatzaileak ala jokalariak?

• Orain nik ohartxo bat idatziko irakasleari den-dena azaltzeko. • Aizu, barkatuko baina, hori da zure lekua?

• Amak hor eseri umea eta lasai-lasai joan da. • Zeukan diru guztia lapurtu bart.

• Langile batzuek aizkorak zaku horretan sartu . • Horiek zuri ez gertatutako guztia kontatu.

Jarri aditz egokia.

(nor / nor-nork)

• Ni lehen Edurekin geratu zinera joateko. • Baina gure amak ezin gu eraman. • Filma amaitzean hurbilduko aitarekin.

• Ezin palomitak guk eraman, debekatuta dagoelako. • Hala ere, bertan ere saltzen omen gozokiak. • Haiek gu ez etxera eramango.

• Zuk eramango ?

• Aitak ez ezezagunak autoan ekartzen. • Zu ez horretaz konturatu?

• Nik ez inoiz ezezagun bat gure autoan ikusi.

Inguratu aukera zuzena.

(nor-nori / nor-nori-nork)

• Nori ahaztuko (zaio/dio) bihar baloia ekartzea?

• Hurrengoan nik zuri ez (zaizu/dizut) bideojoko hori utziko. • Eguraldi txarrak plana zapuztu (digu/zaigu) guri.

• Haiei futboleko kromoak putzuan erori (zaizkie/dizkie). • Gaur amari loreak eraman (zaizkit/dizkiot) nik. • Pilota errekara jausi (zaie/die) umeei.

• Karta horiekin ez (zaigu/diguzu) irabaziko.

• Plastilinaz egindako irudiari zulo batzuk egin behar (dizkiogu/zaizkigu). • Nahi izanez gero, hemen dudana trukatuko (zaizu/dizut).

3 2 1

(2)

214

쮿 EGIZU 1 DBH 쮿 FOTOKOPIATZEKO MATERIALA © ZUBIA, S. L. / SANTILLANA EDUCACIÓN, S. L. 쮿

1

ARIKETAK

ADITZA: INDIKATIBOA ORAINALDIAN

1. FITXA

Markatu aukera zuzena.

(nor / nor-nork / nor-nori-nork)

• Ikaskideari ez dizkio matematikak gustatzen. Ikaskideari ez zaizkio matematikak gustatzen. • Anderrek lagunak etxera eraman dizkio.

Anderrek lagunak etxera eraman ditu. • Saskibaloikoek entrenatzailea agurtu diote.

Saskibaloikoek entrenatzailea agurtu dute. • Horretaz oso azkar konturatu dute.

Horretaz oso azkar konturatu dira. • Gurasoek ez digute oharra sinatu guri.

Gurasoek ez dituzte oharra sinatu guri. • Eskupilotan aritu dute egun osoan.

Eskupilotan aritu dira egun osoan.

• Haiek kalean aurkitutako txakurra jipoitu egin diote. Haiek kalean aurkitutako txakurra jipoitu egin dute. • Horrelakorik ez zaie animaliei egin behar.

Horrelakorik ez zaizkie animaliei egin behar. • Bestela udaltzainek zuri isuna jarriko dizute. Bestela udaltzainek zuri isuna jarriko zaizue. • Laster ordainduko zaizu jarritako isuna.

Laster ordainduko diezu jarritako isuna.

(3)

1

ARIKETAK

ADITZA: INDIKATIBOA ORAINALDIAN

2. FITXA

Markatu aditz egokia.

• Haiek irakasleari bere liburua eskatu...

du. diote.

• Bertsolari horrek gaia ahaztu... dituzue. du.

• Normalean, gai-jartzaileek gaiak asmatu egiten... diezue. dituzte.

• Zuek aldizkariotako pertsonaiak ondo ezagutzen... diote. dituzue.

• Zuek haiei institutuko oharra erakutsiko... dituzte. diezue.

• Ahapaldi horiei guk hitz bat kenduko... zaio. diegu.

• Berba horiek guk hor jarri ahal... diegu. ditugu.

• Olerki horiei zerbait falta... dizkie. zaie.

• Hori egiteko zuk tekla hori sakatu beharko... duzu. diozu.

• Liburu horri lizuna atera... zaie. zaio.

Bete hutsuneak.

• Txerrizalea txerrikumeei hurbildu harrapatzeko. • Baso horretako katagorriei jende asko hurreratzen . • Arratoiek zenbait gaixotasun transmititzen gizakiei.

• Narrasti harrapariek harrapakin handiagoei ere eraso egiten . • Tukanek elkarri baiak pasatzen mokotik mokora.

• Burruntziaren bizitzak aste batzuk baino ez irauten.

• Puma emeak ernaldiaren ondoren arrari ez hurbiltzen uzten. • Kameleoiak intsektuak harrapatu eta oso-osorik irensten . • Arrabioak buztana galtzen badu, berehalaxe hazten beste bat.

2 1

(4)

216

1

ARIKETAK

ADITZA: INDIKATIBOA ORAINALDIAN

2. FITXA

Egin esaldiak aditz hauekin.

• zaitut: • dizkidate: • zaizkigu: • dituzte: • die: • zaigu: • diete: • ditu: • naute: • zaizkie:

Ezabatu oker dagoen aditza.

• Laborategietan txertoak egiteko bakterioak erabiltzen (dituzte/dizkiete). • Sukarra dugun guztietan arnas-erritmoa bizkortzen (zaigu/dizkigu). • Medikuntza ikasten dutenei sendagileak deitzen (zaie/zaizkie). • Aneri txertoa eman (zaizkio/diote) arazorik ez izateko. • Hori entzuteak min ematen (zait/dit).

• Sendagai hori gauero hartu behar izaten (naiz/dut).

• Erizainak egunero jarriko (dizu/zaizu) termometroa ospitalean. • Erietxean ez (dute/diote) esaten gaixoari zer duen?

• Bulegari horrek gu oso txarto tratatu (digu/gaitu). • Zeini galdetu ahal (digu/diogu) errezetei buruz?

4 3

(5)

1

ARIKETAK

ADITZA: INDIKATIBOA ORAINALDIAN ETA LEHENALDIAN

3. FITXA

ARIKETAK

Ezabatu oker dagoen aditza.

(orainaldia)

• Gero eta ordenagailu meheagoak egiten . (dituzte/dizkiote)

• Programak gordetzeko erabiltzen denari memoria deitzen . (dio/zaio) • Ideia horiek edonori bururatzen . (zaizkio/dizkio)

• Informatika edonori ez gustatzen. (zaizkio/zaio) • Aurten lan guztia informatizatu egin . (zaie/dute) • Ikertzaileak datuak biltzen . (ditu/dit)

• Lagunari lanak Ikerrek egiten internetez. (dio/dizkio) • Ikustean oso pozik hartu zuen gurasoek. (naute/didate) • Mezua nik laster bidaliko . (didazu/dizut)

• Etxekonekoari ez inork hitz egiten beti ordenagailuaren aurrean dagoelako. (dio/dizkio)

Bete hutsuneak.

• Film horiek zineman ikusiko .

• Aktore batzuei ez makillajea jartzea gustatzen.

• Obra amaitutakoan eszenaurrera hurbilduko aktore guztiak agurtzera. • Antzeztutako obrari, nire ustez, umore apur bat falta .

• Zuek antzokira nork eramango ?

• Antzezle guztiak zuzendariak eraman bere autoan. • Antzezpena oso dotore atera aktore errumaniarrai. • Ikasle horiek oso gustuko antzerkigintza.

• Gaur erosi dituzuen margoak guk horiei eman . • Zuek gu ez engainatuko negar plantak eginez.

Osatu esaldiok aditza orain eta lehen aldian jarriz:

(lehenaldia eta orainaldia)

• Aurreko urtean auzoan guretzako jokoak jarri . • Jarlekuetako burdinari herdoila atera . • Herdoildutako kale-argiak ere iaz kendu .

• Txakurrak arbolara hurbiltzen -ean,arbola jausi egingo dela ematen du. • Ez lehengoan kontatu arbolarena.

• Halaxe da, aste honetan haritza ere bota egin .

• Hiltzear omen zegoen, baina sustraitik erauzi herenegun. • Bankuan jesartzen zen agurea ere hil egin .

• Anbulantzian eraman omen , sirena joka.

• Atzo ilunabarrean jesartzen zen bankuari loreak jarri umeek.

3 2 1

(6)

218

1

ARIKETAK

ADITZA: INDIKATIBOA ORAINALDIAN ETA LEHENALDIAN

3. FITXA

Aukeratu aditz zuzena eta idatzi.

(lehenaldia, nor / nor-nork, zer-nork / nor-nori-nork)

• Umetxoak hatz lodia begian jarri . (zidan/zait). • Nik eskua begitartetik kendu . (nituen/nion) • Hala ere, haserre bizian jaiki . (zuen/zen) • Niregan konfiantza . (zion/zuen)

• Azkenean izena eman txapelketan. (zen/zuen)

• Appa nepaldarra hamazazpigarren aldiz igo mendirik garaienera. (zuen/zen) • Guk Ikerneri eskatu izan behar izan goiko lokaleko giltzak. (zitzaizkion/genizkion) • Orain dela sei urte ezagutu zuek elkar. (zenuten/zineten)

• Umeek elkar jotzen haserretzen zirenean. (ziren/zuten) • Futbolean ostikoa eman Andoniri. (zuten/zioten)

(7)

1

ARIKETAK

ADITZA: INDIKATIBOA LEHENALDIAN

4. FITXA

ARIKETAK

Ezabatu oker dagoen aukera:

(nor / nor-nori /zer-nork / nor-nori-nork)

• Ayrton Senna omendu (zuten/zioten) Monakoko sari nagusian. • Bi aldiz jokatu (zuen/zen) egun berean pilotari horrek.

• Jokatzen hasi aurretik elkarri bostekoa luzatu (zuten/zioten). • Gasteiz parean bukatu (zuen/zen) etapa.

• Taldekide ohiari ea nola zegoen galdetu (zuten/zioten) kazetariek. • Zuek guri ez (zeniguten/zenuten) ezer esan azken partidaz. • Mediku horrek txirrindulariei dopatzen lagundu (zuten/zien). • Maillota ez omen (zion/zitzaion) gustatzen bizikletazale horri. • Atzoko ariketa egiteko indar handia behar (genituen/genuen). • Belaontziak oso gustuko (zitzaizkion/zituen) txikitan.

Aukeratu zuzena eta idatzi.

• Atzo eguraldi txarra egin Euskal Herri osoan. (zen/zuen)

• Hodeiak eta ostarteak zeudenez, arropak ez zabaldu. (ginen/genituen) • Haizea zela eta, errotak jausi egin . (zituzten/ziren)

• Mendialdean euri asko egiten zuenez, zinemara joatea erabaki zuek. (zineten/zenuten) • Egun euritsu horretan guri apunteak kale gorrian erori . (zizkigun/zitzaizkigun)

• Aitak astelehenean ez (ni) kotxez eraman institutura. (ninduen/zidan)

• Nik motorra eraman behar izan pasa den astean, ordurako heltzeko. (nuen/nintzen) • Zortzietako trena galdu esnagailua ez jartzeagatik. (zenuten/zineten)

• Atzo haiek mehatxatu lekua kendu nielako. (zidaten/ninduten)

• Umeak aitonari hurbiltzen beti ipuinen bat kontatzen zielako. (zitzaizkion/zizkioten)

Erantzun galderei aditzari erreparatuz.

• Nork eraman zintuen eskolara ? (aita) • Zer esan zizun Anek? (gezur galanta) • Nor ekarri zenuen autoz? (auzokoa) • Nork aukeratu zuen lekua? (gu)

• Non erosi zenion joko hori semeari? (Donostia) • Gozoki guztiak jan zizkizun txakurrak? (bai) • Zuek zapuztu zenioten plana Anderri? (ez) • Nori egokitu zitzaion arbelean idaztea? (ni)

• Ipuineko sorginei zer gertatu zitzaien? (ginarra galdu) • Aipatu zenizkiguten puntu guztiak? (bai)

3 2 1

(8)

220

1

ARIKETAK

ADITZA: INDIKATIBOA LEHENALDIAN

4. FITXA

Aukeratu zuzena eta idatzi.

• Butano-banatzaileak bosgarren solairura igo behar izan bonbonak. (zituzten/zitzaion) • Hainbesteko indarra eginda, urrun joan aizkora Mindegiari. (zitzaion/zioten)

• Harrijasotzaileek aurreko egunean hamar aldiz baino gehiago altxatu harri hori. (zuten /zien)

• Zuri sega zorroztea ahaztu egin ; horregatik ez zuen mozten. (zitzaizun/zituen) • Unai Basurkori txalo zaparrada jo Getxora heltzean. (zioten/zuten)

• Ganaduzaleek dirutza eskaini osabari asto zahar haren truke. (zioten/zitzaizun) • Idi-probetan apostua egitea oso gustatzen gure aitita zenari. (zitzaion/zioten) • Euskal Herriko sokatira taldeak kanpotarrei alde ederra atera . (zien/zitzaion) • Ikusleetako batzuk Iban Mayori bizikleta aurrean jarri . (zitzaizkion/zituzten)

(9)

1

ARIKETAK

ADITZA: INDIKATIBOA LEHENALDIAN

5. FITXA

Jarri aditz laguntzaile hauek dagokien lekuan.

zenidan zuen zitzaien zizkion zuen genuen zituen zion zitzaien zitzaion • Zuk niri lehenago esan behar hori. Orain berandu da. • Egun hartatik aurrera ez lagunak gehiago jo.

• Behin oztopo hori gaindituta, guk lanarekin jarraitu . • Makurtu zirenean koroa burutik erori miss guztiei. • Umea dortokei begira geratu .

• Halako batean txanogorritxori otsoa agertu oso kezkaturik. • Pare bat galdera egin txoferrari osabak.

• Gaineran eraman tximinoak txori txikia.

• Entrenatzaileak bere kapitainari deitu dena argitzeko. • Bizkarrean eraman behar izan umea ibilaldi osoan.

Osatu taula falta diren datuekin.

Bete hutsuneak aditz egokiekin orain eta lehen aldian. (nor-nori, nor-nork, nor-nori-nork)

• Erabat engainatu . (guk/haiek) • Bostekoa eman . (haiek/niri)

• Oso ondo ulertu azalpenak. (hark/niri)

• Abandonatu . (haiek/gu)

• Adarra jo . (haiek/hari) • Zuengandik urrundu . (haiek)

3 2 1

ARIKETAK

NOIZ NOR/NORI/NORK EKINTZA ADITZ LAGUNTZAILEA

atzo parte hartu zenuten

lehengoan gurasoek/gu jaira eraman

iaz gu Ibilaldira joan

maiz mendizale bat/haiei Institutura joaten

elkarte horietakoek eranskailuak banatu zizkiguten

beti laguntzen zeniguten

sarritan laguntza eske etortzen zait

egunero Angelen txakurra/guri miazkatzera hurbiltzen noiz edo noiz zuek/katua kotxean eramaten

(10)

222

1

ARIKETAK

ADITZA: INDIKATIBOA LEHENALDIAN

5. FITXA

Jar itzazu aditz laguntzaile hauek lehen aldian.

• dute: • diote: • dizkidazue: • gaitu: • zaio: • diguzue: • zaizkie: • naute: • zaituztegu: • dizkiete: 4

(11)

1

ARIKETAK

ADITZA: BALDINTZA ORAINALDIAN

6. FITXA

ARIKETAK

Bete hutsuneak.

(nor)

• Nire prakak gorriak izango , zezenak atzetik etorriko .

• Zu soinekoa erostera bakarrik joango , herriko denda batera joango . • Betarreko horiek aldean jantzita joango (ni), ez (zu) nirekin joaten

ausartuko.

• Kotxea ondo egongo , ez zure laguna autobusez joango. • Ez txakur horrengana hurbilduko, nire lagunarena ez izango. • Gu garaiz helduko , ez haserretuko (zuek).

• Galdezka etorriko (zuek), euskaraz arituko , (zuek) zalantza barik. • Ni arriskuaz ohartuko , segur aski ez hurreratuko.

• Haiek errumaniarrak , errumanieraz arituko .

Aukeratu ondorio egokia.

• Zuk tortilla egiten ikasiko bazenu, • Guk xaboi gehiago erabiliko bagenu, • Gurean afalduko bazenute,

• Txapelketa horretan gure lagunek parte hartuko balute, • Ipuin politak kontatuko balitu,

• Lanak arin bukatuko balitu,

• Txakurrek muturrekoa eramango balute, • Esaldi luzeagoak idatziko banitu, • Irakasleak lanak gorriz zuzenduko balitu, • Ordenagailuz egin ahal izango bagenu,

Inguratu aukera egokia.

(nor-nori-nork)

• Guk liburuari forroa kenduko (bagenio/bagenu), zikindu egingo (genioke/genuke).

• Guk eranskailu hau zuei emango (bazenute/bagenizue), paper-zorroan erantsiko (zenuke/zenukete). • Nik orriak sailkagailuan sartuko (banizkio/banitu) ikasle horri, errazago erakutsiko (lidake/lizkidake) lanak. • Aitak ni zigortuko (balit/banindu), nik ez (nuke/nioke jasango).

3 2 1

a. ...telebista ikusi ahal izango luke. b. ...ederki gozatuko zenukete.

c. ...arin batean amaituko genituzke lanak. d. ...afaria prestatuko zenuke .

e. ...zerbait irabaziko lukete.

f. ...ez nuke leku nahikoa izango. g. ...denok jaramon egingo genioke. h. ...jai edukiko genuke.

i. ...garbiago edukiko genuke kotxea. j. ...ezin izango lukete haginka egin.

(12)

224

1

ARIKETAK

ADITZA: BALDINTZA ORAINALDIAN

6. FITXA

• Hozkailutik zuek niri garagardo fresko bat aterako (bazenute/bazenidate), nik zuei eskertuko (nizueke/nuke). • Gurasook antzerkitik autoz ekarriko (bagintu/bagintuzte), guk ez (genieke/genizkieke) ezetzik esango. • Lagunek niri auto berria eskatuko (banindute/balidate), nik zalantzarik gabe utziko (nieke/nuke) haiei.

Aztertu aditzak adibidean bezala.

(nor-nori-nork / nor-nork).

• Balizkit: Haiek - niri - zerbait (pluralez). Baldintza. • Banizu: • Banitu: • Bazenituzte: • Balio: • Zenidakete: • Nizkieke: • Genituzke: • Zintuzket: • Zenizkidakete: 4

(13)

1

ARIKETAK

ADITZA: BALDINTZA IHPOTETIKOA ORAINALDIAN

7. FITXA

Asmatu baldintza hauen ondorioak.

• Guk Ane ondo ezagutuko bagenu, • Lagunak agurtuko ez bagenitu, • Hura mehatxatuko balute, • Lapurretan ikusiko balituzte, • Epaitegira joango balira, • Dirua eskainiko baliote,

• Gozokiak gustatuko balitzaizkio, • Arrantzan joango balira,

• Eskupilotan berarekin arituko balitz, • Animaliaren bat erosiko balu,

Ezabatu oker dagoena eta berridatzi.

• Nik ile-apaintzaileari motz-motz uzteko esango (banio/banioke), errotik moztuko (lidake/lizkidake) ilea.

• Margolariek niri etxea gorriz pintatuko (balute/balidate), oso haserretuko (nintzateke/nuke).

• Zuek haiei alemanieraz hitz egingo (bazenizkiete/bazeniete), ez (lizuekete/lizukete) piperrrik ere ulertuko.

• Euskaraz hitz egiten entzungo (bazenidate/bazenidaten), poztu egingo (nintzatekeen/nintzateke).

• Txakurrak garbitzaileari erasoko (balio/balu), arazoak eragingo (lioke/lizkioke) nagusiari.

• Jokolari horiek jokoz kanpo geratuko (balitz/balira), alde egingo (lirateke/lukete).

• Tabernariak tabernan itoginak (balitu/balituzte), iturginari deituko (liokete/lioke).

• Lagunek autoz ekarriko (banindute/balidate), ez (nintzateke/zinateke) bustiko.

• Kirolari aparta izango (balitz/balira), fitxatuta egongo (litzateke/lirateke) honezkero.

• Umeak igerilekura eramango (bagenitu/bagenizkie), poz-pozik etorriko (litzateke/lirateke).

2 1

(14)

226

1

ARIKETAK

ADITZA: BALDINTZA IHPOTETIKOA ORAINALDIAN

7. FITXA

Bete hutsuneak aditz egokiarekin.

(nor / nor-nori)

• Goseak jaikiko , ondo gosaltzea gustatuko .

• Maren garaiz etorriko , pelikula osoa ikustea gustatuko . • Lobari txakur hori hurbilduko , oihuka hasiko .

• Hura txakurrari oihuka hasiko , txakurra urduritu egingo . • Amaren bat galdezka etorriko (guri), pozik irtengo erantzutera. • Jokalariei ordua ahaztuko , haiek berandu helduko partidara. • Autoko atea bidean zabalduko (zuei), istripuren bat gertatuko . • Niri negar malkoak aterako , jendea hurbildu egingo . • Zuei ere garauak aterako , medikuarenera joango . • Zuri partida interesatuko , ixilik egongo .

Jarri dagozkien pertsonak.

• bagenizkie: • nizkieke: • nituzke: • nenidakete: • balitzaie: • litzaizkioke: • genuke: • balitzaizkigu: • litzaizkidake: • lidakete: 4 3

(15)

1

ARIKETAK

ADITZA: BALDINTZA LEHENALDIAN

8. FITXA

ARIKETAK

Osatu esaldiak ondoriozko aditza jarriz.

(nor/nor-nork)

• Puxtarriak izan banitu, zuekin jolastuko .

• Baina eguraldi txarra egin izan balu, gu busti egingo . • Zuek bokatak ekarri bazenitu, askari ederra egingo . • Hala ere, eguzkia egin balu, guk ondo pasatuko . • Zuk ni etxera gonbidatu baninduzu, gustura joango .

• Irakasleek ikasleak mespretxatu balituzte, ikasleek ere beste horrenbeste egingo . • Zu atzo agertu bazina, guk poz handia hartuko .

• Lagunek non aparkatu aurkitu balute, automobila bertan utziko . • Nik indarrik izan banu, zakua bizkar gainean jasoko .

• Haurrek margoak izan balituzte, koadro politak egingo .

Bete hutsuneak aditz egokiak sartuz.

(nor/nor- nork/nor-nori-nork)

eraiki eman saldu izan esan erosi izan hitz egin eduki zigortu • Guk umore ona , joango ginen.

• Zure neba-arrebei , etorriko ziren.

• Nik bista txarra , ez nituen ikusiko hitz horiek. • Aitak ni , negar egingo nuen.

• Epaimahaikoek Aitorri saria , poz-pozik egongo zen. • Umeari zakurra , txabolan biziko zen.

• Borda egurrezkoa , oraindik zutik egongo zen.

• Gizon horiek guri liburu bitxi horiek , dirua alferrik botako genuen. • Abentura horretako protagonista , oso famatu izango nintzen. • Suahilieraz , inork ez zien ulertuko.

• Izaskunek ortua , udan letxugak jango genituen.

Lotu goiko esaldiak albokoekin:

Txintik esan ez banio, • • gustura jango nituen.

Diru asko irabazi izan balute, • • guztion artean banatuko zuten. Gorka etxerako lanak izan balitu, • • ez nuen lan hori lortuko.

Zugatik ezan ez balitz, • • bakarrik egingo zituen. Ondarroara joan balitz, • • dotore geratuko zen bulegoa. Aldizkari horiek erosi izan ez balitu, • • lagun ondarrutarrak izango zituen.

Beregan konfiantzarik izan balu, • • haserretu egingo zen. Niri txokolate horiek ekarri izan balizkit, • • dena argiago egongo zen.

3 2 1

(16)

228

1

ARIKETAK

ADITZA: BALDINTZA LEHENALDIAN

8. FITXA

Ezabatu aukera desegokia eta berridatzi.

• Jonek anaiari dena kontatu (balio/baliote), haserre bizian jarriko (zen/litzateke).

• Bilboraino motorrez joan (balira/balute), busti egingo (zen/lirateke).

• Aireportuko maletak galdu (balituzte/balitzaie), ez (litzateke/zen) arazorik egongo.

• Zauriren bat izango (bazenu/bazina), iodoa eman beharko (zenion/zenioke).

• Liburuari orri horiek kenduko (bagenizkio/balitzaio), ez (zen/litzateke) igarriko.

• Neska jatorra izango (balitz/balitzaio), lagun gehiago izango (zituen/lituzke).

• Irakasleak agindutakoa egin (bagenu/bagenitu), hobeto ulertuko (genuke/genuen).

• Hori lehenago zeure buruari galdetuko (bazenio/bazenu), agian gauzak hobeto joango (lirateke/ziren).

• Ortuan azenarioak jarri izan (balitu/balu), entsalada ederrak egingo (zituen/lituzke).

• Kafesnea gailetekin hartuko (banu/banitu), bete-bete eginda geratuko (nintzateke/nintzen).

(17)

1

ARIKETAK

ADITZA: BALDINTZA ORAINALDIAN ETA LEHENALDIAN

9. FITXA

Bete hutsuneak.

(nor / nor-nori)

• Niri futbola gustatu izan ba , partida guztietara joango . • Zure lagunari baloia balkoitik erori ba negar batean egongo . • Zuek zinema horretara sartu ba , pelikula ez gustatuko. • Zapata berriak apurtu ba guri, ama haserretu egingo . • Niri kiniela bat aterako ba , ez hemen egongo orain. • Gurasoak hil ez ba , eurekin biziko .

• Guri erlojua apurtu ba , konpontzera zugana joango . • Bera niri kexaka etorri ba , laguntzera joan .

• Haiek Enekori diru eske hurbildu ba , urduri jarriko gure Eneko • Zuri ile asko jausi ba dagoeneko burusoil egongo .

Zuzendu aditzean oker dagoena.

• Haiei gurasoak haserretu balitzaie, berdin emango lieke.

• Niri hori ekartzea ahaztuko balitz, ez nizuke zuri ezer esango.

• Indarrik izango banitu, oraintxe bertan altxatuko nuke.

• Zuk niri galdera hori egingo banizu, ez zeniguke erantzungo.

• Eskaleari dirua emango banu, poztu egingo zen.

• Zuk kandelak piztu bazenu, hobeto ikusiko genuen.

• Zuei atea itxi balitzaizue, ezin izango zinatekete sar.

• Liburuaren azala bustiko balitzaigu, beste bat erosi beharko genuen.

• Guri zigarroa itzali balitzaigu, beste bat piztuko genuen.

• Txakurkumea gaixotuko balitzaio, albaitariarenera joango zen.

2 1

(18)

9. FITXA

ADITZA: BALDINTZA ORAINALDIAN ETA LEHENALDIAN

ARIKETAK

230

1

Osatu esaldia ondorioa jarriz.

• Eguraldi ona izan bagenu, • Niregana etorri bazinete,

• Zuk laguna biziki maite izan bazenu, • Aldizkari horiek erosi bazenitu, • Musu bat eman bazenit, • Liburua gustatu balitzaio, • Triste egon balitz, • Bilbora joan izan balira, • Zuk ezagutu izan bazenu,

• Kepari niri opari bat ekarri bazenit,

Jarri ondoriozko forma hauek lehen aldian.

• litzateke: • zuke: • litzaizkidake: • nioke: • zenizkidake: • lituzke: • gintuzke: • nindukete: • lirateke: • litzaioke: 4 3

(19)

1

ARIKETAK

ADITZA: BALDINTZA ORAINALDIAN ETA LEHENALDIAN

10. FITXA

ARIKETAK

Bete hutsuneak.

• Gaur dirurik banu, zinera joango (ni). • Orain tortilla jango banu, gauean ez afalduko.

• Atzo kafe hutsa hartu izan banu, ez gauean begirik bilduko. • Haiek gogorik izan balute, ordainduko .

• Ehizan joan balira, gaur segur aski txoriak jango . • Sagardo ona erosiko balute, gustura edango haiek. • Irakasleek ezagutuko bagintuzte, zalantza barik agurtuko . • Zuei indabak gustatu balitzaizkizue, gaurkoak jango . • Gu Getariako kaira joan bagina, baporeak ikusiko (guk). • Ez ezer esango, gertatutakoaren berri izan bazenute.

Jarri baldintzari aditz egokia.

• Berandu (izan) ez balitz, Kultur etxera joango ginateke. • Nik min (hartu) banu, esango nizun.

• Ama arduratuta (egon) balitz, guri dena kontatuko liguke. • Film hori Enekori (gustatu) ez balitzaio, kexaka etorriko zitzaigun. • Futbolariak entrenatu gabe (egon) balira, oker jokatuko lukete. • Bere kotxean (ekarri) bagintu, askoz lehenago helduko ginen • Zubia (erori) balitz, ezin izango ginateke beste aldera igaro. • Sorginetan (sinestu) balu, ez zuen horrelako jokatuko. • Zorriak (izan) balituzte, etengabe hazka egin lukete.

• Nagusia jaten ematera (hurbildu) balitzaie, pozarren egongo ziren.

Jarri baldintza eta ondoriozko aditz formak orain eta lehen aldian.

3 2 1

BALDINTZA ONDORIOA ORAIN ONDORIOA LEHEN

nik haiei batzuk zuk ni zuk guri zerbait

hura niri haiek zuri batzuk

guri haiek haiek gu zuk haiek

(20)

232

1

ARIKETAK

ADITZA: BALDINTZA ORAINALDIAN ETA LEHENALDIAN

10. FITXA

Aukeratu aditz egokiak.

• Nik betaurrekoak edukiko , hobeto ikusiko . a) banitu/banizkio b) nuke/bazeniote

• Kutsagarriak , ez ere jango.

a) izan balira/balira b) genituen/balute

• Haiei lainoa azalduko , buelta eman beharko (haiek). a) balitzaie/balitzaie b) lukete/bazenu

• Arazoren bat izan , (haiek) telefonoz deituko (haiek guri) a) balute/banitu b) ziguten/balute

• Zuk arraina labean sartuko , gozoago geratuko zuri. a) bazenu/balio b) litzaizuke/bazenio

• Txakurrek haurrari heldu , zauri larriak egingo . a) baliote/litzaioke b) zizkioten/lukete

• Antzezlan hori hemen antzeztuko , makina bat jende joango . a) balitz/genituen b) litzateke/zen

• Lepotik heldu , ikaratu egingo . a) balio/ziguten b) zen/litzateke

• Zuek egoerari aurre egin , egoera hobean egongo . a) bazeniote/nuke b) zineten/zitzaizun

• Txoriari hegoak ebaki , nirea izango . a) banizkio/zineten b) zen/zizkioten

(21)

1

ARIKETAK

ADITZA: AHALERA ORAINALDIAN

11. FITXA

Bete hutsuneak.

(nor)

• Hau eguraldia! Gu gaur mendira joan . • Hori guztia egin ondoren zuek lasai gera .

• Zuk itsasoan beldurrik gabe sar , sorosleak daude-eta. • Edozein unetan mintza horiek gai horretaz.

• Bihar arte gu zain egon .

• Kontuz ibil zaitezte! Hori ikututa erre -eta.

• Zuek nagusiak zaretenez, bakarrik joan institutura. • Edonor ezin bizi egoera horretan.

• Lorategi horretako loreak ezin zapaldu. • Ur handitan sartzen bagara, ito egin .

Aukeratu aditz egokia.

(zer/nork)

• Zuk horrela jokatuz gero, arazoak izan (ditzakezu/dezake).

• Nik ezin (ditzaket/dezakezu) gutun horiek guztiak irakur ordu batean. • Gosea guk ogia janez ken (dezakegu/ditzakete).

• Haiek berriro hauta (dezakete/ditzakezu) alkate hori. • Nork eska (dezake/dezake) behartsuentzako laguntza? • Piratei buruzko liburu hori edonork irakur (dezake/dezakegu). • Zuek ezin (ditzakezue/ditzakezue) traste horiek guztiak eraman.

• Gaztegunera hurbiltzen badir, bertan ikus (ditzakete/dezake) aldizkari horiek. • Institutuko txirrina edonoiz jo (dezake/dezakete) atezainak.

• Nahi baduzu, jaialdi bat antola (dezakezu/ditzaket) gertatutakoa ospatzeko.

Ezabatu oker dagoena.

(nor/zer- nork).

• Kirol-mota horretan zuk edonon jardun dezakezu/zaitezke. • Atletismo proba horiek estadioan egin daitezke/ditzake. • Oso jauzi luzeak egin daitezke/ditzake jauzilari horrek. • Lasterketa horretan edonork har daiteke/dezake parte.

• Horretarako zuk teknika desberdinak erabil ditzakezu/zaitezke. • Dantzariak gorputzak noranahi mugi dezake/daiteke.

• Zure jarrerak garrantzia handia izan dezake/daiteke. • Azeriak leku desberdinetan aurki daitezke/ditzake. • Segurtasun sistema desberdinak egon daitezke/daiteke. • Aurkikuntza horiek aspaldikoak izan daitezke/ditzakete.

3 2 1

(22)

234

1

ARIKETAK

ADITZA: AHALERA ORAINALDIAN

11. FITXA

Erantzun hurrengo galderei ahalera erabiliz.

• Zer egin dezakegu hizkuntza bat ikasteko? (telebista ikusi) (irratia entzun)

• Zer egin dezakezu ondo pasatzeko?(liburuak irakurri) (futbolean jokatu)

• Zer egin dezakezue sudokua amaitzeko? (laguntza eskatu) (soluziobideetan begira)

• Zer egin dezaket hotzik ez izateko? (arropa gehiago) (salda beroa hartu)

• Zer egin dezakete haiek saskibaloian ondo jokatzeko? (entrenatzailea ona kontratatu) (gogoz jokatu)

(23)

1

ARIKETAK

ADITZA: AHALERA ORAINALDIAN

12. FITXA

Bete hutsuneak.

• Bilbon zuk txokolatezko sardinak eros . • Guk San Ferminetara zapi gorria lepoan joan . • Idiazabalgo gazta guk ezin edonon aurki. • Nik Gernikako piperrekin plater gozoa presta . • Parisen badakizu zer ikus zuek ?

• Ardo ona Errioxa edo Galiziakoa izan .

• Guk Tolosako indabak txorizo egosiarekin jan . • Zuek produktu asko eros azoka horretan.

• Getaria edo Bakioko txakolina erraz aurki edozein azokatan. • Ardien mami naturala ezin guk edozein urtarotan jan.

Markatu aditz zuzena.

• Indabak egosita presta zaitezke. ditzakezu.

• Ekarri duzun txakolin hori hotz atera dezakezu. zaitezke. • Erositako mamia azukrearekin jan dezakegu. ditzakegu. • Zuk babak edozein lapikotan presta dezakezu. ditzakezu. • Nik ezin ditzaket ditzaket erosi dilista horiek denda horretan. • Haiek edozein dendatan eros dezakete ditzakete Tolosako teilak. • Zuk azkar ase dezakezu zaitezke garabantzu horiek janda. • Pastela jandakoan zuek gustura gera zaitezkete. dezakezue.

• Emandako urdaiazpiko ogitartekoa arin batean jan dezakezue. ditzakezue. • Alergikoa denez, ezin dezake ditzake haragirik jan.

Bete hutsuneak aditz zuzena aurkeratuz.

dezake dezakezu gaitezke ditzakezue daitezke dezake gaitezke ditzakete zaitezkete dezakete

• Antilope jauzilariak edan gabe bizi .

• Palma-urtxintxak lurra zula dituen hanka indartsuekin. • Kobraren horzkada bakarrak elefantea bera hil .

• Kameleoiek, espezieen arabera, 7 cm-tik 60 cm-rainoko luzera eduki . • Zuk nahi baduzu, etxera iguana bat eraman .

• Guk ezin animaliak kaiola barruan ikus.

• Zoologiko horretara ezin zuek jana sar, debekatuta dago eta. • Lehoinabarra ikustera parke horretara joan zuek.

• Gu ezin baso horretan sar otsoak badaude. • Denda horretara hurbil guakamaioa ikustera.

3 2 1

(24)

236

1

ARIKETAK

ADITZA: AHALERA ORAINALDIAN

12. FITXA

Osatu taula falta diren elementuak jarriz.

4

NOR NORK EKINTZA ADITZ JOKATUA

haiek etorri

haiek zuk ekarri

ni hurbildu

hura guk erosi

gu urrundu

zuek nekatu

haiek zuek eraman

haiek nik salatu

haiek erori

(25)

1

ARIKETAK

ADITZA: AHALERA LEHENALDIAN

13. FITXA

Berridatzi esaldiak ahalerako laguntzaileak erabiliz.

(nor)

• Hirian bizi zenez, sarritan joan ahal zen antzokira.

• Lehen zu bizikletaz etorri ahal zinen lanera; orain, ostera, ezinezkoa da.

• Gu ezin ginen joan horra umeak ginelako.

• Haiek ezin ziren uretara sartu soroslerik ez zegoelako.

• Ni ezin nintzen harritu asko ikusitako nintzelako.

• Ezin ziren hurbildu egun horretan olatu itzelak zeudelako.

• Gu fidatu ahal ginen herrian oso ezaguna zelako.

• Ane geratu ahal zen gurekin trena oraindik etorri ez zelako.

• Txakurrak lehen edonondik ibili ahal ziren, ez gaur bezala.

• Isilik geratu ahal nintzen, baina iritzia eman nahiago izan nuen.

Bete hutsuneak ahalera erabiliz.

(zer/nork)

• Lehen guk liburuetatik fotokopiak atera .

• Zuek orain dela lau hilabete ezin hanka lurrean jar. • Eramandako zapatila haiekin zuk balleta dantza . • Zuk metro hori ezin geltoki horretan har.

• Irabazitako diruarekin guk larruzko jaka hura eros . • Orain dela urte asko emakumeek ezin botorik eman. • Laguntzaileak eraman baina bakarrik joan nahi nuen. • Zuek inprima agiri horiek guztiak.

• Txapelketa horretan parte har , baina epea pasatu zitzaigun. • Bilera horretan zuek hitz egin ?

2 1

(26)

238

1

ARIKETAK

ADITZA: AHALERA LEHENALDIAN

13. FITXA

Aukeratu aditz egokia.

(nor/zer-nork)

• Orain urte batzuek bide bazterretik oinez joan (gintezkeen/zezaketen). • Lehen ia leku guztietan erre (zitekeen/zenitzakeen).

• Guk edonon utz (genezakeen/zenitzaketen) kotxea. • Antzina umeek kalean jolas egin (zezaketen/genezakeen). • Aspaldi sexu berekoak ezin (zitezkeen/gintezkeen) ezkon. • Ni umetan ezin (nintekeen/zitezkeen) berandu oheratu.

• Behinola Galdakaora zu ezin (zintezkeen/nintekeen) metroz joan. • Zuek gol asko sar (zenitzaketen/zintezkeen) partida horretan. • Saia (zintezkeen/nezakeen), behintzat, hobeto egiten, ezta? • Aizu, denontzako orriak ekar (zenitzakeen/zitekeen).

Erantzun galderei.

(nor/zer-nork)

• Norekin hitz egin zenezakeen bilera hartan?

• Zer erantzun zenezaketen galdera haren aurrean?

• Arazo hura zuon abokatuak konpon zezakeen?

• Ez genekien. Nora joan gintezkeen afariaren ostean?

• Nortzuek eman zezaketen horri buruzko informazioa?

• Zer egin zenezakeen pasa den udan?

• Uholdeen ostean eraiki zezaketen baserria berriro?

• Zer eraman genezakeen lehen eskolara?

• Nondik joan zintezketen errekaren beste aldera?

• Zer ekar zenezaketen institutura egun horretan?

4 3

(27)

1

ARIKETAK

ADITZA: AHALERA LEHENALDIAN

14. FITXA

Osatu esaldiak ahalera lehenaldian erabiliz.

• Bilbora etorri (gu) .

• Etxea margotu (zuek) .

• Eleberria idatzi (hori) .

• Arraina erosi (gu) .

• Bakarrik geratu (zu) .

• Arazoa konpondu (hura) .

• Astoa erosi (haiek) .

• Pastela egin (zuk) .

• Ikastaroa egin (zuek) .

• Agiria eskatu (haiek) .

Bete hutsuneak.

• Poliziek karneta eska . • Gu kobazuloetan sar .

• Eskuz egin (guk) koaderno horiek

• Txakurrek hozka egin ; horregatik zeuden lotuta. • Zuk txoria eros , baina arraina nahiago izan zenuen. • Ni oinez joan baina oso nekatuta nengoen.

• Haiek denak batera sar , baina nortasun agiria eskatzen zieten. • Oposizioetan izena eman , zergatik ez zineten aurkeztu? • Ez daukagu txiskerorik, baina pospoloak eduki .

• Botoen ehuneko garrantzitsua lor guk hauteskunde haietan.

Aukeratu zuzena.

• Zergatik ez didazue esan? Kotxea ekar (nezaken/nezakeen). • Prakak urdinak eros (zenitzaketen/zenezaketen).

• Kanta politen bat asma (genezake/genitzake). • Josuren bordara joan (gintezken/gintezkeen). • Tontorrera heltzen saia (genezakeen/gintezkeen). • Uretako motoa eros (genezake/gintezke). • Zortzierako heltzen saia (zintezkeen/zenezakete).

• Enbor horiek aizkoraz oso erraz apur (zitezkeen/genezakeen). • Hamabi urteko ume batek egin (zezakeen/zitekeen).

• Hori ikustean Ane triste jar (zitekeen/zezakeen).

3 2 1

(28)

240

1

ARIKETAK

ADITZA: AHALERA LEHENALDIAN

14. FITXA

Jarri aditz hauek era trinkoan.

• Joan ahal izan ginen: • Eraman ahal genuen: • Erosi ahal izan zituzten: • Ekarri ahal nituen: • Hurbildu ahal ziren: • Ezin zituen hartu: • Ezin ziren saiatu: • Igo ahal zineten:

• Apurtu ahal izan zenituen: • Txikitu ahal izan zenuten:

(29)

1

ARIKETAK

ADITZA: AHALERA ORAINALDIAN ETA LEHENALDIAN

15. FITXA

Jarri aditzak orainaldian.

• Haiek txoko txikian kutxatxo itxia utz zezaketen. • Gehien-gehienetan tolestuta gera zitezkeen. • Txetxeak lolo egin zezakeen gu jolastu bitartean. • Oilar haiek ezin zezaketen kukurruku egin.

• Kakalardoak bildu ostean, zuk ezin zenitzakeen akabatu. • Argiaren argitan argi ikus nezakeen gertatutako guztia. • Ezin zenezaketan isil-misilean gorde kontatutakoa. • Labur-labur azaldu zenezaketen eguneko ikasgaia.

• Elkartzen ginenean noiz edo noiz horretaz hitz egin genezakeen. • Egun osoan egon zintezketen zuek pozez kantari.

Bete hutsuneak.

• Lehen ura edonondik atera guk. • Etxean gera baina atera egin ginen.

• Gero zuek gure jaitxora etor nahi izanez gero. • Egun nor bizi egoera horretan?

• Guk ekar ardoa, baina ez genekien non erosi. • Zuek ezin orain ariketa buka hiztegian begiratu gabe. • Zuek nahi ez bazenuten ere,egin .

• Zuk ezin oraintxe bertan harri horiek jaso.

• Eneritz egun oso egon isildu gabe. Hain da berritsua ! • Igerian ez badakite, oso erraz ito .

Aukeratu aditz zuzena.

• Udalak esan arte ezin artea bota. (dezakete/daitezke)

• Zuen arbola bota zuen eta gero ezin itzalik aurkitu. (zezaketen/zitekeen) • Guk arrantza egin , baina mendira joan ginen. (genezakeen/gintezkeen) • Astoak ezin arrantza egin muturrekoa jarri ziotelako. (zezakeen/zitekeen)

• Karrakaz hots handia atera zuek manifestazio horretan. (zenezaketen/zenezaketeen) • Ardiek ere ardiak izan omen . (ditzakete/daitezke)

• Ahariek ahari gorria adarrean joan . (dezakete/daitezke)

• Berandutu izan ez balitzaizue, ordurako hel . (zenezakete/zintezketen) • Orain itxaron bitartea sudoku bat egin . (genezakeen/dezakegu) • Heldu nion arren, ezin geldi egon. (zezakeen/zitekeen)

3 2 1

(30)

242

1

ARIKETAK

ADITZA: AHALERA ORAINALDIAN ETA LEHENALDIAN

15. FITXA

Jarri aditz hauek lehen aldian.

• Daitezke: • Dezakegu: • Daiteke: • Ditzaket: • Dezakezu: • Gaitezke: • Ditzakete: • Zaitezkete: • Ditzakegu: • Zaitezke: 4

(31)

1

ARIKETAK

ADITZA: SUBJUNTIBOA ORAINALDIAN

16. FITXA

Erabili subjuntibozko aditzak nominalizazioaren ordez.

• Ni joateko deitu didate.

• Zuek etortzeko ez dute deitu behar. • Ez diogu ezer esango ez kezkatzeko. • Zu ausartzeko ekarri behar izan dut. • Haiek ni ez hurbiltzeko isildu egin dira. • Haiek geratzea nahi izan dute.

• Laster zu itzultzea espero dut. • Gu saiatzea komeni da.

• Ane ez agertzea nahiago duzue. • Zoriontsuak izatea opa dizuet.

Erantzun galderari: Zer esan du?

• Etor zaitez F • Itxi atea F • Ekarri bokatak F • Eraman ezazu motxila F • Etor zaitez laguntzera F • Zoazte pikutara F • Ekarri itzazue liburuak F • Egin ezazu azkar F • Zatoz hona F • Zoaz etxera F

Bete hutsuneak.

• Uretan bota ezazu ondo (disolbatu) . • Haizeatu behar ditugu birusak (kanporatu) . • Ondo argi azaldu diot arazorik (eragin, ez) . • Guk barrabas-belarra (jaso) nahi dute. • Arbola mota asko (ikusi) espero dut. • Zuek gauzak argi (izan) komeni da.

• Makina bat galanperna (bildu, zuek) espero dugu. • Zuk kolore egokia (aukeratu) nahi dut

• Guk ur-arkakusorik (ez ikusi) espero dut. • Etxera joateko makina (hondatu) nahi dute.

3 2 1

(32)

244

1

ARIKETAK

ADITZA: SUBJUNTIBOA ORAINALDIAN

16. FITXA

Berridatzi esaldiak subjuntiboa erabiliz.

• Zuek polikiago ibiltzea nahi genuke.

• Loreak biltzeko eskatu diet.

• Hiru liburu irakurtzeko agindu digute.

• Kanpoan geratzeko eskatu digute.

• Guraso guztiak joatea komeni da.

• Afaria prestatzeko esan ditu, baina...

• Garaiz oheratzeko esan diguzue.

• Hori guztia mugitzeko esan dizuet.

• Zortzietarako heltzeko utzi dizut kotxea.

• Indarra izateko, asko jan behar duzue.

(33)

1

ARIKETAK

ADITZA: SUBJUNTIBOA LEHENALDIAN

17. FITXA

Bete hutsuneak.

(nor)

• Zuei garaiz (itzuli) utzi nizuen autoa. • Zu ere taldean (sartu) agindu zizuten. • Ondo (portatu) eskatu nien.

• Etxeko giltza utzi zidaten, nahi nuenean (sartu) . • Lasaiago (ibili) , lehenago atera behar zenuen. • (mugi, gu) esan digu Anek, trena galduko dugu eta. • Bakarrik zegoela eta berarekin (joan) eskatu zidan. • Zer egin behar zen garai horretan jendea pozik bizi ? • Lasaigarria eman behar izan genion, lasai (egon) . • (isildu, bera) esan nion, berritsu halakoa!

Aukeratu aditz zuzena.

(nor/zer-nork)

• Beregana hurbil(du) agindu zigun. (genezan/gintezen) • Guk horiek (hartu) nahi zuen amak. (genitzan/gintezen) • Zuek etxera (itzuli) espero zuten. (zenitzaten/zintezten)

• Behar zuena (erosi) supermerkatura eraman nuen. (zezan/zedin) • Idazkera (ulertu, zuk) ordenagailuz egin nizun. (zenezan/zintezen) • Txakurrak (zuek, lotu) eskatu genizuen. (zenezaten/zintezen) • Ariketak (hura, amaitu) lagundu egin nion. (zitzan/zedin) • Hitzordua jarri genuen elkar (ikusi) . (genezan/gintezen) • Ordu erdi eman genien izarrak (zenbatu) . (zitzaten/zitezen) • Pizza ederrak prestatu zenituzten guk (jan) . (genitzan/gintezen)

Jarri aditz egokia subjuntibozko lehenaldian edo orainaldian.

• Gonbidatu asko (etorri) eginahalak egin ditu. • Zu (erori) hankartekoa jarri zizun ikaskideak. • Bilbon (gu ez ito) neurriak hartuko ditugu. • Guk dena (prestatu) deitu ziguten. • Epaileak txilibitua jo du partida (hasi) .

• Arazo guztiak (konpondu, zuek) medikuarenera jotzea espero dut. • (Aspertu ez, hura) sudokuak ematen nizkion opari.

• Arropa asko eramaten diot (josi, hura) .

• Oroigarriren bat (ekarri, hura) dei bat egin nion. • Beti zirikatzen ditut bitxikeriaren bat (kontatu) .

3 2 1

(34)

246

1

ARIKETAK

ADITZA: SUBJUNTIBOA LEHENALDIAN

17. FITXA

• Zertarako eman zenion kromo hori? (albumean itsatsi)

• Zer esan zion medikuak ebakuntza egin eta gero? (atseden hartu)

• Zertarako ekarri dituzue hainbeste argazki? (zuek ikusi)

• Zer agindu ziguten etxetik irteterako? (garaiz erretira)

• Zer komeni da egitea kasu horretan? (medikuarekin kontsultatu)

• Zer nahi zuten antolatzaileek, bada? (jendea parte hartu)

• Zertarako irten ziren leihoetara? (denak ikusi haiek)

• Zer eskatu zitzaion publikoari? (txaloak jo)

• Zer nahiago zuen, gu gelditzea ala eurekin joatea? (gelditu)

• Zer esan genien umeei? (osasuntsu jan)

(35)

1

ARIKETAK

ADITZA: AGINTERA

18. FITXA

Ordezka ezazu infinitiboa aginte adizkiak jarriz.

(nor/zer-nork)

• Ezer ez dakizu eta egon isilik, mesedez! • Zuek ez erosi ikusitako guztia.

• Ekarri egunkariok ea zer dakarten!

• Gorde ondo diruzorroa, lapur asko dabil eta. • Lasaitu, emakumea, ez da ezer jazoko. • Eutsi, gazteok, ez galdu itxaropenik! • Erakutsi poltsa, ea zer daukazun! • Joan bazterrera, ez dago lekurik eta! • Eraman ogitartekoak badaezpada. • Sartu barrura, hemen gaude eta!

Hutsuneak bete itzazu.

• Botoa eman (zuk), garrantzitsua da eta! • Eman (zuek) bakea, hitz egin nahi dugu eta! • Joan (zu), ez zaizu damutuko!

• Eros (zuk), merke daude eta!

• Piztu (zuek) argiak, ez da ezer ikusten. • Mugi (zu), berandu da.

• Jolas elkarrekin! • Etor hona! • Ekar lanok!

• Ken(du) (zuk) hanka hortik, mesedez!

Irakurri esaldiak eta eman agindua edo aholkua.

• Umeari belarra ez zapaltzeko. F • Inori kontuz ibiltzeko. F

• Ezer ez ikutzeko. F • Medikuarenera joateko. F • Isiltzeko. F

• Zuri zerbait emateko. F • Lasaitzeko. F

• Norbaiti enkargu bat emateko. F • Norbait bakean uzteko. F • Apur batean itxaroteko. F

3 2 1

(36)

248

1

ARIKETAK

ADITZA: AGINTERA

18. FITXA

Aukera ezazu erantzun zuzena.

(zer-nork/zer-nori-nork)

• Utziozu euritakoa Ikerneri, euria ari du eta. • Utz ezazu euritakoa Ikerneri, euria ari du eta. • Esaiozu egia horiei, gure lagunak dira eta. • Esaiezu egia horiei, gure lagunak dira eta. • Emaizkiezu goraintziak zure lagunari. • Emaizkiozu goraintziak zure lagunari. • Ekar itzazue zerbait Andorratik. • Ekar ezazue zerbait Andorratik. • Aizue, ireki ezazue atea, mesedez! • Aizue, ireki itzazue atea, mesedez! • Ekar iezadazu betaurrekoak. • Ekar iezazkidazu betaurrekoak.

• Garbi(tu) itzazu zapatak, oso zikin daude eta. • Garbi(tu) ezazu zapatak, oso zikin daude eta. • Joan zaitezte pikutara denok.

• Joan zaitez pikutara denok. • Ez zaitez zekena izan, mesedez! • Ez zaitezte zekena izan, mesedez!

(37)

1

ARIKETAK

ADITZA: AGINTERA

19. FITXA

Eman eginduak era zuzenean.

• Zuri zerbait barkatzeko. F • Goraintziak norbaiti emateko. F • Norbait pikutara bidaltzeko. F • Norbaitek umeak eramateko. F • Batzuk kalera joateko. F • Umeaek jostailuak jasotzeko. F • Norbaitek zuri bostekoa luzatzeko. F • Norbaitek guri egia esateko. F • Norbaitek zuri zerbait uzteko. F • Norbaitek norbaiti zerbait ez egiteko. F

Aukeratu multzotik erantzun egokiak.

zaitez zaitezte ezazu ezazue itzazu itzazue iezazkidazu iezaiozu iezazkiezu iezaiezu

• Eman Aneri bere liburua, behar du eta. • Egin etxerako lanak, mesedez!

• Ez ezer arrarotik pentsa.

• Hurbil(du) , bestela ezin izango duzue ikusi. • Jar gauza guztiak ilaran.

• Saia (zu) egia asmatzen. • Bidal bat baino gehiago. • Margo(tu) atzazal guztik gorriz. • Eman goraintziak senitarteko guztiei.

• Ekar umeei edozer, oso konformaerrazak dira eta.

Bete hutsuneak.

3 2 1

ARIKETAK

EKINTZA ADIZKI LAGUNTZAILEA NORK, NOR edo NORI ZER edo ZERTZUK

ekar zuk horiek

eman zuk niri ogia

eros zuek egunkari hori

etor zuek —

sala zu —

sal zuk niri kromo guztiak

bidal zuek hari posta elektronikoa

(38)

250

1

ARIKETAK

ADITZA: AGINTERA

19. FITXA

Osatu esaldiok hutsuneak betez.

• Irune, etor hona. Zertan ari zara? • Itxaron apur batean. Oraintxe noa. • Erdu, etortzeko esan dizut. Jaso jostailuok. • Har nire motxila, mesedez.

• Mugi . Euria ari du eta. • Ama, eman Pellori pilota.

• Nik, bai zera! Eman guztiei berea. • Lagundu jostailuak bueltatzen.

• Eman patinak Eiderri.

• Hara! Eutsi poltsa patinak barruan sartzeko. • Busti ! Ni banoa!

(39)

1

ARIKETAK

ADITZA: NOMINALIZAZIOA

20. FITXA

Bete hutsuneak.

• Dena ondo (antolatu) garrantzitsua da. • Ez dakite ordenagailua (erabili) oraindik.

• Hala ere, laster ikasiko dute Word programan (idatzi) . • Ez omen zitzaion batere gustatzen eserita (lan egin) . • Horrela (egin) beste erremediorik ez du izango. • Saiatuko dela (ikasi) esan zidan niri lehengoan. • Euskaraz (egin) ere eharrezkoa izango da. • Hori bai, euskaraz ederto batean (hitz egin) daki. • Osterantzean erraz ikas dezake (idatzi) .

• Nik irakatsiko nioke ondo (mintzatu) .

Aukeratu erantzun zuzena.

• Sua itzaltzen ahaztu zitzaion. • Horra ez didate sartzen uzten. • Sua itzaltzea ahaztu zitzaion. • Horra ez didate sartzea uzten. • Berriro egiten saiatuko zarete? • Debekatuta dago autoak apartzen. • Berriro egitea saiatuko zarete? • Debekatuta dago autoak aparkatzea.

• Horrelakoak egiten ohituta zegoen. • Derrigorrezkoa zen zapatila beltzak eramaten. • Horrelakoak egitea ohituta zegoen. • Derrigorrezkoa zen zapatila beltzak eramatea. • Kontu guztiak oso ondo ateratzen espero dut. • Sentitzen dut berandu heltzen,baina... • Kontu guztiak oso ondo ateratzea espero dut. • Sentitzen dut berantu heltzea, baina... • Badakizue ordenagailua ondo erabiltzea? • Igeri egiteko ikasi nahi zuen.

• Badakizue ordenagailua ondo erabiltzen? • Igeri egiten ikasi nahi zuen.

Lotu galderak osatzeko.

Badakizue... • • irakurtzen? Hasi... • • kirola egitea? Debekatuta dago... • • egiten?

Ikasi.... • • gainditzea? Ona da.... • • pianoa jotzen? Irakatsiozu... • • hitz egiten? Ahaztu zaio.... • • jatea? Nahitaezkoa da.... • • ekartzea?

Gustuko du.... • • erretzea? Ohituta dago.... • • ondo esertzen?

3 2 1

(40)

252

1

ARIKETAK

ADITZA: NOMINALIZAZIOA

20. FITXA

Osatu koadroa aditz bakoitza zein nominalizazio mota eskatzen duen jarriz.

4 NOMINALIZAZIOA ADITZA hasi gustatu ikasi irakatsi ona da NOMINALIZAZIOA ADITZA ahaztu komeni izan jakin salatu derrigorrezkoa

(41)

1

ARIKETAK

ADITZA: NOMINALIZAZIOA

21. FITXA

Bete hutsuneak.

• Pasteur mota askotako esperimentuak (egiten) saiatu zen.

• Pasteurrek untxiei txakur amorratuen lerdena txertatu eta (gaixotu) hasten ziren. • Egunkari batek milioika lira bildu zituen (lagundu) .

• Egiaren alderdi guztiak (hartu) prest egon behar da. • Ez da posible beti sesioan (egon) .

• Mundu honetan ez daukagu nahi dugun guztia (egin) . • Geldi (egon) esan nizuen lehengoan.

• Oso ohituta daude horrelako bidaiak (egin) . • Ezinezkoa da jan gabe (bizi) .

• Saia zaitezte ondo (egin) .

Lotu nominalizazioa eta aditzak.

Anek zotzekin (jan) • • eskatu zigun. Umea negar (egin) • • ausartzen da. Horri (idatzi) • • aspertzen da.

Gu (joan) • • daki.

Ipuinak (kontatu) • • geratu ginen.

Edonora (igo) • • deitu du.

Kartetan (jokatu) • • gustatzen zaio. Hiztegian (begiratu) • • hasi da.

Azkar (joan) • • ikasi du.

Denok (elkar) • • ahaztu zaio.

Aldatu esaldiak subjuntiboaren ordez nominalizazioa jarriz.

• Guraso guztiak joan daitezen komeni da. (joatea)

• Garaiz itzul nendin utzi zenidaten motorra. (itzultzeko)

• Lasai egon zaitezen eskatu dizut. (egoteko)

• Ondo bizi dadin osasuna behar du pertsonak. (bizitzeko)

• Lan egin dezan nahi duzu. (egitea)

• Hurbil gintezen eskatu ziguten haiek. (hurbiltzeko)

3 2 1

(42)

254

1

ARIKETAK

ADITZA: NOMINALIZAZIOA

21. FITXA

• Besoetakoa bataia zezaten eraman zuen. (bataiatzera)

• Derrigorrezkoa da agiri guztiak ekar ditzazuen.

Zuzendu oker dauden nominalizazioak.

• Ni ondo egitea saiatuko naiz. F • Egunero hori egiten aspertu egin da. F • Arroza prestatzeko eskatu genien. F • Hasi oraintxe bertan irakurtzea. F • Ahaztu zaio bizikletaz ibiltzea. F • Badakizue alemanieraz mintzatzen. F • Jostea irakatsi zidan amamak. F • Komeni da zuzen idazten. F • Fruta ekartzen ahaztu zaie. F • Goiz etorri asmoz joan dira. F

(43)

1

ARIKETAK

ADITZA: TRINKOAK. NOR ORAINALDIAN

22. FITXA

Jarri aditzak orainaldian.

• Gaur gurasoak irakaslearekin hitz egitera (etorri) . • Zuek antzerkia ikustera (joan) .

• Gu aulki horietan eserita (egon) , zoazte! • Oraintxe bertan (joan) ni eskolara. • Hankaz gora (ibili) Ikerne. • Haiek zornotzarrak omen (izan) . • Ijito horiek beruna eskatzera (etorri) . • Orain norekin (ibili) zu?

• Ni leiho ondoan gaur hotzak (egon) . • Mikel eta Ane eskutik helduta (joan) .

Aukeratu multzotik aditz egokiak eta idatzi.

gaude zaude dabiltza goaz dabil doa zatoz zabiltza goaz gaude • Zu lelokeriak entzuten aspertuta .

• Zu bide horretatik gaizki . • Zuen erlojua atzeratuta .

• Txakurra katuarengana zuzenean . • Haiek bero gela honetan.

• Nortzuk Durangora orain?

• Mutiko bi horiek elkarrekin . • Gu eskola honetan gaizki ikusita . • Zuek osaba-izeba ikustera . • Nondik (zu) hain dotore jantzita?

Aukeratu aditz egokia eta idatzi.

• Gu hemen erdi galduta . (gabilz/gabiltza) • Zuek perretxikotan txakurrarekin . (zoaz/zoazte) • Haiek pozik jaialdi horretara.(doaz/doazte) • Oraintxe bertan ni eskolara . (noa/goaz) • Zu etxe honetatik aspertuta . (zoazte/zoaz) • Eguraldi itzela! Ni beroak . (naiz/nago) • Hori ez da horrela, oker . (zaude/zara) • Nondik horrelako ilajearekin? (zoazte/zatozte)

• Gu beroak , aire girotua jarri beharko dugu. (gara/gaude) • Zuek mendian, arbola artean, pozik . (zabiltza/zabiltzate)

3 2 1

(44)

256

1

ARIKETAK

ADITZA: TRINKOAK. NOR ORAINALDIAN

22. FITXA

• Nora zoaz motxila lepoan? • Nondik zatozte hain berandu? • Noiz doaz horiek ingelesera? • Ondo zabiltzate auto berriarekin? • Zer, bada, hotzak zaude ala? • Zuek ondo ikusita zaudete auzoan? • Oraintxe goaz ala geroxeago?

• Nondik dabiltza orain zure lagun errumaniarrak? • Bakarrik zatoz, ala?

• Nola zabiltza aspaldion?

(45)

1

ARIKETAK

ADITZA: TRINKOAK. NOR LEHENALDIAN

23. FITXA

Bete hutsuneak.

• Atzo Edu Donostiara (joan) ikusi nuenean. • Inguru horretan orduan lapurrak (ibili) . • Zure lagun hura ez (egon) burutik sano.

• Momentu hartan ospitalerako bidean (joan) haiek. • Norekin (joan) zuek atzo goizean.

• Goizean goiz autobus geltokian (egon) haiek. • Zuon sakelako ez (ibili) batere ondo lehengoan. • Bere semea une hartan ondoko kaletik (etorri) . • Gu lasai-lasai (joan) zuongana.

• Ni ez (egon) batere ados esandakoarekin.

Bete itzazu testu honetako hutsuneak ibili, etorri eta joan aditzak erabiliz.

AUTOBUSA

Oso goiz joan ohi naiz lantokira. Atzo etxetik irtendakoan, ez inor kalean. Ilun

eta ez zen ezer ikusten. Entzun, berriz, nire pausuak baino ez ziren entzuten. Halako batean, kalearen beste aldera pasatzera eta itzal bat ikus nezakeen. Gizonezko bat zen. Atzetik abiatu zitzaidan eta nik arindu egin nuen pausua. Hala ere, atzetik . Ni korrika eta bera ere korrika

. Beldurtu egin nintzen. Biok kale ilunetatik zehar . Horregatik ez batere lasai.

Bat-batean konturatu egin nintzen. Hara! Autobusa eta biok harantz momentu hartan. Zorioneko eta ditxozko autobusa!

Jar itzazu aditz hauek lehen aldian.

• Dago: • Goaz: • Dabiltza: • Nator: • Gaude: • Zatozte: • Zaudete: • Zatoz: • Doaz: • Daude: 3 2 1 ARIKETAK

(46)

258

1

ARIKETAK

ADITZA: TRINKOAK. NOR LEHENALDIAN

23. FITXA

Aukeratu aditz egokia eta idatzi.

• Ez inor gure etxean momentu hartan (zegoen/zeuden). • Hotzak kale gorrian (geunden/ginen).

• Nondik zu hain nekatuta? (zentorren/zentozen). • Norekin zuek ikastaro hartan? (zenbiltzan/zenbiltzaten). • Haiek korrika autobusa ez galtzeko (zihoazten/zihoazen). • Gu ederto batean itzaletan (gindoazen/geunden). • Parisetik poz-pozik haiek (zetozen/zeuden).

• Nondik Oizen istripua izan zuen hegazkina?zegoen/zetorren). • Bero horregatik erosi genuen izozki bat (geunden/ginen). • Perretxikotan ikusi zenituenean (zetozen/zihoazen).

(47)

1

ARIKETAK

ADITZA: TRINKOAK. ORAINALDIA

24. FITXA

Bete hutsuneak.

• Zer (eraman) zuk esku horretan? • Gauzatxo bat (ekarri) nik zuretzat. • Ez (eduki) lotsarik. Zer ari zarete?

• Ez (ukan) guztiak hemen, ez ditut ekarri eta. • Zuek (jakin) non bizi den Ane?

• Kepak etxeko gorabehera guztiak ondo (jakin) . • Koldok ez (ekarri) betaurrekoak gaur.

• Guk tiradera horretan agiri asko (eduki) . • Itsasontzi horiek zama handia (eraman) . • Haiek hizkuntza horiek guztiak (jakin) .

Aukeratu aditz egokia esaldia osatzeko.

dakartzagu daramatza dakizkigu dituzte daukate daramazue dakizue dugu dauzka dakargu • Zuek azken berri ba ?

• Horrek betaurreko modernoak . • Guk arazo handia esku artean. • Zure gurasoek ez sakelakorik.

• Orain ehengoak erositako eranskailuak. • Hainbat hizkuntza dagoeneko.

• Zuen irakasleak urte asko . • Auzokoek zor handiak oraindik.

• Nora ordenagailu hori?

• Zama handia inolako laguntza barik.

Osatu taula.

3 2 1

ARIKETAK

NOR/ZER NORK ADITZA

Haiek hark eraman

Motorra guk eduki

Hura zuek ekarri

Zaku batzuk guk eraman

Betaurrekoak zuk ukan

Informatika nik jakin

Motxila nik ekarri

(48)

260

1

ARIKETAK

ADITZA: TRINKOAK. ORAINALDIA

24. FITXA

• Zer daki karmelek? (gauza harrigarriak)

• Zer duzu hor poltsikoan? (sakelakoa)

• Zer dakarzue balixa handi horretan? (udako arropak)

• Zenbat hizkuntza dakizu? (batzuk)

• Zuek badaukazue horren berri? (bai)

• Zer daramazue gurdi horretan? (kalabazak)

• Zuek zer dakizue eskolakoez? (izenak)

• Non dituzu praka berriak? (poltsa honetan)

• Zer dakite mutiko horiek? (gaurko ikasgaiak)

• Guk arrainak otarrean sartu ditugu? (ez)

(49)

1

ARIKETAK

ADITZA: TRINKOAK. ZER-NORK LEHENALDIAN

25. FITXA

Bete hutsuneak.

• Txikitan makina bat kanta (jakin) guk. • Zuen lagunek gauza asko (ekarri) . • Zuek nire izena gogoan (eduki) . • Brusa berdea (eraman) jaialdira. • Zuek ez (jakin) mendi horien izenak. • Nik ikusi zintudanean zuk autoa (eraman) . • (ekarri, guk) poltsa larruzkoa zen.

• Laupabost lagun (ukan) Iparraldean. • Zuk emandako loreak nik eskuan (ekarri) . • Mihia atera (eduki) Anttonek argazki hartan.

Osatu esaldiak aukera egokia eginez.

geneuzkan zenekarren zekizkiten zenekartzaten zeukaten nituen genekien zuten genekartzan neraman • Guk azterketako horretan dena .

• Lepoko zuria argazki horretan.

• Zer zuk poltsa horretan hain makurtuta etortzeko? • Haiek trikimailu ugari , gari gaineko txoriak ziren eta. • Afalordua zen eta tripa-zorriak guk.

• Ohar lliburu hartan nik mota guztietako ariketak . • Ez noiz arte geratuko ginen han.

• Guk liburu guztiak kontsultatzeko.

• Buruhauste itzela gurasoek kontu harekin. • Zuek buruhauskarriak arratsadea pasatzeko.

Jarri aditzok lehen aldian.

• Dakizkite: • Daramate: • Dauzkazue: • Dakizkigu: • Daramatzagu: • Dakartzagu: • Dakarzu: • Dakigu: • Dugu: • Dituzue: 3 2 1 ARIKETAK

(50)

262

1

ARIKETAK

ADITZA: TRINKOAK. ZER-NORK LEHENALDIAN

25. FITXA

Osatu taula.

4

ADITZA NORK ZER/ZERTZUK

Eraman Haiek Hura

Ekarri Hark Poltsa bat

Jakin Zuk Haiek

Eduki Zuek Dirua

Ekarri Guk Eraztunak

Eraman Guk Zama handia

Ukan Zuk Inbidia

Eduki Zuek Haiek

Jakin Nik Ariketak

(51)

2

ARIKETAK

DEKLINABIDEA

26. FITXA

Bete hutsuneak.

(nor, nork, nori)

• Ur dakarrena, ur darama. • Gaur egungo auto ez dute indarrik. • Nagusi itsasoa nahiago dute. • Hemen eguraldi epela da. • Gernikako arbola bedeinkatua da.

• Nire etsairik handien ere ez diot horrelakorik opa. • Ekarri duen liburu eranskailu bi jarri dio.

• Hiru sagar jan dituzte bion artean. • Ama ez dio inoiz gezurrik esaten. • Ume ez dakite nora joango diren.

Deklinatu hitzok singularrez.

• Etxea (non): • Zuhaitza (norantz): • Mendia (nongoa): • Eliza (nongoa): • Jauregia (nora): • Hegazkina (nondik): • Komuna (nondik): • Herria (non): • Ohea (noraino): • Makila (noraino):

Aukeratu deklinabide egokiak.

• Ane ez zitzaizkion gure irudiak gustatu. (Aneri/Anei) • Iker ere oso ondo iruditu zitzaion esandakoa. (Ikerri/Ikerreri) • Maren ez daki zein izen jarri dortokari. (Marenak/Marenek) • Ziortza bazekien zer irtenbide eman arazoari. (Ziortza/Ziortzak) • Gurean Eneko baino ez diogu kontatu. (Enekoi/Enekori)

• (Ama) ez zitzaien batere ondo iruditu erabakitakoa. (amei/amaei) • Hemengo (tabernariak) isuna jarriko diete. (tabernariari/tabernariei) • Bere (alabak) egia osoa kontatu diete. (alabari/alabei)

• (Neska) txakur bi hurbilduko zaizkio. (neskei/neskari)

• Sekretu guztiak bere (amama) kontatzen zizkion. (amamei/amamari)

3 2 1

(52)

264

2

ARIKETAK

DEKLINABIDEA

26. FITXA

Aukeratu erantzun zuzena.

Guztira guztietara zuhaitzetik zuhaitzetatik gazteluetan gazteluan elizan elizetako komunetatik komunetik • Etxe (guztiak, nora) bidali zituzten gutunak.

• Madari horiek (zuhaitzak, nondik) jausi dira. • Herri (guztia, nora) zabaldu zen kiratsa. • Umea (zuhaitza, nondik) eskegita ikusi dut. • Gazteluak, non) ez da mamurik egoten. • (Elizak, nongoa) zikoinak ondo bizi dira. • (Gaztelua, non) jai bat ospatuko dute.

• (Eliza, non) behinola ezin ziren mahuka hutsik sartu. • (Komunak, nondik) kiratsa zetorkigun.

• (Komuna, nondik) ura ateratzen ari zen.

(53)

2

ARIKETAK

DEKLINABIDEA

27. FITXA

Bete hutsuneak.

(nor, nori, nork)

• Ez zenioten gezurrik esan (andereño) .

• Normalean (emakumeak) ez zaie futbola gustatzen. • Gure (alaba) ez zitzaizkion makarroiak gustatzen txikitan. • Zuon (amamak) zertan ez zekiten?

• Gure herriko (eliza) leiho asko ditu. • (Seme-alabak) ekarri dituzu gaur?

• Ez omen litzaieke gustatuko (alkatea) egokitu zaion postua. • (Gurasoak) normalean txarto iruditzen zaie ordutegi hori. • (Komun publikoak) atzerrian ur beroa daukate.

• (Laguntzaileak) ez zaie gustatzen bere lana.

Aukeratu erantzun egokia.

• alpetar eskia entzute handikoa da. (Eskandinavian/Eskandinaviatan) • Stockholm itsasarte kokatuta dag.o (baten/batean)

• Herri horiek merkataritza- daude. (Ibilbidetan/ibilbideetan) • geyserrak lurreko tenperaturak eragin ditu. (Islandiako/Islandiko) • Batzuek joan behar izan zuten. (Alemaniatik/Alemanitik)

• Leku ekar zezaketen egur mota hori. (askotik/askotatik) • Arrain horiek direla uste du. (erreketakoa/errekakoak)

• Oporretan joateko asmoa zuten. (Kanariar Irlera/Kanariar Irletara) • Izokinak joaten dira arrabak egitera. (errekeraino/erreketaraino) • estropadak antolatzen dituzte urtero. (irlan/irlen)

Osatu esaldiok parentesien artekoak deklinatuz.

• Goia (nongo) puntan, gure etxe (nondik) ikusten den ikurriña dago. • Eneko (noren) mantalean idatzita zegoen Itziar (noren) zela. • Emakumeak (norekin) beti izaten zituen horrelako liskarrak.

• Arrantzaleak (norentzat) antolatu zuten jaia egun horretan.

• Mendia (nongo) otarrea aranak (zerez) beteta zegoen. • Liburutegia (zerik) ba al dago institutu honetan?

• Herriak (norentzat) oso komenigarriak dira lege horiek.

• Irune (norekin) joan nintzen aurrekoan Irun (norantz) . • Ezer badakizu Jon (nortaz) aspaldi honetan?

• Asko omen dakite mendiak (zertaz) eta haran (zertaz) .

3 2 1

(54)

266

2

ARIKETAK

DEKLINABIDEA

27. FITXA

Bete hutsuneak deklinabide atzizki egokiaz eta lotu marraz.

Ama hartu zuten eta jarraitu egin zioten. • • -ak Irtenbide izanez gero, esango nizun. • • -era

Baso abiatu ziren beldurrak aidean. • • -tzat Lehenengo marrubi bete behar duzu ontzia. • • -rekin

Zerra ere moztu zenezake. • • -ak Egindako guztia guraso egin zuten, ez pentsa! • • -etik Alaba bi eguneko txango egokitu zitzaion zozketa batean. • • -rik

Normalean neskak ez dira joaten bakarrik komun . • • -ri Pikondo ez zaizkio gustatzen lorategirako. • • -rantz Irun Iruñara oinez joan omen ziren gau batean. • • -engatik

(55)

2

ARIKETAK

DEKLINABIDEA: MUGAGABEAN

28. FITXA

Bete hutsuneak deklinabide atzizki egokiaz.

(nor, nork, nori)

• Zein (auto) etorri zara gaur? • (Autobusa) joan ginen Ibilaldira.

• Antzinako (kotxeak) ez zeukaten airbagik.

• Zenbat (lagun) etorri zitzaizkizun urtebetetzeko jaira? • Edozein (emakumea) ez du berdin pentsatzen. • Zenbat (ontzi) sartu zenituzten marrubiak?

• Edozein (lagunak) ezin dezakezu hitz egin horretaz. • (Itzala) esertzea gustatzen omen zaio.

• Non bota duzu artoa, (esnea) ?

• Hainbat (tabernak) ez dago elkarri entzuterik.

Bete taula.

Aukera itzazu erantzun zuzenak.

• Ez dakit zein (ataria) den auzokide hori. (atarikoa/ataritakoa) • Bere burua (ura) botako zuela esan zigun. (urera/uretara)

• Hartzak (kobazuloak) bizi dira neguan. (kobazuloetan/kobazulotan) • Zein (mendi) ari zarete hitz egiten? (menditaz/mendiz)

• Lau (txakurkumeak) agertu zitzaigun Mendi. (txakurkumerekin/txakurkumeekin) • (Emakumea) garrantzitsua da bere garapen pertsonala.

(emakumearentzat/emakumerentzat)

• Zein (irakaslea) dagokio horretaz arduratzea? (irakasleari/irakasleri)

3 2 1

ARIKETAK

HITZA DEKLINABIDEA SINGULARRA PLURALA

Txakurra haranek zuhaitzekin basoetara emakumerekin umerentzat lanbideez amarengatik bideetaraino andrearen MUGAGABEA