1
PENGGUNAAN ‘STRENGTHS AND DIFFICULTIES QUESTIONNAIRE’ (SDQ) DALAM
PENGUKURAN KOMPENTENSI SOSIAL DAN EMOSI KANAK-KANAK
Jusiah Idang
Fakulti Psikologi dan Pendidikan, Universiti Malaysia Sabah
Abstract
Socialandemotionallearningis a newissuein education. Inthe last few decades, varioussocialand emotional learning programs have been developed, particularly in the United State and the United Kingdom. These programs are also supported by scientific research which highlighted the main benefits obtained as a greater success academically and professionally, increase positive behavior, increase admissions to academic centers, enhance learning, growth and increasing social cohesion mental health(Weare, 2003). Ameta-analysis found that childrenwhoreceivesocialand emotional learning to have a more positive attitude towards school and the average percent increase in standardized achievement tests than students who did not receive such instruction (Durlak & Weissberg, 2010; Durlak & Weissberg, 2011). The study showed that socio-emotional learning programs are effective in both school and after-school settings whether the child has or without behavioral and emotionalproblems(Durlak, Weissberg&Pachan, 2010). Thisresearchwill adopt the instrumentsofStrengthsandQuestionnairedifficultiesusingdescriptivedataanalysis. There are five scales to be viewed as follows: Scale Emotional symptoms, Conduct Problems Scale, Scale Hyperactivity, Peer Problems Scale and Prosocial Scale. This preliminary study is to compare the findings of social and emotional competence among students aged 11-12 years old. About 149 students in one primary privateschool were involved in the study.
Keywords: competence, Socio-Emotional
1. Pengenalan
Perkembangan sosio-emosi adalah merujuk pada perkembangan emosi iaitu
perkembangan perasaan kanak-kanak manakala perkembangan sosial ialah
perkembangan persekitaran kanak-kanak. Pelbagai kemahiran bersosial yang perlu
dipelajari oleh kanak-kanak bagi melibatkan diri dalam aktiviti sehari-harian mereka.
Kanak-kanak perlu belajar bersosial dengan kanak-kanak lain dan masyarakat
sekeliling. Sewaktu zaman kanak-kanak adalah pengalaman pertama kanak-kanak
bersosial dengan rakan-rakan dan masyarakat. Keperluan pembelajaran sosio-emosi
perlu diambil perhatian oleh pelbagai pihak terutama sekali dalam bidang
pendidikan. Program-program pembelajaran sosio-emosi telah lama bertapak di
Negara besar seperti United Kingdom dan United States. Program-program
seumpama turut disokong dengan penyelidikan saintifik yang mengetengahkan
faedah utama yang diperolehi seperti kejayaan yang lebih besar dalam akademik
pusat-2 pusat akademik, peningkatan pembelajaran, pertumbuhan perpaduan sosial dan
peningkatan kesihatan mental (Weare, 2003).
Satu kajian meta-analisis mendapati bahawa kanak-kanak yang menerima
pembelajaran sosial dan emosi mempunyai sikap yang lebih positif terhadap
persekolahan serta meningkatkan purata peratus dalam ujian pencapaian standard
berbanding dengan kanak-kanak yang tidak menerima pengajaran tersebut (Durlak
& Weissberg, 2010; Durlak & Weissberg, 2011). Kajian tersebut menunjukkan
bahawa program pembelajaran sosio-emosi adalah berkesan dalam kedua-dua
setting sekolah dan selepas sekolah sama ada kanak-kanak tersebut mempunyai
atau tanpa masalah tingkah laku dan emosi (Durlak, Weissberg & Pachan, 2010).
Dalam bilik darjah, aspek sosio-emosi amat penting untuk mewujudkan suatu
keadaan yang harmonis yang mengalakkan keberkesanan pengajaran dan
pembelajaran. Aktiviti pembelajaran memerlukan pelajar berinteraksi dengan orang
lain, pembentukan kendiri, penghargaan kendiri dan kawalan kendiri. Oleh itu,
sosio-emosi dalam kalangan kanak-kanak ditakrifkan sebagai satu proses
berinteraksi dan mengadaptasi diri dalam masyarakat. Maka, pembelajaran
sosio-emosi di kalangan kanak-kanak oleh guru-guru amat perlu supaya perkembangan
kanak-kanak secara holistik menurut Falsafah Pendidikan Negara dapat
direalisasikan serta mempengaruhi pembelajaran kanak-kanak dan membolehkan
mereka belajar mengawal emosi, pemikiran dan tindakan supaya dapat
menyesuaikan diri dalam bilik darjah. Perkembangan sosio-emosi bermula dengan
kebolehan kanak-kanak memahami dan menguruskan emosi sendiri dan
membolehkan mereka memahami keperluan, emosi dan pandangan orang lain untuk
membina kemahiran sosial di dalam kelas yang mempunyai latar belakang majmuk
yang mesra dan harmoni.
Peranan guru sangat penting dalam pengurusan sosio-emosi dengan memberi
penekanan kepada kebolehan dan keyakinan kanak-kanak untuk berinteraksi dengan
rakan di dalam kelas terutamanya bagi sebuah kelas yang mempunyai pelbagai
budaya dan latar belakang. Guru perlu mengurus sosio-emosi para pelajarnya
secara berkesan kerana kegagalan guru berbuat demikian akan memberi impak
kepada pencapaian kanak-kanak. Antara aspek akan berlaku tanpa pengurusan
3 terganggu; iklim bilik darjah tidak kondusif akan memberi kesan yang buruk
terhadap prestasi kesuluruhan; memberi tekanan mental kepada kanak-kanak dan
guru; kanak-kanak rasa tergangggu dan tidak selesa; serta kanak-kanak sukar
memberi tumpuan kepada pengajaran dan pembelajaran.
2. Metod
Kajian preliminari yang dijalankan ini mengunapakai soal selidik Strengths And
Difficulties Questionnaire (SDQ) (Goodman,1997) dengan analisis data secara
deskriptif. Terdapat lima skala yang hendak dilihat iaitu: Emotional Symptoms Scale,
Conduct Problems Scale, Hyperactivity Scale, Peer Problems Scale dan Prosocial
Scale. Kajian preliminari ini adalah untuk melihat sejauh mana tahap kompentensi
sosial dan emosi di kalangan pelajar-pelajar berumur 11-12 tahun. Seramai 149
kanak-kanak di salah sebuah sekolah rendah swasta terlibat dalam kajian.
2.1. Sample
Seramai 149 orang pelajar iaitu 91 orang lelaki dan 58 orang perempuan di
salah sebuah sekolah rendah swasta di Kota Kinabalu, Sabah.
2.2. Instrument
The Strengths and Difficulties Questionnaire merupakan salah satu alat
screening yang ringkas bertujuan untuk mendapatkan maklumat mengenai aspek
tingkah laku positif dan negetif di kalangan kanak-kanak dan remaja. Soal selidik ini
ditadbir oleh kanak-kanak menggunakan borang self-report serta pengisian
maklumat oleh guru-guru dan ibu bapa. Tetapi, dalam kajian awal ini Cuma
self-report kanak-kanak yang ditadbir. SDQ terbina daripada 25 items dan dipecahkan
kepada 5 skala dan setiap skala mempunyai 5 items setiap satu. Skala tersebut
adalah hyperactivity, emotional symptoms, conduct problems, peer problems and
prosocial behaviour. Terdapat tiga possible answers bagi setiap item, each of which
is assigned a value 0, 1 or 2. The score for each scale is generated by adding up
the scores on the 5 items within that scale, producing scale scores ranging from 0 to
10. A total difficulties score is derived by adding the scores of each of the scales,
4 (0-13), ‘borderline’ (0–16) and ‘high’ (17–40), following the recommendations of its
author.
2.3. Keputusan dan Analisis Dapatan
Kajian secara preliminary menunjukkan dapatan seperti berikut:
TOTAL SCORE
NORMAL 0-13 Emotional Symptoms Score 1.2 Conduct Problems Score 1.4 Hyperactivity Score 1.9 Peer Problems Score 2.5 Prosocial Behaviour Score 3.3
Jadual 1: Dapatan bagi total score SDQ
Analisa keputusan berdasarkan item-item dalam sub skala adalah seperti
berikut:
Emotional Symptoms Score Dapatan Frequency peratus Often complains of headaches,
stomach-aches or sickness
Not true 83 56
Many worries or often seems worried
Somewhat true 52 35
Often unhappy, depressed or tearful
Not true 88 59
Nervous in new situations, easily loses confidence
Somewhat true 62 42
Many fears, easily scared Somewhat true 62 42 Jadual 2: Dapatan bagi subskala Emotional Symptoms Score
Dalam jadual 2: Jawapan pada ‘somewhat true’ jika dilihat secara individu
kanak-kanak amatlah menunjukkan berada dalam line abnormal. Symptoms emosi
yang negetif adalah perlu untuk diberi perhatian dan bantuan supaya perkembangan
emosi kanak-kanak tidak terbantut. Dapatan menunjukkan bahawa 35 peratus
adalah kanak yang selalu berasa risau. Manakala, seramai 62 orang
kanak-kanak sering berasa gelisah pada suasana baru serta senang hilang keyakinan diri.
Akhir sekali, jumlah yang sama iaitu 42 peratus mengalami banyak ketakutan dan
5 Conduct Problems Score Dapatan Frequency peratus Often has temper tantrums or hot
tempers
Often fights with other youth or bullies them
Jadual 3: Dapatan bagi subskala Conduct Problems Score
Dalam jadual 3: dapat dilihat bahawa dapatan subskala Conduct Problem
Score iaitu dua pernyataan negetif yang dipersetujui oleh kanak-kanak yang perlu
diambil perhatian iaitu Often has temper tantrums or hot tempers iaitu seramai 40
peratus kanak-kanak mengalaminya. Gambaran ini menunjukkan kebanyakan
kanak-kanak di sekolah ini sering mempunyai perasaan marah. Manakala, yang
kedua ialah perbuatan mencuri sama ada di rumah, sekolah atau di mana-mana iaitu
sebanyak 71 kekerapan mengakui melakukan perbuatan tersebut. Tabiat ini perlu
diambil perhatian bagi mencegah kerosakan akhlak kanak-kanak di masa hadapan.
Hyperactivity Score Dapatan Frequency peratus Restless, overactive, cannot stay
still for long
Somewhat True 61 41
Constantly fidgeting or squirming Not True 74 50 Easily distracted, concentration
wanders
Somewhat True 73 49
Thinks things out before acting Somewhat True 71 47 Good attention span, sees work
through to the end
Somewhat True 76 51
Jadual 4: Dapatan bagi subskala Hyperactivity Score
Jadual 4: memaparkan dapatan bagi subskala Hyperactivity Score. Item
restless, overactive, cannot stay still for long yang menunjukkan dapatan 41 peratus
serta easily distracted, concentration wanders iaitu sebanyak 49 peratus perlu
6 Peer Problems Score Dapatan Frequency
Would rather be alone than with other children
Not True 81
Has at least one good friend Certainly True 117 Generally liked by other children Somewhat True 72 Picked on or bullied by other
children
Not True 101
Gets along better with adults than with other children
Somewhat True 65
Jadual 5: Dapatan bagi subskala Peer Problems Score
Secara keseluruhan dapatan dalam jadual 5 bagi subskala peer problems
score menunjukkan kecenderungan setiap kanak-kanak mempunyai
sekurang-kurang seorang rakan baik iaitu 117 orang kanak-kanak bersetuju. Tidak suka
bermain secara berseorangan mempunyai dapatan 81 orang yang tidak bersetuju
serta mengetahui bahawa rasa disukai serta menyukai kanak-kanak lain
mewujudkan perasaan tenang dan gembira iaitu seramai 72 orang kanak-kanak
bersetuju. Seramai 65 orang kanak-kanak mengakui lebih mudah bersama dengan
orang dewasa yang boleh diinterpretasikan sebagai keperluan orang dewasa
membimbing golongan yang masih muda ini.
3. Perbincangan
Secara keseluruhan dapatan menunjukkan keputusan score adalah di tahap
normal iaitu dalam lingkup 0-13. Namun apabila, dilihat secara individu berdasarkan
kekerapan dan peratus terdapat skor berada di tahap borderline atau abnormal.
Daripada dapatan ini berdasarkan analisis setiap item dalam subskala menunjukkan
keperluan pihak sekolah untuk mengambil tindakan membantu kanak-kanak yang
cenderung pada emosi dan social yang negetif.
Perkembangan sosial dan emosi kanak terjadi pada zaman
kanak-kanak lagi. Perkembangan sosio-emosi terjadi serentak dengan perkembangan fizikal
dan mental mereka. Perkembangan sosio-emosi kanak-kanak adalah meliputi konsep
kendiri dan penerimaan diri; perhubungan antara kanak-kanak dengan kanak-kanak
lain; perhubungan antara kanak-kanak dengan guru dan perhubungan kanak-kanak
di dalam kumpulan. Semua kanak-kanak akan merasa bahawa mereka adalah orang
7 kanak-kanak yang merasa diri mereka baik dan percaya mereka boleh melakukan
perkara-perkara yang baik mempunyai konsep penerimaan diri yang baik.
Kanak-kanak yang memiliki konsep kendiri yang positif boleh menerima kekuatan dan
kelemahan mereka sendiri. Pada zaman globalisasi ini, banyak program
kanak-kanak yang disediakan untuk memelihara kesedaran diri dan konsep kendiri yang
positif dapat di terapkan di dalam diri kanak-kanak. Apabila kanak-kanak dipuji oleh
orang sekelillingnya kanak-kanak akan gembira dan akan menerima pujian itu
dengan suka hati. Dari sini, kanak-kanak dapat belajar untuk menerima diri mereka
sendiri walaupun apa yang mereka lakukan tidak di sukai oleh orang lain. Konsep
kendiri yang baik adalah penting untuk kanak-kanak dan ianya adalah sama penting
untuk orang dewasa. Kanak-kanak juga memerlukan dorongan yang sama seperti
orang dewasa. Kanak-kanak memerlukan dorongan dari segi emosional dan
persekitaran yang selamat untuk mengekspresikan diri mereka secara kreatif.
Hubungan kanak-kanak dengan kanak-kanak lain terjadi apabila setelah
seorang kanak-kanak telah menerima kanak-kanak lain dalam hidupnya. Pihak
sekolah perlu menyediakan ruang yang mampu menggalakkan kanak-kanak belajar
serta bertukar pendapat dengan pelajar lain secara harmoni. Kanak-kanak yang
mempunyai perasaan tekanan berpotensi mengekspresikan perasaan mereka melalui
tindakan vindalisme. Guru yang memahami perasaan kanak-kanak dapat membantu
mengatasi masalah mereka.
4. Penutup
Kajian secara preliminary ini di salah sebuah sekolah rendah swasta di
kawasan bandar mampu menunjukkan kepentingan untuk mengetahui tahap
kompetensi emosi kanak-kanak supaya pengurusan dan pembelajaran
sosio-emosi dapat dianjurkan. kanak-kanak perlu dididik mengenai interaksi dan
mengadaptasi diri dalam masyarakat yang pelbagai budaya. Di samping itu,
peranan guru sangat penting dalam pengurusan sosio-emosi dengan memberi
penekanan kepada kebolehan dan keyakinan murid dalam menggalakkan interaksi
8 References:
Durlak, J., Weissberg, R. & Pachan, M. (2010). A Meta-Analysis of After-School Programs That Seek to Promote Personal and Social Skills in Children and Adolescents, American Journal of Community Psychology, 45, 294-309, DOI 10.1007/s10464-010-9300-6;
Durlak, J., Weissberg, R., Dymnicki, A., Taylor, R., & Schellinger, K. (2011). The Impact of Enhancing Students’ Social and Emotional Learning: A Meta-Analysis of School-Based Universal Interventions. Child Development, 82 (1), 405-432.
Goodman R (1997) The Strengths and Difficulties Questionnaire: A Research Note. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 38, 581-586.
Jones, B. F. (1995). Comprehensive classroom management: Creating Positive Learning Environments for all Students. Mass: Allyn & Bacon.
Mayesky, M.(2002). Creative Activities for Young Children. 7th Edition. New York. Delmar Thomson Learning
Weare, K. & Gary, G. (2003). What works in Developing Children’s Emotional dan Social Competence and Well Being?, DfES, Londra.
