- No. 41"
-
"/1
'8
0 N N Il M IlNTSPRIJS:Van 1-10 regels
1"3.50.
-'Voor eiken-regel ~_~i
O~, Olplaatst· blnnenpagina eente blad f 0.10 ',per regalPet jaar 'foor Medan ; .•• _;?-• .-.._ ..••.••.••...•..•
Pu
lair
YOOr Ne4.-lndII! " •.•••••••••.• : •••••.•. " ....~::n;oi.:=~~.~.~~.::::::
1 ';&-
• 2!L- .40.-
• 0.10 , 81j 4 01 meer maleD _pltults~Dg-25 pCt.. korting.·
AdvertentlEn' moeten voOrult betaa~d., .. w~~den.
Telefoon R'edactlc bureau
257.
AdiniRistrath:-bureau"20I-.... · Tdeloon R~ctie. buls 608. Adminlsttatle buls 524tt~~R~~i'
~I.nlstrateu; J •. 000RruTSEN
.. -
fL M.J.
II. VAN DORP DE BIlSSV. Ii voor _ _ Co .. V'OOt ja9L EERSTE BLAb~ SCHANDELIJKE SPEL, Er is geen iachter kwallflcatie mogelijk voor hetgcen zich In Rolland ten aanzien ,'an de \r:abinetscrisis a.fspe~lt. Te minder, omuat 't nu nlet het v~l geswade Parlement is, dat de schllid urnagt. van de onverant·
woordclijJ.:e stagnatie in den ._wetgevenden l.uheid. ){3.'\r, met. zckere' fmctieleiders z~in 't nu \"Doral lllinister$ en oud·ministers tel' ,echt~I4UJe, die hier oen .spel speleu, als men zcJ.:er niet villn de eerste dienaren en r:.udsHCdco der Kroon verwachten-Z.Oll.
I:1l"t moest ai, oonigen tut1 gclcden, yorb:l·
zing gewekt hebben om van dergeliJke :zijde de voorspelHng te verncmen, dat ten s!otte het kfl,uinet·CoIUn, nadat oerst. DOg <lndore pogingen 'louden tnisluk;';cn,_ weer zou teo nlgkeeren, en \'an den oud·minister Hcems·
kt~rJ.: vema.ro men, dat de hoop op bchoud ... ·an het d6missionnaire kabinet nog niet be·
h(lefde te worden opgege,·en. Yeo lUug persoon!Uk or ~ulke gevoelens Oil na houdeD,
~uit ;-an een den.-elUken kant. is cr iet.s in·
.:onstitutionnee!l:l in.. ollHiat de beslis~ing ..-olgens OM Staatsrecht by de Koningin lr~rust. En met dergcHike uit!atingeu wordt f~itelijk de rol, welk~ de Koningin bU de oplo3sing van een der~lijke crisis t.e vervu!·
ler: lip-eft, als iliultOlr voorgesteld, wat. zeker van antlre',-olutiono:ure zUdo nog al dw3.'\S is. Het belang "l1n u{:1..e dct..'lils is gelegeu in dE' mentaHteit, welke er door gemustreerd wendt ell ~'en:~ nailer a.an dell dag kwam - Oil brut.'\Jer wetO - in hetgeen ten dezer d&gen werd gemeld.
Druppelsgi!wUz~ tUn. de bUzonderheden na.3r hler uitgeh::kt. per radio. £erst: dat de moei1Ukhoocn, . welke rnr. Limburg lJij de Hmning vfl.n ~n extra·p:nlernentair bbirict ondervond, geeD "eroll,J:d hieldeu 11.1Ct het Belgische vcrdr:lg. Toen, dat ze voortsproten llit 'Zljo YieDsch Olll, bebalve den demission·
nalr.:m minister ,"3.11 liinnenJandsche Z.'lken jbr. IIlr. de Geer, 0010. andere recblsche mi·
nisters :IaO zijo kabinet. tc ,·erbinden. En Jtl3ma de voHedlge ont-hulling, welke, WM wien de meutaliteit in rechtschc coaliti€::J.:rm- gen 31 doorzlcn had, weinig vcrras3ing meer i.:on bicdco: ~ r.k. Staatsparttj werkt de vorming vnn eeu kabinet-Limburg tegcn met den toeleg het aal1bHl\Ten van het ka·
binet·C9lijo to fon.:ooren. En daaraau werken m€\lc, niet maar ~lleen de p.1.rt\jleidcrs, die in veler oogen tod.l al weinig goeds kun!len t.ioen, maar _ook - en ... oo~l-ministers. Ze z.Un ons met namc~ gcnoemil, h~t zijn de minil5tcTJ'! Bongaert.~, van Waterstallt en Wei·
ter, die dus :1.1 heel gall"" politiek ingewijd is en het. r.\.:. part.ijbelang hoven het zakel\jk ii:o!t.miil<.ll beJang geJecrd hecCt te laten ga.an.
!).). oerde ma.n ~':ln l'C\:htsis hetr.k.Kamerlid mr, Van &haH:.Alle drie waren door !Dr. Lim·
burg \'oor zijn kc.uinetaaogezocht, waa.rin nieL.:;
"reemds gde~D is, nOl;h voor den ingellieur Bonf;:lerts om zUu portefeuille te behouden;
I!och \'oor mi. Van SchaiJ.:, die tegen de port~·
{cuille \'an ArOeid weinig bc-zwanr 1>on hebben.
En de heer Wt:1ter; wei, hall men .;uist van dezen niet verwacht., dolt· hlj. uog nij .... an poJi·
tie\:e smett(:n. 200 men meeDde, )let koloni:'lal belang oo\"eo :lUes zou do~r. gaan?
·Welnu, en ir. l3ong:J.crl~ €II ue heerWeltcr 'Karen eel'st ~~eid Mn te !JIU"en, en mf. Van Schalk aanva.'lrdde ('erst de portefeuHle van Arbeid; m:J..'lt aile drie zlju geretireerd,onuer den urnk V:lO wat het partU·belang -wordt genO€md, en waarnchter bH de r.k, nog groo- ter macht "bat. Oat da..'l.rmeue de vorming yan e-cn e~tra·p:Hlemeotair kalJinet weer een goedc ksns wenl ontnomen telde minder,
oot,
dat;l1dus a!wcer de crisis gerekt werd, die 11 o.ezer otl Lwei! nu:mdcn duurde. Twee ma.."ln·
den van 9tllstanll ... an !mrlementair:cn arbeid in ceu perIQl,!c, w:lJ.Irin jul.,t E:en good oc')l vait, ,'an den tUd, dal de begroolingen afgedaan ha.d·
<Jen mooten worden.
lien begrijpt 't nu wal, ao:bter aUcs zit deze bwachte-, dat Olisluld::ing, nm welke fl)gingl:n tot Io:aoioct.:tformtitie ook, de kan.;:; op uehoud vu bel hblnet Co\ijo \'crgrvoL
dr.lOg om 09k ilnti·reyol. in h.at kabfnetop te nemen, . merkte men weinig. ~ .
, .
. 'l. l..a.at zlch best verkiaren, als.men zich voorstelt hoe de antfs vasthouden &.an !it'D Colijn, an..tl. wiens ,'eel tK>lovend prf,lrtii~~schap korl na de geboorte zoo wreedaardig een _cinde k:wam. Een decapUc, d,ie maar moeilUIi til ver·
stuwen is en de an{j·re\'ol. afzijdlg···deed
, meet" kwam
met aanbod van . , t.roon voor ·Co1Un, wat tevens het. voordecl bracht~ dat deze van het .... aderlandsch politiek·toonee,l ~ipseerde,
Tevens een \'oordeel, In a:anmerking ge-
~omen h~t venet tegen .beTt''''-~~nde, ook
III techtsc~e, dcmocratisch' gezlnde kringen.
ZOO stouden de' Z-lken, toen in cens de roomsch·kathoUeken niet. meer gtnind ble·
keD ODl in een extra·parlementair kabiDel 1ilting . te nemeo. D'lt de anti·revol. er niet.
;"Ian dcnke~, l!e"estigen de jougSlc berlchten . De opdrxht nn JUr: Limburg is er te moe!iljker en tc ondankbaarder door· gewor·
den. Oak wanne43r hij toch nog mIXht·
slagen met de vorming V:\D cen l.:abinet. 7..'1.1
<lit daardoor voor allerlei moeil\j"kbeden ·vao recMs komen te swn. Z\JD nigen partij is volgens ror. Marcbant ook al niet zoo vriende·
llJk gczind. .
Imusschcu heeft de :\:.\n\·ankelljke hareid·
willigheid del' rooms('·h·katholie,ken al .. as1- bewczen, dat de vonning vun een extra· par·
lementa.ir ka.binet i:nogel,jk geao.:ht werd. Te zwaarder drukt dus nil de verR.ntwoorneliik·
heid, da.t men zh:h terugtrok, w~la\"\;oor geen andere reden kan zUn, dan r.:-chtsc!r ps.rqj·
belang en bet behoud v:\n hl!l cu3Iilie·kabinet.
Deze la3.~ste· mogo:-Jijkhchl s.:h!int men i-echt., nog allermill~t uil he: oog t.e l\ebbell verlorcn; de aoti's z\iu er als steeds ,'oor, de r.k. willen blijkba:lr (K\k nog we! en op de christel. hist. wordt !>t~t·dR maar druk geoefend, getuige het berkht "an. de r. k.
Tgll: dat er cen ernstig'c c;.rIsis bij de christ.
\list. o.reigt teD gevolge: van dp. cordate hou·
dine- \"an somm!~e lellen tcg~rl !let gez.ant·
schar bij den f~u~
En heel dlt on.sympathieke politleke spj:'1 wordt gcspecld, niettegen~t:lande men weet, dat. de coaUtio onher:ltt!h~:tr ge!Oo.:heurd is.
Qf zou meo willeu n..'n:'ltLlr~n op cen split sing in do christ. hi~t. uni,~ '110 dan, zU 't met een daardoor yerlW;lk{(' ':QaHtiegroep terug te heren?
,Vie wect, het is tlU min '.If mller eon kaosspel. ~ll:).t dat jUtst !"c.-.;hl.\·a;u'/ligt ODS opschrif't;.
Onder de goge\'ell o()]:<t..mdi~hll'l€n f'n in aanmerking g.momcn lie ull!w:kkl'liug", wtlke de crIsis ge,'oigd ht:'eft: i:<JU mumcnteel ~en extra··parleruen.ttl.il' kahilll!t, :l1.5 wn.artoe mr.
Limburg opdrachL kreeg, de aalll~\·dens\ruar·
dig.ste oplo:3.<;ing zljn. indian 1l1~~i1 \\·ildl'. )t::lar de nog heden onh:1.ug.:n .dio·grau:men wij'len \,:el unuer!:! l\it. ~("''''h ,It! rO~jlU~ch·
kath., noch de anti·rexo!. w;:len mellower·
keu. En dan is 't z,eer de Ynlag of dc \'urming
"an cell e:dra'}l!lricmenlail' k:dJinet, lmiwn deze groepen 0111, l1log'c!\lk "I.al l'lijk~'u.
Terwill toch een program wei s;\meu· tc stellell wu.s, Om zakelijk \Vet),: tc kuu·
nen doen, w!\..,\rbU altcrcer3t het acbterstallige begrootingswerk ulent tlol wuruen afgedaan. En dan is er nog genocg om op een regecring,;·
program to pil3.tsen, W.:l:lrvoor cell meerder·
heid van links en rechtR, z\j 't wis.selend in haar s<l.lnenstellin!;, te ,"erkr\lgen ·'lal ZUn.
Teven;, 'lOU er een, zij 't betrekkel\ike, rust in het land terugkceren, welke. noodig is,
"oorai om zulverEng III de politieke verhou·
dingen te verkl'ijgen. De <I.g. coalitiepartijen in de eer3te plaats moolen anaranu behoefto habben.
k!eur bekenrien. -Maa/ de· r..k?· J[culBoode bt!pleitte alree~s het-.,oorstei la mort daM phrSBELte doen 'onJer~n; d.w.z. afte stem- meD, zander dat van rechts er iets over gezegd wordt. De jinkerzUde za! zieb ecbter wel_l:ief.hnbetuigd laten, '
RUBBER IN NE[)'INDI£.
'De intclll';i"evo onder·
D eml ngscul til U r.-On- 4.anks h-et e~tensieve karakter tler bevol·
kingscultuur, bt"ljft
de7.~ 'een flrstige con·
cur rCD t.
Prof. dr. L. Ph"; de COS(luino de Busav dil"ect~ur ,.\·an de Ilfdceling HaDdel.srnuseu~
van het Kolonia.-tl Illetituut schrljn in het.
jongste nummer· V1n het liaandbiad tIer Amst~rdam50he H,ank (-en arlil.::el over de lndischc rubbercultuur, waa'rin hU in ,den aaov'..Ing het groote bclang der cultuur met cUrers aantoont~
Zjj heeft de rietsuiker, die ~n 'leer lange reeks van jaren ,-rijwcl onbedrolgd de Jeiding had, achter :deh gelaten.
Niet aHecn eclltc:r Is de waa.rde \"an de rubberproductie tlt.1.11i'> het grootst, oak het Mnta! onderncmingeo, dnt uitsluiteml oftell deele wbber kWl;'ekt, onder .EuroPecsc.he (hierblj in hegrepeu Amerikannsche) Ieiding is veel talr\iker d3.n dat "an die, welke andere cultuurgewas;;eu telen.
J.fet uitzomlcring van de oostelUke helft L ..
de ruiJbercultuur over v61e streken vall den Archipel verspreid; Y3n de SSG rubberonder·
nemingen bevindcn er 1.ich op Sumau-J. 297, op Jav3.-.f65, op Borneo 65.
ZU hesloegen 01:' het einlle .... ·ao 19'24. ecn tot.-tle oPfICr .... l9.kte ''':In 2.105.19& bouw, waar·
V3~ ill_ het 8""h,{';,'1.6SO.0.u bou\\' bepla.nt
\\llren' en daar'i'lir. '\"EXr 5~p.124 bOllw I!r3S.9J4.·
ba of 973.52.1 acres) met Hevea. . N .. dal de s{'hrijv~r vclcrlei bljzonderheden heefi gegcven over de wiJze ,'an cu!tuur, het grooien der boomcn enz, die ,"ooral "oor hen, die met het cultuurbedrijf zeli IU' con·
tact staan. iutert'!ssnnt, 2Un, wordt erop ge~
~ezen, dat de eene hc\·ea·\)Ooro Iniet geJijk aan den o.ndcr~ is; sommlgc ge\'un heel "eel, :mdere:-de ,mooste hc!aa~-weinig or zeer weillig latex en teeu men V3n gcheele :un.
p!anten de productie cens bOOln \"oor boom giDg opmflteu, kwamen er merkwaardige reo sultaten voor den <:lag. Het bleek n.l., dat cen betrekkelijk klein aantal boomen het. allcr·
grool"te !lee\ van de productie YO<..rtbmcht. Uit een grafische \'oorsteJ!lng hIijkt, dat in een gemiddeiden :umplnnt heel veel boomen weinig [Ot het nuttig effect bUdrngen, hocwel zij dezclfde verzorging noodig hebben en c\'enve~1 ruimte inncmcu nls cen goede pro·
dllcent. Door verwljd.cring·(uitdullning) van die exempl:uen is dus op de exploitatie·kosten groote besp:lring lOogclUk, ·zonder d~t noe·
mensw!\"'lrdig proouct gederfd W'ordt.
\~an7.elrsprek.enJ
i<
datmen
onmiddcllijk daarop ~ot het in:zicht is gekomen, dat. bij den :umleg vail nicm\'C onderneDlingen alleeo nui;.omelingen,',10
hoogwaardige moedelboo·men gelJroil.:t mochteo \l\'orden en dnt men 09 aie m:::.nier een \'erhooging: "an het pro·
£luetie \'ermogeI;l per oppervlakte·eenhcld 20U kunnen verkrljgcll. Hct zoeken n?ar en llet Lestudcercn \'an dergelUke eerstc·klasse·exem·
plaren heert !len hooge vJucht genomen en is uog imme!" ill \'olleo gang.
Da:u- dil kindcren \":10 een vee·1 latex pro'·
qnceerenden moederbooOl echter lang niet.
altUd diezclfde nuttlge eigenschap o,Teren-en, ja, dikw\jis zoer middehnnt\g zUn, past men de vegetatie\'e vermeel'derlng toe; d. w, z.
op onderstammell worden knoppcn van bul- tengewonc pr01ucentEln geOculeerd, waurdoor z('cr gelijkmatige, hong'll':I:nu!ge tuinen ,fir·
kregen worden. MOil JVl~t dus than,; bij de.
modame hc\·c:-.cllliuur beh"llfde als in Europa.
hlj
ue
,)Oft·, TClzen· en booman·tee1t. Ook de onderzoekingen en :JroEfn~mingen op dit sPeciale guoied <llil1 nog :ang niet Mgeloop€1l ell \'eel \i!ft nog in den school (ler toekom~t vbrbo~n: is het iecr Wei mogcl\.ik, (lntdooJf gobruikmaking: van bcpaa.lde onJcrstammcn _ miS5f"~il:n ·,1.6l(s ook Viln :tm\cn.:! he\'ea soorten "Is heve:l brasilien.!ll~ -Gog groote re.suit-all!.l\-te berelJ.:en 2UJlt; _ ,ProducUe droge rubber in Ned.·lndI6 In kg . 1n .Ibs.
per bouw. per ha. per acre.
UrU- 2S3 32S 29'2 .
1923 231 826 289
192"2 218 307 274
1921 194 2i3 248
19-~ 220. . 310 21& .
Wanneer wij terugkeeren n3M de tn be- . zUnde rubb€ronderneming, dan l.ieu wU, de tapkoelies de latex van aile door hen getapte boomen in emmers ,'crzamelcn en naar de centrale fabriek: brengaDI wO'\ar in verreweg de roeeste ge\"aUen. de hoofd\"or- men ,,'an de Europee..;;che rubl'er~uluur, cr~pe en sbeet, eruit 'bereid worden. Gewoonlijk worden aile op een dag binneDkomende h~
vcclheden lak.!: tb<.amen in mengbakken gegtort. gezeefd, gemengd
en
op standaard- _gehalte aan rubl,er gebracht, teneinde Ceo stecd.i> homogeen cindproduct te \·erkrijgen.Het rubbergehalte is nl. a:).n schommeliogen onderhc\-ig en 'foor een uniform eindproduet bet gebcele jaar door brengi men het door tc.oevocging van meer oC minder water tot een bepaald stand3ar<!gebalt~; g.:woonJijk voor sheet 15 pCt., \'oor cr~pe 20 pCt.
VClOr de verdere \"erwerkillg ~ het nootJig de rubber in de latex te doen stollen, coagu- le~ren. :\ten bere!~t dat in de pnctljk door, de latex innig te mengen met cen zaker quantum zuur, yr\j\yel altUd azljnzuur of mierenzuur.
De rubberbolletje.;; stollen onder den In,,'loed da,armn samen tot" een coagulum. cen dlklte, sponsahtige, -witte koek, die nog "eel water bevat.
Xa het mangelen wordt c.rGpe een\'oudig geuroogd; sheet dlarentegen, die hiJ den laatsten keer man~elen van een p:J.troon '·oor·
zien is, wordt u;urenboven ill rookbuizeu gao
roott. .
De schr. bebandelt .1n:lIna. no; den \'erkoop in late.x· ... onn en de fabrientie "an s1eo.(· of sprayed rubber. .
Vervolgens wordt do inlanolsche rullllcr·
cultuur uit .. oerig besproken. In legenstelllng mel de oor,;pronkelijke meaning blUkt Bev~:l uitol!mcnd _ge5l:hik[ tl! Iijn voor cen teer e.'{tell.<;icye cultullr. D')()r de rllw~ tapmethoae en coagubUc met :lluin, ontstaat een natte.
soms \"oor een deme or meer uit water
en
mil bC;:,;bande rubterk()(!\r:, die wet g~hikt is voar de wereidruarkt1' nl3.3.r t~r plXJ.tse zeer goed. ~'erhaod~lb3,;U" i.s. Die grove, rll,wc grondstof, welke men \"oor de rubberiabrie·
ken van geeu waarde 'lOU 3chten. viodr. zUo weg nnar Sing-apore, we..'l.r het in rellsa-ch·
tige hoevcelheden in \'e!e Chineeeche yer·
werkiogsfabrieJ.:cn t-ot de z.g. 3D1l.hlr blanket herschapen wordt, die tot aUer Yerras5ling door de Amerikaansche bau;lou,faoriekall gretig wordt gekocht en gebruikt.
Voor bet jaar 19'25 is ae ultvoer Vall die i.;e\'olkingsrubbt:r uit Sed"!Ddill gcs..:hat or 80.000 ton (droog) met een wa.arde "311 om- streeks 2W millioen.
Op het. huidig oogenbUk is de inlan<lso.:hc rubber ,'oor 80 pet. van sl~bts cnl:ele ge·
we.;;ten a.ikomst!g, Djambl en PalemOang oj) Sumatra, de Wester· en de Zuiuer,Q031er Mdceliug op Borneo, mll3.r spoedig Z-l1 dat.
Gugehrijfeld aDders zUn, d:ur ia tal V3n str~k.en door do': De\'oll;:iog, dll3Itoo 3.3Dgezet door de booge ruhoorprijzen, lUet koort,;ach- tige haast zeer veel rubber uitgepl(mt is en wordt, Tapaooeli, Lampvngs, ja eigenlijJ.: het.
gcheele eiland Sumatrtl, en nasr Je hatste berichten luiden, ook op Java.
Prof. de Bussy geeft eenige manieren aan, waarop scher~r te~n het inl;lndsi.lb~ product ko.n worden geconcurreerd. In dlt ·verband noomt hij het denkbeeld, dat In elk:l.aTS uab\j· heid liggende planta.gcs in eeu cEintrale fabri~k gezamenlijk hun ia1a-.: \'erwerkco tot een homogene blanket, w<\ardoor zoor ,,'eel fer·
schWende merkon - om welke de Amerikaa.n·
selle bandenfabrikant toch niat ~ft - zouden verdwijnen. Twl"' .... ens do eO!3to st.'I.P in die richting is reeds gedaan door do oprh:hting van dQ bo\"eng.:moemde ,'er3tuivingsiostl.llatie up Sumatra's Oootkust, ;un weB::,;, ~n aantaf ru"t;Uenna.:~tschapPUel1 hun latax h:,·eren.
O\'erigcn.s ~1 men deh m()('ten toele~n op speciule rllbber300rten, die..utl Inl:lnd3che be\Tolkiog niet L:a.:l ~uilleQ.
Het bel;mg\ffikkende ·Ilrtikel eindigt mer
~n sumematting ,-an grootelldee\s [ei:ds ge- publlcecrue gegevens en I1lmi~~1' .... ~1I pro·
duclie, vcrbruik, ultvuer en t:aplta:Uln~este8·
riugen . .
DE AMSTERDAMSCHE RUBBERMARKT
. IN 1925-
Er is een oogentlik geweest, dat cen :lndera oploSiliog vO'Jr de st:me coalltie;;;enooteri toeh
~"'3,:HJro:ar scheen. Men za.l zicb herin!leren
!let bi!ricbt) aa.t minister .CoIUn GouvtlDCIU;
Gliller3:l! :LOU worilt'll, weB:: bericilt ens t~ge·
ll,lhrtij!.l Lcreikte ·met daL betn:trcnde de ycrmocdel\jJ.:e 1iUlIE',:lstelling van c-en kabinet·
Limburg. D&a.rbU beta m~n bov(::ndien nog op dt~ 0llmcr'kcl\jke bU~llderheid in _dl:n .:eh€:t'len 'Plug van "taken der- kabinetscrisiR tot du~et' lc k:tten, dat, bU welke formatic·
plAnnen ook, 3llti·r~Nlutionnalre candidatlJll niet of nauwel\J1;$ gcr,~md zUn. a\th;ms
:~ deeeH~f~~d~C~ch ~r~5'1,!,~~~~~~il~~
aaodacht ~bocken, V'.n b\lzonderen ':lan·
Het voorst.el van de soc. democrateo tot ontbiudlng der Twoedo Kamal' heeft in de lIollandscbe pers geen In!'ltemming gevonuen, wat begTijpclUk is. Hat is Inconstitutionneal, omdat de lelding in handen behoorl t'J blljvcu van de' Kroon. De fi'Olttiek~ sjtuatie 1.aU er' niet door \'erh~ltlc:ren en aileen wie op poli··
Hoke wlnsle \lit !!'.: till de nlge:meene ve;·kie·
z:llgen, 'lOU er wat voor kunnen gevoelen.
:Maar Y.Ou dat nict1.ijn \'iS3Cben·in vertrocbeJd w~r Want. mon ga maar cens na wat {Xn verwarring van leuzen en verwachtingen, wUMblj ar oak ~ijn vau 'leer specula-·
tieven :and, er tich zal voordocn. Pro en crJDtr:t het Ife·tf~nw,haf), cll:rica.ai en anti·cle·
r\c.aal" \'QCIr oon rc..x1·zw:u-t·blok 0:1 cr tegen,
\'oar CIl tegen CollJn, voor en tegen tie eoa·
liUe: dt:mocratisch (In consonratief. _ Eli. al de~. richtlngeo doorkruitten - verschUl"'llde parlUon, zoowel links :us reeMs.
De J.::ms ·op a.:lnncming· sch\lnt dan oak gering, ·a!gewacbt uwrit nu to worden of bet soc. demo vOQnt-e1 1l1thBIl' aanJeiding gaven zal tot e(!n ul8emeen polltiek tlebat, dat stellig :l~'4l llut k31l beLbeu omdat 't Dopen k_on tot
Bet is da'n ook t-aadwm, op nie\lwe plan- tages om de andererij oculaUese.t1,U\aIlit1gcn uituvn\.Onde moeders. to planteo:
in,
. gMD 2c!f;-; ,,00 ver, dat..zt'leggen, de tQekomst aileen hoogwaard.igo uit~plant. mo~n worde~l; vau die die tot nu g(!vondcn %1.In, namt men, gnnstige o1l1stllndlgncdon
,,-en
prodllctio in hCt· 6de jaar van:400 kif" per. ha, na 10 jaar oell vall BOO kg. p(lr·ha. Dat il:l belangr\ik meer dan wat gemlddeJd over Ned. Indl6 van allo nu ~n.de aaupla.ntingen ,'er·krcgatl wordt:
Groote bed.rUvighetd eu ",tu.ke piAls.!luelu· Ilties.-Geringere VQi.)T·
,'erkoop<ln oOB8t 1 lJ2t}.
Asn wn d.oor do neuren JOOsten,t. JitUa&en o,'eT" den _gang. \'il.n 'Ulken op de Amitar.illm;
ache Rubbermarkt. ill 19'25 samengeatetd O\'t:tr·
r.kllL onUaeniJD wij bet ,·\>Igead.e;
Cadbury ~onbons
Zijn van oogeevenaarde kwaliteit.
!l~Jfil~ ~~~5 ~~~oefn ~iJ.2l:ta.!
!.''';;':-2H,m~ :'::i~:'
Daar er reeJ.5 i.n !;et gTW~~~ c.e>:! n:i ye=-·
loden jaar geen enh!e tf:nnli!:Z-l..1.k in ;,::ii::.i ilieer plaats yond, wi'm <3.~:'e ii;:.,·j;{ i:: 19105 ook niet meer genDt~rJ. Bij den b3.ii.·itl b effedieYe rubber hei:rbe!l ;;-hi:-':!.; ~!!:t'r, l!:
~~en~~~~~~ g t~ ~o~~nV()t~eJ~~~·~~~~nJ~~~
'leifs tOt ruim 1:j. ... e:1~ ~<: .. ~. Op cii. Vo:'!kC' blik i~ de pr05 Hij;~c: g:=iijl.:: YOij! l.~i,le :i~::l:-t~!!.
~!~3l~:~E~r·~~~~~~1~1;~~~; ~a~,~~~;
~;:~ i~tl~~ \~~:;:~n~:~~h~~;"~~~:l~e=:~:
men.
D.:lt d!.t mnde=- (If!g.::i'.li:J;::el1 i:on ~h:~·
den hi.! zoo mirumale!l .. ,x·n-..ad. l:s .s:cll:g mede toe te sd]rij\'{~n :un cie !!"t; :::i.:': iacg bes~nde in.stBlling v5.!l il2~ .~~t~1emt:~~ Hou:>-e''', \\':t:mlovr z';'ri..lLk~ oj)i!ratt::.:.r~ tlj.!ii bunne i':1lg-J.~m~nten mc<€st~n 2.1\\'ttlere:::.
c.q. beped:en. Oil! l;:!eiI!~ you!!ado?!l op :l!1~
markten toone!! hoezeer •. ~~D!:J'.l" de !.;a\lM.e was, inuners veroorz.:t.akt-dwr t:e!l :l.:l!llf~!l·
lijke o"er;:on~,urupti~, ef ."J!ld~rr!'\."\.lu~ti~.
Het is ono.:tw1stbfU,r, dat van ne r:'(~tl.,:·
tie V.HI 19~o op ..iitoogenLlijl.::o.e-bngrti;':rr.;n·
der yerkocht is, dan in co)-:2e h~![t l{rl:) '.m Ile prvductie ".Ill d;).t ,i:\3.T r\:-e<!s Ee:-d.:! ,·e:· J.:ocht was. zvoJ:it het aanb(".Jj ...-an. ..:l:l.d~~k
~~ h~n~~OQ~;;t~l t~ru~e~~"~l ~~~:.J~
1 Xowmber yergroc>te perci!ntl.g~ ,'e<:,rexpo:-t llit di! EugelsdH! k.ok,ni.~n yan :w af ';"":T5!
goed tvt uidn~ kllnl.e!1, -..a..3.n..U ·sU o?:ne..r·
ken, dat ud uiiscoercijj·rr.s tot 1 ~v,e:::::b-er oak ,..,.1 rieg",lijk a3n d", p.:!ri').iiei:~ ,·-.:r!Icoo)·
giogen \'.JIgen5 het Si~\'e{dO!l ",:he!.ll.6 iil.l;:!l loop .~:ln 19-1~ hebbt:n l.>e.antwoord. yQ..):t:;;
duidt aile.;; op ern -..croelc to.:!l-i"!!ning "\".1..:: de- prrou.:.!ie (ler inlauds;::!I" rubber-in ~eJ.·!:::.!J."?:
welk...!r i~Di?ming' in ifl;:.') ouzo; ;;.d;,s.;;tlPi bij ons bonmgenoemd m·cr.!kht n~g heei .. O"·e!·
trMfC'!l.
:xatuurlijk h~ft de re.strh:tic nil I.!l'!l uit·
"-0('1' \"olg.:ns het ,.StcY.-:n:::un s..:neoHI" h:~n'.:!
belnngrijk bijgedragen, m:.urhet 5ta.:l~ td c.ezi.:o of het nuders ni.::t e..:n llitstc! t',\n e:'C£".;t.lti~
zou z~n gewc>;:'st met ga,olgen ... ·3!"1. Yi'el 1:lu.
gcren duur. Amellt .w.l lk nu geJ .... Q:1J(':J rust., welke de 100nlen 0i) olie "rt':smcted"
plantages g.:ll1ot-e-n, hun bcb,.\ud v~:-c..'r..3..'\k!
hebben, en de ... ·oor"..zf:ttins-nn ;:o:'!l gi'Te£'tldc no:m.lle produdio g..: It.:.~t'n·l~ .;~ni:.; j.lr.:m w3.:lrborg.:m, terw-W Z(tnc.::t die ru:\t ~Hi':hl een !lDene ;l(nemin; 0.10':' P':>t{,\lti~le p~,),ju~ti~
'lOU :r.ijl1 st=,·o-lgd. Om diez.elfJe :ed~o I.i :och ooI.: door onze natiooal.; rn."l(]uc.enten
s.:"m
iu de la.'\t.ste j3.rel1 s-pMrzamcr :!let 1l~Ga.S"
c-.:u·geg-<lJ.n, hetgeen eYt"n%l.~r-t'U~""tll h~tt tot oop:!r'l.iRg dar pro><!u;;:t!e-"Eca hHmnniIlJ:
\'an ,·oorrad.::n za1 ge~ g3all mel. p'U!'ld:i·
ling, OO!.'lr <hu loch uker WeI ,·trreW"~
\1.".'
namelijk, 1.QO .nit't ~bC'<'!, \",)Ono.,)vi:r ~~"
den prijs Yan 1u;::\n,f-1!3.b'ij ·rubbe:,. S>?t h"'11 gr(V.)t~ndee13 vf ~h~l l1c-t!rki):n':m ep tc.f\ a!.
nemint;, w€Hicht "I-:!ifs \'crdw~DE-a Y&!l C.:: ge.
weIdig: hoo~ prerui~ "\),,!t l.W!tgi:D<)J'· 1~ ~' aitie.
En dan IUD do:! wild"" rubb-- be,
~.lDnen tlXh __ ook-~3" I,e, verwurlooun t~neO"
zwaa.rtepunt .1lgt (j'- die well f~it,elw 19::!~.
,..,
He'I
L _. PI!IJS
DE.~
AD.VERTIlNT,IEioI:~c';'~ V,' ';~~EIJ ~
V~n '1~1O regets
1'3.50.
':Voor.e1ken regel mcer 1 o~,.~plaatst· ~loneDpagina eerste' blad f 0.79
,per ,
regalBij 4 01 meeT maJen _ plaats,log 25 pCt. korting.
AdvertenUen matteD VoOruit beta.~d., _ .w~~den.
- " te J~a~nhage "'
...olrecteui 1". , I:: sCJ-I¥.LJC.
tt~~R~cteht
~~teu;
Telefoon Redac.Ue bureau
257.
Ailiniolstrat1e"bureaua u-
TLleroon R~~e buis . 608. Administratie bois 524
. J.
OERRITSENEERST.E BLAb
drang
om ook.aoti·re\·oi. i~het.kabinetopte,neme,n, merkte men w~inl~. ' . kleur bekenncD .. Maar de de:' M(J(J3lKide
bepleltte atreeds het'~rsttl la mort dans phr88l. ... .te doen "ondergaan; d.w.z. alta stelO- men, zander dat vau reebl8 sr jets over gezegd wordt. De iiD~erzUde ul zicb ecbter :wel r::iet onbetuigd laten,
~ SCHANOELIJKE SPEL.
Er ii'i geen i.a.chter kwalificati~ mogeJijk
\'oor hetgeen zich in Holland ten &anzien
",an de kabinetscrisis nfspedt. Te minder, omdat 't nu nlct het. veel gesmade Parlement is, dat de schuld draagt van de omerant·
wovrdellJkc staguatle in de*- wetgeyenden rubeid. Maar, met zekere fractieleiders zUn 't llU \'oom1 ministers en oud-ministers ter reehterzUde, die Mer cen spcl spelen, als men zeker riiet "an de eerste dienaren ell raadsliooeo der Kroon ,'erwachtell ZOllo
Hot moest al, eeoigco tijd geleut'.U, \'erba·
zing gewckt hebllen am van dergelijke tUde de voorspelling fe vernemeo; dat ten slot.te het kAbinet·Colijn, Dadat eerst nog andere pogillgen zouden Inislukken, weer zou te- rugkeercn, en \'an den oud-minister Hc-erus- l.:t"lrk. "erno,m men, dat de hoop op behoud ... ·an het. demissiODnairc kabinet nog niet be-
!\oefde te worden opgegeven. Men mag persoonlijk. et zu!ke gc\'oelens Oy oa houdeD, geuit \'3.0 cen dcrge!\jken. kant is er iets in- c.onstitutionneels in, omdat de beslis~ing ...-olgens OD.o; Sta."\t-srecht bij de Konillg-in lie rust. "En met dergelUke uitlaU.ngen \yordt i~it.eIUk. de rol, welke de' Koningin b\j de oplo;:;sing van een dergelijke crisis te vervul- len hoeft, als illullO[r voorgesteld, 'wat zeker van antirevolutionc~ire zUde nag al dwaas is.
Ret belang van de7.t' details is gelegen in de meD.tlJ.iiteit, welke er door geillust.reerd wordt en welke nuder aa:n d.en dag kwam - op oruL'ller wijte- in hetgeen een dezer dagen werd gemela.
Druppelsgewo"t~ zUn de bUzonderherlell na..'\r hier uitgelokt, per radio. Eerst, dnt de moeilijkhedeo, welke fir. Limburg b!i de .... or.ning \-an ceo extr3.-parlementair kabinf:t onden'ond, geen \"erba,,'ld Melden met het Belgiscl.le verdrag, Toen, dat. zo 'v-oortsproten uit :xiin we~sch om, bebalve dell demissioll' naiNn minister van BiDnenland~che Zaken jbr. rnr. de Geer, oot andere rechtsche mi- nisters :1.:\0 l.JJn li.a.binet tc verbinden. En dnarn3. de voUedige onthulling, welke, ,·oor ',\io:n de mentaHteit in rechts::be coalitiekrin- geD al uoonien had, weinig yerTaSsing meer l.::on bieden: De r.b:. St.1atspartij werkt de vorming van eeu kabiuet· Limburg tegen met den toelcg het aanblljven van het ka- blnet-C91Un te rorc(!-ercn, En daaraan wHken mwe, niet maar aHeen de partijleiders, die in veler oogeD twh al weinig goods kuonen Joen, ma.ar _ook - en voo!~l ----:-ministers. Ze zijn ons met ruuncn genoemd, l:et zijn de ministera Bongaert'i, 'YUn Waterstaat en Wel- ter, die dus al heel guuw politick ingewijd is en het l'.k. partijbelang boven het zakelijk 1.:o!oniaal belang geleerd heert te laten gaan.
De derde mau van re.;:.hts is het r.k. Kamerlid mr. Van Scbail.:.AlIe dne waren door mr. Lim·
burg \'oor zUn }(r.uinetaangezocht, waarin niets
\'reernds geltlgen Is, llol!h voor deo ingenieur Boogaerts om zyn portef~uii1e te behouden, n-xh \'oor mr. Vao Schail .. , die tegeu-de porte- reullie van A rheid weinig iJc-z.w:mr kon hebben.
En de heer Welter; wei, had men juist \'an deleD niet .-erwacht, dat. hij, DOg \Tij van poii- licke smetten, 'Zoo meo me-ende, het koloninal bElang boyen sUes :lOU doen gaan'?
Welnu, en ir. Bong:!.erts l:n tie heer Welter waren cerst bercid aan te bl~j\'en, en mr. Van Schaik aam'aarade eerst de portefellille van Arueid; maar aile urie xijn geretir<::t:rd, onder den druk ,'an wat het part\j·belang "Wordt genoemd , en waarachter b\l de r.k. nog groo- ter macht stMt. Dat daarmede de vorming van e-en extra.·parleUlcolalr kabinet weer een goedc kans werd ontnomen telde minder, bbk, dat al,dus alweer de crisis gerekt werd, die 11 de!er a1 t.Wee maandcn dtlurde. Twee maan- den vnn stllstaod "Im parlementairen arheitl In !:ell periode, waarill juist een good d(:01 valt,
\·3.n den tUd, dlt de begro(",Ungen afgedaaa had·
den moetcn worden.
)len ~grijpt 't nu wei, achter al!es zit deze gcdAchte, dat mlslul.:k:lng, van welke !lOCingen tot i.:abioct.srorOlalie ook, de kans op behoud '.-an. h€lL kablnet-ColijD \'crgroot.
Er is een oogenhlik goweest, dat een andere oJ)losning l'oor de-surre coalitit'genooten toclt aan\'aardb:~ar schOen_ Men wi zich berilmeren het b4::ricbt, dat minister ColUn Gou\'ezueur:
Oenera.al IOU 'worden,_ '.,ell: tcricllt OilS tcge- lijk€:rtijJ bercH.:tc -mtt dut betreffende tle yermoedelU1:e samf.I)5wlting "an een knbinct·
Limburg. ~bU h~ft U}cn bovendiBn nog oll Jf:z, tlpmE.:rkel\ltc bU'l(,uderhcid in den gehee!erl gang .VAh Z".,1ken der. kabinetscrioi1i tot du~I\'i.:~ te lettan, dat, bU welke formatie- plaruUiIl ook, (Ulti·rvYolutionnair;; candidaten nlet ~f u:lUwclUl:.~' genoemd zUn, nlthan;,;
steedB meer op den achk'rgrond kwamen. En wk In de Holland"che pam i~ da3:rs:1l1 wolnig aaIldacht 198,;bonken. Vr.tJ lJijzondfren aan-
. 't Laat zich best Yi!rldD.Ten, sis llleD zich voorstelt hoe de anti's vasthouden &an Iil'D CoJijo, 3.ll,tl wieDs veel bclovend prenlierschap kort na de gcboortc 7,00 wrcedaardig een eiode kwam. Een deceptle , dle'maarmoeiUjk:te ver·
stuweu IS en do ,\nli·revol. afz\Jliig"deed bltl;'.en, hoe D1t!er er kans kwam'" op cen ka.bi~et, .ctal ver 004-3rw.\jken van een rechtsch nnDlstene, al or nlet Ulet een stevig coalitie- kleurtje. Toch dAn OOIl andere oplO?-"ilig 'kaqs scheen te krUgen, is de "bevredigillg'der anti's ongetwtlfeltl verkragcn. met bet 'aanbod van den Buitenzorgschen tioon. YOO1" 'ColUn, wat te\'ens het voordeel bra.cht; dat deze van bet vaderlandsch politiek·toonecl.6cJipseerde.
RUBBER IN NEO·INDI£.
De intonsieve 'onder- Dem ingi3c u I tu u r.-On·
4.8nks h"Ct cJ:tensieve karakter uer bevol·
kingscultl.1ur, bI"ijft dez~ een flrstige coo- e u rrcn t..
Tevens een voordeel, in ~n'merking ge.
~~~~ll~~~~~~~~~t~S:;'~e~~Jr~~~;n~
Zob. stonden .
de.
zaken, toen in 'cens de' roomsch-katboUeken niet moor gezind ble- ken om in een extra'parlementair kabinel zitting . te nemeo. D .. ,t de :mti-rc,'ol. cr niet aan denkeQ, beve-sti.geo de jongSte bericbten._ Prot dr. L. Ph. de .Co.:!quioo de Bussy, dll'ect~ur "an de Ilfdcelmg Handelsmuseum
~'~m het. ~olonia..'ll l:Patituut schrijft in het _Jong;:;te nummer' van hot Ma.andblad· der Amst~rdamschc 3ank een artil.:el ove'r de rlldische rubbereultuur. wandn hij ill·den aan\'ang het groote belang der cultuur met cijfers aantoont
ZU heart de rietst1ikcr, die cen zoor lallge reek;; v.:m jaren' vrijwel onl)edretgd de leiding hau, achter zit:h gelaten.
De opdrac~t \'3n mr, Limburg is er te mooilliker en te oDdaokbaarder door-gewor- den. Ook wanneer hi! tach nog moctit
~lagen met de \'orming \'3n een ~3binet, ell dit daardoor voor aUerlei moellljkbeden van rechts Kamen to staan. ZUn eigen p..1.rtij is volgens mr. Marcbant ook alniet zoo vricnde- lijk gezind.
Intusschen heert de a.nm·ankellJke ber<~id
wiUigheid der roomsch·katholieken ah'a.st.
bewezen, dat de \'ormlng ";111 een extra-par·
lementair kabineL inogelljk gcacht were!. Te zwaarder drukt tIU$ nu dr. \'erantwGordeluk- heid, dat men ziclt torugtrok, waarvoor geen andere reden kan zUn. dan r.;C'llt:5':h pal"tij·
L-elang en het. behoud van· hat c03Iitie·kabinet.
roc~~~ n;~!iI~rin~~~~~!:-l~l~C~; oo~b}~nl~el~~~
verloren; de anti's zUn et als steoos \'oor, de t.k_ willen 1l1iJkD3.ar (\(lK nog weI en op de christe!. hist. worol stt!t"ds maar druk geoerend, getuig~ hE:t beril-ht "3D de r, k, Tgd, dat er een ernstl~e cr!sl~ bU de cbrist.
ilis.t. dreigl ten re;"olg~ \'3n de cordato hou- rlinz van seommig-e l('den tegcD lIet gel-ant- scharl bij den fo'\tI~ .
En beel dlt ()n:;:yrnp3lhleke politieke spcl wordt gcspec!d, niettegen.~t3.:lnd.:: men wet!t, dat de coalitie ooherstdha3.r gescheurd is.
or zou men willen ~tl.n3IL1ren op eeLl split·
sing in dn christ. hi!'!t. lillie om dan, ~ij 't met een dgardoor yerzwakti:- eO:llitiegroep terug te keereu'?
Wie \'i'eet. het is lHl III i H of meer cen kansspel. Y(l."lr ~t jui:;t rc..:ht\·a;lriligt ons opschrlft.
Onder de gegEi\'et) om:"l.mdiK"h.~,j€n (:n ill aanmerkiug" genumon <If: vnl.wikk\:'liu!!:. wdke de c,risis ge\'olgd heert'l ~uu momenteel een e:-.::tm-parlement.'li.r k:lhill~~, al", waattoc mr.
Limburg opdmcht kreeg, de! ;lan!>e'·1.'Ien5\mar·
dig;;te oplossiug ZUll. iutHen Ulen wilde'. )faar de nog heden ont,':liige!l IUJio·!:;r.ln.men wijz~n wei anuer8 uit. :\~'o.:h .Ie ""rOQBl-ii'il- kath., nlXh tic ::t.nti·re\·ol. wilhm mCllcwer- ken. Eo dan i;; 't zee1' de "m:tH or Je ,·,mning
\'an cell e:<:tra-pnrlement:lir k~lhinet, ImilCll dew groepen om, 1ll0fWI\jk 'l.;\l lJIUk~n.
Tcn"yl toch een program wei s.amen te stallen was. Om zakelijk werlo;. [c lam nen doon, wnarbij allereer5t hct.ru,;hterstaHigtl oogrootingswerl.:: dient te w,)r~len Mg~d~'1n. En dan is er uog geneeg om op cen tegeering::l- program te piaataeo, waarvoor een meerder- heid \--an lInks en rcehhi, :;:ij 't wisse!end in Mar samensteUing, te verkrijgen zal Zijll.
. Tevens zou er. een, zU 't lJetrekkelUke, rust m bet la.nd Wl"ugkeeren, welke noodig iil, veoral om zuivcrfng in de politi,:ke vcrhou- dingen. te verkI\jgen. De z.g. coalitiepartiJen in de eerste plaats moeten da.:J.ta.'ln behoefte hebben.
Het voorswl lian de SO('. dClllocraten tot ontlJinding der Tyteedc Kamel' heef~ in de llollandsc:he' pen' geen in!lt.eDlming gevonden, wat begrljpel\jk is. Hat· ill inconstitutiolltlffli, omdat de leidlng ·in ilanden behoort t.e blUveD van de Kroon. De politieks Eituutie 7,OU er· oiet door \'erheldcl"clI tln aileen wie op poli- lieke winsLe uit i!t bU de algemeune tertie-
~ngen, LOU er wat voor kUllnen gevoe),:m.
Maar zou dat ntet2.lJn ... i~'JChen in vcrtTOeheld water Want men g:l m.tlar cens na. wat cen
\'crwarring ... an leu zen en \'er'A'achtingell, wa.'lrbU er ook zijn van zeer 8fk."'Cula- tiuven
ma,
er ~ich zal ... oordoen. Pro en contra het gezanL~hap, claricaal en anti-cle- rlcc"l..'li!:voor cen r('~d:zwart-blok en ar tegen,~~~:, C~e~;~r~t~wn'e~oo~~~e:!~~f~~~~°:1
t1eZrl ri('htlngen doorkrui8eD ~ \'eischillende partUen, zO(lwel links all! rechl!!.
Do kilns op aanneming schUnt dan ook gering, nfge.wacllt d16nt· nu te worden of het.
soc. demo voorat.el althans aaoleldio8 geven zal tot eM algemeen poUtick'debat, dllt steilig zijtl nut kttn beblleo Omdat 't nopen kon tot
Xiet aileen schoor is de wanrde vau de rubberproduetie lh.'1n!l het grootst, ook het nanmI ondcruemingen, dat uitsluitend or ten tleele rubber kweckt, onder Europeescbe
l~i~:V t~ri~~eg:eda~ld~~'~~~~~e~~e ~~~~~~
cultuurgewa.;;seo teJeu.
)[et uitzonliering van de oostel\ike helft is de rubbercultuur over vele streken van den Archipel ,'erspreid: \.::t.n de SSG rubberoDder- nemillgen bevinden ar :ticll op Rumll.tra. 297, op Jam ·!G5, op BOTDOO Bv.
ZU bestoegt"o,o 01' het (limle van 1924 oon tDtate oppervlakte v:m 2.105.195 bouw, ";8.3.r-
van. in het ~hJ·':'l _ 650.041 bouw beplant
waren' en daan'3n ,,'elJr 5;)0.124 bOllW ~393_g.H.·
ha of 9.3.521 acre3) Ulet Heve3, Nadat de S('.hrijver vclerlei bijzonderhedcll h~ft gegeven O\'er tie wiJze \'an cu!luur het -grwi(:1l licr boolnel\ enz, die ,-ooral \'00;
hen, die met bet cultuurbedrijf l.eli in' (';on- tact suom, iuteres..,,-,nf, zljn, wOrdt erop ge:
wezen, dat de eene be\-ea·OOom Iniet geltiJ;:
Mil den andere i.s; sommige gtI"en heel ,-eel, anciere-<1~ mOf!ste he!:u;;-wCioig of wer
"Wcillig late:! en toeD mon .... ao geheelc aan- planten de productie (!ens boom \'oor boom ging opmeteu, kwam~fl ei' merkwaardlge re- sultaten voor dell dag. Het bleck n.I., dat een betrekkeliik klein llantal boomen het ul!e·r- grootste deel van de productie \'oOrtbra/;bt.
TIit een grafiscll(, YcorsteUing b1llkt, dat in een gemiddelden a.nnplnnt heel veel boomen weinig tot. het nuttig effect bljdrageo, hoewel
zti
dezelflte verzorging noodlg hebben en c\'enycel tuimte ioncroen 3.ls een goede pro- ducf;"lnl Door \"erwijdcrillg'{ultduDning) vun die exemplaren is dU5 op de explollatie-kos.ten groote besparing mogelijk, zonder dat noe- menswaardlg pr('xluct gwerm wordt.Vanzelfsprekend is; dat
nien
onmiddcllijk daaroj! .tot het iozieht is gekomeD, dat blj dim a.·mleg van nicuwe ondernemiogen alleen 1I1l.!wm€"lingen \'3n boogw3ardige moedelboo- men gelJruikt mochten worden en dat men op die mauicr ean \'erhooglng \-an het pro- uuetie "ermogeQ per Opperv13kle·eenheid zou kunnen ,·erkrUgon. Het zeeken Dasf eo het bCl'itudceren \'llll tlergelijke eerste·klasse·e.""(eJl1- pla-ren hee!t ~n llooge vlucht genomen en is nag immer jn Yolleo gang.D:l:rr ue kinderen Ylm een veel latex pro- 4uceerenden moedtJl'hoolll t!chter lang niet altlid diczelfde nutttge ~lgeuschaJl o\,eren'en, ja, ilikwljls zeer middelmatig ~ijn, past men de vegdatie\'c \'ermeerdering toe; d. w. :L
op ond£:rstammen worden knoppen van bui- tengcwone pro:iucent~n geOculeerd, waardoor zeer gelUkmitige, hoogw3nrtl!ge tuiocn yer·
krcgen wordell. ~l.ill dJ'Jt dus th3.o~ b\i de modeme he\'(,AcuHllurhetzclftleal;; in £urooo bU de ;JoIt-, l'o:<:en-en boomen·tN!It. Ook "(le ondenoekingen en proefll';lfIingen op dit speciale gebied zUn IlOg :,m~ nlet afgeloopell en ';001 Hgt nog In uen schoot der tockom;;;i
"erbol'g~n: is bet iee.r wei mogclUk, (latdoor gehruiic.maldng vall bcp..'lah..1(l onderst.'lnlnlcn _ misschi':l1 zeifs oak vao an/lere he\'ea- 800rten als hevo.!~ brasilien3i!( - DOg croote .Tesultatcn te. J?elcike~ _2:ij~l~ _ _ _ J ._ _
Bet is' dan ook l-a.ndZa.'lm, ClV nieu\~-e plan- tages om de audilrc til QCulaties en.zaaiUtl~n
~.yan uitncm.e.nue mOtlder8;. te phmtcn; ~a, 'sommigen ga&1l zetr" ZirO vcr, i.lat zij 'leggen, dat in de too"kotUst aUOOn hoogwlWordige donen:. uitgeplant mogen worden; "nn die donen, die lot .nlt gevondc{l ZUD, raamt. men, onder gUllstigQ'omstandlghooen een productie in het· Gde· jaar ,'un -lOO k;_ pe~._ ha, na 10 ja.ir een. vruJ 800 kg. pt:r ba. Oat is belallgrUk meer dan w~t ge.middeld o\·or. Ned, IOllie van aIle· nu bNtD..ande aan{llaD$.in~n \'er-
kresen wordt: .
-' .. ;t·_- ,[:
,,'B 0" N
8.
ENT5PRIJ5:Pel jlat. voor MalaD ..••• ~._._._.,.' •.• _ 4 . . . " • •
~::::::: ~ ';;·bd'ji.;j~·:::::: t
o :z0.-2IL-AlzondaflJk ... _ ... _ ... _ ... ..
o 4IL--
• 0.10
ProducUe droge rubber in S"t-d,·lmUe
1n kg . In It.&.
par bouw. pet b~ per acre,
19240 283 328 29-2 .
19'23 2:->1 820 289
19""2-2 218 SCJ1
2.,
19-21 194 273 \?4g
1920 220. 3LO 275
WaDuner w\j terugkecren' n38t" de in te- drijf zUnde rubberonderneming, d3n 1.ii!D .w~l, dat de tapkoeJies de latex van aile door hen getapte boomeD in emmers \'enamelen ~n naar de centrale fabrick brengen, \"aar in
\'erreweg de m&:;;;to gevallen, de hcofdyor- men 'ran de Europeescne mbl.en.:uluuf, (rc~
eo sheet, eruit bereld worden. Gewoo!ll~jk worden alIe op ceo dag binnenkomende hoe·
veelheden [at,:..:t l..:!z.amen iD mengbakken ge3tort, gereefd, gemengd en op standaard·
gebaJte aan ruLlIer gebracht, t.enelnde ceo ste~ hOlllogeco elndproduct te ,'erk.rIJg~n, Ret rubbergeh31te is 01. :un schomml:lingen onderhe\'ig en \'Qor e-~n uniform cindpro:luct hat geheele j:nr door brcogt mer. hat do')r toevoeging \':1n m~r of uiinder \\"ater tot e(:n bepaald st!l.odaarcgeh3lte, ~'J .. '="{.,",nIUk \'oor sheet 1;; pCt., ,'oor crepe :!O pCt.
V"oar da verdere ven\""erking iI!i het nmigo de TUbber in de btcx te do·~o stoHen. CO.1.g'-1- leeren. ~en hereikt dat in de practijk door- de latex inDigo
teo
m['ngim met ~n ltcker quantum "tum, nU'"el nltUd azijnzuur of mierenzuur.~ rubberbolh~tje5st.:lUe(l onder dt::n in~'lo~d da,1rvan ~mell tot een C03.g-UIUIll, cen dikJ.:c, sponsahtigc, .witte kOi:k, Jie nog "~l "';iler bevat.
:Sa bet mangelen wordt crepe oono;oudig- gedroogd; shed durenteg.:m, tli.! hU tieD laatsten keer maog:elen \"3n cen pOltroon \'oor- zien is, wordt da:uenoo,cn in rool.;hui:.::~11 ge- rookt.
De sehr. bebandelt u:l3.tIl3 nos den \'(>rkoop in latex-vf,>on en de rahrl.catic V:lt\ s!eui· 0'1' sprayed rubber •
Vcn'olgens worut de illl:mJ.3cha rubber·
cultuur uih'(jo:orig ooC'Spro!;.:>!"Il. fn t('!;,~ostemng met de oor.ipronJ.:~lijke m~D.iog blijkt H~\"e;l uitnemend _~!Jikt te :lUn \'001' cl:n ;~~!"
e;.ttemien: cuJtuur. !)..>Qr de rtlwe bpmethode en coagulatle met aluin, ontstaat ean n3.~tc!, sam" ,"oor een den!e oi meer uit water en vuil b..'3taande rubberkoe~. dla niet ge.:ochi;;,t is ... oor de werehlroarkt1 Oll3.r ter pla3.t~
z'.!er goed "orhande!baar is. Die gro,'e, ruWe grondstof, ,\""eu:c men \-oor de ruboer{;lbrie- ken van geen waardc ZOll acbteu. ,'lout zUn weg nnar Singapore. waar bet in r~m;::lch
tiga hoeveelhooED in \'cle Chincescht"l ver' werking3fabrieken tot. de z.g. amIMr bl::m'ti:(!!
herschapen wordt, die tot alief ,'elT3.S3lng door de Amerikaansch~ lJ:mJeD·faurieJ;:eu I:retig wordt gekocht en gebruikt.
,"oor bet. jaa! 19'25 13 de ulh'ocr van di03 t>eyolkingsrubber \lit ~ed.·JDdla ge!h;ilat \lp 80,000 ton (drCh.'gi met c.!u w3ardc vall om- stre.,ks 2::;0 milliocn,
If; M. VAN CORP oi Co. _ _ Jawa.
J. If. DE IIUSSY, .... _ _
Cadbury ~onbons
Iijn ,'an oogee\eoaarde baliteit.
ritJ~:~
D.lar .or rtt<15 101 r..:-: ';;7'i':':2:!o;! c.~~~:,! "\""';;- l\..>dcn .i3ar ge-t:_1 i;n-;':i2r~ t;-::--,~~::;.t.:;:':':!!l "._::.[~:.;mee!' p!aat.'> ,on>}_ ... !1.! '.!,",::..~ ;o.~-:.,; ~": :!~'.!-i, (.a~: niN. ~-~.,;r g>'J~<j~~r,}_ .3;; .!-;;.:: :.1.":. :-::-;
::!
em .. -...::tiev<: r.Jbt"::r ::-::::;t..o:::l ;;f::"'~,.;;; of:.:;"i::l'!'. i!::
~fu'~~~,~:~~:\~:7f~~~~jjil~[ ~:~r~~
;!!uJ~i~~!rrr~:~;~~~~:~~.~~!~;~.~~;€.j~:
~~~~~ i!~ n~~~~ ~~~~:tin~~~~~~~~~'~s~!;~~}; '1
UH.':rt.
D:n ui-t :wn·j~ 0::Il-=!'J-':;:i!;l :':.:-::! ~;~:~
den bll 200 !:J.i.n:irC:l!f:~ Ii-':-~:-:-":'.!, :.~ :i:d:":~
me-de [0.2":e ~,'h:1,.!\-':::1 u.~ £.:! !l':; ~~-::: :":-;i
~;:;t:.Clll,je i!!:;te!i.icg \':o.!! h,,: .~.;:,:,,:,-."!::t.:_::~
BOll;;';;", ~iUr.l-:.-::>r :!:";"1';1';,;:Sc ,);"o:';":l.:.:~:;: : .... :!.!i bunne .;n~emen!.:o~ m":";"i,":r:. ~:i·,r.~l;:;,,:·:::::.
c.q_ be~rk.;n. D:l: ~:·~lr:..=: \'c"::·:;:!.!i::l .;:;.. ::..::~
Dl3.rk!cn tOO:1,o,:'l. !:!~Z:':2-r ,_~,"·:';'·:l\i·· .";.; h ... ;.; .... ~
was., immer,:; ""'!"\..'0:-~~: c',-::'r C'}!l :l..L:::::-:::- lijk~ ovt:rc:o:.'l5uD!;.~it'. 0;' .jn,:!,:r;-,.;·lu:::':o..
Ht't i., -onh·,w!:!:tb.ur,
w:
~';"s!': .:~ ;:0":-..1":- tic 'ij.U 18-.26 (.p ,!i~ o-)~::nb!\~:': t .. d.l...'l;:-,,,; :t.l;:'- der yerkocht t<:. J~.n in c<" :?::: h·:!i~ H'::~' "1'".:-..., lie proou,,:tii.'" \"":in ll1.t: ;~i' r,xc.:: -:-~:-J..~:-\ .. ~.kocht wa::, :!o(~ht ht:: ;l:.\:::kJ \,:f::: .J.d·:~:~
of hinll~n kc}!ter1 tUd :~wrl.'_ue :--.:U::-c:- -;-.:.::
nu a! !,'tL"J~d :51 ::tin. I.. ... ::-l:. L!.! c.c: ::.;>It:-:-:
ru~6erh~~oo~U:g ~~e~~~l~;~ ~C~~~~~._~~~ ~i~o~~m~~rge~~b::'~,~f~~~~u~:f~ ~;~: ~.~.~~; :
westen afi:.ul!l3tig, Djambl ell Pal~mloatJg op ~c-ed tot uitiq:; l::o}:!!:.-rl_ -;·.':ll'.:t·~j "\"1i (·;'~,:-:-r·
Sumat.T3, de Wester-cn de Zuhler-01)3ter keD, d.1.~ .!~ t:itY-::'-~l'\'~if~!;; ~ . .;:: 1 ~.:;-:';:..:J."t-::, Afdeeling op Borneo, ru:ut s~ig zal dat oolo;: ",~I di"g~!~J\:: x.;.~ c.-:-?er::~i,;~-=-... ~~::.,.).
ongetwijfeld :I..'laers zUn, d3...'\f ill {ll \'3.[1 ~i!l~n \'vlgi:uS h'::l ."Sw,::.-::,y")!l "k:t"::!!ii f~ 2:"'.
siNker: door da be\"ol!.:in;;~ u3..'Irtoo 3."lngezet loop .\·;lD 19-,2';; h",J..,l....,!} !"'"~;.!;!,,~x·!">j. y,-..::~~
door da hooga rub~rprUz~n, met koar::.s3cb- duhH nUts c.p Ci:!:l w!\5:~:\.-h"",:!~:'i 7'_\!! :~
tiga Imuiit zGer v~l rubber uitgeplan;: is ':!D pn.all,'~it: tlc! i!"l!J.l:!dKh ... !"",:,~,~....r b )\,x.·i::l!~.
wordi, Tapaoocli, L:t.m!lOn~, ja cigenliji.: ht:t well.;er {c~.!n","m!!lf" ir:: l;.f-'::J ':;G..:" ~=!::!=ii c;
geheele eHand Sum3.t:-tl, en Ila.:lr ~le }:J,.1.l5le 005 bo,~ng~n(-em:.l u'.<:r:.::kht !:vs 9.~:-t c:.-''::;' borichteJt luiuen, ook op Jas:l. troffi'!.l.
Prof. de Bussy ~ft e(lnig~ mauier.::n 3.':10, waarop scherrer t~gen het inLands-.:h~ produd kan worden gt:ConculTeerd. fo tlit \'l!rl':lnJ
een ~tnc!lvathng ~'"a.n grooten.dCEIs r~ds~· liag, ms:lr da:l \.:x:h ui:.:t'K':! \-rrre~"l'c",:·:'_
pabl~.:eerdc.J. ~ge\·e.us en r,llnlD~en .":Su pro- D:ln!c1uk_ zoo ni~t gdl~'ll 1"':"~!""%,:":'~'~! t..;::-c;'t d_uctm,-v-~rutl.:, U1t\'ocr en k!lPll .. 'I.hu,·~ den pi';}3 'ian !Dc.,) ~ nabl,i tU~ Sr.:'-e:J
n~gcil. ~~~~~~-:.::nf~t.r~~~ ~~t;if ~; ~~ 1~ ~~
OE AMSTEROAMSCHE RUBBERMARKT
IN 1926. .
Or~ot€' bt)drij"Yigheid ('·n sterke pr'Usfllictu·
attcS",-Q e r I n gere v('or·
\'erl.:oopen oogH 19::!6.
Aall aJn \lOOl de hooren Joosten.t, Janssen over den gangv:\u ukcn op de ,\mit~rJam·
sche nubbermarkt ill 1~25 s:un~g$9b)td over- zicbt Olltleenen wU het to1gE-ud~;
w'thii£" hOO~ ~ro..k '-..x>! ~Q~'.ic! jIt.}.
siti\!.
F.n daD J.Ull d,~ .. i:Ji! rJobot!rue"t'«"l!~ "!:-e' g'OI!neD tucb o...~ ~ ~ ":':~f~ tc!"
verwaartoozen t,)€!ti!mic.g le t~o:'D. Hoa":.
I'wllAltepuol .ligt dU3 ... f'f'f"
b e
d .. co~re-;~die toch feiWJijk <;en 'rI!.!"rolMi.~_~::-'t i:.
1.9"1:0.
lIe-t i.! ecb.~r IlVi lAD&" n:r. IIItte!'", 1i.&t f'f
\ft6f ~g TaC ":(ltti'.lm~ ~: ~t.. 1::."
