51
52
Lampiran 1. Pengukuran parameter fisika-kimia dan biologi perairan
No
Parameter
Satuan
Metode
Alat
Keterangan
Fisika :
1.
Kedalaman
Cm
Visual
Tali tambang berpemberat
In situ
2.
Kecerahan
Cm
Visual
Secchi disk
In situ
3.
Suhu
°C
Visual
Termometer
In situ
4.
Tekstur substrat
%
Metode pipet
Saringan bertingkat dan
metode pipet*
Lab.
Kimia :
5.
Salinitas
‰
Visual
Refraktometer
In situ
6.
Derajat keasaman
(pH)
-
Visual
pH indikator
In situ
7.
Oksigen terlarut
(DO)
mg/L
Titrasi
Winkler
Titrasi Winkler
In situ
8.
C-organik sedimen
-
Walkey-Black
Titrimetri*
Lab.
Biologi
:
9.
Makrozoobentos
Ind./m
2-
Ekman grab
(15 cm x 15 cm)
In situ, Lab.
53
Lampiran 2. Data fisika-kimia di Pantai Mayangan selama penelitian
Bulan
Kedalaman (m)
St 1
St 2
St 3
St 4
St 5
St 6
St 7
St 8
Mei
2,5
0,7
3,0
4,5
2,0
1,65
0,5
1,1
Juni
2,5
0,7
3,5
4,5
1,7
1,5
1,1
0,7
Juli
2,5
0,5
4,0
5,0
1,6
1,5
1,1
0,55
Agustus
2,6
0,7
4,0
4,5
2,0
1,6
0,8
0,7
Septembe
r
2,7
1,2
4,0
5,0
1,7
1,5
1,2
1,1
Oktober
2,0
1,3
3,8
5,0
1,5
1,25
1,2
1,5
Kisaran
2,0-2,5
0,5-1,3
3,0-4,0
4,5-5,0
1,5-2,0
1,25-1,65
0,5-1,2
0,55-1,5
Bulan
Rata-rata suhu (oC)
St 1
St 2
St 3
St 4
St 5
St 6
St 7
St 8
Mei
31
31
31.5
31.5
32.5
34
35
32
Juni
29
28
28
30.5
30.5
32.5
33.5
31
Juli
29
28
28
30.5
30.5
32.5
33.5
31
Agustus
28
28
29
27
29
29
29
29
Septembe
r
28
28
28
28
31
33
31
29
Oktober
30
30
29
31
31
29
30
31
Kisaran
28-31
28-31
28-31,5
28-31,5
29-32,5
29-32,5
29-35
29-32
Bulan
Kecerahan (m)
St 1
St 2
St 3
St 4
St 5
St 6
St 7
St 8
Mei
0,22
0,36
1,04
1,21
0,52
0,20
0,24
0,50
Juni
30
0,35
0,70
0,60
0,30
0,30
0,20
0,30
Juli
50
0,45
0,50
0,60
0,40
0,30
0,20
0,30
Agustus
0,25
0,45
0,90
0,90
0,50
0,40
0,30
0,40
Septembe
r
80
0,7
0,80
0,85
0,70
0,50
0,35
0,70
Oktober
0,75
0,5
0,75
80
0,50
0,50
0,30
0,40
Kisaran
0,22-0,80
0,35-0,70
0,50-1,04
0,60-1,21
0,30-0,70
0,20-0,50
0,20-0,35
0,30-0,70
Bulan
Rata-rata salinitas (‰)
St 1
St 2
St 3
St 4
St 5
St 6
St 7
St 8
Mei
32
32
32
32
25
28
30
22
Juni
35
34
35.5
35,5
29
26
28
30
Juli
30
34,5
34
35
35,5
26
26,5
28
Agustus
35
35
35,5
35
32,5
28
28
23
Septembe
r
35
35
34,5
35,5
31
32
35
31
Oktober
35
34
35
35,5
32
39
35
32
Kisaran
32-35
32-35
32-35
32-35,5
25-35,5
26-39
26,5-35
22-33
54
Lampiran 2. (lanjutan)
Bulan
Rata-rata DO (mg/L)
St 1
St 2
St 3
St 4
St 5
St 6
St 7
St 8
Mei
1,6
4,0
4,4
6,0
3,2
3,6
4,8
2,4
Juni
4,4
4,8
5,8
4,4
2,8
2,4
5,6
4,0
Juli
4,4
5,6
6,4
5,6
4,4
4,6
3,2
5,6
Agustus
3,2
6,2
6,2
6,0
5,2
2,4
2,8
4,4
September
6,8
6,8
7,6
6,8
4,8
3,2
2,8
5,2
Oktober
4,8
4,8
4,2
4,2
4,4
2,4
3,2
4,4
Kisaran
1,6-6,8
4,0-6,8
4,4-7,6
4,2-6,8
2,8-5,2
2,4-4,6
2,8-5,6
2,4-5,6
Bulan
Ph
St 1
St 2
St 3
St 4
St 5
St 6
St 7
St 8
Mei
7,5
8,0
8,5
8,5
7,5
7,5
7,5
8,0
Juni
7,5
7,5
7,75
8,0
6,5
6,5
6,5
6,5
Juli
6,5
7,5
7,5
7,5
6,5
7,5
7,5
7,5
Agustus
6,5
7,5
7,0
6,5
6,5
6,0
6,5
6,5
September
6,0
7,5
7,5
6,5
6,0
6,5
6,0
6,0
Oktober
7,5
7,5
7,5
7,5
6,5
6,5
6,5
7,5
Kisaran
6,0-7,5
7,5-8,0
6,5-8,5
6,5-8,5
6,0-7,5
6,0-7,5
6,0-7,5
6,0-8,0
55
Lampiran 3. Persentase tekstur substrat dan C-organik Mei dan Oktober 2011
Stasiun Mei Oktober
% Pasir % Debu % Liat % C-organik % Pasir % Debu % Liat % C-organik
St 1 48,03 22,76 29,21 1,68 49,33 22,51 28,16 2,00 St 2 86,15 11,88 1,97 0,24 4,03 31,76 64,21 2,71 St 3 78,41 11,77 9,8 0,48 87,73 9,54 2,73 0,32 St 4 71,99 17,84 10,17 0,24 76,09 18,48 5,43 0,40 St 5 33,94 29,43 36,63 2,23 23,23 41,14 35,63 4,15 St 6 41,41 29,46 29,13 3,43 13,78 39,27 46,95 6,54 St 7 3,95 22,04 74,01 5,19 4,99 23,86 71,15 4,55 St 8 10,77 26,58 62,65 3,59 9,32 38,2 52,48 2,15 Kisaran 3,95-86,15 11,77-29-46 1,97-62,65 0,24-5,19 4,03-87,73 9,54-41,14 2,73-71,15 0,32-6,54
56
Lampiran 4. Kepadatan jenis makrozoobentos pada Mei-Oktober 2011
Genus
Kepadatan Rata-Rata (Ind./m2)
Mei Juni Juli
1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 6 7 8 Autolytus sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22 Amphicteis sp. 22 22 22 0 0 0 0 0 0 0 67 22 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Ampithoe sp. 289 0 0 0 0 67 133 0 22 0 0 44 0 22 311 0 0 0 0 0 22 200 511 0 Apistobranchus sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22 0 Apseudes sp. 0 0 0 0 22 22 22 0 0 0 0 0 0 0 67 0 133 0 0 0 0 22 178 0 Arenicola sp. 0 22 0 22 0 22 0 22 0 0 0 0 0 67 0 44 0 0 0 44 0 0 0 22 Brada sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22 22 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Brania sp. 0 0 0 67 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Campylaspis sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 333 0 Capitella sp . 178 0 0 200 178 22 22 133 67 22 111 178 289 22 67 178 22 156 67 22 22 22 22 67 Ceradocus sp. 0 0 67 0 0 67 67 0 0 0 0 0 0 0 156 0 0 0 0 0 0 89 222 0 Cerithiopsis sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Chaetozone sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 44 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Chironomus sp. 0 0 0 44 0 0 89 89 0 0 0 0 0 22 0 0 0 44 0 44 0 0 44 22 Cossura sp. 67 22 0 0 0 0 0 67 0 44 0 0 44 0 0 0 22 0 0 0 156 0 0 22 Dodececariasp. 0 0 0 22 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22 0 0 0 0 Eusyllis sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Fabricia sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 44 Idanthyrsus sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Leptochelia sp. 1356 578 0 0 156 467 2622 0 200 244 0 0 22 44 2733 0 1156 89 0 0 178 1200 5267 44
57
Lampiran 4. (lanjutan)
Genus
Kepadatan Rata-Rata (Ind./m2)
Mei Juni Juli
1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 6 7 8 Macoma sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 44 0 0 Magelona sp. 0 0 0 200 0 0 44 111 0 0 89 44 0 44 111 0 44 0 0 0 0 0 22 133 Melita sp. 111 0 0 0 0 511 289 0 0 0 0 0 0 0 67 0 0 0 0 22 0 67 222 0 Notomastus sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22 0 0 0 0 0 44 0 0 0 0 0 0 Nuculana sp. 0 0 44 0 44 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Ophelina sp. 0 0 0 22 0 0 0 22 22 0 0 0 22 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 44 Ophryotrocha sp. 0 0 89 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22 Paramoera sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 133 0 Paraonis sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22 0 Parvicardium sp. 0 0 178 67 0 0 0 0 44 0 0 111 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Pherusa sp. 0 89 0 111 0 0 0 0 0 0 0 22 0 0 0 0 0 44 0 0 0 0 22 22 Polycirrus sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 44 0 0 0 0 0 0 0 22 0 0 0 0 0 Polydora sp. 22 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22 0 0 0 0 22 0 Praxilella sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 67 Prionospio sp. 0 44 200 178 156 0 0 0 67 244 89 44 378 22 0 22 0 111 44 22 0 0 67 0 Rhodine sp. 22 0 22 0 0 " 0 44 0 0 0 22 0 0 0 22 0 0 0 0 22 0 0 22 Scoloplos sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Sigambra sp. 156 22 67 0 0 0 22 0 22 22 111 0 0 0 22 200 22 0 0 0 0 44 44 Solen sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Sternaspis scutata 22 0 0 0 0 0 0 111 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 111 Tellina sp. 0 0 0 156 0 0 0 22 22 0 0 0 0 0 67 22 89 0 0 0 22 0 22 0
58
Lampiran 4. (lanjutan)
Genus
Kepadatan (Ind./m2)
Agustus September Oktober
1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 6 7 8 Autolytus sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22 Amphicteis sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 89 0 0 Ampithoe sp. 0 0 0 0 67 200 178 0 22 0 0 0 22 111 22 0 0 0 0 0 22 156 244 0 Apistobranchus sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Apseudes sp. 111 0 0 0 0 44 511 0 44 0 0 0 0 67 111 22 0 0 0 0 0 200 133 0 Arenicola sp. 0 0 0 44 0 0 0 0 44 0 0 67 0 0 0 22 0 22 0 67 22 0 0 0 Brada sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Brania sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 67 0 0 0 0 0 0 0 Campylaspis sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Capitella sp . 22 156 89 0 44 0 67 67 44 44 67 44 22 0 44 67 67 44 89 44 22 0 0 22 Ceradocus sp. 0 0 0 0 0 0 289 0 0 0 0 0 0 89 0 0 0 0 0 0 0 89 178 0 Cerithiopsis sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Chaetozone sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Chironomus sp. 0 22 67 0 22 67 0 67 0 22 89 0 22 44 0 111 0 0 22 44 0 0 0 0 Cossura sp. 44 0 0 0 178 0 0 22 0 22 0 0 111 0 0 22 0 222 0 0 111 0 0 0 Dodececariasp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Eusyllis sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Fabricia sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Idanthyrsus sp. 0 0 0 0 0 0 0 22 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Leptochelia sp. 200 22 0 0 67 711 4889 67 156 0 0 0 67 3800 511 0 111 22 0 0 133 1200 2156 22 Macoma sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Magelona sp. 0 22 22 22 0 0 0 0 0 111 22 0 0 0 0 111 44 0 0 0 0 0 22 111 Melita sp. 0 0 0 67 0 356 1711 22 0 0 0 0 0 244 178 0 22 0 22 0 0 400 333 0
59
Lampiran 4. (lanjutan)
Genus
Kepadatan (Ind./m2)
Agustus September Oktober
1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 6 7 8 Notomastus sp. 44 89 0 44 0 0 0 0 67 22 0 22 0 0 0 0 0 44 22 0 0 0 22 0 Nuculana sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22 0 0 0 0 0 0 0 0 Ophelina sp. 0 22 0 0 0 0 0 22 0 44 0 0 0 0 0 67 0 0 0 0 0 0 0 22 Ophryotrocha sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Paramoera sp. 0 0 0 0 0 0 89 0 0 0 0 0 0 244 67 0 0 0 0 0 0 22 44 0 Paraonis sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Parvicardium sp. 0 0 0 89 22 0 0 0 0 0 0 200 0 0 0 0 0 0 67 0 22 0 0 0 Pherusa sp. 0 44 0 0 0 0 0 22 0 22 0 0 0 0 0 22 0 0 0 0 0 0 0 0 Polycirrus sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Polydora sp. 0 67 0 0 0 0 0 0 0 44 0 0 0 0 22 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Praxilella sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Prionospio sp. 0 0 44 0 0 0 0 0 0 0 67 0 0 0 22 0 0 111 44 22 0 0 0 289 Rhodine sp. 0 0 0 22 22 0 0 44 0 22 0 0 22 0 0 22 0 0 0 0 0 22 44 0 Scoloplos sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 44 156 0 0 0 0 Sigambra sp. 67 67 0 0 0 0 67 67 44 89 0 0 0 0 67 67 67 133 0 22 0 0 44 156 Solen sp. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22 0 0 0 0 22 22 22 Sternaspis sp. 0 0 0 0 0 0 0 200 0 0 0 22 0 0 0 156 0 22 0 156 0 0 0 22 Tellina sp. 67 0 0 0 22 0 0 89 67 0 0 0 22 0 0 22 67 22 0 0 0 89 333 22
60
Lampiran 5. Indeks keanekaragaman (H’), indeks keseragaman (E) dan indeks dominansi (C)
Indeks Ekologi Mei Juni Juli
1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 6 7 8
H' 0,56 0,43 0,63 0,81 0,57 0,52 0,38 0,74 0,59 0,40 0,71 0,83 0,50 0,56 0,42 0,53 0,45 0,67 0,38 0,45 0,47 0,39 0,48 0,91 E 0,66 0,67 0,95 0,91 0,95 0,75 0,56 0,92 0,90 0,84 0,98 0,92 0,82 0,96 0,52 0,95 0,61 0,94 0,96 0,95 0,81 0,56 0,44 0,92 C 0,40 0,30 0,27 0,18 0,28 0,36 0,57 0,21 0,30 0,45 0,21 0,17 0,36 0,29 0,61 0,43 0,50 0,23 0,44 0,38 0,34 0,56 0,55 0,15
Indeks Ekologi Agustus September Oktober
1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 6 7 8
H' 0,70 0,71 0,46 0,49 0,58 0,56 0,49 0,87 0,72 0,82 0,51 0,45 0,56 0,32 0,66 0,92 0,74 0,66 0,56 0,59 0,55 0,58 0,64 0,63 E 0,90 0,91 0,92 0,91 0,85 0,80 0,55 0,91 0,93 0,94 0,94 0,86 0,94 0,39 0,81 0,95 0,95 0,86 0,92 0,85 0,92 0,64 0,64 0,75 C 0,24 0,21 0,21 0,35 0,24 0,24 0,45 0,16 0,22 0,17 0,33 0,44 0,26 0,68 0,30 0,14 0,20 0,27 0,31 0,31 0,31 0,32 0,37 0,32