FAKTOR-FAKTOR PENYEBAB RENDAHNYA MOTIVASI BELAJAR DAN SOLUSI
PENANGANAN PADA SISWA KELAS XI JURUSAN TEKNIK SEPEDA MOTOR
SMK MUHAMMADIYAH 1 BAMBANGLIPURO
TUGAS AKHIR SKRIPSI
Diajukan kepada Fakultas Teknik Universitas Negeri Yogyakarta
untuk Memenuhi Sebagian Persyaratan Guna Memperoleh Gelar Sarjana Pendidikan
Oleh:
Dwi Tri Santosa
NIM. 11504244013
PROGRAM STUDI PENDIDIKAN TEKNIK OTOMOTIF
FAKULTAS TEKNIK
ii
Tugas Akhir Skripsi dengan Judul
-
Disusun oleh:
Dwi Tri Santosa
NIM. 11504244013
telah memenuhi syarat dan disetujui oleh Dosen Pembimbing untuk dilaksanakan
Ujian Tugas Akhir Skripsi bagi yang bersangkutan.
Yogyakarta, 14 Januari 2016
Mengetahui,
Disetujui,
Kaprodi Pendidikan Teknik Otomotif
Dosen Pembimbing
Dr. ZainalArifin, M.T.
Dr. Tawardjono Us., M.Pd.
!
"
ay
a y
a
#$b
%&'a
# (a
'a
#$a
#(baw
a
)#*Na
+a
* ,
w
-&
"
a
# '. /0NIM
*11234544 316P
&.$ &a
+"'7(*P
%# ((8a
#-%8# 8O
'.+.' 9J
7(7:-;" *Faktor-Faktor Penyebab Rendahnya Motivasi Belajar Dan
Solusi Penanganan Pada Siswa Kelas XI Jurusan Teknik
Sepeda Motor SMK Muhammadiyah 1 Bambanglipuro.
menyatakan bahwa skripsi ini benar-benar karya saya sendiri. Sepanjang
pengetahuan saya tidak terdapat karya atau pendapat yang ditulis atau
diterbitkan orang lain kecuali sebagai acuan kutipan dengan mengikuti tata tulis
karya ilmiah yang lazim.
Yang menyatakan,
Dwi Tri Santosa
NIM. 11504244013
iv
BCDEFGEHFI JDK HL HIHMLN OFP MQ HRD MS FS FI HML DI HKHMTS HKFR HS HJDK HL HI HM R HGFPMQ H IDEUS U GHM IDOHIV
(Anonim)
BWDJ N OHFSD MTHM RDMNGIDQ HI FMHM
,
JD MXHOHMIHM SDM THM RD MN GID FI GOHL HM,
JD MQD ODLHFI HMSDM THM RD MN GIDEHGHTFHHMV(Anonim)
\] ^] _]`abc db _e]\]`
fghij hkl hg
,
ghmn[o
,
k[phq hk,
phri stmj mk
o sr[olhg hr
q hru g st hk ftt hkvwx o hjm r[hohr
,
psru hr j hi hiqmo mj
ftok hl pmt[tt hhk[jyzz [t{ht hl[[r
.
|m}sj i slzhko hr o hj q h[r[mr gmo~ h}ho x mi[j hr fj[i mj rylyzm hj i[r sl q hru ist htmlslzsj[o hr lyg[ Zhi[ i slhr u hg
,
pm omru hr,
phrmr gh[hr pyhq hru g[pho}sj r hk}m gm ix sj[l hohi[k hghi t[l}hk hro hi[ki hq hrurq hi sthlh[r[v slyuhftt hk ist html st[l}hko hrj hkl hg
-
q hmrgmo o spmhrq h.
vsu sr h} |ho ho|hr pmr uphr|ho ho }hj q hrugst hkl sr pyho hr psl[ o st hr hjhr phr o si moi si hr i st hl h[r[xsj[l ho hi[khghipm omru hr rq h
.
vslyu hftt hk i st htmlslzsj[o hrr[ol hg i sk hgphro simoisi hrmr gmo i slm hrq h
.
vslm hh}hozm
G
mjm,
i ghpi ghphkq hru gst hk l srq hl}h[o hr [tlmrq h q hru gho gsjk[gmruzhrq horq h.
vhk hzhg
-
i hk hzhgq hru i st ht mlslzsj[o hrr hi sk hg,
l himo hrphri sl hru hg.
xslhr
-
gsl hr srp[p[o hr gylyg[n|sthi f.
x sj[l ho hi[khghizhrgmhr phr o sjhihlhrq h i sthlh[r[vii
-
¡ ¢ £ ¤ ¥ ¡¢ ¢ ¢ ¦ £ ¢
Oleh:
Dwi Tri Santosa
NIM. 11504244013
Penelitian ini merupakan penelitian deskriptif. Populasi penelitian adalah
semua siswa kelas XI Jurusan Teknik Sepeda Motor SMK Muhammadiyah 1
Bambanglipuro, 30 siswa digunakan sebagai responden uji coba instrumen dan
120 siswa digunakan sebagai responden penelitian untuk mengetahui
faktor-faktor penyebab rendahnya motivasi belajar siswa. Untuk menentukan solusi
penangananan rendahnya motivasi belajar menggunakan 5 guru sebagai
responden, diambil menggunakan teknik
purposive sampling
. Data dikumpulkan
dengan angket. Analisis data dilakukan dengan kuantitatif persentase untuk
responden siswa dan kualitatif reduksi untuk responden guru.
Hasil penelitian diketahui bahwa: (1) Faktor-faktor penyebab rendahnya
motivasi belajar siswa adalah dari faktor ekstrinsik sebesar 51,88% meliputi
unsur-unsur dinamis dalam belajar dan pembelajaran sebesar 19,01%; upaya
guru dalam membelajarkan siswa sebesar 17,07% dan kondisi lingkungan siswa
sebesar 15,80%. Sedangkan dari faktor intrinsik sebesar 48,12% meliputi
kondisi siswa sebesar 18,04%; kemampuan siswa sebesar 16,25% dan cita-cita
siswa sebesar 13,83%; (2) Solusi penanganan bagi rendahnya motivasi belajar
siswa dengan peningkatkan kualitas kinerja guru, melatih kedisplinan siswa,
menjelaskan tujuan
pembelajaran kepada siswa,
menggunakan metode
pembelajaran sesuai kemampuan pemahaman siswa, meningkatkan koordinasi
dengan orang tua siswa untuk memantau siswa di luar sekolah dan menjelaskan
manfaat belajar di Jurusan Teknik Sepeda Motor pada siswa.
Kata Kunci:
Rendahnya Motivasi Belajar, Solusi Penanganan, Teknik Sepeda
Motor.
v
¨¨¨Pu
±¨²³
u
´u
µ ¶·¸u
¹¨²¶º¸ ±º
t
´º¸´·»º¼¨µ º
t
½¹¹º » ¾¿ À
,
ºt
ºs
¹¨Áp
º »º
n
r
º»m
ºt,
»¨¼ºy
º » ¼º
n
´ºru
n
¨º
-
Ây
º,
Àu
ú
s
½´»¨µ ¾ ´r
¨
p
²¨y
ºn
à ¼¨²Ä
su
n
Ãu
n
º
m
·m
·n
u
»¨ ²·ÅºÃ¨ºn
p
·rsy
ºr
ºt
ºu
n
tu
´n
m
·n
¼ººp
t
´ºn
÷¹ºr
¾ºr
±ºn
º Æ·n
¼¨¼¨´ºn
À·´n
¨´¼ ·
n
ún
±Ä¼u
¹ Ǻ´to
r -
Ǻ´to
r
Æ··ÅºÅy
n
È·n
¼º»y
ºn
Éo
t
¨ ʺ ²¨ Ë·¹ º±ºr
̺n
¾Í¹Ä²¨ Æ·n
ºn
ún
ºn
ƺ¼º ¾¨²Îº Ï ·¹ºs
ÐÑ À ·´¨´n
¾ ·p
·¼º Éo
to
r
¾ÉÏ Éu
ȼm
m
º¼¨³º » Ò˺
m
źn
ù¨¶u
ro
¨¸¨ ¼ººp
t t
·r
²·¹ ·²º¨´ºn
¼ ·n
ún
ź¨´.
Ë·r
´·n
ººn
¼ ·n
ún
»º¹t
·
r
²·Åu
t, p
·
n
u
¹¨²m
·
n
y
ºm
p
º¨´ºn
u
Óºp
º
n
t
·r
¨Áº´º ²¨»
´·º¼º
p
y
ºn
Ãt
·
r
ȼo
rm
t
Ô Ò.
˺p
º ´ Ìr.
Àººw
r
¼ ±Í¸o
Õs. ,
É.
Ƽ.,
²·¹º´u
ÌͲ ·n
Æ·m
ŨÁŨ¸Ã Àu
ús
½´»¨µ¾ ´¨¶²¨
r
y
ºÃn
t
·¹º » źn
y
º ´m
·m
Å·¨´ºr
n
² ·m
ºn
út,
¼Ãºo
n
ro
,
n
¼ºn
ŨÁŨ¸Ãºn
²·¹ ººm
p
·n
y
u
su
n
ºn
Àu
ús
½´»¨µ ¾ ´r
¨p
²¨.
Ö
.
˺p
º ´ ɺrtu
Å ¨ × É.
Ƽ.,
É.
À.,
˺p
º´ ¾u
p
ºr
±¨³ºn
to
,
¾.
Ƽ.,
¼ºn
˺p
º ´ Ìr.
˼w
ºr
¼ ±Í¸o
Õs. ,
É.
Ƽ.,
²·¹º ´u
غ¹¨¼ºr
to
¨¸stru
m
·n
p
·n
·¹¨Ù¨ºn
Àu
ús
½´»¨µ¾ ´
r
¨¶²¨y
º
n
Ãm
·
m
Å·r
¨´ºn
²º
r
ºn
Úm
ºsu
´ºn
p
·r
ź¨´º
n
² ·»¨¸Ãúp
·n
·¹¨Ù¨º
n
Àu
ús
½´»¨µ¾ ´r
¨¶²¨¼ºp
ºt t
·¹º´²ºr
n
º²·su
º¨¼ ·n
ún
tu
±Äº.
n
Û
.
À¨Á Æ·n
Ãu
±¨ Àúu
s
½´»¨r
¾´r
¨¶²¨ × Ëºp
º´ Ìr.
˼w
ºr
¼ ±Í¸o
Õs.,
É.p
¼.,
²·¹º´u
Ï·ºtu
,
˺p
º ´ Ϩµ ܺºry
n
º,
É.
Ƽ.,
² ·¹º ´u
Æ·n
Ãu
±¨ Õºt
ºm
Ñ ¼ºn
˺p
º´¾
u
´ºsw
ºn
to
,
É.
Ƽ.,
²·¹ º´u
Æ·n
ñ¨u
Æ·n
¼º¨¸ÃÚ¾´m
p
r
·t
ºr
¨²ÝÞ
.
˺p
º ´ Ìr.
ߺ¨¸º¹ ½r
¨à¨¸,
É.
À. ,
² ·¹º ´u
Ï ·tu
º Ჺu
ru
n
Æ·¼¨¼¨´ºn
n
À ·´n
¨´ âto
m
o
t
¨ à ¼ºn
² ·¹ º´u
Ï·ºtu
Ær
Í Ãºr
m
¾tu
¼¨ Æ·n
¼¨¼¨´ºn
À·´¨´n
âto
m
o
t
¨ à Å·² ·rt
º¼Í²·n
¼ºn
st
ºày
ºÃn
t
·¹º»m
·Å·m
r
¨´ºn
źºn
tu
n
¼ºn
ຠ²¨¹¨Ùºs
²·¹ºm
ºp
r
åæ çèé èê ëìæ
M
í îï çìu
ìã ð ìã ñí òí óM
æP
ôæ ó õö÷ èêu
ëöê èò ø èêu
÷ ùèõ ðöê ò ãê ú òãû öìõã ùèõN
öüöìã ýí üy
èk
èèrt
y
èn
üm
öm
þör
ãê èn
p
ör
õ öèju
tu
n
p
ö÷ èk
õ èn
èèn
ð
u
üès
ÿk
ïãì
k
r
ãé õã ææ çèé èê ã÷ã ê ï èö÷
ru
ýo
n
o
sw
,
.
ô.,
õö÷èêu
ëí õön
öm
þã þã òü ÿêèô öãêm
y
è
n
üt
ö÷èïm
öm
þöãê èr
n
w
èêtu
ô èn
þãþã òüèn
.
7.
ërs.
.
èto
,
ry
o
õö÷èêu
öp
è÷ è öêí ÷ èïu
ï èm
m
è ôã ñèïçè
m
þèn
ü÷ãéu
ro
èy
n
üt
ö÷ èïm
öm
þöãr
ãã òô è÷ èm
p
ö÷ èê õèèèn
n
p
ön
ö÷ã ùãèn
ðu
üès
ÿêïã ì êr
ãé õã.
.
u
ru
ô èn
t
è ï èu
m
m
èôã ñèï ç èm
þèn
ü÷ã éu
ro
y
èün
t
ö÷ èïm
öm
þör
ãþè
n
tu
èn
p
öüèn
m
þã ÷ èn
ô èt
èõ ö÷ èm
èp
í õör
s p
ön
ö÷ã ùãèn
ðu
üès
ÿê ïã ì êãé õãr
.
.
öôu
èo
r
èn
ütu
è ô èn
ê è ê èê-
ê èê èêy
èn
ü ÷ èr
þã èõè õön
èn
t
ã èõè ôè÷ èm
m
ö
n
üèsu
ï, m
öm
þör
ãê èn
ôo
èô èn
m
öþör
ã ê èn
õ öèm
n
üèt.
.
ð öm
èn -t
öèm
n
ö÷ ès
ÿ ön
ôãôã ê èn
ðöêãên
ãto
m
o
t
ô èn
p
èr
è õèïèþèt
y
è
n
üõö÷è÷m
öm
þör
ãê èn
ôêu
u
n
üèn
õört
èõöm
èn
üèt.
.
öm
u
èp
ãï èêy
èn
üt
ö÷ èïm
öþèm
tu
n
õöï ã òüüèt
ör
õö ÷öõèãê èèn
y
n
ðu
üès
ÿêïã ì êãé õãr
ã òã æö
m
í üè õöüè÷ è þèn
tu
èn
y
èn
üt
ö÷ èï ôã þöãê èr
n
õöm
u
èp
ãï èê ôã èt
ès m
ön
è ôã èm
è÷ èn
y
èn
ü þörm
èn
èèt
ô èn
ðu
üès
ÿêïã ì êr
ãé õã ã òã öm
n
èôã ãn
o
rm
èõãþö
rm
èn
èèt
þèüãöp
m
þèîèèt
èu
p
ãï èê÷ èã òy
èn
üm
öm
þu
tu
ïê èn
n
y
è.
ö
n
u
÷ã õ óë
w
ãðr
ã èn
t
í õè.
åx
DAFTAR ISI
HALAMAN SAMPUL ... i
LEMBAR PERSETUJUAN ... ii
SURAT PERNYATAAN ... iii
LEMBAR PENGESAHAN ... iv
MOTTO ... v
HALAMAN PERSEMBAHAN ... vi
ABSTRAK ... vii
KATA PENGANTAR ... viii
DAFTAR ISI ... x
DAFTAR GAMBAR ... xii
DAFTAR TABEL ... xiii
DAFTAR LAMPIRAN ... xiv
BAB I. PENDAHULUAN ... 1
B
!" # $% &B
'( !$)*)# +) , + " - . /B
+ $ , + " - 01 234 3+ $ , +" - 5
6 7 38 3$ 9!$!")) $ 5
: , $* 9!$!"))$ ;
BAB II. KAJIAN TEORI ... 8
1!+# ) <+) 7!= ) > & ,= )?+)
B
!" 8 > @ :#= A:#=y
$ %, !4<!$% 3- )9 = + !+B
!" 8 @@ B 9! $,= )?+) ( " 4B
!"8 @5B
9!$!")) $2!" !?$ @ ;x
EFG H IJ KLM
y
LLMH IMINEKEL M G GG GGG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GGGG OPBAB III. METODE PENELITIAN ... 32
QG FIRLEMH IMINEKEL M GG GGG GG GG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GGG GG GG GG OS
B
G TIUVLK WL MXLYKZH IMINEKELM G GG GG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GGGG GGG GG GG GG GGG GG GG GG GG OS[G H \V ZNLREWLM]LUVIN GG GGG GG GG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GGG G OS FG FI^EME RE_VIJ LRE\MLN` LJELaIN G GG GGG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GG GG GGG GG G Ob cG dIK\WIH IMeZUVZNLMFLKL GG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG Ob fG gMRKJZUIMKH IMINEKEL M G GG GGG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GGGG Oh iG jkE [\ aLgMRKZ UIMKH IMINEKELM G GG GG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GGGG GGG GG GG GG GGG GG GG GG GG Ol P G jkE` LNEWEKLR G GG GG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GGGG GGG GG GG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GGG G Om SG
jkE
nINELaENEKLR G GG GGG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GGGG GGG GG bP oG TIYMEYQMLNE RE RFLKL GG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GGG GG G b O
BAB IV. HASIL PENELITIAN DAN PEMBAHASAN ... 45
QG oLRENH IMINEKEL M GG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GGG GG GG G bh P G fLYK\JpfLYK\JH IM
y
IaLa nIMWLqMy
Ld\ KErLREB
INLkLJ]E RsL GG GGG GG bh SG ]\NZREH IML MeL MLMnIMWLqMy
Ld\ KErLREB
IN LkLJ]ERsL G GG GG GG GGG GG GG hhB
G H IUaLqRL MoLRENH IM INEKELM GG GGG GG GG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GG G hlP G fLYK\JpfLYK\JH IM
y
IaLa nIMWL qMy
Ld\ KErLREB
IN LkLJ]E RsL GG GGG GG hl SG ]\NZREH IML MeL MLMnIMWLqMy
Ld\ KErLREB
INLkLJ]ERsL G GG GG GG GGG GG GG tSBAB V. SIMPULAN DAN SARAN ... 66
QG ]E UV ZNL M G GG GG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GGGG GGG GG GG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GGG GG GG GG GGG GG tt
B
G uIK IJaLKLRL MH IM INEKELM GG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GGG GG GG GG GG GGG GG GG GG GGG GG GG G tlx yz{ y|} y~ y|
B
B
ww w
P
S
ww
S
S
ww w wS
wwwS
w w w
S
R
w ¡
S
w ¢ w w
S
R
w wwS
w w w
S
R
w ww£ w ¡
S
w ¤ w wS
R
w¥¡¥¡w w
B
¦ P
¦ w wS
R
w¥ §x
©©©²³´µ¶· ¸¹º »¶ ³¼½© ¾¿³½µÀ©³Á µ¶³ ¾ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸ ÃÄ ²³´µ¶
Ÿ½ÆÇ È ÉÇ´ÇÀ¹³¿³´³Ê
¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸¸¸ ÃË ²³´ µ¶Ã¸Â© ¾© ¾Ì©¾©ÍʾÀȺ»µÊÀ¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸¸¸ ÃÎ ²³´µ¶Ä ¸ÏµÐÇ»³ÊÍÊÀµÈÁȵÀ³¾©² µÈ¼³Ð³Á ѳ¶©Ð© À³¾ ¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸ ÃÒ ²³´µ¶ ¸ÓÔ³ À³Õ³ ¾©¶Öʳ¶©¾© ¾ÍÀµ»ÍʾÀȺ »µÊ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ Ä× ²³´µ¶Ë¸ÏµÐÇ»³ÊÍÊÀµÈÁȵÀ³¾© ² µÈ¼³Ð³ÁÂǵة ¾© µÊÂÇ Èµ¶³¾© ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸ ÄÅ ²³´µ¶
θ Ô³ À³
Ùµ¶©³ ´©¶© À³ ¾Íʾ ÀȺ»µÊ
¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸ Ä Ã ²³´µ¶Ú¸ÂÈ©ÀµÈ© ³ÏµÊ©¶³©³ÊÕ³ ¾©¶Õ © ÀºÊ Û½ÆÇ ÈÖÊ ÛƵÀ ¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸¸¸ ÄÄ ²³´µ¶Ò¸Ô³À³ÏµÈ Ƕ µ¼³Ê ½ÆÇ È¹³¿³ ´³Ê ܳÆÀÇ ÈÌÜ ³ÆÀÇÈϵÊ
y
µ´³´ÙµÊ г¼Ê
y
³ ÝÇÀ© Þ³¾©Éµ¶³ß³È ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸ ÄË ²³´µ¶·× ¸ÍÊÀµÈÁȵÀ³ ¾©½ÆÇ È ¹³¿³´³Ê½ µÀ©³ÁÍÊ Ð©Æ³ ÀÇ È ¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸ ÄÎ ²³´µ¶·· ¸Ô³ À³ÍÊÀµÈÁȵÀ³ ¾©½ÆÇ È ¹³¿³ ´³ÊÙµ¾ÁÇÊ ÐµÊÍÊЩƳÀÇÈà©À³Ìà©À³½©¾¿³ ¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ÄÒ ²³´µ¶
·Å¸ Ô³À³
ÍÊÀµÈÁȵÀ³ ¾©½ÆÇ È ¹³¿³´³ÊÙµ¾ÁÇÊ ÐµÊÍÊ Ð©Æ³ÀÇ È
 µ»³ »Áº³Ê½©¾¿³ ¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸¸¸ Ó× ²³´µ¶· øԳÀ³ÍÊÀµÈÁȵÀ³ ¾©½ÆÇ È ¹³¿³ ´³ÊÙµ¾ÁÇÊ ÐµÊ ÍÊ Ð©Æ³ ÀÇÈÂÇ Ê Ð©¾©
½ © ¾¿³ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ Ó· ²³´µ¶·Ä ¸Ô³À³ÍÊÀµÈÁȵÀ³ ¾©½ÆÇ È ¹³¿³´³ÊÙµ¾ÁÇÊ ÐµÊÍÊ Ð©Æ³ÀÇ È
ÂÇ Ê Ð© ¾©á©ÊÛÆºÊ Û³Ê½ © ¾¿³ ¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸ ÓÅ ²³´µ¶· Ó¸Ô³À³ÍÊÀµÈÁȵÀ³ ¾©ÍÊЩƳÀÇȽÆÇ È¹³¿³´³ÊÙµ¾ÁÇ Ê ÐµÊâʾºÈÌ
âʾºÈԩʳ »© ¾Ð³¶ ³»Éµ¶³ß³ÈÐ³Ê Ïµ»´µ¶³ ß³È³Ê ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸ Óà ²³´µ¶·Ë¸Ô³À³ÍÊÀµÈÁȵÀ³ ¾©½ÆÇ È ¹³¿³´³ÊÙµ¾ÁÇÊ ÐµÊÍÊ Ð©Æ³ÀÇ ÈâÁ³
y
³ãºÈº Ô³¶ ³»Ýµ»´µ¶³ ß³È Æ³Ê ½©¾¿³ ¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸¸ ¸¸¸¸ ¸¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸¸ ¸ ÓÓ ²³´µ¶·Î¸¹³¿³ ´³Ê ½Ç¶º¾©ÏµÊ³Ê Û³Ê³Ê ÙµÊ Ð³ ¼Ê
y
³ÝÇÀ©Þ³¾©Éµ¶³ß³Èx
äåðñò óäô ñõ ö÷øñùñúûä üýþñÿ õ ùôò õ ÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ðñò óäô ñõ ÷øñùñ
ñääùñ
ÿõ ùôò õ ÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ðñò óäô ñõ ÷øñùñä ñþ ääù ñ ÿ õ ùôòõ ÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷ ðñò óäô ñõ ÷øñùññ äõäùäñõ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ðñò óäô ñõ ÷ ä ä ä äÿ õ ùôò õõäùäñõ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ðñò óäô ñõ ÷õù õ ä ùäñõ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ðñò óäô ñõ ÷
øñùñôä ñ ñ ÿ ô ñõ
õäóñýù ýô
ñòòñäñ
ö
ñòþ ñõäó ôý
÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷÷÷ öö ðñò óäô ñõ ÷ ô ñùô õñùññõ
y
ñäñ äÿ õ ùôò õõ äù äñõñ ä ôôäó ä ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ö ðñò óäô ñõ ÷ôñùÿ
z
ä õõäùäñõ!ñùñ õäú" # ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷ öö ðñò óäô ñõ ö÷ôñùÿz
ä õõäùäñõô ùñô äñùøñô ñò ôäõ ùñ øñôñÿ ùäò
w
ñ#ýy
ññô ùñ ÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ öö ðñò óäô ñõ öö ÷ôñù ÿ
z
ä õõäùäñõ ñóóñ
ñþ óñù õ
ñõ ù
÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷÷ ÷ öö ðñò óäô ñõ ö÷ ô ñù ùô ñõñõ ñäõäùä ñõ ñòòäñ ö
1
$ %$& '() *%+,-, %) %. -/0 /1$elakang
2
endidikan merupakan salah satu aspek penentu bagi kemajuan bangsa.
3engan pendidikan manusia dituntut untuk memproleh kepandaian dan ilmu,
sehingga akan mampu menguasai bidang yang dipelajari sesuai tujuan dari
pelaksanaan pendidikan.
4 5berhasilan dari proses pendidikan sangat dipengaruhi
oleh pembelajaran yang berlangsung karena merupakan inti dari proses
pendidikan.
3alam suatu pembelajaran, motivasi siswa mengikuti pembelajaran
merupakan aspek yang sangat penting.
6otivasi belajar siswa sangat dibutuhkan
untuk mencapai tujuan pembelajaran, karena sebagai faktor yang banyak
memberikan pengaruh terhadap keberhasilan dalam pembelajaran.
6
otivasi belajar merupakan keseluruhan daya penggerak baik dari dalam diri
maupun dari luar siswa yang menjamin kelangsungan dan memberikan arah
pada kegiatan belajar, sehingga tujuan yang dikehendaki oleh siswa dapat
tercapai. Setiap siswa memiliki tingkat motivasi belajar yang berbeda-beda ketika
mengikuti kegiatan belajar di sekolah tergantung dari kebutuhan yang akan
dicapai.
2erbedaan tingkat motivasi belajar siswa menjadi permasalahan untuk
mencapai tujuan pembelajaran di sekolah. Tanpa adanya tingkat motivasi belajar
tinggi pada siswa, maka pembelajaran tidak akan berjalan efektif, sehingga
motivasi belajar siswa harus diperhatikan untuk mencapai tujuan pembelajaran.
2
ditunjukkan siswa terhadap stimulus yang diberikan guru.
7otivasi belajar siswa
tidak akan hilang tetapi akan berkembang dalam cara-cara yang bisa
membimbing untuk menjadi lebih baik atau juga bisa sebaliknya.
8
anyak berbagai bentuk penanganan telah diberikan pada siswa yang
mengalami permasalahan motivasi belajar.
9amun penanganan yang diberikan
belum mencapai akarnya, yaitu motivasi siswa itu sendiri untuk belajar.
:
enanganan yang tidak tepat pada permasalahan tentunya akan membuat
permasalahan tidak teratasi sepenuhnya. Sehingga permasalahan yang masih
terjadi akan memberikan dampak yang buruk bagi bangsa khususnya para
pelajar sebagai calon penerus bangsa.
7
otivasi penting pada pembelajaran karena menjadi salah satu faktor
penyebab seseorang belajar.
;alam kegiatan belajar, motivasi dapat dikatakan
sebagai keseluruhan daya penggerak di dalam diri siswa yang menimbulkan
kegiatan belajar, yang menjamin kelangsungan dari kegiatan belajar dan
memberikan arah pada kegiatan belajar. Sehingga dapat dikatakan bahwa siswa
yang tidak memiliki motivasi belajar, maka tidak akan terjadi kegiatan belajar
pada diri siswa tersebut.
Rendahnya motivasi belajar siswa akan menghambat
pencapaian tujuan pendidikan dan merupakan ancaman bagi kemajuan bangsa
yang harus ditangani dengan tepat.
Sebagai satuan pendidikan SMK Muhammadiyah 1 Bambanglipuro tidak
terlepas dari permasalahan pembelajaran. Dari penjelasan yang diberikan oleh
Wakil Kepala Kurikulum, siswa kelas XI Jurusan Teknik Sepeda Motor memiliki
tingkat kehadiran siswa yang rendah, siswa banyak yang megerjakan PR di
3
bersemangat dalam mengikuti pelajaran, siswa tidak aktif dalam pembelajaran,
siswa ramai dengan temannya saat diterangkan oleh guru dan siswa tidak bisa
menjawab pertanyaan yang diberikan oleh guru. Selain itu Kepala Teknik Sepeda
Motor (TSM) menerangkan bahwa siswa juga tidak mempedulikan apakah
mendapatkan nilai atau tidak dari ulangan harian yang diadakan setelah siswa
tidak hadir pada hari ujian, sehingga menyebabkan siswa memperoleh nilai yang
tidak memenuhi Kriteria Ketuntasan Minimal (KKM) yang tersebar pada beberapa
mata pelajaran karena tidak mendapatkan nilai. Kemudian dari angket motivasi
yang telah peneliti sebar pada siswa kelas XI TSM SMK Muhammadiyah 1
Bambanglipuro, didapatkan hasil dengan nilai 47,60%. Hasil ini menunjukan
bahwa tingkat motivasi belajar siswa kelas XI TSM SMK Muhammadiyah 1
Bambanglipuro dalam kategori rendah.
Permasalahan yang terjadi pada siswa kelas XI Jurusan Teknik Sepeda Motor
SMK Muhammadiyah 1 Bambanglipuro tentu harus dilakukan penangan dengan
tepat dan cepat agar tujuan pembelajaran tercapai. Namun pihak sekolah belum
mengetahui bentuk penangan yang tepat untuk mencapai tujuan pembelajaran
karena belum mencari data dari gejala-gejala yang terjadi. Sehingga diperlukan
penelitian untuk memperoleh fakta-fakta dari gejala-gejala permasalahan yang
terjadi. Oleh karena itu, akan dilakukan penelitian permasalahan rendahnya
motivasi belajar pada siswa kelas XI Jurusan Teknik Sepeda Motor SMK
Muhammadiyah 1 Bambanglipuro sehingga dapat ditentukan bentuk penanganan
4
<
.
=dentifikasi Masalah
Motivasi belajar merupakan faktor utama dalam terlaksananya pembelajaran,
sehingga motivasi belajar yang tinggi dari siswa mutlak diperlukan dalam
pembelajaran. Motivasi belajar dipengaruhi oleh faktor dalam diri siswa (intrinsik)
dan faktor luar diri siswa (ekstrinsik). Motivasi belajar akan menunjang
keberhasilan siswa dalam belajar, sehingga motivasi belajar siswa harus selalu
diperhatikan. Namun dari uraian latar belakang dijelaskan bahwa siswa kelas XI
Jurusan Teknik Sepeda Motor SMK Muhammadiyah 1 Bambanglipuro memiliki
motivasi belajar yang rendah, sehingga keberhasilan dari pembelajaran tidak bisa
tercapai secara maksimal.
Guru
merupakan
komponen
dalam
pembelajaran
yang
bertugas
menyampaikan pesan kepada siswa berupa wawasan maupun keterampilan
kepada siswa, sehingga metode pembelajaran yang digunakan harus sesuai
dengan keadaan siswa dan lingkungan pembelajaran agar pesan yang ingin
disampaikan pada siswa dapat diterima dengan baik. Metode pembelajaran yang
tidak sesuai dengan keadaan siswa dan lingkungan kelas XI Jurusan Teknik
Sepeda Motor SMK Muhammadiyah 1 Bambanglipuro akan menyebabkan siswa
kehilangan motivasi untuk belajar karena dapat merasa jenuh dan tidak tertarik
pada pesan yang akan disampaikan oleh guru. Dari hasil observasi diketahui
metode pembelajaran yang digunakan masih satu arah, dimana guru
menjelaskan dan siswa mendengarkan.
Pengelolaan sarana dan prasarana pembelajaran yang baik harus dilakukan,
sehingga
siswa merasa nyaman untuk belajar. Sarana dan prasarana
5
pemerintah dan sekolah untuk mempermudah siswa belajar. Pengelolaan sarana
dan prasarana pembelajaran di SMK Muhammadiyah 1 Bambanglipuro yang
belum baik juga dapat mempengaruhi motivasi siswa untuk belajar. Keadaan
ruang kelas teori yang tidak nyaman untuk belajar karena panas, menyebabkan
siswa tidak nyaman belajar.
Permasalahan pembelajaran yang dibiarkan berlarut-larut akan memberikan
dampak negatif terhadap pendidikan yang diselenggarakan. Hal yang terjadi di
SMK
Muhammadiyah 1 Bambanglipuro sampai saat ini belum dilakukan
penangan terhadap siswa yang memiliki motivasi belajar rendah, sehingga perlu
dilakukan penelitian untuk menyelesaikan permasalahan tersebut agar
kebeherhasilan pembelajaran tercapai.
C. Batasan Masalah
Dalam penelitian ini, peneliti membatasi masalah untuk memperoleh
kedalaman kajian dan menghindari perluasan masalah. Motivasi belajar siswa
merupakan inti dari pembelajaran, karena tanpa adanya motivasi untuk belajar
tidak akan terjadi proses belajar pada diri siswa dan pesan yang disampaikan
oleh guru tidak dapat diterima. Sehingga penelitian ini difokuskan untuk
mengetahui faktor-faktor penyebab rendahya motivasi belajar siswa kelas XI
Jurusan Teknik Sepeda Motor SMK Muhammadiyah 1 Bambanglipuro ditinjau dari
faktor instrinsik dengan indikator cita-cita siswa, kemampuan siswa, kondisi
siswa dan ditinjau dari faktor ekstrinsik dengan indikator kondisi lingkungan
siswa unsur-unsur dinamis dalam belajar dan pembelajaran, upaya guru dalam
6
merupakan hal pertama yang harus diketahui karena akan digunakan sebagai
data dan bahan pertimbangan untuk solusi yang akan diberikan.
Selain itu penelitian ini juga difokuskan
untuk menentukan solusi
penanganan rendahnya motivasi belajar siswa kelas XI Jurusan Teknik Sepeda
Motor SMK Muhammadiyah 1 Bambanglipuro, setelah faktor-faktor penyebabnya
diketahui secara faktual, sehingga bentuk penanganan yang tepat dapat
dilakukan dan tujuan pembelajaran dapat segera tercapai secara optimal.
>
.
?umusan Masalah
Dari batasan masalah yang telah disampaikan, maka rumusan masalah
penelitian ini:
1. Faktor-faktor apa yang menyebabkan rendahnya motivasi belajar siswa kelas
XI Jurusan Teknik Sepeda Motor SMK Muhammadiyah 1 Bambanglipuro
ditinjau dari faktor instrinsik dengan indikator cita-cita siswa, kemampuan
siswa, kondisi siswa dan ditinjau dari faktor ekstrinsik dengan indikator
kondisi lingkungan siswa unsur-unsur dinamis dalam belajar dan
pembelajaran, upaya guru dalam membelajarkan siswa?
2. Bagaimana solusi penanganan rendahnya motivasi belajar siswa kelas XI
Jurusan Teknik Sepeda Motor SMK Muhammadiyah 1 Bambanglipuro yang
sesuai dengan faktor-faktor penyebab?
E. Tujuan Penelitian
Dari rumusan masalah tersebut maka tujuan penelitian yang hendak dicapai:
1. Mengetahui faktor-faktor yang menyebabkan rendahnya motivasi belajar
siswa kelas XI Jurusan Teknik Sepeda Motor SMK Muhammadiyah 1
7
kemampuan siswa, kondisi siswa dan ditinjau dari faktor ekstrinsik dengan
indikator kondisi lingkungan siswa unsur-unsur dinamis dalam belajar dan
pembelajaran, upaya guru dalam membelajarkan siswa.
2. Peneliti dapat menentukan solusi penanganan rendahnya motivasi belajar
siswa kelas XI Jurusan Teknik Sepeda Motor SMK Muhammadiyah 1
Bambanglipuro yang sesuai dengan faktor-faktor penyebab.
@
.
ABCfaat Penelitian
Adapun manfaat penelitian yang dapat diperoleh dari hasil penelitian ini
sebagai berikut:
1. Bagi sekolah
Penelitian ini dapat dijadikan sumber informasi dalam rangka
peningkatan mutu pendidikan di sekolah yang mengarah pada motivasi
belajar siswa khususnya untuk kelas XI Jurusan Teknik Sepeda Motor SMK
Muhammadiyah 1 Bambanglipuro.
2. Bagi guru
Memberi masukan bagi guru mata pelajaran agar mengetahui latar
belakang rendahnya motivasi belajar siswa, sehingga dapat dijadikan upaya
pencegahan bagi siswa yang memiliki motivasi belajar tinggi.
3. Bagi peneliti
Memberikan pengetahuan peneliti mengenai faktor-faktor penyebab
rendahya motivasi belajar siswa dan memberikan pengalaman meneliti untuk
EF EGG HF IGF JKLMNG FO
P
eskripsi Teoritis
1. Motivasi Belajar
a. Pengertian Motivasi
Q
st
RSTU Vt
o
RW TX R YZr
TXTS [ Tr
R \ TTt
Vo
t
R]y
T^_ [Tp
Tt
[RTrt
R\ T^ XZYT_TR \ Z\u
Tt
T^y
T^_t
Zr
[TTp
t
[TSTV [R`R R^ [RW R[u
, y
T^_ V Z^y
ZYTY\ T^ R^ [RW R[u
t
Z
r
XZYu
t
Y Zrt
R^ [T\ Tt
Tu
YZr
Yu
Tt (
a ^o
,
bcdef e).
go
t
R] V Z^hT[R T\t
R ]p
T[T X TTt-
XTTt t
Zrt
Z^tu
,
XZp
Zrt
R X TTt
\ ZYUT^u
tu
u
^tu
\ VZ ^iTp
TR \ ZYtu
U T^u
[R`TXTXT^_Tt
VZ^[ZX T\(
j Tr
[RVT^,
bcdbf ke).
l
r
Vo
r
[(
bcc Df mD)
V Z^ _ZVu
\ T\ T^ Vo
t
Rv
TXR T[TSTU XZsu
Ttu
y
T^_V Z^ _U R[
u
p
\ T^(
no np qrs n),
VZ^_Tr
TU\ T^ [T^ V ZVp
Zrt
TU T^\ T^p
Zr
RST\u
.
jZ S T^ hu
t
^y
T t So
[\o
w
s
\y
[ TSTV ju
_RUTrto
^o
,
[\ \(
b c c kf kD)
VZ ^ h Z S T X\T ^ UTSy
T ^ _s
Z^T[ T,
Vo
t
Rv
TXR V Zru
p
T\T ^su
Ttu
\o
^[ RXRy
T ^ _VZ ^
y
Z Y T Y\T ^ Tt
Tu
V Z^R V YS\T^u
p
ZRS T\r
u
t
Zrt
Z ^tu
[ T^y
T ^ _ V Z V Y Zr
R Tr
TU [ T ^ \Zt
TUT ^p
T [ Tt
R ^ _\TU S T\t
u
Zrs
Z Yu
t.
go
t
RW TXR hu_T [Tp
Tt
[R\ Tt
T\ T^X Zr
T^_\ TRT^u
XTUTu
^tu
\V Z^y
Z[RT\ T^ \v ^[RXR-
\v ^[ RXRt
Zrt
Z^tu
,
X ZU R ^__T XZXZo
r
T^_ VTu
[T^ R^_ R^ V ZS T\u
\ T^ X Zsu
Ttu
,
[T^ Y RST VZr
Ts
Tt
R[T\
su
\TT\ T^ YZru
XTUTu
^\tu
VZ^RT[T\ T^ Tt
Tu
V Z^_ZST\\ T^p
Zr
TXTT^t
R[T\
su
\ Tt
Zr
XZYt
u
(
j Tr
[RVT^,
bccdbfkm).
w Z^_Z
rt
RT^ STR ^ [RYZr
R\ T^ v SZU xhTTSR(
bcdb f dcd-
dce)
YTUw
T Vo
t
RW Ts
R T[TS TU \v ^[RXR ]RXRv Sv _Rs
[T^p s
R\v Sv _RXy
T^ _t
Zr
[Tp
Tt
[TS TV[R`R XZso
r
T^_y
T^_ VZ^[
o
r
v ^_^y
Tu
^tu
\ VZST\u
\ T^ T\t
RW RyTs t
Zrt
Z^tu
_u
^T VZ^i Tp
TRsu
{|
w
|} ~ |p
| |t
|s.
o
t
|~ p
| | ~t
|p
t
|t
| o
t
|~ y
| |t
|s
}|y
| |p
|t
p
}u
{ |t
|} u
}t
|t
o
t
|~ {|w
|}y
|.
|t
| {u
tu
}| u
t
{u
tu
}| ~ ~s
p
rt
~| |p
| |,
{u
tu
}| | ||,
{u
tu
}| ~~|,
{}|u
tu
| | }|r
| | {}|tu
u
|tu
|~ |~ | |o
r
|y
|
tu
| {rp
r
st
|~(
|tu
| ~|~ )
}|ru
s
u
} {
u
tu
}| |~ |r
~ | | | |,
| |t
| | ~~ o
r
|t
| |
p
|t
{rp
r
st
|~ | {| |r
|~ | |p
|r
| t
| | |.
|r
{{r
|p
|p
|p
||r
| o
t
|~ y
| t
|} ~|p
| |,
|
p
|t
|t
| | o
t
|~ | | |} |y
|p
r
| | | y
| ~ | u
tu
|u
| | |t
s t
rt
tu
| |ru
} } ~ ~ ~ ~rt
|p
~ ~y
| u
u
(t
|}t
rp
u
} )
u
tu
|u
||t
|s t
rt
tu
u
| |p
|tu
|.
b. Pengertian Belajar
|
r
|(
)
u
| | {|}w
| { | |r
ru
p
||p
ru
{ | } |t
| } |u
|t
|p
u
| p
|,
|s
r
| | | |t
|
s
| y
| | { | |,
| |t
|r
|,
ru
| |s
{ || y
|.
~| ~ |} tu
tu
t u
tu
u
|~ |su
|tu
} |y
| ||
r
| } u
ru
| { {r
p
| |t
| | | | |w
|tu
t
rt
tu
y
| | |,
~ } | ~ ~|| | | p
u
u
|~ | | {|.
|t
|y
| |u
| | | {r
| |p
|p
ru
{|}|t
|} |
u
~ ~| |r
| t
| ~ r
y
| |u
| | u
|.
ru
{|}|t
|} |u
~~| y
|u
t p
t
|}u
|,
t
r
|p
|,
p
t
¡ ¢p
o
r
¢£ ¤y
¢ £¤ ¥ £¤¢¦ ¢ ¥¡p
ru
§ ¢ ¨¢£ © ¢¦¢¥ ¨¡©u
p
£y
¢ ©¢p
¢t
©¡ ª ¢t
¢ ª ¢£t
¦¢¨ § ¦ ¢ « ¢r.
¬¢¥u
£t
¡©¢ ªs
¥u
¢p
ru
§¢¨¢£t
¡ £¤ª ¢¨ ¦ ¢ªu
§¡s
¢ ©¡ª ¢t
¢ ª ¢£s
§ ¢ ¤ ¢¡ § ¦¢«¢r.
s
o
r
¢£ ¤y
¢ £¤ ¥ £ ¤¢ ¦¢¥ ¡p
ru
§ ¢ ¨ ¢ £ ª¢r
£¢ ¥¢§u
ª ¢t
¢u
t
rp
£ ¤¢¨ru
£¢r
ª §¢t
¡ ©¢ª ©¢p
¢t
©¡ ª ¢t
¢ ª ¢£t
¦¢ ¨§ ¦ ¢ «¢
r,
ª ¢r
£¢p
ru
§¢¨¢£y
¢ £¤ © ¡¢ª¡§ ¢ª ¢ £t
¨¢£y
¢ §r
® ¡ ¯¢t s
¥ £t
¢r
¢.
° ¡¦¤¢r
© ©¢ ¦¢ ¥ ¬¢su
t
¡ £(
± ² ³´)
¥ £r
¢£ ¤ª¢ £ § ¦¢ «¢r
¢ ©¢¦¢¨p
r
®s
y
¢£¤ ¥ ¦¢¨¡µª¢ £ ¢
t
¢u
¥ £¤u
§¢¨su
¢tu
ª ¤¡¢t
¢ £ ¥ ¦¢ ¦¶¡ «¢ ¦¢ £ ¦¢t
¡¨¢ £,
y
¢£¤ ©¡§ ©¢ª¢ £ ©¢
r
¡p
ru
§¢ ¨¢£-p
§¢¨¢ £ru
¦ ¨ ¯¢ªto
r
-
¯¢ªto
r y
¢£¤t
¡©¢ªt
r
¥¢ªsu
¦¢t
¡¨¢£,
®p
rt
¡p
ru
§¢ ¨¢£ ª¢r
£¢ ¥¢ §u
ª ©¢£ ¥ £ ¤ª £su
¥s
¡¤¢ £«¢
.
©¢£¤ª ¢£ ¥ £u
ru
t
u
¤¡¨¢rt
£o
,
©ªª(
± ·² ·¸)
§ ¦¢«¢r
¥ru
p
¢ª¢£su
¢tu
p
r
®s
¥ ¥p
¦ ¨r
p
£¤t
¢¨u
¢ £ ©¢£p
£¤¢¦¢¥¢£©¢ ¦¢ ¥
w
u
«¶©p
ru
§¢ ¨¢ £t
¡£¤ª¢ ¨ ¦¢ªu
©¢£ ª ¥¢ ¥p
u
¢£ §r
¢ª® ¡ ¢ £¤y
r
¦¢
t
¡¯p
r
¥¢ £ £ ¢t
¢u
¥ £t
¢p
ª ¢r
£¢ ¢©¢£¢y
¡£t
r
¢ª® ¡ ¡ £©¡¹ ¡©u
© £¤¢ £ ¦ ¡£¤ªu
£¤¢£ £y
¢.
º £¤¢ £ © ¥¡ª ¡¢£
,
§ ¦¢«¢r
¢©¢ ¦¢¨p
r
®s
¥ ¦¢¨¡µª¢ £ ¥¢u
p
u
£ ¥ £ ¤u
§¢ ¨p
£¤t
¢¨u
¢ £ ©¢ £p
£¤¢¦¢¥¢ £y
¢ £¤t
rw
u
«¶© © £¤¢ £p
ru
§¢¨¢ £ ® ¡ª¢p
,
p
£¤t
¢¨¢ £u
,
ªt
r
¢¥p
¡¦¢ £ ©¢ £t
¡£¤ª¢ ¨ ¦¢ªu
y
¢£ ¤ ©¡ ¦¢ªu
ª¢ £ © £ ¤¢£ ®r
¢ £¤ª ¡¢ £ ª ¤¡¢t
¢ £ ¦¢¡¨¢£t
® ¨¡£¤¤¢t
r
«¢ ©¡ ¡£t
r
¢ªs
¡ © £¤¢ £ ¦¡£¤ªu
£¤¢ £y
¢ £¤ §r
® ¡¯¢t r
¦¢¡¯t
p
r
¥¢ £ £ ©¢£t
¡©¢ª §r
¦¢£¤su
£¤ ® ® ¢¢t.
c. Pengertian Motivasi Belajar
tu
¾¿ÀÁ
y
ÀÁÂ ÃÄÅÆÇÆÁ Ã ÀÅÄ ÈÉÆÇsu
ʾÆÅ ÊÆÉ À¾Àr
à ÀÀp
t t
Ærp
ÆÁu
ÇÄ.
ËÄÅ Àt
ÀÅ ÀÁkeseluruhan daya penggerak karena ada beberapa motif yang
bersama-sama menggerakan siswa untuk belajar (Sardiman, 2012: 75). Hampir
senada, Winkel (2009: 169) menerangkan motivasi belajar adalah
keseluruhan daya penggerak psikis di dalam diri siswa yang menimbulkan
kegiatan belajar, menjamin kelangsungan kegiatan belajar dan
memberikan arah pada kegiatan belajar itu demi mencapai suatu tujuan.
Sedangkan Uno (2013: 23) mengemukakan bahwa motivasi belajar
adalah dorongan intrinsik dan eksternal pada siswa-siswa yang sedang
belajar untuk mengadakan perubahan tingkah laku.
Motivasi dan belajar merupakan dua hal yang saling mempengaruhi
(Uno, 2013: 23). Seseorang yang memiliki inteligensia yang cukup tinggi,
boleh jadi gagal karena kekurangan motivasi, hasil belajar akan optimal
kalau ada motivasi yang tepat (Sardiman, 2012: 75).
Berdasarkan beberapa pengertian yang diberikan di atas, motivasi
belajar dapat dikatakan adalah suatu dorongan dari dalam diri maupun
luar diri siswa yang menimbulkan keseluruhan daya penggerak dalam diri
siswa untuk melakukan perubahan tingkah laku dengan belajar sehingga
tujuan yang dikehendaki tercapai.
d. Jenis-Jenis Motivasi Belajar
(tu
Îu
Ï Ð ÑÒu
s
Ó Ð Ô ÑÕÑ)
.
ÖÑs
Ï×Ðy
Ï,
Øu
r
ÑÔ ÙÓ× ÏÎ Ïr s
ÓÙ Ó ×u
Ø Ø Ó Ð Ú Û Ï Ô Ïp
Ñu
Î Ñ Ï ÐÜ Ï
r
Ó ÐÏØ Ór
Ïs
Ïs
Ó ÐÏÐ Ú ÔÓÐÚÏÐp
Ó×ÏÎ Ïr
ÏÐy
Ï ÐÚÏÜÏÐ ÔÑu
ÎÑÜÏÐ.
ÝÓÔ Ï ÐÚ ÜÏÐ Øo
t
ÑÞÏs
Ñ Ó Üstr
Ñ ÐßÑ Ü ÏÔ Ï×Ï Û Ø Ó × Ï Üu
ÜÏÐs
Ósu
Ïtu
u
Ðtu
Ü ØÓ Ð ÔÏp
Ït
ÜÏÐs
Ósu
Ïtu
y
Ï ÐÚ ×ÏÑ Ð(
àÏr
Ïu
Ðtu
Ü Ø Ó Ð àÏÏ Ñp
tu
Îu
ÏÐ).
ÖÑs
Ï× Ðy
Ï,
s
Ñßw
ÏÙ Ó×Ï Î Ïr
ÜÓ
r
Ïs u
Ðtu
Ü ØÓÐÚÛ ÏÔÏp
Ñu
Î ÑÏÐ ÜÏr
Ó ÐÏ Ñ ÐÚÑ Ð Ø Ó Ð Ô Ïp
Ït
ÜÏ Ð ÐÑ ×Ï Ñy
ÏÐ Ú Ù ÏÑ Ü.
Öo
t
Ñv
Ïs
Ñ ÓÜstr
Ñ ÐßÑ Üs
Ór
ÑÐ Ú Ô ÑáÓ Ð ÚÏru
ÛÑ â × ÓÛ Ñ Ðt
ÓÐßÑ ã ÓÜst
Ór
ÐÏ ×s
Óp
Órt
Ñ Ñ ØÙÏ× Ï Ð ÔÏÐ Ûu
Üu
ØÏÐ.
ÝÑßäÏ ÏÐÚy
t
Ór
Øo
t
ÑÞÏßÑ ßÓ àÏr
Ï ÓÜst
Ór
ÐÏ×Ï ÜÏ Ð Ø Ó×Ï Ü
u
ÜÏÐ ßÓsu
Ïtu
ßÓÙÏ ÚÏÑ ßÏr
Ï ÐÏu
Ðtu
Ü ØÓÐàÏp
Ï Ñsu
Ïtu
tu
Î åÏ Ð(
ær
Øo
r
Ô,
Íçç èéêç).
ÝÑßäÏ
y
Ï ÐÚ Ø ÓØ Ñ×ÑÜÑ Øo
t
ÑÞÏßÑ ÙÓ×ÏÎÏr
ÑÐtr
ÑÐßÑÜ Ø Ó×ÏÜu
ÜÏÐ ÜÓÚÑÏt
ÏÐ ÙÓ×ÏÎÏr
ÔÑØu
×Ï Ñ ÔÏÐ ÔÑÒÓru
ßÜÏÐ ÙÓÔÏßÏr
r
ÜÏÐp
ÓÐÚÛÏy
Ït
Ï Ðsu
Ïtu
ÜÓÙ
tu
ÛÏÐu
ÔÏÐ Ôo
r
â ÐÚÏ Ð ßÓàÏr
Ï Ø×Ï Üu
t
ÙÓr
ÜÏ ÑÒÏ Ð ÔÓÐÚÏÐ ÏÜt
Ñv
ÑÒÏs
ÙÓ×ÏÎÏr.
ë ÓÚÑÏt
Ï Ð ÙÓ×ÏÎÏr
Ô ÑßÓrt
ÏÑ Ø ÑÐÏt
ÔÏÐp
ÓÏßÏÏ Ðr
ßÓÐÏÐÚ,
ÜÏr
ÓÐÏ ßÑßäÏ ØÓÐy
Ï ÔÏr
Ñ ÙÏÛw
Ï ÔÓÐÚÏ Ð ÙÓ× ÏÎÏr
ÏÜÏ Ð ØÓØp
Ór
ÜÏy
Ï ÔÑÕ Ñ ßÓÐÔÑÕ Ñ,
t
ÑÔÏÜ ÏÔÏ àÏ
r
Ï ×ÏÑ Ðu
Ðtu
Ü Ø ÓÐÎÏ ÔÑ Ï ÐÚr
o
t
Ór
ÔÑÔÑÜ Ït
Ïu
ÏÛ × Ñ ßÓ×Ï ÑÐ ÙÓ×ÏÎÏr.
ì ÏÔÏ Øo
t
Ñv
ÏßÑ ÙÓ×ÏÎÏr
ÑÐtr
ÑÐßÑÜ,
ßÏtu
-
ßÏtu
Ðy
Ï ÎÏ×Ï Ðu
Ðtu
Ü ØÓÐàÏp
ÏÑtu
Î åÏ Ðy
ÏÐÚ ÔÑÒÓ
t
Ïp
ÜÏÐ Ï ÔÏ ×ÏÛ ÔÓÐÚÏÐ ÙÓ×ÏÎÏr.
Ý ÓÔÏ ÐÚÜÏ Ð ßÑßw
Ïy
Ï ÐÚ ØÓØÑ× ÑÜÑ Øo
t
ÑÞÏßÑ ÙÓ×ÏÎÏr
ÓÜstr
ÑÐßÑÜ Ø Ó×Ï Üu
ÜÏÐ Ï Üt
Ñv
Ñ ÒÏs
ÙÓ×ÏÎÏr
ÔÑØu
×Ï Ñ ÔÏÐÔÑ ÒÓßÜÏ Ð
ru
ÙÓr
ÔÏßÏr
ÜÏ Ð ÜÓÙu
tu
ÛÏ Ð ÔÏ Ð Ôo
r
â ÐÚÏ Ðy
Ï ÐÚt
ÑÔÏ Ü ßÓàÏÏr
ðñ
p
ñt
ðòóñp
ñò ðôõö ñõ ÷ôø ñùñr
ñt
ñu
ðôõöñõ óñr
ñ ø ñò õ.
úo
t
ò ûñüò ÷ôø ñùñr
ü ôø ñø ý ÷ôrp
ñõöþñøp
ñðñsu
ñtu
þô÷ÿ ñõtu
u
y
ñõö ðòÿñy
ñt
ò øôÿp
ôø ñþu
,
÷òñ
rp
u
õo
r
ñõö ø ñò õ ò÷ôrp
ôr
ñõ ðñø ñ ô õò÷u
ø þñõo
t
ò ûñüò ò
u
(
ò õþôø î-
î).
ñ
r
òp
ñp
ñr
ñõ-p
ñp
ñr
ñõ ðò ñt
ñs
o
t
òûñüò ÷ôøñùñr
ò õtr
òü ò þ ñðñøñÿ ðñy
ñp
ôõööô
r
ñþy
ñõö ô÷ôr
ò ðo
r
õöñõ üòü ñu
õtu
þ ôø ñþu
þñõ ÷ôø ñùñr
þñr
ô õñtu
ùýñõy
ñõö ðòôt
ñp
þñõ ÿ ñõy
ñ ð ñp
ñt t
ôr
óñp
ñò ðôõ öñõ ÷ôø ñùñr.
ôðñõöþñõo
t
òv
ñüò ÷ôø ñùñr
ôþò õüò þstr
ñðñøñÿ ðñy
ñp
ô õööôr
ñþy
ñõ ö ô÷u
ñt
üòü ñ ÷ôø ñùñr u
õtu
þ ôõ ðññp
t
þñõsu
ñtu
tu
ùýñõy
ñõöt
ò ðñþu
t
ø ñþ ðòp
ôr
øôÿ ðñr
ò ÷ôø ñùñr,
õ ñu
õ ñðñtu
ùýñõ ø ñò õ ðñr
ò ÷ôø ñùñr y
ñõö òõöò õ ðòóñp
ñòe. Ciri-Ciri Siswa yang Memiliki Motivasi Belajar
ú
o
t
ò û ñüò ÷ôøñùñr
ôõùñðò ñsp
ôþy
ñõöp
ôõt
òõ ö ðñòr
p
ô õöñùñr
ñõ ðñõp
ô÷ôø ñùñ
r
ñõ.
úr
ò ðu
y
ñõöt
ò ðñþp
u
õy
ño
t
òv
ñü ò ÷ôøñùñr t
ò ðñþ ñþñõ ÷ôru
ü ñÿñ þôr
ñs u
õtu
þ ÷ôøñùñr.
úu
r
ò ðy
ñõö ÷ôr
o
t
ò û ñüò ÷ôø ñùñ
r t
ò õööòü ôõñõö þô üô þ ø ñÿ ðñõ ôõ
y
ôr
ñp
p
r
üôs
÷ôø ñùñr
(
ñõtr
ó þ,
îï).
ò õöþñt
o
t
ò ûñòs
÷ôø ñùñr
òõ ðò ûò ðu
ü ñtu
ðôõ öñõy
ñõö ø ñòõõy
ñ÷ ôr
÷ô ðñ-
÷ôðñ.
ñu
õ ñðñ óòò-
óòò þÿs
su
u
òõðò ûò ðu y
ñõö ôò øò þòo
t
ò ûñü ò ÷ôø ñùñr.
ò ùôø ñüþñõu
ðùñõñ(
îï î)
ò ûñüòt
o
÷ôø ñùñr
üòü ñ ðñp
ñt
ðò øòÿ ñt
ðñø ñ ÿñø, s
ôñõöñt
üò üñu
õtu
þ ôø ñþü ñõñþ ñõtu
öñs -tu
öñs
÷ôø ñùñr
, t
ñõööu
õö ùñw
ñ÷ ü òü ñu
õtu
þ ôø ñþüñõñþñõtu
öñs
-tu
öñs
÷ôøñùñr
, r
ñü ñüô õñõö ðñø ñ ôõ öôr
ùñþñõtu
öñs
ðñr
ò öu
ru
, r
ô ñþü òy
ñõö ðòu
õùýþ þñõ üò üñt
ôr
ÿ ñðñp
st
ò
u
ø ýs y
ñõö ðò ÷ôr
ò þñõ öu
ru
,
òõñt
ðñõp
ôr
ÿ ñò ñõt
üò üñt
ôr
ÿñðñp
p
t
y
r
(
! "#)
$ $u
% % &'-
&'o
t
()y
$*rp
r
p
t
$ % $t
*r
$r
+ !)
,%u
$ +p
tu
$s (
p
t
*%r
t
ru
s
-
s
ru
w
%
tu
, t
% *r
+t
)*) ))
.
)
-t
$ +p
%su
t
(
t
% %s p
tu
s
u
)).
,%r
%o
r
.$r
r u
tu
% *rp
r
st
)y
$ ) *%u
$%(t
% &p
t p
u
s
$p
r
t
)y
$t
+&p
)
.
#)
/ %%u
t t
+r
p
&-
& ) +o
r
$w
).
)
Lebih senang bekerja mandiri.
5) Cepat bosan pada tugas-tugas yang rutin.
6) Dapat mempertahankan pendapat (jika sudah yakin akan
sesuatu).
7) Tidak mudah melepaskan hal yang diyakini.
8) Senang mencari dan memecahkan soal-soal.
Bagi siswa yang memiliki motivasi belajar rendah Dalyono (2005:
228) mengemukakan, siswa akan tampak acuh tak acuh, mudah putus
asa, perhatian siswa
tidak tertuju pada
pelajaran,
siswa suka
mengganggu kelas, siswa sering meninggalkan pelajaran yang berakibat
banyak mengalami kesulitan belajar.
2343
r
5 63 7438595 7r
tu
45s,
:3r
57; :3rt
5 75y
<5 7 63 78 5w
5: 23=5r
5su
95
r
3>5 <5 7 >3 :;? 237574 93r
85 657 <;@; A B5>t
3r
23 :u
t su
<5? <5p
5t
<;4u
7595 7u
7tu
9 63 743t
5?u
; 95r
5 9t
3r
;2C; 9 2; 2D5y
57 4 636; >; 9; 6o
t
;E52; :3 >585r t
; 744; <57y
57 4 636; >; 9; 6;E52;o
t
:3 >585r r
3 7< 5? 5<5 >5? 23:5 >; 97y
5.
f. Faktor-Faktor yang Mempengaruhi Motivasi Belajar
F3
r
:u
5t
57 5t
5u
p
3; >5 9r
u
; 7<;E;<u
657u
2;5 <;C3 7tu
957 G>3? H59to
r
-H5 9to
r
<; <5>5 6 <;@ ; Iy
5;tu
H59to
r p
r
; :5 <; <57 H59to
r
>; 749u
7 457 ; 7 <;v
; <u
y
574 :3
r
257 49u
t
57(
J7o
,
KL0MN MM).
O3r
95;C ?5>t
3r
23 :u
t
P; 6y
5t
; <57 Q<8;G7u
o
(
KL0MN RS-
0L0)
63 73 :y
u
t
957 5 <5 3 756 H5 9to
r y
574 636p
3 745ru
?;6o
t
;E52; :3 >585r, y
5;Cu
23 :5 45;:3r
;9u
t
N0
)
Cita-cita atau aspirasi siswa
Keberhasilan mencapai keinginan akan menumbuhkan kemauan
bergiat kemudian menimbulkan cita-cita dalam kehidupan. Cita-cita
akan memperkuat motivasi belajar intrinsik maupun ekstrinsik. Sebab
tercapainya cita-cita akan menyebabkan aktualisasi diri. Siregar dan
Nara (2011: 54) mengemukakan motivasi seorang pembelajar
menjadi begitu tinggi ketika sebelumnya telah memiliki cita-cita.
Cita-cita siswa untuk menjadi mekanik sepeda motor yang handal akan
membuat siswa untuk belajar mengenai seluk beluk sepeda motor
dan kegiatan belajarnya menjadi terarah.
2) Kemampuan siswa
V
o
t
WXYZW Y [Y\u
[\tu
V ] ^Y\\Y[u
tu
_Ys
-tu
_Ys .
`Y ^YV aY^ W[ W b Wc ]_Yr
dY[ eYr
Y(
fgTTh ij)
V ][ _]Vu
\Y\Y [,
Z WZkY Y\Y[t
]r
Vo
t
WXY ZW \Yu
t
u
[
tu
\ V ] [_u
Ys
Y W dY[ V ][ _]VlY[_\Y[ \]VYVp
u
Y [[y
Y d W lWdY[_y
Y[ _ d WcY ZY V YV
p
u
.
b]a W [__Y \]VYVY[p
u
ZW ZkY dY^YV V]VYaYV W VYt
]r
W l]^YmYr
Y\Y [ ZY [_Yt
d Wn]^o\Y [r
\Yr
][Y Y\ Y[ d W _u
[Y\Y [u
[\tu
V] [] ^] ZYW\ Y[y
tu
_Ys
-tu
_Ys y
Y [_ d Wl]r
W\Y [p ^]a_.
u
ru
b]lY_Y Wqp[t
pa,
Z]o
r
Y[_ ZWZkYy
Y [ _ V] [_]t
Yau
W d Wc W [y
Y V]V W ^W\ W \]V YVp
u
Y [ dW lWdY [_o
t
pVo
t
Wr,
VY\Y \]VYu
Y[u
[tu
\ V ][_u
Y ZYW lWdY[ _o
t
pVo
t
WrY\Y [ ^]lWal]ZY
r
d WlY[d W[ _\Y[d] [_Y[lWdY [_ ^YW[ [y
Y.
s)
t p[d WZWZWZ kYt p[d WZW mY ZVY [W dY[
r
paY [W ZWZkY Y\Y[ l]] [ _Yrp
ru
ap
YdY Vo
t
WXYZWl]^YmY
r.
b]o
r
Y [_ ZW Zw
Yy
Y[ _ Z]dY[_ ZY\ Wt,
^Yp
Yr
dY [ VYr
Ya-
VYYar
Y\Y [ V] [_Y [__u
p
]r
aYt
WY [ l]^YmYr.
b]lY^ W\ [y
Y,
ZWZkYy
Y [_ Z]aYt,
\] [
y
Y[_ dY [ _]VlWc Y Y\Y [ Vd Yau
V]VYs
u
t
\Y[p
]r
aYt
WY[ dY [V] [_W\
u
t
Wp
] ^YmYY[r
.
`mYY^ W(
fgTfh Tgf)
V] [y
YY\t
Y [ lYaYw
\]lu
tu
aY [ dYZYr
a Wdu
p
VY [u
ZWY Z]p
]r
t
W ZY [dY [_, p
Y[ _Y[ dY[p
Yp
Y[ Z]lY_Y Wt
W[_Y\ Yt
Y [p
]rt
YVY a Ys t
ru
]rp
] [u
a Wu
[tu
\ V ][dY ZYr
Wt
WVl
u
^[y
YVo
t
WXYZWuj
)
t p[d WZW^W[_\u
[_Y [ZWZkYb]lY_Y W Y [__
o
t
Y VYsy
YY\Yr
t,
ZWZ kY dYp
Yt t
]rp
] [_Yru
a p ^]a \p[d WZWy zy
p
z{ |}ru
~t
zrp
z{u
~{}y
t
{ | }t
zu
tu
~ }{ }}r
}y
}{ |t
z
r
}r
zu
tu
~}{ z}y}{ }{,
ztu
~}{u
so
} zu
tu
~}{ } }{~}
r
|} }{ zu
tu
~}{ }tu
}} }{tr
(
w w)
y z{ |zyu
} }{ }~w
} }t
}r
z } }{ | } }{ } } }{ y zyp
zr
{ |}ru
~ z~u
p
}{ }{ } z }~.
z| }r
}{ }r
}(
ww )
|} yz{y
}t
} }{ }~}w
,
{|u
{|}{ }y
}{ |t
} y z{{ }{u
z }}}{ z } }r
}{t
} yz{u
u
{ | z|}t
}{ z } }r
} }{ y z{y
z }}{ yo
t
} z} }r
}y
}{|r
z{ }~.
z{ |}{ zy }{ { {|u
{|}{y
}{ | }y }{, t
z{tr
}y, t
zrt
}{ {y
}y}{} }{ y zy
u
}t
zy} {|}t u
{tu
z } }r.
)
{su
r
-u
{su
r
{ }y } }y z } }r
}{p
zy z }}r
}{
)
p
y
u
ru
¡ ¢¡£r
¤¥¦§ ¦¨©
u
ru
ª ¦¡o
r
¥p
¡¥§§ ¤p
« ¬¡¦§« ¥ r
©u
ru
§ ®u
¥tu
t u
¥tu
¤ ¢§ ¦ ¢¡¤¡r
£ ¦ ¡¥ ¥p
u
¦t p
¡¥ §§¤¥ § ¯r
¦¡¤« ª ¦¡p
¡§°rt
¤ ¡¯r
,
¡ ¢ , p
r
u
¤ ¥p
u
¦t p
¡¥§ §¤¥p
¡u
,
¦¡ª§¥u
p
y
u
ru
¡ ¢¡£r
¤¥ ¦§ ¦¨t
¡r
£§ § ¦ ¡¤« ª ¥ § ¯r
¦¡¤« ª.
p
y
u
ru
u
¥tu
¤ ¡ ¢¡ £¤¥r
¦§sw
§ ¦ ¡¤« ªp
t
§ ®¡p
u
ª ¡¥ ¥ ¡¤u
¤ ¥p
¡ ¢§ ¢§ ¥¥t
¡rt
§ ¢ ¢¡£r
¢§¤ ¦¡±r
p
r
§ ¢§
u
p
u
¥ §¥§ ²§u
.
³¡§¥ § ®u
¡ ¢¡ £r
¤¥ ¦§ ¦¨,
u
ru
ªru
s
¡ § §¤§ §´ª ¥ ¡¥y
£§¤¥¥y
¡¥¥ ¡¥§ ¤r
¤r
¡¥ ¤¥ ¡p
¡¥ ru
ª§o
t
§ ² ¦§¢¡£r (
³§´¡r
¥µr
,
¶·¸ ¹¹)
º§
o
t
§ ²¦§ ¢¡ £r
p
t
§»¡¥ª§ru
« ¡ª ¬¤to
r
p
r
§ ¢§(
§¥tr
§¥ ¦§¤)
¥ ¬¤to
r
§¥¤u
¥¥(
¡¤str
§¥ ¦§ ¤)
§¥§ ²§u
y
¥ ¢¡r
¦¥¤¥u
t
.
¼¤to
r
§ ¥tr
§¥ ¦§ ¤ ¡§»u
t
§¸ ± §®-
±§® ¦§ ¦¨,
¤ ¡ p
u
¥s
§sw
¥ ¤o
¥§ ¦§ ¦§¦¨.
³ ¡¥¤¥ ¬¤to
r
¡¤§¥¦§¤str
¡§»§t
u
¤« ¥ § ¦§ § ¥¤u
¥ ¥ ¦§ ¦¨, u
¥su
r
-u
¥
su
r
§¥ §¦ ¢¡£r
¥p
¡ ¢¡£r
¥ ¥u
p
y
u
ru
¡ ¢¡£r
¤¥¦§¦¨.
g. Upaya-Upaya Memotivasi dalam Belajar
 Ã
str
Ä ÅÆÄÃ ÃÇÈ ÇÅÉ-
Ã Ç ÈÇ Å Ét
Âp
Çt
È ÇÅ Ã Ç È ÇÅ É-
ÃÇÈÇ Å É ÊÄs
Ç Ãu
r
ÇÅÉs
Âsu
Ç Ä(
Ë Çr
È Ä Ì Ç Å,
Í ÎÀÍÏ Á À) .
ÐÄ Ì
y
Çt
Ä ÈÇÅ Ñu
ÈÒÄÅ
o
o
(
ÍÎ ÀÓÏ ÀÎ À-
ÀÎÔ)
Ì ÂÅÒÂÕÇ ÆÃÇÅ Ê ÇÖw
Ç Éu
ru
ÈÄÆÂÃ×ÕÇÖ Ê Ârp
Âr
ÇÅ Øu
Ãu
p
ÊÇÅÇ Ãy
u
ÅÃtu
ÌÂÅÄÅÉ ÃÇt
ÃÇÅ ÊÂÕÇÒÇr,
ÃÇr
ÂÅÇÉ
ru
u
ÌÂÅ ÉÖÇÈÇp
Ä ÊÇÅy
ÇÃ ÆÄ ÆÙÇ È ÂÅÉÇÅ Ê ÂÌ ÇØÇÌr
-
Ì ÇØÇÌ Ìo
t
Ä ÚÇ ÆÄ ÈÇÅu
Åtu
à ÌÂÅÄ ÅÉ ÃÇt
ÃÇÅ Ìo
t
ÄÚÇÆÄ Ê ÂÕÇÒÇr
ÈÇp
Çt
È ÄÕÇ Ãu
ÃÇÅ ÈÂÅÉÇÅ ÖÇÕ-
ÖÇÕÊ Â
r
Ä Ãu
t
ÏÀ
)
Ûp
t
ÄÌ ÇÕÄÆÇÆÄp
r
ÄÅÆÄÜÊ ÂÕÇÒÇr
Ý
p
Çy
Çy
ÇÅÉ ÈÄÕÇÃu
ÃÇÅt
Âr
ÃÇÄ Þo
p
t
ÄÌ ÇÕÄÆÇÆÄp
r
Ä ÆÄÜ Ê ÂÕÇÒÇr
ÆÂÊÇÉÇÄ Ê Âr
ÄÃu
t.
Ç
)
ßu
ru
ÖÇru
s
Ì ÂÅÒÂÕÇÆÃÇ Åtu
ÒàÇÅ Ê ÂÕÇÒÇr
ÆÂØÇr
Ç ÖÄ Âr
Çr
ÃÄ Æ ÃÇr
ÂÅÇÊ ÂÕÇÒÇ
r
Ì ÂÅÒÇ ÈÄ Ê Âr
ÌÇ ÃÅÇ ÒÄ ÃÇ ÆÄ ÆÙÇ Ì ÂÌÇÖÇÌ Ätu
ÒàÇÅ Ê ÂÕÇÒÇr.
ÐÂÅÉÇÅ ÌÂÌ ÇÖÇÌÄtu
ÒÇu
Åy
ÇÅÉ ÖÇru
s
ÈÄ ØÇp
ÇÄ á Ç ÃÇÅ ÆÇÅÉÇt
Ê Âr
ÉÅÇu
ÈÇÅ Ì ÂÅÉu
Åtu
ÅÉ ÃÇÅ,
ÆÂÖÄÅÉ ÉÇ ÇÃÇÅt
ÄÌÊu
Õ ÉÇÄâÇÖu
Åtu
Ã Ê ÂÕÇÒÇr (
ËÇr
ÈÄÌ ÇÅ,
ÍÎ ÀÍÏÁã) .
Ê
)
ßu
ru
ÒàÉÇ ÖÇru
s
ÌÇÌp
u
ÌÂÅÅy
su
u
p
ÂÕÂt
ÇÃÇÅu
ru
t
ÇÅ ÌÇ ÆÇÕÇÖy
ÇÅ É Ì ÂÅÇÅÇÅÉ
t
ÊÇÉÄ ÆÄsw
Ç,
ÃÇr
ÂÅ Ç Ê ÂÕÇÒÇr
Ç ÃÇÅ ÕÂÊÄÖ Ê Âr
Ì ÇÃÅÇ ÒÄ ÃÇÆÄ ÆÙÇÈÄÖÇÈÇp
ÃÇÅ×ÕÂÖsu
Çtu
t
ÇÅt
ÇÅÉÇÅ.
ç
)
è ésu
êë ç éìí êìp
éî éïð êìí êìr
ñëñ òê,
ïêî ê îéðu
tu
óêì ð êóêì -ð êó êì ð éô êõêr
ñ ëñ òê ð ért
êïð êó,
ñ éóë ìíí ê íp
u
ru
ér
ôö ïéìí êt
u
r
ð êó êìy
êìíp
êôë ìíñ éç ér
óêìêñêïp
êëp
êôë ìí ïéìêìt
êìí.
é
)
÷u
ru
óêru
s
ïéïð ér
ëø êóu
ñëñ òêt
éìt
êìí îr
ë ø ér
ë ê î éð ér
óêñëô êì ç êì îr
ëø ér
ë ê î éí êí êô êìsu
p
êy
ê ð éôêõêr
ï éìõêçë ïéìêìt
êìí ñ ëñ òê î êéìêr
ñëñòê êî êì ïéïêóêïëp
r
ë ìñë ùp
éìëô êë êì ç êì úêéç êó ìë ô êë ð éôêõêr
ìy
êð êíë î éóëçu
p
êìçë î éïu
çëêì óêr
ëûå
)
üp
t
ë ï êôë ñ êñ ëu
ìr
su
çëìêïë ñ ðéô êõêr
ç êìp
éïð éô êõêr
êì÷
u
ru
ç êp
êt
ï éìíëïêôëñ êñëî êìt
p
o
u
ìsu
r
çë ì êïëñ ð éôêõêr
çêìp
éïð éô êõê
r
êìð êíëñëñ òêïéô êôöëu
p
êy
êýê
)
þéïð ér
ëî êì î éñéïp
êt
êì ñ ëñ òêu
ìtu
î ïéìíu
ìíî êp
îêì îéôëø êìsu
ð éôêõêr y
êìíçë êôêïëûð
)
þéïéôë óêr
ê ïëìêt,
î éïêu
êì ç êì ñéï êìí êt
ð éô êõêr
ñ éóë ìíí êt
é
rw
u
õöçt
ëìç êî ð éô êõêr.
è êr
çë ïêì(
å æÿåý)
ï é ìíé ïu
îêîê ì...
proses belajar akan berjalan lancar jika disertai dengan minat.
Minat dapat dibangkitkan dengan:
(1) Membangkitkan adanya suatu kebutuhan.
(2) Menghubungkan dengan persoalan pengalaman yang lampau.
(3) Memberi kesempatan untuk mendapatkan hasil yang baik.
(4) Menggunakan berbagai macam bentuk belajar.
)
t
u
su
r
-u
r
su
u
y
o
r
r,
su
r
t
r, t
y
t
v
y
u
r
r
.
)
u
w
tu
r
t
rt
, p
u
t