Nur Hazwani Anuar
Norzawani Mohamed Zawari
Kamarul Azmi Jasmi
Faculty of Islamic Civilization, Universiti Teknologi Malaysia
Suggested Citation:
Anuar, N. H., Mohamed Zawari, N., & Jasmi, K. A.(2012). Wanita dan Persoalan
Poligami dalam Islam in
Prosiding Seminar Tamadun 2012
at Marbawy Hall, Faculty of
978-967-0194-19-6.
Abstrak
Kertas kerja ini membahaskan mengenai kedudukan wanita dan hak dalam berpoligami menurut
perspektif Islam. Antara isu yang dibahaskan ialah panduan sekiranya ingin mengamalkan poligami
dan had yang dibenarkan. Selain itu, perbezaan hak di antara kedudukan seorang isteri dan
perempuan simpanan juga turut dibincangkan. Pembahas juga menggunakan beberapa contoh dan
maklumat tambahan dalam perbahasan ini untuk mengukuhkan lagi isi yang sedia ada. Secara
umum, sekiranya ingin mendapat panduan yang sahih dan benar, al-Quran dan sunnah hendaklah
dijadikan sebagai rujukan utama dalam hidup berpoligami. Kini poligami disalah ertikan oleh
sesetengah pihak, oleh yang demi kian kaum wanita haruslah sentiasa berwaspada untuk menjaga
maruah dan kesucian diri.
6115
315
25515 2555 515 !5 5 1"4915 5 #$%&'()*$%+'),-,).$./'0'(*'-).$-1$-',)*$2323*'-)4'-,&')2'-)0'*) 2'5'.)/$%675,1'.,).$-3%3&)6$%(6$*&,8)9(5'.:);-&'%'),(3)<'-1)2,/'0'(*'-) ,'5'0)6'-23'-)($*,%'-<'),-1,-).$-1'.'5*'-)675,1'.,)2'-)0'2)<'-1) 2,/$-'%*'-:)=$5',-),&3>)6$%/$?''-)0'*)2,)'-&'%')*$2323*'-)($7%'-1),(&$%,) 2'-)6$%$.63'-)(,.6'-'-)+31')&3%3&)2,/,-@'-1*'-:)A$./'0'()+31') .$-113-'*'-)/$/$%'6')@7-&70)2'-).'*53.'&)&'./'0'-)2'5'.)6$%/'0'('-) ,-,)3-&3*).$-13*30*'-)5'1,),(,)<'-1)($2,')'2':)=$@'%')3.3.>)($*,%'-<') ,-1,-).$-2'6'&)6'-23'-)<'-1)('0,0)2'-)/$-'%>)'5BC3%'-)2'-)(3--'0) 0$-2'*5'0)2,+'2,*'-)($/'1',)%3+3*'-)3&'.')2'5'.)0,236)/$%675,1'.,:) #,-,)675,1'.,)2,('5'0)$%&,*'-)75$0)($($&$-1'0)6,0'*>)75$0)<'-1)2$.,B *,'-)*'3.)4'-,&')0'%3(5'0)($-&,'(')/$%4'(6'2')3-&3*).$-+'1') .'%3'0)2'-)*$(3@,'-)2,%,:))782821125
DEFGHEIJKLMNIOGHEPQGRPEFISMJETEGIUEFVSGEIWEFTIUMUXVFWEGISGREHIXMQGJEOGI WEFTILMUENILMUJVHYIJMQSKXEFISEFHVFYIUMUXVFWEGITEWEIWEFTISKXEFIOEFI OGSMFEFTGIKLMNIKQEFTIWEFTIJMQEOEIOGSMPMLGLGFTFWEZI[MJMLVUIPMOEHEFTEFI \SLEUYIPMOVOVPEFISMKQEFTI]EFGHEYIGEGHVIKQEFTIWEFTIUMLENGQPEFIEFEP^ EFEPISMJETEGISMKQEFTIGJVYIOGEFTTEXISMJETEGISMKQEFTIWEFTIUMUELVPEFYI OGLEWEFIOMFTEFIPESEQYIOEFIUMQMFOENPEFIPMOVOVPEFISMJETEGIXMUJEFHVI QVUENIJMQJEFOGFTIUMFTNEQTEGIOEFIUMFGFTTGPEFIUEQHEJEHISMSMKQEFTI ]EFGHEIGHVI_`JVLI`aLEIbE]OVOGYIcddefZII
0
!"#$%!%%"&$
'&%%(")&"("&""&%&"( '%)'&*&!!( !#'!( ! " '!$%%'&!!( ! '!""&+"$ $"""&,'*
-'&%!!!(&'#'!&('%(" !
"")!%!$ '#$%%"&&'&%%("""&
%'&&&*.'%'&!')
%%"(/"(&('%("%'&)! '"'*
0!"')%' #'!,(1%""*
2%"%&$(&!3%$&""&, %%)'&&'4!&&'"!!")&' #'!,""")!% ''!*5%)/ 6"'('%)&$7899:97;5<=>79>9625<69?5@9 A7894=B9679625<69?5@9A78949<47877A965;5<=C9D3 E)%)$FGGGH*
')%+!&'!&
+"!!!"!+, *E"%)&+'&'&
,*-'&%")%'%%(&"'
"(""&"%+&%'&%%!) '&D5%I*J$ FGGKH*
LMNOPQROS
TQUS
VWTXTXVQUUYQ
S5%&%"Z[\326&($%)&%&"(#!%$ "$]=:9;4=393\9:^5789329=:79379@5\9=9=:949=5C_95'( 4('"!&&%&"(#!%""% )!&"&#!'%)'&)!%%(")" %%&' '(#'!'* ` "%&!3%$(#!% ')%& %&#&%#)!)!'""%(!' ''*.'!')!%% '&%!%&(#!% -'$I'a* -"'"(&'( "&"EJ!#4#%3%$
0
623626236 4!9"6#6$2%%26245&6456462 #'6 5676"64#6&96(236)!4796#65&9*6+9!95&99"65&96 496236&2!964!936 7627!4(9"65&25626236&'7635626965&236#'6 4!9,*6-./
01230456.7320578.24010105.2780 .01039.5.0200925.59.20320 092.04.202..0..2:;292<.2 9.3.59037934925.2780.57.9 60139.393:
=>?@ABC@D
E@D
FBCBGD
=HBI
@J?BC
DK6152037L206.7601M601N3703..9 O293.L7<61L13.5.004206.7 0.0.264014017200452070401 532.02.504220LML4019.7L1.0120 6103..9P0K06/<Q3.3RRMK7673S<9 L4019.101T..097970RUVUMRUUWX:YZ401 .04060139.<5.5.601102075 809401.5.2004.573.93760102 .20..0T[4-7O\<U]]^Z: -.09<6192201L120._57 3..3P00.0.26401K760/:N39.2.`5_57< 9[L.720`5N3<93.601.L014015.0 0.0474974015.50013.601_5 0239..904<-7.720`5N37\0 .0920022.900N3<9a\5T;8[:_<RVV^Z: `5a\5T;/65Z5.2780.01060125.2 401.20022.5304<b50<9b40 Q7..301.260175809:c.010.04 .96018090<`5a\520203.5.360102 .2T[4-7O\<U]]^Z: K61L19.3.532.3..00L01_5:NMX27 5.29<5d7027\OT0916601005Z ..2N3<.043.760139.:e.0`5 f73::8:5.292.04<g844&69)25623645946236
0
49496256949542554257995759 !"!#$%&#!$ '&(")*%!+$,!-!.!'!+/!$.!*!)")+$%&#!$(0(")+/!&$1!(!&$&'#01&2$#0#!"&$ %&#!$-!+/!$,3*0-$(0(")+/!&$0("!#$31!+4$&'#01&$/!+4$'!-$ !+$#& !%$ *0,&-$')"!/!$')!(&$ !"!#$(0+4)1)'%!+$&'#01&5&'#01&$(010%!$ 0+4!+$,!&%$ !+$,01*!%)$! &*$%0"! !$'0#&!"$'!#)+/!$#!+"!$'0,!1!+4$%0%)1!+4!+6$$ $ 7!()+$ 0(&%&!+2$8)-!((! $93)! $!*5:!'-0(&$(0+/!#!%!+$ ;<&-!%$4010=!$(0+40+!*"!'#&$!(!*!+$"3*&4!(&$ &"1!%#&%!+$'0=!%$!,! $ %05>?$*!4&6$@<3*&4!(&$=)4!$#01=! &$%0"! !$31!+4531!+4$A13"!-$/!+4$ (0+4!(!*%!+$!(!*!+$&+&$(0(")+/!&$*0,&-$ !1&"! !$'031!+4$&'#01&6$ B"!,&*!$'040*&+#&1$43*3+4!+$(&+31&#&$!+#&5"3*&4!(&$(0(0*)%$!4!(!$ %1&'#&!+2$(010%!$(0+/!#!%!+$,!-!.!$#1! &'&$"3*&4!(&$&+&$(0+=!#)-%!+$ !4!(!$C1&'#&!+$'0*!(!$&+&$'0-&+44!$,01=!/!$(0+4-!1!(%!+$!(!*!+$ "3*&4!(&$ !*!($!4!(!$#01'0,)#6$$
$ D0#0*!-$,0,01!"!$ 0%! 2$!4!(!$C1&'#&!+$,01%0(,!+4$'0E!1!$ '!*!-+/!2$/!+4$(0("01E!/!&$"3*&4!(&$,)%!+$ 0+4!+$E!1!$/!+4$,0#)*$ '0"01#&$(0+4!+44!"$"3*&4!(&$-!+/!*!-$#1! &'&$*!(!$/!+4$#04)-$/!+4$-!+/!$ &!(!*%!+$3*0-$'0'31!+4$/!+4$(0*&-!#$"01%!-.&+!+$&#)$-!+/!*!-$(0*!*)&$ )'&!$'0(!#!5(!#!6$F1!+4531!+4$/!+4$(0+0+#!+4$"3*&4!(&$&+&$,01-!1!"$ (010%!$ !"!#$(0+4-!'&*%!+$!4!(!$/!+4$=&#)2$&!&#)$'!#)$ !1&"! !$0("!#$ !=!1!+$70.$G0'#!(0+#$/!+4$(!+!$(0+4-!1!(%!+$"3*&4!(&6$80+)1)#$ F* $G!'#0(0+#$=)4!$ &%0+!*&$'0,!4!&$G31!-2$(!'/!1!%!#$(!'&-$,3*0-$ (0+4!(!*%!+$"3*&4!(&$&+&6$$
$ 80+)1)#$"0+ !"!#$,0,01!"!$!-*&$'0=!1!.!+2$'3'&!*&'2$'3'&3*34&$ (0+/!#!%!+$!(!*!+$"3*&4!(&$/!+4$*!(!$ &"01%0+!*%!+$&+&$'0,!4!&$'!#)$ !(!*!+$%0(!+)'&!!+$%01!+!$'0'&!"!$/!+4$(0+4!(!*%!+$"3*&4!(&$ &!+44!"$'0,!4!&$31!+4$/!+4$ !"!#$(0+01&(!$'&'#0($'3'&!*$'0E!1!$(0+/0*)1)-6$$ $ H!*!)")+$!(!*!+$"3*&4!(&$&+&$*!(!$.)=) $ !+$ &(!$3*0-$ (!'/!1!%!#$'0,0*)($%0 !#!+4!+$7!,&$8)-!((! $'6!6.6$7!()+$ 0(&%&!+2$"3*&4!(&$&+&$#& !%$,3*0-$ &!(!*%!+$ 0+4!+$'0')%!$-!#&$ %01!+!$#01 !"!#$,!#!'5,!#!'+/!$/!+4$"01*)$ &"!#)-&$(0+4&%)#$'/!1!%$ /!+4$ �#!"%!+$3*0-$I'*!(6$I'*!($(0+/)1)-$')"!/!$&'#01&5&'#01&$ &*!/!+$ 0+4!+$! &*$!+#!1!$'!#)$'!(!$*!&+2$(0*0#!%%!+$=)(*!-$&'#01&$/!+4$ ,3*0-$ &(&*%&$3*0-$'031!+4$')!(&$ !*!($'!#)$(!'!$ !*!($'!#)$=)(*!-$ /!+4$-! 2$&!&#)$(0(&*&%&$0("!#$31!+4$&'#01&$'!-!=!6$$
0
!
"
#$%$&'&()*$&$%+$)',(,-$.-'$&$%$)'/.-0'+(1/$,$$))2$'.(34$5$.'1(1(3$5$' 5$)4-$)'2$)*'16%(7'+/.$'/+-./'4$)'$&$%+$)',(%$*/'/$)2$'./4$+',$%$7' 4/,/,/'$*$&$'&$7-5-)'-)4$)*8-)4$)*9':(356%/*$&/';-*$'.(34$5$.' 1(1(3$5$'5$)4-$)'2$)*'5(3%-'+/.$'/+-./'&()-3-.'$*$&$'<,%$&9'=%%$7' >9?9@9'1(3A/3&$)'B$%8C-3$)0'DEEFG'FFH9''
'
I
J I
I
I
K I
I
I
LI
I
I
MI
I
I
N I
I
I
OI
I
I
P I
I
I
Q I
I
I
RI
I
I
S I
I
I
TI
I
I
U I
I
I
V
W I
I
X
Y
I
Z I
[ I
\I
]I
^ I
_ I
`I
a I
b
c
I
I
dI
I
eI
f
I
g I
h
'i$+,-4G'j236k4l26l2m6lnm25465472l62l2362om6p92lm6274659n272o6 o99om236q254r62l2634l2n42n6o99om236q236l2m693234s67m2r6 5426252m69o25t6u952o46k4l26l2m6lnm25465472l62l236p92lm627462l26 34l2n42n692362k2r6252m6n2p262n2q26o99om236q236l2m644l4t6 v236794l423645m69p4n679l256226l2m65472l6p9pm256w24t66 B>-3$7'$%8x/,$y0'zG'{H'' '
:(34$,$3+$)'$2$.'/)/0'./*$'5(3+$3$'2$)*'&(,./'4/$&1/%'4$%$&'1(356%/*$&/0' /$/.-'./4$+'16%(7'&(%(1/7/'(&5$.'63$)*'/,.(3/'4$%$&',$.-'&$,$0'$4/%' .(37$4$5',(&-$'/,.(3/0'4$)'5(&1$7$*/$)'&$,$'4$)'7$3.$'$).$3$'/,.(3/9'' |
!}~ }}}~" >(5(3./'2$)*'4/5(3;(%$,+$)'4$%$&'>-3$7'$%8x/,$y'$2$.'{0'1$7$$'%(%$+/' ./4$+'4/1()$3+$)'&(&5-)2$/'%(1/7'4$3/'(&5$.'63$)*'/,.(3/'4$%$&',$.-' &$,$9'x$&-)'$4$'5$3$'-%$&$'.(3,$%$7'.$A,/3'&()*$.$+$)'1$7$$'%(%$+/' &-,%/&'16%(7'&(&5-)2$/',(&1/%$)'63$)*'/,.(3/'4()*$)'&()$&1$7+$)' 1/%$)*$)'4-$0'./*$'$.$-'(&5$.9'=4$';-*$'2$)*'&()**$)4$+$))2$'&();$4/' %$5$)'1(%$,9'=4$%$7'./4$+'&-)$,$1$7',(5(3./'$5$'2$)*'4/5(3+$.$+$)'+(3$)$' $2$.'4$3/'>-3$7'$%8x/,$y'&(;(%$,+$)',(*$%$8*$%$)2$9'$)2$'x$1/' i-7$&&$4',9$99',$7$;$'2$)*'4/1(3/'7$+'+(/,./&($$)'4$3/'=%%$7'
0 !"#$%#&"'(")#$(#*"&"$""$"( "("$"+,-"*!!".#/012234 56789:;<=>6>?9@;AB>9CDE;<79 F(*"$"(""!""&GH(",("+IJK54L9"!"M4N)"0#"#9OP5Q9Q9 R56Q9S9T2IQ965I9Q975QU5IU94327894UVW9XN&"$" """*#&*"&" '&#)"#Y"Z&&"+%(.#("[
\
]
\
\
\
^\
\
\
_ \
\
\
`\
\
a \
b\
c
\
\
d
\
e
\
\
\
f \
\
\
g
\
h
\
\
\
i
\
\
\
j \
\
\
k
\
l
\
\
\
m \
\
\
n \
\
\
o \
\
\
p
\
q \
r \
s \
t \
u
v w"$*[x9R56Q9Q796SR9T2IQ965I96597R2954R25J54R259 yIS79Q9578579478R9T2TR965Q57W93IU95R9V787IU9 Q9R2II9z762789{QS69|789Q9z57R5}94U5788Q79Q9 T52Q79|789I579R2Q37R789Q7R578~9P5Q9Q9786Q79ST5Q79 679I5U296525W9Q94788U9IIU9U9178S7W9U917||78~99 ,("+IJK54L0[14Y""!"##"*"&"+*)"(")*"N&"$(")"") '$ "*#&(+"*" $"#$(#$#("!"%( '&#)"#$))+!" *"&"-"*#$!")*#(#"!""'&+"&G"(# #N)"(")" %"+""Q527|9432789IIQ59S7|59693278954R259679R56Q9 S9T2IQ965I96794Q494492Q9Q796R789S69U259 QT78Q5R7967879ISU94S2U9T677|~9X,Z%*&"+""&G ++"0R~9I~W912224
F"!" *" "!")!"&"+".$#("!"1*"&"$("+IJ K54L0$""$#"#*"" " "#"+" $ ("" $&"#$"#*"")*"(#Z&&"+Y"&""!"##*#(")" %"+"""*#&"*"(#$)# (%&"N""0%('&""$(&"!""0*" %("&"
0 !""!#"! $%&'()*+,-(./+0/1(2/34()+.%)5%0/(4()+4%6%'7-()+,%8('(+,(.(+'(9(+()9('(+ /,9%'/:/,9%'/)5(+9%'.(,-47(;+.(4()()<+6(4(/()<+9%.6(9+4%0/(.()<+ 6%'3%7()2(()+;('/()+0()+*/7/'()+3%'.(7(.+3%',(.(=+>%7-()*()+.(,(+ 3%',(.(+()(4:()(4+2-*(+9-'-9+9/0(4+0/(3(/4()=+?()*()7(;+4/'()5(+ .%)*(3(/4()+()(4:()(4+;()5(+4%'()(+4%6%)9/)*()+0/'/+,%)0/'/+,(;(2(=+ >%,%.-(+4%6%'7-()+/)/+;%)0(47(;+0/3%'/+,%8('(+(0/7+9/0(4+4/'(+,(.(+ (0(+,/+/,9%'/+4(5(+(9(-6-)+./,4/)=+@(4('+-)0()*:-)0()*+ .%)*%.-4(4()+3%3%'(6(+,5('(9+6%.3(;(*/()+6%'4('(+()9('(+/,9%'/+ AB(.05+$5(C/D<+EFFGHI++ + AJH+$-(./+.%.6-)5(/+(4(7+C/4/'()+5()*+,/;(9+(9(-+7%3/;+9%6(9+,%&'()*+ 5()*+3/2(4,()(<+,%4/'()5(+9/0(4<+0/(+9/0(4+0/3%)('4()+3%'6&7/*(./=+ K()(4(7(+,%&'()*+/,9%'/+5()*+1('(,+;('-,+.%.3%'/+,%6%)-;+;(4+ -)9-4+0/3(;(*/4()+,%,(.(+.(0-)5(=++ AEH+$-(./+;('-,7(;+.%.6-)5(/+C/4/'()+5()*+.(9()*+0(7(.+.%)()*()/+ .(,(7(;+5()*+3%'7(4-+0(7(.+6%'*&7(4()+'-.(;+9()**(=++ ALH+@('(+/,9%'/+;%)0(47(;+9/0(4+3%',/4(6+0%*/7+0()+.%'%4(+2-*(+;('-,+ 6(9-;+(4()+,-(./)5(=+$%4/'()5(+.%.6-)5(/+,/4(6+5()*+0%./4/()+ .%'%4(+9/0(4+3%';(4+-)9-4+3%'4&)*,/+,-(./=++ + @%.3(;(*/(()+;('9(+/(7(;+0('/+,%*/+6%'3%7()2(()+;('/()+0()+.(9(+ 6%)8('/()=+>%,%.-(+/,9%'/+3%';(4+.()0(6(94())5(+,%8('(+(0/7+0()+ ,(4,(.(=++ +
MN
OMPQ
N#RSPMTUMP
NMVM
RSTWV#QM#
X(7(.+3-4-+YZ96[4Z56\619364362<+;(,/7+4('5(+0('/6(0(+?(1(0+ B=+]=+AJ^^GH+(0(+.%)5(9(4()+3(;(1(+6&7/*(./+0(7(.+_,7(.+0/3%)('4()+ ,%7(*/+(0/7+0()+/()5(+(0(7(;+,(7(;+(9(-6-)+0/;('(.4()+,%4/'()5(+ .%.-0('(94()+0()+9/(0(+4%(0/7()+0(7(.+.%)*(.(74()+6&7/*(./+/)/=++ + `7%;+/9-<+3%'-'-,()+0%)*()+,%&'()*+/,9%'/+(0(7(;+,%,-(9-+(.(7()+ 5()*+0/9-)9-9+(*(.(+0()+3-4()7(;+3(9(,()+-)9-4+;/0-6+3%'.(,5('(4(9+ 0%)*()+&'()*+7(/)=+a(.-)+0%./4/()+3%'-'-,()+0%)*()+,%&'()*+/,9%'/+0 !""#$% "$#&#'()*)+),$$-%".$%.-#!#"$ /%!$!$# % "#$."##$!$! ! "#%!$#." "#$."!01% $#! $%!"23455695975797759 82659756596569967879579825:;576:9:7<967879432789 ;75794:=99>9?@A"B)'2CDDEF) G!01%$/%$% !$ ,#$%"..$% "$#""#2!$#$%$$" !$!. # $-%#$%#,)+!.2##$#.$%#" $."A#0A#"%#."!$,"#!$#"!!$,# ###.-#!###2H!!$ $"#$$%..$%% -$!$%$$#.$%#""#%#!$%$)'% # .$%!2#$%#!$!. #!$ $/% $%0$%"!-%.$%A#!$%$"#!.$%/$%# $%$#% !#!$%$$%A##)($##2! .-#!#""#$/%%$"!$! "#%#$!0!"$#% #$%#$%$%/!"!##" $%"#$." 2!##$%#!$!. #.$%# $."#!!$"..$%#"..$/$%#) I$#2#$%#-$!$#"#"#%#!$%$,#!$,"#! .-#!#"$/%#$%#!$$!A "#!. "!$.$/%#$%! !#$%#!$!#/$%# "%#."!# #?@A"B)'2CDDEF)
JKLMNLNO
PNQRO
SKSTKQNLMNQO
TKLJUVWRNSWO
($.$%# "#$#2H!!$ !--!#" .$!$ #"$"!$$.$%A#)* #!.2$%".$$%..$$/# !$%.-#!# "#$%$0$ $%$)'% 2!#!$## $"#%#"#!#$%# #"!!.!$!$%# &%#)G!####2$%.-#!#-$"#$%#!"$#$%$ -$!$/$%##$%# ,##$%# $"#.-#!# $%A#"$A# #$%$#$%$$%
0 !"#$"% &'!" ( )*+% ""!"%#%'," $"%%$%% %*%""",#$ #"(-*'*+ !*"*'*#'#%##".%$"% $*%!%!"$ (/*% !*"*'*#'#%##" #$ '#"*#*%"$( 0"## $*'#*$ "% *' %% " $+%%$ #" *%#%',*(1%!"$& #$"%"#%2"3+#% %#%',%( 1%*$#%%%*'%% $#*$#%'%%*%%'#" %*%#!*'* %$%' %+%"#!*"*'#%21,/(4+ 56673(
89:9;9<=
>?@A9B9;=
C9<>9A9<=
;DEFG9HF=
I%%*JK '+"$%#', **%#!*'#%',"!" " $$"*'(4## ##"" $%%'!*"* "%**'%'*'#',*L* "#%%**%%$*#' $#% %% %$$ $".%%%*%*"% &%*$" '(4*'%#%$#%',*#' !"#%%#%%J%$"* #(M*'$"%+!"%#'%"'*" $%#%',*"%.*'$"%%##J ##$"#% *%',(
0 !"# ! !$%&$" !"'(")$*)"%& "$+*&+"&"+","+"#-.%*$*!#"% $ %&$+%+"&"+"/!++!%$* "$"+% )!$!)!- +"!!""+"*$*!!&#""0++"%!!+" % """"-.%*$*!,!)%)!"!!*" 0%&$""""+%%&+" !#%++ %&+" &"*%$") "/+*"+"&+!)+$% !!)"&$ %&"+"# %+#-1+ 0%+&+" # *"!)"$""$* "+"+"% !!&+%!!*"0!"&+,+!) "
/+*!%+ *"$!2,34*"!%$*"
%% ,%$"+"!!)"$%"+-5$""!#))% !")+"%&+! '$0%!/"&!& $"-6$*$)"*)"%)&$" !""!$%%&%# "$ $*6$$*1-7-8-
!&+$*$ "!$"))"%"#!!)% !"!"%*" &!&# !%%""!("% &!&+)+) "&!&"!&!!)"% %! %)$%")$% "+"-. &+"%")%!% +"%+ ($""%+&%*'"# *""" !- $"!&+"# !#%+!"!%$!)*' %*"&%"""%*"9!+,+%/"$%"!+* %$"*+-6+#)"$ %!&!&!$)"*"%!$$%" ) "!+%!#"!) %#:6$*+"%"$) ")") "+"# %*"$ !") "/+*!!&& %,%#+"!" $ !"%"-1"&%*# % !!)$")!%%"# $ "+"""!!!+" % """" +"%!!)%!"## )%!!& )% "%"*! !$%&$" !";5!#1#0"<=>>?@- A$# $$") %"+%$*+",&$" !""$*!% !*0 $$%"+"%*#&+"&*"!$$" &$" !"-7$) "!&""!&% %# $* %%"# $$%"!!&#"+"+!&+ "+"""&+! '$*'0!"+%!$%%
0 !"#$% $ "&! "&# #'(""!)! *#' "$+&!$"$' !&) +$"$$ !# &+$ #$ ,"!+"!#&!&
$%#& ! &# &" +$ + $#'
!& "&%% !% ,&!
& $# &$$$# -.&+/+(01233456
-758+& +9 &"!&)
"$ 9%!%#'1& & -258+ !(: +&!# (""!/"%" +" !&!&$+ !&$%#$% " +" "!) "!+ -;58!"%% +! !$# ) $# ! "!"9& &""/ +"
" !&$& #	
"&"%"!&9+ <&#!&"$#" +$ +!% +!"#& !!""##+ +& !=#& "$ +& "%#=/&<#/>? "& +"! =#:!& ""$# / +!&& $% &# !##! 9$"&# !&"#!("
$!$#"$#<&#%" +& =& !+ "#&& =& "$ "+!& &!"$# "!'&"+$" -/#)/'+123325
@ $$+!)% $ "!
!%% $&" "#A$ 8#&"'
0
! "#$!%&'!'!!("
)&*+&%%!,!"$"'!"!#! (&"#$!&'&#!(" )&&# ! %
-%&!#!&&./ #!*0'!
%1& % (&&#%" %#!, "!#!*(!#! !'!%#%" &2"3 %**$*#!"#%"456,7,89:;<<=4;<>*
3% 4?@2779A759B54C9D579EFG8C5296957@9 5H579IJ6I97@I978CK57I797I7L9IJ69ME59D579MD9 E5DN9@J5O967879575O9I973EI97@I9D2592I9I5H577O9 @@IE95@9I973EI97@I9D2592I9I5H577O9@@IE95@9 I973EI97@I9D259I5H5779IPE59ME59D579MD9E5D9 D2C42@97P25I797II9679D2ICK579476525N9M7II9 2JI795E5II96794DC85796259C56JIQ9D27845J9L789 7LI5@57L9494R96597LI5@596525I9679D27845J9L789 J257I77L9494R9659J257I796525IN99
SB6549T5KL@9U9EF9VKK5W9
9
X& :"'1#!',!'!!!'1&':%! "1&Y!%"'% &%! ! !1&1&'#!
2"3 %**$* !,&%!,!'!Z !
!1&1&'"'!"'!*7% !'' !,2"3 %**$*Y '!'&!1&'!%#%,!'!"'!: (%,&#!'"'!"#1&'&!''&!!, &'"'"! $!%#%" *
[\]\^[_`ab
cd^[`a`ab
ecb
c\f]`agb
dch\]db
(,!'"1&8&1!%# !%!!i
7#!ij# !%!!"1!%"'
$!,!' !, " !'!% &!'!% 1#!'&!*
3##&&!'"&#!#"k! #:$& ! %!'!5% 1#!'>#Y &" !"# ##
0 ! "! #$ %&#&%' %&#&% ! "%!"'!"()'()# !*"! % %!%' !%($) )$"&#$) %+$# !+)" " ) !!"#,%&%# )$ $""%!-%(&)&$+!$!!#" )""%)%&"!) *)% #")"*"! !*#$""%"#)!)" ##%!! "$""%"#)%,) #!!! "!#$"!$)%%+)! "%!! $))$ !#$%$ !+ $" %)##""""!$)%%%"! $%%!!")##'##!*&#"!( %%#% )!!)"!%"% %)%%"%! )$%%!$" !) %% )!!$!! .)%%)%% )!* ! " ! %!) )!% )$ ) %/#$#!$!! "$""% %#$)$"%'"%0$" !! "!#"!#"$#%!)$ &%#1 )*"% %%!*#$""%"#) )$"')$"#!) )$"!'! $ )")!) %!)"23!-$45+67789 :$#!))$""%%"$!*)% ")")%)"#$%!! "$""%% !!%#$)$. #!#$)!"#% (&)&$ # ! "! !%$!#;")$# $""%"!%!+##)" "#!# %!%# !!"#)%%"%*, %)%%"%. # %!)"!#+! )&#$!")")$'$ ))')%# !!% ! "! )!! "$#! %#""%)%##)"),#" " %"%)"!!%$# $""%
0
!"#$"!!#%!
&$'# (&# (#&$##)(
(*"!!#%!%%#((#")!!# %!( !#)%$("%$(" %+(%,#!#%+(%)(! -#%$")($ "%$% ., (%!%#)(#% #! $%)%%!#")!.) ! %#!$#./0"% %#($%!###!%( !%% # ( !$ %" %)( ! !%(%(&%(1#'" $#" %#%))$$$#) #"((%"(()$$2 ) !.$" (.#(+"%#% 3$)+(&+()(%( %"!!# %! " ! !" +()($!(
)(,%%&%)(!( "&" ! (&
()($%%!4.%'5"'-('6 1 $$!()(1#)%%$#& #!%($#$2# !2#()( ")% (#%",*%#%&! !#! $+ ((#(2,$! %+( ,$%7 )1"*8'9::;< =$"!#' !2#(!$)($$##& $##)($ (% +(&+(%! >?79@A9B3CD93E9F378244G9H)(.(% %%# )( #+"$$!, %++()( !( 3+(%%6 1I!#$+( $"#! ")(% %%#' )($)#+"%(!!)( $!+(4+($#%"2"'" !2#(!+ )()$$)(() "## !2 ("#(
0 !" # #$$$"%& "'"()*+,,-./ 0
12345455267
38
28
98
7
3:;2<2=7
>?@A?67
A:1;2=B7
CD$$!D//E/#$D$F! D$" !#$D$!D$$$D#$"# GD/H $"D#D#* ! !D$$#DIDD# D J$JE#! K!'/L/M/ J $"/GD## !N! J! N!$E"! #$$#+O!$ D$N! J!#$$#P,!$/Q#$$#"J$! #$ $ $ #D$$$#$D#$! /H D""N! J! D!D# E( $$#RO!$!#$! #(#$$#!E /'#" ##!"$$$! (D$DID$D$!GD" "DD!"N! J!D! D#$""DDS#GD D D#D%& "'"()*+,,-./ '#$D"* !ED#ID#""" ""D!#!D$DD#D$ # #J /'F!'$ !TU!"!E D!D$" $DE$#E$$$D'$ ! D$ !#$$ E$$/V$'!DF! !D$"K$'!DE$# #/W$DD$CD$$!D//E/ $V$'!$I$$ $F$#$$ "!" "!EK!'/L/M/!#DF$#$ #D$ # !$ #"/X# D$ D#* ""KD"!! D#"/ &"$D D "$"$ #D!D"/H # !!!0 !"#"$"%&'()'&' *)'+',-. //*012234" !' )''('5)')'*('*6'/ 5)/(//*&)/)(/ ')(' &)*('*-5/'5)'/')) /(' (5)7)8 (8&)*"# 6'/5)' 6''*)'/'+/'*)'/'
/')&&(&()''/*('*
6'//&(*/"9('5)'&/// 77) *(&%*': (""6"#7& ( 9(5/
* 6*)'*&8')' 5(&/ ';(
(5 6/(/-/"$' &/ '* 6*)'5'
'/5)*'*)'*&'&')/& 6'/5) "<& /&;''&*)''(/&'-'(/&'*)'/ '* )'( ')) '& 5/*)'/(*&)()/"
$/ *)'5'(/(';/5)/*&''
/& ('(/&'-'(/&'*)',=5!5;'>0122?4"
@ABCADE
DFGAHAE
IAHAJE
JFHKALAME
MNOCGAPCE
!/'5)'&'65/8 !"#"$"-Q&
))'(**)&&/&(*/ &('/ '
8 ()'((5&/('''''"R'*5
)&-)&7(&/'S&'/'T&+8/8 57'5)
'78 U!7*')6'/*' 'V''8
*&*')'''7'*')6'/'
&WXY"R')&-)&'(&/':('&09&>9&
7)&&5)(/&/*&'*')=6
*' '*')"
R'(**&&''&/ +& *)/&&) ('*&(/&6'/5)". '&5)/' ( /&;7)/&/')/&'(*/ / "R'S8('
-=&Z)8[')'&)5)/&/ /&
Y\\1-Y\\]'/'&6'//& '' YX13
0 !"#$#%& '(')%*%(*$$&(($&*( *%($*%**+,"-./ 01123! 4&,((5-6*'#$*$#&$%) ##&$&(%$#$)$ $#*$'%#&/$*&$*-%' $*&$*%'(%)$#$$
$ )(!7(&&%$#*$%*$& &$*&#&&$*$&/&#&
###&%(&%$)+,"-./
01123!
"(&/%'('%(&%$)(&* &&#&(&'('&#(
#$*$$%($'(*&!
4$ &&&$(*($ (&-$
%'(%$**&$!8 ''$%*$$
%'( &&#&#**&$)%$*&#& *&&&$&-*&$!
7(*$*(*'*(*$%((&*$
'('&%$)!9!4&:'&**-
4'&***'#'-**'&;*4*%$#$#
*(*$%$#'($(#*&!
<*&&*(%'($*&$$
*!,(%($$$($&$#$*#
=('(!
9**#'(#$$$($&#
*$**%&!9(%%#&*(#*&/$ >" ''&&$$$*(%$#( &/
=''(&&%$&$$$/)*&
$$##&*#%*&'!?$(
%$*-&%$&&$&!
?($%(*&&$$
#'(&*($($&#%*$*%
0
!"#$%&"&#'(& )&%&#)% &! !&%*"#&**&+!+*"#&)"$%& &!&)"(),() %&!&%*"#)"+!+! ,%#&("(& %&"(&-.)%/0&1234456
7898:;<=
>()?())(*"#'(& )&&&)") %&*"#'(" )2 !"!&%" )" &+!#!%%+ %&!"! @"#*(&"%%+&#"(&!&&&'(& )&%&( +'(" " "(&!&#& )" ++!+)")+0+ ")!,)!A("&!+2+)&! *(*"# "(#&!"#&!++ *"#+)&#+()")+&"%&%& !& &%&()+ *"#)0! #%!)")*"(&*%&#&)"#""&#+)& )"#")"( ++!+*"#'(& )&B&!C) "# $+ #+(*&$+!+)" "!+&%)" )*&(!&% *&()"#"%&!&%'("+)("(&!"*# "** )+*.(&&"#"!&'# )")+&%"(+ +!+%&"!" %%&%" #&'("'# (&
78D8E;<=
=*%+(F)(,/"2G'))"%/&%>*2>#)%?* /&0+%%&H*%+(C&C%%"3444I379579J9J693K9 L4MF&%NOP
*+(Q(G%+%&RSSTU79V58JW49579L4MX9Y'#"N?()&Z P+*(&Z!&'Y!%
(,[+#>#+(?)344\(,[+#9679W2]J7X9^+(Y+)+#N P+!>#+(?)
.'#*/34R4_`K3269a6b7c69d272e49f5cW5372gX9h&!"% ^& %')NAi0'#%h&j"#&!P#"
k%.RSS5J9V58JW493K9I379579L4M9l79aWJ7W5c9 amm23cJnX9Y'%'NGZG&((P#"Y!%
.)%/0&13445I5b49VWJ29J79o54W24449l13Mg8g9pc445Wg9 3K9WJ9a8nX9!!Nqq"!-3\r34456
0 25!26"6#$46193%6&'()*+,*-./012 31,*-1 +-4))%6567968525$6"6193643626961936 :;$2656#2366<5=%6>2>6 >?)?1@3?)A.,B624%6C)?DE))?/F+?1G2 >1?'?1>0,.?1 E,,*EHI94J23K6L$95436IM$562%6&'()2C ,*N01 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0