Perlakuan pencarian maklumat di kalangan

PERLAKUAN PENCARIAN MAKLUMAT DI

KALANGAN PELAJAR INSTITUSI PENGAJIAN

TINGGI (IPT) DI NEGERI MELAKA

OLEH:

PUAN HAJAH SOBARIAH AWANG MUKHTAR

PUAN DANG MERDUWATI HASHIM

PUAN SHAMILA MOHAMED SHUHIDAN

A H L I - A H L I K U M P U L A N P R O J E K

H A J A H S O B A R I A H BINTI A W A N G M U K H T A R Ketua Projek

D A N G M E R D U W A T I BINTI H A S H I M

Ahli Proje k

S H A M I L A BINTI M O H A M E D S H U H I D A N

PENGHARGAAN

Assalamualaikum W.B.T

Pertamanya kami ingin mengucapkan syukur ke hadrat ILLAHI kerana dengan limpah kurniaNYA kami telah dapat menyempurnakan kajian ini. Di atas kesempurnaan kajian ini, kami ingin merakamkan ucapan setinggi-tinggi terima kasih kepada Pihak Yayasan Melaka yang telah sudi memberikan peruntukkan kewangan bagi membiayai perbelanjaan kajian ini. Terima Kasih juga diucapkan kepada Kerajaan Negeri Melaka yang turut memberi kerjasama dan perhatian terhadap kajian ini.

ABSTRAK

Pencarian maklumat yang tepat dan kesahihan maklumat amat penting bagi pelajar untuk meguruskan pembelajaran seperti menyiapkan tugasan yang diberi semasa kuliah. Dengan kemunculan era ICT, pelajar dapat memanafaatkan teknologi ini untuk meningkatkan pengetahuan dan kemahiran yang diperlukan bagi mengikuti sebuah program di IPT. Kajian ini dijalankan untuk mengetahui proses perlakuan pencarian maklumat para pelajar di IPT negeri Melaka, bagi memenuhi keperluan maklumat mereka. Maklumat tersebut boleh diperolehi didalam bentuk bahan bercetak, bukan bercetak serta yang terkini dan yang mudah digunakan adalah bahan atas talian. ICT juga bukan sahaja memberi pelajar ruang untuk lebih maju dalam pelajaran, pada masa yang sama teknologi ini juga memberi impak fenomena ledakan maklumat kepada pelajar. Oleh yang demikian pengetahuan kemahiran maklumat amat penting bagi setiap pelajar di IPT bagi pencarian maklumat yang betul.

Kata K u n c i : (Perlakuan, Pencarian, Maklumat, Pelajar, Teknologi)

ISI KANDUNGA N 1.2 PENY AT AAN MASALAH 1.3 DEFINISI

ANALISA KAJIA N

ANALISA DATA ( BAHAGIAN A) ANALISA DATA (BAHAGIAN B )

BAB 5 : PERBINCANGA N

5.1 RUMUSAN

BAB 6 : CADANGA N

6.1 CADANGAN

PENUTUP

RUJUKAN

CARTA PERLAKSANAAN KAJISELIDI K

BAB 4 :

LAMPIRAN

SENARAI RAJA H MUK A SURA T

Rajah 4.1 : Taburan Menunjukkan Umur 14

Rajah 4.2 : Taburan Menunjukkan Komposisi Kaum 15

Rajah 4.3 : Taburan Menunjukkan Status 16

Rajah 4.4 : Taburan Menunjukkan Institusi 17

Rajah 4.5 : Taburan Kepentingan maklumat 18

Rajah 4.6 : Taburan Jam Diperuntukkan Mencari Maklumat 19

Rajah 4.7 : Taburan Kepentnigan Maklumat Mengikut Keutamaan 21

Rajah 4.8 : Taburan Menunjukkan Jenis Maklumat Yang Diperlukan 23

Rajah 4.9 : Taburan Menunjukkan Sumber Maklumat 24

Rajah 4.10 : Taburan Menunjukkan Perkongsian Maklumat 25

Rajah 4.12. : Taburan Menunjukkan Masalah Mencari Maklumat

vi Rajah 4.13 : Taburan Menunjukkan Faktor Pendorong Mencari Maklumat

28 Rajah 4.14 : Taburan Menunjukkan Maklumat Akademik Penentu Masa Depan

30

Rajah 4.15 : Taburan Menunjukkan Kejayaan Akademik Bukan Penentu Masa

Depan 31

Rajah 4.16 : Taburan Menunjukkan Bangsa Bermaklumat Adalah Bangsa

Dihormati 32

Rajah 4.17 : Taburan Menunjukkan Belia Lali Memberi Kesan Kepada

Negara 33

Rajah 4.18 : Taburan Menunjukkan Jurusan Sains Sama Penting Jurusan

Sastera 34

PERLAKUAN PENCARIAN MAKLUMAT DI KALANGAN PELAJA R INSTITUT PENGAJIAN TINGGI (IPT) NEGER I MELAKA

BAB 1

PENGENALAN

1.0 Pengenala n

Pencarian makluma t pelaja r d i IP T kin i berbez a denga n pencaria n

maklumat pada satu ketika dahulu . Dengan kemunculan era ICT, pelajar dapat memanafaatkan teknologi ini untuk meningkatkan pengetahuan dan

kemahiran yang diperlukan bagi mengikuti sebuah program di IPT. Masa

menjadi singka t da n seterusny a menjimatka n tenag a da n ko s bag i

pencarian maklumat . Pencaria n makluma t yan g tepa t da n kesahiha n maklumat ama t pentin g bag i merek a untu k menyiapka n tugasa n yan g

diberi semas a kuliah . Terdapa t berbaga i sumbe r makluma t yan g bole h

diguna ole h pelaja r bag i memenuh i keperlua n makluma t mereka . Antaranya adalah berbentuk bahan bercetak , buka n berceta k serta yang

terkini da n yan g muda h digunakan adala h baha n ata s talian. IC T juga

bukan sahaj a member i pelaja r ruang untu k lebi h maj u dala m pelajaran , pada mas a yan g sam a teknolog i in i aka n member i fenomen a ledaka n

maklumat ama t pentin g bag i setia p pelaja r d i IP T bag i pencaria n maklumat yang betul.

Kajian in i adalah untu k mengetahui perlakua n pencaria n makluma t para pelajar di IPT . Dapata n kajia n dapa t dimanafaatkan ole h piha k universit i khasnya piha k perpustakaa n da n pusa t sumbe r bag i meningka t perkhidrnatan da n produkny a untu k memenuh i keperlua n makluma t pelajar d i IP T masing-masing . D i sampin g itu , pensyara h sert a piha k perpustakaan dan pusat sumber juga dapat memainkan peranan penting bagi pengendalia n progra m kemahira n makluma t dala m membant u pelajar dala m mencar i makluma t yan g berkaita n denga n pengajia n mereka.

1.1 Objektif :

Di antara objektif kajian adalah:

1. Mengenalpast i keperlua n makluma t dikalanga n pelaja r IP T d i

Negeri Melaka.

2. Mengenalpast i jenis maklumat yang diperlukan oleh pelajar IPT d i

Negeri Melaka.

3. Mengenalpast i saluran makluma t yang sering/jarang diruju k bagi

meningkatkan pengetahuan para pelajar IPT di Negeri Melaka.

4. Mengenalpast i fakto r pendoron g da n penghalan g kepad a

keperluan maklumat dikalangan pelajar IPT d i Negeri Melaka.

1.2 Pernyataa n masalah

Pengambilan pelaja r di universit i semaki n meningka t pad a setia p sesi .

Mereka melanjutka n pelajara n untu k mendapatka n segulun g ijaza h disamping menimb a pengetahua n da n meningkatka n kemahira n bag i menjamin masa hadapan mereka. Untuk mencapai tujuan murni tersebut,

pelajar perl u melaksanaka n tugasa n bag i setia p kursu s yan g diambi l dalam pelbaga i bentu k sepert i kerj a kursus , penyelidikan , menduduk i peperiksaan akhi r semeste r sert a menjalan i latiha n amali . Bag i

perlaksanaan kerja kursus, terdapat beberapa elemen yang perlu dipenuhi seperti mengikut i kuliah , tutorial , uj i kaji , simulasi , kuiz , proje k persendirian, proje k berkumpulan , proje k akademik , kajia n kes , ujia n

bulanan dan sebagainya.

Dalam penyediaa n semu a kerj a kursu s sepert i ini , par a pelaja r perl u mempunyai kemahira n makluma t yan g tingg i . Namun , kebanyaka n

pelajar tidak didedahkan dengan pengetahuan asas ini dan menyukarkan

pembelajaran merek a d i IPT . Kebanyaka n perkhidmata n piha k

perpustakaan adala h berdasarka n keperlua n penggun a sahaja . Namun , kita serin g mendenga r keluha n pelaja r menyataka n bahaw a merek a

menghadapi kekurangan bahan untuk menyudahkan tugasan yang diberi.

fenomena pembelajaran ini. Oleh demikian, kajian ini dijalankan bertujuan untuk mengetahu i faktor-fakto r yan g terliba t dala m fenomen a tersebut . Responden kajian terdiri dari 200 orang pelaja r IPT iaitu UiTM , UniKL , UTem dan MMU di Negeri Melaka.

1.3 Definis i

1.3.1 Pelaja r IPT

Pelajar IPT di dalam kajian ni bermaksud pelajar yang melanjutkan pengajian mereka di universiti tempatan yang terdiri dari universiti awam dan swasta.

1.3.2 Perlakua n pencarian maklumat

Perlakuan pencaria n makluma t untu k kajia n in i berert i sumbe r maklumat par a pelaja r termasukla h salura n makluma t yan g diterima da n perkongsia n makluma t denga n individ u lai n untu k memenuhi keperluan maklumat mereka.

1.3.3 Keperlua n maklumat

Keperluan makluma t pelajar di dalam kajian bermaksu d jenis-jenis maklumat yan g diperluka n bag i memenuh i tuntuta n pengajia n d i

universiti dan kehidupan harian sebagai seorang individu.

1.3.4 Fakto r pendorong

Faktor pendoron g adala h fakto r yan g menyebabka n par a pelaja r

mahu mencari maklumat yang diperlukan. Ini termasuk sebab atau

alasan kenap a makluma t tersebu t dicari , natija h dar i pencaria n

tersebut dan manafaat yang diperolehi dari pencarian maklumat itu.

1.3.5 Fakto r penghalang

BAB 2

TINJAUAN LITERATUR

Perlakuan pencaria n makluma t adala h car a seoran g individ u mencar i da n

mengguna makluma t (Fairer-Wessels , 1990) . Kebanyaka n dar i keperlua n maklumat pelaja r adala h untu k menyelesaika n tugasan , membua t persediaa n

untuk diskus i semas a kuliah , persediaa n untu k membentan g kertaskerj a d i

seminar, bengkel , konferens , da n jug a untu k menyiapka n kerta s penyelidika n mereka. Pelaja r sering rasa tidak selesa untuk ke perpustakaan mencari bahan

kerana kekuranga n kemahira n makluma t (Kakai , Odong o & Bukenya , 2004) .

Dapatan kajian oleh Mellon (1986) juga adalah serupa, di mana pelajar merasa tidak selesa , ata u taku t untu k k e perpustakaan . Perseps i pelaja r tehada p

perpustakaan da n jug a perkhidrnata n yan g ditawarka n bole h menjad i fakto r

halangan bagi mereka untu k ke perpustakaan. Taylo r (1990) berkata , apabila keperluan makluma t pelaja r tida k dapa t dipenuhi , misalny a baha n yan g dicar i

tidak berada di rak atau kerana kekurangan kemahiran pelajar itu sendiri, maka

satu masalah telah wujud.

Kajian yang di jalankan oleh Zondi (1992); Kamand a (1999); da n Ssendikawa

(1996) , mendapat i bahaw a pelaja r tida k menggunaka n perkhidrnata n

perpustakaan secar a maksimum . Dapata n menunjukka n bahaw a kemahira n maklumat pelajar-pelajar adalah ditahap yang rendah dan perlu diberi perhatian.

Menurut Chapma n (2002 ) pelaja r sering tidak dapat membuat keputusan yang

baik mengenai kualiti dan keberkaitan maklumat yang diperlukan. Ini merupakan masalah kepad a kebanyaka n pengguna . Griffith s (2003) , jug a berpendapa t

pelajar tidak berkemahiran menila i kualit i makluma t yang diperolehi , lebih-lebi h

lagi maklumat di atas talian. Belia u berpendapat pelajar sering keliru mengenai

erti sebena r kualit i penerbita n siswa . Dar i perspekti f ini, mak a adala h pentin g bagi pelajar diperkenalkan bagaimana untuk mencari dan menilai maklumat atas

talian secar a efektif . Beberap a penyelidika n tela h dijalanka n mengena i jeni s

maklumat yan g dicar i ole h penggun a da n kaeda h mendapatka n makluma t d i

atas talian didapati lebih digemari dari sumber bahan bercetak (Applebe e et al.

1997; Applebee e t al.. 2000 ; BjcJr k &Turk 2000; Fescemeye r 2000; Savolaine n

1999; Katz & Aspden 1997; Tenopir et al. 2003).

Hirsh (1999) menyatakan kehendak maklumat seseorang boleh dipenuhi dengan sumber seperti: bibliografi rekod, mencari sepintas lalu di perpustakaan, bacaan

kulit buku, tajuk buku , isi kandungan da n indek. Makluma t atas talian walaupun

ianya senang untuk perolehi, namu n ada sebilangan pengguna maklumat yang takut menggunanya . Spacey , Gouldin g & Murra y (2003 ) berkat a kebimbanga n

pengguna adala h keran a merek a merasaka n tida k dapa t bergera k seirin g

dengan perkembanga n teknologi . Davi d (2001 ) berkat a kebanyaka n dar i

pengguna sekarang lebi h seles a memperoleh i makluma t dari internet . Menuru t Tenopir (2003 ) pencaria n makluma t dar i pengkala n dat a ama t digemar i ole h

BAB

3

METODOLOGI PENYELIDIKA N

3.1 Pendahulua n

Kajian in i adala h bersifa t kajia n tinjaua n bag i meliha t perlakua n pencaria n maklumat dikalangan pelajar IPT khususnya di negeri Melaka.

Tinjauan in i akan dirujuk kepada beberap a soalan yang menyentu h berkenaan

bagaimana pelaja r IP T dineger i Melak a mengenalpast i keperlua n maklumat ,

mengenalpasti jeni s makluma t yan g diperlukan , mengenalpast i salura n maklumat yan g serin g ata u jaran g merek a ruju k bag i meningkatka n ilm u

pengetahuan, dan juga mengenalpasti faktor pendorong dan penghalang kepada

keperluan maklumat dikalangan mereka.

Penyelidik telah mengenalpasti kaedah yang sesuai yang mana ianya dirasakan dapat membantu penyelidi k dalam membua t penyelidikan iait u melalu i kaeda h kuantitatif.

3.2 Kaeda h Penyelidikan

3.2.1 Kuantitati f

Kaedah ini merupakan kaedah yang paling banyak digunakan dalam melakukan penyelidikan. Kaeda h ini adalah bergantung kepada penggunaan dan perkaitan antara data-data dalam bentuk nombor dan peratus. Dala m kaedah penyelidikan

ini, pengkaji akan membuat penganalisaan data berdasarkan nombor contohnya penggunaan statistik, jadual dan carta. Kesemu a data ini akan diperolehi melalui

borang soa l selidi k yan g diedarka n kepad a serama i 20 0 oran g pelaja r IP T dinegeri Melaka . kriteri a pemiliha n institus i pengajia n adala h berdasarka n kepada infrastruktu r yan g mencukupi , mempunya i pusa t makluma t yan g disediakan dan mempunyai kemudahan .

Sebanyak 200 borang soal selidik telah diedarkan kepada responden. Boran g soal selidi k in i diedarka n secar a rawa k berdasarka n sampe l yan g ditetapkan . Responden diberi masa lebih kurang satu jam untu k mengisi borang soal selidik.

Penyelidik memberi sedikit penjelasan mengenai kajian yang dijalankan sebelum responden mengisi borang soal selidik ini.

Bentuk soalan yang akan ditanya oleh penyelidik dalam borang soal selidik ialah

soalan "Open-Close d Ended " iait u soala n yan g memerluka n jawapan Y a ata u

Tidak, soalan pelbagai pilihan dan soalan secara terbuka. Selai n itu penyelidik

juga menggunaka n Skal a Likert bagi responde n menjawa p boran g soa l selidi k

ini. Skal a Likert 3-Point telah dipili h ole h penyelidi k supay a responde n dapa t

3.3 Populas i Kajian

Populasi kajia n terdir i daripad a 20 0 oran g pelaja r IP T neger i Melaka , namu n

bilangan responde n yan g menjawa b boran g soa l selidi k mengiku t Institus i Pengajian Tinggi dirumuska n dalam Jadual 3.1.

Jadual 3.1: Bilanga n Responden Mengikut Institusi Pengajian Tinggi

Pusat Pengajian Tinggi Bilangan Pelajar

Universiti Teknologi MARA 88

Universiti Teknikal Malaysia 57

Universiti MultiMedia 11

Universiti Kuala Lumpur ( MICET) 34

Tidak dinyatakan

3

JUMLAH

193

3.4 Prose s Pengumpulan Data

Proses pengumpulan data dilakukan melalui borang soal selidik yang diberikan kepada responden.

Borang soa l selidi k in i diedarka n pad a bula n Apri l 200 7 secar a rawa k

berdasarkan sampel yang ditetapkan. Responde n akan diberi masa lebih kurang

satu jam untu k mengis i boran g soa l selidik . Penyelidi k aka n member i sediki t penjelasan mengenai kajian yang dijalankan sebelum responden mengisi borang

soal selidik tersebut. In i adalah untuk memudahkan responden untuk menjawab

soalan yan g terdapa t pad a boran g soa l selidik . Segal a makluma t mengena i latarbelakang responde n adala h suli t da n hany a digunaka n untu k kajia n in i

sahaja

3.5. Instrume n Kajian

Peralatan kajia n yan g digunaka n untu k pengumpula n dat a iala h boran g soa l selidik. Boran g soa l selidi k untu k kajia n in i mengandung i maklumat-makluma t

penting untu k mencapa i objekti f kajian . (Lampiran A). Secar a keseluruhannya ,

borang soal selidik ini mengandungi sembilan (9) bahagian iaitu:

Bahagian A: Maklumat Am

Terdapat sebela s (11 ) soala n bag i mendapatka n makluma t tentan g ciri-cir i

ibu/bapa/penjaga, pekerjaan ibu/bapa, jumlah adik beradik, nama IPT dan lokasi IPT.

Bahagian B: Jeni s Maklumat Yang Dikehendaki Atau Diperlukan

Responden diberi sebanyak sebelas (11 ) pilihan untu k dipilih selain it u merek a juga diberi pilihan untuk menyatakan keperluan lain jika ada.

Bahagian C: Tujuan Dan Kepentingan Maklumat Yang Sering Dirujuk

Responden diber i sebanyak sebelas (11) piliha n untu k dipilih selain it u merek a juga diberi pilihan untuk menyatakan keperluan lain jika ada.

Bahagian D: Sumbe r Mendapatkan Maklumat

Bahagian in i adala h untu k mengetahu i pandanga n responde n terhada p dar i manakah sumber maklumat mereka perolehi dimana sebelas (11) sumber telah diutarakan untuk dipilih oleh responden.

Bahagian E : Maklumbala s Responde n Terhada p Denga n Siap a Merek a Berkongsi Makluma t

Bahagian ini adalah untuk mengetahui pandangan responden mengenai dengan siapa merek a berkongs i maklumat . Tuju h (7 ) piliha n tela h diutaraka n da n terpulang responden untuk menentukannya.

Bahagian F: Pandanga n Responde n Terhadap Kepentinga n Maklumat

Bahagian ini tela h diberikan enam (6) kepentingan maklumat dimana responden diminta untuk memberikan pandangan terhadap maklumat yang diberi mengikut skala liker t iaitu " Setuju", Tida k setuju " ' dan " Tidak tahu terhada p maklumat yang disediakan..

Bahagian G : Pandanga n Terhada p Masala h Yan g Dihadap i Semas a Pencarian Maklumat

Pada bahagian ini telah disediakan enam (6) jawapan dimana responden diminta untuk memilih mana yang relevan .

Bahagian H: Fakto r Yang Mendorong Responden Untuk Mencari Maklumat

Responden diminta untuk memilih masaalah yang relevan dari enam (6) masalah yang diutarakan.

Bahagian I : Cadanga n Daripad a Responde n Terhada p Is u Bagaiman a Untuk Membant u Par a Pelaja r Supay a Menjad i Masyaraka t Yan g Bermaklumat.

BAB

4

ANALISA DATA

Bahagian A

UMUR

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid 18-20 61 31.6 32.3 32.3

21-23 110 57.0 58.2 90.5

24-26 18 9.3 9.5 100.0

Total 189 97.9 100.0

Missing System 4 2.1

Total 193 100.0

U M U R

21-23

U M U R

Rajah 4.1 : Tabura n Umur

Rajah 1 menunjukkan taburan umur dikalangan pelajar di IPT Melaka.

Berdasarkan kepada Jadual 4.1, majoriti pelajar adalah berumur 21-23 tahun

iaitu sebanyak 57%, diikuti pula pelajar berumur 18-20 tahun sebanyak 31.6%

dan pelajar berumur 24-26 tahun adalah terendah sekali iaitu sebanyak 9.3%.

BANGSA

Frequency Percent Valid Percen t Cumulative _Percent

Valid melay u 144 74.6 75.4 75.4

Berdasarkan kepada Rajah dan Jadual 4.2, didapati bangsa Melayu merupakan

STATUS

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Berdasarkan kepada Rajah 4.3 didapati bahawa bilangan pelajar yang tertinggi

ialah sebanyak 97.4% adalah merupakan pelajar sepenuh masa manakala

selebihnya adalah status pelajar yang sudah bekerja iaitu sebanyak 1.6%.