• Tidak ada hasil yang ditemukan

Mesatua yuk Semeton oleh I Putu Oka Suardana

N/A
N/A
Oka Suardana

Academic year: 2024

Membagikan " Mesatua yuk Semeton oleh I Putu Oka Suardana"

Copied!
4
0
0

Teks penuh

(1)

1

Mesatua yuk Semeton

oleh

I Putu Oka Suardana

Ngik ngak, ngik nguk gigi pongak caplok batu Ngik ngak, ngik nguk gigi pongak caplok batu

Gending raré niki pasti sampun uningin pisan ring semeton sané sampun mayusa duang dasa tiban utawi lebih. Nanging, alit-alit ring zamané mangkin, napiké uning gending puniki? Utawi napiké alit-alité mangkin uning gending puniki wénten ring satua Bali? Titiang bani maosang alit-alité mangkin uning nyané gending-gending dewasa. Sané isin nyané indik cinta-cintaan. Titiang naler bani maosang alit-alité mangkin kidik sané uning satua niki. Alit-alité makéhang uningnyané satua sinétron sané patutnyané katonton olih dewasa.

Minab, bénjang pungkur, yéning nènten kelestariang, gending utawi satua Bali sinah pacang kaengsapang tur ilang tanpa suara. Yéning pinehang tur resepang, satua-satua Bali katah medaging pesan tur piteket idup. Alit-alité katuturin piteket idup sané aluh karesepang. Kacritayang ritatkala metaki-taki jagi sirep. Satua puniki ngeresep ring pikayun alité. Kabakta dados pegangan nyalanang swadarma urip ring guminé. Parilaksana becik puniki dados dasar masyarakat Bali sané sampun katah antuk keramahan tur tolong menolong. Satua- satua Bali niki sami madué alur sané ringan tur aluh keresep olih alit-alité sami.

Kasatuang olih rerama, hubungan pianak tur rerama nyangsan raket. Yèn sekadi anak ngorahang, “Jeg Jonson” yéning rerama mesatua tekéning pianak ipun.

Tanpa sadar, nilai-nilai sané kapolihang ritatkala ningehang satua, mentuk budaya masyarkat Bali sané ramah tur éling ring tetujon idup niki. Nilai-nilai niki sané ngaryanin Bali madué budaya kuat. Budaya sané medasar antuk sastra lisan tur akeh piteket-piteket indik idup. Nanging, sekadi sané baosang titang ring ungkur, ring zamané mangkin, alit-alit Bali sampun kelangan dasar sastra ring natah pedidi. Alit-alit tur yowana mangkin makèhan seneng sareng budaya luar.

Budaya nika sané késengguh gaul tur keren. Niki mawinan budaya asli Bali nyansan rered tur kasepékang ring gumi pedidi. Budaya Bali sampun mulai

(2)

2

terjajah ring gumi pedidi. Niki duaning parilaksana alit-alit tur yowana pedidi.

Sané mangkin, perlu gerakan nyata mangda ciri budaya Bali, tur basa Bali sida ajeg. Ring manah titiang, wénten solusi efektif inggih punika ngewaliang kébiasaan mesatua majeng ring alit-alit pinaka modal awal nanem indik budaya tur laku parilaksana ring masyarakat. Sastra mangda mewali berperan ring natah Bali.

Mangkin sané dados PR ring masyarakat parindikan budaya inggih punika basa Bali. Alit-alit mangkin sampun sayan bedik sané nganggé basa Bali pinaka bahasa Ibu nyané, bahasa pertama. Mangkin akéhan alit-alité bahasa pertama nyane bahasa Indonesia, wenten sané bahasa Inggris. Mimih sakti niki. Ring sekolahan nilai basa Bali tiang jamin doh alitan banding nilai bahasa Inggris.

Sampun rahasia umum. Napiké nika iwang yening alit-alit melajah bahasa Indonesia lan bahasa Inggris? Ten, sama sekali nènten iwang. Nanging sampunang lali melajahang basa Bali riin. Sampunang wawu ring sekolah wawu melajahang basa Bali. Nika sané menurut titiang iwang. Indik puniki titiang ngusul mangda budaya mesatua malih kalaksanayang majeng ring alit-alit sekolah utawi durung masekolah mangda melajahin basa Bali.

Nyangsan rered alit-alité nganggé basa Bali, niki dados berita buruk majeng ring budaya Bali. Nyangsan kidik sané nganggé basa Bali, sinah budaya Bali lakar nyangsan rered. Niki duaning, basa Bali pinaka dasar tur atma saking makèh nyané budaya Bali. Minakadi peplayanan, gending raré, satua Bali, paribasa Bali, cecimpedan, miwan sané tiosan. Basa Bali pinaka dasar ipun.

Yéning nika rered, sinah sané lianan nyantos seda manten. Basa Bali sané mangkin sampun nampek sandikalanyané yéning iraga nénten ngerereh solusi.

Mesatua pinaka Solusi Ngajegang Budaya tur Basa Bali

Mesatua pinaka solusi ngajegang basa Bali majeng ring alit-alit sami duaning medasar antuk kesederhanaan satua. Ring satua nika wenten tokoh sané aluh kacerna olih khayalan anak alit. Ten ruwet, lucu, tur seru ring pikeneh anak alit. Yening basa Bali wawu keplajahin ring bangku sekolah, sinah ruwet majeng ring alit sami. Punika mawinan wenten anggah ungguhin basa, sor singgih, miwah aturan-aturan sané lianan. Nika mawinan alit-alit dados ngekoh melajahin basa

(3)

3

Bali. Nanging yening sampun saking alit biasa mireng satua basa Bali, sinah nènten méweh malajah basa Bali ring sekolahan. Alit-alité dados seneng melajah tur cinta sareng basa Bali.

Mesatua pinaka sastra lisan sané paling efektif anggé nanem seneng mebasa Bali tur nanem budaya Bali majeng ring alité sami. Napi malih yéning pas sedurung sirep. Mesatua sedurung sirep jagi nanemin nilai-nilai moral sané wènten ring carita tur kebiasaan mebasa Bali. Satua-satua niki jagi nanemin nilai- nilai kuat ring pikayunan alit-alité sami. Nilai-nilai niki jagi kebakta nyantos ipun kelih lan kelanjutang ring pianak-pianak ipun. Makeh satua ring Bali dados kacritayang. Mresida kesesuaiang sareng perkembangan yusa alit-alit. Satua ringan sekadi “Siap Selem”, nyantos satua agak berat minakadi “Cupak Gerantang” lan “I Bawang lan Kesuna”. Makeh satua mresidang kacritayang majeng alit-alite sami. Ngaryanin satua baru dados sesuai kreativitas, nika becik taler.

Mesatua yéning kelaksanyakang sedurung alit-alit sirep nika jagi ngaryanin efek luar biasa. Alit-alit ring kondisi rileks enggal nyerep tur nyimpen nilai-nilai saking satua kacritayang. Kondisi rileks makta alit-alit masuk ring kesadaran beta. Kesadaran beta inggih punika ritatkala otak alit-alit rileks tur enggal nangkep sugesti lan nilai-nilai ring satua. Efek tiosan, kondisi beta niki makta alit-alit nanem nilai tur budaya ring alam bawah sadar. Alam bawah sadar alit-alité jagi nanem nilai budaya tur piteket idup ring anggannyané. Ritatkala nilai sampun wénten ring alam bawah sadar, nilai-nilai niki dados jangkar sané keanggèn pedoman meparilaksana tur mebasa nyantos kelih.

Makéh penelitian sampun muktiang nilai sané metanem ring alam bawah sadar doh melampui nilai sané uniningin ring alam sadar. Penelitian nika malih maosin, yening nilai sampun metanem ring alam bawah sadar, sinah nika dados kebiasaan sané jagi kelaksanayang nyantos kelih. Nilai-nilai sané metanem jagi dados identitas alit-alit ring urip nyané. Identitas punika merupa budaya tur basa Bali sané sampun raket dados isin pikiran alit-alit ring Bali.

Kesadaran-kesadaran nika pacang nyaga budaya tur basa Bali tetep ajeg.

Efek tiosan, sastra tur budaya Bali jagi berkembang tur medué bentuk baru. Napi

(4)

4

malih yening alit-alit sami sampun keicen pola pikir yening ragan ipun pinaka kader masa depan sané pacang nindihin budaya tur basa Bali. Titiang jamin, budaya tur basa Bali nenten pacang rered diastun zaman terus bergerak. Rerama pinaka ujung tombak medué tanggung jawab sané paling ageng. Keluarga genah alit-alit mencontoh tur melajah mangda setata sayaga nindihin budaya tur basa Bali.

Pinunas titiang, ngiring iraga pinaka rerama, mangda prasida nyiagayang galah mesatua majeng ring alit-alit drué. Paling ten sisihang galah 30 menit mesatua. Sampunang sué. Galah nika sampun cukup. Yéning sampun prasida kelaksanayang, sinah budaya tur basa Bali nenten pacang rered. Galah niki taler galah becik apang keluarga tetep raket tur adung. Galah mesatua niki jagi molihang galah intim sarang alit drué tur galah tukar pikiran. Makèh manfaat bacik saking galah mesatua niki. Keluarga dados raket tur adung, alit-alit sami dados cinta majeng ring budaya tur basa Bali, lan manfaat becik lianan.

Kaping untat, titiang nunas majeng ring ida dané sami, ngiring, lestariang malih mesatua. Niki cara sederhana nanging efektif pisan anggen ngelestariang budaya tur basa Bali. Ngiring sareng sami, mesatua yuk!

Referensi

Dokumen terkait