Kesan pembungkusan dan pencahayaan ke atas kualiti buah mangga air(Mangifera aquaea sp. nov.)

KEATASKUALITIBUAH DANPENCAHAYAAN KESANPEMBUNGKUSAN MANGGA AIR (Mangiferaaquaeasp. nov.). NURARINA BINTI ABDULLATIF. DISERTASIINI DIKEMUKAKANUNTUKMEMENUHISEBAHAGIAN DARIPADASYARATMEMPEROLEHIIJAZAH SARJANAMUDASAINS PERTANIANDENGANKEPU3IAN. PROGRAMHORTIKULTURDAN LANDSKAP SEKOLAHPERTANIANLESTARI UNIVERSITI MALAYSIASABAH. 2011.

SUST. e.iNß, 3LE INFORMATION CENTER. :)ý. PUMS 99:1. LI1,2,. UNIVERSITI MALAYSIA SABAH BORANGPENGESAHANSTATUSTESIS. A erAN. JUDUL:. A Eti,. k C/A oc/)Y Iliýaa/Y. IJAZAH: k. /S/ M^. 3AAÖ'ANA. 4. 1Vy6A. A/A. MVAA. AN. CAhYAYAAN iSF)V C.//r EAA. C MAN. Cr A%A S AqyA, B A PA .o e). k. 8A/, V, 2. AA INA @illrTr AAe ci.c 4a r1jc (HURUFBESAR). Mengakumembenadcan tests" (LPSM/ syarat-syantkegunean ecpertibenkut1. 2. 3. 4.. (/sAN. EiOf/(7/AN.. NyA. SAYA:. h UN4A. 6(/A. SESIPENGAJIAN:. FalemM) ini disimpandi PorpueaksenUnivereiti Malaysia Sabahdongan. TesisadalahhakmilikUniversitiMalaysiaSabah. Perpusakaan UnivarsitiMalaysiaSabahdibenerkanmombuatsalinanuntuk tyjuanpengajiansalutja. Perpustakundibenarkanmembuatsehnentealsini sebagai bebenpertukaran antarainstitusi penggjiantinggi. Silo andaken(/). 0. SUET. (Mengandungimaklumtayangbe dajah koselamatan stau kepentinganMalaysiasoperti yangtennaktubdi AKTA RAHSIA RASMI 1972). TERHAD. (MengandungimaklumatTERHAD yangtelahditentukm oleh organisuVbed*,di mang djjeUnkan) Penyelidikan. TIDAK TERHAD. NOAAIC. 1'ERPUSTAKAAII MALAYSIA SABAK 1INIVERSITI. (T. ATANGAN PENULIS). AlamatTotap: NO.. 2 C, JA .cAN A AN(, db AN(:, 3'. S/,2 Q0. h(1A,. c A#(V. PUST M' UNIVERSITI. (TALEl*W! ®ICE6iAW). A"U"3/. ) ß.. M, 0 C/. KETUA PROGRAM HG35HORTIKUITUR i LANSKAP SEKOIAH'ERTMUANLESTARI UNNERSITIW1lAYSIASABAH (NAMA PENYELIA dancop) ý`1. Terikh:. Catatan:. /S-A-/J6"/. Tarikh:. " Potongyangddak berkenaan. Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak yang berkuasa/organisasi berkenaandengan menyatakansebab dan tempoh tesis ini perlu dikelaskansebagaiSULIT atauTERHAD.. Tesis dimaksudkan sebagal tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah dan Sarjana Socara penyelidikan atau disertasi bagi pengajian secarakerja kursus dan Laporan Projek Sarjana Muda (LPSM). PERPUSTAKAAN UMS. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII *1000362825*. JACLYNE SABAH.

PENGAKUAN. Saya akui karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan clan ringkasanyang setiap satunya sudah dijelaskan sumbemya.Saya juga mengakui bahawa disertasi ini tidak pemah atau sedang dihantar untuk perolehi ijazah dari universiti IN atau mana universitiyang lain.. NURARINABINTI ABDULLAUF BRO7110035 13 MEI 2011. il.

PENGHARGAAN. SegalaPujianbagiAllah,TuhanSemestaAlam. Alhamdulillah,bersyukurke hadrat Ilahi kerana dengan limpah rahmatNyadapat saya menylapkankajian IN denganselamatdan jayanya. Pertamasekalisaya ingin merakamkanucapanjutaan terima kasih kepadaEn. Lum Mok Samsebagalpenyeliasaya di atas segalatunjuk ajar dan nasihatsepanjangmenyiapkan kajian ini. Tidak lupa juga kepada penyelia bersamasaya, En Assis Kamu yang sangat banyak membantudan menyokongsaya dalam menylapkankajian saya yang terkini dan juga kajian sebelum ini. Juga tidak dilupakan kepada Puan Devina David yang merangkap sebagalbekas penyeliabersamasaya dl atas sokonganbellau pada kajian yang lepas. Tanpa tunjuk ajar daripada mereka tidakiah saya dapat menyiapkankajian ini dengan jayanya. Saya juga amat berterima kasih kepada ibubapa saya serta keluarga yang banyak membersbantuan terutamanyadarf aspek kewanganserta sokongan moral sepanjang saya menylapkankajiansaya. Saya ingin mengucapkanribuan terima kasih kepada pembantu makmal saya laitu En. Razali,Puan Kristinadan En. Zain yang banyak membantusaya dalam menyiapkan kerja-kerjamakmal. Kepadakawan-kawansayaterutama sekalirakan sebiliksaya laitu AthirahAzmiyang setia menemanisaya ketika saya melakukankerja-kerja makmal serta Nur Hidayah Sajahan yang banyakmengajarsayadalammenganalisisdata. Terima kasih yang tidak terhingga. Terima kasih juga diucapkankepada semua yang membantusaya secaratidak langsung.Sesungguhnyapengorbananyang kalian lakukan terhadapsayahanyaTuhanyang dapat membalasnya.. NURARINABT ABDULLATIF BR07110035. Iii.

DIPERAKUKAN OLEH. EN.LUMMOKSAM (PENYELIA). KETUAPROGRAM HG35HORTIKULTUR i LANSKAP PERTAWAN SEKOIAH LESTARI ý IMLAYSIA WM UIMVERSITI. %'. 2.. -. EN.ASSISKAMU (PENYELIA BERSAMA). 3.. EN. DIMMERJIMMY (PEMERIKSA1). 3.. DR ABDULRAHIM BIN AWANG (PEMERIKSA2). 4.. Lecture /Academic School Of Sustainable i iniversit+ ylala,, c. Advisor "g -irultur6 ,, ; a,, ýh. DR AbDUL RAHIMBIN AWANG Pensyarah I Penasihapkad SekolahPertanianLestarl UniversißMalaysiaSabah. PROFMADYADR MAHMUDH] SUDIN (DEKAN). ASSOCIATHROF. DR MAHMUD2ÜDI DEAN SCHOOL OFSUSTAINABLE AGRICULTURE SABAH UNNERSITI MALAYSIA. Iv.

ABSTRAK Kajianyang dilakukanadalah mengenaikesan pembungkusandan pencahayaanke atas kualiti buah mangga air (Mangiferaaquaea sp. nov.) Sebanyakempat jenis kombinasi rawatan diuji ke atas buah mangga air iaitu rawatan pertama (T1), mangga air tidak dibungkusdenganbeg bungkusanpolietilenadan disimpandalamkawasangelap, rawatan kedua(T2), manggaair dibungkusmenggunakanbeg bungkusanpolietilenadan disimpan dalamkawasangelap, rawatanketiga (T3), manggaair tidak dibungkusdan disimpandi kawasanbercahayadan rawatan keempat (T4), manggaair dibungkusdan disimpan di kawasanbercahaya.SemuarawatanIN disimpandalambilik makmaldengansuhu sekitar 24 hingga 27 °C dan kelembapan relatif adalah 60 hingga 75 peratus. Uma jenis parameter digunakandalamkajian ini laitu kualitivisualbuah, min peratuskehilanganair, min peratus kandunganpepejal terlarut, min peratus asid tertitrat dan min nilai pH. Analisisdata menggunakanANAVAsatu hala mendapatimin peratuskehilanganberat dan peratus kandungan pepejal terlarut menunjukkanterdapat perbezaanbererti ke atas empat rawatan manakalamin peratus asid tertitrat clan nilai pH menunjukkan tiada perbezaanbererti berlaku ke atas empat rawatan. Hasil eksperlmenmendapatibahawa rawatan pembungkusandan tanpa pencahayaandapat mengekalkankualiti visual yang baik ke atas manggaair berbandingrawatanlain. Rawatantanpa dibungkusmenunjukkan peratuskehilanganberat dan peratus kandunganpepejalterlarut yang tinggi berbanding rawatanyang dibungkus.Rawatanpencahayaanmenunjukkanperatus kehilanganberat dan peratus kandunganpepejalterlarut lebih tinggi berbandingrawatanyang disimpan dalam keadaan gelap. Walau bagaimanapun, kesan cahaya dan pembungkusan dipengaruhioleh faktor suhu dan kelembapanrelatif bilik makmal. Rawatandua (T2), mangga air dibungkusmenggunakanbeg bungkusanpolietilena dan disimpan dalam kawasangelap merupakanrawatanyang lebih balk antara semuarawatankeranarawatan tersebut lebih mengekalkankualitiyang baik berbandingrawatanyang lain.. V.

ABSTRACT This research was undertaken to study the effect of packaging and lighting on the postharvest quality of 'mangga air', (Mangifera aquaea sp. nov.). There were four combination of treatments being on 'mangga air'. The first treatment where the 'mangga air' was not packed with the polyethylene bag and kept in the dark. The second treatment was where the 'mangga air' was packaged with the polyethylene bag and kept In dark condition. The'mangga air' in the third treatment was not packed and then exposed to the light and the fourth treatment where the 'mangga air' was packed with polyethylene bag and exposed to light. All the treamtents were kept under room temperature of between 24 and 27 °C with relative humidity of between 60 and 75 percent Five parameters were used: fruit visual quality, percentage mean of weight loss, percentage mean of soluble solid concentration, percentage mean of titrate acid and the mean value of pH. The data were analzyed using one way ANOVA. The findings showed that the percentage mean of weight loss and soluble solid concentration showed significant difference to four treatments whereas percentage mean of titratable add and the mean value of pH showed no significant to the treatments. The result showed that the treatment using packaging and exposed In the dark was able to maintain the good visual quality of 'mangga air' compared to other treatments. The treatment without packaging showed higher percent of weight loss and soluble solid concentration compared to packaged treatment. The lighting showed higher percentage of weight loss and soluble solid concentration compared to fruits kept in the dark condition. However, these two factors, lighting and packaging, were Influenced by the temperature and relative humidity of laboratory room (SPL 1). Treatment two, fruit packaged and kept in the dark is better treatment because this. treatmentmaintainthe goodqualityof'mangga air' fruits comparedto other treatment. V. ti.

ISI KANDUNGAN Muka Surat ii ill Iv V vi vii viii Ix x. Kandungan PENGAKUAN PENGESAHAN PENGHARGAAN ABSTRAK ABSTRACT SENARAIKANDUNGAN SENARAIJADUAL SENARAIRAJAH SENARAISIMBOL, UNIT & SINGKATAN PENDAHULUAN. BAB 1. 1.1 1.2 1.3 1.4. 2 3 4 4. Pengenalan Permasalahan Kajian ObjektifKajian HipotesisKajian. BAB 2 ULASAN KEPUSTAKAAN 2.1 Buah Mangga 2.1.1 Gri-ciri Mangga. 2.2. a. Pokok b. Bunga C. Buah 2.1.2 Industri Manggadi Malaysia 2.1.3 Varieti BuahManggadi Malaysia KualitiBuahManggadan Impaknyake atas KesanPembungkusan dan Pencahayaan 2.2.1 KeadaanLuarandan Kerosakan 2.2.2 KualitiFizikal a. Wama b. Saizdan Berat. 7 8 9 9 11 12. 2.2.3 2.2.4. 20 21 21 22 23. BAB 3. 3.1. 5 6. Nilal Pemakanan Kualiti Kimia a. KandunganJumlah PepejalTeriarut b. Kandungan Asid Tertitrat c. pH. 13 14 15 18. BAHAN DAN KAEDAH. Bahan 3.1.1 SampelKajian 3.1.2 BahanKimia. 24 24 24. vi.

3.2. 3.1.3 PlastikPolietilena 3.1.4 RuangTerangdan Gelap Kaedah 3.2.1 KaedahRawatan 3.2.2. 3.3. 25 25. Rawatan Pembungkusan a. b. Rawatan Pencahayaan KaedahAnalisis. 26. KualitiVisualBuahMangga a. b. KehilanganBeratBuahMangga Penentuan KepekatanPepejalTerlarut C. d. PenentuanpH BuahMangga PenentuanKeasidanTertitrat e. RekabentukEksperimendan AnaiisisStatistik. BAB 4 KEPUTUSAN DAN PERBINCANGAN 4.1 PenilaianVisual ke atas Wama clan Keadaanbuah 4.2 Kesan Rawatan Ke Atas Kehilangan Berat 4.3 Kesan Rawatan Ke Atas Kandungan Pepejal Terlarut 4.4 Kesan Rawatan Ke Atas pH. 4.5 BAB 5. KesanRawatanKeAtas KeasidanTertitrat. 27 28. 30 37 39 41 42 43. KESIMPULAN. 44 47. RU3UKAN LAMPIRAN A. vii.

SENARAI 3ADUAL. 3adual Muka 2.1 Klonmanggakomersilyang populardigunakanbersertaberat, warna kulit dan isi, kandunganpepejalterlarut dan rasaserta aroma 2.2 Kandungannutrisi buahmangga 5.1 AnalisisANOVAsatu hala ke ataskehilanganberat (g), nilal pH, kepekatan pepejalterlarut (% Brix) dan Asidtertitrat (%) buah manggaair 5.2 Nilai min, sisihanpiawalsertainteraksirawatanke ataskehilanganberat ((Yo),nilai pH, kepekatanpepejalterlarut (% Brix)dan Asid tertitrat. surat 12 25 50 51. (%) buah mangga air. 5.3 Data mentahbagi rawatanke ataskehilanganberat (%), nilai pH, Kepekatanpepejalterlarut (% Brix) dan asidtertitrat (%). viii. 52.

SENARAI 3ADUAL 7adual Muka surat 2.1 KIonmanggakomersilyang populardigunakanbersertaberat, 12 kulit dan isi, kandungan terlarut dan wama pepejal rasaserta aroma 2.2 Kandungannutrisi buahmangga 25 5.1 AnalisisANOVAsatuhala ke ataskehilanganberat (g), dial pH, so kepekatan pepejalterlarut (% Brix) dan Asidtertitrat (%) buah manggaair 5.2 Nilai min, sisihanpiawalserta interakslrawatanke atas kehilanganberat 51 niiai pH, kepekatanpepejalterlarut (% Brix)dan Asid tertitrat (°r6)buahmanggaair 5.3 Data mentahbagi rawatanke atas kehilanganberat (%), nilai pH, 52 Kepekatanpepejalterlarut (% Brix)dan asidtertitrat (%). Ail.

SENARAI RA7AH Muka Surat Rajah 10 2.1 Morfologibuahmanggaberbentuk(a) jorong dan (b) panjang 34 kulit dan buah Ti laitu 4.1 Perubahanwama Ist manggaair padarawatan gelap dan tanpa pembungkusan harf ke 6 (b) hart ke 8 (c) harf ke 10 (d) harf 12 (e) harf 14 (f) hart. 35 Perubahanwama kulit dan ist buahmanggaair padarawatanT2 laitu (a) harfke 6 (b) harf ke 8 (c) harfke 10 gelap dan pembungkusan (d) harf 12 (e) harf14 (f) harf 18 36 4.3 Perubahanwamakulit dan ist buahmanggaair padarawatanT3 laitu harf (b) harf ke 8 (c) hart dan tanpa pembungkusan(a) ke 6 pencahayaan ke 10 (d) hart 12 (e) harf 14 (f) harf 18 37 4.4 Perubahanwamakulit dan Ist buahmanggaair padarawatanT4 laitu (b) harf ke (c) harf ke dan (a) harf ke 6 8 10 pencahayaan pembungkusan d) harf 12 (e) harf 14 (f) harf 18. 4.2. 4.5 4.6 4.7 4.8. Kesan rawatan ke atas kehilangan berat (g) Kesan rawatan ke atas kandungan pepejal terlarut (% Brix) Kesan rawatan ke atas nilai pH Kesan rawatan ke atas peratus asid tertitrat. Ix. 38 39 41 42.

SENARAISIMBOL, UNIT DAN SINGKATAN °Brix. Kandungan peratusan gula di dalam jus buah. °C. Darjah Celsius (Unit untuk mengukur suhu). C02. Gas Karbon Dioksida. cm3. Sentimeterpadu Gram. g kPa. Unit kuantititekananpadakandungangas. mg. Miligram. ml. Mililiter. pm. Micrometer. N. Newton. NaOH. Natrium Hidroksida. 02. Gas Oksigen. SIRIM SSC. Standardsand IndustrialReasearchInstitute of Malaysia KandunganPepejalTerlarut. I:2. TA. AsidTertitrat. ým. FAMA. Lembaga Pemasaran Pertanian Persekutuan. rn Ný -u C N. ýä Ný ý =0. 1. X.

BAB 1 PENDAHULUAN. 1.1. Pengenalan. Pemiagaanbuah-buahantimbul daripada kepentingankomoditi tersebut di dalam diet manusia.Sebagalsalahsatu langkahmenjagakesihatan,buah-buahanmenjadisalahsatu makananyang diambil dalam menu seharian (Wills, 1998). Berdasarkanstatistik yang dikeluarkan pada tahun 2009 oleh Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani, penggunaanper kapita komoditimakananutama bagi buah-buahanadalahtertlnggi laitu sebanyak92.9 kg per orang, diikuti beras laitu 79.6 kg per orang dan sayur-sayuran sebanyak56.4 kg per orang. Angka ini menunjukkan peningkatan pada tahun 2009 berbandingtahun 2008 laitu sebanyak90.5 kg per orang. Statistik pengeluaranbuahbuahanpula adalah keduatertlnggi selepasberasdenganpengeluaransebanyak1.7 juta tan metrikpadatahun 2009berbanding1.6juta tan metrik padatahun 2008. Manggaadalah salah satu buah-buahantropika yang ditanam dan diniagakandi Malaysia.Ini dapat dilihat daripadapenyebarantanamanbuah manggayang pelbagalclan boleh didapati di seluruh pelosok daerah di Malaysia(Zahid, 2002). Tanaman mangga merupakan antara tanaman buah-buahan utama yang terpenting dan buah mangga pernah diberi gelaran sebagai `Raja Buah-buahan'(Richard, 2009). Mangga dijadikan sebagai makanan pencud mulut yang sangat popular dalam kalangan masyarakat Malaysia.Bagi mangga yang digunakan dalam kajian IN iaitu mangga air atau nama saintifiknya Mangiferaaquaeasp. nov. merupakanmangga tempatan yang berasal dad Sabah. Di Sabah,terdapat 19 spesis daripada genus Mangifera lebih dikenali sebagal 'kayu asam' yang mana 15 spesisdaripadanyatelah dikumpulkandan didokumentasikan (Williamdan Lagani1993)..

Selainrasanyayang enak, buah manggaharum baunyasertakaya dengansumber vitamin C, ß-karotin,riboflavin,foliks asid dan mineralyang terdirl daripadakalsium,zink dan fosforus. Kebanyakanbuah mangga dimakan terus, tetapi buah ini boleh juga diprosesmenjadiberbagai-bagaikeluaransepertijem, jell, nektar dan minumanberperasa mangga.Selain Itu, buah manggajuga boleh ditinkan dan dikeringkan.Mangga muda boleh dijeruk dan digunakandalam masakansebagaipenggantlasam,dibuat rojak buah atau dicampurdalamsambalbelacan(Rukayah,1999). Buah mangga merupakanbuah klimakterikiaitu buah yang menghasilkankadar respirasi yang tinggi ketika memasuki peringkat peranuman. Buah mangga biasanya mencapaltahap kematanganyang sesuai dan boleh ditual selepas empat hingga lima bulan pembentukanputik buah bergantung kepada varied dan keadaan persekitaran. Buahmanggabiasanyadituai ketika buah masih berwamahijau dan akan ranum semasa dalam prosespemasaran. Buahmangga mengambilmasa antara enam hingga sepuluh hart untuk ranum di bawah suhu persekitaranyang sesuai dan boleh menjadi terlalu ranumdan rosakketikadisimpandalamtempoh masa15 had (Habib et al., 2009). Perubahanyang berlaku semasa peranumanbuah mangga adalah wama kulit mangga berubah daripada hijau gelap kepada hijau terang atau kuning atau oren (bergantungpada kultivar), wama Isi buah mangga berubah darf putih kepada kuning pucat atau kuning terang kepada kuning keorenan pada semua kultivar, meningkatnya kandungankarotenoiddan berkurangnyakandungankiorofil, berkurangnyakekerasanIsi dan meningkatnyakandunganair atau jus, kadar peningkatandalampenghasilanrespirasi dan etilena, pertukaran kanji kepada gula ringkas disebabkan aktiviti amylase, peningkatan kandungan pepejal teriarut, pengurangan kandungan asid organik dan peningkatansebatian aktif mudah meruap yang memberikanciri aroma kepada buah mangga.PerubahanInilah yang menjadi penunjuk kepada Indeks kualiti buah mangga (Richard,2009).. 2.

1.2. Permasaiahan Kajian. Sifat buahmanggayang mudahrosak menyebabkanprosespengendalianlepastuai buah Inh periu diambil berat dalam memastikan kualiti dapat dipelihara. Semasa proses pemasaranbuah daripada ladang kepada pengguna, buah mangga terdedah kepada berbagalfaktor persekitaran.Faktor tersebut adalahsuhu dan kelembapan. Suhu yang sesualuntuk peranumanbuahmanggaantara 20 °C dan 24 °C dengankelembapanrelatif antara90 hingga95 peratus. Suhu yang tidak sesuai boleh melambatkan atau mempercepatkanproses peranumanmanakalakelembapanyang tidak sesuaiboleh menyebabkankehilanganberat buah manggayang berlebihan(Slaughter,2009). Walau bagaimanapun,di dalam kajian ini, suhu yang digunakanadalahmengikutsuhu bilik makmallaitu antara 23°C hingga 27 °C manakala kelembapan relatif pula lalah antara 60 dan 75 peratus. Suhu dan kelembapanrelatif bilik digunakansebagaimengadaptasikeadaandi kedai rundt serta pasarayayang menjualproduk buah-buahansegar. Buah mangga juga sering terdedah kepada faktor lain semasa dalam proses pemasaraniaitu bahan pembungkusandan cahaya. Maka,adalah amat bersesualanjika kajian ke atas faktor-faktor IN dijalankan untuk meneliäikesannyake atas kualiti buah manggakhususnyabuahmanggaair (Mangiferaaquaeasp. nov).. 3.

1.3. Objektif Kajian. Objektif kajian ini adalahuntuk mengkajikesanpembungkusandan pencahayaanke atas kuaiitibuahmanggaair (Mangiferaaquaeasp nov.). 1.4. Hipotesis Kajian. Berdasarkankepadaobjektif kajian,hipotesisuntuk kajian ini adalahseperäberikut: HO:Rawatanke ataspembungkusandan pencahayaan tidak memberikankesanbererti ke ataskualiti buahmanggaair (Mangiferaaquaeasp nov.) dan pencahayaanmemberikankesanbererä ke atas H1: Rawatanke atas pembungkusan kualiti buahmanggaair (Mangiferaaquaeasp nov.). 4.

BAB 2 ULASAN KEPUSTAKAAN. 2.1. Mangga. Manggaterdin daripadafamili Anarcardiaceae mempunyal62 spesis.Terdapatenam betas spesisdaripada baka Anacardiaceaeyang boleh dimakan tetapi hanya spesis Mangifera caeia,Jack, Mangiferafoetida, Lour, Mangiferaodorata, Griff dan Mangiferaindica, Linn yang blasa dimakan.Di antara keempat-empatspesistersebut, hanya MangiferaIndica, Unn mempunyalpelbagaljenis dan memiliki aroma terpenting yang cukup kuat (Zahid, 2002). Kebanyakanspesis Mangifera terdapat di Asia Tenggara laitu Semenanjung Malaysia,KepulauanIndonesia,Thailand,Indochinadan Filipina(Richard,2009). WalaupuntanamanIN berasal dart Malaysiakeranaadanya pokok manggatelur dan beberapaklon tempatanlain sejakdahulu lags,kebanyakanIdon komersilberasaldart India. KIM tanaman tersebut tersebar dl merata dunla, laitu hampir dl seluruh Asia Tenggara,India, Sri Lanka, Florida, Mexico, Afrika Selatan,Mesir, Sudandan Australia (Rukayah,1999). Penanamanmangga telah bermula sekurang-kurangnya4000 tahun yang lalu. Pada awal pemiagaanbuah ini, pokok mangga berbuahkedl dengan islnya yang nipis(Richard,2009). Buahtersebut boleh didapati pada hart IN di India utara-timur dan di Kepulauan Andaman.Pemilihanbiji yang berkualiti selama beratus-ratustahun telah menghasilkan buah yang lebih besar dengan Ist yang tebal. Manggaadalah simbol budaya dan agama yang sangat penting di India. Perkataanmangga yang digunakan secarameluasnyadi Malaysiadan Indonesiaberasaldarf bahasatamii iaitu 'manga'. PedagangdaripadaIndia kemudiannyatelah memperkenalkan varieti mangga yang berkualiti tinggi ke negara-.

negaradi AsiaTenggara(Richard,2009). Iklim tropika dan subtropikaadalah sangat sesuai untuk tanamanmangga yang boleh tahan terhadap pelbagai keadaancuaca. Pokok mangga boleh tumbuh dengan optimum pada antara suhu 24 °C dan 27 °C dengan taburan hujan di antara 750 mm hingga 2,500 mm setahun dan wujudnya musim kemarau dengan jelas selama satu hingga dua bulan bagi merangsangpokok mangga untuk berbunga. Mangga boleh ditanam di pelbagaijenis tanah terutama tanah dad jenis Hat berpasirdengan pH 5.5 hingga 7.5. Pokokmanggasangat tahan lasak dan dapat hidup di tanah yang berbagaibagai jenis serta tidak memeriukanpenjagaanrapi. Justeru itu, tanaman IN disyorkan ditanam di kawasanyang mempunyaikemarau panjang seperti di utara Semenanjung Malaysiaiaitu di negeriKedah,Perlisdan Kelantan(Rukayah,1999). Mangga boleh dibiakkan menggunakanbiji atau secara vegetatif. Walaupun pembtakanmenggunakanbiji mudah dan murah, la tidak dapat mengekalkanciri-ciri pokok Induk kerana kebanyakanvarieti komersil melalul pendebungaansilang oleh seranggalebah madu, Apis mellifera.Pokokmanggalebih baik diblakkansecaravegetatif keranapokok ini lambat berbuah. Kaedahsandinganmerupakanteknik pembiakanyang digunakan yang mana anak pokok yang digunakan dijadikan sebagal pokok penantl. Kaedahpenanamananak pokok manggadi kawasanpenanamanadalahberukuran60 cm x 60 an x 50 cm denganjarak tanaman lapan hingga 12 meter. Pokok mangga mula menghasilkanbuah dart tahun kedua hingga tahun ke enam bergantungkepada jenis klon. Pengeluaranbuah manggaantara 25 hingga 1000buah per pokok bergantungpada varieti, tempatditanamdan keadaaniklim (Hendrodan Suhaldawati,2002). Kebanyakanvarieti manggakomersiiberbungadan berbuahmengikutmusim iaitu sekaliatau dua kali setahun.Pembungaanyang lebat berlaku selepaskernaraupanjang, laitu pada bulan ]anuari hingga Februars.Pembungaankedua lalah kira-kira pada bulan ]ulai hingga Ogos. Buah dipetik pada bulan Mei hingga Julal dan sekaii lagi pada bulan Novemberhingga Disember.Walau bagaimanapun,ada beberapavarieti mangga yang berbuah tidak mengikut musim, iaitu berbunga dan berbuah sepanjang tahun. Pembentukanbuah yang lebat berlaku pada musim yang agak kering keranakebanyakan 6.

varied manggamempunyaibungayang sangat rentan terhadap penyakitkulat antraknos (Rukayah,1999). 2.1.1. a.. Morfologl Tanaman Mangga Pokok Mangga. Tinggi pokok manggaadalah antara lima hingga 20 meter. Pokok mangga mempunyal batangutama dan bercabangdi bahagianatas. Diameterdahanyang membentukcabang dan ranting lalah tujuh hingga 15 meter. Bentuk pokok mangga adalah tidak khusus kerana pertumbuhan cabang dan ranting yang selalu tidak menentu. Walau bagaimanapun,kebanyakanpokok manggayang rimbun setinggi tiga hingga 10 meter. Terdapat pelbagaibentuk diameter dahan yang membentukcabang dan ranting seperti bulat, menegakke atas, menegakke tepl, berbentuk piramid yang tajam dan piramid yang tumpul tetapi yang paling banyak ditemul adalah bulat. Batang pokok mangga berbentuklurus atau kadang-kadangkuranglurus, silinderdan berdiameter75 hingga 100 cm. Kulit kayu berwamakelabucokiat, memiliki rekahanmemanjang,alur yang besardan mengandungititisan getah mangga(Zahid,2002). MengikutZahid (2002), morfologidaun manggaadalahberbezabagi setiapvaried. Daunmanggaboleh dikiasifikasikanberdasarkankedudukan,bentuk, permukaan,Iipatan, pucuk dan dasar daun tersebut. Daun mangga yang terletak di sepanjang ranting mempunyaljarak yang tidak teratur atau `alternate'. Jenis daun mangga terdiri daripada satu daun atau simple' bagi setiap petiole dan jarak antara petiole adalah satu hingga 1.25 cm. Kedudukandaun mangga terdapat beberapa jenis laitu berkedudukantegak, mendatardan tergantung.Bentuk daun terdirl daripadabentuk lebar, jorong dan sempit. Permukaan daun pula terdiri daripada permukaan yang berombak, berkeriput dan melentik. Pucuk daun terbahagi kepada tiga jenis samadatumpul, rundng dan tajam manakaladasar daun seperti bulat, tumpul, rundng dan tajam. Bahagianatas daun mangga adalah bewama hijau gelap manakala bahagian bawah daun bewama hijau 7.

kekuningan.Daunmanggaberukuransekitar 10 hingga40 cm panjangdan dua hingga 10 cm lebar. Daunmuda bewama ungu kemerahanatau merah hatl akan bertukar menjadi hijau gelap apabilatua. Sistemakar pokok manggaadalahberakartunjang, panjangdan berserabut(Richard,2009). b.. Bunga. Bunga mangga terdapat dalam jambak atau rangkaian. Umumnya jambak bunga berbentuk piramid dengan panjang 12 hingga 49 cm dan diameter 13 hingga 40 cm. Kedudukanbungamanggaterletak di hujung ranting.Setiapjambak mempunyallebih dad 1,000kuntum bunga.Bungapadapangkaljambak selalunyajantan, jumlahnyalebih dart 92 peratusdari jumlah per jambak. Manggamengeluarkandua jenis bunga laitu bunga hermafroditdan bungajantan di hujung tangkai-tangkaiyang dewasa.Bungahermafrodit biasanyamengandungisatu hingga 40 peratus dad jumlah (200 hingga 10,000) bunga pada setiaptangkal. Ovul, laitu garnet betina bunga dart bunga sempumabiasanyatidak subur. Ovulyang subur hanyaberkisarantara lima hingga10 peratus.Butir debungalaitu garnetjantan bungaberbentuksempumatetapi lemah. Hal inilah yang membuatkanhasil buahnyasedikit(Hendrodan Suhaldawati,2002). C.. Buah. Manggaadalahbuah yang hanyaterjadi dari satu bunga dan menjadi sebiji buah. ]enis mangga berdasarkansatu ruang isi atau mesokarpdan satu biji atau endokarp. Buah mangga mempunyaiisi yang tebal yang mana mesokarpnyamempunyalketebalanyang berbeza.Ketebalanmesokarpbergantungpada bentuk, salz,wama, kehadiranserat dan rasa. Umumnya,isi buah lembik, berair dan berserat halus hingga berseratkasar. Buah mangga mempunyaipelbagalrasa daripadamasamsehinggake mans bargantungpada varieti. Kulit buah mangga atau eksokarp buah adalah tebal. Biji buah mangga atau endokarpberkayu,tebal dan berserat.Seratyang terdapatdi mesorkarpterhasildaripada endokarp(Richard,2009).. 8.

Sifat-sifat morfologi buah mangga dikelaskan berdasarkan kepada bentuk, kedudukantangkal, pangkal buah, pucuk buah, lekukan dan paruhnya. Buah mangga terdiri daripada pelbagalbentuk seperti bulat, pendek,jorong, panjang. Panjang buah mangga adalahantara 2.5 hingga 30 cm bergantungpada varieti mangga.Kedudukan tangkal buah manggapula terdapat di bahaglantengah, atau ke tepi. Manakalapangkal buah pula yang terdiri daripada pelbagai bentuk seperti bulat, rata, rundng, condong, beriekukatau berleher. Pucukbuah biasanyaterdiri daripadabentuk rundng, bulat atau mendataryang manalekukan pucukbuah mungkinada sedikit,jelas kelihatanatau tiada lekukan(Zahld,2002). Klorofil, karotin, antocyanin dan xanthophyl/ terdapat dalam buah mangga. Pigment inilah yang menyebabkankulit buah mangga berwama. Kulit buah mangga biasanyaberpigmenthijau, merahdan kuning keorenanbergantungpadavaried mangga. Wama Isi buah mangga juga pelbagai daripada wama putih pada awal kematangan sehingga ke wama kuning keorenansemasa mangga ranum bergantung pada varied mangga.(Richard,2009).. (b). PanjanT.Buah. Rajah2.1. Morfologibuah manggaberbentuk(a) jorong dan (b) panjang. Sumber:. ]abatan PertanianSemenanjungMalaysia(1995). 9.

2.1.2. industbi Mangga di Malaysia. Menurut Jabatan PertanianSemenanjungMalaysia(2009), pada tahun 2007, kawasan penanamanmanggayang utama lalah di Sarawaklaitu seluas1,427.9hektar. Manakaladi SemenanjungMalaysia,kawasanpenanamanutama manggaterletak di Kedah,Perakdan Melakadengankeluasanmasing-masinglalah 1,326.2 hektar, 1,246.3hektar dan 1,262 hektar. Manakaladi Sabahpula, kawasanpenanamantanaman mangga adalah seluas 1,019.6hektar. Daerahutama pengeluarantanaman mangga di Sarawakadalah di Sri Amanmanakaladi Perakterletak di Kerianand BatangPadang.Di Kedahpula, kawasan tanamanmanggayang terluas adalah di KubangPasudan di Melakapula adalah di Alor Gajahdan Jasin.Di daerah-daerahInilahpembekaldan pengeksportmanggamemperolehl manggauntuk dipasarkankepada pemborongdan juga penggunaterakhir (Hendro dan Suhaidawati,2002). Pengeluaranbuah mangga pada 2009 ialah 24,510 tan metrik dengan nilai pengeluaransebanyak RM85 juta manakala pada 2007, pengeluaran buah mangga sebanyak23,334tan metrik dengannilal pengeluaranRM75juta (KementerianPertanian dan Industri Asas Tani Malaysia,2009). Pada tahun 2007, pengeluaranmangga di SemenanjungMalaysialalah sebanyakRM57juta manakalaSabahmenyumbangsebanyak RM6.8juta dan Sarawakpula menyumbangsebanyak RM10.9juta (Jabatan Pertanian SemenanjungMalaysia,2009). Berdasarkanstatistik yang dikeluarkan oleh ]abatan PerangkaanMalaysia(2001), manggadart Malaysiadieksportke Singapura,Bruneidan Hong Kong. Padatahun 2001, nilal eksportmanggake Singapuralalah RM7,465,337dan nilai eksport manggake Brunei pula lalah RM1,535,236.Manakalanilal eksport mangga ke Hong Kong lalah RM38,746. Nilaseksport manggapadatahun 2001terus mengalamipeningkatansebanyak43 peratus iaitu RM9,264,935berbandingtahun sebelumnya.Malaysiaturut mengimportmanggadart Thailand,Filipina,Pakistandan India. Padatahun 2001, Malaysiamengimport27,176MT (MetrikTan) manggayang bemilai RM21.3juta. Thailandmenguasal95 peratusdaripada keseluruhanjumlah import Malaysia. 10.

2.1.2. industri Mangga di Malaysia. MenurutJabatan PertanianSemenanjungMalaysia(2009), pada tahun 2007, kawasan penanamanmanggayang utama lalah di Sarawakiaitu seluas1,427.9hektar.Manakaladi SemenanjungMalaysia,kawasanpenanamanutama manggaterletak di Kedah,Perakdan Melakadengan keluasanmasing-masing ialah 1,326.2hektar, 1,246.3 hektar dan 1,262 hektar. Manakaladi Sabahpula, kawasan penanamantanaman mangga adalah seluas 1,019.6 hektar. Daerah utama pengeluarantanamanmangga di Sarawakadalah di Sri Aman manakaladi Perakterletak di Kerianand BatangPadang.Di Kedahpula, kawasan tanamanmanggayang terluas adalah di KubangPasudan di Melakapula adalahdi Nor Gajahdan Jasin.Di daerah-daerahInilahpembekaldan pengeksportmanggamemperolehi mangga untuk dipasarkankepada pemborongdan juga penggunaterakhir (Hendro dan Suhaidawati,2002). Pengeluaranbuah mangga pada 2009 lalah 24,510 tan metrik dengan nilai pengeluaransebanyak RM85 juta manakala pada 2007, pengeluaranbuah mangga sebanyak23,334tan metrik dengan nilai pengeluaranRM75juta (KementerlanPertanlan clan Industri Asas Tani Malaysia, 2009). Pada tahun 2007, pengeluaranmangga di SemenanjungMalaysialalah sebanyakRM57juta manakalaSabahmenyumbangsebanyak RM6.8juta dan Sarawakpula menyumbangsebanyak RM10.9juta (Jabatan Pertanian SemenanjungMalaysia,2009). Berdasarkanstatistik yang dikeluarkanoleh ]abatan PerangkaanMalaysia(2001), manggadarf Malaysiadieksportke Singapura,Brunei dan Hong Kong. Padatahun 2001, nilai eksport manggake Singapuralalah RM7,465,337dan nilai eksport manggake Brunei pula ialah RM1,535,236.Manakalanilal eksport mangga ke Hong Kong lalah RM38,746. Nilaaeksportmanggapadatahun 2001terus mengalamipeningkatansebanyak43 peratus iaitu RM9,264,935berbandingtahun sebelumnya.Malaysiaturut mengimportmanggadarf Thailand, Filipina,Pakistandan India. Padatahun 2001, Malaysiamengimport27,176 MT (MetrikTan) manggayang bemilal RM21.3juta. Thailand menguasal95 peratusdaripada keseluruhanjumlah import Malaysia. 10.

RWUKAN. Ascension,M. S., Juan, A. T., Consuelo,L, Ana, A. dan Maria, I. G. 2011. Low oxygen levelsand light exposureaffect quality of fresh-cut Romainelettuce. Postharvest Biologyand Technology59: 34-42 Ayala, F., Echävarri,J.F., Olarte, C. dan Sanz,S. 2009. Qualitycharacteristicsof minimally processedleek packagedusing different films and stored in lighting conditions. InternationalJournalFood SdenceTechnology 44: 1333-1343. Ballantyne,A., Stark, R. dan Selman, J.D. 1988. Modified atmosphere packaging of shreddedlettuce.InternationalJournalFood ScienceTechnology23: 267-274. Ben-Yehoshua,S. dan Rodov, V. 2003. Transpirationand water stress. In: Bartz, J.A., Brecht, J.K. (Eds.), PastharvestPhysiologyand Pathology of Vegetable Marcel Dekker,Inc., NewYork, Basel. Bianca,S. D. S., Timothy, J. O.H., Jose dan F. D., Paulo, S. D. S. 2006. Impact of atmosphere,organicadds, and calciumon quality of fresh-cut`Kensington'mango. Postharvestft logy and Technology42: 161-167 Cedllia, M. N. N., Jean, P. E., Mary, R., Sharon,D. dan Khe, V. C. 2009. Environmental conditions encounteredduring typical consumer retail display affect fruit and vegetablequalityand waste. PostharvestBiologyand Tedºnology51: 232-241 Chang-Kul,D., Kazuo, C., Yoshinori, U., Yoshihiro,I. dan Chien, Y. W. 2002. Modified atmospherepackagingmaintains postharvestquality of loquat fruit. Postharvest Biologyand Technology24: 341-348 Deirdre, M. H. dan Adel, A. K. 1999. Controlledatmosphere-InducedchangesIn pH and organic add metabolismmay affect color of stored strawberry fruit Postharvest Biologyand Technology17: 19-32 HabibA. R., Tariq M., ShehlaS. dan EijazH. S., 2009. Effectof Pre-Treatmentsand PolyethylenePackagingon OverallChemicalConstituentsSuchas Sugarsand OrganolepticParameterslike Colour,Texture,Taste and Flavourof ChaunsaWhite Variety of MangoDuringStorage.PakistanJournalof Nutrition8 (8): 1292-1300 Heimdal,H., Kuhn, B.F., Poll, L dan Larsen,LM., 1995.Biochemicalchangesand sensory quality of shreddedand MA-packagediceberg lettuce. Journal Food genre 60: 1265-1268,1276. Hendro Sunarjono,H. clan SuhaidawadIdayu, M.A. 2002. Penanaman21 Jews Tanaman Bushbuahan. KualaLumpur:SynergyMediaBooks 43.

JabatanPertanianSemenanjungMalaysia.1995. an-a i PengenalanKlon Mangga.Kuala Lumpur:JabatanPertanianSemenanjungMalaysia. Jabatan Pertanian SemenanjungMalaysia. 2009. Perangkaan TanamanBuah-buahan Malaysia 2009. Jabatan Pertanian Semenanjung Malaysia. Unit Perangkaan, TeknologlMaklumatclanKomunikasi BahagianPerancangan, labatan Perangkaan Malaysia. 2001. Statistik import clan eksport buah mangga. http://www.statisbcs.gov.my/ 1 Mei 2011 KementerianPertaniandan Industri AsasTani Malaysia. 2009. PerangkaanAgro-Makanan 2009.Putrajaya:Unit PengurusanMakiumatdan Statistik Krahn,T. R. 1977. Improvingthe keeping quality of cut head lettuce. Acta Horticulture 62: 79-92. Lembaga PemasaranPertanian Persekutuan.2002. Penggunaanperkapita bagi buah tempatan.http://www.famaxchange. orgJindex.php.i Mei 2011 Madel, M.I.S., Lima, V.LA.G., M'elo, E.A., Prazeres,F.G., Uma, D.E.S., Souza,A.M. dan Uma, M.S., 2004. Quality evaluationof minimally processedmango cv. 'Espada'. Acta Hort645: 261-265. Majan, P.V., Oliveira, F.A.R., Montanez, J.C. dan Frias, 3., 2006. Development of userfriendlysoftware for design of modified atmospherepackagingfor fresh and fresh-cut produce.Journal Innovative Food ScienceChemicalTechnology8: 84. 92. Mariä, I. G., Encama,A. dan Adel, A. K. 2006. Quality Changesand Nutrient RetentionIn Fresh-CutVersusWholeFruitsDuring Storage.louma/Agricu/tura/ Food Chemisby 54: 4284-4296 Marta, M. C., Maria, A. R. G. dan Olga, M. B., 2008. Effect of packagingconditionson quality and shelf-lifeof fresh-cut pineapple(Ananascomosus)PostharvestBiology andTechnologyS0: (182-189 McDonald,R.E., Risse,LA. dan Barmore,CR. 1990. Baggingchoppedlettuce In selected permeabilityfilms. Ada HorticultureScience25: 671-673. Merry, E. A. T., Yoshinori, U., Yoshihiro, I dan Mitsuko, A. 2003. L-ascorbic acid metabolismin spinach (Spinada oleraceaL) during postharveststorage in light and dark. Postharvest&ology and Technology28 :47-57 Montefiori,M. dan Costa,G. 2005. Effectsof light and temperatureon colour changesIn ripening fruit of Actinidia macrosperma.In: Proceedingof 5"' Int. Postharvest SymponlumEditionActaHorticulture.682, ISHS2005. 44.

Noichinda,S., IGtti, B., Chalida,M., Thitima,N. dan Saichol,K. 2007. Ught during storage preventslossof ascorbicadd, and Increasesglucoseand fructoselevelsIn Chinese kale (Brassicaoeraceavar. alboglabra). FbstharvestBiologyand Technology44 :312-315 Olarte, C, Sanz,S., Echävarri,J.F. dan Ayala, F. 2009. Effectof plasticpermeabilityand exposureto light during storageon the quality of minimallyprocessedbroccoliand cauliflower.JournalFoodSdenceTechnology42: 402-411. Pantastico,ER.B. 1995. PöstharvestPhysiology,Handlingand Utilizationof Tropicaland SubtmplcalFruits and VegetablesWestport Connecticut,U.S.A.: AVI Publishing Company,INC. PusatPembangunan PemiagaanPertaniandan Makanan,2010. KlonmanggaPopulardi Malaysia.http: //www.agribdc.gov.my/mango.1 Mel 2011. Richard,E.L 2009. TheMangoSecondEdition,Botany,Pvducrion and Uses London,UK.: CABInternational Rukayah,A. 1999. Buahbuahan Malaysia.Selangor Darul Ehsan: PercetakanDewan Bahasadan Pustaka Sahadevan,N. 1993.AsianPaslflcPanoramaTheExoticfruits of Malaysia.PetalingJaya. SahadevanPublicationsMalaysia. Sanz,S., Olarte, C., Echävarri,J.F. dan Ayala, F. 2007. Influenceof exposureto light on the sensorialqualityof minimallyprocessedcauliflower.JournalFW Silence 72: S12-S18 Scheumann,V., Schoch, S. dan Rudiger, W. 1999. Chlorophyll b reduction during senescence of barleyseedlings.Planta209: 364-370. Simkin, A.J., Zhu, C., Kuntz, M. dan Sandmann,G., 2003. Ught-dark regulation of carotenoid biosynthesisin pepper (Capsicum annuum) leaves. Journal Plant Physiology160: 439-443. Slaughter, D.C. 2009. Methods for Managementof Ripeningin Mango: A Review of Literature.Davis:Universityof CaliforniaPress Smyth, A.B., Song,J., Cameron,A.C., 1998. Modifiedatmospherepackagedcut Iceberg lettuce: effect of temperatureand 02 partial pressureon respirationand quality. JournalAgncu/turalFoodChemistry46: 4556-4562. Tanaka, A., Tanaka, Y., Takabe, T., Tsuji, H. 1995. CalciumInducedaccumulationof apoproteinsof the light-harvestingchlorophylla/b protein complexIn cucumber cotyledonsIn the dark. PlantSdence105: 189-194. 45.

Tefera, A., Seyoum,T. dan Woldetsadik,K. 2008. Effectsof disinfection,packagingand evaporativelycooled storage on sugar content of mango. African Journal of Biotechnology7 (1): 65-72 Victor, R., Tayfun,A., Jacob,P., Beatrice,N., Jong,J. K. dan Shimshon,B. Y. 2000. Effect of combined applicationof heat treatments and plastic packagingon keeping qualityof 'Oroblanco'fruit (Clow grandisL._C paradislMacf.) PostharvestBiology and Technology20: 287-294 VisasBoas,B.M., Nunes,E.E., Fiorini,F.V.A., Lima, L.C.O., Vilas Boas,E.V.B. dan Coelho, A.H.R., 2004. Avallac"ao da qualidadede mangasTommy Atkins' minimamente Rev.Bras Fivtic 26: 540-543. processadas. William, W. W. Wong dan Lagani, S. 1993. Wild Fruit Project In Sabah. 3abatan Pertanlan Sabah: Ulu Dusun Agriculture ResearchCentre, Sandakan.. Will, R.B.H., McGlasson, W.B., Graham,D., Lee,T.H. dan Hall, E.G. 1998. Posmarvest. " An Introductionto the Physiologyand Handlingof Fruits and Vegetab/esrKensington NSWAustralia:NewSouthWalesUniversityPress Zahid, W. 2002. Mangga, Kaedah Penanaman, Pengenda/! an Lepas Tual dan Pemasarannya. KualaLumpur:SynergyMediaVentures Zalnon, M. A., Lleng-Hong,C., Muthusamy,M. dan Hamid, L. 2004. Low temperature storage and modified atmospherepackagingof carambolafruit and their effects on ripening related texture changes, wall modification and chilling Injury symptoms.PostharvestBiologyand Technology33 : 181-192 Zhou,Y: H., Zhang,Y. Y., Zhao,X., Yu, H. J., Shi, K. dan Yu, J. Q., 2009. Impact light variationon developmentof photoprotection,antioxidants,and nutritional of in value LactucasadvaL JournalAgriculturalFooda emistzy57: 5494-5500. 46.