1 PENDIDIKAN AWAL KANAK-KANAK DAN KESANNYA KE ATAS
KESEDIAAN KE SEKOLAH
Wan Aizura Binti A Raman Fakulti Pendidikan Universiti Kebangsaan Malaysia
ABSTRAK
Pendidikan Awal Kanak-Kanak merupakan satu elemen penting bagi setiap kanak- kanak sebagai persediaan untuk ke sekolah. Pengetahuan terhadap kemahiran- kemahiran asas seperti membaca, mengira dan menulis yang diperolehi semasa di peringkat awal merupakan satu titik tolak terhadap proses pengajaran dan pembelajaran yang seterusnya. Sekiranya seseorang kanak-kanak telah menguasai kemahiran ini, mereka dianggap akan lebih bersedia untuk menghadapi sesi persekolahan formal yang lebih mencabar. Di tambah pula penguasaan kemahiran yang ada boleh mengikis perasaan takut kanak-kanak untuk ke sekolah. Justeru dalam konteks kesediaan ke sekolah, perasaan takut kanak-kanak dapat dikurangkan sekiranya kanak-kanak mengikuti program-program pendidikan awal yang banyak ditawarkan pada masa kini. Dengan adanya kesediaan ini proses pengajaran dan pembelajaran akan berjalan dengan lancar dan pelbagai masalah yang berlaku pada hari ini seperti ponteng sekolah, buta huruf dan keciciran dapat dikurangkan.
Kata kunci: pendidikan awal kanak-kanak, kesediaan ke sekolah ABSTRACT
Early Childhood Education is an important element for every child preparation towards formal schooling. Basic skills such as reading, calculating and writing acquired during early stages is the major contributor and forms the most basic platform for teaching and learning process. If a child master these skills and other related skills, they would be better more adaptable for formal schooling sessions.
Thus in the context of school readiness, children’s fear towards formal schooling can be reduced if children undergo various type of early education programs that are offered currently. Thus, teaching and learning process will go smoothly and the rates of discipline problem such as truancy, illiteracy and dropouts can be reduced.
Keywords: early childhood education, school readiness
2
PENGENALAN
Pendidikan merupakan satu wadah penting dalam menjana anjakan paradigma dalam diri setiap individu dan ia juga memainkan peranan penting untuk melahirkan insan deduktif yang dinamik dalam semua aspek kehidupan. Secara umumnya, pendidikan selalu dikaitkan dengan proses pengajaran dan pembelajaran sesuatu kemahiran, penyampaian ilmu dan juga penerapan nilai. Dalam bentuk yang praktikal, hasil pendidikan seharusnya dapat melahirkan insan yang mampu mengaplikasikan ilmu yang dipelajari dan memanfaatkan kemahiran-kemahiran yang dimiliki dalam kehidupan seharian. Dalam konteks kanak-kanak, pendidikan perlu dilihat sebagai satu proses kognitif yang berterusan dan berkembang serentak dengan perkembangan seseorang kanak-kanak yang mempelajari apa sahaja yang ada di persekitaran.
Dengan adanya ilmu atau kemahiran yang diperolehi, ia akan diaplikasikan dalam konteks persekitaran yang pelbagai samada dalam kehidupan sehariannya di ketika itu ataupun sebagai persediaan untuk kehidupannya di masa akan datang (Awatif et al. 2011).
Menurut Ahmad Fauzi et al. (2010) pengalaman kanak-kanak pada peringkat awal akan mempengaruhi pembelajaran dan perkembangan mereka seterusnya.
Apabila salah satu aspek perkembangan ini diketepikan, adalah sukar bagi mereka mengatasi kelemahan itu kerana mereka sudah jauh ketinggalan dalam perkembangan tersebut. Kementerian Pelajaran Malaysia (2010) telah menggariskan bahawa pendidikan di prasekolah bertujuan untuk memperkembangkan potensi kanak-kanak berumur empat hingga enam tahun secara menyeluruh dan bersepadu dalam aspek jasmani, emosi, rohani, intelek dan sosial melalui persekitaran yang selamat, aktiviti-aktiviti yang menyeronokkan, kreatif dan bermakna. Ini adalah untuk meningkatkan kemahiran, menanam keyakinan dan membentuk konsep kendiri yang positif pada diri kanak-kanak agar mereka berjaya dalam persekitaran sedia ada dan bersedia untuk menangani cabaran dan tanggungjawab di sekolah rendah kelak.
Justeru adalah penting bagi seseorang kanak-kanak untuk mendapatkan pendidikan dari peringkat awal lagi.
3 Kasnani et al. (2000) menyatakan menguasai kemahiran asas dan memupuk sikap positif merupakan satu elemen penting sebagai persediaan untuk masuk ke sekolah rendah. Sehubungan dengan itu, kurikulum kanak-kanak pada peringkat awal perlu seimbang dan memberi peluang kepada kanak-kanak untuk mencapai perkembangan yang menyeluruh (Rohani Abdullah et.al 2004). Menurut Laporan Kabinet (1979), kurikulum sangat penting dalam menentukan kesediaan seseorang kanak-kanak ke sekolah. Kurikulum bermaksud segala rancangan pendidikan yang dikendalikan oleh sesebuah sekolah atau institusi pelajaran untuk mencapai matlamat pendidikan. Ia juga berperanan untuk melahirkan rakyat yang mendokong cita-cita negara dalam mewujudkan perpaduan yang berpandukan kepada Rukun Negara di samping menghasilkan tenaga kerja rakyat yang terlatih untuk keperluan negara.
Maka dalam usaha untuk memastikan semua kanak-kanak yang akan mengikuti sesi pembelajaran formal benar-benar bersedia, kurikulum pendidikan awal kanak-kanak perlulah dirancang dan digubal dengan teliti sesuai dengan keperluan dan kehendak semasa.
Bagi kurikulum di peringkat prasekolah, Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan (KSPK) telah digubal dengan memberikan penekanan kepada standard kandungan dan standard pembelajaran yang patut diketahui dan boleh dilakukan oleh kanak-kanak berumur empat hingga enam tahun. Standard kandungan dan standard pembelajaran itu berpaksikan pengetahuan, kemahiran asas serta nilai dalam enam Tunjang Pembelajaran iaitu Komunikasi, Kerohanian, Sikap dan Nilai, Kemanusiaan, Sains dan Teknologi, Perkembangan Fizikal dan Estetika serta Perkembangan ketrampilan Diri. Tunjang-tunjang ini adalah berkesinambungan dengan tunjang yang difokuskan dalam pendidikan sekolah rendah (KSPK, 2010).
Mohammed Ayob (2002) pula berpendapat untuk menyesuaikan kanak-kanak dengan suasana persekolahan di Tahun Satu, mereka perlu diberi gambaran awal tentang suasana dan budaya alam persekolahan yang sebenar. Ini bertujuan supaya mereka dapat menyesuaikan diri dengan suasana dan budaya sekolah yang baru. Atas kesedaran betapa pentingnya kanak-kanak bersedia sebelum melangkah ke alam persekolahan sebenar, maka program pendidikan prasekolah diwujudkan.
Sehubungan dengan itu pendidikan awal yang diterima di prasekolah atau tadika adalah sangat penting dalam memupuk keyakinan diri dan sikap yang positif sebagai
4
persediaan untuk memasuki alam persekolahan yang formal dan pendidikan sepanjang hayat. Justeru bukan sesuatu yang menghairankan apabila sesetengah kanak-kanak telah dihantar untuk menguasai kemahiran membaca dan menulis seawal usia tiga tahun di pelbagai pusat pendidikan awal di negara ini. Namun tidak semua kanak-kanak berpeluang memperoleh kelebihan itu terutama di kalangan mereka yang kurang bernasib baik (Mariatul, 2010).
Kesediaan kanak-kanak ke tahun satu perlu diberi perhatian oleh semua pihak kerana kesediaan ini merupakan titik permulaan terhadap proses pengajaran dan pembelajaran ke peringkat yang seterusnya. Sekiranya seseorang kanak-kanak telah memperolehi pendidikan awal, maka masalah untuk menyesuaikan diri apabila ke tahun satu dapat dikurangkan. Tambahan pula setiap kanak-kanak di Malaysia wajib mendapatkan pendidikan yang formal di sekolah. Maka kesediaan ke sekolah menjadi satu agenda yang penting dalam sistem pendidikan dan kanak-kanak perlu bersedia sebelum melangkahkan kaki ke alam persekolahan yang sebenar. Kesediaan kanak-kanak ke sekolah tertakluk kepada beberapa faktor. Antaranya latar belakang pendidikan yang diterima oleh kanak-kanak, latarbelakang keluarga, status ekonomi, kedudukan tadika, faktor guru dan beberapa faktor lain (Fazidah Ahmad, 2006).
Pelbagai pihak telah mengambil inisiatif dengan menubuhkan pusat-pusat pembelajaran awal bagi kanak-kanak mempersiapkan diri sebelum melangkah ke sekolah formal. Tambahan pula konsep pendidikan awal kanak-kanak di Malaysia adalah mengikut dua peringkat berdasarkan tahap umur kanak-kanak. Peringkat yang pertama ialah Taman Asuhan Kanak-Kanak atau TASKA untuk kanak-kanak yang berumur di bawah 4 tahun. Peringkat kedua pula ialah Prasekolah atau TADIKA untuk kanak-kanak yang berumur 4 hingga 6 tahun. Pendidikan pada peringkat kedua yang disediakan di prasekolah atau tadika-tadika swasta merupakan satu program yang menyediakan pengalaman pembelajaran kepada kanak-kanak dalam jangka masa satu tahun sebelum mereka masuk ke Tahun Satu di sekolah formal.
Saayah Abu (2009) menyatakan pendidikan prasekolah adalah pendidikan terawal yang diterima oleh kanak-kanak dan perkembangan kanak-kanak pada masa ini berada pada tahap kritikal dan membangun dengan pesat sekali meliputi aspek perkembangan fizikal, intelek, emosi, rohani dan sosial. Maka langkah yang di ambil oleh Kementerian Pelajaran Malaysian yang menubuhkan prasekolah dan
5 mendedahkan kanak-kanak prasekolah ini dengan suasana sekolah yang sebenar merupakan satu langkah yang bijak. Ini kerana bangunan prasekolah adalah terletak di dalam kawasan sekolah rendah yang membolehkan kanak-kanak ini merasai pengalaman yang sebenar bersekolah dan mula membina keyakinan diri untuk menghadapi suasana persekolahan. Maka secara tidak langsung kanak-kanak mula pandai menyesuaikan diri dengan pelbagai keadaan, bersedia dan mudah menempatkan diri mereka dengan persekitaran sekolah.
Kanak-kanak yang dihantar ke pusat-pusat pendidikan awal sama ada di TADIKA, TABIKA mahupun prasekolah mempunyai tujuan yang sama iaitu untuk memperkembangkan potensi mereka secara menyeluruh dan bersepadu dalam semua aspek. Ia juga untuk meningkatkan kemahiran, menanam keyakinan dan membentuk konsep kendiri yang positif pada diri kanak-kanak agar mereka berjaya dalam persekitaran sedia ada dan bersedia untuk menangani cabaran dan tanggungjawab di sekolah rendah kelak. Pendidikan awal yang diterima ini penting bagi setiap kanak- kanak sebagai persediaan untuk mereka ke Tahun Satu dan melalui proses transisi daripada pembelajaran yang tidak formal kepada formal.
DEFINISI KONSEP KESEDIAAN KE SEKOLAH
Kesediaan ke sekolah adalah berdasarkan tanggapan bahawa terdapat kebolahan- kebolehan dan kemahiran-kemahiran tertentu yang perlu ada pada semua kanak- kanak sebelum masuk ke sekolah. Slavin et al. (1994) mendefinisikan kesediaan ke sekolah sebagai asas kemahiran yang sedia ada pada seseorang kanak-kanak sebelum dia mempelajari satu kemahiran yang baru. Lewitt dan Schurman (1995) melihat kesediaan ke sekolah dari aspek fizikal, intelektual, dan perkembangan sosial untuk kanak-kanak memenuhi keperluan sekolah, menyesuaikan diri dan menerima kurikulum sekolah.
Saluja et. al (2000) menyatakan istilah kesediaan ke sekolah bermaksud kanak-kanak perlu mengetahui perkara-perkara tertentu sebelum ke bangku persekolahan. Mashburn dan Pianta (2006) mendifinisikan kesediaan ke sekolah sebagai satu sistem interaksi yang terancang di kalangan individu (kanak-kanak, guru, ibu bapa, dan penjaga), settings (rumah, sekolah, dan penjagaan kanak-kanak),
6
dan institusi (komuniti, kejiranan, dan kerajaan). Bustaman Kumari (2010) pula menyatakan kesediaan ke sekolah merujuk kepada sikap dan tingkahlaku kanak- kanak untuk ke sekolah merangkumi sikap berdikari, belas kasihan, kepercayaan, kreativiti, mengawal diri, kesabaran dan keriangan. Pendapat Brown (2011) pula, kesediaan ke sekolah merupakan satu set pengalaman tertentu kepada kanak-kanak.
Kesediaan ke sekolah meliputi pelbagai kemahiran dan tingkah laku yang berkaitan dengan aspek penyesuaian diri dengan prasarana dan budaya sekolah. Kesediaan ini termasuklah kesediaan belajar yang merangkumi aspek kognitif, afektif dan psikomotor.
Konsep tentang kesediaan kanak-kanak ke sekolah memberi impak kepada perkembangan kanak-kanak kerana wujud fokus dan cara menilai yang berbeza.
Tambahan pula program di tadika kebanyakkannya mementingkan pencapaian akademik berbanding dengan menjalankan aktiviti-aktiviti untuk perkembangan yang sesuai dengan usia dan interaksi dengan persekitaran. Fazidah Ahmad (2006) menyatakan terdapat segelintir tadika yang menitikberatkan perkembangan melalui aktiviti permaianan dan ada juga yang hanya memfokuskan kepada asas-asas agama sahaja. Perbezaan inilah yang menyebabkan tahap kesediaan mereka turut berbeza.
Perbezaan tahap kesediaan ini kerana tadika-tadika tersebut dimiliki secara persendirian di mana matlamat dan objektif pengusahanya adalah berbeza. Di tambah lagi dengan status ekonomi ibu bapa yang berbeza menyebabkan wujudnya harapan yang berbeza di kalangan ibu bapa.
Oleh itu guru-guru di tadika diharapkan dapat memastikan bahawa semua kanak-kanak yang telah mengikuti pendidikan awal boleh menguasai kemahiran 3M (membaca, menulis dan mengira). Begitu juga guru-guru di Tahun Satu haruslah peka mengesan kanak-kanak yang masih belum menguasai kemahiran asas ini.
Kanak-kanak ini perlu dibantu dan tidak diabaikan agar mereka juga mampu bersaing dengan rakan-rakan lain yang telah menguasainya (Nor Hashimah & Yahya Che Lah 2003). Apabila asas yang kukuh telah dibina pada peringkat awal pembelajaran, maka tidaklah sukar bagi seseorang kanak-kanak untuk menguasai sesuatu pembelajaran dan menjadi insan yang cemerlang dalam akademik mereka kelak
7 DOMAIN-DOMAIN KESEDIAAN KE SEKOLAH
Kerajaan Amerika Syarikat telah membentuk The National Educational Goals pada tahun 1990 dan antara matlamatnya ialah untuk memastikan semua kanak-kanak di Amerika Syarikat bersedia untuk memulakan persekolahan menjelang tahun 2000 (NEGP, 1992). NEGP menjelaskan bahawa kesediaan kesekolah merangkumi aspek yang lebih meluas dan telah menggariskan lima domain yang terlibat dalam kesediaan kanak-kanak ke sekolah iaitu domain perkembangan sosial dan emosi, domain kognitif dan pengetahuan am, domaian bahasa dan komunikasi, domain kesejahteraan fizikal dan perkembangan motor, dan domain pendekatan terhadap pembelajaran.
Domain Kesejahteraan Fizikal Dan Perkembangan Motor
Domain ini merangkumi faktor-faktor seperti kesihatan, pertumbuhan, ketidakupayaan, kebolehan fizikal seperti kemahiran motor kasar dan motor halus, dan keadaan kanak-kanak semasa dan selepas dilahirkan, seperti pendedahan kepada bahan toksik (Child Trends 2001).
Domain Pendekatan Terhadap Pembelajaran
Domain ini merujuk kepada kecenderungan kanak-kanak menggunakan kemahiran, pengetahuan, dan kebolehan mereka. Komponen utama domain ini termasuklah keghirahan, sifat ingin tahu, dan ketekunan kanak-kanak terhadap pembelajaran dan semasa melakukan aktiviti yang diberikan. Domain ini juga merangkumi pembawaaan kanak-kanak, corak budaya dan juga nilai (Child Trends 2001).
Domain Perkembangan Kognitif Dan Pengetahuan Am
Domain kognitif merujuk kepada pengetahuan tentang sifat, objek-objek dan pengetahuan tertentu yang diperoleh daripada melihat objek, peristiwa, atau orang untuk melihat persamaan, perbezaan, dan melakukan perkaitan. Domain ini juga merangkumi pengetahuan konvensi sosial seperti huruf dengan bunyi, pengetahuan tentang bentuk, ruang dan konsep nombor (Child Trends 2001).
Domain Perkembangan Bahasa
Domain ini merujuk kepada bahasa lisan dan literasi awalan kanak-kanak. Bahasa lisan termasuklah kemahiran kosa kata, mendengar dan bercakap yang dimiliki
8
kanak-kanak. Literasi awalan pula terdiri daripada kesedaran cetakan, memahami cerita dan proses menulis (Child Trends 2001).
Domain Perkembangan Sosial Dan Emosi
Domaian perkembangan sosial dan emosi merujuk kepada kebolehan kanak-kanak untuk berinteraksi dengan orang lain. Penyesuaian diri yang positif terhadap persekitaran sekolah termasuklah kemahirran sosial seperti kebolehan untuk mengambil giliran dan bekerjasama. Perkembangan emosi termasuklah faktor- gfaktor seperti persepsi kanak-kanak tentang diri sendiri dan kebolehan mereka untuk memahami perasaan sendiri dan perasaan orang lain, dan menginteprestasikan serta meluahkan perasaan sendiri (Child Trends 2001).
Domain-domain perekmbangan ini mempunyai perkaitan antara satu sama lain walaupun kelima-limanya adalah terpisah dan berbeza. Menurut Aminah Abdul Rashid (2011), kemahiran dalam satu domain dapat diperkukuhkan pada masa yang sama sesuatu kemahiran dalam domain yang lain diperolehi. Misalnya, peningkatan dalam perkembangan bahasa dan kemahiran berkomunikasi boleh meningkatkan imej kendiri kanak-kanak dan interaksi mereka dengan persekitaran. Dari segi psikososial dan emosi, Rvachew (2009) berpendapat kanak-kanak yang mempunyai kesukaran memahami apa yang dipertuturkan oleh orang lain dan meluahkan kehendak mereka berkemungkinan menghadapi masalah untuk menyesuaikan diri.
Kanak-kanak dilihat akan melalui masa yang sukar semasa di sekolah apabila mereka tidak tahu bagaiman hendak mengurus emosi, bertingkah laku dan berhubung dengan ibu bapa, guru dan rakan-rakan.
National Governor’s Association (2005) menjelaskan perkembangan sosioemosi kanak-kanak akan mempengaruhi pendekatan mereka terhadap pembelajaran dan ini seterusnya boleh mempengaruhi perkembangan kognitif seseorang kanak-kanak. Oleh yang demikian, perkembangan kanak-kanak dalam domain ini adalah penting kerana jika kanak-kanak tidak berjaya semasa berada di tadika, Gred Satu dan Gred Dua, kemungkinan untuk mereka berjaya dalam gred- gred seterusnya kelak adalah kecil. Manakala domain perkembangan bahasa turut berkait rapat dengan domain kognitif dan sosio-emosi. Ini kerana kanak-kanak menggunakan perkembangan bahasa mereka untuk meneroka persekitaran melalui
9 pertanyaan dan perbincangan dengan ibu bapa, guru, dan rakan sebaya yang lebih berpengetahuan bagi meningkatkan pengetahuan mereka (Aminah Abdul Rashid 2011).
Kajian oleh Woodward dan Swinth (2002) pula mendapati kanak-kanak yang tidak melatih perkembangan motor halus akan mempengaruhi kemahiran tersebut pada peringkat lebih tinggi seperti menulis. Keadaan seperti ini boleh mempengaruhi perkembangan sosioemosi kanak-kanak dan seterusnya kemahiran kognitif mereka.
Skinner dan Piek (2001) menyatakan kanak-kanak dan remaja yang mempunyai kelemahan kordinasi motor berkemungkinan mengalamai tekanan dan juga kemurungan akibat kekurangan kompetensi dalam aktiviti-aktiviti motor. Grissmer et al. (2010) turut menyatakan kemahiran motor halus merupakan faktor peramal yang kuat dan konsisten dalam pencapaian kanak-kanak di sekolah pada masa akan datang.
Maka jelas menunjukkan bahawa kesemua domain yang terkandung dalam kesediaan ke sekolah menjadi satu elemen penting dan saling berkaitan. Kelima-lima domain yang digariskan oleh NEGP (1992) telah memberikan anjakan terhadap domain-domain kesediaan ke sekolah yang mempunyai skop yang sempit sebelum ini kepada skop yang lebih meluas yang boleh diterima pakai di peringkat antarabangsa secara universal (Kamerman 2008).
KEPENTINGAN KANAK-KANAK BERSEDIA KE SEKOLAH
Menurut Rimm-Kaufman (2004), kesediaan kanak-kanak ke sekolah merupakan satu faktor yang penting untuk meramalkan kejayaan mereka di sekolah. Kenyataan ini disokong Sadowski (2006) yang menyatakan jurang dalam kesediaan kanak-kanak ke sekolah dapat diterjemahkan kepada jurang dalam pencapaian kanak-kanak yang akan menjadi semakin besar pada setiap tahun yang berikutnya. Kanak-kanak yang memulakan persekolahan tanpa mempunyai kesediaan untuk berbuat demikian menghadapi risiko untuk berjaya dari segi akademik, sosial, dan kerjaya kelak (Lee et al. 2006 ; Dockett & Perry 2007).
Cuncha et al. (2006) turut menyatakaan kanak-kanak yang mempunyai tahap kesediaan ke sekolah yang lebih tinggi akan menunjukkan pencapaian yang lebih
10
baik daripada kanak-kanak yang mempunyai tahap kesediaan yang lebih rendah.
Aminah Abdul Rashid (2011) pula menjelaskan kanak-kanak perlu mempunyai kesediaan untuk ke sekolah supaya mereka bersedia untuk menerima perubahan yang berlaku apabila melangkahkan kaki ke sekolah dan dapat menyesuaikan diri dengan persekitaran yang baru dan sesi pembelajaran yang lebih formal. Bagi kanak-kanak yang tidak bersedia pula berkemungkinan akan menghadapi risiko yang boleh menggugat pencapaian mereka di sekolah kelak.
Jelas menunjukkan bahawa pentingnya kanak-kanak memperolehi pendidikan awal supaya mereka tidak tercicir dan ketinggalan dari segi pencapaian akademik, boleh berinteraksi dengan baik dan boleh bergaul tanpa perlu bergantung dengan orang lain.. Disamping membina keyakinan diri dan membentuk keperibadian, pendidikan awal juga penting sebagai landasan yang kukuh untuk seseorang kanak- kanak mengorak langkah untuk berjaya pada masa akan datang.
IMPLIKASI KANAK-KANAK YANG TIDAK BERSEDIA KE SEKOLAH Kanak-kanak yang tidak bersedia untuk ke sekolah akan menghadapi pelbagai masalah dan memerlukan pelbagai keperluan yang berkaitan dengan kejayaan di sekolah dan dalam kehidupan mereka secara keseluruhannya. SECPTAN (2005) mendapati kanak-kanak yang tidak bersedia ke sekolah akan menyebabkan peningkatan dalam kos pendidikan khas dan retensi gred di tahun-tahun awal persekolahan. Mereka juga akan terlibat dalam delikuensi juvana dan meningkatkan kos pemulihan apabila mereka berada di peringkat sekolah menengah. Selain itu mereka akan gagal dalam persekolahan, menerima pendapatan yang rendah dan membayar cukai yang sedikit, serta mengkibatkan peningkatan dalam kos kebajikan apbila mencapai peringkat dewasa. Apabila kanak-kanak ini dewasa kelak, jenayah akan berlaku dan kos sistem perundangan akan meningkat.
Jabatan Kebajikan Masyarakat (2010) melaporkan pada tahun 2008, terdapat sebanyak 5562 kes kanak-kanak yang terlibat dengan pelbagai kes jenayah seperti kesalahan yang bersabit dengan harta benda dan orang, dadah, judi, lalulintas, senjata atau bahan api serta melanggar syarat pengawasan. Ia jelas menunjukkan bahaw ketidaksediaan ke sekolah boleh menjejaskan pencapaian knak-kanak di sekolah,
11 mengakibatkan mereka tercicir dari sekolah, menjuruskan mereka untuk terlibat dalam delikuens juvana, dan menelan kos yang tinggi untuk menangani masalah- maslah yang timbul dan akibatnya.
Justeru dapat dilihat bahawa kanak-kanak yang tidak bersedia untuk ke sekolah akan menyumbang kepada tingkah laku yang negatif. Apabila mereka tidak didedahkan dengan pendidikan awal ia akan mempengharuhi tahap kesediaan untuk ke sekolah. Akibat daripada ketidaksediaan ini boleh menjejaskan pencapaian akademik, mengakibatkan masalah keciciran dan masalah delikuensi juvana dalam kalangan kanak-kanak.
TRANSISI KE TAHUN SATU
Program Transisi Prasekolah ke Tahun Satu merupakan satu program yang telah dirangka dengan tujuan membantu kanak-kanak menghadapi perubahan diri dalam transisi dari pendidikan tidak formal sama ada di rumah ataupun di tadika kepada pendidikan secara formal di Tahun Satu sekolah rendah. Kepentingan terhadap kesediaan ini telah mendorong Kementerian Pendidikan melancarkan Program Transisi bagi kanak-kanak yang menduduki Tahun Satu. Kesinambungan pendidikan prasekolah dengan pendidikan di Tahun Satu adalah penting bagi memastikan matlamat Falsafah Pendidikan Kebangsaan tercapai. Oleh itu pihak sekolah telah melaksanakan Program Transisi Ke Tahun Satu bagi memastikan kanak-kanak bersedia untuk ke sekolah yang biasanya diadakan dalam tempoh tiga bulan pertama setelah sesi persekolahan baru bermula.
Antara tujuan pelaksanaan program ini ialah bagi mewujudkan suasana persekolahan yang menyeronokkan dan membantu kanak-kanak menyesuaikan diri dengan suasana persekolahan yang baru. Matlamat program ini ialah agar kanak- kanak dari pelbagai latar belakang sosio ekonomi, persekitaran dan pengetahuan akan dapat menyesuaikan diri dan bersedia meneruskan pembelajaran formal di sekolah rendah. Pelaksanaan program ini juga turut membantu pihak guru dalam menangani masalah berhadapan dengan mendidik murid yang terdiri daripada latar belakang yang berbeza, berlainan tahap pengetahuan serta pengalaman pendidikan awal yang diterima oleh mereka.
12
Individu yang berbeza menyebabkan kesediaan belajar kanak-kanak juga berbeza. Oleh itu kanak-kanak yang sama usianya tidak semestinya berada di peringkat kesediaan belajar yang sama. Perbezaan ini disebabkan oleh kadar kematangan, kecerdasan dan latar belakang keluarga serta pengalaman awal pendidikan yang terima sebelum masuk ke Tahun Satu. Kefahaman tentang kesediaan belajar kanak-kanak akan dapat membantu guru melayani murid secara individu atau kumpulan mengikut kaedah yang berbeza. Di samping itu guru-guru juga akan lebih mudah membantu kanak-kanak menyesuaikan diri dan tidak takut semasa berada di dalam kelas. Secara tidak langsung matlamat untuk menyatukan pendekatan prasekolah dengan pendekatan yang lebih formal di Tahun Satu akan terlaksana (Modul Latihan Guru Tahun Satu, 2002 dlm Fazidah Ahmad 2006).
KAJIAN-KAJIAN LEPAS
Barnet et al. (2005) telah mengkaji kesan program tadika kerajaan ke atas kesediaan kanak-kanak ke sekolah bagi lima buah negara dan mendapati program-program pendidikan awal kanak-kanak yang dibiayai kerajaan memberi kesan terhadap bahasa awal, literasi dan pembangunan matematik. Dapatan kajian menunjukkan penyertaan kanak-kanak dari keluarga yang berpendapatan rendah dalam program pendidikan awal dapat mempertingkatkan kemahiran kesedaran cetak di kalangan mereka.
Kajian oleh Fazidah Ahmad (2006) pula mendapati para guru pendidikan awal kanak-kanak sama ada di prasekolah kerajaan ataupun tadika swasta bersetuju bahawa domain kesediaan kognitif, sosio-emosi dan kesediaan bahasa dan komunikasi sangat penting dan perlu ada dalam diri seseorang kanak-kanak sebelum melangkahkan kaki ke alam persekolahan sebenar atau naik Tahun Satu. Menurutnya lagi dengan adanya kesediaan ini proses pengajaran dan pembelajaran akan berjalan dengan lebih lancar dan pelbagai masalah yang berlaku seperti keciciran dan ponrteng sekolah dapat dikurangkan.
William et al. (2008) yang menjalankan kajian ke atas kanak-kanak yang mengikuti program pra-K dan Head Start di Tulsa, Oklahoma mendapati penilaian terhadap kedua-dua program yang dijalankan secara besar-besaran di kawasan tengah Amerika ini menggambarkan bahawa program pendidikan awal kanak-kanak yang
13 dijalankan dapat meningkatkan kesediaan kanak-kanak ke sekolah. Hasil kajian juga mendapati selepas beberapa bulan mengikuti program pra-K, kanak-kanak dapat meningkatkan kemahiran asas iaitu selepas sembilan bulan peningkatan terhadap kemahiran pra-membaca. Manakala bagi kemahiran pra-penulisan selepas tujuh bulan, dan kemahiran pra-matematik selepas lima bulan.
Cynthia et al. (2009) pula mengkaji kesan program pendidikan awal kanak- kanak ke atas kesediaan ke sekolah dan perbezaan skor yang diperolehi antara kanak- kanak lelaki dan perempuan setelah menjalani ujian kesediaan ke sekolah. Hasil dapatan menunjukkan terdapat perbezaan yang signifikan antara skor kesediaan ke sekolah bagi kanak-kanak yang telah mengikuti program pendidikan awal kanak- kanak berbanding dengan yang tidak mengikutinya dan terdapat perbezaan yang tidak signifikan di antara skor kesediaan ke sekolah antara kanak-kanak lelaki dan perempuan semasa mereka mengikuti kelas di tadika. Penyelidik juga mendapati kualiti pendidikan awal kanak-kanak yang tinggi menggalakkan kejayaan akademik kanak-kanak tersebut di peringkat seterusnya.
Dapatan kajian oleh Aminah Abdul Rashid (2011) menunjukkan terdapat perbezaan yang signifikan dalam tahap kesediaan kanak-kanak ke sekolah berdasarkan pendapatan ibu bapa, bilangan buku kanak-kanak di rumah, penglibatan bapa kanak-kanak dalam perkembangan kanak-kanak, dan jumlah masa ibu bapa melibatkan diri dalam perkembangan kanak-kanak. Hasil dapatan kajian ini juga menunjukkan ibu bapa mungkin kurang memberikan perhatian dalam domain perkembangan sosio-emosi anak-anak mereka. Kajian ini mencadangkan ibu bapa yang kurang beruntung mendapat sokongan supaya mereka mempunyai pengetahuan dan kemahiran untuk mengamalkan gaya keibubapaan yang lebih positif agar jurang dalam kesediaan kanak-kanak ke sekolah dapat dirapatkan.
Selain itu kajian yang dijalankan oleh Maryah et al. (2012) menunjukkan amalan penjagaan kanak-kanak dan program pendidikan awal dapat membantu kanak-kanak bersedia untuk ke sekolah. Kajian ini menggunakan data daripada Early Childhood Longitudinal Study–Kindergarten Cohort. Kajian ini dilakukan ke atas kanak-kanak yang tidak memperolehi penjagaan awal dengan yang mengikuti kelas tadika. Maka jelas membuktikan bahawa pendidikan awal yang diberikan kepada
14
kanak-kanak memainkan peranan penting ke atas tahap kesediaan mereka untuk melangkahkan kaki ke sekolah formal.
KESIMPULAN
Pendidikan awal sememangnya penting bagi semua kanak-kanak agar mereka lebih bersedia untuk menghadapi dunia pendidikan yang lebih mencabar kelak.
Pengetahuan asas dan kemahiran-kemahiran yang diterima di peringkat prasekolah atau TADIKA menjadi tunjang kepada pencapaian akademik yang seterusnya. Hasil kajian oleh Fazidah Ahmad (2006) menunjukkan bahawa guru-guru prasekolah kerajaan dan swasta sependapat menyatakan bahawa kesediaan ke ssekolah adalah penting sebelum kanak-kanak naik ke Tahun Satu di sekolah rendah yang sebenar.
Secara praktiknya, program pendidikan awal yang dilaksanakan telah meningkatkan tahap kesediaan kanak-kanak untuk ke sekolah. Hal ini menunjukkan pendidikan awal sama ada di prasekolah atau tadika-tadika swasta telah membantu pihak sekolah rendah menyediakan kanak-kanak untuk melangkah ke Tahun Satu.
Walaupun pendekatan program yang diterima adalah berbeza namun matlamatnya adalah sama iaitu memberikan pendidikan awal kepada kanak-kanak serta berusaha untuk memperkembangkan JERIS mereka. Justeru, walaupun pelbagai usaha telah dijalankan untuk menjamin kecemerlangan pendidikan awal namun usaha untuk meningkatkan kualiti yang berterusan perlu dilakukan agar kanak-kanak benar-benar telah bersedia untuk ke sekolah.
RUJUKAN
Aminah Abdul Rashid. 2011. Kesediaan ke sekolah: Satu kajian perbandingan berdasarkan latar belakang kanak-kanak di Kuala Lumpur. Tesis S.Pend, Fakulti Pendidikan, Univerisiti Kebangsaan Malaysia.
Awatif Saari, Basirah Mohd Mokhar, Mohd Azfar Aiman Abd Halim, Mohd Syafiq Rozali, Norliza Ahmad, Nur Iryani Jamaludin, Siti Fatimah Ibrahim, Suhaila Mohd Juhari, Suziana Mohd Yaacob, Yuslizan Mohamed. 2011. Halatuju
15 Pendidikan Awal Kanak-Kanak di Malaysia. Universiti Pendidikan Sultan Idris.
Barnett, W.S., Cynthia Lamy & Kwanghee Jung. 2005. The Effects of State Prekindergarten Programs on Young Children’s School Readiness in Five States. The National Institute for Early Education Research. Rutgers University.
Bustaman Kumari. 2011. Definisi pendidikan awal kanak-kanak di malaysia http://bustamkamri.blogspot.com [ 25 Mei 2012].
Child Trends.2001. School Readiness:Helping Communities Get Children Ready For School And Schools Ready For Children. Washington, DC: Child Trends.
http:www.childtrends.org.html [7 November 2012].
Brown, C.P. 2011. Balancing the readiness equation in early childhood education reform. Journal of Early Childhood Research 2010 8: 133.
Chuncha, F., Heckman, J.J, Lochner, L.J. & Masterov, D.V. 2006. Interpreting the evidence on life cycle skill formation. Dlm. Hanushek, E. & Welch, F. (pnyt.).
Handbook of the economics of education. Amsterdam: North-Holland.
Cynthia R. A. 2009. Effects of Early Childhood Education Programs on School Readiness. A dissertation Doctor of Education.
Dockett, S. & Perry, B.2007. Children’s transisition to school: Changing expectations. Dlm. Dunlop, A.W. & Fabian, H. (pnyt). Informing transisitions in the early years. Berkshire: Open University Press.
Fazidah Ahmad. 2006. Kepentingan kesediaan kanak-kanak ke tahun satu menurut persepsi guru prasekolah kerajaan dan guru tadika swasta : Satu perbandingan. Kertas Projek S.Pend. Fakulti Pendidikan. Universiti Kebangsaan Malaysia.
16
Grissmer, D., Grimm, K.j., Aiyer, S.M., Murrah, W.M., & Steele, J.S. 2010. Fine motor skills and early comprehension of the world: Two new school readiness indicator. Developmental Psycholog 46(5):1008-1017
Jabatan Kebajikan Masyarakt. 2010. http://www.jkm.gov.my [14 disember 2012].
Kasnani, Nobe & Nazimah. 2005. Perkembangan Pendidikan Prasekolah untuk Kursus Persediaan dan KPLI (Bahagian I). Subang Jaya. Kumpulan Budiman Sdn. Bhd.
Kamerman, S.B. 2008. School Readiness and International Developments in Early Childhood Education and Care.Encyclopedia on Early Childhood Development. www.enfant-
encyclopedia.com/documents/school_transition.pdf.htm [16 Disember 2012]
Kementerian Pelajaran Malaysia. 2010. Dokumen Standard Kurikulum Prasekolah.
Kuala Lumpur: Bahagian Pembangunan Kurikulum.
Lee, V.E., Burkam, D.T., Honigman J., Ready, D.D. & Meisels, S.J. 2006. Full-day vs. half-day kindergarten: In which program do children learn more?
American Journal of Education 112:163-208.
Lewit, E.M. & Schurmann, B.L. 1995. School Readiness. The future of children.
Critical Issues for Children and Youths. 5(2): 128-139.
http://www.futureofchildren.org/usr_doc/vol5no2ART9.pdf. [22 Disember 2012]
Mashburn, A.J. & Pianta, R.C. 2006. Social relationship and school readiness. Early Education and Development 17:151-176.
Maryah S.F, Jinseok Kim & Sunny Sinha. 2011. Early Care and Prekindergarten Care as Influences on School Readiness. Journal of Family Issues 2012 33:478
17 National Gavernor’s Association. 2005. Building the foundation for bright futures:
Final Report of the task force on School Readiness. http://nga.org [16 Disember 2012]
Nor Hashimah Hashim & Yahya Che Lah. 2003. Panduan Pendidikan Prasekolah PTS Publications
National Education Goals Panel.1992. Getting a Good Start in School.Washington,
DC: National Education Goal Panel.
http://www.gov.info.library.unt.edu/negp/Reports/good-sta.html [16 Disember 2012].
Rimm-Kaufman, S. 2004. School transition and school readiness: An outcome of early childhood development. Encyclopedia On Early Childhood Development.
http://www.enfan-encyclopedie.com/Pages/PDF/Rimm-Kaufman ANGxp.pdf.html [23 Disember 2012]
Rvachew, S. 2009. Language Development and Literacy. What can be done?
Encyclopedia on Early Childhood Development. http://www.child- encyclopedia.com/en-ca/language-development-literacy/what can-be- done.htm [16 disember 2012]
Saayah Abu. 2009. Menjadi Guru Tadika. Kuala Lumpur. PTS Professional.
Sadowski, M. 2006. The second school readiness gap. Harvard Family Research Project.Harvard Education Letter,22.
Saluja. G, Catherine Scott-Little & Richard M. Clifford. Readiness for School: A Survey Of State Policies and Definitions. ECRP Fall, (2): 112-114 (atas talian) http://ecrp.uiuc.edu [ 24 Mei 2012].
SECPTAN: 2005. Seven things policy makers need to know about school readiness.
Des Moines: State Early Childhood Policy Tachnical Assistance Network.
Skinner, R.A. & Piek, J.P. 2001.Psychosocial implications of poor motor coordination in children and adolescent. Human movement science 20:73-94
18
Slavin, R.E., Karweit, N.L., Wasik, B.A., & Madden, N.A. 1994. Preventing early school failure: Research, policy, and practice. Boston: Allyn &
Bacon
Woodward, S. & Swinth, Y. 2002. Multisensory approach to handwriting remediation:Perceptions of school-based occupational therpists. American Journal of Occupationl Theraphy 56:305-312.
