JUMLAH PENDUDUK & KADAR PURATA PERTUMBUHAN TAHUNAN

(1)

Maklumat Lanjut

DOSM/DOSM.SARAWAK/1.2020/SIRI 87

KEPENDUDUKAN SARAWAK

 Sarawak mencatatkan anggaran jumlah penduduk seramai 2.9 juta dengan kadar pertumbuhan 2.0% pada tahun 2019.

 Daerah Kuching merupakan daerah yang mempunyai bilangan penduduk tertinggi iaitu 702.7 ribu, mewakili 24% daripada jumlah penduduk Sarawak diikuti oleh Miri dengan 352.3 ribu (12%) dan Sibu seramai 284.6 ribu penduduk (10%). Baki 28 daerah, masing- masing mencatatkan jumlah peratusan penduduk di bawah 10%.

976,269 1,235,553 1,642,771 2,009,893

2,399,839

1970 1980 1991 2000 2010

… 2.4% 2.6% 2.2% 1.8%

2019^e 2.0%

2,868,600 Penduduk dan Kadar Pertumbuhan Sarawak

1970 - 2019

Nota: e = anggaran Sumber: Buku Perangkaan Tahunan Sarawak 1971,1981,1992,2001,2011,2019

JUMLAH PENDUDUK & KADAR PURATA PERTUMBUHAN TAHUNAN

Rajah 1: Penduduk dan Kadar Pertumbuhan Sarawak 1970 - 2019

2

(2)

0.00 0.50 1.00 1.50 2.00 2.50 3.00

0 100,000 200,000 300,000 400,000 500,000 600,000 700,000 800,000

Kuching Miri Sibu Bintulu Serian Samarahan Sri Aman Marudi Betong Sarikei Kapit Bau Limbang Saratok Mukah Simunjan Lawas Belaga Lundu Daro Asajaya Tatau Meradong Kanowit Lubok Antu Selangau Song Dalat Matu Julau Pakan

Jumlah Penduduk ^Kadar

Jumlah Penduduk dan Kadar Pertumbuhan Penduduk Sarawak 2010 & 2019

STRUKTUR & KUMPULAN UMUR

46.1% 41.7% 36.4% 34.3%

28.8% 24.0%

53.9%

54.7% 59.7% 61.4%

65.6%

68.6%

0.0% 3.5% 3.9% 4.3% 5.6% 7.5%

1 9 7 0 1 9 8 0 1 9 9 1 2 0 0 0 2 0 1 0 2 0 1 9

S t r u k t u r U m u r P e n d u d u k S a r a w a k

<15 15-64 >64

Terdapat 3 struktur umur iaitu umur muda (<15 tahun), umur bekerja (15-64 tahun) dan umur tua (>64 tahun). Pada 2019, komposisi penduduk umur bekerja mewakili sebanyak 68.6% daripada jumlah penduduk, iaitu peningkatan daripada 65.6% pada tahun 2010. Penduduk umur muda merupakan kumpulan umur kedua terbesar iaitu 24.0% dan mengalami penurunan daripada 28.8% pada 2010.

Peningkatan turut dilihat pada kumpulan umur tua iaitu 7.5% berbanding hanya 5.6% pada 2010. Tren tersebut menunjukkan negeri Sarawak mengalami pengurangan penduduk dalam struktur umur muda dan data 2019 menunjukkan bahawa Sarawak boleh diklasifikasikan sebagai negeri tua kerana telah mencapai lebih 7.0% golongan umur tua. Tren ini juga boleh dilihat pada pecahan kumpulan umur bagi tahun 2010 dan 2019 di mana kumpulan umur muda menunjukkan pengurangan manakala kumpulan umur bekerja dan umur tua menunjukkan peningkatan seperti pada rajah di atas

216,259 250,594 245,474 250,512 233,246 207,220 168,232 169,885 160,184 143,387 118,996 95,970 72,701 53,536 34,720 50,224

234,200 221,000 231,900 252,800 244,600 250,500 246,800 218,300 176,300 175,900 156,600 135,700 109,100 83,200 58,800 73,000

0-4 10-14 20-24 30-34 40-44 50-54 60-64 70-74

Bilangan Penduduk mengikut kumpulan umur, 2010 & 2019

2010 2019

Sumber: Buku Perangkaan Tahunan Sarawak 1971,1981,1992,2001,2011,2019

Graf 1: Jumlah Penduduk dan Kadar Pertumbuhan Purata Penduduk 2010 & 2019

Graf 2: Struktur Umur Penduduk Sarawak

Graf 3: Bilangan Penduduk Mengikut Kumpulan Umur 2010 & 2019

2

(3)

KADAR KELAHIRAN DAN KEMATIAN KASAR

16.7 17.2 16.8

15.3 15.4 14.7 13.9 13.6 13.1

4.2 4.4 4.4 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 5.0

0.0 2.0 4.0 6.0 8.0 10.0 12.0 14.0 16.0 18.0 20.0

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Kadar Kelahiran Kasar & Kadar Kematian Kasar, 2010-2018

Kadar Kelahiran Kadar Kematian

 Kadar kelahiran kasar menunjukkan penurunan daripada16.7 pada tahun 2010 kepada 13.3 pada tahun 2018 bagi setiap 1000 penduduk.

 Pada tempoh yang sama, kadar kematian kasar mencatatkan peningkatan 5.0 kematian bagi setiap 1000 penduduk, berbanding 4.2 kematian bagi setiap 1000 penduduk pada tahun 2010.

 Kadar kelahiran kasar merekodkan penurunan pada momentum yang lebih pantas berbanding peningkatan kadar kematian kasar dengan kadar yang lebih perlahan.

JANGKA HAYAT

 Jangka hayat bagi perempuan di Sarawak menunjukkan peningkatan daripada 76.8 tahun pada tahun 2010 kepada 78.4 tahun pada tahun 2019. Jangka hayat lelaki turut meningkat daripada 71.7 tahun kepada 74.6 tahun pada tahun 2019 .

 Sarawak merupakan negeri dengan jangka hayat tertinggi bagi lelaki pada tahun 2019

Sumber: Buku Perangkaan Tahunan Sarawak 2001,2011,2019 Graf 4: Kadar Kelahiran dan Kematian Kasar

Graf 5: Jangka Hayat Ketika Lahir Mengikut Jantina 2010-2019 71.7

74.2 74.3 74.4 74.5 74.6 74.5 74.4 74.6 74.6

76.8 77.8 77.8 78.2 78.3 78.3 78.3 78.2 78.4 78.4

68 70 72 74 76 78 80

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Jangka Hayat Ketika Lahir Mengikut Jantina 2010-2019

lelaki perempuan

2019^e

3

(4)

KADAR KESUBURAN

 Pada tahun 2018, kadar kesuburan jumlah bagi Sarawak menurun kepada 1.6 bayi bagi setiap wanita berumur 15-49 tahun berbanding 1.7 pada tahun 2017.

 Sarawak mencatatkan kadar kesuburan jumlah berada di bawah paras penggantian iaitu purata 2.1 bayi bagi setiap wanita dalam lingkungan umur reproduktif (15-49 tahun) bagi tahun 2013 hingga 2018.

2,500 12,900 12,100 9,100 8,000 7,800 3,900 5,000 1.0%

5.2% 4.9%

3.6% 3.8%

2.9%

1.4% 1.8%

0.0%

1.0%

2.0%

3.0%

4.0%

5.0%

6.0%

- 2,000 4,000 6,000 8,000 10,000 12,000 14,000

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2018

Bilangan Migran dan Kadar Migrasi Sarawak 2010-2018

bilangan migran kadar migrasi

 Pada tahun 2018, kadar migrasi di Sarawak adalah 1.8% dengan jumlah 5,000 migran berbanding kadar migrasi 1.0% dengan 2,500 migran pada tahun 2010.

 Kadar migrasi di Sarawak berada pada paras tertinggi iaitu 5.2% pada tahun 2011 dan terus mencatatkan penurunan sehingga tahun 2018.

KADAR MIGRASI

2.2 2.2 2.2

1.9 2.0

1.9

1.7 1.7

1.6

0 0.5 1 1.5 2 2.5

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Kadar Kesuburan (setiap wanita berumur 15-49 tahun) 2010-2018

Sumber: Buku Perangkaan Tahunan Sarawak 2001,2011,2019 Laporan Penyiasatan Migrasi 2010-2018

Graf 6: Kadar Kesuburan (setiap wanita berumur 15-49 tahun) 2010-2018

Graf 7: Bilangan Migran dan Kadar Migrasi Sarawak 2010-2018

4

(5)

KA TANJUN

B

TE

O O

O

O O

O

O O

BILANGAN TEMPAT KEDIAMAN (TK)

Unjuran 2020 menunjukkan jumlah tempat kediaman di Sarawak adalah 697.6 ribu berbanding 594.5 ribu pada tahun 2010 (Banci Penduduk dan Perumahan 2010) dengan kadar pertumbuhan tahunan sebanyak 1.6%.

BILANGAN TEMPAT KEDIAMAN

1,671,108 2,632,561 4,092,769 5,569,261 7,346,910

1970 1980 1991 2000 2010

26,888¹ 231,537 364,399 476,377 594,472

2020^P 9.0 JUTA

697.6 RIBU

KUCHING 179.3 RIBU

MIRI 88.5 RIBU

SIBU 67.2 RIBU

BINTULU 48.0 RIBU SAMARAHAN 34.8 RIBU

5 DAERAH TERTINGGI

Sumber :

• Data 2020^P adalah unjuran berasaskan data Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia 2010 (31 Daerah Pentadbiran).

Nota :

• ¹Banci Perumahanan terhad kepada bandar-bandar utama sahaja;

• ²Hasil tambah mungkin berbeza kerana pembundaran.

60% tempat

kediaman di Sarawak berada

di Bandar dan 40% di Luar Bandar.

TEMPAT KEDIAMAN MENGIKUT BAHAGIAN

²

BAHAGIAN LIMBANG 23.9 RIBU

BAHAGIAN MIRI 103.8 RIBU BAHAGIAN BINTULU

56.0 RIBU

BAHAGIAN MUKAH 32.7 RIBU

BAHAGIAN KAPIT 29.2 RIBU BAHAGIAN BETONG

30.1 RIBU BAHAGIAN SIBU

85.8 RIBU BAHAGIAN SARIKEI

33.1 RIBU

BAHAGIAN KUCHING 202.0 RIBU

BAHAGIAN SERIAN

22.9 RIBU BAHAGIAN SRI AMAN

26.2 RIBU

• 3 Bahagian menyumbang sebanyak 56% tempat kediaman di Sarawak iaitu Bahagian Kuching, Miri dan Sibu. Bahagian Kuching mencatatkan jumlah tempat kediaman tertinggi iaitu sebanyak 202.0 ribu (29%) tempat kediaman;

• Seterusnya, 5 Daerah merekodkan bilangan tempat kediaman tertinggi di Negeri Sarawak iaitu Daerah Kuching, Miri, Sibu, Bintulu dan Samarahan.

• Lebih 25% tempat kediaman berada di Daerah Kuching dan merekodkan bilangan tempat kediaman tertinggi di Negeri Sarawak dengan jumlah 179.3 ribu tempat kediaman.

PERUMAHAN

BAHAGIAN SAMARAHAN 52.0 RIBU

697.6 RIBU

BANDAR LUAR BANDAR 2020^P

Rajah 2: Tempat Kediaman Mengikut Bahagian

5

(6)

Sumber : Laporan Stok Harta Tanah,

Pusat Maklumat Harta Tanah Negara (NAPIC), Jabatan Penilaian dan Perkhidmatan Harta

STOK PERUMAHAN

86% Stok perumahan di Negeri Sarawak adalah dari kategori kediaman bertanah (landed) dan hanya 14% stok perumahan di bawah kategori kediaman berbilang tingkat (highrise), berbanding Malaysia 30% di bawah kategori highrise.

4,036,276 1,718,810

229,231 36,672

30%

70%

14%

86%

Jenis Tempat Kediaman

Teres Ber- kermbar

Se- sebuah

Bandar Kluster Kos Rendah

Flat Kos Rendah

Flat Apartmen / Kondo-

minium

JUMLAH

MALAYSIA 2,358,298 418,360 486,236 42,987 41,464 688,931 473,647 331,200 913,963 5,755,086 SARAWAK 145,183 44,351 11,066 1,128 1,045 26,458 8,244 5,598 22,830 265,903

Q1 2020

5,755,086 265,903

Lebih 50% stok perumahan di Sarawak adalah dari jenis teres.

Jenis kluster dan rumah bandar adalah stok perumahan paling kurang ditawarkan di Malaysia dan Sarawak. Manakala 13% dari stok perumahan di Sarawak adalah dari kos rendah, berbanding 20%

stok perumahan di Malaysia

Pada suku tahun pertama 2020, stok perumahan ditawarkan di Negeri Sarawak adalah 265,903 unit (4.6%) berbanding Malaysia 5,755,086 unit.

Flat Kos Rendah

Flat Apartmen / Kondominium 473,647 331,200 913,963

8,244 5,598 22,830

Teres Berkembar Sesebuah Bandar Kluster Kos Rendah

2,358,298 418,360 486,236 42,987 41,464 688,931

145,183 44,351 11,066 1,128 1,045 26,458

222,089

5,300,429 5,486,518

5,611,673 5,755,086

4,876,439

238,197 249,886

256,215 265,903

ST1 2016 ST1 2017 ST1 2018 ST1 2019 ST1 2020 8.7% 3.5% 2.3% 2.6%

7.3% 4.9% 2.5% 3.8%

Suku tahun pertama 2020 merekod kadar pertumbuhan stok perumahan di Sarawak lebih tinggi dari Malaysia iaitu 3.8% bagi Sarawak, manakala Malaysia meningkat pada kadar 2.6%, tren ini adalah sama seperti pada suku tahun pertama 2018.

Rajah 3: Kadar Pertumbuhan Stok Perumahan

6

(7)

KONSEP TENAGA BURUH MALAYSIA

Umur Bekerja

Semua orang yang berumur 15 hingga 64 tahun, sama ada berada di dalam tenaga buruh atau di luar tenaga buruh.

Tenaga Buruh

Semua orang yang berada dalam kumpulan umur bekerja, sama ada bekerja atau menganggur.

Bekerja

Semua orang yang bekerja sekurang-kurangnya sejam semasa minggu rujukan untuk mendapatkan upah, keuntungan atau keuntangan keluraga sama ada sebagai majikan, pekerja sendiri, atau pekerja keluarga tanpa gaji.

Penganggur

Semua orang yang tidak bekerja semasa minggu rujukan dan dikelaskan kepada dua kumpulan iaitu penganggur aktif dan penganggur tidak aktif.

Luar Tenaga Buruh

Semua orang yang tidak dikelaskan sebagai bekerja atau menganggur dikategorikan sebagai luar tenaga buruh. Kategori ini terdiri daripada suri rumah, pelajar (termasuk mereka yang akan melanjutkan pelajaran), mereka yang telah bersara, tidak berkeupayaan dan tidak berminat untuk mencari pekerjaan.

BILANGAN TENAGA BURUH DAN KADAR PENYERTAAN TENAGA BURUH

Tenaga buruh di Sarawak meningkat dengan purata pertumbuhan tahunan 2.5% antara tahun 1982 hingga 2019. Sejumlah 1,346.8 ribu orang tenaga buruh direkodkan pada tahun 2019 berbanding 539.7 ribu orang pada tahun 1982. Walau bagaimanapun, kadar penyertaan tenaga buruh pada tahun 2019 adalah sebanyak 68.4 % berbanding 70.1

% yang direkodkan pada tahun 1982.

539.7 569.5 616.7 632.7 674.8 712.2 710.3 760.0 775.4 771.1 810.2 828.6 869.5 864.9 868.1 906.9 915.7 918.0 955.8 946.4 955.2 950.3 958.0 997.4 973.0 1,024.2 1,093.7 1,103.4 1,184.9 1,234.2 1,271.4 1,258.3 1,260.1 1,292.6 1,316.7 1,346.8

70.1 71.3 74.0 74.7

76.6 78.2 77.9 77.8 77.4 72.6 74.8

72.5 73.5 71.4

69.9 70.5 72.0 70.4

68.3 69.3 68.3 66.4 65.6 66.9

63.9 65.9 67.2 66.1 69.4 69.5 70.3 68.4 67.7 67.8 67.9 68.4

0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 60.0 70.0 80.0

0.0 200.0 400.0 600.0 800.0 1,000.0 1,200.0 1,400.0 1,600.0

Kadar (%) Bilangan ('000)

Tahun

Bilangan Tenaga Buruh Dan Kadar Penyertaan Tenaga Buruh Sarawak, 1982-2019

Bilangan Tenaga Buruh Kadar Penyertaan Tenaga Buruh

Sumber: Data Siri Masa, Portal www.dosm.gov.my

GUNA TENAGA

Graf 8: Bilangan Tenaga Buruh dan Kadar Penyertaan Tenaga Buruh Sarawak, 1982-2019

7

(8)

BILANGAN PENDUDUK BEKERJA

Dalam tempoh 1982 hingga 2019, bilangan penduduk bekerja telah meningkat daripada 524.7 ribu pada tahun 1982 kepada 1,304.7 ribu pada tahun 2019. Struktur penduduk bekerja mengikut umur telah berubah. Penduduk bekerja dewasa (dalam umur 25 hingga 64 tahun) telah mencakupi 81.5% pada tahun 2019 berbanding 68. % pada tahun 1982. Manakala penduduk bekerja remaja (dalam umur 15 hingga 24 tahun) telah berkurangan daripada 31.4% pada tahun 1982 kepada 18.5% pada tahun 2019.

Penduduk bekerja mengikut taraf pekerjaan terdiri daripada empat kategori taraf pekerjaan iaitu majikan, pekerja, bekerja sendiri dan pekerja keluarga tanpa gaji.

Kategori pekerja mencatatkan peningkatan tertinggi dalam tempoh 37 tahun iaitu bermula 1982 hingga 2019 iaitu 712.3 ribu orang diikuti bekerja sendiri iaitu 86.2 ribu orang dan majikan 23.7 ribu orang. Pekerja keluarga tanpa gaji merekodkan penurunan iaitu 42.2 ribu orang.

524.7 540.1 575.3 587.5 614.3 642.0 637.1 687.2 698.9 711.3 753.8 789.2 831.5 831.5 824.3 865.0 876.3 877.4 917.7 909.9 918.6 910.9 918.3 954.1 921.7 977.5 1,045.6 1,058.1 1,143.9 1,188.5 1,232.2 1,214.8 1,218.2 1,253.7 1,274.4 1,304.7

31.4 30.8 31.4 31.4 32.0 31.1 30.8 30.8 29.7 28.7 26.5 25.5 25.0 24.4 22.9 23.5 22.2 20.6 19.4 19.6 18.6 16.8 17.2 16.9 16.7 16.3 18.2 17.9 18.7 18.1 18.9 17.8 18.6 17.6 18.0 18.5

68.6 69.2 68.7 68.6 68.0 68.9 69.2 69.2 70.2 71.3 73.5 74.5 75.1 75.6 77.1 76.5 77.8 79.4 80.7 80.4 81.4 83.2 82.8 83.1 83.3 83.7 81.8 82.1 81.3 81.9 81.1 82.2 81.4 82.3 82.0 81.5

- 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 60.0 70.0 80.0 90.0

0.0 200.0 400.0 600.0 800.0 1,000.0 1,200.0 1,400.0

1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1992 1993 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 (%)

Bilangan ('000)

Tahun

Bilangan Penduduk Bekerja Dan Peratusan Penduduk Bekerja Mengikut Kumpulan Umur, Sarawak, 1982-2019

Bilangan Penduduk Bekerja Kumpulan Umur 15-24 Tahun (Remaja) Kumpulan Umur 25-64 Tahun (Dewasa)

Pekerja Bekerja Sendiri Majikan Pekerja Keluarga 1982

2019

227.4 ribu 939.7 ribu

137.7 ribu 223.9 ribu

9.6 ribu 33.3 ribu

150.1 ribu 107.9 ribu Tahun

Penduduk Bekerja Mengikut Taraf Pekerjaan, Sarawak, 1982 dan 2019

Sumber: Data Siri Masa, Portal www.dosm.gov.my

Graf 9: Bilangan Penduduk Bekerja dan Peratusan Mengikut Kumpulan Umur, Sarawak 1982-2019

8

(9)

9

Sejak dari zaman 80-an dan 90-an, kadar pengangguran di Sarawak adalah melebihi 4.0%, kecuali pada tahun 1982 dan 1997. Kadar pengangguran adalah tinggi (melebihi 9.0%) antara tahun 1986-1990 dan kadar tertinggi dicatatkan 10.3 % pada tahun 1988. Keadaan pengangguran telah beransur pulih mulai tahun 2015. Walau bagaimanapun, kadar pengangguran meningkat semula dalam lingkungan 5.0% pada tahun 1998 dan 2008 kesan daripada kemelesetan ekonomi.

Mulai tahun 2012, kadar pengangguran di Sarawak adalah di bawah paras 4.0 %. Ini menunjukkan bahawa ekonomi di Sarawak masih dapat dikekalkan dalam keadaan guna tenaga penuh.

15.0 29.4 41.5 45.2 60.4 70.1 73.2 72.8 76.5 59.8 56.4 39.5 37.9 33.4 43.8 41.9 39.5 40.6 38.1 36.5 36.6 39.4 39.7 43.4 51.3 46.8 48.1 45.3 41.0 45.7 39.2 43.5 41.9 38.9 42.3 42.1

2.8 5.2

6.7 7.1

9.0 9.8

10.3 9.6 9.9

7.8 7.0

4.8 4.4

3.9 5.0

4.6 4.3 4.4

4.0 3.9 3.8 4.1 4.1 4.3 5.3

4.6 4.4 4.1

3.5 3.7

3.1 3.5 3.3

3.0 3.2 3.1

0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 6.0 7.0 8.0 9.0 10.0 11.0

0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 60.0 70.0 80.0 90.0

Kadar (%) Bilangan ('000)

Tahun

Bilangan Penganggur Dan Kadar Pengangguran Sarawak, 1982-2019

Bilangan Penganggur Kadar Pengangguran

KADAR PENGANGGURAN

Penduduk bekerja mengikut pencapaian pendidikan turut menunjukkan semakin ramai penduduk bekerja di Sarawak mempunyai pencapaian pendidikan menengah dan tertiari.

Dalam tempoh 1982 hingga 2019, penduduk bekerja yang mempunyai capaian pendidikan menengah telah meningkat sebanyak 613.0 ribu orang, diikuti pendidikan tertiari, 268.6 ribu orang dan pendidikan rendah, 38.2 ribu orang. Manakala bagi penduduk bekerja yang tiada pendidikan rasmi, telah berkurangan sebanyak 139.8 ribu orang.

1982 2019 Tahun

Penduduk Bekerja Mengikut Pencapaian Pendidikan, Sarawak, 1982 dan 2019

Tiada Pendidikan Rasmi 187.2 ribu

47.4 ribu

Pendidikan Rendah 186.1 ribu 224.3 ribu

Pendidikan Menengah

130.5 ribu 743.5 ribu

Pendidikan Tertiari 20.9 ribu 289.5 ribu

Sumber: Data Siri Masa, portal www.dosm.gov.my

Graf 10: Bilangan Penganggur dan Kadar Pengangguran Sarawak, 1982-2019

(10)

Pendapatan isi rumah kasar bulanan dinilai berdasarkan nilai penengah dan purata.

Pendapatan penengah merujuk kepada nilai pertengahan apabila pendapatan disusun secara menaik dari nilai terendah kepada nilai tertinggi.

Pendapatan purata pula merujuk kepada nilai yang diperoleh apabila semua pendapatan dijumlahkan dan dibahagi dengan bilangan isi rumah.

Pada tahun 2009, pendapatan purata di Sarawak adalah RM3,581. Bermula tahun 2012, kadar pertumbuhan tahunan pendapatan purata di Sarawak mencatatkan pertumbuhan yang perlahan dengan nilai 10.7% pada tahun 2012, 4.9% (2014) dan 2.9% (2019)

Peningkatan nilai penengah yang direkodkan menjelaskan 50 peratus daripada isi rumah di Sarawak memperoleh pendapatan RM2,394 pada tahun 2009 dan nilai ini meningkat kepada RM3,047 (2012), RM3,778 (2014), RM4,163 (2016) dan RM4,544 pada tahun 2019.

34.3 38.5

16.8 13.3

12.7 11.0

10.7 9.3

7.5 5.2

1.9 1.8

16.1 20.9

0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 60.0 70.0 80.0 90.0 100.0

2016 2019

T20

30.0 29.1

15.8 12.2

7.7 5.9

10.9 10.5

6.2 5.2

2.8 2.6

26.6 34.5

0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 60.0 70.0 80.0 90.0 100.0

2016 2019

M40

19.1 17.4

8.0 5.9

3.9 2.4

11.0 8.5

3.4 2.6

4.4 3.7

50.3 59.5

0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 60.0 70.0 80.0 90.0 100.0

2016 2019

B40

Kuching Miri Bintulu Sibu Samarahan Serian Lain-lain daerah

Peratusan Pendapatan Isi Rumah Mengikut Kumpulan Isi Rumah 2016 dan 2019

Sumber: Laporan Survei Pendapatan Isi Rumah dan Kemudahan Asas 2016 & 2019, Jabatan Perangkaan Malaysia

Data yang digunakan merujuk kepada 31 Daerah Pentadbiran; Lain-lain daerah termasuk Sri Aman, Limbang, Sarikei, Bau, Marudi, Betong, Lawas, Mukah, Lundu, Saratok, Kapit, Simunjan, Asajaya, Maradong, Belaga, Daro, Kanowit, Matu, Dalat, Tatau, Selangau, Julau, Lubok Antu, Song, Pakan

RM2,394 RM3,047 RM3,778 RM4,163 RM4,544

RM3,581 RM4,293

RM4,934 RM5,387

RM5,959

RM6,000 RM4,000 RM2,000 RM0 RM2,000 RM4,000 RM6,000 RM8,000 2009

2012 2014 2016 2019

Nilai Penengah dan Purata bagi Pendapatan Isi Rumah Kasar Bulanan 2009 sehingga 2019

Penengah Purata

PENDAPATAN ISI RUMAH

PENDAPATAN DAN PERBELANJAAN ISI RUMAH

Graf 11: Penengah dan Purata Pendapatan Isi Rumah Kasar Bulanan 2009-2019

Graf 12: Peratusan Pendapatan Isi Rumah Mengikut Kumpulan, 2016 & 2019

10

(11)

Corak perbelanjaan isi rumah di Sarawak menunjukkan kumpulan barangan asas mendominasi perbelanjaan isi rumah. Merujuk kepada graf kawasan 3D, empat kumpulan perbelanjaan tertinggi ialah kumpulan Perumahan, air, elektrik, gas & bahan api; Makanan & minuman bukan alkohol; Restoran &

hotel; dan Pengangkutan dengan perbelanjaan sejumlah 69.4% pada 2019 berbanding 70.5% pada 2016.

Data dicerap sejak tahun 2009, di mana empat kumpulan ini menunjukkan peningkatan perbelanjaan yang ketara dari tahun ke tahun.

Kumpulan Pakaian & kasut meningkat kepada 3.2% pada tahun 2019 berbanding 2.8% pada tahun 2016, Komunikasi, Kesihatan, dan Pendidikan turut menunjukkan peningkatan namun dalam kadar yang perlahaan sejak tahun 2009 sehingga tahun 2019.

Manakala, kumpulan selebihnya iaitu kumpulan Minuman alkohol & tembakau, Hiasan, perkakasan

& penyelenggaraan isi rumah, Perkhidmatan rekreasi & kebudayaan, dan Pelbagai barangan &

perkhidmatan juga menunjukkan peningkatan tidak terlalu ketara dari tahun ke tahun.

Makanan & minuman bukan alkohol Minuman alkohol & tembakau Pakaian & kasut Perumahan, air, elektrik, gas & bahan api lain… Hiasan, perkakasan & penyelenggaraan isi rumah… Kesihatan Pengangkutan Komunikasi Perkhidmatan rekreasi & kebudayaan… Pendidikan Restoran & hotel Pelbagai barangan & perkhidmatan

Komposisi Perbelanjaan Penggunaan Isi Rumah Bulanan Purata mengikut Kumpulan Utama (2004-2019)

RM700 - RM800 RM600 - RM700 RM500 - RM600 RM400 - RM500 RM300 - RM400 RM200 - RM300 RM100 - RM200 RM- - RM100

Graf 13: Komposisi Perbelanjaan Penggunaan isi Rumah

Purata Mengikut Kumpulan Utama (2004-2019) Sumber: Laporan Survei Perbelanjaan Isi Rumah 2004/2005, 2009/2010, 2014, 2016 & 2019, Jabatan Perangkaan Malaysia

Daerah Kuching merupakan daerah yang mempunyai peratusan tertinggi kumpulan isi rumah T20 pada tahun 2016 (34.3%) dan 2019 (38.5%). Manakala, daerah Miri dan Bintulu mencatatkan peratusan kedua dan ketiga tertinggi di Sarawak.

Bagi kumpulan isi rumah M40, daerah Kuching masih merekodkan peratusan pendapatan isi rumah tertinggi bagi tahun 2016 (30%) dan sedikit penurunan peratusan pada tahun 2019 (29.1%).

Pada kedua-dua tahun 2016 dan 2019, bagi kumpulan isi rumah B40, daerah Kuching mencatatkan peratusan 19.15% pada tahun 2016 dan 17.4% pada tahun 2019 diikuti daerah Sibu dengan 11% (2016) dan 8.5% (2019).

PERBELANJAAN ISI RUMAH

11

(12)

• Literasi merujuk kepada penduduk berumur 10 tahun dan lebih yang pernah bersekolah merangkumi kategori masih bersekolah dan tamat persekolahan.

• Kadar literasi bagi warganegara Malaysia berumur 10 – 64 tahun di Malaysia adalah 97.3% pada tahun 2010 berbanding 93.5% pada tahun 2000.

• Sarawak mencatatkan kadar literasi paling rendah berbanding dengan negeri-negeri lain di Malaysia pada tahun 2000 dan 2010 iaitu masing-masing 85.0% dan 92. %.

PENDIDIKAN TERTINGGI YANG DICAPAI

• Peringkat pendidikan tertinggi yang dicapai merujuk kepada peringkat tertinggi seseorang itu telah menamatkan persekolahan atau masih bersekolah atau menuntut di institusi pendidikan rasmi awam ataupun swasta.

• Pendidikan tinggi termasuklah lepasan menengah, maktab/ kolej atau universiti.

• Di Sarawak, warganegara Malaysia berumur 20 tahun ke atas pernah bersekolah seramai 1,150,115 orang pada tahun 2010 dan 819,128 orang pada tahun 2000.

• Dalam kategori tersebut, peratusan mereka yang mempunyai pendidikan tinggi meningkat daripada 11% pada tahun 2000 kepada 12% iaitu 139,085 orang pada tahun 2010.

• Data menunjukkan ada peningkatan peratusan wanita yang mempunyai pendidikan tinggi kepada 13% pada tahun 2010 berbanding 11% pada tahun 2000.

PENDIDIKAN: KADAR LITERASI

Sumber:

Laporan Ciri-ciri Pendidikan dan Sosial Penduduk 2000, Jabatan Perangkaan Malaysia

Laporan Ciri-ciri Pendidikan dan Sosial Penduduk 2010, Jabatan Perangkaan Malaysia

Lelaki, 445,568

Lelaki, 624,498

Perempuan, 373,560

Perempuan, 525,617

- 500,000 1,000,000

2000 2010

Warganegara Malaysia berumur 20 tahun ke atas pernah bersekolah, Sarawak

PENDIDIKAN

Graf 14 : Kadar Literasi 2010 & 2000

Graf 15 : Warganegara Malaysia berumur 20 tahun ke atas pernah bersekolah, Sarawak

Graf 16 : Warganegara Malaysia berumur 20 tahun ke atas pernah bersekolah, Sarawak

93.5%

85.0%

97.3%

92.6%

75 80 85 90 95 100

Malaysia Sarawak

Kadar Literasi bagi warganegara Malaysia berumur 10-64 tahun

2010 2000

11% 12% 12% 11% 11% 13%

Jumlah Lelaki Perempuan

Peratusan Warganegara Malaysia berumur 20 tahun dan lebih yang pernah bersekolah mempunyai pendidikan tinggi di Sarawak

2000 2010

12

(13)

• Sekolah adalah termasuk sekolah kerajaan, bantuan kerajaan & swasta.

• Terdapat sebanyak 1,272 buah sekolah rendah dan 208 buah sekolah menengah pada tahun 2018.

• Bilangan sekolah rendah tidak menunjukkan pertambahan, manakala sekolah menengah bertambah 16 buah berbanding tahun 2010.

• Bagi bilangan guru sekolah rendah dan menengah, terdapat pertambahan sebanyak 4% (1,565 orang) pada tahun 2018 berbanding dengan tahun 2010, dengan masing-masing guru sekolah rendah 886 orang dan guru sekolah menengah 679 orang.

BILANGAN PELAJAR SEKOLAH DI SARAWAK

• Pelajar sekolah adalah termasuk pelajar sekolah kerajaan, bantuan kerajaan & swasta.

• Pada tahun 2018, bilangan pelajar sekolah di Sarawak adalah seramai 479,296 orang dengan 57% pelajar sekolah terdiri daripada pelajar sekolah rendah.

• Bilangan pelajar berkurang 5% (24,687 orang) berbanding tahun 2010 yang berjumlah 503,983 orang. Pengurangan pelajar berlaku pada kedua- dua pelajar sekolah rendah dan menengah.

• Situasi ini selari dengan pengurangan pada struktur umur muda dan kadar kelahiran kasar di Sarawak.

BILANGAN SEKOLAH DAN GURU DI SARAWAK

Sumber:

Jabatan Pendidikan Sarawak Buku Tahunan Perangkaan Sarawak

15,886

9,383 25,173

15,436 26,059

16,115

Guru Sekolah Rendah Guru Sekolah Menengah

Bilangan Guru Sekolah di Sarawak

2000 2010 2018

1,261 1,273 1,272

165 192 208

2000 2010 2018

Bilangan Sekolah di Sarawak

Sekolah Rendah Sekolah Menengah

278,142 289,930 275,560

177,737 214,053 203,736

0 100,000 200,000 300,000 400,000 500,000 600,000 2000

2010 2018

Bilangan Pelajar Sekolah di Sarawak

Sekolah Rendah Sekolah Menengah Graf 17 : Bilangan Sekolah di Sarawak

Graf 18 : Bilangan Guru Sekolah di Sarawak

Graf 19 : Bilangan Pelajar Sekolah di Sarawak

13

(14)

Nota: Klinik (Termasuk Klinik Kesihatan, Klinik Desa, Klinik 1Malaysia, KKIA dan Klinik Bergerak Klinik Pergigian ( Termasuk awam, sekolah, bergerak & pasukan pergigian bergerak)

KUCHING Hospital : 3 Jbt. Pesakit Luar: 2 Klinik:34

Klinik Pergigian Pakar: 5 Klinik Pergigian: 59

SIMUNJAN Jbt. Pesakit Luar: 1 Klinik: 8

Klinik Pergigian:7

KABONG Klinik: 3

Klinik Pergigian: 1

SERIAN

Hospital : 1 Jbt. Pesakit Luar: 1 Klinik: 12

Klinik Pergigian Pakar:

Bilangan Hospital dan Klinik Kerajaan di Sarawak, 2018

BAU Hospital : 1 Jbt. Pesakit Luar: 1 Klinik:5

LUNDU

Hospital : 1 Jbt. Pesakit Luar: 1 Klinik:7

TEBEDU Klinik: 4 ASAJAYA Klinik: 4

LUBOK ANTU Klinik: 13 Klinik Pergigian: 3

SRI AMAN

Hospital : 1 Klinik: 18 Klinik Pergigian:9

SARATOK Hospital : 1 Jbt. Pesakit Luar: 1 Klinik: 8

BETONG Hospital : 1 Jbt. Pesakit Luar: 1 Klinik:14

Klinik Pergigian: 11 SAMARAHAN

Hospital : 1 Jbt. Pesakit Luar: 1 Klinik: 8

PUSA Klinik: 5

Sumber:

1. Jabatan Kesihatan Negeri Sarawak 2. Buku Tahunan Perangkaan Sarawak, 2018

KESIHATAN

Rajah 4: Bilangan Hospital dan Klinik Kerajaan di Sarawak, 2018

14

(15)

Daerah Kuching merekodkan jumlah institusi kesihatan yang meliputi hospital, klinik dan klinik pergigian paling tinggi sebanyak 103 buah pada tahun 2018. Daerah Kuching juga menempatkan hospital terbesar di Sarawak iaitu Hospital Umum Sarawak. Daerah yang mencatatkan jumlah institusi kesihatan kedua tertinggi ialah daerah Sibu dengan jumlah sebanyak 54 buah, diikuti daerah Miri sebanyak 53 buah institusi kesihatan. Manakala daerah yang mempunyai institusi kesihatan paling sedikit adalah daerah Tebedu dan Kabong iaitu masing-masing 4 buah.

Nota: Klinik (Termasuk Klinik Kesihatan, Klnik Desa, Kl;inik 1 Malaysia, KKIA dan Klinik Bergerak Klinik Pergigian ( Termasuk awam, sekolah, bergerak & pasukan pergigian bergerak)

Bilangan Hospital dan Klinik Kerajaan di Sarawak, 2018 (samb..)

SONG Klinik: 8

KAPIT Hospital : 1 Jbt. Pesakit Luar: 1 Klinik: 10 Klinik Pergigian: 7

BELAGA Klinik: 9

Klinik Pergigian: 3 TATAU

Klinik: 9

Klinik Pergigian: 2 BINTULU Hospital : 1 Klinik: 7

MARUDI Hospital : 1 Jbt. Pesakit Luar: 1 Klinik: 7

LAWAS Hospital : 1 Klinik: 13 Klinik Pergigian: 7 MIRI

Hospital : - 1 Jbt. Pesakit Luar: 1 Klinik: 16

Klinik Pergigian Pakar:3 Klinik Pergigian: 32

LIMBANG Hospital : 1 Jbt. Pesakit Luar: 1 Klinik: 9

TELANG USAN Klinik: 21

BUKIT MABONG Klinik: 11

Klinik Pergigian: 7 SUBIS

Klinik: 8 SEBAUH

Klinik: 9

BELURU Klinik: 8

DARO Hospital : 1 Klinik: 6

MUKAH Hospital : 1 Jbt. Pesakit Luar: 1 Klinik: 9

SARIKEI Hospital : 1 Jbt. Pesakit Luar: 1 Klinik: 7

Klinik Pergigian Pakar: 1 Klinik Pergigian: 10

MATU Klinik: 7

Klinik Pergigian: 2 DALAT

Hospital : 1 Jbt. Pesakit Luar:1 Klinik: 4

MARADONG Klinik: 2

Klinik Pergigian: 7 TG. MANIS

Klinik: 5

PAKAN Klinik: 9

JULAU Klinik: 12 Klinik Pergigian: 2

KANOWIT Hospital : 1 Jbt. Pesakit Luar: 1 Klinik: 8

Klinik Pergigian: 6 SIBU

Hospital : 1 Klinik: 18

Klinik Pergigian Pakar:3 Klinik Pergigian: 32

SELANGAU Klinik: 8

Sumber:

Rajah 5: Bilangan Hospital dan Klinik Kerajaan di Sarawak, 2018

15

(16)

934 986 986 983 983

1,065 959

995 1,005

2,465 2,519 2,499

2,515 2,541 2,541 2,537

2,671 2,723

358 358 358 358 338 338

464 338 338

1,161 1,161 1,161 1,161 1,161 633

637 633 633

0 500 1,000 1,500 2,000 2,500 3,000

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Klinik Institusi Khas Hospital Daerah Hospital Umum

Bilangan katil bagi 21 buah hospital daerah di Sarawak pada tahun 2018 merekodkan jumlah tertinggi sebanyak 2,723 buah katil dengan peningkatan tahunan sebanyak 1.9%

berbanding 2,671 buah pada tahun 2017. Bilangan katil hospital umum juga mencatatkan pertambahan sebanyak 1.0% kepada 1,005 buah (2018) berbanding 995 buah (2017). Sementara itu, jumlah katil bagi klinik dan institusi khas masing-masing kekal sebanyak 633 dan 338 buah pada tahun 2017 dan 2018

.

Bilangan Katil di Hospital dan Klinik Kerajaan di Sarawak, 2018

Sumber:

Graf 20 : Bilangan Katil di Hospital dan Klinik Kerajaan di Sarawak, 2018

16

(17)

Ischaemic heart diseases

9.4%

8.2%

Pneumonia

7.6%

Cerebrovascular diseases

Other heart diseases 6.2%

Remainder of diseases of the respiratory system

4.4%

5 Sebab Kematian

Utama 1

2 3 4

5

Nota: ¹Merujuk kepada doktor kerajaan dan swasta

² Merujuk kepada Jururawat, Jururawat Pergigian dan Jururawat Masyarakat

Penyakit ischaemic heart diseases mencatatkan peratusan tertinggi bagi punca kematian yang disahkan secara perubatan di Sarawak bagi tahun 2018 iaitu 9.4%. Ini diikuti oleh pneumonia sebanyak 8.2 % dan cerebrovaskular diseases sebanyak 7.6%. Other heart diseases berada pada kedudukan keempat tertinggi punca kematian iaitu sebanyak 6.2%

dan remainder of diseases of the respiratory system merekodkan kedudukan kelima dengan 4.4%.

Bilangan Anggota Perubatan yang Berdaftar di Sarawak, 2018 5 Sebab Kematian Utama di Sarawak, 2018

Pada tahun 2018 bilangan doktor meningkat sebanyak 18.2% kepada 4,109 orang (2017: 3,475 orang).

Doktor pergigian turut menunjukkan peningkatan daripada 476 orang kepada 477 atau 0.2%. Bagi pembantu perubatan juga merekodkan peningkatan jumlah anggota sebanyak 5.4% kepada 1,808 orang berbanding 1,715 orang pada 2017. Berbeza dengan anggota Jururawat yang mencatatkan penurunan sebanyak 2.2%

kepada 8,568 orang (2017:8,762 orang).

Pembantu Perubatan 4,109

3,475

476 477

Doktor¹ Doktor

Pergigian¹ Jururawat²

1,808 1,715

8,568 8,762 Tahun 2017

Tahun 2018

Sumber:

Rajah 6: 5 Sebab Kematian Utama di Sarawak,2018

Graf 21 : Bilangan Anggota Perubatan yang Berdaftar di Sarawak, 2018