Perubahan ciri fizikal dan kimia medium mesokarpa kelapa sawit selepas satu kitaran penanaman cili secara fertigasi

PERUBAHAN CIRI FIZIKAL DAN KIMIA MEDIUM MESOKARPA KELAPA SAWIT SELEPAS SATU KITARAN PENANAMAN CILI SECARA FERTIGASI. RAJA YUS AEIDE BIN RAJA SALLEH. DISERTASI INI DIKEMUKAKAN UNTUK MEMENUHI SEBAHAGIAN SARIPADA SYARAT MEMPEROLEHI IJAZAH SARJANA MUDA SAINS PERTANIAN DENGAN KEPUJIAN. PROGRAM HORTIKULTUR DAN LANDSKAP FAKULTI PERTANIAN LESTARI UNIVERSm MALAYSIA SABAH 2018.

PUMS99:1. UNIVERSITIMALAYSIA SABAH BORANG PENGESAHANTESIS. JUDUL: WRS,1WO". fi7AtCpjt-. Gi2I. pArJ. %Ctrn(A' r2201uM. VO-ICPc BýTN ic (T-prrLlý fýºý rrwrraßý GtU. 9Pßtf. IJAZAH :. iARJý'. SAYA: YLýý. NA'. ýfý. 4WOA. J'ýn1. f-i. OEM'A", JtnN. MaOKA"A. fý'r,ý-A. C k.F.j7u ý. {Ou"7ý ). i/Ný. 4-09ý aAu, EFi' SESIPENGAJIAN :. "(01. (HURUFBESAR) Mengaku membenarkan tesis *(LPSM/Sarjana/Doktor Falsafah) ini disimpan di Perpustakaan Universiti Malaysia Sabah dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut: -. 1. Tesisadalah hak milik Universiti Malaysia Sabah. 2. PerpustakaanUniversiti MalaysiaSabahdibenarkan membuat salinan untuk tujuan pengajian sahaja. 3.. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran antara institusi pengajian tinggi.. 4. Sila tandakan (/). ,.. ýý ar " IýV".. _ýc'.:: v ... _ý`ý.. "^ý "'?. SULIT. (Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatanatau kepentingan Malaysia seperti yang termaktub di AKTARAHSIARASMI1972). TERHAD. (Mengandungi makiumat TERHADyang telah ditentukan oleh organ isasi/badan di mana penyelidikan dijaiankan). TIDAKTERHAD. NÜRULAINBINTI ISYAIL PUSTAKAWANKANAN PENULIS) (TANDATANGAN Alamat Tetap:. (TIOMwAWeýýwMi. 7. ROSM-AH'MURDAD NPE STARAN fAIQlUi PERTANWN LESTAR!UUS. (NAMA PENYELIA) /6 TARIKH: (/1%. TARIKH:. Catatan: "Potong yang tidak berkenaan. `Jika tesis ini SULITdan TERHAD,sila lampirkan surat daripada pihak berkuasa/organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu dikelaskan sebagaiSULITdan TERHAD. 'Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafahdan SarjanaSecaraPenyelidikanatau disertai bagi pengajian Projek SarjanaMuda (LPSM). secara kerja kursus dan Laporan.

PENGAKUAN Saya akui bahawa karya ini adalah hasil saya sendiri kecuali sumber atau fakta yang setiap satunya telah saya jelaskan sumbernya.Saya juga mengakuibahawa disertasi ini tidak pernah atau sedang dihantar untuk perolehi ijazah dari universiti ini atau mana-manauniversitiyang lain.. RAJAYUSAEIDEBIN RAJASALLEH BR14110069 29 NOVEMBER 2017. 11.

DIPERAKUI OLEH. 1. Pn Rosmah Binti Murdad Z-77. PenyeliaFYP. ndatangan dan cop ROSMAH MURDAD. PENSYARAH FAKULTI PERTANUIN Lf8UM1ums. III.

PENGHARGAAN. Assalamualaikumdan salam sejahtera. Alhamdulillah,bersyukur saya ke hadrat Ilahi dengan limpah kurnia-Nya yang telah memberi kekuatan dan kesihatan yang balk kepadasaya untuk menjalankandan menyiapkandisertasiini. Sayaingin mengambilkesempatanini untuk mengucapkanjutaan terima kasih kepada penyeliakajian saya iaitu Puan RosmahMurdad, pensyarahFakulti Pertanian Lestari, UniversitiMalaysiaSabahatas bimbinganserta doronganyang telah memberi semangatclan nilai-nilaiyang membinakepadasaya bagi menyiapkankajian ini. Sayajuga ingin merakamkanribuan terima kasih kepada kedua ibu bapayang sangat saya cintai. Kata-kata semangat daripada mereka yang sentiasa tidak jemu mendengar rintihan anaknya telah memberi keyakinan dan motivasi yang tinggi kepadadiri saya dalammenyempurnakantugasanini. Dan tidak lupa juga kepada rakan-rakan, staf Fakulti Pertanian Lestari yang sentiasamembantusaya.Saya berharapsemogasegalapengalamandan pengetahuan dalam menyelesaikandisertasiini dapat sayajadikan pengajaranuntuk masahadapan.. iv.

ABSTRAK. Kajian ini dijalankan untuk melihat keupayaan bahan buangan sawit iaitu serat mesokarpa untuk dijadikan medium penanaman kultur tanpa tanah. Medium penanamanyang digunakan di dalam kajian ini adalah habuk sabut kelapa sebagai medium kawalan. Mesokarpa yang direbus dan mesokarpa tidak direbus adalah medium rawatan. Potensi medium mesokarpa ini dikaji melalui perbandinganyang berlaku kepadaperubahanciri fizikal, kimia dan biologi mediumpenanamancili secara fertigasi selama satu kitaran penanaman. Kajian ini mempunyai 12 rawatan termasukian rawatan kawalan iaitu T1 (habuk sabut kelapa), seterusnyarawatanT2 (habuksabut kelapa+ 5% EM),T3 (habuk sabut kelapa+ 10% EM), T4 (habuk sabut kelapa + 15% EM), T5 (mesokarpa),T6 (mesokarpa + 5% EM), T7 (mesokarpa + 10% EM), T8 (mesokarpa + 15% EM), T9 (mesokarpa direbus), T10 (mesokarpa direbus + 5% EM), T11 (mesokarpadirebus + 10% EM)dan T12 (mesokarpadirebus + 15% EM). Kehadiran mikroorganismaberfaedah dalam kajian ini adalah untuk menguji keberkesanandan keupayaannyauntuk memperbaikistruktur medium. Reka bentuk bagi kajian ini adalah CompletelyRandomizedDesign (CRD)dan Data yang diperolehi telah dianalisisdengan Minitab versi 16 statistical software untuk menguji kesan rawatan terhadap ciri fizikal, kimia dan biologi medium. Hubungan ini dapat diperolehi menggunakanAnalisis Varians (ANAVA) dan kesan yang disignifikasikan dengan ujian Tukey. Parameteryang dikaji adalah, ketumpatan pukal, peratusan peganganair, peratusanjumlah liang udara, peratusanpengecutan,pH, EC,peratusan nitrogen dan peratusan karbon. Bedasarkankeputusan kajian yang dijalankan, tiada perbezaan ketara antara medium mesokarpa dengan habuk sabut kelapa untuk parameterketumpatanpukal dan peratusankarbon. Rawatanmesokarpamenunjukkan terdapat perbezaan signifikan (p<0.05) pada parameter bacaan pH, peratusan peganganair, peratusanjumlah liang udara, peratusan pengecutan,bacaan EC,dan peratusan nitrogen. Kegunaan EM (mikroorganisma berfaedah) menunjukkan perubahankepadakeadaanmediummesokarpadan mediumhabuksabut kelapa.Oleh itu, kajian ini dapat menunjukkan penggunaan EM dapat membantu untuk mengekalkanmediummesokarpauntuk menggantikanmedium habuksabut kelapa.. V.

CHANGE IN PHYSICAL AND CHEMICAL IN MEDIUM MESOCARP AFTER ONE CYCLE OF PLANTING CHILLI BY FERTIGATION ABSTRACT. This research is conducted to make the waste product of oil palm which is the mesocarp as one of the soilless culture medium. The control treatment in this research is cocopeat as the planting medium. And the treatment is untreated mesocarp and boiled mesocarp. The potential of the mesocarp medium is measured based on the comparison of the physical, chemical and biological properties of the media through fertigation system for one planting cycle. This research contain 12 treatments including the control Tl (cocopeat). Then, the second treatment, T2 (cocopeat + 5% EM), T3 (cocopeat + 10% EM), T4 (cocopeat + 15% EM), TS (mesocarp), T6 (mesocarp + 5% EM), T7 (mesocarp + 10% EM), TS (mesocarp + 15% EM), T9 (boiled mesocarp), Tl0 (boiled mesocarp + 5% EM), TU (boiled mesocarp + 10% EM) dan T12 (boiled mesocarp + 15% EM). The usage of effective microorganism in this research, is to test the effectivity of the EM to repair the structure of the medium. Completely Randomized Design (CRD) is used for this experiment and Minitab version 16 statistical is used to analyse the data. Two way ANOVA is used for this experiment to find the significant value by Tukey test. The parameters are bulk density, percentage of pore space, percentage of water retention, percentage of shrinkage, pH, electro conductivity, percentage of nitrogen and the percentage of carbon. Based on the study, there are no significant difference between mesocarp and cocopeat for bulk density and carbon percentage reading. Then, for the other parameters, there are significant difference between mesocarp and cocopeat treatment. Compare to the control treatment, mesocarp medium with the addition of EM shows positive result. This shows that EM can help to maintain and boost the mesocarp medium.. vi.

ISI KANDUNGAN Kandungan. Halaman ii iv v vii x xii xiv xv. PENGAKUAN PENGHARGAAN ABSTRAK ISI KANDUNGAN SENARAIJADUAL SENARAI RAJAH SENARAI FORMULA SENARAI SINGKATAN BAB 1 PENGENALAN 1.1 Pengenalan 1.2 Justifikasi Objektif 1.3. 1.4. 1 3 3 3. Hipotesis. BAB 2 ULASAN PERPUSTAKAAN Cili 2.1. 2.2 2.3. 2.4 BAB 3 3.1 3.2 3.3. 2.1.1 PengenalanKepadaCili 2.1.2 KematanganON 2.1.3 KandunganNutrisi 2.1.4 JenisSeranggaPerosakdan PenyakitTanamanCili SistemFertigasi 2.2.1 Kaedahpenanamanfertigasi MediumTanaman 2.3.1 Ciri-CiriMediaTanpaTanah 2.3.2 HabukSabut Kelapa(cocopeat) 2.3.3 Sifat KimiaHabukSabut Kelapa 2.3.4 Ph 2.3.5 Elektro konduktiviti(EC) 2.3.6 Mesokarpa 2.3.7 Ciri fizikal Mesokarpa 2.3.8 Ciri KimiaMesokarpa 2.3.9 Ciri BiologiMesokarpa MikroorganismaBerfaedah 2.4.1 KandunganMikroorganismaBerfaedah(EM). 4 4 6 6 7 9 9 11 11 13 13 13 14 16 17 18 18 19 20. METODOLOGI LokasiDanTempohKajian BahanKajian KaedahKajian 3.3.1 Ujian TerhadapMikroorganismaBerfaedah(EM) 3.3.2 PenyediaanKawasanDan SistemFertigasi 3.3.3 PenyediaanPolibegDan MediumTanaman 3.3.4 PenyediaanAnak Benihdan Pemindahanke Polibag 3.3.5 PenyediaanLarutanBaja 3.3.6 PenanamanAnak Pokok. 21 21 22 22 22 23 24 25 25. vii.

3.3.7 PenyiramanDan Pembajaan SistemFertigasi 3.3.8 Penyelenggaraan 3.3.9 PengawalanRumpai 3.3.10 Kawalan Penyakit Dan Perosak 3.3.11 Penuaian Hasil. 3.4 3.5 3.6. 3.7. Rawatan RekabentukKajian Parameter 3.6.1 KetumpatanPukal(Bulk Density) 3.6.2 PeratusPengecutan 3.6.3 PeratusJumlahLiang Udara 3.6.4 PeratusPeganganAir 3.6.5 ph Medium 3.6.6 ElektroKonduktiviti,EC 3.6.7 PeratusanKarbon 3.6.8 PeratusanNitrogen AnalisisData. BAB 4 KEPUTUSAN. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6. 4.7. 4.8. KetumpatanPukal 4.1.1 Kesanmediumterhadapketumpatanpukal 4.1.2 kesanEMterhadap ketumpatanpukal 4.1.3 kesanmediumdan EMterhadap ketumpatanpukal Peratusanjumlah Jiangudara 4.2.1 Kesanmediumterhadapjumlah Jiangudara 4.2.2 kesanEMterhadapjumlah Jiangudara 4.2.3 kesanmediumdan EMterhadapjumlah Jiangudara Peratusanpeganganair 4.3.1 kesanmediumterhadapperatusanpeganganair 4.3.2 kesanEMterhadap peratusanpeganganair 4.3.3 kesanmediumdan EMterhadap peratusanpeganganair Peratusanpengecutan 4.4.1 kesanmediumterhadap Peratusanpengecutan 4.4.2 kesanEMterhadap Peratusanpengecutan 4.4.3 kesanmediumdan EMterhadap Peratusanpengecutan Nilai pH 4.5.1 kesanmediumterhadap Nilai pH 4.5.2 kesanEMterhadap Nilai pH 4.5.3 kesanmediumdan EMterhadap Nilai pH Nilai Elektrokonduktiviti 4.6.1 kesanmediumterhadap Nilai Elektrokonduktiviti 4.6.2 kesanEMterhadapNilai Elektrokonduktiviti 4.6.3 kesanmediumdan EMterhadap Nilai Elektrokonduktiviti PeratusanNitrogen 4.7.1 kesanmediumterhadap PeratusanNitrogen 4.7.2 kesanEMterhadapPeratusanNitrogen 4.7.3 kesanmediumdan EMterhadap PeratusanNitrogen PeratusanKarbon 4.8.1 kesanmediumterhadap PeratusanKarbon 4.8.2 kesanEMterhadap PeratusanKarbon 4.8.3 kesanmediumdan EMterhadap PeratusanKarbon viii.

BAB 5 PERBINCANGAN 5.1 Potensi fizikal medium. 5.2. 5.3 5.4 5.5 5.6. 5.1.1 Kesanrawatanterhadapketumpatanpukal 5.1.2 kesanrawatanterhadap peratusanpeganganair 5.1.3 Kesanrawatanterhadapjumlah liang udara 5.1.4 Kesanrawatanterhadap peratusanpengecutan Potensikimia medium 5.2.1 Kesanrawatanterhadap pH 5.2.2 Kesanrawatanterhadap elektrokonduktiviti 5.2.3 Kesanrawatanterhadap peratusannitrogen 5.2.4 Kesanrawatanterhadap peratusankarbon Potensibiologimedium 5.3.1 Kesanmikroorganismaberfaedahterhadap merium Keadaanmediumsepanjangtempoh penanaman Analisisekonomi Analisiskeseluruhanparameter. BAB 6 KESIMPULAN. 6.1 6.2. Potensirawatanmesokarpakelapasawit Cadangan. RU)UKAN LAMPIRAN. IX.

SENARAI )ADUAL. ]ADUAL. 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10 2.11 2.12 2.14 3.1 3.2 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9 4.10 4.11 4.12 4.13 4.14 4.15. MUKA SURAT. Varieti cili di Malaysia 5 Indeks KematanganCili 6 KomposisiNutrien 7 CaraKawalanPerosakdan PenyakitCili 8 kandunganNutrienBajaSet A dan Set B 10 Ciri-CiriMediaOrganik 11 Ciri-CiriMediaBukanOrganik 12 kelapa dan EC habuk dalam beberapa kajian 14 pH sabut Ciri- ciri mediahabuksabut kelapa 15 KomponenUtamaDan Sifat KimiaHabukSabut Kelapa 15 fizikal Ciri Mesokarpa 17 Kimia Dalam Mesokarpa 18 ciri KandunganEM 20 kepekatanECbaja mengikutumur tanaman 26 Rawatanyang digunakan 28 Perubahanketumpatanpukalmediumsebelumdan selepassatu kitaran 39 penanamancili secarafertigasi Perubahanketumpatanpukalsebelumdan selepassatu kitaran penanaman 41 cili bagi rawatanmikroorganismaberfaedah Perubahanketumpatanpukal sebelumdan selepassatu kitaran penanaman 42 cili bagi rawatanmediumdan mikroorganismaberfaedah Perubahanperatusjumlah liang udara padamediumsebelumdan selepas 45 satu kitaran penanamancili secarafertigasi Perubahanperatusanjumlah liang udarasebelumdan selepassatu kitaran 47 penanamancili bagi rawatanmikroorganismaberfaedah Perubahanperatusanjumlah Hangudarasebelumdan selepassatu kitaran 48 penanamancili bagi rawatanmediumdan mikroorganismaberfaedah Perubahanperatusanpeganganair mediumsebelumdan selepassatu kitaran penanamancili secarafertigasi. 50 Perubahanperatusanpeganganair sebelumdan selepassatu kitaran 52 penanamancili bagi rawatanmikroorganismaberfaedah dan kitaran Peratusanpeganganair sebelum selepassatu penanamancili bagi rawatanmediumdan mikroorganismaberfaedah 53 Perubahanperatusanpengecutanmediumsebelumdan selepassatu kitaran penanamancili secarafertigasi 56 Perubahanperatusanpengecutansebelumdan selepassatu kitaran 58 penanamancili bagi rawatanmikroorganismaberfaedah Peratusanpengecutansebelumdan selepassatu kitaran penanamancili bagi rawatan mediumdan mikroorganismaberfaedah 59 dan kitaran PerubahanpH mediumsebelum selepassatu penanamanciii fertigasi 62 secara dan Medium kitaran bagi selepassatu pH sebelum penanamanciii 64 rawatanmikroorganismaberfaedah PerubahanpH mediumsebelumdan selepassatu kitaran penanamanciii bagi rawatanmediumdan mikroorganismaberfaedah 65 X.

4.16 4.17 4.18 4.19 4.20 4.21 4.22 4.23 4.24 5.1. Perubahaneiektrokonduktivitisebeiumdan seiepassatu kitaran penanamancili secarafertigasi. Perubahaneiektrokonduktiviti,ECsebelumdan seiepassatu kitaran penanamanciii bagi rawatanmikroorganismaberfaedah Perubahaneiektrokonduktivitisebelumdan selepassatu kitaran penanamanciii bagi rawatanmediumdan mikroorganismaberfaedah PerubahanPeratusannitrogen mediumsebelumdan seiepassatu kitaran penanamanciii secarafertigasi Perubahanperatusannitrogen sebelumdan seiepassatu kitaran penanamanciii bagi rawatanmikroorganismaberfaedah Peratusannitrogen sebelumdan selepassatu kitaran penanamanciii bagi rawatanmediumdan mikroorganismaberfaedah PerubahanPeratusankarbonsebelumdan selepassatu kitaran penanamanciii secarafertigasi. Perubahanperatusankarbonsebeiumdan seiepassatu kitaran penanamanciii bagi rawatanmikroorganismaberfaedah Peratusankarbonsebeiumdan selepassatu kitaran penanamanciii bagi rawatanmediumdan mikroorganismaberfaedah Keputusansemuarawatanuntuk setiap parameter. XI. 68 70 71 74 76 77 80 82 83 97.

SENARAI RAJAH. RAJAH Rajah 2.1 Rajah 2.2 Rajah 3.1 Rajah 3.2 Rajah 3.3 Rajah 3.4 Rajah 3.5 Rajah 3.6 Rajah 3.7 Rajah 3.8 Rajah 3.9 Rajah 3.10 Rajah 3.11 Rajah 3.12 Rajah 3.13 Rajah 3.14 Rajah 3.15 Rajah 3.16 Rajah 3.17 Rajah 3.18 Rajah 4.1 Rajah 4.2 Rajah 4.3 Rajah 4.4 Rajah 4.5 Rajah 4.6 Rajah 4.7 Rajah 4.8 Rajah 4.9 Rajah 4.10 Rajah 4.11 Rajah 4.12 Rajah 4.13. MUKA SURAT Susun atur struktur sistem fertigasi keratan rentas kelapa sawit Proses pembersihan dan pemasangan sistem fertigasi Pengisisan medium ke dalam polibeg Proses rendaman medium dengan racun kulat Proses merebus mesokarpa mikroorganisma berfaedah Anak pokok berumur 5 hari Anak pokok berumur 21 hari Preoses pemindahan anak pokok Proses menimbang berat medium Bacaanberat awal dan akhir medium diambil Medium dimasukkanke dalamoven dengansuhu550C Isipadu air disukat menggunakan silinder penyukat Mengambil bacaan isipadu pegangan air Bacaan pH dan EC diambil menggunakan pH Meter sampel ditimbang sebanyak 0.1 g Sampel dibungkus menggunakan aluminium Mesin CHN 628 Bacaan peratusan C dan N Ketumpatan pukal medium sebelum dan selepas satu penanaman. 9 16 22 23 23 24 24 24 24 25 29 30 31 31 32 33 34 34 35 35. 38 ciii secarafertigasi Kesanmikroorganismaberfaedahterhadap ketumpatanpukal 40 mediumsebelumdan selepaspenanamanciii Peratusanjumlah liang udara padamediumsebelumdan selepas 44 satu kitaran penanamanciii. Kesanmikroorganismaberfaedahterhadap peratusanjumlah Jiang 46 udarasebelumdan selepaspenanamancili Peratusanpeganganair sebelumdan selepassatu kitaran 49 penanamancili Kesanmikroorganismaberfaedahterhadap peratusanpeganganair 51 sebelumdan selepaspenanamanciii Peratusanpengecutansebelumdan selepassatu kitaran 55 penanamanciii Kesanmikroorganismaberfaedahterhadap peratusanpengecutan 57 sebelumdan selepaspenanamanciii niiai pH bagi tiga rawatanmediumsebeiumdan selepaspenanaman 61 cili Nilai pH bagi rawatanmikroorganismaberfaedahsebelumdan 63 selepaspenanamancili dan Elektrokonduktivitimediumsebelum 67 selepaspenanamancili KesanEMterhadapelektrokonduktivitisebelumdan selepas 69 penanamanciii Peratusannitrogen sebelumdan selepassatu kitaran penanaman 73 cili XII.

Rajah4.14 Rajah4.15 Rajah4.16. Kesanmikroorganismaberfaedahterhadapperatusannitrogen sebelumdan selepaspenanamanciii Peratusankarbonbagi tiga rawatanmediumsebelumdan selepas penanamanciii Kesanmikroorganismaberfaedahterhadap peratusankarbon sebelumdan selepaspenanamanciii. xiii. 75 79 81.

SENARAI FORMULA FORMULA. 3.1 3.2 3.3 3.4. MUKA SURAT. Ketumpatan Pukal (g/cm3) Peratus Pengecutan (%) Peratus Jumlah Liang Udara (%) Peratus Pegangan Air (%). 29 30 31 32. XIV.

SENARAI SIMBOL, UNIT DAN SINGKATAN. Peratus Suhu Darjah Selsius. CompletelyRandomizedBlockDesign Sentimeter ElektroKonduktiviti gram LeastSignificantTest Mililiter Statistical Package For Science Social Rawatan Replikasi Sinaran Ultraungu Efective Microorganism. Institut PenyelidikanDan KemajuanPertanianMalaysia Darjah keasidan SekolahPertanianLestari UniversitiMalaysiaSabah. xv.

BAB 1. PENGENALAN. 1.1. Pengenalan kepada kelapa sawit. Kelapasawit (Eiaisesguineensis)merupakansalahsatu tanamankomersialutama dan terbesar di Malaysia.Hasil keluaran kelapa sawit ini adalah salah satu penyumbang kepadaekonomiNegaradenganhasil pengeluaransebanyak17.32juta tan metrik pada tahun 2016 (Industri KelapaSawit Malaysia,2016). Oleh keranakelapasawit ini adalah tanamanyang berskalabesarserta kadarpenanamannyayang semakinmeningkatpada setiaptahun di negaraini telah menyebabkansisa bahan buangansawit ini juga turut meningkat(Wirjosentonoeta/., 2004). DianggarkanbahawaMalaysiamenjanasehingga 0.8juta tan sisabuangansawit setiaptahun daripadaladangkelapasawit (Zamri,2011). Kini, hasil buanganini sudah pun banyakdigunakan sebagaibahan bakar, sungkupan tanaman, dan sebagai baja kompos bagi menyuburkan tanaman. Tetapi kajian penggunaansisa buangan sawit ini sebagai medium tanaman masih kurang dalam proseskultur tanpa tanah (R. Puvaneswari,2012). Kultur tanpa tanah adalahsatu prosespenanamanyang menggunakanmedium selain daripada tanah (Micheal dan Heinrich, 2008). Sistem kultur tanpa tanah ini diperkenalkanbagi menjimatkanpenggunaankawasantanah. Selain itu, kultur tanpa tanah juga merupakansalah satu sistem pertanian lestari yang dapat di laksanakan denganmenggunakankonseppersekitaranterkawal. Penggunaantanah yang luastidak diperlukan untuk pengeluarantanaman. Di samping itu, tanaman boleh dikawal atur supaya penghasilannyadapat dilakukan sepanjang masa tanpa bergantung dengan cuacadan penerokaantanah baru juga dapat dikurangkandengan penggunaantanah yang lebih sistematik.Salahsatu sistemkultur tanpa tanah yang seringdiusahakanoleh pengusahapertanianadalahsistemfertigasi.. 1.

Fertigasiadalahgabungandua perkataanInggeris iaitu fertilizer dan irrigation. Dalamsistem ini, pembajaandan pengairandilakukansecaraserentak. Melauisistem fertigasi,pengeluaranhasilbuahcili, melonwangi dantomato telah meningkatsebanyak 3 hingga5 kali gandaberbandingdengancara penanamansecarakonvensional(MARDI Alor Setar,2013). Permintaanpetanidan usahawanuntuk menggunakansistemini juga semakinmeningkatterutama untuk penanamancili. Sistemfertigasi dikatakanmampu meningkatkanhasil pendapatan yang berganda malahan dapat mengurangkankos operasidan tenagakerja berbandingkaedahpenanamankonvensional.Antara medium yang sering digunakanoleh pengusahafertigasi adalah sekam padi dan habuk sabut kelapa. Habuksabut kelapadigunakansecarakomersialsebagaimediumkultur tanpa tanah untuk pengeluaransayur (Meerow1994,1995). Ini kerana,mudahuntuk didapati dan harganya yang rendah di semenanjung Malaysia.Walau bagaimanapun,bagi pendudukdi Sabahdan Sarawak,merekaperlu membayarkos yang agak mahal untuk membelihabuksabut kelapaini dan perlu dibeli di semenanjungMalaysia.Habuksabut kelapa ini sukar untuk didapati di Sabahdan Sarawakdan perlu di import daripada semenanjungdengan harga RM 15.00 per bongkah yang boleh mengisi sebanyak4 polibag dengan berat 5kg. Oleh itu, penggunaansisa bahan buangan sawit seperti mesokarpaperlu dikaji dan diguna pakai oleh pengusahafertigasi bagi menggantikan habuksabut kelapaini (J. Megat et al., 1990). Mesokarpaadalah bahan sisa buangansawit yang mudah didapati dan kosnya juga yang jauh lebih rendah daripada habuk sabut kelapa dapat memberi peluang kepadapengusahatanamanfertigasidi sabahdan Sarawak.Denganbantuan"effective microorganisms(EM)" iaitu 'bakteria baik' hasil kultur campuran dari mikroorganisma hidup yang berfungsi untuk memberikan kesuburan kepada tanah atau medium tanaman. Ia dapat memperbaikistruktur tanah atau medium tanaman secarafizikal, kimia clan biologi supayamedium menjadi lebih subur dan sihat serta terhindar dad patogen tanah dan seranggaperosak(N. Subadiyasaet al., 1997). EM adalah kultur campuranbakteria asid laktik, bakteria fotosintetik, kulat penapaiandan yis yang baik digunakandalamsektor pertanian,perternakan,perikanan,dan lain lain lagi (A. Javaid et al., 2010).. 2.

1.2. Justifikasi kajian. Medium mesokarpa adalah merupakan satu inisiatif baharu kepada petani dan pengusahafertigasi di sabahdan Sarawakyang terpaksamenggunakanmedium yang sangattinggi kosnyadan sukar untuk didapati di sabahdan sarawak.Selainitu, kajian tentang penggunaanmikroorganisasmaberfaedahdi dalam experimenini juga adalah bertujuan untuk melihat perubahanciri fizikal dan kimia pada mediumtanaman yang boleh meningkatkanpengeluaranhasiltanaman.. 1.3. Objektif Kajian. Kajian ini dijalankanuntuk menentukanperubahanciri fizikal dan kimia medium yang berasaskansisabuangansawit (mesokarpa)selepassatu kitaran penanamancili dengan menggunakansistemfertigasi.. 1.4. Hipotesis Kajian. Ho: Tiada perubahanpada ciri fizikal dan kimia pada medium yang berasaskansisa buangansawit (mesokarpa)selepassatu kitaran penanamanciii denganmenggunakan sistemfertigasi. Ha: Terdapat perubahanpadaciri fizikal dan kimia pada mediumyang berasaskansisa buangansawit (mesokarpa)selepassatu kitaran penanamanciii denganmenggunakan sistemfertigasi.. 3.

BAB 2. ULASAN PERPUSTAKAAN. 2.1. Cili. 2.1.1. Pengenalan Kepada Cili. Cili(Capsicumannuum)merupakansejenissayuranberbuahdalamkeluargasolanaceae yang sangat popular di Asia Tenggaraterutama di Malaysia,Indonesia dan Thailand. Selaincili, ia juga dikenalisebagailada atau cabai.Cili merupakantanamanrempahdi kawasantropika di seluruhdunia (Basu et al., 2003). Cili dipercayaiberasaldari Mexico dan Amerika Selatan tetapi kini ditanam di semua negara beriklim tropika (MARDI, 2011).Penyelidikanarkeologimenganggarkanbahawacili mula-muladitanamsekurangkurangnya 6,100 tahun dahulu. Christopher Columbus membawa biji benih cili ke Eropah,dan mula ditanamsecarameluasdi tanah jajahan Portugisdi Afrika, India dan Asia. Ia kini berkembangdi seluruh dunia (Janick, 2008). Menurut FAOSTAT(2011), jumlah tanaman cili yang dituai di seluruh dunia adalah 1,897,946 ha dan kira-kira sebanyak 2,986 ha daripada nya adalah daripada Malaysia.Cili merupakantanamanbatangmenegakdan memilikibanyakcabang.Pokok cili dapat mencapai ketinggian sehingga 120 cm. Bentuk daun 'broad-ovate dan berwarnahijau muda ke hijau tua dan warna bunga putih keluardari ketiak dahanyang berbentuk loket clan buah berbentuk tirus (Baharuddin,2005). Cili berakar serabut, terdiri daripadaakar utama dan akar lateralyang mengeluarkanrerambut.Akarcili dapat menembusike dalam tanah sehingga50 cm dan melebar sehingga 45 cm (Jabatan PertanianDaerahManjung,2010). 4.

Cili sesuai ditanam dikebanyakanjenis tanah termasuk gambut dan tanah berpasirpadasuhudiantara20 - 30°C dengantaburan hujan diantara 1500- 2000mm sebulan.Denganperkembanganteknologi kini, penanamancili secarafertigasi terbuka atau di bawah struktur perlindung hujan (SPH) adalah sangat digalakkan untuk mendapatkan pengeluarankonsisten dengan kualiti hasil yang optima. Ini dapat memenuhi permintaan penduduknegara Malaysiayang menggunakancili lebih dari 33,300tan setahun(JabatanPertanianMalaysia). Selain digunakan sebagai makanan, ada beberapajenis cili yang dijadikan sebagai perhiasandi rumah. Saiz, kepedasancili, ketahananterhadap perosak dan penyakitjuga mengikutvariedyang ada di Malaysia.Jadual2.1 menunjukkanBeberapa kultivar cili yang ditanam di negara ini seperti MC 11, MC 12, Bangi, Kulai dan jenis hibrid.. Jadual 2.1: varied cili di Malaysia Varieti ciii. Kandungan. MC 11. Hasil yang tinggi (17-24 tan/ha), pedas, mengeluarkan hasil 10 minggu selepas ditanamdan pemetikanhasilsebanyak30 kali semusim Sederhana pedas, hasil tingi (15-25 tan'ha), mengeluarkan hasil 7 minggu selepas ditanam dan penuaianselang 5. MC12. hingga6 hari sekali. Saiz buah boleh mencecah (15-25 tan/ha), sangat pedas dan sentiasa. MC5. berbunga. Hasil boleh dituai 32 minggu selepasditanam. Kurang pedas, hasil dituai 18 minggu selepas ditanam dan hasilnya boleh. MC 4. mencecah(10-15 tan/ha) Sangat pedas dan hasil boleh mencecah. Kulai. (10-15 tan/ha). Hasil boleh dituai 16 minggu selepasditanam. Sumber:Siti hawa, 20 5.

2.1.2 Kematangan Cili. Cili mempunyaienam indeks kematanganyang berlainan mengikut tahap kematangan seperti yang ditunjukkan dalam Jadual 2.2. Indeks kematanganciii dapat dibezakan mengikutwarnadan tekstur.. Jadual2.2: Indeks KematanganCili Indeks. Ciri-ciri. Satu (tidak matang). Kulit berwarna hijau, dipasarkansebagaicili hijau. Dua (matang). Kulit berwarnahijau tua, keadaanyaberkilat. Tiga (cukup matang). Kulit kelihatanberwarnamerahdan hijau dan dipasarkansebagaicili merah. Empat(cukup matang). Kulit ciii berwarna merah kehitaman(hamper ranum). Lima(cukup matang). Kulit ciii berwarnamerahsepenuhnya. Enam(cukup matang). Kulit cili berwarnamerahkehitaman. Sumber:Siti hawa,2003. 6.

2.1.3 Kandungan Nutrisi. Cilibolehmeiancarkansistempencernaan,ini keranaia mengandungiCapsaicin(8-methylN-vanillyl-6-nonenamide) yang meransangpengeiuaranair liur daiammulut dan asiddaiam perut. Selain itu, ciii juga boleh mengawaldan menghapuskansel-sel kanser yang ada dalam tubuh badan (Redaksi,2011). Cili juga boleh merendahkantekanan darah. Cili mengadunginutrisi yang penting untuk pertumbuhandan kesihatan.Kandungannutrien adalahsepertiyang ditunjukkandaiamJadual2.3.. Jadual2.3: KomposisiNutrien Kandungan. Amaun/100g. Protein(g). 2.8g. Karbohidrat(g). 9.5g. Lemak(g). 0.7g. Kalsium(mg). 15.0 mg. Besi(mg) Fosforus(mg). 1.8 mg 80 mg. Kalium(mg). 0. Natrium(mg). 0. Karotenabeta (ug). 2730.0 ug. Vitamin B1(mg). 0.2 mg. Vitamin B2(mg). 0.1 mg. Vitamin C (mg). 175.0mg. Niacin(mg). 0.7 mg. Sumber: MARDI - Panduan Pengeluaran Sayur-sayuran. 7.

2.1.4. ]enis Serangga Perosak dan Penyakit Tanaman Cili. Antarajenis seranggaperosakdanjuga penyakityang biasamenyerangtanamanciii adalahseperti yang ditunjukandalamJadual2.4. Jadual2.4: Carakawalanperosakdan penyakitciii Jenis perosak dan penyakit. Cara kawalan. Lalat putih. Sembur racun imidacloprid, malathion, prothiophosdan minyakputih.. Mid. Sembur racun seperä profenofos dan imidaclopid.. Hamama. Semburracun sepertipropargit.. Ulat ratus. Semburracun biologisepertithuringiensis.. Ulat pengorekbuah. Sembur racun biologi seperti Bacillis thuringiensis. Perangkapair atau melekat menggunakan. Lalat buah. methil eugenol.. Lecuhanak benih. Rawatbiji benih denganHCL.. Antraknos. Buangbuahyang berpenyakit.. Bintik daun. Buangdaun yang dijangkiti.. Hawarpucuk. Buangkanbahagianpucukyang dijangkiti.. Layubakteria. Buangpokokdan polibagbersertamedium yang dijangkiti.. Sumber:Yaseer,2012. 8.

Rujukan Asiah A, Mohd. Razi, Mohd. Khanif Y, Marziah M. & Shaharuddin M. 2004. Physical and Chemical Properties of Coconut Coir Dust and Oil Palm Empty Fruit Bunch and the Growth of Hybrid Heat Tolerant Cauliflower Plant. Pertanika ]. Trap. Agric. Sci. 27(2): 121-133. Anonim. 2013. Cocopeat (serbuk sabut kelapa) balok ukuran skala rumah tangga.http://produkkelapa.wordpress.com. Diaksespada tanggal 25 Oktober 2013. Anon. 1997. Decompositionof peat substratesin relation to physical properties and Acta Hart. 450: 191-198. growth of chamaecyparis. Basu, S.K. and A.K. De, 2003. Capsicum:Historical and botanical perspectives.In: Capsicum: The genus Capsicum,pp: 1-15. De, A.K. (ed). Taylor & Francis, Ltd., Londo BaharuddinBin Lapupu. 2005, PengaruhMediaPenanamanTerhadap HasilTanaman Cili, Capsicumannum. L DalamSistemFertigasi. DisertasiSaujanaMuda Sains Pertanian.UniversitiMalaysiaSabah Bunt, A.C., 1974. Some physical and chemical characteristicsof loamless pot-plant substratesand their relationshipto plant growth. Acta Hortic., 37: 1954--1965. Benoit,F. clanCeustermans,N. 1994.A decadeof researchon polyurethanefoam (pu) substrate.Plasticulture104:47-53. aý. Q "f y. .. r. r-. Bunt, A.C., 1988. Media and mixes for container- grown plants. 1st Ed., Springer, London,ISBN: 10: 0046350160 Blake,G.R. dan Hartge, K.H. (1986). Particledensity. In methods of soil analysis.Pt. Physicaland MineralogicalMethods,2nd edn(A. Klute,Ed.). Madison,Wisconsin: Am. SocAgron. De Boodt, M. dan 0. Verdo CK. 1972. The physical properties of the substrates in horticulture.Acta Hort. 26: 37-44 1974. Methodfor measuringthe water DEBOODT,M.,0. VERDONCK and I. CAPPAERT. Acta Hart, 37: 2054-2062 releasecurve of organic substrates. EvbuomwanB. 0., AgbedeA. M., and Atuka M. M. 2013. A comparativestudy of the propertiesof activatedcarbonfrom oil palmwaste (kernelshell physico-chemical and fibre). Departmentof ChemicalEngineering,Universityof Port Harcourt, Rivers State, Nigeria FaizalH. M., Z.A. Latiff, MazlanA Wahiddan DarusA.N. 2009 Physicaland combustion characteristicsof biomassresiduesfrom palmoil mills. ISSN1792-4596 FAOSTAT, 2011. FAO Statistics Division. http://faostat.fa.org/site/567/ desktop Default.aspx? PageID=567#ancor(Accessed:1 July 2013). 100. .ti.

Gessert,George.1976. MeasuringAir Spaceand Water HoldingCapacity.Ornamentals Northwest.3: 59-60 Higa T, Widdana GN (1991) Concept and theories of eff ective microorganisms. In: Proceedings of 1st Kyusei Nature Farming. (Eds. JF Parr, SB Hornick, CE Whitman), USDA, Washington, D.C. USA, October 17-21,1989, pp. 118-124. HussainT, Anjum AD,Tahir 3 (2002) Technologyof benefi cial microorganisms.Nature FarmingEnviron3: 1-14 Hawa,. from S.2015, Retrieved april29. academia.edi: https: //www. academia.edu/5829123/ PELANPEMASARANKOMODITI CILI. Jabatan Pertanian Daerah Manjung, 2010. Panduan Menanam Cili. Malaysia. Pada 28 April 2017. Jabatanpertanian Negeri Kedah,Teknologi Penanamansecara Fertigasi2013, MARDI Alor Setar, Malaysia.Pada28 April 2017 Javaid A (2010) Beneficialmicroorganismsfor sustainable agriculture. In: Genetic Engineering, Biofertilisation, Soil Quality and Organic Farming, Sustainable AgricultureReviews- 4. (Ed. E Lichtfouse).SpringerPublishers.pp. 347-369 Janick,J.; Paull,R. E., 2008.The encyclopediaof fruit and nuts. CABIPublishingSeries Kannandan AnandanA. Abdullah.AmalanPertanianYang Baik (GAP)bagi LadaHitam (Piper nigrum L.), (Eds) KomunitiLadaAntarabangsa(IPC) Jakarta,Indonesia dan LembagaRempah,Cochin,India, 2010 Kengo,Y. and Hui-lian, X. (2000). Propertiesand applicationsof an organic fertilizer inoculated with effective microorganisms.Journal of Crop production, 3(1): 255-268 Kipp. 3. A., Wever. W. clan de Kreij. C. 2000. International substrate manual, Elsevier BA, Doetinchem, the international business information, PO Box 4,7000 Netherlands. Klute, A. dan Dirksen, C. (1986). Hydraulic conductivity and diffusivity: Laboratory methods.In Methodsof SoilAnalysis.Part 1 Physicaland MineralogicalMethods. (A. Klute,Ed.). Madison,Wisconsin,USA:Soil ScienceSocietyof America Max,J. f. J., Horst,W. J., Mutwiwa,U. N dan Tantau, H. J. 2009. Effectsof greenhouse cooling method on growth fruit yield and quality of tomato (Solanum LycopersicumL) in a tropicalclimate. ScientiaHorticulturae122(2): 179-186 Madu,P. C.1 dan Lajide,L. (2013): Physicochemical characteristicsof activatedcharcoal derivedfrom melonseedhusk.Journalof Chemicaland PharmaceuticalResearch, 2013,5(5): 94-98. Michael,R. dan 3. H. Lieth (2008). Soillessculture: Theory and practice. 1st Edition. Elsevier. 101.

Meerow, A.W. (1994) Growth of two subtropical ornamentals using coir (coconut 29:1484-1486 mesocarppith) as a peat substitute.HortScience Meerow,A.W. (1995) Growthof two tropicalfoliage plants usingcoir dust as a container mediumamendment.HortTechnology5:237-239 MEGATJOHARI,M.M., AHMADJUSOHand G. ABDULHALIM,1990. Landapplication.In Managementand Utilizationof Oil Palm Wastes.A Review,p. 25-33 Selangor: MalindoPublisher Michel,3.C., L.M. Riviere dan M.N. Fontaine,2001. Physicalproperties of peat: A key factor in their use as growing media. Eur. J. Soil Sci., 52: 1-7. pdf http://www. poletourbieres. org/docs/Lamoura_Michel_eng. Michiels, P., R Hartman dan C. Causses. 1993. Physical properties of peat substrates in 342: 205-219 an EBB/Flood irrigation system. Acta Hart.. Mohammad.Y. 3.2008. Teknologiterkini pertaniantempatan, 12-13 MohdAshrafHaji Shuib.2008. Panduanasastanamancili secarafertigasi. AbiAgro Sdn.Bhd Morgan,L. 2003. Hydroponicsubstrates.The GrowingEdge15(2): 54-66 N. N. Subadiyasa, 1997. "Effective microorganisms (EM) technology: Its potential and Udayana, prospect in Indonesia, " Majalah Ilmiah Fakultas Pertanian Universitas vol. 16, pp. 45-51. Nash, M.A. dan F.A. Pokorny, 1990. Shrinkageof selectedtwo-component container media.HortScience,28: 930-931. Noguera,P., M. MAD,V. Noguera,R Puchadesdan Maquieira.2000. Coconutcoir waste, a new and viable ecologically-friendlypeat substitute.Acta Hart. 517: 279-286. Noor AkhmazillahBt Mohd Fauzi.M. R. 2011. Trace metals content (contaminants)as initial indicatorin the qualityof heat treated palm oil whole extract, 674 OsamaK. Nusier,2003. Influence of peatmosson hydraulic propertiesand strength of compactedsoil. CanadianJournalof Soil Science Olfati, J.A. 2015. Design and preparation of nutrient solution used for soilless culture of horticultural crops. University of Guilan, Faculty of Agriculture, Horticultural Department, Rasht, Iran. Pokorny,F.A., Gibson, P.G. dan Dunavent, M.G. (1986). Predictionof bulk density of pine bark and/or sand potting media from laboratory analyses of individual components.3. Amer. Soc.Hort. Science,111,8-11. Raviv. M. clan Leith. 3. H. 2008. SoilessCultureTheory and Practice.United Kingdom: Elsevier. 102.

Raviv. M, Lieth. J. H, Burger. D.W. clanWallach.R. 2001. Optimizationof transpiration and potential growth rates of 'kardinal' rose with respect to root-zone physical properties.Am. Soc.Hort. Sci. 126,638-643 Reganold,J.P., R.I Papendick,and J.F. Parr. 1990. SustainableAgriculture. Scientific American 262(6): 112-120 Richards, D.M.L. dan D.V. Beardsell, 1986. The influence of particle-size distribution in pinebark: sand: Brown coal potting mixes on water supply, aeration and plant growth. Sci. Hortic. 29: 1-14. Satisha,G.C. dan L. Devarajan,2007. Effectof amendmentson windrow compostingof sugarindustry pressmud:Wastemanagement.27:1083-109 DOI: 10.1016/j wasman2006.04.020. . . SuhaizahBinti Lob. 2009. kesaninteraksimikoriza,serta penggunaanvermikasdan baja kimia pada parasberbezaterhadap3 varieti cili tempatan. 6 Simamora,S. dan Salundik.2006. Meningkatkankualitas kompos.Agromediapustaka. Jakarta. S. Shinoj, R. Visvanatan,S. Panigrahi,dan M. Kochubabu.2011. Oil palm fibre (OPF) and its composites:A riview. Industrial Cropsand Products33 (2011) 722 Tiona, R. CooperH Langford,clanApostolosKantzas.2003 Pore-scaleredistributionof water during wetting of air-dried soils as studied by low-field nmr relaxometry. Environ.Sci.Technol,37,2707-2713 ULRICH, B. 1996. Physical properties of different potting media and substrate mixturesespecially air and water capacity.Acta Hort. 450: 263-270 Wirjosentono B. Guritno P. Ismail H (2004) Oil palm empty fruit bunch filled polypropylenecomposites.Int ] PolymMater PolymBiomater53:295-306 Yaseer Suhaimi Mohd, Mahamud Shahid, Mohamad Abd. Manas, & Abdul Kadir Yusoff. 2012. Buletin teknologi. Penanaman cili menggunakan sistem fertigasi terbuka, 89-96 Yahya, A., H. Safle clan M.S. Mohklas, 1999. Growth and flowering responses of potted chrysanthemum in a coir dust-based medium to different rates of slow releasedfertilizer. ]. Trop. Food Agric. Sci., 27: 39-46. http: //direct. bl. uk/bld/Place0rder. do?UIN=109629923&ETOC=RN. Zamri Yusoff and ShamsulBaharin Jamaludin(2011), Tribology and Developmentof Wear Theory: Reviewand Discussion,in InternationalJournalof Current Research and Review,Vol. 03, Issue 02, Feb2011. Pp 13-26. ISSN: 0975-2541. 103.