Pembangunan model kualiti bagi modul pengajaran kendiri (MPK) menggunakan kaedah Quality Function Deployment (QFD)

(1)

(2)

(3)

KOLEJ UNIVERSITI TEKNOLOGI TUN HUSSEIN ONN

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS

+

JuduI: PEMBANGUNAN MODEL KUALITI BAGI MODUL PENGAJARAN KENDIRI (MPK) MENGGUNAKAN KAEDAH QUALITY FUNCTION DEPLOYMENT (QFD)

SESI PENGAJIAN : 200312004 Saya NOR LAILIHUDA BINTI ISMAIL (801220-11-5468)

(HURUF BESAR)

mengal-u membenarkan tesis (F$M/Sarjanaillektor Falsafah)* ini disimpan di Perpustakaan Kolej Universiti Teknologi Tun Hussein

ann

dengan syarat-syarat kegunaan seperti beril-ut :

1. Tesis adalah hakmilik Kolej Universiti Teknologi Tun Hussein

ann.

2. Perpustakaan Kolej Universiti Teknologi Tun Hussein

ann

dibenarkan membuat salinan untuk tujuan pengajian sahaja.

3. Perpustakaan dibenarkan membuat salin an tesis ini sebagai bahan pertukaran antara institusi pengajian tinggi.

4. **Sila tandakan (.J)

D

SULIT

D

TERHAD

G

TIDAK TERHAD

(TA~,ruLIS)

(Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan Malaysia seperti yang termaktub di dalam AKTA RAHSIA RASMI 1972)

(Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan oleh organisasilbadan di mana penyelidikan dijalankan)

Disahkan oIeh,

~~L<;

Alamat Tetap : 1310, JLN SEK.KEB.SEBERANG MARANG, 21600 MARANG, TERENGGANU

ENCIK SHARIMAN BIN MUSTAFA

Tarikh

CATATAN:

Nama Penyelia

1 OKTOBER 2003 Tarikh 1 OKTOBER 2003

*

**

Potong yang tidak berkenaan

Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berl-uasalorganisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD.

Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Dol1or Falsafah adan Sarjana secara penyelidikan, at au disertasi bagi pengajian secara kerja l-ursus dan penyelidikan at au Laporan Projek Sarjana Muda (PSM).

(4)

" Saya akui bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan saya karya ini adalah memadai dari segi skop dan kualiti untuk tujuan penganugerahan Ijazah Sarjana

Pendidikan Teknik Dan Vokasional."

Tandatangan

Nama Penyelia : Encik Shariman Bin Mustafa Tarikh Oktober 2003

(5)

PEMBANGUNAN MODEL KUALITI BAGI l\WDUL PENGAJARA;\ KENDIRI (MPK) MENGGUNAKAN KAEDAH QUALITY FUNCTION

DEPLOYMENT (QFD)

NOR LAILIHUDA BINTI ISMAIL

Laporan Projek Sarjana ini dikemukakan scbagai mcmcnuhi syarat pcnganugerahan Ijazah Sarjana Pendidikan Teknik Dan Vokasional

Fakulti Tcknologi Kejuruteraan Kolej Universiti Teknologi Tun Hussein Onn

(6)

PENGAKUAN

"Saya akui karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang tiap-tiap satunya telah saya jelaskan sumbemya" .

Tandatangan Nama Penulis Tarikh

...

~

Nor Lailihuda Binti Ismail 1 Oktobcr 2003

(7)

lBuat 'YaTI[J 'I'eristimewa aan l])isayaTI[J~

)l.yafianaa aan lBonaa 'I'erdnta:

'En. Ismai{ 6in Haft rtafi6 e:{, Puan 'Kfiatijafi 6inti Saffefi,

III

'K.J!ftanaa 7{or Is/iszmaCra, 7{or Paisziana serta ad"inaa 7{or 'Waraiafi, g,{ona 'KfiaCu, g,{ona 'Kfiairi aan g,{ona'Kfiaimfanwar serta Insan 'I'ersayang,

(8)

IV

PENGHARGAAN

Dengan nama Allah yang Maha Pemurah lagi Maha Mengasihani.

Alhamdulillah, saya memanjatkan kesyukuran ke hadrat Allah S.W.T kerana dengan izin-Nya telah memberikan saya kekuatan dan ketabahan dalam menyempumakan projek smjana ini bagi memenuhi syarat pengumiaan Ijazah Sarjana Pendidikan Teknik dan Vokasional mengikut tempoh yang dirancangkan.

Saya ingin merakamkan penghargaan yang tulus ikhlas dan terima kasih yang tidak terhingga khusus kepada Encik Shariman Bin Mustafa selaku penyelia projek sarjana yang telah banyak memberi bimbingan, dorongan, bantuan dan tunjuk ajar sepanjang tempoh menjalankan penyelidikan ini.

Tidak lupa kepada keluarga tercinta, insan tersayang dan rakan-rakan seperjuangan yang turnt memberikan sokongan dan galakan yang membina

sepanjang kajian ini dijalankan. Sesungguhnya segala jasa dan budi kalian tidak akan dilupakan dan sekali lagi diucapkan jutaan terima kasih. Wassalam.

(9)

v

ABSTRAK

Kajian ini bertujuan untuk membangunkan satu Model Kualiti menggunakan

kaedah Quality Function Deployment (QFD) yangmerupakan salah satu teknik dalam

Total Quality Management (TQM). Objektifkajian ini adalah untuk melihat bagaimanakah QFD dapat digunakan dalam proses pembangunan Modul Pengaj aran Kendiri (MPK). Di samping itu, kajian ini turut mengkaji tentang ciri-ciri MPK yang dapat memenuhi kehendak pelajar melalui pembangunan matrik QFD. Responden kajian ini adalah terdiri daripada 98 orang pelajar semester satu Diploma Akauntansi di sebuah politeknik. Kajian berbentuk tinjauan mengguriakan borang soal selidik bagi

mendapatkan kajian terhadap pasaran dilakukan untuk mendapatkan kriteria modul yang dapat memenuhi keperluan pelajar di samping mengenalpasti permasalahan yang dihadapi oleh mereka di dalam menggunakan modul. Data yang diperolehi dianalisis

menggunakan perisian SPSS Version 11.0 (Statistical Package For Social Sciences)

bagi mendapatkan peratusan dan skor min. Dapatan kajian menunjukkan bahawa kaedah QFD dapat digunakan sebagai salah satu alat kawalan kualiti dalam proses

pembangunan MPK melalui pembangunan empat buah Rumah Kualiti. Basil kajianjuga mendapati bahawa dalam Rumah Kualiti 1 antara elemen modul yang dapat memenuhi kehendak pelajar mengikut hirarki matrik QFD adalah modul dalam bentuk cetakan, penekanan kepada elemen-elemen modul bercetak dalam Rumah Kualiti 2, spesifikasi bahagian isi kandungan dalam Rumah Kualiti 3 dan perincian dalam isi kandungan bagi kawalan kualiti dalam Rumah Kualiti 4. Dengan adanya cadangan model ini, diharap kajian ini akan dapat menjadi panduan kepada pensyarah dan para pembangun modul untuk menggunakan kaedah QFD sebelum menghasilkan sesebuah MPK.

(10)

ABSTRACT

The purpose of this study was to develop a model of product quality using Quality Function Deployment (QFD) methodology which was one of the Total Quality Management (TQM) techniques. The objective of this research was to identify QFD methodology development which later was being used in the process of developing self-learning module. Beside that, this study also attempted to find out specific

characteristics of the module which would fulfill prospective student requirements. A group of98 semester one students studying Diploma of Accountancy in one of the polyteclmics in Malaysia was selected as respondents. Observation using market survey questionnaire was carried out to transform student's requirements and also to find out various problems they were facing when utilizating a module. Data were gathered and analyzed using the SPSS Version 11.0 (Statistical Package For Social Sciences) to obtain percentage and mean score distribution. The result of this study had show that QFD should be considered and to be used as a design tool for attaining better quality in

module development process. In addition, based on the QFD matrixes developed from

house of quality (HOC), selflearning module based on printed material with

comprehensive content specifications had been chosen by the students in fulfilling their major study requirements. Hopefully the proposed quality model will be extensively studied and utilized by other lecturers and module developers of self learning materials in assuring better qualities of their production output.

(11)

V1I

SENARAI KANDUNGAN.

BAB

KANDUNGAN

MUKASURAT

HALAMAN JUDUL PENGAKUAN 11

DEDIKASI

III PENGHARGAAN _iv ABSTRAK v ABSTRACT VI

SENARAI KANDUNGAN V1I

SENARAI JADUAL Xlll

SENARAI RAJAH XIV

SENARAI SINGKATAN xv

SENARAI LAMPIRAN XVI

I

PENGENALAN

1.1 Pendahuluan

1.2 Latar belakang Masalah 3

1.3 Pemyataan Masalah 4

1.4 ObjektifKajian 5

1.5 Persoalan Kajian 6

1.6 Kepentingan Kajian 7

(12)

1.8 Batasan Kajian 1.9 Definisi Istilah 1.10 Rumusan

II SOROTAN PENULISAN

2.1 Pengenalan

2.2 Proses Pembangunan Modul

2.3 Elemen-elemen dalam Pembangunan Modul 2.3.1 Elemen Rekabentuk Pengajaran 2.3.2 Elemen Rekabentuk Teknikal

2.4 Keperluan Model Kualiti Dalam Proses Pembangunan Modul

2.5 Quality FUllctioll Deploymellt (QFD) 2.6 Struktur Matrik QFD

2.7 Kebaikan Menggunakan QFD

2.8 Kajian Mengenai Penggunaan Quality FUllctioll Deploymellt

2.9 Rumusan

III METODOLOGI KAJIAN

3.1 Pengenalan 3.2 Reka bentuk Kajian

3.3 Populasi Dan Sampel Kajian 3.4 SumberData

3.5 Instrumen Kajian 3.6 Kajian Rintis

3.6.1 Kesahan Dan Kebolehpercayaan

8 9 12 13 14 16 18 21 24 25 26 28 29 31 33 34 34 35 36 39 39 VlIl

(13)

IX

3.7

Kaedah Pengumpulan Data

41

3.8

Prosedur Analisis Data

42

3.9

Kerangka Operasi

43

3.10

Andaian

44

3.11

BatasaniLimitasi

44

3.12

Rumusan

45

IV ANALISIS DATA

4.1

Pengenalan

46

4.2

Analisis Kajian

47

4.2.1

Bahagian A: Demografi Pelajar

47

4.3

Bahagian II: Kriteria Modul Yang Dapat Memenuhi

49

Kehendak Para Pengguna Modul

4.3.1

Bentuk Modul Yang Dapat Memenuhi

51

Kehendak Pengguna Modul

4.3.2

Format Modul Yang Dapat Memenuhi

53

4.3.3

Kandungan Modul Yang Dapat Memenuhi

60

4.4

Ulasan Dan Komen

(Soal Selidik Terbuka "Open-Elided")

62

(14)

x

V

REKABENTUKPRODUK

5.1 Pengenalan 66

5.2 Latar Belakang Teori Penghasilan Model Kualiti 67 5.3 Rekabentuk Model Kualiti Bagi Modul Pengajaran Kendiri 69 5.3.1 Bentuk dan Ciri-eiri Model Kualiti Bagi l"IPK 70

Berasaskan QFD

5.3.1.1 Rumah Kualiti 1 71 5.3.1.2 Rumah Kualiti 2 72 5.3.1.3 Rumah Kualiti 3 73 5.3.1.4 Rumah Kualiti 4 74 5.4 Kronologi Pembinaan Produk 75

5.4.1 Mendefinisikan Kehendak Pelanggan (Voice Of

Customers) 75

5.4.2 Mengenalpasti Keutamaan dalam Kehendak 77 Pelanggan

5.4.3 Peraneangan Struktur Matrik Bagi 79 Model Kualiti

5.4.4 Pembinaan Rumah Kualiti Pertama 80 5.4.5 Pembinaan Rumah Kualiti Kedua 83 5.4.6 Pembinaan Rumah Kualiti Ketiga 85 5.4.7 Pembinaan Rumah Kualiti Keempat 89 5.5 Ciri-Ciri Penting Bagi MPK Mengikut Hirarki 91

Matrik QFD

5.6 Pem1asalahan Dalam Membina Produk 93

5.7 Cadangan Pembaikan 94

(15)

Xl

VI PERBINCANGAN, KESIMPULAN DAN CADANGAN

6.1 Pengenalan 96

6.2 Perbincangan 96

6.2.1 Kriteria Modul Yang Diperlukan Untuk 97

Membangunkan Model Kualiti Bagi Modul Pengajaran Kendiri (MPK)

6.2.1.1 Bentuk Modul 99

6.2.1.2 Format Modul 101

6.2.1.3 Kandungan Modul 105

6.2.2 Permasalahan Yang Dihadapi Oleh Para Pelajar

Perakaunan Dalam Menggunakan MPK 107

6.2.3 Ciri-Ciri Penting Mengikut Hirarki Matrik 108

QFD Yang Telah Dikenalpasti Bagi

Menghasilkan Sesebuah Modul Berdasarkan Keperluan Pelajar-Pelajar Perakaunan.

6.3 Kesimpulan III

6.4 Cadangan 114

6.4.1 Menggunakan Pendekatan Kumpulan (Teamwork) 114

6.4.2 Mengambilkira Aspek Pengeluar Dalam 115

Membangunkan Matrik QFD

6.4.3 Mengambilkira Elemen-elemen Kriteria Lain 115

DalamModul

6.4.4 Penilaian Terhadap Keberkesanan Model QFD 116

6.4.5 Responden dan Kursus 116

(16)

RUJUKAN LAMPIRAN A LAMPIRANB LAMPIRANC LAMPIRAN D LAMPIRANE LAMPIRAN F 11 S \1\

(17)

NO.JADUAL 3.1 3.2 3.3 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9 4.10 4.11 4.l2 Xlii SENARAI JADUAL

TAJUK MUKA SURAT

Skala Likert 38

Kesahan Kajian Rintis 40 Jadual Tahap Kecenderungan Min 42 Analisis Maklumat Pe1ajar 48 Analisis Data Mengikut Bahagian 50 Statistik Deskriptif Bentuk Modul Bagi Pelaj ar 51 Statistik DeskriptifPaparan Modul Bagi Pelajar 53 Statistik Deskriptif Kriteria Teks Bagi Pelajar 55 Statistik DeskriptifKriteria Grafik Bagi Pelajar 56 Statistik DeskriptifBagi Kriteria Audio Dan Visual

Bagi Pelajar

Statistik Deskriptif Kriteria Wama Bagi Pelajar Statistik Deskriptif Kriteria Penjilidan Modul Bagi Pelajar

Statistik Deskriptif Kandungan Modul Bagi Pelajar Maklumbalas Responden Terhadap Permasalahan Menggunakan MPK Sedia Ada

Maklumbalas Responden Terhadap Cadangan Meningkatkan Kualiti MPK Sedia Ada

57 58 59

60

63 64

(18)

XIV

SENARAIRAJAH

NO. RAJAH

TAJUK

MUKASURAT

2.1 Struktur Matrik QFD 36 3.1 Kerangka Operasi 43 5.1 Rumah Kualiti 1 71 5.2 Rumah Kualiti 2 72 5.3 Rumah Kualiti 3 73 5.4 Rumah Kualiti 4 74 5.5 Model Kana 77

5.6 Proses Pengubahsuaian KuantitatifVOC 78 5.7 Struktur Matrik Bagi Model Kualiti 79 5.8 Peringkat Perkembangan Rumah Kualiti 1 81

Dan Rumah Kualiti 2

5.9 Peringkat Perkembangan Rumah Kualiti 3 87 Dan Rumah Kualiti 4

5.10 Ciri-Ciri Penting Bagi MPK Mengikut 91 Hirarki Matrik QFD

(19)

xv

SENARAI SINGKATAN

HOC HOllse Of Quality

MPK Madul Pengajaran Kendiri

TQM Total Quality Management

PKM Pengurusan Kualiti Menyeluruh

P&P Pengajaran dan Pembelajaran

QFD Quality FUllction Deployment

SPSS Statistical Package for Social Science

VOC Voice Of Customer

(20)

XVI

SENARAI LAMPIRAN

LAMPlRAN TAJUK MUKASURAT

A Borang Soal Selidik

123

B Analisis Kebolehpercayaan Soal Selidik

130

C Analisis Demografi Responden

133

D Anal isis Kriteria Bentuk Modul

135

E Analisis Kriteria Format Modul

136

(21)

BABI

PENGENALAN

1.1 Pendahuluan

Selaras dengan perkembangan ekonomi dan gel om bang globalisasi pada hari ini, terdapat banyak perubahan yang wujud dalam teknologi yang digunakan dalam pelbagai bidang di negara ini. Dalam dunia pendidikan, terdapat minat yang meningkat untuk memperkenalkan kaedah-kaedah baru pengajaran dan pembelajaran. Menurut Noordin dan Yap (1994), kaedah pengajaran dan pembelajaran bermodul telah mendapat perhatian yang meluas sebagai salah satu bidang penting dalam penyelidikan. Modul adalah sejenis sumber atau bahan pengajaran yang spesifik (Meyer, 1984). Ia mengutamakan unit-unit isi kandungan yang lengkap dan disediakan oleh pensyarah kepada pelajar-pelajar bagi memenuhi keperluan dan kehendak masing-masing. Modul pengajaran dan pembelajaran meliputi tiga aspek penting iaitu kognitif(melalui pembacaan), psikomotor (melalui aktiviti) dan afektif(melalui nilai-nilai mumi).

Pakej-pakej modul juga boleh dijadikan sebagai sebahagian daripada program yang sistematik untuk meningkatkan tahap ketrampilan dan kemahiran pengajaran.

(22)

2

Modul boleh dibina dalam bentuk nota bercetak, pita video, perisian web dan sebagainya

(Yusuf, 1997; Meyer, 1984). Pembelajaran berasaskan modul boleh diaplikasikan dalam

pelbagai bidang. Menurut Collete dan Chiappetta (1984), pengajaran bermodul adalah

pengajaran yang disesuaikan dengan kebolehan-kebolehan yang unik, bermatlamat dan gaya pembelajaran pelajar. Ia akan memberi motivasi dan dorongan serta rangsangan untuk pembelajaran, perkembangan konsep kendiri dan nilai peribadi pelajar.

Pembangunan modul mestilah bersesuaian dengan pengajaran yang in gin

dilaksanakan. Ini kerana menurut Noordin dan Yap (1994), dalam proses pengajaran dan

pembelajaran yang sebenar, para pelajar biasanya terikat pada urutan pengajaran dan pembelajaran yang sarna seperti yang dialami oleh rakan mereka yang lain. Menurut Koh (1984), setiap pelajar adalah berbeza secara individu dalam teknik dan gaya belajar, cara menyelesaikan masalah, tingkah laku, motivasi, kesediaan untuk belajar, kebolehan untuk belajar, kecerdasan mental, kebolehan menguasai sesuatu kemahiran dan nilai terhadap mata pelajaran walaupun pelajar dari kelompok atau kelas yang sarna.

Quality Function Deployment (QFD) merupakan salah satu teknik bagi sistem kualiti komprehensifyang bem1atlamat secara khusus untuk memenuhi dan membentuk sesuatu proses tindakbalas terhadap keperluan pengguna (Besterfield, et al. 1999; Goestch & Davis, 2000; Revelle et al. 1998; Mazur, 1993). Menurut D. Bier &

Comesky (2001), QFD mentetjemahkan keperluan pengguna yang bersifat subjektif

kepada aspek teknikal sesuatu produk yang dikeluarkan dalam sesebuah organisasi. Ini membolehkan keutamaan pengguna dititikberatkan dengan memperbaiki proses pengeluaran produk dan perkhidmatan ke tahap yang paling efektif (Besterfield, et al.,

1999).

Dalam kajian ini, teknik QFD telah diaplikasikan melalui pembangunan Model Kualiti oleh pengkaji. Model ini digunakan dalam mengenalpasti ciri-ciri Modul

(23)

3

Pengajaran Kendiri (MPK) yang diperlukan dalam proses pembangunan sesuatu modul. Proses pembangunan ini mengambilkira ciri-ciri modul yang diperlukan oleh para pe1ajar iaitu pelajar politeknik sebagai pengguna modul bagi memastikan MPK yang dibangunkan bersesuaian dengan pembelajaran dan dapat menarik minat mereka. Selain itu, ianya berfungsi sebagai satu alat kawalan bagi meningkatkan kualiti sesuatu modul yang dibangunkan.

1.2 Latar belakang Masalah

Menurut Yusuf (1997), pengajaran dan pembelajaran tradisional adalah satu proses pengajaran dan pembelajaran di mana pelajar tidak diberi media pembelajaran seperti modul dan mereka menerima ilmu pengetahuan sepenulmya daripada syarahan yang diberikan oleh pensyarah dan tutorial di samping buku-buku tambahan. Dengan itu, pelajar-pelajar kurang memperolehi maklumat-maklumat selengkapnya yang

disampaikan oleh pensyarah di akhir kuliah. Namun begitu, kurang berkesannya pembelajaran di kalangan pelajar adalah disebabkan olehjenis pembelajaran yang kurang sesuai, kaedah pengajaran yang tidak mempunyai kepelbagaian dan organisasi bahan kandungan yang dipelajari kurang terancang.

Salah satu cara untuk mengatasi masalah proses pembelajaran yang kurang berkesan adalah melalui kaedah pengajaran bermodul. Modul Pengajaran Kendiri (MPK), digunakan sebagai bahan tambahan atau penggayaan di dalam kelas. Oleh kerana MPK mempunyai potensi sebagai bahan pemulihan, bahan pengajaran

perseorangan dan bahan pengayaan, maka hari ini kebanyakan pengajar membina sendiri bahan MPK dalam pengajaran (Baharuddin et.al, 2000). Menurut Yusup (1999), sesuatu modul yang dibina mestilah dapat menarik perhatian pengguna, menyatakan objektif

(24)

pengajaran, mempunyai pengenalan, memperscmbahkan bahan-bahan baru,

menyediakan contoh dan jawapan, latihan dan maklumbalas, mcnggunakan mcdia yang sesuai dan mempunyai stratcgi pembelajaran. Oleh itu, bagi memastikan kcscmua elemen ini dititikberatkan dalam pembangunan sesebuah modul, maka satu kacdah pcnilaian yang berterusan adalah periu untuk memeriksa status scsebuah modul memandangkan kualiti sesuatu kursus yang ditawarkan adalah bergantung kcpada bahan-bahan pengajaran yang disediakan (Yusup, 1999) .. Ini kcrana scsuatu produk yang tidak mempunyai elemen-elemen yang dapat memcnuhi kcpcrIuan pcngguna dianggap tidak berkesan dan kurang berkualiti (Mokhtar, el.a!, 2002).

Dalam kajian ini Model Kualiti yang dibangunkan mcncrusi tcknik QFD berpotensi untuk digunakan dalam mengenalpasti ciri-ciri MPK yang dikchcndaki olch pengguna modul dalam proses pembangunan sesebuah modul. Ini kerana proscs pembangunan MPK menggunakan teknik QFD mempunyai kebaikan iaitu mcnfokuskan kepada pihak pelanggan (voice a/customer). Ianyajuga dapat mcngcnalpasti apakah permasalahan yang terdapat dalam membangunkan modul, elemcn-elemen yang pcrIu wujud dalam modul yang dihasilkan, proses dan strategi yang dapat digunakan dalam memenuhi kehendak pelanggan bagi mencapai obj cktif akhir MPK.

1.3 Pernyataan Masalah

Konsep kualiti merujuk kepada apabila scsuatu produk dan pcrkhidmatan yang dihasilkan dapat memenuhi keperluan dan kehendak pclanggan yang tersurat dan tersirat. Dalam kajian ini teknik QFD yang telah digunakan sejak 30 tahun dahulu berpotensi untuk diaplikasikan dalam pembangunan MPK bagi meningkatkan kualiti MPK. Namun begitu, kebanyakan pembina modul pada hari ini masih tidak mcndapat