Pemprosesan Kata. 1. Mempelajari cara memasuk dan memformat teks dalam Word. 2. Berkebolehan untuk menyediakan jadual.

(1)

Pemprosesan Kata

Pengenalan

Salah satu aplikasi komputer yang paling tinggi penggunaannya adalah untuk pemproses kata–menyediakan pelbagai jenis dokumen. Umumnya hampir keseluruhan pengguna mengguna komputer untuk menaip dokumen, sama ada untuk urusan peribadi mahupun untuk urusan kerja.

Pada peringkat awal tahun 80an, ramai dalam kalangan pengguna komputer menggunakan perisian WordStar untuk urusan menaip dokumen.Namun lanskap ini telah berubah, kini majoriti pengguna menggunakan perisian Microsoft Word.

Dalam tajuk ini, anda akan didedahkan dengan penggunaan Word untuk menyediakan satu dokumen dan seterusnya memformat dokumen itu supaya nampak lebih menarik. Dalam proses memformat dokumen, anda akan mempelajari penggunan ruang baris (line spacing), mengubahsuai property teks, penggunaan tab, ubahsuai layout halaman.

Objektif Pembelajaran

1. Mempelajari cara memasuk dan memformat teks dalam Word. 2. Berkebolehan untuk menyediakan jadual.

Mengenali Ribbon Word

Seperti juga dengan aplikasi dalam Microsoft office yang lain, bar menu yang lama telah digantikan dengan Ribbon. Ribbon merupakan gabungan menu dan butang alatan yang disusun mengikut kumpulan yang berkaitan. Setiap Ribbon diwakili oleh satu Tab. Sebagai contoh tab HOME mengandungi kumpulan butang dan menu CLIPBOARD, PARAGRAPH, STYLES dan EDITING. Penggunaan Ribbon ini dapat memudah serta mempercepatkan pengguna untuk mengakses kepada butang serta menu yang diperlukan dalam penyediaan sesuatu dokumen.

Tab yang selalu digunakan terdiri daripada HOME, INSERT dan LAYOUT. Butang dan menu yang terdapat dalam ketiga-tiga Tab ini memudahkan pengguna mengakses fungsi yang hendak digunakan dalam penyediaan sesuatu dokumen. Struktur sesuatu ribbon dipamerkan

(2)

Ruler dan tab

Word menyediakan lima jenis tab yang boleh digunakan dalam pemformatan dokumen. Ruler dipaparkan dibahagian bawah Ribbon. Anda boleh letakkan tab pada mana-mana lokasi ruler ini untuk menentukan penjajaran dokumen.

Lima tab yang terdapat dalam Word terdiri daripada tab kiri, tengah, kanan, perpuluhan dan bar. Anda boleh menukar daripada satu tab ke tab yang lain dengan klik pada butang tab. Sekiranya ruler tidak dipaparkan, anda hanya perlu klik opsyen ruler dalam Tab VIEW.

Quick acces Toolbar

R I B B O N

Tab _Menu _Butang

(Button)

Tab

Tab (kiri) _Ruler

Opsyen Ruler

Set tab Ruler dan tab

Quick acces Toolbar

R I B B O N

Tab _Menu _Butang

(Button)

Tab

Tab (kiri) _Ruler

Opsyen Ruler

Set tab Ruler dan tab

Quick acces Toolbar

R I B B O N

Tab _Menu _Butang

(Button)

Tab

Tab (kiri) _Ruler

Opsyen Ruler

(3)

Dokumen berkolum

Jika anda ingin menyediakan dokumen yang mengandungi dua atau lebih kolum, anda boleh membuat pilihan kolum ini dalam tab PAGE LAYOUT. Klik pada butang COLUMNS, anda boleh memilih jumlah kolum yang dikehendaki.

Margin

Anda boleh membuat pengubahsuain kepada margin dokumen. Pada Tab PAGE LAYOUT, klik pada box launcher seperti di bawah.

(4)

Satu kotak dialog akan terpapar yang akan mengandungi tiga tab – MARGIN, PAPER dan LAYOUT. Anda boleh membuat ubahsuai kepada margin dokumen.

Penyuntingan Dokumen

Pada umumnya, sesuatu dokumen yang telah disediakan mungkin perlu kepada penyuntingan (editing). Aktiviti penyuntingan termasuklah membetulkan ejaan dan tambah dan hapuskan teks/ perenggan.

Menambah Simbol Cara:

 Klik dan letakkan titk sisipan seperti dalam gambarrajah di bawah.

 Klik tab INSERT.

(5)

 Pada kotak dialog, tukarkan FONT kepada Arial.

 Dwi-klik pada simbol yang dikehendaki.

Format Dokumen

Setelah anda menaip dokumen, penampilan dokumen boleh dipertingkatkan dengan memformat dokumen tersebut. Untuk tujuan ini anda boleh menggunakan fungsi dalam Tab HOME yang terdiri daripada kumpulan CLIPBOARD, FONT, PARAGRAPH dan STYLES.

Paste

Fungsi tampal (paste) digunakan untuk menampal teks atau grafik yang disalin ke dalam dokumen. Word menawarkan beberapa pilihan tampal dalam opsyen PASTE SPECIAL. Anda

1. Klik tab INSERT 2. Klik titik sisipan di sini 3. Klik menu SYMBOL 4. Klik opsyen ini 1. Klik

butang ini 2. Dwi klik

(6)

Format Painter

Fungsi ini sangat sesuai digunakan jika anda ingin mengaplikasi sesuatu format yang sama kepada beberapa teks yang terdapat dalam dokumen. Sebagai contoh anda hendak menggunakan saiz fon dan jarak baris untuk semua tajuk, anda hanya perlu formatkan untuk satu tajuk dan menggunakan fungsi FORMAT PAINTER ini untuk diaplikasikan pada tajuk lain.

Format dokumen

1. Tukar property teks. 2. Ubah suai jarak baris. 3. Aplikasi FORMAT PAINTER. 4. Memasukkan subskrip. 5. Penjajaran teks.

1. Tukar property teks

Anda akan menukar properti teks untuk tajuk dokumen. Seperti berikut: Pengujian Hipotesis italic, saiz 24, fon Bernard MT Condensed, warna biru

(7)

a) Italic Cara:

 Blok teks Pengujian Hipotesis.

 Klik tab HOME.

 Klik butang italic. Anda akan dapati teks akan bertukar italic.

b) Saiz 24 Cara:

 Klik menu SAIZ. Klik opsyen 24.

2. Klik

HOME 3. Klik italic

1. Blok teks

(8)

c) Fon Bernard MT Condensed Cara:

 Blok teks.

 Klik menu FONT, klik opsyen Bernard MT Condensed.

d) Warna biru Cara:

 Blok teks.

 Klik menu COLOUR, klik opsyen warna yang dikehendaki.

1. Blok teks 2. Klik fon ini 1. Blok teks 2. Klik warna ini

(9)

2. Ubah suai jarak baris

Jarak baris dalam teks yang ditaip ditetapkan pada jarak 1.0 poin selepas perenggan. Anda akan menukarkan jarak ini kepada hanya 5 poin untuk setiap lima tajuk utama dalam dokumen. Anda akan menukarkan jarak baris untuk tajuk utama.

Cara:

 Blok teks.

 Klik menu LINE SPACING. Klik opsyen LINE SPACING. Satu kotak dialog akan dipaparkan.

 Pada kotak dialog taipkan jarak 5 dalam kotak AFTER seperti di bawah.

 Klik OK.

1. Blok teks

2. Klik menu

(10)

3. Aplikasi FORMAT PAINTER

Anda telah membuat pengubahsuaian kepada jarak baris untuk tajuk pertama. Anda akan juga membuat pengubahsuaian jarak yang sama kepada empat tajuk yang lain, anda tak perlu membuat secara manual satu persatu. Sebaliknya anda boleh menggunakan fungsi FORMAT PAINTER. Dengan menggunakan FORMAT PAINTER ini anda boleh aplikasikan format yang telah dibuat kepada tajuk pertama kepada empat tajuk yang lain.

Cara :

 Blok teks untuk tajuk pertama.

 Dwiklik pada butang FORMAT PAINTER. Hasilnya penunjuk tetikus bertukar kepada bentuk berus…

1. Taipkan jarak di sini

(11)

4. Memasukkan subskrip

Seterusnya anda akan menukarkan teks tertentu kepada subskrip seperti di bawah. Ho: µ1 = µ2

HA: µ1 ≠µ2 µ1 >µ2 µ1 <µ2 Cara:

 Blok teks yang hendak ditukar kepada subskrip.

 Klik butang SUBSCRIPT.

1. Blok teks 2. Dwi klik

(12)

Nota:

Jika butang SUBSCRIPT tak dipaparkan, anda perlu klik pada BOX LAUNCHER yang bertanda dengan bulatan merah. Anda akan memperolehi kotak dialog berikut:

1.Blok teks 2. klik

(13)

5. Penjajaran teks

Anda akan menjajarkan teks untuk tajuk supaya semuanya akan indent ke dalam (selari denga huruf J) seperti di bawah.

2. Klik OK 1. Klik opsyen

(14)

Memasukkan Objek

Dalam Microsoft Word, anda boleh memasukkan pelbagai objek dalam dokumen yang disediakan. Objek yang boleh dimasukkan temasuklah:

1. Gambar 2. Clip Art 3. Bentuk (shape) 4. Carta 5. Kotak teks 6. Persamaan (equation) Memasukkan objek dalam dokumen

Anda akan mempelajari cara untuk memasukkan dua objek dalam dokumen yang telah anda sediakan. Dua objek tersebut adalah persamaan dan kotak teks.

1. Memasukkan persamaan

Anda akan memasukkan formula. Cara:

 Klik titik sisipan di lokasi anda hendak masukkan formula.

 Klik menu EQUATION.

1. Blok perenggan 2. Alihkan

(15)

 Pada paparan berikut, taipkan formula di kotak yang disediakan dengan menggunakan butang fungsi EQUATION dalam RIBBON.

Sebahagian daripada RIBBON Equation yang boleh digunakan untuk menyediakan persamaan dipaparkan di bawah.

 Formula yang ditaipkan adalah seperti berikut.

1. Klik INSERT 2. Klik menu EQUATION 3. Klik titik sisipan Taipkan formula di sini

(16)

 Klik butang seperti di bawah untuk memaparkan pop- up menu.

 Klik opsyen CHANGE TO DISLPAY.

 Secara automatik formula dipaparkan di tengah. Untuk mempaparkan di bahagian kiri, klik butang untuk mempaparkan pop-up menu.

 Klik opsyen LEFT.

Hasil penyediaan formula dipaparkan dalam gambarajah berikut.

1. Klik butang ini 2. Pilih opsyen ini 1. Klik butang ini 2. Klik opsyen ini

(17)

2. Memasukkan kotak teks

Anda akan menyediakan satu kotak teks untuk menyenaraikan kriteria membuat keputusan.

Cara:

 Pastikan anda masih dalam paparan RIBBON INSERT. Jika tidak klik tab INSERT.

 Klik menu TEXT BOX.

 Pada senarai opsyen, klik pilihan DRAW TEXT BOX. Perhatikan penunjuk kursor bertukar bentuk +

 Klik kursor di lokasi di mana anda hendak masukkan kotak teks. Pastikan anda tidak lepaskan butang kiri tetikus sehingga anda memperolehi saiz kotak teks yang diperlukan.

1. Klik

INSERT _{2. Klik menu}

TEXT BOX

3. Klik opsyen ini

(18)

 Heret dan lepaskan butang kiri tetikus apabila anda memperolehi saiz kotak teks.

 Klik titik sisipan dalam kotak teks dan taipkan teks yang berkenaan. Anda boleh melakukan pemformatan pada teks yang ditaip seperti yang telah anda pelajari sebelum ini.

 Hasil kotak dan teks yang telah ditaip adalah seperti berikut.

Menyediakan Jadual

Word ada menyediakan pelbagai stail jadual yang boleh digunakan dalam dokumen.Walau bagaimanapun, jadual untuk tesis tidak memerlukan satu bentuk jadual yang sebegitu rupa. Jadual yang diperlukan hanya berbentuk mudah. Jadual boleh sahaja dibentuk secara manual dengan menggunakan tiga fungsi utama – tab, jarak baris, dan garis lurus.

Heret dan lepas

(19)

Dalam latihan ini anda akan melakukan enam langkah berikut: 1. Menyediakan tajuk jadual

2. Menyediakan kepala jadual (header) dan kandungan 3. Ubah suai tab kepala jadual

4. Memasukkan garis lurus 5. Edit garis lurus

6. Salin garis lurus 7. Ubah suai jarak baris

1. Menyediakan tajuk jadual Cara:

 Taipkan tajuk jadual seperti berikut

 Selepas Jadual 1: tekan kekunci TAB

(20)

2. Menyediakan kepala jadual (header ) dan kandungan

Kepala jadual terdiri daripada Variabel, n, Min, SP, t dan p. Kandungannya pula meliputi jantina dan status perkahwinan.

Cara :

(21)

3. Ubah suai tab kepala jadual

Dalam latihan ini anda akan menggunakan dua tab kiri dan lima tab kanan. Cara :

 Blok teks dan klik tab di atas ruler seperti yang dipaparkan di bawah. Nota :

Anda boleh menukar daripada tab kiri ke tab kanan dengan klik pada kotak tab (terletak di bahagian kiri ruler).

 Taipkan garis di ruang untuk memasukkan nilai daripada analisi statistik. Gunakan kombinasi kekunci SHIFT- Underscore untik menaip garis.

(22)

4. Memasukkan garis lurus

Anda akan memasukkan garis lurus di atas kepala jadual. Cara :

 Klik menu SHAPES dan klik opsyen butang garis lurus. Perhatikan penunjuk tetikus bertukar kepada bentuk +

 Klik dan tekan butang kiri tetikus dan heret sehingga panjang garis lurus yang dikehendaki.

 Lepaskan butang tetikus bila dapat panjang garis lurus. Garis lurus akan terus terpapar.

1.Klik INSERT 2.Klik menu SHAPES 3. Klik opsyen ini

(23)

5. Edit garis lurus

Anda boleh menukar warna, ketebalan serta beberapa ciri lain garis lurus. Dalam latihan ini anda akan menukar ketebalan dan warna garis lurus.

Cara:

 Klik atas garis lurus.

 Klik menu SHAPE OUTLINE.

 Klik opsyen WEIGHT. Klik opsyen 1 pt.

 Gunakan kaedah yang sama untuk menukar warna garis lurus kepada hitam. 6. Salin garis lurus

Anda akan salin garis lurus yang telah disediakan dan ditampal di bawah kepala jadual dan di akhir jadual.

Cara: 1. Klik SHAPE OUTLINE 2. Klik opsyen WEIGHT 3. Klik opsyen 1pt

(24)

 Tekan kombinasi CTRL-V untuk tampalkan garis lurus yang telah disalin sebelum ini.

 Satu garis lurus baru akan terpapar di bawah garis yang asal.

 Klik atas garis lurus baru dan heret ke lokasi seperti tertera di bawah.

 Tampalkan satu garis lurus dan heret ke bahagian bawah jadual.

1. Klik butang

(25)

7. Ubah suai jarak baris

Anda akan mengubahsuai jarak baris kandungan jadual supaya nampak lebih kemas. Antara variable dan nilai anda akan rapatkan jarak kepada 3 pt sahaja.

Cara:

 Blok dua baris teks berikut.

 Klik butang kanan tetikus untuk paparkan pop-up menu.

 Pada senarai menu, klik opsyen PARAGRAPH. Anda akan memperolehi kotak dialog PARAGRAPH di bawah.

 Pada kotak dialog, taipkan 3 dalam kotak SPACING AFTER seperti paparan di bawah.

Heret garis ke sini

Salin dan heret garis ke sini

(26)

 Gunakan kaedah yang sama untuk mengecilkan jarak baris. Status perkahwinan dan Bujang kepada 3 pt.

Menyediakan Dokumen Berkolum

Ada kalanya anda mungkin perlu menyediakan dokumen yang mempunyai dua atau lebih kolum (column). Word menyediakan opsyen untuk membolehkan anda menyediakan dokumen yang mempunyai kolum.

Menyediakan dokumen berkolum

Latihan ini terdiri daripada tiga langkah berikut: 1. Taipkan tajuk dokumen.

1. Blok baris teks

(27)

1. Taipkan tajuk dokumen

Tajuk dokumen ini ditaip sebelum dua kolum yang akan dibentuk selepas ini. Cara:

 Taipkan tajuk dokumen seperti berikut:

2. Menyediakan dua kolum Cara:

 Blok perenggan bermulanya dua kolum.

 Klik tab PAGE LAYOUT.

 Klik menu COLUMNS dan klik opsyen TWO.

1. Blok baris permulaan kolum 2. Klik PAGE LAYOUT 3. Klik COLUMNS 4. Kik opsyen

(28)

 Anda akan lihat dua kolum seperti yang dipaparkan dalam ruler di bawah.

3. Taipkan teks kandungan Cara:

 Taipkan teks seperti dalam dokumen 2 dalam kolum yang baru disediakan.

 Paparan lengkap kandungan teks adalah seperti di bawah.

(29)

Memasukkan objek tambahan Dalam latihan ini anda akan:

1. Memasukkan drop cap 2. Memasukkan grafik 3. Memasukkan Wrap Text 1. Memasukkan drop cap

Drop cap adalah satu elemen dalam Word yang digunakan di awal sesuatu perenggan.

Saiz huruf pertama dalam perenggan diperbesarkan. Cara:

 Klik titik sisipan di mana-mana lokasi di perenggan pertama.

 Klik butang DROP CAP.

 Klik opsyen DROPPED.

 Hasilnya adalah seperti berikut.

 Gunakan kaedah yang sama untuk menyediakan drop cap untuk perenggan lain.

1. Klik titik sisipan di sini 2. Klik INSERT 3. Klik menu DROP CAP 4. Klik opsyen ini Drop Cap

(30)

2. Masukkan grafik

Anda akan memasukkan satu grafik (Sustainable) dalam dokumen ini. Cara:

 Klik titik sisipan di lokasi seperti di baah.

 Klik butang PICTURE. Satu kotak dialog akan muncul di skrin.

 Buka folder yang mengandungi grafik.

 Dwi-klik pada grafik berkenaan.

1. Klik titik sisipan di sini 2. Klik INSERT 3. Klik butang PICTURE

(31)

 Grafik akan dipaparkan seperti dalam gambarajah berikut.

1. Buka folder

2. Dwi-klik grafik

(32)

3. Masukkan Wrap Text

Anda boleh memasukkan unsur wrap text kepada grafik yang baru dimasukkan dalam dokumen. Dengan wrap text anda boleh letakkan grafik di mana-mana lokasi dalam dokumen.

Cara:

 Dwi-klik pada grafik.

 Ribbon FORMAT akan terpapar.

 Klik menu WRAP TEXT dan klik opsyen SQUARE.

1. Tab FORMAT terpapar 2. Dwi-klik grafik 3. Klik WRAP TEXT 4. Klik opsyen SQUARE

(33)

 Klik pada grafik dan heretkan ke lokasi yang dikehendaki seperti di bawah:

Hasil wrap text adalah seperti berikut: