389536_De_Makassaar_1901_1... - KHASTARA

,A.o.ltOl.

^',.

])()NDEBDAG, at .. OCTOBER ·. _No. 'tN.

. ... ..."'&''''8 sa"'8. '

IlI£lJW8,DllNBEliSea:ItBW£aTE1ITlE.RLllD •

.. Dit bladversehijnt

Op

DIIISDAi;~. DONDERDAIl eft

ZA

^TERDAG.

((!itgezonderd Feelfidagen.)·

Bureaux. (Redadie en Administratie):

in de Burgerwac1Itstraat, naast het. kantoor van .' Procureur W. Eekhout. " .

"De ·· lIIakassaa,r."

Nleuws-, Handels- en -Advertentie"Blad.

Hijdie riel! op "Del\Iakassaar" WJOf

een jaar aooime.ert en de' aoonnelnentspri,r., ad

f

12,- Yoorliithetfu1.1t, onhrangt dirt..'Ctals Pr e JIl i e een pracbtig album met '·jer en twintig del."' fraaiste geziehtcu yan Makassar, ter waarde van "ijf gulden.

. N. V. MAK. DRl"KKERIJ & BOEKHAXDEL.

(Bu(f/mcaclitytraat.)

Vendukantoor Makassar.

.opgave der bepaalde vend uti en.

4 Nov.I90! op Hecrenweg Lij Ph.H. YoU;

door R Brings.

,,,dIBCh. 0",0"g .. OmoIl9"

fEen briel van uit BalavianaarHet Vaderland.]

Als er aan ietS gebrekia, . zeker niet san artsen, wier aanta! maar· steeds toeneemt, zoodat de concur- rentie scherpcr .en scherperwonit.

Zelfs de zoogcnasmde specialiteiten worden· steeds talrijker en Terliezen daardoor hun eigenaardig cachet.

Zonder nu direct in te. stemmen met Multatuli's de- finitie van specialiteiten in "Millioenenstildien" is ech- ter door het steeds toenemend. aantal er de l\arCiigbeid sf en. zijn er, hijwijse 'fan, spreken, meer speeialitei~

ten dan zieken, vooral op ·het gebied van oor-keel-en Jteusziekten, wat al een bijzonder uuchtbaar terrein sehijnt te zijn.

~O--

De alles overheerschende verduistering san den me- disehen horizon is: "De Alimonda.".

Dezeeleetrische batterij, genaamd Daar de uftyin- ders,de gebroeders Alimonda, besta;;'t uit tien kool- zink elementen; deze batterij kIlO. worden aangewend,

\..zoowel gebcel als gedeeltelijk, daar door middel van

'en

kruk-as, de elementen geheel of gedeeltelijk kuu·

nan nan, of afgesloten wordeD.

Dc electroden worden bij Jen patient aaDgebracht door eeo zinken plaat, .'1:larop de bloote .oeten rus- tc~ en cen klein zinkcn l)lastie. d'lt. nat ~ehouden~

in den nek wordt gepJaatst. Dc meer ollllinuer sterke .of zwakkc stroom -naar gelullg der af70f aansluitiilg - wordt· eIken . dag bij den lijder twintig minuteD in-

~vocrd,en no. eenigentijd reeds tr:ccdt genezing in.

LS men :"anaemisch" fiuks de Alimonda toegepast, en binnen kortentijd. constateert men vermeerdering vanbloed.

. Is men "sallguiniseh" eenige dagen aan· de Alimon- ds.

en .•.

het c.vertollige bloed is weg.

Is men cenigszins van behoudendenaard, waardoor eeD bchamelijk· obstniisme ontstaat, de . AlilDonda sal n spoedig vi'ijgevigcr ullllten. ., . • - Yoert. cen "stille Kracht u langs.lijnen "an loslijvig- beid" totalgemeene verzwakking. ook. Iliervoor wcet

de Alimonda. r&.ad, cn nakorten tijd is betverbrokeu eveDwieht hersteld.· Jieht, rheumatiek, hoofdpijil, bart- kwaal; ga!steen, alies cn aUe!! zwicht '·00,( de toep:!"- sing der Alimonda,en,is dit instrument ~jePanal't~ulll".

. Maar ... badina"O'Ca part,van~ele in aUe op~ch­

ten 'fertrQuwbarepet-soncn, hoort men de meest won- derbiue genezingen van Ziekten, Yan illeC$t uiteenl~

penden aard.

Jammer is het.,..-.en dit blijkt TO~ns ervaring van ernstige petsonen; eveneens •. juist te ~ijn . ....; dat, . aho- rens. de genelingintreedt,kwalenv8D TroegereD da- tum voor den d~ kOlnen! Deze ·wtwerking· i.a . "ooral 'Yoor hen to betreuren, die cen ftinke "S&urm-und Drang--Periode" achterden

rug

lK!bben.

Bij. doaijncD worden. de. AUUlonda'a ingevoenl.

, 1ft de meeste huisge:ailUlen. wordi Jiotltot de 0lU1lis- hate. atWtk6ader huishoudinggerekend.

.' Ook heeftde Alimonda ree&aaB CEtDige personeD Den, brOn.V&B inkomstell v.erzekenl. .'.

Er ._~diehetgebruik hUDDer~

.lap

pldea·

per

l1!l88Ild alsta&Ii en denig.1 yeeq

A bon neme nts P r,iJs

per kwartaal

f

3.- of per maand

f t.-:- UITGF. F.

f'

S TE ReaD R

(j

K STE R:

NaamloiJze VentHJQlsch'ap' MAKASSAARSCHE 'QRUKKERIJ 8A' BOEKHANQEL.

.:

paticntcn hebben, welke

van

!lIt instrument in huur gebruik maken.

Ishet to vcrwonderen, dat de Iicolteit 1!ijpa like-

~een

^de . Alimonda . aIs kwalo:aherij besefiouwt -en het toenemend gebruik met a~t en wantrouWeR aali- ziet?

. - 0 - -'

Yeel waritroui-eit straaitook door in lie .bijua al- gemeene heoordeeling «at betreft· de opdrH1at tsn Z;E. den Gou verneur-Generaal, gedaan aan den Di- recteur van Onder,,:ijs, Eeredienst en Nijverheid, be- tref[endehet onderzoek van de paupel'l! in Inclie, oyer welk ondcrzoek ik in mijn .\wigen Omoag-OlDOng

handelde. .

Zou bet Yermoeden, waaroptlit wautrouwei: berust, juist zijn, dat na.melijk aa.n betonderzoek der meest intieme aange!egcnheden vanden pauper ceo zieke- lijk godsdienstige richting ten grond~lag lag, daD if!

de afkeuring. van dit. onderzoek fiiet aIleen te biDijken, maar ook alIe8zins gereehhaardigd.

Maar deze richting mag Bog niet ale bewezeo ailft- genomen worden eJ! mocht lIeS later btijken, dat het wantrouwen gegrond is, welnu, du is er Dog wei ,J>ublic spirit" genoeg in

Indie.

OIIldoor panieoliereB tegen die richtin~ den strijd te doen unbiDden.

"\til de geneesheer een . jilllSe dj~ Toor

.u

patient maken,. dUil. iseen min1ltieus oadenoek .... - gaande denzieke,ioowel diellJ; persoon als zijn ver- leden en zijn omgeving betreffeade, boogst 1IOOiIIa.ke- lijk.

Eyenzoo met _ het pauperism!!. Wit mCD ditk.Jvbtig en doeltreffend bestrijden, daa. is ef!flJ:DO. Uitgebreid mogelijk onderxoek naar de oorzaak of ooCzaken eyen..;

eens hoogst noodig.

·lk hoop dan ook van harte. dat hel. in te stellen onderzoek naar de oor-Laken van het pauperisme ge- heel en al. gebasecrd moge zijn op het streVCB. om

• zonder ncvenbedoelingcn" daarin verlichting aan te brcogen.

In dieD wenseh ben ik reeds een weillig ben"!digd door de ssmeniltelling der-de eerste bekende -com- ruissie van onderzoek te Soerabaia.

Deze commi;;sie bestaat uit den predikant, den pas- toor, cen rechterIijk arnbtenaar en een ood~r\'l'ijzer.

Deze ClJmmissie-samen.trIlillg bevat :lile gcg\!vt.'I13 voor eeo op aile puntt'n \'l)lll~,lig ondl'rloeK.

Dc geestelijke leden ^kUll1100 het intieme Ieyen ^V:lll de lluupers beool'llee\en. tie r,·chterliik.!· ambtl~n:urhet Opcouil41r le\-eu enuc oDJawij£,'rii lid euucarieieh·n.

Wanncer deze c6llJmi~~:t-n elders eYen taetH.l wor- den samengesteld en hun rapport i~ oonlt.-elkundig en boyenal onpartijdig, dan bestaat er alle hoop, dat het doel wat wij allen bcuogen. hulp a.an den pauper, be- reikt zal.lI·orden.

Blijkt eehter,. dat men' hctzij Dordt, hetzij Rome in het - wat eeredienst betreft - T~nnige, ncedume eli nedelievendL" lodie wil binoeasmokkelen, welaan dan, sehouder aan . ilchouder, en. dele poging &at te eenenmale nlislukken.

- 0-

\oIkomen mislukt- tot nu tOC-lIijn de~D Yan de Indischc Rl;~riog, om . de bt-redea trvepen en \,eruannill~ (ea-;:tleti'" en artJIcrie) TaD goede. sterke purden te,'·V):".ce!l.

. t;.~hatt'~,,:: .N:hlot~i;)n !;,>,IG xijn' wtgegeven,oW .tot een ft>suhaai t,., \;:.OlllCl.lj doch vruchtelOOc>. Aankoop van wuilezcls . \'JOf de geschutbetipuoing hoeft teleur~

stellinggege\,('n. Aankoop V:lD pa&rdea. bier endaar heeft toiniets geleid.

1>C militaire stoeterUen &ijD geblekcn ccn Wllure

te zijn. . "

Een . yaste veeiiging van. eea artilleJ'ie.dfieiet'. op Bet eiland Soemba geeft, Toor.u nil de Regeeriog dell ill·

'koopprijs perpaard met fltJOverboosd heeft,wel

eenige re.wtaten, doeh in de yerste yeN wet vol- doeade voor een ~e eomple&eeriJl«. . Depaard.. en' ToIdoen (>yer.IMrt~ ....•. 'mi.et .... de eiacDeB, . die geeteld IDOgen Wordea waJlIIE'er bet leger gemubiliseerd wordt.

De .... et.ige

.·ioede ..

^~.

.

^{w. __ ellOll.}

_ . reI.

^oyer

bet algemeea·.de· m.... aid' ~ . ... p'are yerpekkiD« en, allHaBdrittea. .... ' . .

Jle. reld

bDiB die leemte . . vOlClll'SiM wordtnt,

T a. ri e r d erA d v e r ten tie n.

Va.' ~lIwtierrle,,~

( . . . ,..

8e1l biola breeIMe)' WIG,.' twee ao6tere •• WlIge,..

de plaa18'"geD '0,60.

Bij aoonnCrnCl'.t. worden uitcrst billiJke lIChik~ingeB getroffen.

(H.n de ecnT(,udige-rederi, dut de paardp-n cr niet zijn.' Hetra.. derpaartlen i~ in ;Indif tot.1al gede~n'Cr~~d""

De Kedociirs :paarden uii de re~.idenrie Kedoe), die Hoeger de ~terlre,. !~evige I.aarJjes van J a\"a warell, zijn thans gehcd oDtaard

e\'enzoo

lie J1rerwallers··.

~n den alg~meen sle.:hten staat, waarin't paardeoD- ra;; In lndlc verke~rt, k~n atdoende b u i p eo. v"roo- tering komen. doch ten koste '-:In geld, van ~eel g<~ld zeU~, dat echter 10. oj) den iluur Zoll blijk:en gten verIoren p<),tte zijn en 20. onze bereden strijdmll/:ht in Indit< in goedc conditi.~za.l· bren~R.

Jlen hezige v'Jor die hlllp hetzelfde middel. watTe- Ie ticntallen van jaren gdeden - al~ de v"rhj"~::l juist zijn daaromtrent - wcrd tQe.;cpast.

Toc·n werd' 5u~ce;;;,ieyelijk vrij bd:ln~jkc uitzendin- gen \'J.n Frj~dw paarden n:Llr ludi': l!,~.laal1, w'?:k.~

vooreen ~roor d+;!d n'tarrle_ Kedne" gedirigeed ,.-.!~,j~n . Ilit worde dan oolL alg-cmecD als h.·AJrt:,,j.~n CW:J;:i;- geyen, fht de _Ked')e':f,·· qn de .hu;m"dw p .. ;mlen tot nu f.oc tle flink-Ie ,tee!.:·!.' h'·'!~tj.?.; ,,-::.[.":). "['-,'cht men ViL>der tot die uitzenJin:;2rl w;llen i1"e~;;}an. d.ln houde men rekenin; mer 01" z'!r::'!:cH)~hci.f· d·~r Ial&nders en verdede de uitzendin; bij.o,)rb"dd ill 80. pCt. ruinen en 20 pet. mt:·rri':11 I'D he!lg~ter;.

De tUlnen kunncn 0<1 acdimlti81tie \Jionen .kort tijd,,,.

verloop in dieMt worden gestdd, ter"'ijt lie: o.erigp- 20 pCt. kunnen dienen tot verme.'rucrjn~ nnhec r.l':.

"·unee!" daJl de cvemuecl kOlllende hcni!"oit veulen, ook in zekere yerho~ding td ruin geprom.)ieerd wor- den •. dan voorkomt men 10. iincllc onUardiD!! V.l0 h"t

rJ.il,' en Ter~rijgt nleo in hetrekkelijk k.jrten" tijd ~~>?n voldoend untal 3terke, flinlte p;wrden..

Die ,ysteem is Did nieuw, maar '1ro~'" c.p T1!ie plaat.ien bij de karbouwcn toegepuL

W.reIIIt/tIolitiek .1 • . . . T.rbe6e aegorIJ •

De hooge politiek i" dikwijb 100 moeidijlt t" d,E:- gronden ali orakelta&l: dit blijkt wetc>r uit het K.).-d- incident. lleB

uJi

cen prachrig Hamen in aardrijiu- kunde hebben afgelpgd eD toch oDbeker.d lijn :nd de ligging nn de hal-eo Koweit, 11)0 iet.:;. nn d,~ g~·)vC~~

T3D Gris;;ec. Tot iedeu naritlltz:j m,~cged"0;.j. dar het phat~je gt'legen i; :l:ln .I.:: P"~USChl' ltc.::, ('1)11 weiDig zuid"'lijli: q 3 d~ ;nJ3uing v;ln.El1i,!J.c.:ur en Ti;;ri;, en ,:;'Ut ,·!1Uo.'f di~ !"'<,::schappij nn :;j"ik JIoe-.

".l .... -.,l~~', Of"':" ;--:c~:1_ :~. ' .. _~ ._., ... : .. t •• :. -"'- - --._., -

.. . • -~ . --, .,...... -.-.-" ~ r ~ - ._h •. ...,._ ,-'-

1lrorden: wolnt I)P 1I:o....-,,;t h"hben than~ Turk:je '~n Eng\lland, en 1narschijaiijk ·.)ok D:lit,;cllland, het poE- tieke oog gcridlt. ,-oorJ.1 Brittanje is erg Z(·u.-:.h:.ilr.ig, dat . de D1Lnistl.'r..< '-an .. riend Wilhelw d;.-n,; H;,·r.;j AbJoel HamiJ zulle::. bClfl.'rkt.'n C'::L dolt Ko""eit .• ht Z'lO ges.:hik.th~tel:ldpu:lt hn WI::,N..:!U "an den Du;t",h~a spoorwt'g do,-'r ht't Euphraol[d;lL ::un Duiti,~hLtnd c;d~:lU te doen. III \'lit'gend~ h;u.,t hrett het ~Il '<ij!tJl oucie Caken, de ~&rolthon. Sphinx. A",--a~,', rcr-.;('u", en l£i«hBycr, onut.'r cen .ldmir:ul DJ..lr het geu.a:Ejkcpunt gesondl.'D om [I.' .demOn!th't'ren:' YO<dl'0pig zulll'!1 dt'St> Tijl i<:h\'p<:'u het da.:lr 'A-d ru:>ti,; h,:'Lhl'D.

~Ii de . kwestie is DOl' n;~t 'l'rkLLlr,L l j ~U[

beel diep. 5j\,jk .Yo.'b'1.rakll Voln Ao.'cit . ".-oonr nau,t cen ~bied. \!J.t ;n n:um' d"<.'f !.L.Jc1d lla~lid. den gr",)t~:l moln van K,;n,;.t:wtiu\lpeI, ""nit 1. het'~ht.

S·! t-..'l.J'.:0ct b~ t.;;! <it' lit'fucbb-?ri~n nn dl.'ll.'ll gI"(lO- ten Ulan IIXIYl'cl mo~lijk. l.1nd l~nJ('r de. ,~.t'l

.-.it

l'enlett.'Il'Turk:;.:he d:lg t.e bn'n.,'n I.'n zo.' d<,,--.l hij berha.aldclijk llJ~lCitl' het bcduddc' . g-ebit~d m,,'r etTe..·- tiefTurbch ~ m:aen., YilllJJolC dac ~Jt'ii.;.:V"""b.l:-.lkh

~n sUltait .\bJOcl Ih:llid c!kur met><,h«c l,,'~n

a&nagl'D. ' " . . . ,

~u wilde het g\'YaI J.lt t'jeik ){oebar.lk..h riuic-bel';

DId ava door ~n'>(,Dld Turk,;ch ~biN ".in hem ;e- echeiden bem>ri. l'le Dijd~ deaerburen '.'-;t~ d", emir nil ~t.'jd. dit.'· up et'D goecit.'ll dag DIet hwp \"Sll

~udere iC&IUDlCn ~oebMakb l'llll A,"I'<.'i, ;i&D-

gn,ep.

Dc laats&e ycrloor ht"- ~II Onti!tl~Dd er'Ae..-r eea ec:ill A"bi~h geharie-.-u tlH..;ochen J!'o l'i~tMI"U­

. . emir van. ~t!jd .t'll lijn bl~Dootel1. llIJ.J.r .I .. ar- oyer' lulle . . . , ... ijgeD; u.~ &;i;,U,;. \'\.'r1,ikk.dJeLidl

z.-.. ·, at '

de sultall TaD Turklj<' hl"l \lOg'l'ubhk ~'~h!k.t acbue .HB d~D~n. :>j(-ik \,UAo.r\,i( vl·llt,'IIl'.'n

teD vader re b~D- . ,

Nu'peurweeiljp.rniten,die een sood

vim

hou- . vast zijn .le midde.n van de. vele bespiegeling, die de boogere.poUtieUn deze .oak plegen to ~o?detl., . In de· eersteplnats werden teBaS80l"8, eea wemlg hO(lgel'

op. ^! sieeds meer TUl'ksche troopen . vastgelegd. . Vol- ge~B deJ;l ~rre8pondent vande Time80tIndio.zijn er than,s.80.000 man. Staat dit"in verbandmet ean voorgenomen aanvalvan do Turken op Koweit P De m0Il80000,die 't moonen teweten, zeggen ja.· Maar eenigszins bevre&mdend is het te . vernemen. dat do Turkanal sinds een jaar of drie bezig zijn .met de verStarldog :van·het gamiloen .. te :Bassora.;

Het tweede fehis echtcr moer. sprekend.. Op. oen goedendag stoomde bet TUl'ksehe~orTet. Sehab naar Koweit, met bet doel cinllt. soldaten allnlandte zetten.

Daar kwan echOOl' niets van, want toevallig lager een EngeJsohe kanonneerboot in de buurt .en de comman- dant daarvan waarschuwdezijn collega van hot Turk- sohe korvet geen mannekes . to' ontschepen; .Hij deed ditA 10. John Bull met de noodige brutaliteitenen amnakte do satisfactie, dat. de Turk ·bakzeil haalde.

; Welk reeht de Engelsche zeeofficier had om zoo op te treden, weten wij. niet. '. Wei had. de . sjeik .' va~

Koweit· om Enge~che. bescherming gevraagd,maa~~l1t dit. verzoek is niet het recht te. putten, dat. de marme- officier zich toekende. Blijkbaar heeft de brutale overal de halve wereld. .

De zaken liggen ntl zoo, dat de sjeik Voln Koweit rustigzijn pijp ka:n rook6n, in afwachting van li~t­

geende hooge politici' zuIlen decreteeren. Dat SalIs- bury devijf. bovengenoemde oorlogsschepon naar het Terlaten hoekje in de Perzische Golf heeft 'gestuurd, bewijst dat hij nietgerustis en Duitschland acbter Ab- doellIamid ziet staan. Ook de Engelsche bladen ver- bergen· niet,' dat a great contiIiental p~w;r ,( ee!! groote mogendheid van 't vasteland) cen oOg]e In t zell houdt.

Het Zal weI weer met een sisser afl.oopen. Daar blijft bet in Turkije altijd bij,

De toesland op Ball.

Het is voldoende bekend, dnt cr ,"oortdurend,. vi jan- dige verhou~ingen best.onden tusschcn deverschlllendc vorstendommen op Bali.. Terwijl het noordelijk en westelijk deel [Boeleleng cn Djembrnna

J,

zonder wa- pengewcld geleidelijk geheel onder ons. gezag gcbracht, zich mocht '\"crhcugen in rust en toenemendewelvaart, ,

waren de "zelfbeBtur~nde landschappen" voortdurend blootgesteld aan invallen van de naburen. Bloedig waren de oorlogen in den regel niet, . maar zij deden in· economischen zin grootnadeel; zij werden gevoerd in heerendienst en voortdllrcnde waakzaamheid alln de greusen wail noodig; vele lieden, werdenaldus nan het werkonttrokken, Toor het aanleggen en onderhouden van verschansingen , werd veel van hun krachten ge- vorderd,en meerinalen mis1ukte een deel van den oogst omdat. de nabuur nooit naliet,. waar mogelijk, den aanvoer van irrigatiewater te belemmeren. Dat de handel .verliep, enzich naar 'het gouvernements grondgebied verplaatste; dat menig: onderdaan der v?r- sten de eenwig onrust moede, zlch· op dat gebled vestigde, behoeven' wijniet to Irorinneren.

Nog, in de laatste jaren is, tengevolge der twisten

tusschen de bedoeidelaiidschappen, de bart van Bali beIangrijk gewijzigd. Mocht Gianjar, dat zich ill. 1883 oll.der de heerllchappij van Kioengkoeng had· gesteld en later door Bangli vero"erd was, er al ill.. slagen tienjaar later zijne zelfstandigheid te hcrwinnen.- Mengwi . werd in '1893, nasI" het schijnt voor' goed, TPrbi'okk .. ld fln t11flIWhpl) R"rlnpnO' 'T'''''".,,~n ~,,(l~?~!~!,

v~rdeeld.· , ~;

Lall.gzamerhand wordt echter, oll.der den invloed van ona bestunr, de toestand van rust tU8schen de rijkjes meet verzekerd.Het is weI de moeite waard, ne. te gaan hoe de nevolutie" plaats . heeft.

De dewa-agoeng van Kloengkoeng, een kleill. rijkje op de Oostkust, werd in vroegere jarell. bescbouwd aIs de oppervorst,. de . suzerein,van de. andere. staten, ~n Dog erkennen Badoeng en Tabanall. hem als zoodamg.

Hij heefter steeds naar gestreefd, zijn invloed uit te breiden;stond op vijandigen voet met hen die daar-' van .nietweten wilde ~ vooral met zijn noordelijken buw'uian,Xarang AselD ,..-^{cn ..} IItookte zijn vrienden op

om .

oorlog tevoercn met zijne. tegenstanders; onder die vriendcn.behoorde, behalve Badoengen Tabanan,

.ook &ngli. . ' . . ' .•. '

Nuis,inde eerate plants, KarangAsemonttrokken nan de gebeurtenissenop Lombok. KarangA.semwas . eeri.· onderhoorigheid vanden vorstvan Lombok en . werd dus toen ooze regeering in alle diens rechten trad, gou~ernementsgebied; de bekende. Goesti Dji~n.

tiek werd .a)s ooze stedehouder erkend (l) en na dlen tijd··.[1895] . last Kloengkoeng het land ongemoeid, kan bet ·'zich rnstig ontwikkelen·,· staat het buiten de qnaes-

tien del" andere landschappen. . Hoofden en bevolking waardeeren . de. verandering' die Illdus plaats had en gebee} in hun voordeel is. ' . .'

In 1899 ill, op verzoekvan de hoafden en bevolking, dezelfde regaling gemaukt tenaanzien,van Gianjar,

. ten' westea van Kloengkoeng.

O.ok. hier. is de vorst. nu . Mngesteld. tot. onzenstede-

~r; en, etaa.t duazijn rijkj gelijk Ka.ning Asem, oaderonze\>j;seherming. »Het isniet zander reden-

100 'scbree! 'verle~ j9ardecoiitroleur· Sohwartz· na

eenaan Gianjargebraclitbezoek ;.;....dat .de bevolkin.g volgenshet getuigenistIer. hoorden zeer ingenomen 18

met den nieuw ingetre~iJn 'Btilnd van zakenj'" zij ga- niet thansl'ust eli . kaniieh ongehinderd aan den land,- bOllwen a;tdere bedrijfen wijden.' . . .

lIctgevolgvan een 'en ander is dnt Kl~~ngkoeng en Bangli te· zamen (tusschen welke. geen vlJandaehap heer~ohte) 'gebeel', door'Oo\ll\'crnemeIltsgebied zijn in- gesloten. Ba.ngli is. ons . steeds . goedgezind 'geweest ~ zijn eigenbelang brengt.,dit trouw~ns me.de -en ':01- gens dagbladberichten, C.IO ~chter DIet Of.6.Cleel bevestlgd zijn, . heeft het eenige jnten geleden reedsaanzoe~ ~e­

daan omt gelijk thans met. 1{urang Asem cn GranJar geschied is, onder onze besche~D1ing geplaatst te worden.

Kloengkoeng, kan men alzoo zaggen, staat nu g~!80- leerd enkan zich geeri inmenging met de. zaken zlJner buren veroorloven.Dat· dit tenslotte ook in bet be- lang zijner bevolking iSt kan nietbetwijfeld worden;

ook.van haar bleven "nitgestrekte sawah vlakten van

bevloeiingswatet·· verstoken" . zoodrli. Gianjar dao.rtoe

reden had. " .

Ten westen van Gianjar liggeD nog de landschap- peri Badoengen Tab.aoon, Dit laatstgenoemd lo.nd- schap,westwaarts .aun·Djembrana gl'enzende, . heeft een zeer bejaard VOI'st (hij trad ree~s in 1844 op en sloot in 1849 een. politick contract met onsbestuul'), die,· als· uitzondcring op den regel, weI .. ?elan~telt in het lot ziiner onderdanenen dan ook blJ hen In hoog aanzien . stant. Rij is verwant aan de beetuurders van Badoeng, en handelt, zoo noodig,. in ovel'leg met. hen.

Ook in deze beide Rijken, rondom aan ons ~ebled of aan de iee grenzende, .schijnt dus nu de rusllge onto wikkeling' verz.ekerd:ziJ zijn on.ze regeering zeer

goed gezmd. ' . ; ,

Inderdaad is duf', in de ,allerlaatste jilren, ~e toc- stand op Bali zeer belangrijk verbeterd, d~?rdlen. ~e aanleidingen tot onderling oorlogvoeren VflJ weI zlJn weggenomcn~Kloengk~eog schijnt ODS heteenige land- schap dat· zich misschien maar noode bij degctrotren regelingen nederlogt maar nu het niet meer door an- deren. kan worden gcsteund, mist het zelf de noodigc materieele macht om zich meer te doen gelden dan voor de rust wenschelijk is. (Arnst. HbI.)

Bloedlge vermaleen.

Het Alg. Randelsblad beschrijft als voigt heteinde van een wieler-wedstrijd waar al meerbloed gevloeid ,was:

Eenige tientallen meters, voordat de Franschman den Hollander lappen ging, in het eind van de 2ge ronde, wrong de band van het achterwiel van den voorsten motortandero in de bocht van het wiel af, sprong daardool' en eenverTanrlijke val van gangIilakers en rennervolgde. Dickentman enzijn gangmakel'6 wer- den deerlijk gewond,'-:' eerstgeiloemde met bloedende won den aan arm, hoold, borst eli beenen - opgeno- men en verdwenen in hun boxes. Bouhour's gang- making was bij het zien van het ongeval in de bocht naar boven' en tegen de balustrade aangereden, die gedeeltelijk vernield werd. De stu urman van de tan·

dem liep daarbij .vrij emstige wonden aan beon en heup op, terwijl de machine, ruet meor te gebruiken was.· Bouh~llr .l'eed het middenterrein op en kwam er dus, wonder boven wonder,goed al.

Dan komt opnieuw een race, weer met bloed.

Roor maar:

Nog was echter niet alle leed geleden! In den viiegeno.en . eilluspurt, waaro,ij wedel' :Smout en Kok met de Belgen om de eerste plaa:tsen atreden, kwam een der laatsten in do laatste bocht te' vaUen,en vic- lim . thans . Vergouwen,. Oostmgeis en Snel. 'Veder gescheurde trui's en broeken,gebroken machines, ont- veldebeenen,hloedende . armen en hoofden. In de consternatie, . waal'bij het· publiek het middenterrein overstroomde, ging de overwinning van Smout, Kok en Bruyn" die Ie, 2e

E\n

3eaankwami:m, verloren.

Te half zesverliet het publiek hell> wedstrijdterrcin, dat meer op een bloedigslagveld of stierengevecht, dan op eon plaats • van vreedzame sportspelen had geleken.

Ieilland uit het publiek gecft zijn . veronlwaardiging over dezewedstrijden als voIgt inhetzelfde blad te

kennen: ,

,,!kben, ill' geen gev~l een conservaticve. tcgenstan-

der der. sport, Integenckt,1, ik~nftg geruEt ~;t'gefJil CCII

gn/ot'iijol';;t':;'jJJ(~r oat1n-an te zijn,aangez;mi ik ue mceste takken ,,,rvan z(';tl baoefen. Deze inleiding is noodig om den lezersa.an te toonen dat onderstnande regelen geen jeremiado~s. zijn van cen ouden' knorre- pot. . Er viel,. zooals de aft£hes aankondigden, ,"oor de liefhebbers van wielerwed8trijden veel te genieten op de wielerbaan .. Doch icdcr tocsehouwer, zAlfs de grootste enthousiast, zag zich hierinbedrogon .. Dat was geen wed8trijd, maar een slachtplaats, AIschuwe~

lijk was het, hoe telkenmale j3nge mallnen w('l'den weggedragen,kreunenden bloedend uit tal· van won- den, veroorzaaktdoor oen val. Ik. wil hio!' ruet i.D aUe finesses de ~)DgevaUen schetsent diegisteren plaats

',.onden.(Jenoegzij bet .dat dr. De Vries gedllf6Iide

den' wedstrijd, jazelfsnog een half uur na anoop

daarvan, . aanhoudend bezig was. met bet verbinden en --(i) Etm . . ~w~el1 ^trMijgll(lI.'cL.· Een.· Bted.e~~r.· dle "ei~ verzorgender gekwetaten.Een Diooio sportl Waar~

gerde zich toe laten beveatigeu en geeu OIlZ8r a.mb~ op om zijn de stierengeveObten afgeschaft P' Wat ik gis- sDagebied duldU... .' .' ' .(Red. Bat, NbL) teren zag was erger. ,Dat ycredelt Diet, maar, demo-

,

ralissert. ... Al8be8t~be;ijs daarvt\~js &It' ik.e~e malen door verschillendetoeschonwers,.na. eenenangst-. ' wekkenden val, . mot het .loukste . gezich~ ,.hO~'fl • . gen:. "j8lilJnerva.t1.die pech," meal wet. Koriom,ik maak me aangeen ovetdrijvingscl1ll1dig, ~1sik het schotlWspel . van' gisOOren misselijk " Doem. Ik. doo een heroop op het gehoalo· Amsterdamsche uitga~nd. pu- bliek om hier den tOOD aan to goventengeoJ1,wialer •.

wed .. trijden meer.te bezockeiJ. Ook op hen. die ~.

wedstrijden . organiseeren; Laten ziJ liever hunnekraeh.

ten wijden nan oen odeler sport, waarvan. de beoele- ning geentooneel te '. aanschouwen geeft,. zOOlllB dew wielcrwedstrijd."

PerlJs en . LondsII';'

Wanneer de revolutionnairFelii Pyatgeen hloed- dOl'8tige' artikelen schreef,konhij zeer geestig en pit.;

tig.'zijn .. Een bewijsdaarvnnlevert devolgende aardi·

ge vergelijkiog ·tu8schen Partisen London, uiteen zijner nagelaten werken opgediept ..

De Parijschc koetsier rijdt,. recl!ts, . de Engelscho links,

Dc Pnrijsche koetsier zit voor op 6trijtuigj .de En.

gelsche achter. .

Parijs is compact, Londen verstrooid.

Parijs breidt zieh uit door absorptie, Londen door uitzetting.

Parijs . is van natuurlijke steen, Londen vanbak- steen·gebouwd.

Purijs heeft hooge Iniizcn en nauwe straten, IJonden breede straten en Inge huizen.

In Parijs gaan· de vensters open als deuren, in Lou- den worden ze opgehaald en necrgelaten als. de guil- lotine.

Parijs is collectivistisch, bewoont huizen ala kazer·

nes, Londen is . individllalistisch, iederc familie heeft haul' eigcn huis.

Parijs heeft zijn p()rtiel', Londen zijn huissleutel.

In Parijs zegt men cacao, in Londen COcoa.

De ParijzCliaar komt vroeg uit zijn ~bd, <fat tegen de U1uur staat; de Londenaar blijft liggen in zijn bed

dat. midden in het vertrekis geplaatst. •

Parijs dineert, Londen' eet.

Londen, zei Voltaire, heeH hotiderd godsdiensten en een saus; Parijs heeft honderd sausen en geen gods- dienst.

Londen. eet met dendrietandigen, PlITijs met den viertandigen vork.

. Parijs is vl'oolijk, Londen treurig.

Parijs fianeert, Londen loopt.

Londen heeft te weinigsoldaten, Parijs te veel.

De Parijschc soldaat draagt e~n blau\v.e· jaR en een roodenbroek,. de Engelsche' een roode jasen blau- wen broek.

In Parijscelebreeren de priesters bij de trouwplecb- tigheid, in Londen laten ze zich zelf trouwen.

In Parijs zijn de gehuwde vrOllwen vrij, in Londen:

houden ze op het te zUn. .

Parijs heeIt meer zelfruoorden, Londen meer moor·

den.

Parijs werkt, Londen bandclt.

In Parijs vecht het plebs met de voeten, in Lon- den met de vtiiston.

De Parijsche proletarier noemt de lommert "mijn tante", de Londensche mindero man: "mijn oom".

Helessnprocessen bi/ de Toradja's.

De Toradia's - d.e betcekcnis van rlp?:~n ""Am i"

"bovenlandel'iI," in tegeneteliing met de bew-oners der kusten - leven in het hart van Celebes, om en hij bet Posso meer, dat niet veel kleiner is dan het meer yan Geneve. Over deze Toradja's heeft· dr. N, Adriani indertijd te Batavia een lezing gehouden, die than~

gepubliceerd wordt in het . Tijdschrift \'oor Indische Taal-, Land- en Volkenkunde, XLIY, 2 en 3. Na uitvoel'ig te hebben beschreven, waar d,e Toradja's wonen;wolke hun gebl'uiken zijn cn wie de baas o\"er hen spelen, schl'ijfthij O. u, over de in zwaog zijnde heksenprocesseu.

Wanncer in een dorp kort Da elkaar ecnigesterf- ,gevnUen hebbenplaato gehl!.d, of wanneer iemand stedt

wien mennog een lang Ie ,'en had toebedeeld, danwordt al zeer spoedig· gezegd dat zijn leven doos eene hekti of cen heksenmeestcr. is opgegeten. Do een of ander die iets vreemds aan zich heeft, ook dikwijls een slaal ofccn sla.vin van wie men denkt.do.t zijiets met den

,,'v(;l'i~dcnehaddeil te'~eretrenen, worden dan v.an hek~

serij bel>chuldigd. .Gehcel tegen ouze rechtsbegrippen in, rust in dezeD hetbewij~ vanonschuld opdeuoo- klaagde. De. hand. wordt . in· blilderen gewikkcld,. al- leen.de middclvingerblijftYrij~. Deze moet in de kokeride hars worden gestoken: de \'ingcr wordtdaar- na verbonden en nn 3 dngen weer· bekeken.. Yertoont de Yinger brandwonden, dan is de. schuld be\l"ezent zoo niei, dan is de heschuldiging . valsch cn de· be.;.

scllUldigerwordt met een· zware . boete . geatraft.

Dit . bijgeloof. kost jaarlijks ao.n een aanta! lU.cnsehen het leven. Bovendien heeft bet een demorohseerden invIoed ,"ooral op het jon~ geslacht. daar ,de hob onder een grootentoeloop

van

belangstellcnden in stuk- ken' gehakt \TOrdt, w.aaraan.ook dikwijls. word~ .mee- gedaau door knapen, die lIlet een z~aard mhet: lichaam van 't slachtolfer omhakken, naar t heet: ow hell dup- ..

per te· maken,.d .. w •. z. ben aan hetgeaicbt!an bl0ed.

to wennen.,

De cop,.a-hande/.· op III.gapo,.e"

De Stl'llitlilTime!'! drukt onverholenbaar ~P!jt uit dat de handel in copra vlln NedAnJieopSingaporc in de- zelltle mate istoegenomen alsdie van Singaporeop eldersi!l verminderd •. Zoo bedroeg de invoer van 'copra van Java naar Singapore in bet ecrste halfjaar van 1898 7316pikoel, in hetzelfde tijdvak van het vol- gcndejaar 158.436 pikoel en in het ecrste llalfjaar van 1900 248.196pikoeL

Tot Joli van (lit jaardaalde de jnvoer c;chter weer tot 113.000pikoel,wat toegeschreven wordt nnn het feitdat tegenwoordig de Duitsch-Australische'iracht- booten Makassar aandoen,de hoofdmarkt van dit ar- tikel 'ioor de Molukken. Sedert 18f)9 is. de export van copra uit Singapore van L024.000 tot lii8.000 pikOtilsteruggebracht, wat hetEngc1sche blad inhoord- zaak wijt aan. de buitensporig hooge Yr3chtprijzen, door de . maatsclwppijen bcdongen.· die tot. de. z.· g.

Hipping conferell<:c ·.zijn tocgetreden. De copra uit Celebes en Rali ontwijkt Singapore, omdat nUilr het 8cWjnt de Europee,che . markt het al'tikcl niet meer door tU8schenkomilt van I<;ngelsche achepen of wel van. Sin- g3porewil opkoop~. Hct blad acht de tusschell- komst van hetgollwrnClllellt del' Str3itSettlclllentii dringend noodig, wijl het boycotten yan SingapOleal~

stapelplaats nabijeen zoo vee} copra produceerend land als Java, Singapore ,'eel nadce! zal· betrokkenen, terwijl }lakassar daarentegen cr nm zal profitceren.

En hienall dragen allcen de schuld de OlllllOgeIijk hoogo vrachtprijzen, z('gt het blad.

De machtelooze ;dee~

Te Glasgow j~ in de eerste helft van September ecn Intcrnstionaal Yredescongres gehouden. En werd

:v

^a~ de aUcrschl\delijkste Trw'.Men in tijdcn van bUlkzlcktell "pant. zeker de u:aknndcen (in 't lfa.

leisdl /inmlll!ik(lcll in 't Makaallaafileh JIandikl) de kroon. J)c7.f~.r dagen krioelf'nhct hier van die vmeh.

ten, vooral, lll\ll()(jtden de . .Militaire-Cantine Jiggea. ze

'8 oebtendll biJ hoopen. . Het iszeer te hopen, dBt de bevoegde authorit!'it de in vocr nn die vrucbten ten streng'!lte • verhiedt.

- 0 -

riLtreksel uit. cen brief· onA .. welwillend ter inzage aangchorlcn:

&>emba 28 October 1901.

De SOf:rnba-expcditie iRsfgcloopen en de _J;lTl~"

gaat,'an . daag met het paarJeuH,ik naar. )lakassar.

V crder geen nieuw;;. . ' -0..,...-

Kra(:htcn~ h(JOin:klijkc· nlachtiging i~ bepa:l.ld (lat het landBchap Troemon met ingang Ylln 1 Januari 1902 mn bet gouyernement Snmatr;l's W e~tkUi;t wordt af- gescheidcn en gC!yocgd wordt bij de .,lnderafdeeling ,!a~a Toean, afdeelmg .0nderhoorigJteden Tan. Atjeb t·4.t]eh en onderhoorigheden).

- 0 -

~bchtiging iii ,'crIecnu om "OW het yerrichlen yan wcrkzaamheden ter yoorbereiding ,'an het wed:: het makcn van een tolnij terrei!l. met aa~llegsteiger en rccherej,cgeboll wen te }Iakassa.r te be;;ehikken over eene

SOO} "an f 5000 en om ,'oor de boyenbedoclde werk- zaarnheden een ojlzichter der lstl>. 2de of 3de klas.~e bij .Jen waterstaat en's bndsL'urgerlijke openbare werkt'n ter be5chikking nn den~ouverDeur H.n Cele- be~ te stdleD, met bepaling dal !lie opzithter bij zijn corpB ,\ 11\ suite ",ordt geyocrd.

veel gesproken. Dr. Spencer Watson opende het con- Het stukgetiteId: Xieuwe groepcring wordt in 't gres met ecn hcftige redeyoering tegen den Zuidafri- . ccrst yoIgend nOlJllllcr geplaat"t.

kaanschen oorIog.

Dr. Adolf Richter sprak namens de Duitsehe, Fre- deric Passf namen8 de Fransche \'fede~JUannen.

Op het congres waren yerder yertegenwoordigd go- delegeerden van Nederland, Denemarken, Zwit~erland, Rusland, Italie, Spanje en de Yereenigde Staten.

Erkend moet worden, dat or !!ocl wat yertrouwen in de goede zaak toebehoort om oyer nede te g:l:tll dclibereercn, nu het recbt vall den sterkste gclcide- lijk in cere is hersteld en keizers ell presidentcn !log maar steeds geen passender. on~tourage kennen dan gepantserdc schcpen, parademechaniek en kanonscho- ten.

Het is een droevige tijcl. Het droeyige zit 'm 'foor- a1 in de tegenstelling tusschell de dellkwijze del' yolks- massa en het aplomb"an de Iluchthebbers; de hat- stEm ovcrdoncleren letterlijk die massa en maken hun eigen ideelin-code, die een gewijzigde editie krijgt Daarmatc het· eigenbelang ·wijziging wenschelijk maakt.

's }Iorgens ' 's }Iorgens 'sMiddags

Makassar.

81 October 19tH.

TEMPERATlTFR.

6 uur in de Schaduw i6°

\) " 8f,1l

1 " 910

YEHTROKKE5 . r~'3S_\GIEHS.

Per P. Y. ss. ReacJ, kapt. van Dors;;en. ..an de

1IoIukken. '

,cOOl' Batavia:

Heeren A . . T.

ue

Bordes, -e\.. Tanlrieili~an. meH. Hand met :2 kinderen. PiN Kalengkongan. Kees den Dlliker, )[evr. Kalenkongan met 2 kindercn, Chris- tiaall I~am, Philip Cornelie5!:, Heeren Molengraaf.

llotlSflllet en Van derC'apellen.

Yoor Soerabaia:

Heeren Hand. Hacker. -Yen. Hl~ker. P. A. de Gre- beccll )Ievr. Viersen. '

y oor Singapore:

Heel' I,il'htellberg.

Yoor )Iakassar:

A. Richard.

Scheepsberiebtea.

.AAXGEKO~EX 8CHEPE~

30 Oct. Hr. ~s. Jaya. commdt. D. Heijnin~. Tan

'Waingapoe.. '. ~,

30 Oct. P. Y. s,. Head, kapt, "~m Dorssen. ..In Menadel.

YERTROKKEX SCHEPEX.

- 0 - :W Oct. N. I. 55. Tou.saum, kapt. lb" ~unn. naar

BIJ het te,. pe,.se gaan dezes hadden wi} Balik-Papan. '

nog geenteleg ... ", van onzen vasten co,.· 30 Oct. Goun. 55. Zwaan, c.::,mmdt. lkrl1liln. na,n .-espondent Ie Welte"reden. TOllli~a~rif.

- 0 - -

Het stoolllschip "ReaeI" k.1pt. nn Dor~sen dat gisterell yan Mcnado is gearri\'cerd, gaat morgen odl- tend 5 uur naar Boeleleng, Soerabai:l, SaIllarang Pc- kalongan, Tagal, Cheribon, Bat:nia, BiIlitoll en Singa- pore.

- 0 -

Het stoomschip nu Swoll .. ertrekt Diu~dag a. s. de~

Toormiddags ten 7 ure, naaank0ll18t van het stoolll- sehip G. G. s' Jacob, naar Bonthain, Boeleeolllba.

Saleijer, Balangnipa, Paloppo, Boeton, Temboekoc, Salabanko. en Kandari.

- ( ) -

Oisteren is alhier van Soemba gearriY(>crd Hr. }Is.

Flottieljc,·aartuig·Ja\'a,aan boord heblx-ndc het detlicht'-

~ent Ca~lllerie met den oersten luilCnilut Wiju:lendt~

en den paaardenarts,'an der Burg.

Dc Soel1lba~e.xpeditie is «us af;;eloopen.

-o~

Op Zaterdag a. s.. deS • voormiddags ten· 9 nre.zal tell bureelc ,'nnde plaatselijk Militaire-Col1llilandal1t aillier, eene openbal'e aanbesteding worden gehouden voor de leverin!?; van Dra.nken en. Petroleum ten be- hooye van de. Militairc.Cantine alhier, ywr de jal't'n 1002 tot en met 1904.

- 0 -

Advertentien.

--- YelHlutie ,,,cgens Y

ertrek~

op 3L\J.XD_\G 4, XOYE)1BER 1901.

ten huilA' viln J(·n'YelEd. Heel'

Ph. VoD,

• -)1t:'l'I't'lI\Ye:. .. :).

yan ZEd. nciicn en zeN good onJerholldcn L\" BOEDEL, w. {I,

Tafd". SIO(,It'n, Kllaapjt'~, Etag\:ol'\'S ^c llUil<tti~

haml)(k' \.

Hnnken L'U ::::tt't'leu ,ill1tiek.Kna .. wjt'S lllt't t'u

~::;~~! .. :it~~:~"~;~':I~:~~~;:~:~'n~b[~n-k<l.'t<,; ~:c·."·(IIIL'

Praehli!!t' ~pil'g-d".

Rolt<lll.\mellblement. lI."1 !..,,"-".I. al~ lIit"uw.

tlut'(lt'Him~- ell )lllllrhHul~'n;

Et'lL llIl~lit"Dalll(~"·IIl·ijtl<\tt>1.

E,,'1I mC)(lit.' ('Olll'('lie Hlnt;'IIWn en Plcum.'lJin pottL'n' \\.' (I. JapiUl~ht', \lid n",1.

18e1e1e1t. ,,.. ... "

Algemeene Vergadering"

op DONDERDAG 7 NOVE)fB~ 1901,

.~ 3yonds te balf lien, ter . verkiezing van een president.

6.')3 HET BE&'T['TR

KfHll.ldlJke PakBlvaa~"'GI .

·""iJ>M

- 4 ) -

."Iagang

"".18 OOTtlllEB & z . . .

~ ... ·"a..age-ta,.kwBn In ....,.",.",,,...

... en z""" .".. a# _Data"" ...

aile ".".zeelcBn mn ~ ~

f/IfO""en .Igewezen.

De HODMagent·dm-Paketvaa"""~ .KBnin^l

"r

'i:ll E.& TA Y L tilL

B.L. F. van MOL,

~OT_lRISTE lHKASS.l1C.

houdt Kantoor in het hnis tegenover de tweede Gouvernement5school. . 5i5

lJe~eade

...,;deb ...

. . . , h6t IHHHIea van VEIIDUTIEII , . " . . blllIJIc

tar.'.

Koept en "eNOOP4 _Nt fHI _~

IweedehalUls Me.bila/,..

1JeIee#tl aallbewJien

=

3:;2 It. B R I 5 G S.

Verluij&baar

E T E. billIe" 's bu/s,

nlll af prim.} Xo\'ember.

Ad r ,_'-: J. HXSIT.

Hi/Jil" Pari,

Toli:O ~J-. BaCK. _

]I_iii .-lS S.l R.

D.AllE...."-.5..:hoeneu, Kousen, SJ.nci:llen enslo:T.:n.,· •. H.EEltEX • :"nkken. _ _ _ _\.fie llEIs.n:...- :3okhn en K.-.u'en.

JOSGESS. _ • l..urzen.

B.t,Jk-S"hoentj"", Sijkje-- _ Kou;;je~, HORLOGE..--.

num-

\ :ner".

GouJen-, Zil.t'ren-. Xikh'len- en e,:hrl' "-.1lthanL", allen met .Y0I1e;:ar:lntie.

D .. l'rii:ol -:ijll r,..,.."liud,.rd md It' ,} L"I" ".

All BOll Marche.

De

st.

.ice/aaa.tta'age ill IH . . . . weI_". dagea ldaar.

£I> zaI

v .... 'e

joag.e. ___ triadea z/';':

V . . . . PlJken ... .

v ....

e r . s f . . ...

.,..,. IdeiII . . greet.

All . . ' ' ' ' ' ' fIJI"'IJzen .... " . , •• 11 I • • , . . " . . . .. Gads . . . allen Z1I8ea ...,...,.

'>4,2 R B HIS G S.

F. &OLDs.aD,

HoMogemaker ea.

Opticus.

Rt'p;\f,~\'rt cm:w~ ll)!ETERS.llrZIEKl)(~)z£"'~

en alit.' " ... irt':n lTHWEIU\,ES (,n,it'r g:u'.1nrie.

I-t'rk"ij!lbllilr'

Y('r""hilh'ndL' "'),mt'n ~lllrnEX en ZII. YF.RL't

llORL(l{lIeS en BYOrTElUE~S. 49

Spee~

...,..-."... . . ___ ; - .

It . . . CaIIeae. ftNJr . . . _

lleerelll.

---~'-~-~~-,-,.--.~----

Paso.tV&ll&8B :

Et'<.h: t .. )Ue(:ti~

POIITZE8CL&

_~~~_,~ _______ ~:~. )(~~_l_\,~,~rij ^&: ~k~~'L

SNELPERS·DRUKKERU

der.

Naa.kJeze·. VeallOOtsdIap

M.akassaarscne Drnkhrrj en BoeknaudeL

Benoemd tot . klcrk bij's landspakhuis alhier. op I 5. - 's llluands· R. F. Holtrop, thans ~lt\,·o ter Se-cre- tarle.

11.- bt.'_·ichli.itt'N 'g m'olUl-II f.' 1'Vrr'N IYUI 0.-8 ^1(IfI', :\IN (\llUl11i~"'i~;n .l ... ll\t"t lid. !-'<\arltt'

d~' Y entiuhouder;

fu'r t~)nt' rulWl' KeU;;t' YolD. Lcttt·No. ... >rt~'n. i:; des"

DruUt'rij iuzondt'rheid iugeri.:ht tvt het It'Tt'I't'n Tan;

' - - 0 -

Hedenlllorgen 10 uur wl'rd tml (louvememeuL;

huizoalhiar door ]lct gezant~dlap lan Boni··een o(fi~

eit>elbm:oek gebracht,. bij Welkl'. gclegenheid. l't'U Sa.

Iludt ,au I) sehotcn van uit het fort Hottenlum werd

~lollt.,

G.).j, R. B R I X G S.

260 POSTZ£IfI£I.S . . . S . . .

va • .,.,...,.,,,... . . . ....

G~ BERGMAN~

Boaken Kantoor-Drukwerken,

('i~ulaires. Rekeuingen.

K

witalltii:'ll .• hh'-"'S- sen, X~\3mkaattjl'S.

cnl.

liij l~'nl' ~1l<...II~ l'n k(,Urige ~ ... 'rki~

&ijndt'prij.wal(l() ~>dkv\.lP 8''lOtdd.d.ltllj ~lkt' t.'UDcurrentit' ht;l hwfd k\Ulnt'11l-t\."Jer.. IS

" . .""

VfJOR PAARLYISSCHERS

efeeds ia 'fi • • """ad

t'ORde

firma C. E. HEINKE &. GOt te

Lpndon:

prima kwaliteft, DUIKEltPOJIPEN, prhtla· kwaliteit. . DumEB.KI&ERtN

en . aile ' - waadooze verwisselstukken.

Repairino-Cloth,Solutlon enz., enz.

_.FBA"TSCHA~

der Cl'edlet & Hll.ndelsvereeniging"BlIJlda.,u 882 . . te Banda. Neirn..

Pas 'ontvangen:

ltIAKASSAR·ALBU .M . met Gezichtenvan

'1 . For' VfOBdenburg i3 De .oude suI/.'raa'

2 Kerkhol 14 Fort Rotterda", 3 Pestka"'oe;' 15 He' Hooge Pad- 4 Milit .. Qanfi"e.. 1 ~ Ar0mlsburg

;) BOu".r •• ""IIn;"gl·11' Stadstuin . . 6 Gevangelr,. . . 1BiI.e,.enweg ··· ..

. 7' HandelBkade . . 19 Hospita,,/weg .

8· Soc» de Ha";"olJie 20 Kampeng DJawa

, 9 UzerelJz"ehoofJ 21 OelJtr.Te/ef.Huls

10

Protest. Kerk

\ .22

IJsfab,.;ek 11 Lege.tieI;Jouw ' .

23:

Wate,.k. Pail,.,..

12 Prins Hend. plein! 24 SeCre'. Gebouw

per 1 Eremplu,ar

15,-

" 6 ,,25,-.

619 N.V. ~r!1k.Drukkerij & Boekhandel.

(Burgel'lca-ehtstraal.) '.

AU BON MAROHE.

Spot-goedkoope

B1Jeuteriiln!1 Spec'aal "0010 $f. Nloo/aas-

o~~~ua.. R. B

n

I N G S.

E. BECKER.

Pas Ontvangen: '

diveTse so orten

. Heeren-; Dames-en Klnder-Sohoene"

van' D .. H. POLLAK'" . 574 AU BOil MAROHE.

Ontvangen:

B,.eede dlBpe IIJsteli!1 ook gekieurdB.

. 643 R. B R I N G S,

BJlIDBLIIB.

zullen A mat e u r. F ⁰ t ogr a fell in de gelegen- heid .• worden. gesteld, om ten allen tijde hunne ont- wikkel- en fixeer-badenvoor platen, films enpapier

zelve, gemakkelijk,1:ersch en goedl.:oop, gereoo te maken, door het gc'-'..uik vangeeompri- 'meerde TalJletten.

Geenlastig afwegen meer; geen oplossingen· die binnen korten tijd door bederf niet meer behoorlijk werken. Eenmaatglas, een. tweetal ontwikkel-

.,.~"lpTl PTl t'I>nj!!~ tllhleUen kllnnen voortaan de ge- heele .. ' uitrusting. uitmaken, die dus gemakkellj4 overalkan worden medegenomElU.

Verkrijgbaar zijn momentecl TablettQn' voorHydrochinon en MetolOntwikkelaars; . yoor Goud-, Kleur- en Fixeer-bad (gecombineerd).

Fixeernatriuin alsmede Natrium sulfiet.

Alles' met gebruiksa.auwijzing. . Voorts heeft ondergeteekende nog ontvangen

reehtBtreeks :

I I ford gevoelige P 1 ate n en p. O.

P.

Papier ill soorten enaftnetingen.

Verkrijgbaar tot concurreerende prijzen.

DeVoorraad van Tablettenisklein.

548 . . . M.V. VAN LISSA.

AU .• BO/l MAROHE.

Ontvangen: . ' . " .... . .

RVe:;:'=::::'s::::,"proef (nonplus ~ltra.) Beleefd aanbevolcn.

. 644 R. B R I N G S.

Bet H U

IS;

laatst bewoond door den Beer

BENDSNEIJDER

op(Patoenoeang;) . • Gemeubileerdof ·ongemeubileerd.

. Tebevragen bij

649 SET B P A U L.

' Twee PA YIL J ,OE N S, gelegen8an de Tuinstraat.

Te

bevragen

bij

618 W.

EEKUD.UT.

FAB ) R I E K ^..

, . . . ... . ... '. VAN .' .

kooIzllm9ho~dend~drank~n. & 'van str9pen.

. . . . . .' .. 72 . , ... . . . ' -.

^>

M. · V.VANLlSSA..

Pus . Ontyangen

bUToko· Lao · TODg:

Cognac, merk Quien

&

00.

COllnac, ,,· Vleux

*.

- 0 -

Portugeesohe Portwl}"

Boorten.

Vr

aag:

Wat Is bet beste middel yoor het Haar? 11

Antwoord:

J A V .O

L.

. Vraag: .

Waar kunt . gij't krijgen???

Ant'lvoord:

Intoko AU: BON MARCHE. 543

TokoT,JO.a IUm ...

CIBILB-VLEESCH,-EXTRACT. . :

TORIL-YLEESCH-EXTRACT. 5!t4

Toko LAO TONG.

Heeft pas ontvangen:

583 Rose lWukzeep 'en . Sunligt Zoop.;

Toko TJOA 'DJID SOENG.

Op nieltlo ollivallflen:

Verkade's . prima kJeil)e Zaansche Beschnit.

Verkade's. prima groote ZaanllcheBeschuit.

Verkade's pi'imn Sueade KOek .. Verkade's prima HoningOntbijtkoek.··

Verkade's prima Speculaaa. 613

PaS ontvangen:

DIVERSE SOORTEN

'. Vetltrijgbaar. : . . '

StroohofJdenvoor Heeren ealllie/.jtNi.

Groote en klelne stange" Zeep, JonBenB petten~ .

ult de fabr/ek'"anW.GASSAGEen SON. 581

TOKOLAO TONG.

bij

Toko LAO_en . TONG, (Passer-strallt.)

Toko T . JOADJID . • . · S ' O ' EN' G.

bij

sm

^{.HO BIE, .}

648 [Chineesche-Straat.] . . Beep u:edero-Ill itt voorrri:uJ.

~---',----~ I DI"ersesoorten Jam. in blikjes van Crosse

. W ' All SENG

& Blackwell' als: . . ' • .... . Annanas; . Kersen, . Aardbcien, Frambozen' Abricozen

Photograaf,

Perziken, Frambozen en Bessen, Rei~e-Cla~de ~od~

Burgerwachtstraat, B~Bse .. n Dam8~n, Prui~en &Appel,Appel, Appel &

f"l>'Onoverde Wag. enverhunrd. erij van TjoaKaEKie. Llmon& PrUlmen, Jams, Oranje- en Limon, Marme-'

"'1:>" lade en A:ppeljelly. .

Levert mooie beelden t.egen billijke prijzen. '\"ERDER: '

Verkri.igbaar fraaiste gezichtenvan Makassar. Worchesterhire Saus Vlln Lea & Perrins Tomate-, 449 . Be/eeld aanbe"o/e". b~ter-.enPiquante Saus in Heschjes. '

---'-~----',--:----~---'---ILoLlCblgs-Vleesch-Extract in l/S potjes. 623

Toko 'LAO TONG .

Pas . Ontvangen:

WIJNER van QUIEN

&

Co. 480 als : Fronsac . en . Graves (witte wijn).

SING BONG.

Kleermaker van SINGAPORE, naast TokoLAO TONG.

BELEEFD AANBEVOLEN.

549.

TOKO · LAO TONG.

p{U~ ontvo.flgen: 498

lIeurlge . Wlndsorzeep . "an Rlmme/.

loko

. . . " .'. ~...,.,...., ,.. " · ... ' T N

TJUA lMllJ

~U~l~\J.

Beeft pas oiltpakt:

HEEREN -STROOHOEDEX.

DAMES-STROOHOEDEN,waaronder gegarnecrd.

JON GENS- en MEISJES-STROOHOEDEN en

JONGENS-PI<~TTEN.

Zwarte HEERENSOKKEN.

DAM.ES KOUSEN.

.Yoorts:

BOEREN-NAALDEN inboekjos, •

Een boekje ioh. 4pakjcs gewone NAAI-NAALDEN en 10 stuks STRAMLI\I·NAALDEN ,kost slechts

25 . cents. (i50

TokoLAO TONG.

EUROPEESCHID 482

HZGI-6n-·ii:!tIIKinde,...,Sohoen(m"

- - -,

^, .. ~-.. ---.-'----'--~~

ONTVANGEN.

de zoo alom· bekende S I G AR E N van A. J~ JleijlWfmll, al s:

Picaflor, Aromatiqua, Darvel entreacte@, Silvo.rcz, Ciencia, Wilhelmina, High-Liic, }[ul1anza, Estraua anz.

Papieren Sigo.ren-pijpjes .krijgt rilen gratis. (i51 . Toko TJOA DJID SOENB~

Met· de laatste . boot ontvangen.

Overheerlijke SIGAREN uit

de

fabriek van de

Erven

de Wed. J.

VAN NELLE

mer\;

Chicago Exposition: , .

. als

Victoria Medea.

en Victoria Chica.

313 . LAO TONG.

Toko TJOA ' DJID SOENG.

Moole groote

Vanlelles

624 per pOJld ell' per 8tulc verJ.:rii'lOaar.

Pas· ODtvangen:

lfollalillaclte SifJaren l·tfll C. TriJilrel Utreeld izl9:

~OYa. Xea.poli, La. :Sina en Exeelente8.

584 ' TOKO LAO TOXG;

TOKO TJOA DJID so ENG.

,Met de laatste. boot ontvangen:

Pro"isilin van .lJJ,. Pelleau, alB:

Pate de. foie gras truffle.

Pate de foie d'oicde Strasbourg.

Chanlpignons.

Sardines It l'huile.

Sardines It la tom ate,

alles in ¹

!:!.

en 1/4 blikken. . . . .•

SAlIARANGSCHE llESCHUrr van E. CQn.</taMl.·

Groote HANQ-LAMPEN' mctblikken kappan zaer geschiktvoor deetenstafel.

IJZEUEN KOMFOB.EN. 636

Dc 01ldergcteekeiltlclI, A~'nten vande:

Ro.rul Insulllnce CompailX, . Law Union & Crown . Insurance Comllany, Magdehll..ger feuer V cl'sidlt~rungs GeseUschaft, Basler YersicherungsGt>sellSl'haftgegenFeuerschaden EquitablcLifc Insurance.' Company, .

Brand .A6Surantie MaatscJtappij IlDe. OoSterling", - - - , - - - . - ' - - - 1 Brand ASSUlllntie Maatscbappij "Yeri~lI. ,

Toko LAO" TO.a

Trallsatlantische G liter Yersicberungs(}esellschaftt

Pas Ontvangenvan de

{lr'lna. Herder: Mannheimer Versicbertmgs Gedellschaft.

Diverse Tafel- en. Dessert-Messen met. wit~e en Scbweize~beNationlll Yersicherungs G~

zwarte hefte~,Zakine8sen, Nagel!ICh~es, LiIine~ nemen ri8ioo's ~lOp de gehruikelijke VOOl'o .' Seharen, . Solide . Ku$6Dtrekk.el"S, Bhkopeners, Hou- . ~1 . . . ' . '. .'

ten-Slalepela .

en Vorken. . . . .

waan.len. . . . . .... '.' .., AlpaccaTafd- In Dessert-Lepelt1 enVorken. W. B . .!.EDEB()ER&C')" oS:

41pacca

Theele~. 504

ssa

Macassar & . lIeDado. .