somes
LAPORAN PRAKTIKUM HIDROLOGI SUNGAI
(GEL 0209)
Dibuat Oleh:
Nama : Mega Dharma Putra NIM : 11/316541/GE/07115 Hari, jam - Kamis, 09.00 — 11.00 WIB Asisten : 1. Erik Febriarta, $.Si
2.Ajeng Larasati, S.Si
LABORATORIUM HIDROLOGI DAN KLIMATOLOGI LINGKUNGAN FAKULTAS GEOGRAFI
UNIVERSITAS GADJAH MADA YOGYAKARTA
2013
LAPORAN PRAKTIKUM = “e/2 -
HIDROLOGI SUNGAI lanobeh ber ye
; — (GEL0209) 0k pexhitngan, hom
ACARAI -
MORFOMETRI DAS
tte, f
Dibuat oleh:
Nama : Mega Dharma Putra NIM : 11/316541/GE/07115 hari, jam : Kamis, 09.00 — 11.00 asisten : 1. Erik Febriarta, 8.Si.
2. Ajeng Larasati, $.Si.
LABORATORIUM HIDROLOGI DAN KLIMATOLOGI LINGKUNGAN
FAKULTAS GEOGRAFI UNIVERSITAS GADJAH MADA
YOGYAKARTA
2013
CARA enmmmnnnninnnnnie
oN MORFOMETRI DAS |
SI nee copper mene
L Membacast wilayah Keruangan dala DAS occu
a Memahami funge\ PAS sebaga’ unit. analists hidrolegs
Lo Dasa Teo mannan
"Daerah Aliran Sungas (DAS) adalah suara aaemh heukentu
“Yenuk dan sar alamnya sedemikian pa, sekin-
ya membentuk Kesaruan dengan Sungai dan anal - anak
pangainya Yar) boveurngss unre menampung \Kemuaian wT ymengalirkannya melalui gungak Weranya ( single ourlet),
~~ Hidayah (2008) Mmenielaskan bahwa DAS yang satu dengan.
“hag gine, longa,
ipisahkan oleh punggung, peubulirare
“dah pequrungan yang Imemililet git tg ee
lagi menjadi wilayal Area DAS. dapar jeubagi - hag. lag
Yang \ebin keel unin Sub -Vaemh Aliran Sungad (DAS).
DAS yang telah terbagi menjadi sub DAS. bisa, xeulag’
lagi menjadi Sub-sub DAS dan severusnya opabila sé;
“andainya, diperiukan ( $udar mad), 2603.) Sub DAS
merupaan bagian dar DAS dimana. ai c haan. dite;
"lah yang sexing digakai ancam lain, watershed, (7¥er
fain, drainage Base dan cacthment.. \stlah. guatersher Tonucur Worovuprodio, C1226) chqunaléar arena beuhitr
__.wngan an dengan | hams olan gemena” istilah “ver basin ,
. cothment. dan france. Basin. ¢ digunckan . ‘dalarn mnem- a
“bahas. ‘daerah alican
DAS ‘dapar A dibedakan ‘menjadi 2 ‘Yaaian “yoru | ‘ba-
~ gion. hulu, Yagpan, “tenga ¢ aan pagan hylir (Wore -
en — 1996). Kogan.) hulu, (piasanye Jisebur dengan.
—= = SNOT agar | \alic disebur.. downs rear:
— Baaian.. hulu. \mernililet Younkierstke ‘keratin a oe nase king meruralan., Vauasen | lonserasiy. bukan..
“area hantr, daw kerwringan lerenynya rata neue peso
ee wr bakien sh On
franase, \eoth, Weck: ymonupeean jounon pomapentcn ne rc jeutronta, merapaken, Aree FON en IME
__olik enepan Ton darar hingga. landoi:. bagian..
orantaa/. peralia aly dai, 20n4 | hl.
ar ml
QU LIS oe
seasesunbe Poha ul 2008). “enjelaskan | “Gahwa \mortomeln, “DAS 1 me-
“ pupakan. Tr amlcterask. morrologi,,. SUSY. DAS Yor, diterap kan, ___ SCLANO. kuanritabe “Perkirungan, yang dilakukan dal lam “pen
conf POEON. Larakienstile morrologs. DAS. eats “uncule menje-
___laskon. sifar alam\, dan Joringan.. 249 ai (Purr: 2012).
—___ Selein _mortomern DAS jug. da a veut se-
. ‘age pomymoer evaluar gsiem, Mn log, ar fuouN pg cioloow. ours oi sua DAS ‘CRara., 20th):
. ny ‘area South MorfoWAern, rhe} oe oc. tn
“cnn AOOMOR.. linear, yeukauran, aenep eee war:
KK Joringon.,... 1 Ora 0 dan yan ar yang, Sungai dan... nm Bi SO
___ digunakan. works. mengetalns.mamegens.
DAS. Mortomert area. nine dake
Tenenrikan, GUDDAS Bogowonre yavo. aban. agua
t . < Ngorole koyian'. t
(a seeeepeaee
= Tn DAS feuaas eee cr cerry
~"Tererannan aur. Gang» GOES nnmnnmennnn
kourur, qa. Browns Gp DAS Kee nnnnnnnnnmnnnnnn
| Kertas trams paransi ‘
2 Menaliruns Juas YAS
Ferta tmiunerer ols »
“[Mengalin baias DAS. Ke dalam. Ke rial, Kotak yary en|aai
~"[eemudian, menghiruna Je
|_ gambar PAS -per seqmen (awar Z Koutur ) -
TMenjumlahkan somuc Fotak kemudian mengaliltar.
/ gkala (kw? )qera
= gue Seoul Foot lonep
aT
- i enjiruny Median elevast
y
“waendlaitaney ¢ \uas aren tiap Kelas kerinog ian Jimagukkan pala Yolo 4.
'
~ wmengiirong, [unt Kamularie,
Migrowerte-
4
f
pass, Co7 Kumulanp oA pele mane Aerie
Pons CON tee aie wedian elevasi DAS -
a
Lith bere melalui sunged vramna »
__ y |
ar een
—_Hewiruor pene sunges
Hrele
- we (tidale An ‘apabila ada sono’ yous Bett: aan We
alcaun anpilth. cung
cee ericesseneestie ‘ ee chie anes tare . ar Lhe Fe ceevneasl pepeesteatensree enepetnen aee EES ote
Trtembuar tabel pop songeiF wmencari dara panies tng
| Membuar One po ewer Seen
“Fienahons Kemuemgan DAS. | | Menghuung Fewars ng OS al ada frnggi aura 2. Kenn “|
=
coacnepeessposetssetseettslt’
vol, Comm? The 86-10 Slope, ecto r Oa
a b Tarn: Average, SHOPS nnn
_ 8 Kerman, .DAS.unnnnaznnnmnennsn s
“cnn a Counraur Length Method. .j.0umnnnrr
ee te phed Mean Metre ssomwnorr
“gq Keraparan Dra save C Dramege POO) a
to Panjang VAS Pendung...
“Tt Lebar DAS. CMW A nnn
- 1 2 Faluwe, Bommul DA? Bender 0 Pemba an ccnnngeecnsnnngecnemnpesnn fe Ba
—— Fer iuae DAS. Bendong. deng en. metodo. A.
so Square mengaslen.. cubifungan, selues, 4.375 ke Nii.
a Jagex thor has praterteom nome’. c ada jampwan.:
Fengerahuan. Lealcatr..o as DAS. cebenarny a, clouruicon. pada.
-ongegncensen. StF alelaan Daerah, Alican Su" jai - was
sow AS ber enqaruh,_ pad... Kamvenas i t. meni... HERE
— Semalan, (was Saar... DAS, maka. cureh lujan_ gang, mors.
__luas_yorg Soma naman Yeubeda Pent, make. akan merti.*
bhi yeubedoas pads bawkteristk dad masii -maang hid-
_ rograrnyaC Seyban » 1882.) 2 nmi
ferhitungan morjomerri selarjutnya ada lah Median.
Elevasi._..CPurnamas et al 2082), median elevasi dala.
ain Baap. DAS selnaga meme bis, mene culate
oe DAS, Niloi Median, elevas Jang, cipeueleh, beudatar
me | Fe cam Korea byromernic Kurva, tab. Ja
“yalry menbandingkan, \aat (Sehagh.
cumbu_x), balk dalam hanntul - r eusenrare aru junilah,
are (2008). enalabar_gen evnma fet ap Satuan cuien, di. indonesia dan di dalam —
“nya menyelaskon 5 niaor / paramere penting, dalonn
~Tegtlelann DAS , centacargn. alah. fenyers. SP
an Pawjang, Sungad, aaluir samper,.\e fil, ter
ula
eoeree
me
“Mole dari ttle bear. DAS... Rese. aramrel FM...
ccruhalkon, pamamerer ponuiun,Ye weuin Mee a.
Ee puma, (Wagon: some dem, Las PA 2. Kew.
ees cungel_ don, Keeten, Febwarm). Dara 90704
— porolelr dalam \eqiersn..\ adaldn 4.22% Kwa Cunt
aareberr. don. Jes. dale am » Yel Tentane.. ‘ Pem-
yang.
hagion. wt e Sungol.. ‘DAS. Bend “Rahaye ( (2008 ) menelasker
pause. “clon, peMggunaonr - merode.§ Sthahler,. aluc gu ngai_ Pet
iia as
conus halu.. any Hdal.punys... cabang., bisa. isebur orde Le.
ae rab a acs onde. Yass lecnilai. SoUMA : maalea “vila ordend
- ~ pewxent bah “f onalecak « At Naman, capable “ade Songas | . ¢
yar.
Se ee de Finger. ‘nolea. wal corde Yaunys mena <.
- ~ on - = nl = SE =
Gradien. Sungai menu a yat han, ‘eons
— oul edaon. “elevasi “d engan ana Sungai UrAMiA: CPa~
ess 2008) Ada. 9 2. aly yar... Sapa. Aupengunaten.
woon neue
adalah ymoxod de a ldo sec jeuhana -. ;
Su welalulen 2 norelttasy “gehingges. yang, ambil
dolel, BS'/ don. ;
cepaaes bounian onqulen. Jeue ny a
veto ivam wat 04244 ‘
le. » der. ys tala, sitar me ns)
Pome 85 7 dumnalesudlean Wmonaleudari adnan. exdsi
_ dihulu te 40 Ai Valli dengan | walisox mein -
2 maa deposisional seluing gs feahtrangan; Lita eo Alanow- “Merde 9 Looe mc eanens memupeta.
yan paling), rendah
sawyi: i yang, dba kam “lou.
" peningkaran, “pada. ‘eller. ¢ “ dan -
arkan wali...
ps. ne. paneer
_ Jereng yang. § ee 2 oa mengalura
a per umbalan an air men jane ve
_. — Sewalan CUO, lereng.. suas... DAS, alin, peumalzon
akon,
akon menjadi | lelodh betor dan. _beuporensi ; meleloirr. Rapa sitas
—_ampileasinga. | 5 selungg, emam paar ‘dalam m EXD Si ja-
han | \ebth Mai... Nilat Kerninegan DAS. darar... Maung.
melalui. A. COM .
feria
a "Leuingglon | sates il
Countour [eghe.! merhod © dan -
gars. own (selain luas area. ¢
menahaiiican.. pital 2A. Comonzin Mato
aie Juss area masing-masns, ea
~ tilat_.0,02%.:
—Morfomem comer yor | menjelas k kon ‘indeks. “panyalenye
Female fur Pe peu luas. Das adalah. Kererums..Dpamane
daze “alan... Nila, Kerap axon DArainage
'P Bendany a ede fa AA avaghueg ga boise “Truc si pilas sian
kedalam _ wtl Jaya one nehany. Cfnonen | 2007 » delom
| Adaya 1008 ).: ‘Keraparen Preanase... Ceindiri dlea n ber-
lai tendah.. apabila aluc sungat | meleuati boian deny
an resisienst yang. Lewis » Semen “alan dikarakan_, wit _ fernilai, £19). arab meleumn | Beutuen yar, \rodap air
oe Aaah, toes). Tendagar.
we “eda ‘(2003) eben. Aedausze indeks _ yn alcan ber-
ve lad Feel pad kondut, gpeleat. 29 fpr
an C osrodarsono.. Aan...
arsenal 2208). Ponauruan,.DAS. 0 uenraton
. melalui. Vs Crroulecin Core Yar jamhal alam ha _ Ine , ‘nif “Re. ‘dan DAt. Bene dung actalch 2:518-
- “Uneali ‘Marode. Lemnuscare. ow nironk , “beunilar _.
2) 2.8 -
ne seneceeneceenees 3 BeDyke rite cis “A Nail —D FETT LEE tot Yow Dy t+ DXe a 5 re C corm
"LQAS. ailoarast, Big “ wowupovbauibon OR YAN. ada di Buoy wiloyal |
. 2 Dalaw. menganilisss lea 7 “PORANDeK “yorpomers - ta, clo lowcden
Ti joa a 2 gee ia galing
gan Elevasi Rata- rain DAS Bendungan.
[Kelas Elevasi (m) |Luas (Km2) Kumulatif Di Atas Limit] %_ Elevasi Limit Bawah
525-550 - 0.13 5.74 100.0 55 |
ss 550-575 | 0.30 5.61 97.8 550 575-600 1.16 5,32 92.6 575 600-625 - 0.39 4.16 72.5 600 seesnseens 625-650 . 0.20 3.77 65.7 625
—__| _650-675 0.27 357 62.1 650 as
675-700 0.66 3.30 57.5. 7 ie i serene 700-725 0.34 2.64 46.1 700 ee
725-750 - 0.41 2.30 40.1 75 fee 750-775 0.22 1.89 33.0 750
= 775-800 0.31 1.68 29.2 775
—— 800-825- = Sr
a 825-850 0.25 1,13 19.7 825 eoesit
850-875 0.20 0.88 15.3 850 875-900 0.17 0.68 11.8 875
900-925 0.14 0.50 8.8 900. fee
925-950 0.08 0.36 6.3 925
950-975 0.02 0.28 5.0 950
975-1000 0.08 0.27 AT 975
1000-1025 0.05 0.19 3.3 1000 inseseeee 1025-1050 0.03 0.14 2.5 1025
1050-1075 0.05 0.11 2.0 1050 1075-1100 0.02 0.07 11 1075
1100-1125 0.05 0.05 0.9
1100
1200 TTT TT t
1100 -#
1000 ~~
900 ~~
Elevasi
(m)
700 =
600 ~~
500Oe
oat bat &
i
ea 5 can inendeecnfinen
dinette
dea
00 6010.0 20.0 «30.0 40.0 50.9 60.0 70.0 80.0 90.0 100.0
Luas(%) ,
Gambar 1. 2 Kurva Wipsomert Nilat Medan tlevasi
DAS Bendungan
ketereugars Tate |?
Sh. apa ? SL. ¥ apa?
untuk mencari vilai median clevasi, puatlal kh
pada ouwlou % dengan aque 5O7 \eevudian tank lures Winggs wemorong Aan wewmbelok ve
Bawbu Y-
Tabet... Rerhieungan. titik. pemak. DAS. Bendung....
__sumbu ¥ (a) dan sumbuX CB) vcvccusmemmmnn
cee eusens co tgeeccecgearessssssppsasssnesssssseseenensgrsssetssesetet eset aaananyseceeaaeanecencananesesanerancee eee see eee eee ee TTT
Fyi) mi | vini| = [ xi | ni | Xin
: peel 1
3] maka yang menjadi
4 bk bert adalah.
{a6 Koordimat_ (42,77 40.)
n BS N |e Pin
fs
nl je ho Oo
~ mae
|lined & Hi 00 & |
- =wo | a cols [|| nD a 8
_
co
a a PE LS fae~
NO keoO
ld fe fofo fle fu lesfeolanlnla~
Mm6 96 fon Tot | 105 | 1336 scccccueeuunauenestaaancencssan esnecsessnanasenqnedonssscancescusnsnsen genet enconruwel Tot | 105 | 1047|...| Rata-rata
Rata-rata ( b)
i
oie Be The 06:12, ope fF connnnsnnnnsnn
So: “Hee: hie” senaenee es enana ‘ge 2 "Terres: ane Secieverwerxwnoerens
“0 5)
- “has + Ketinggion poda jak | 085 Lp
dlkete — Ine kevinegion, oder O19 Ls
Bb. See komen nla Ranier sungal.¢ ses
omens Shit tnggh beda ana 2 Kontur
met cungal antar 2 vonrur
suesaueauyeuauadendensnacsenursaesnceeneessesnennse punaeu segue en seegs se eeesegne cee gge ote oEC TESTS
ceveccobepeesscenscsssrescecsece@assunusecrpensaeesessusianenaurereggeegennaraeneannee se
UCU LEW OSWxOaaa TENURED NA OAM MEAN TRA A ORR ENeNRNO THEN nan Sa ORERET EUS Pome OREN sinned Se TES THOT RESET ON TRAE ES eae EA AREA SE EEE
detniSee aha ded ke ee LaWhNNe ves che coemue re LenRanT aeeen eRe SRE ara a Runna ae weelatn nnd y (NEOUS TESS LIEW ETC AE ep tan RRR EA ER SATA REALS ER ENE rn ed
Ci a A s b eager nce REE
0.025 0. 2500 6. 5625 0. 00095 ART EMRE RR Ree eT eee ee ee eco ea eee Ee ‘
9.025 0.3125 | 6.5625 | 0.00119 |ecsscce cesses srserseerieceeseeaeeeerenesssnesrnesiecnereressereany ses
—}—0.025—} 1.0000 _| 6.5625 0.00331 : ee feet sere
0.025 | 0.2500 | 6.5625 | 0.00095
0.025 | 0.3125 | 6.5625 | O.00LIg bre intrnnrnrrmnermemenencntn : 0.025 | 0.3125 | 6.5625 | 0.00119 [oc esecccsesscsecsecsrssrssnssnsssesessesecsesesnnennssnssseeesaneasees mpithiness coveenennnnnes tte E
o 025 0. 8125 6. 5625 0. 003 10 ve esesepensccererverestsuecumencareenregeecasseuaceumpartengerees seer teenereee Yevesesneratennennn en ee
SS I eS I —EEEEE——————————E————————e
- : 0.00143 weve eeeeeusenseeeeeseesGteueeaenetttenensctesepenaatttta genase veuatnne
0.025 | 0.2500 | 6.5625 | 0.00095 [ucsscccssscsssssesseresseseessesssssnssnssnsesseneessessseeseiesssenassns 4
aoe 04875 6.5625 0.00167 veces ceceueennensceeeesseaeseeneenyereeseceeessueunaranngereeecesasseuataungerys © [pte erenennen EEESRSR EP
0.025 | 0.1875 | 6.5625 | 0.00071
0.025 | 0.3125 | 6.5625 | O.00119 frente rriririninrannenntcrnmmannnen 4 0.025 | 0.1875 | 6.5625 | O.00072 [ucssssssesssccsscsessescsssssessssessesssecssesssessnsssssnineatesesssees a
9.025 0.1875 6.5625 0.00071 eee eed Pee Reenee eee eee nee OSs UBSenESeneraaesenecer ses sem nme angareracceecshenaaeT presence Se este
0.025 | 0.2500 | 6.5625 | 0.00095 |" er
0.025 | 0.4875 1 6.5625 | O.00071 prim etecitercereretnrnarrmaramanatn 2 - OPS | OISPS 1 GES | GOO |... ..ssissisisssisssrcrmipsccestnessssiscicncensnesnoennermenes freee
0.025 | 0.1875 | 6.5625 | 0.00071 =“) sagsepegaavenvvemnanenne EOE
0.025 | 0.1250 | 6.5625 | 0.00048 r |
0. 0275 0.0625 6. 5625 0.00024 DRC eNe cena cea eee eeeU ee Ren enaana nena recess Cee asPeES GPR Eee gea mee eeeS Se REE EE EEE
? Panjang
Renee eee eee e ea tent en eae eee eee ene eee EAS SSS POSSESSES EEE EET EPO TOE SHEE HERE sees sen ees see e Ee RESETS EEEFe EF bn ernsmopsrranrmraneosnererecrasxnn nai iE eesoeseaeg asec
| 60.7 15.00
PEERTTRTERTELIL ESTATE RETR Eee ee eee eee eee eee ee eee eee eee
(1c) Panjang DAS ne
duukur dari outlet ke arah batas das dan meng hasilkan
__angka pom x os = 2525 km
Ada 3 nilai yang akan ddapathon
edt We AL diimana We lebae DAS cms eel th # las DAG
FUN CCC TRE OEP e eee ERECT PP RE RON TORENT RULER RONEN MERE E NEE EEE EEE CSE ETE SEE ECE SER SEE ESTERS
SUCRE ENE O EERE See eee et eae eee eee EEE EEE EE EEE EAS SE RNS RE SEES E DEES Dba ete tea nee eee e reas Sew ASS SSE SSE REESE SEE EEESEE EEE EOE TER EE EM EEE eRe ree ee EE EES
een deelolui + Sehngga: 0, BAS gen cn
We = 0,75 b i WL? O26 _
oh ee seems
ceecsrnpeanagSepecuagecevcceGenmecseresenae see eres seunneeeececurneereseurrerrassane ner seee
nee eeeeeeeeense seu creeessunmnraee sen ene