KAJIAN
PNNCUCIAXKATION
DAN ANIONDARI AAU
}.I'I,KANIS
GUNUNG MDRAPI DENGAN },,IENGGUNAKANAIR GAMBUT
OAN URTNE SAPIOLEII
IIAI{!LTAS PERTAN'AN
KAJIAN
PENCUCIANK,\'[ION
DANANION
DARIABU
VI]I,K
NIS GI]NIJNGMtrRAPI
DTINGAN MFJN(ICTJNAKANATR
(;AMBI]T
T)ANIiRINF'SAPI
ABS'[
ILAK
u
PdL(Li,ir,'db,s
Kajid &.turntr l:diondu
\ro
tbl,drlrk!r.n pda hulnr!f
iD
KLd\inlri Tmh ]rnMnTrf$
Frktrri I'cnrianPerritu
ii
bednirrnI
r lmbLt Jadwr.
npitr
h.d.riunj rritr
,oFDclljfiof4o
a; ]]lLaF pr 3ru'r' rsdd)iia
P.rrilmn s.rima qr h,uij!33 d bsLisn
Yogri[rnr
tn
rl
rcdram 1nc!i
36mgl. N1sr.r5 msir-. K r re mdcngM rinc api. pcrln( iol mom
103231 ngr-.
Nr ir9
ingL dar fosrori*
m!,/1. JunrdrkiLm ei!
rrtarut\dim. q0 hffj |adr
rb|
llimjs (:maing-nai! i(!iih
0 2r%d
i oul cio .bu!ulkrfn
sedaigkai Fdaabu!!llrin
(ri0
gd
l00 g)r-anedirdsid.ier rze,1din lobr0,o
r v
rinis Jrnrrah Dag|esiu,ir,is
lqLarur paraa
vufiuiJ1dc5i
dsen
Lriie npiiumrali M! Jaig'i
*d
wktu.
Dri
pcDgflah morfotori abuvrtk
is 'd '' '' :r. PENDATIULUAN
cnLirng api rEU R.ing discbur guntrng bc.api adalxh gunutg tang
mcnpunyli
lub
g kcpundai scbagai lcmpa! kcluamy! m4ma dm ahu gas kcp.mukui liumi
h,donesi. mctrpuy.i
129 bMh eutrun!lpirlrifatal
{kilar
ll%
dari eururg ani dhril diduila(vai
Be'nnclen, 1970) Meiurut *cbsirc nuscum geologi(2006) scluruh gunlng apilcGsbut b.ra& dal.hjalur tcktonikyang mcnanjane muiaidari Puleu Sumarera lawa NuvTenggara. Kcp. Bandq
llaldahoa datr Kef. Srign T.kud yotrg menen,pari tp€.enam dari lr'.s &raEf
cuiurg Merapi adalah slah sluguDutr! j_atrg masih akiilrmsbcrada dl
tulau
la*!
di perbalaqn pmpinsiJNa
lengahd
Yogyakana. Scjak bulanApril
2006 grnungM.npi
sudah nieDunjukkrn tanda landd alan mclerls kembali Padatai$al
l5 Mci 2006. guiung Nlcnpi akhimya meierus (Konpas.l6 Mci 2l]l]6). L.lussr gunuigMdapi ini Nctrlclua*an hujanabL !Llliadik dari luncutun awan paDas, marc.ialpadal dan lava.
Do.mh gunune api nffupakaD salah saru daerrh yrne subur lx.cna pada
dadnh inibaiyak ditemui lanah dcng.n bahai induk abu
lulkann
MenururTatr (1993)hah
vulkafis di lndorcsia unund)x bcrasal dari pcriode[uan
ah! kuater reAicr dcnean beragam bahan induk yang bcftsldaril.lusn SuDUne api. Luas Tanah inld
lndon.sid s.k[ar 6,5j
a lla yang resebar di daenh ]laenhvulkan dan merupakrn hnan yane mcmiliki polcnsi tin8gi unuk nengharilkan
pr.ddsi p,,n!niln (i.e'nbagx Pcnclitian Tanah. 1972)
|ada sur rcrjedi crunsi gununs api. abu vtrlkuis ak.n ro6.bar menurupi
|re.mlkran ranah d
sellumyr
Abtr vullari! ini. mcmilikikandutrSar [ation danadioi akan teiaDi padr dbtr vulkanis ini tidak todapat bahrn
organik
Abuv0lkaiis y.ng telah menurupi pcnntrkaxtr lanah.
'ncnrpakoD bahaf ifduk hnrh den a[an
'rngrl.fri
prosos pe]apukanbnah
lika b$entukban
batu, akan mcmbrdt,ktaii[
se0eni Enrisol dan thlam pro\cs pcrkcmbMgamya akrf.mbrnLukr..a[
Afdiin
lchpijug.xlai
Nidlln
c]nbcntukbfrh
trnah LriiscpcnL: lmeCtis.ldan Enr sol.
Lcbih drri 600/. hrsl NmrhrD
llfu'S
al]ih
bentrLl rbu. .indc.. lelatrulkMdanpnoklrdik(All.nd.nllajek, 1939) Peaptrkkan-qehsvulkmi.iakai
nrDbebxrlai Ca. Nlg. K. Si.,^l
d.r
fc.
Ccvg.
KneruPrlr [t]on
kanotrbasa yrn-q nrna karion ini
n
drhlinr
dan enga! mudah tercu.l scdeslan Si.Aldrn l.e rldnk nrdo[ rercu.i dai akatr ]nciS.fdaf 0rdr h..lzrr ran.h.
daiiiltr
kerigadrf
initidak diilxrol.harm
arm or-lanil. mals kcriSa unsur iniakanbcfl[si
dengan oksgef. hid.ogcn datr on sehirgg]rlm
m.mbc tukn
r.tulKanJung.n ko.n,n brsr dtn mdcial
)rtr!
dike uar[a1 oleh sunud3 q)rdx[
sealu sani kaEn] aJan]x pcrb.daan katdungan minc.al pcd)rsrn ahtrvtrll]nis d.n akar memb.riLid pciea,lh
y
3 he$eda ie.hrJ.p ramh !u krni[r-atr! adr disckirar SLnlng knebL
.
FLanlis (2006). melakuke p.nclnlai dengannc
lgumkrn rbL vtrlkar s glfungTrL.ng!
i!
dlambils.relah upsipadarahfn2l]0t
Abuvullaiis
ni. diinktrbxsi d.ngon lriah ADdisoL. CJsisol datr Ljltirnscterh
irl
dndcsi dengan pcldturtaie
b.A.da )'rirtrrn
b.bxs iod LhiMm
olsalat
Kandligai
ldn,n
bxsl
padaair
lcachingitaltbih rlieei hlll
dib.f diigkm dengan.ir po i'iJ_l
DrlaD, prosos p.la|ukrn dipenukan prlairr scpcni asamism orgaiik
Nlcirnr
llxdo{ic$o
(l01rl).rnn
rlm
organilakii
rn.nhrrtr
rer
lii)a
p.laplka' brhxn induk rhing-sr xkat m.mpcngaruhijum ah ltdion karloi bae
Jaieadr di da[m
un.lr.
lrnrh gambur r..bcnt'k dm han] de[.rnpsi\]btmr'
brhrn
o.gatrik sspeni rlaun. ranring. semrkbelukr
dai
laii-laln. yaig h..1.lshg
drlJn ltcNpdarr
hai dan daLtrnr nLxsrnx aiacroh lafrh grmbdini. frc.rl
ik
ksmrmpuxi trtrtuk niefrhana;
lrg
rinlsi schirgBa Prda laha-0nbur s.rirg rerg.nrigdcnlar rn!rng bxnJ_r[
Mciuni
lan (19s0) oirlrmhtrtmengandln-qasam hrna!danrm
lulva{An grnrbrr ren,i ilti hndu
!i|
ioD )rngr.fdah
L.npc
tur ud.m. t.trrFrrlu. xtr dan (clanlanolslcf
rkai
Dremherikan pensanh r-.ng bcrbcda terhaJapLaiduigaf
ior
irn yrdg oda|adr
rn srn]htrltun\.it
s
ion K. ira. (ra dan5,1K.simtulan
Dri
pcnclilia.yde
tclah dilahukb,da!.t dimbil
bebe.apa resimpulanL
Abu vulkmis gunu.g dempiYogyakdrtemtiuk
kcdalsn ripe andesilik vangKF,SIMPIJI,AN
DAN SARAN
nreniliki SiO,
\ebdlak
64 J.1%
Abu ini meniliki KTK 2 00 nicrloo s.tH
Hro
j.ll,
P ler\edia 6100 ppm, carld 8951 ne/j00 g, Mgrld ll.'19 me/!00s,
Kdd
l5rl
nr./1110s
dd
Na-ddLll
mcr100!
Sedangktur air eafrbrrmerutale
pelaru!)ds
mcmilikipll
6.91. C! 5lt6nc/L.
ME 2.15 me/L. Kl.29.ra/l,
Na 2.,18 mg/Ldh
Lnnr
014 ne/L. Sebalitnla ddngd urine sati. pclmr ini meniliki pll8.?9. Ca I 93hg/t,
Me 32.97 mS''|, K 1032 84 mg/L.Nj
I117.9mgl
da. lnstnr 7.68 mgrlJumlan kahiun
ymgrerlmt
sclana t0 haripad:3bu!ulkdis250 s dan 500 glang dncrcsi dengan an sdnbul adalah 025% (1500 ppnt dari
bhl
CaO.bululkdG.
S.dangkan pada rbululkdis
yang dneBi dcnem urine safi kalsiumldr!
lerlarut pada abD vulkann 250 g Fdalah 1.58% (15800pfn)
dd
I
1l% (11200ppn)
ddi
toral CraO pdda abu vulkanis 500s
Sedbgkd
Junlah nagncsiLm yang Enarur pada xbu\ulkmis
250 gdd
t00e
yang diletesidenso
lir
embul adalah seb€sd 0.01% (100 ppm)d
0.02% (200 ppm) ddirotal MgO abu
lulk.nis
Pada abuvulkah
150s
dan 500a
ydg
direresidcnsd urnie sapi
jumli}
Mslms
lerlrut
nding
m6ing 0.1:l% (1300 lpm)Abu vulkmis serelai 90 hari teriadi peningkald pH. KTK
db
P rescdia a6ualibat pcnbcdan air s@but
tersblt
sehineea karion-kariondu
anion yangada pdd. abu vulkanis nreni.gkll
Dai
pengrmdtmdorlilogi
,bu vulkanG yansdilatuk
. dilclanui balwa abu\ulka.islemldldnenilili
b.beraprbcnluk buri.amydantaralani
l)
lempens.1) sumpal bersudur.:l) gufrpal nembuht, 4) granular.
dd
5) limc. selain ilu,12
bergelembus ltou cehngm (bubble surfoe)
ds
sebasidn lain pemukGn abuvulkmis ini dilaphi oleh
b$d
non hst2lin.52.S*rn
Pmbenm air smbut
rld
uine sapi dapat nenperliharkd p€rbed@ jumla,hkation dm
$ion
yms r€dapal pada abuMlk
Gsuuns
Merali
Halini
dapdrdilihar pada
jwlrn
kationda
eion yde
tddaPat pada air pondd
tr
leachinsnta.Akan tebpi mNih p€du
dilalulm
lasipenelilid
lojulm.
halini
ditarenatepmuud
jmlah
kaliondd
mion yms dip€roleh setiap bulm.ya tidollahkonsh
s€hinssa dibuluhlm
{akru
yang tebihlma
lagimlri( nelgmati
pendD
danDAFTAR PUSTAKA
,\trotri'n
1006
AftLkel. h!ro:/nvwgeociries.com/mulrlqcenlnSlCollS! eununshh [17 DeseDnxr 20061Adonim
2006
Anikel.
hnp./Avikipedia/gunutrmeraoiinJoncriacnsiklopediab.bsbedahaeindoncsia htm Il0 Dese'nber 20061
ADoni'n
2007
Arlile! htp/
Wilipcrlit^mhoiawlkipedir
the
liccq4J!lo|.dia hlm L6 April2007l.
hnad.
j,
1931.D.saFDer
Imu lanah
Ptuyck Pciiiekalan drn Pcn8cmhngan Peguruai Tineei. IINAND Padane 165hrlALlef.BL-rndBF Haj.k 1989 Minen!Orcu.rncc in
SoilEnvioinc
. SSS AAminuddin. 2000 PeneeL{nahu Limb:nTcm,h. Univc$iusTdbuka. lakan! l5
Buckfr.n.nd
B6dy
1931. Th. Nrturc xnd ltupcdi.sofsoik
Thc \'lacn llar compiny. Ne{ Y.rk.597 hrl.Iloekhold van. 1792. RclaNvad Merapi)
l7l3
iuli 1736ccn roght nardcn Bdndcidcn bc4oplava (den
ci
9/10 dueunus 1?36. Batuv. Ccnoot. V$h. 6.r)ahtgre,,
sriguq
lgolini. 200,1. The Narure, pNpedislnd
Manage,nenr.t
Fiatrtn.D.2006. Lop.raf llasilPefe irian Lnju Pclaptrkkan Kimia Dcbu vulkrnis
C
TaLanedatr Petrgaruhtrya T.Aadap Prossse Pemhentuk[ar Mineralli]lN.n-Krhhlin. UNAND. Pad.ng ?5 hal
Fia
is.D
2003.Dikkr Kuliah M..loL.si dan Krasilikasi Tanah. U\AND.c
camust.A
cour8atrdl_ Pc
Mos*nd-Bcdnommier. P. M. Vincenr. 2000.Merapi
((renftl
rava_ ridorcsi.): An .urtineof
rhe srructuml andmrgmrn,logicr evo triion.
trith
.
lpecill
eDrphasis!o
rh.
'najor nyrncla{ic eve
s
rouaDl Olvolc.n.krer afd CcothemalRcs...h
:j
Hrkim,
\.,M.Y
Nla[pa, AM
l-ubis, SC
Nugroho.Saut.M.A
Diha. Co B]nIlong.I936 Dasar
drw
llnruTan.h Univcrids Lamp ig.433hrL