ORGAAN VAN DE STUDEERENDJ:N-VEREENIGING JONG-JAVA.

1-15 NOVEMBER l92G .

Ile JAARGA

ORGAAN VAN DE STUDEERENDJ:N-VEREENIGING JONG-JAVA.

ALS RE BTSPERSOON ERKEND BIJ GOUVER EMENTS BESLUIT VAN 9 OCTOBER 1923.

(Perserikatan Pemoeda-pemoeda Djawa, Madoera dan Bali dari sekolah pertengahan dan tinggi)

Uitgever: HOOFDBESTUU!R.

s

ecr'etariaat Ii oaf cbestitur:

VERSCHIJNT TWEE KEER PER MAAND

A bonnementsP.riJs:

Per jaar ...

f

5.-, per half jaar ...

f

3.-, per kwartaal .. .

f 2.-,

^tbij vooruitbetaling.

ACHM.AD HAMAMI, STOVIA Weltevreden.

COMMISSIE VAN REDACTIE:

Advertenti'e.s:

Pennitigmeester:

STOVIA.

Per regel ...

f

0.25, per keer minimum ... -

f x.50.

Bij tibonnemen~en ·belai;igrijke reductie.

SOEDJONO, Keibon Sirihpark 25, Weltevreden.

"'1.dministrcUie: MOEWARDI, SroVia. B~sclzermheer:

Prins MANG K 0 E NEG 0 R 0 VII

^, Familieberichten ...

f

2.50

Leibaran-wenschen ...•...

f

^0.50

INHOUD: Standpunt van het H. B. van J.-J.

t.a.v. het Jong-Indonesie Congres. - Volkswelvaart- onderzoek. - H. B. Mededeelingen. - Instructie voor de Congres-bezoekers. - Kostbaar geschenk.- Het Dept. van 0. en E. en de P. G. H. B. - Ter Overweging. - lets over den verkoop van den klap- perboom met recht van wederinkoop. - Uit de Par- tij. - Vers1ag afd. Semarang. - Nagekomen Con- gres-voorstellen afd. Soerabaia. - Ingezonden. - Boedi-Oetomo, - Zal er verandering komen? -

\Vaarom staat de inl. landbomy op laag peil? - Azie en de Vrede. - Meisjes rubriek. - Corres- pondentie.

STANDPUNT VAN HET HOOFDBESTUUR VAN JONG-JAVA t.a.v. HET JONG

INDONESIA CONGRES.

Bij de besprekingen van de onderhavige kwes- tie heeft men rekening te houden met 2 doelstel- lingen, die men uiet met elkaar dient te verwarren:

I. Schepping van een lichaam, dat voeling houdt en wel voornamelijk de zaken beslist met de massa; alzoo het beeld van het afgeloopen

J

eugdcongres.

2. Het vormen van een lichaam, dat de scha- kel nnt tusschen e best ande en nog op te

Indon.

J

ugdorga aties op nationalen elk t duel heeft v ersterking en ping van eigen a tle de.r aangesloten bon-

st be a an odanig~ owler- erpen, die e lgem en Indonesische belangen raken.

Het hoeft zeker geen nader betoog, dat in ver- band met d!t laatste de onder punt I genoemde actie ook eventueel genoemd zou kunnen worden.

Dit hoeft echter niet, en aangezien het schema vjh Jong Indonesia-Congrescomite, zij het met eenige concessie aan doelstelling 2, in ·wezen den nadruK legt op punt l, is het gewenscht beide doelstellingen vooralsnog gescheiden te houden.

Op ons, Hoof dbestuur van Jong-Java, rust, medc in verband met en ter voldoening aan den door het Bandoengcongres gegeven wenk, de verplich- ting om in_ de eerste plaats onze schouders te zet- ten aan de oplossing van het 2de vraagstuk.

Principes.

I. De vorming van een lichaam, JONG IN- DONESIA genaamd.

2. Jong Indonesia is een lichaam, dat gevormd wordt door en uit Ind. jeugdbonden op nationalen grondslag.

3. Het heeft tot doe! versterking en intensi- veering van de actie der aangesloten j eugdbonden en behandeling van algemeene Indonesische vraagstukken ter voorbereiding van een zelfstan- dig Indonesie.

4. Jong Indonesia voert geen politieke pro- paganda en zal steeds bij haar actie binnen de grenzen der wet blijven.

Uitwerking van eenige punten.

I. Iedere aangesloten vereeniging wordt in JONG INDONESIA vertegenwoordigd door 3 afgevaardigden.

2. Slechts vereenigingen op nationalen grond- slag mogen toetreden met een minimum aantal

!eden van 25.

3. De door J. I. te behandelen onderwerpen zijn van 2erlei aard:

a. die het algemeene Indonesische of bonds- belang raken.

b. Slechts met een locale strekking, dan wel slechts het belang van een of meer der aan- gesloten vereenigingen rakende.

Alvorens tot behandeling van eenig punt over te gaan wordt eerst beslist of het valt onder groep a idan wel te rangschikken is onder b.

T.a.v. onderwerpen die behooren tot groep a kan slechts met algemeene stemmen warden be- slist. Alle aangesloten vereenigingen zijn alsdan aan deze beslissing gebonden. Beslissingen t.a.v.

onderwerpen ender a en b niet met algemeene stemmen (met meerderheid van stemmen) geno- men worden ter kennisse gebracht aan de H. B.'s

der aangesloten vereemgmgen. Dit zijn niet van bindende kracht, doch hebben slechts een advisee- rend karakter.

4. Iedere aangesloten vereeniging is verplicht een maandelijksche contributie van minstens

f

2.50 in de kas van J. I. te storten.

5. Andere punten warden geregeld in een re- glement van orde van JONG INDONESIA.

VOLKSWELVAART-ONDERZOEK.

Het is de plicht en derhalve het hoogste belang

\'an den Staat zijn kolonien te besturen, haar wel- vaart en beschaving te ontwikkelen en haar op te Yoeren tot die hoogte, waarvoor aanleg en om- standigheden haar vatbaar maken. Onder de om- staudigheden van beteekenis voor de inrichting en het bestuur der kolonie behooren, behalve haar oor::,prong en geschiedenis - en meer nog dan deze - haar aard en eigenlijk karakter, die zich intusschen wijzige1:1 kunnen onder den invloed van hare aanraking met vreemdelingen van ver- schillenden landaard en verschillend streven, van·

veranderlijke koloniaal-politieke inzichten en eco- nomische verhoudingen, ook van eigen ontwikke- ling en toenemende behoeften. Java is zoowel een plantage- of exploitatie- als een liandelskolonie, terwijl ook haar staatkundige beteekenis :voor het moederland van groat belang is geworden.

't Koloniaal hoofdbedrijf staat in het beeld :van stapelproducten, welke uitvoerhandel en scheep_- vaart voeden. Helaas voor ons schoon en rijk Indonesie steekt een domineerende minderhe1d economisch en intellectueel ver uit boven de talrijke meerderheid der Inheemsche bevolking die de niets-bezittende klasse in onze huidige sa- menleving vormt. In de troonrede van I7. Sep- tember 1901 werd vermeld, dat de regeering over zou gaan tot een onderzoek naar ,,de mindere welvaart der Inlandsche bevolking op Java", ter- wijl bij Gouvernementsbesluit van 15 October 1902 het bovengenoemde onderzoek naar den wel- vaart-toestand werd opgedragen aan de zooge- naamde ,,mindere-wel vaartcommissie". Tegelij- kertij d werd in Januari 1904 door den Minister van kolonien een verzoek gericht tot de heeren Mr. C. Th. van Deventer, Dr. E. B. Kielstra en Mr. D. Fock om een drietal ,,koloniaal-economi- sche bijdragen" samen te stellen, waarvan de eer- ste aan den economischen toestand van Java's be- volking, de tweede aan de financien van Indie, de derde aan voorstellen ter verbetering van den wel- vaartstoestand op Java zou zijn gewijd en die in den loop van 1904 verschenen. Door de tijdsom- standigheden en door de gewijzigde inzichten is de regeering genoodzaakt open oog te hebben voor de belangen van de Inlandsche bevolking, dat ze pogingen moet aanwenden om haar kennis van den Inlander, van zijn taal en zijn huishou- ding te vermeerderen en uit te breiden. Dringen- de geldnood van het moederland, weldra ontaar- dende in geldzucht en willekeurige beschiklcing ten eigen bate over de saldi van den Indischen dienst had in de vorige eeuw tot gevolg, dat de belangen van den Javaan wijken moesten voor andere. Een belangrijke oo;zaak hiervan was me- de de willekeur der bestuursambtenaren in Indie, te wier verontschuldiging echter aangevoerd moet worden, dat zij doortrokken werden van den geest en de richting volgden, die bij de regeering zelve voorzat, terwijl de wettige middelen ter hunne I

beschikking gesteld veelal niet evenredig waren aan de vorderingen en eischen van de regeering en zij dus bij gemis aan fondsen ter voorziening in dikwijls dringende behoeften maar moesten zien zichzelf te helpen. Dit moest onverrnijdelijk Ieiden tot een losheid van of transigneeren met beginselen. Dit is te meer te betreuren, daar men, eenmaal op dezen weg, daarvan niet gemakkelijk en spoedig kon terugkeeren. Regeering en opper- bestu ur niet, omdat niet gemakkelijk afstand ge- daan kon warden van de batige saldi, verkregen

m~t verwaarloozing van de belangcn der kolonie en harer bevolking. De ambtenaren niet, omdat men hunne belangen ten nauwste verbonden had aan het stelsel van exploitatie en men overigens aan niets zoo gemakkelijk zich gewent als aan machtsoverschrijding en willekeur,. De gevolgen dezer inrichting - geldgebrek en tallooze drin- gende en niet vervulde behoeften in de kolonie, een verarmde, apathisch gehouden bevolking - hebben zich duchtig doen gevoelen. Besturen eischt geld, goed besturen zelfs veel geld en te

I

^mcer, waar het geldt een exploitatie-kolonie met haar eigenaardig karakter. Hieronder de begroo- ting van Nederlandsch-Indie van 1850, een type van den bloeitijd van het cultuurstelsel en het batig saldo.

Ontvangsten:

,,Koophandel" en zaaddebiet

f

.39 millioen Belastingen: opiumpacht

f

6 millioen

0 ·erige verpachte mid-

delen ,, 4,5 ,, Bazarpacht

Douanerechten Landelijke inkomsten Diversen

Uitgaven:

" 2,5 "

,, 5,- ,,

" 10,5 "

" 0,5 "

·

. .

f

29 millioen

J, 68 milEoen Koophandel en zout

Leger en Vloot

f

28 millioen

" 14 ,, Bestuur, rechtswezen

burg. openbare werken ,, 12

"

Bijdrage aan het Moederland

f

54 millioen

" 14

"

f

68 millioen

·! .

Bovenstaande opgaven zijn ontleend aan Dr.

Kielstra; ,,Indische begrootingen" vervat in de ,,Economist" van Juli/Augustus 1912, waarbij een beschouwing werd gegeven van de begrooting van 1912 in het licht van vroegere begrootinge!l.

Uit bovenstaande opgaven zien wij, dat de bij- drage aan het Moederland, het zoogenaamde ,,b1- tig slot" dus de begrooting voor bestuur, rechts- wezen en burg, openb. werken met 2 millioen overtrof. Het behoeft wel geen betoog, dat van goed besturen in 1850 geen sprake kon zijn.

Boven hebben we reeds gewag gemaakt van een regeeringsonderzoek naar de oorzak~n van de mindere welvaart van de bevollcing op Java en Madoera. De oorzaken van dien ongunstigen toe- stand moesten opgespoord warden ,,ten einde te kunnen overwegen of verbetering in den alge- meenen toestand gebracht kan worden".

Evenals tegenwoordig waren de statistieken van vroeger, waaruit de mindere-welvaartse-0mmissie haar opgaven putte, weinig betrouwbaar, Een sta- tistiek omtrent de economische veiligheid ontbreekt ten eenenmale en veelzeggend is de uiting in een der jongste (van 1920) door het Britsche Departement van Buitenlandsche zaken uitgegeven Peace Hand- books, welk deel, handelend over ,,The Dutch and British possessions", -0p bladz. 72 van de Indische handelsstatistiek zegt: ,, Trade statistics in the Dutch East Indies are voluminous bi.:t confused. The Go- vernment treats Java and Madoera as one unit, and the rest of the Colony, under the name of the Outer Passessions, as another. Much produce from the Outer Possessions, however, is transshipped at Java ports and therefore affects the Java figure'. De krachtens het Indisch besluit van IS October 1902 No. 31 benoemde commissie was van meening, dat bij het in te stellen onderzoek niet alleen opgespoord moesten worden de oorzaken van de mindere wel- vaart, maar dat het hoofddoel van het onderzoek .zou zijn de aan te brengen verbeteringen. Handelen- de over de hoofdoorzaken van de mindere welvaart

der Indische bevolking noemde de commissie als oorspronkelijke hoofdoorzaak op: de onafgebroken inwerking van het heete klimaat. Dit heeft tot ge- volg, dat tropische volken, gelijk Soendaneezen, Ja- vanen en Madoereezen zijn, meestal de eigenschap vertoonen, die westerlingen met laksheid of indolen- tie plegen te betitelen. De persoonlijke hoedanig- heden en omstandigheden, welke den Indonesier minder geschikt of bekwaam maken om tot wel- vaart te geraken, zijn volgens meergenoemde com- sie de volgende:

Vooreerst een minder krachtig lichaam, gevolg ook van minder gunstige gezondheidsvoorwaarden:

levenswijze (IXa bladz. 50, 52, 53; IX b' bladz. 59), vroege huwelijken (IXa blz. 39; IX b' blz. 20), sexueel leven (IXa blz. 44, 48; IX b' bladz. 21, 22,

24, 40 vlg.), voeding (IXa, 76 vlg; IV b', 59), woningtoestanden, meer blootgesteld zijn aan nadee- lige invloeden o.a. door gebrekkige verzorging van het kind, geneeskundige praktijken (IXa, 86 vlg, IX b' 99 vlg.) enz.

Secundo de godsdienstige gevoelens of levensbe- schouwing van den Indonesier (zie referaat van M.

Aboekasan Atmodirana in IXe bladzijde 44), voor zoover die fatalisme tot gevolg hebben. .

' In de derde plaats de vele ongezonde toestanden in bet gezinsleven, zooals vroege huwelijken, poly- gamie, de gemakkelijke verstooting der vronw, enz.

-" c pr-0d .t• ' iuishouding, ^{l . -} orr

deel der dessa. JP Java en Madoera nag verk~ert, leent zich m .uer tot actiever welvaartsvermeer- dering, tot za,~en doen. Ware de geldhuishouding vroeger en algemeener ingetreden, dan zou er meer handelsgeest zijn gekweekt, en zou er reeds meer differentiatie zijn. Hier -0p Java treft men slechts weinig handelaars, Inlandsche bedoel ik, die bet zijn met hart en ziel. De Indonesische handelsgeest is uitgedoofd door de eeuwenlange knechtschap en onderdrukking. Is de kans schoon, dan wordt men liever landbouwer misschien omdat het meer in- vloed en voordeel geeft in de dessa, waardoor die bedrijven nog te primitief warden beoefend. Han- delsboeken worden niet gehouden, hoogstens eenige moeilijk te ontcijferen aanteekeningen en hierin en in nauwgezetheid staat de Indonesische handelaar ten achter bij zijn Chineeschen collega. In VIa blad- zij de 45 volgende van de welvaartscommissie is door Mr. G. Andre de la, Porte uiteengezet, welke na- deelen dit hem vaak veroorzaakt, waarbij ook ge- wezen werd op de analfabetie. Van sparen bij den Indonesier, gesteld, <lat hij daarvan meer begrip had en de gelegenheid daartoe ruimer was, kon bij zijn minimale inkomsten geen sprake zijn, een omstan- digheid, die tot gevolg heeft, dat hij alle weerstands- verm.ogen mist. Het ZOU -0ns te ver voeren, indien we de verschillende·gegevens van de welvaartscom- missie een voor een de revue laten passeeren.

Mede-Jong-Javanen, ons volk is arm en dat nog wel in ons eigen Indonesie, dat immers zoo vrucht- baar en rijk is. Zeker, er :zijn lichtpunten; de armoe- de neemt af, zooals wij gelegenheid zullen hebben uit cij f ers aan te toonen, zeker er is veel verbetering gekomen in de laatste jaren in het lot van den Ja- vaan, maar, het gaat wo langzaam. Er is -0nder de overgroote massa des volks nog zoo'n ontzettend tekort aan intellectueele ontwikkeling, zoo'n ontzet- tend tekort aan materieele welvaart en een voort- durende, pijnigende bestaans-onzekerbeid, die de levensvoorwaarden van het volk drukken beneden het peil, waarop het redelijkerwijze zou k'unnen staan in dezen tijd van machtigen vooruitgang en grooten bloei. Het is een ernstige plicht van het Gouvernement om te trachten de resultaten van het Inlandsch volksonderwijs zoo spoedig mogelijk op hooger peil te brengen, het is meer dan dat: bet is welbegrepen eigenbelang, want de samenleving zal er op den duur de meest ernstige nadeelen van o·

dervinden indien de volksklasse, die toch verret de rneest talrijke klasse der bevolking is, wegen:

geringe intellectueele ontwikkeling, haar taak in maatschappij, die steeds moeilijker wortit, op duur niet op voldoende wijze zal kunnen vervu

1-l.B. Mededeelingen

Bij het onderhoud van onzen

bondsvoorzitter met den advi-

seur voor Inlandsche zaken dd.

11-12-'26 heeft deze laatste ver--

klaard:

,,De regeering is niet tegen

jong-Java, en is nooit tegen jong- java geweest; en er is tot nu toe

geen reden om tegen jong-Java

te zijn.''

H.B. v. J.-j.

Als congresvoorstel zou het H. B. nog willcn voorleggen: 11Het woord lnlandsche in onze statuten te veranderen in lnhefmsche". (voor zoover ze staan in de artikelen).

In een der congresbesluiten is vastgesteld, <lat de vice-voorzitter mede door bet congres moet v.-orden gekozen. Het huidige Hoofd-Bestuur ziet de nood- zakelijkheid er van niet in en doet daarom het voor- stel op <lit komende congres (en eventueel ook op de nog komende congressen), dat alleen de bonds- voorzitter gekozen en benoemd wordt door het oongres.

Rectific-atie: Voorstel 4 van Bogor moest met een sterretje aangestipt warden.

In bet eerste blad van No. r8, kolom 3 tusschen bet vermelde onder VI en de zin behoorend bij art. 14 van het H. R. had een streep (scheiding) moeten staan.

De tekst van de uitwerking ter uitvoering van den Indonesische eenheidsgedachte (fie orgaan No. 18) is foutief gebleken. De goede tekst zal direct ge- publiceerd worden.

Voor dameshandwerk heeft onze geachte Mevr.

Sardjono van Soerabaja een wisselbeker uitgeloofd.

Congressisten genieten wederom 50% reductie van de S. S. Er wordt hierbij onder de aandacbt der congressisten gebracht, dat de S. S. stipte na- volging van de daarvoor geldende reglcmenten aan- teekent. Deze reductie treedt in werking drie dagen voor het congres en eindigt drie dagen na het congres.

Alleen leden en buitengewone leden mogen aan de sportwedstrij den deelnemen.

Nomens bet H.B.

De

ze

Secretaris,

S~HARDJU.

INSTRUCTI& VOOR DEN CONGRES- BEZOEKERS.

Op de heenreis, bij vertrek op de gewone wijze een plaatskaart koopen.

In den trein bet legitimatiebewijs, dat tevoren on- derteekend moet worden door de(n) houd(er)ster, met de plaatskaart den conducteur toonen.

De conducteur Yerricht de noodige invulling op het legitimatiebewijs en geeft het onderteekend terug.

Op Jiet station van aankomst alleen de plaatskaart af te geven. Het legitimatiebewi.js wordt aangehou- den en bij den Secretaris der Vereeniging c.q. het Comite, ingewisseld tegen een vrijbiljet voor de terugreis.

Op de terugreis is als regel dezelf de route te volgen als op de heenreis.

Wenscht men op de terugreis langs een andere route te reizen, dan wordt het legitimatiebewijs voor de heenreis niet bij den secrctaris ingeleverd, <loch om een tweede bewijs gevraagd voor de terugreis.

Voor de terugreis wordt weer een plaatskaart ge- kocht en verder gehandeld als op de heenreis.

Beide legitimatiebewijzen (van de been- en terug- reis) zijn niet aan den conducteur of het stations- personeel af te geven, doch op te zenden, aan: ,,H et Hoofd van het Bedrijf der Staatsspoor- en tram- wegen op lava te Bandoeng", door wiens tusschen- komst de restitutie van het teveel betaalde zal plaats hebben.

De heenreis moet gemaakt worden binnen de drie dagen voorafgaande aan den aanvang van het con- gres vastgestelden datum.

Ook is toegestaan de heenreis op den dag van den aanvang van het congres te maken, indien de reis daarheen kan gemaakt worden met een trein, die aankomt v66r den den aanvang der vergadering, welk uur op de legitimatiebewijzen zal worden ge- noteerd.

De afgevaardigden zij hierbij gewaarschuwd, dat op een der huishoudelijke vergaderingen ook besproken zullen worden interne aangelegenhe-

den der afzonderlijke afdeelingen. De dames-_en

"eeren afgevaardigden doen d13s goed met gege-

TJS hunner resp. af d. op bet congres te komen.

Langs dezen weg betuigen we onzen erkente-

~en dank aan de heeren, die hebben meegewerkt 1r de uitgif te van onze keurige zakagenda.

:\ ie een vaste ambtelijke betrekking h eft of financieele onafhankeltjk L, kan zich moeilijk in- denken dat veel meer dan drievienle zijner me<le- burgers leeit beneden de be:staansminima. Wie eenige persoonlijke aanraking met de Inlandsche volksklasse heeft, zal het bovenstaande erkennen.

Het loon van den Inlander-arbeider moge op den krachtigen lceftij<l somtijds voldoen<le zijn voor de uehoef ten van zich en zijn gezin, zelden laat het een marge, groot genocg om daaruit aan intredende kwa<.le tijden bet hoofd te bieden. Daaruit vloeit voort het zich dadelijk in moeilijl·heden wikkekn als die kwadc tijden aanbreken. Stuk voor stuk gaat de toch al niet ruime inboedel naar de roetnah

"

ga<le".

Evenals bij woningkwesties geldt ook hier: wie het minst heeft, betaalt het meest. Terwijl een effec- ten bezitter zijn waarde tegen een rente kan belee- nen van b.v. 5%, betaalt de Inlander aan den Tjina mindering en aan de Arabieren met hun typische blauwzwarte parasol 150-200% en voor bet be- leenen van zijn roerende have aan Kangdjeng Goe- permen i.c, de roemah gade 72%.

Mijne vrienden, aan deze toestanden moet een eind worden gemaakt en dan richt ik mijn verzoek vooral tot hen, die om welke redencn ook - meer- dere materieele welvaart, hoogere ontwikkeling, een invloedrijke positie - tot de bevoorrechten behooren in onze samenleving en ik zou die alien willen toeroepen: ,,bebben we niet, juist door onze bevoorrechting, door onze plaats aan den zonne- kant van het leven, de plicht hen die aan de andere zijde staan, te helpen, niet qoor af en toe eens in den zak te tasten, •vat nooit een afdoend middel is _J maar door hen op te heffen uit hun sociale veron-

2e. 0 k andere vereenigingcn en uderwl)o innchtlugen kunnen \an den k~ker gebruik m

ken tegcn een vast te stcllen bcdrag of een be paald percentage van de opbrengst bij eve11tuede cxploitatie op pasar derma's cnz. Dat bedrag is . bestemd voor het stuJiefon<ls Jong-Java.

Bij <lit uitleenen moet het principe voorzitten,

<lat allcen led en van Jong-Java van <le gel<lelijke bij<lrage vrijgesteld zijn.

3c. Zoo mogclijk moet den kijker op ieder con- grcs aa1nvezig zijn om hct publiek in de gelegen- heid te stellen ( tegen een kleine financicele op- heffing) ecnige kcnnis der hemcllichameu op te

<loen.

4e. De kijker wordt door den schenker terug- gcnomen, wanneer het ledental van Jong-Java minder dan I 000 ( duizend) bedraagt.

Eenige bijeonderheden omtrent den kijker.

De lens opening is 9 c.1\I.

Brandpuntsafstand 1,4 M. voorzien van oculair vuor aardsche en hemelsche waarneming.

Houten kist en statief.

Gcleverd door de beroemde firma Optiek Goerz Berlin.

Op het eerstdaags te houden congres te Solo zal de kijker het eerst tentoongesteld worden, zoo- dat van Jong-Javaleden verwacht mag worden, dat zij voor eventueele uitleggingen beslagen ten ijs komen zullen. Evenwel kan ondergeteekende bet congres tot zijn spijt niet bijwonen, zoodat naar een vervanger gezocht wordt.

Met hartelijke groeten Hoogachtend, (w.g.) SATIMAN.

r~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

~ ^ATTENTIE! i

~ ~

I Bestellingen van ZAKAGENDA'S I

~ (prijs f 0.65 exclusief verzendings- ~

~ kosten) worden uiterlijk tot en met ^~

~ den 24sten December ingewacht. ~

1

BJ ^N:i dezen datum wordt door de ti

t1J administratie slechts een zeer be- · ^~

ti ^perkt aantal exemplaren in reserve _ ~

ti gehouden. De overige exemplaren ~

@j worden TEGEN VERHOOGDE ^~

I ^PRIJS door agenten verkocht. ~

~ ~

I De administratie. I

~~~~.~ ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ I

achtzaming, te luisteren naar hun stem en te zoe- ken naar middelen om hen te brengen tot hoogere materieele en intellectueele welvaart.

Ik ken geen schoonere taak, geen taak, die bij eenige inspanning m erdere voldoening geeft, die een breeder ideeelen kant geeft aan het eigen leven, dan op deze wijze medevoorganger- te zijn in het zoeken naar middelen tot wegneming van de sociale onrechtvaardigheid; mede weldoener te zijn van zijn volk, mede een van de toortsdragers te worden, die de zwoegers en de slovers achter ons langs de duistere paden van bun veelal zoo troosteloos be- staan, voorgaan naar horizonten van licht.

KADARMAN.

Blitar, 13-n-1926.

N oot. Bij de behandeling van dit stuk heb ik ge- bruik gemaakt van de uitgegeven bundels van de welvaartscommissie en van het boek van Dr. W.

Huender.

KOSTBAAR GESCHENK VAN DOKTER SATIMAN.

Soerabaja, 2 Dec. 1926.

Geachte IIoofdbestuur.

Ter herinnering aan het dit jaar te Solo te hou- den Jong-J ava-congres bied ik de vereeniging een Astronomische kijker van Goerz ten geschenke aan, onder de volgende voorwaarden:

re. Het beheer berust bij het Hoofdbestuur, maar iedere afdeeling met meer dan 100 leden mag voor een zekeren tijcl den kijker in bruikleen hebben voor wetenschappelijke en liefdadige doel- einden.

HET DEPT. VAN 0. ENE. EN DE P.G.H.B.

Aangezien het onderwijs een zaak is van alge- meen belang, waartegenover Jong-Java niet on- verschillig mag zijn, is het m.i. gewenscht, bier de brandende kwestie over onderwijsreorgnisatie in Indie, welke veel in dagbladen, volksorganen en tijdschriften, zooals: de Locomotief, Sedija Tama, de Goeroe, de Paedagogische studien en ik-weet-niet-nog-wat-al-meer, wordt besproken, op te disschen, opdat dt! aanstaande hervormers van ons land - zij, die reeds op de hoogte z1jn van de zaak, uitgezonderd - daar kennis van zul- len nemen, om daarna het onderwerp in ernstige overweging te nemen.

\V aar onze vereeniging geen vakorganisatie, noch een politieke partij is, ligt het niet in mijn bedoeling, den lezer er aanleiding toe te geven, zich op politiek terrein, dat wij voorloopig nog niet mogen betreden, te begeven. Bovendien acht ik mij, een scholiertje met een klein verstand, ge- ringe kennis, engen kijk, niet instaat, om over bedoelde kwestie te oordeelen, waarbij jarenlange ervaring en ruime, alzijdige kennis geeischt wor- den. Het dieper ingaan laat ik over aan personen,

<lie op onderwijsgebied hun sporen verdiend heb- ben. Mijn bedoeling is alleen het voorleggen van bet door bet Dept. van 0. en E. ontworpen onder- wijsplan en het constateeren, hoe de publieke opi- nies daarover zijn.

De regeering is vanwege de geconstateerde

"dating" van het peil der· H. I. S. er toe overge- gaan, verbetering in het lager onderwijs aan te brengen, waartoe ze een aa.nloop zal nemen met

dl' lien onniug uer onderwijzersopleiding. Er zal ccn zesjatige opleidingsinridtting, de z.g. Holl.

1111. 1 wecf...sdwol, V\Orden opgericht, <lie bezocht ul \Yonlen door aflc\ eringen \an de H. 1. S. en die op ltct:::t'lf de pcil mo et staan als de bestaan<le Houge re K wcek;:,choul. Verder zullen eursussen

\Yor<li:n ingc\·uerd, om abiturientcn van de ont- worpen H. LK. en ook die \·an de af te schaffen U. K. S. in de gclcgenhcid tc stellen, de z.g. Holl.

l nl. h1>of dacte te verwerYcn.

En nu: lioe i's de nzeeniug va1z het publiek over dat plan?

Voorzoo\'er ik weet, is het de P. G. H.B., die 7ich daa1· het eerst tegen verzet. Die partij heeft volgens de Locomotief van 3 November een spoed- vergadering bekgd, om bovengenoemde kwestie in behandding te nemen. Het resultaat van de bcsprcking \\as, <lat de P. G. H.B. het plan on- uityoerbaar achtte en dat ze een motie bij de re- g·eering zou indienen. De op te richten 6-jarige H. I. K., aldus de P. G. H.B., moet uit den aard dcr zaak minderwaardig zijn aan de bestaande II. K. S., zoodat er van onderwijsverbetering in de H. I. S. geen sprake zal kunnen zijn. Als be- wijs van die bewering heeft de P. G. H.B. ver- scheidcne argumenten aangevoerd, waarvan ik twee als zeer j uist durf beschouwen, aangezien eigen ervaring mij o\·ertuigd heeft van de waar- heid daarvan en die twee argumenten betreffen de beroepskcuzc en de selectie, welke factoren een belangrijke rol spelen in de onderwijzersopleiding en dus van grooten invloed zijn op het lager on- derwijs,.

Volgens de H. I. K.-gedachte zal de beroepc;- keuze tc uoeg plaats heb ben, (die school wordt bezocht door afleveringen van de H. I. S. en in normale omstandigheden verlaten de leerlingen de II. I. S. op r3

a

14-jarigen leeftijd), hetgeen nadcelig zal zijn voor het onderwijsambt, waarvan bet ongunstige gevolg zich ook in het lager on- den\ ij s zal do en g·elden.

Voor de ontworpen H. I. K. zal de selectie der candidaten Yoor de capaciteiten veel minder .streng geschieden clan voor de tegenwoordige H.K. S., wat licht in te zien is, wanneer men b< - denkt, dat tot de H. K. S. alleen de beste leerlingen yan de Kwcekschool - en dan per jaar niet meer dan 4 yan elke K\veekscliool - en enkel die leer- lingen \·an de Muloschool, ·welke aan de gestelde cischen Yoldoen, toegelaten worden.

Hieraan zal ik mijn bescheiden meening toevoe- gen, dat er aan de gedachte H. I. K. wel degelijk sprake zal zijn van selectie n.l. in den loop van den cursus, maar deze zal toch nooit zoo streng zijn, dat van elk~ klas slechts 3

a

4 leerlingen de ~01 met uucht kmmen doorloopen, ~ooals nu van elke ge- wone Kweekschool per jaar slechts 2

a

4 het H.K.S.- diploma kunnen behalen.

Het ligt nu voor de hand, dat de H. I. K. in kwestie nooit op hetzelfde peil zal kunnen staan als de H. K. S., die bevolkt wordt door streng gesclec- teerde menschen, aldus de P. G. H. B. De onder- wijzersopleiding zal eerder in peil 'dalen dan stijgen.

~Verder beweert de P. G. H. B. ddt de H. I. K.- gedachte in strijd is met de A. K. S.-plan, dat den 8sten November door den Volksraad in behandeling

zal genomen worden.

Volgens mijn bescheiden meening is het te wen- schen, dat de onderbouw van de onderwijzersoplei- ding de muloschool is zooals het nu het geval is met de kweekschool in Europa en ook de Osvia.

Vervolgens juich ik het beginsel van Dr. Nieuwen- huis, <lat onzen lezers waarschijnlijk ook niet onbe- kend is,· n.1. aangaande de universitaire onderwij- zersopleiding, ten zeerste toe, en ik hoop, dat dat prachtige plan dadelijk voor ons volk ook de ver- wachte resultaten zal afwerpen. Zijn methode van taalonderwijs en de H. I. S. durf ik voorloopig we- gens gemis aan voldoende kennis en ervaring niet aan te roeren. Zeker zullen onze daartoe geschikte landgenooten, die groote belangstelling koesteren voor de ontwiKkeling van ons volk, zich de moeite getroosten, de mij zoo prachtig lijkende methode grondig te bestudeeren, om er daarna een ver- standig oordeel over te vellen.

Ten slotte client opgemerkt te worden, dat er op onderwijsgebied zeer veel te arbeiden valt en ik hoop dat

J. ].

zich zal voorbereiden op de iware taak, die haar wacht en dat onze broe~ers, die veel voor die taak voelen, zooals br. Soekardi en br. S. A. er het hunne toe zullen bijdragen. Ook van den kant van onze zusters, *) die tot nu toe maar zelden haar stem in de paedadgogische we- reld hebben laten hooren, verwachten wij veel medewerking.

SOERATMAN.

Poerworedjo, 7 Nov. 1926.

*) Zr. Smriti, hoe denkt ge hierover? (Red.).

TER OVERWEGING.

In ons jongste orgaan trof ik twee stukken aan, die mij tot nadenken hebben gestemd en die mij er toe genoopt hebben, het hierondervolgende in overweging te geven aan de Jong-Javanen. De stukken waren n.l. de afscheidsrede van Dr. Prm- gadi en het stuk van znster S. Marminah.

Kon men van het eerste stuk aan den eenen kant genieten van een sch\tterende stijl, aan den anderen

kant childerde het ons in levendige kleuren de ontwikkelin°:,gang van

J

ong-Ja \><l, en haar lief en Jeed. \' or on:; oog rrzen \\'CC'r de figurcn \an een

~loch tar, een ._'oekiman en zoo 'ck anderen op, ,. ormannen, die JDng-J a\ a hebben doen groeicn en liloeien. Gedrn\ en a s ze waren door het ideaal, in

J

ong--J m·a men~chcn tc kweeken, die de voor- lichters zonden ziin van het eigen volk, hebben zc rm\'erdroten gcarbeid en hun lief<lc en toewijding zullen nns steeds ten voorbeel<l strekken.

Ook het stuk van zuster S. 1[arimah heeft mU getroffen. Zie, daar is een bede gedaan aan Jong-

J

avanen om tc helpcn, waar zoovcel hulp van noo<le is; daar is gevraagd om ::>ociale nood te helpen lt;nigen.

Nog is het terrein van sociale arbcid een terrein, dat nag niet betre<len is door Jong-Java. Ik stel mij echter voor, <lat de ideeen van Jong-Java's op- richters ook in die richting zouden gaan, dat Jong- } avanen ook zouden zijn voorlichters op sociaacl gebied.

Het is een niet te loochenen feit, <lat in Jong- Java zwaar wordt getheoretiseerd. Veel \'Oordeelen zijn hieraan zeer zeker verbonden, door de gedach- tenwisselingen krijgen we een ruime blik over zoo- vele verhoudingen in de maatschappij, krijgen we inzicht en kennis van maatschappelijkc vraag- stukken.

Het groote nadeel is echter, dat bet bij velen van ons daarbij blijft. Daar zijn onder ons menschen, die zoo mooi kunnen boomen over groote misstan- den, maar die zelf geen hand uitsteken, om zelfs maar de kleinste misstand te helpen opheffen.

Deze manke toestanden dienen we zooveel mogelijk uit den weg te ruimen.

Onze voormannen hebben beoogd, strijders voor bet volk te kweeken en al den tijd hebben we ons geweten in slaap gesust met de gedachte, dat wij ,,nu" ans moeten yoorbereiden om ,,later" des te beter te kunnen werken. Helaas, bij hoeveel van de oud-Jong-Javanen is het bij dit ,,later" gebleven.

Het is een bedroevend klein aantal, dat in de maat- schappij in den strijd om het bestaan de i<lealen, die het in de schooltijd heeft gekoesterd, onderweg niet heeft laten schieten als zijnde ove1iollige ballast, maar zich >verkelijk heeft gewijd aan den dienst van het volk, de idealen van Jong-Java getr6uw.

Het is dan ook niet te verwonderen, dat bij velen van onze landgenooten een zeker sceptisme heerscht o er de waarde van Jong-Java, en de Jong-Java be- weging karakteri al zijnd' ,,veel geschreeuw

ma r erl}1g l". Z1j zien in Jong-Java niet zoo- zeer een plaat waar JOngelieden ernstig voorbert!id

orden v.eo~ hun t-0ekom~ ige nat1onale zaak, maar

mecr

ten sport- of fuifvereeniging met wat tional e-deene ~··.

H bben dezc menschen geheel en al ongelijk?

een. Van een ernstig voorbereiden is geen of wei- nig sprake, <lit doen alien onze bestuursleden, zij, die stukken zenden na<tr het orgaan en nog eenige anderen. De rest ... vindt het wel zoo gemakkelijk en meent aan zijn verplichtingen reeds voldaan te hebben door nu en dan eens contributie te be- 'talen en als het orgaan komt, eens te l:\ijken, wat

die schrijvers toch wel te vertellen hebben. Het is dan oak alleszins begrijpelijk, <lat deze menschen in de maatschappij gek-0men het Jong-Java kleed zoo gauw mogelijk van zich afschudden en er alleen op voorbedacht zijn ,,om maar zoo gauw mogelijk promotie te maken". Alleen als ze dan in een luier- stoel zitten rnet een lekkere kop koffie denken ze misschien nog eens aan Jong-Java, waar je altijd zulke leuke congressen hebt en waar je zoo gezellig kunt omgaan met meisjes ... .

In het algemeen kan dan gezegd warden dat Jong-Java gedurende haar bijna 12-jarig bestaan niet die resultaten heeft gegeven als haar promo- tors, bezield met de hooge idealen: ,,vorming van voorlichters en onbaatzuchtige leiders voor het volk", wellicht hadden gehoopt.

M.i. is het daarom zaak, dat Jong-Java thans ook andere wegen inslaat en wel begint aan ,,prac- tisch sociale arbeid". Zeker, tot nu toe liebben we oak wel eens collectes gehouden of uitvoeringen, als er ergens in Indonesie een natuurramp of iets dergelijks heeft plaats gehad, iets dergelijks heb- ben we echter slechts te hooi en te gras gedaan en niet doelbewust stelselmatig.

l\let het verrichten van practisch arbeid zal de Jong-Javaan zich practisch tra,i.nen in de dienst van het volk. Hier zal het nu eens niet bij mooie theorien blijven maar wordt de daad aan haar gcpaard. Hierbij kan de Jong-Javaan toetsen, hoe groot zijn vaderlandsliefde wel is en of die in staat zal zijn hem alle mogelijke teleurstellin- gen, die hij mocht ondervinden, met blijmoedig- heid te doen dragen. En hoeveel nuttig werk zal hij hierbij niet kunnen 'Verrichten .Er is in onze Indonesische samenleving nag zooveel, dat om verbetering schreenwt. Hoeveel ellende en hoe- veel armoede kunt ge niet dagelijks om u heen zien, als ge maar even de kampongs binnengaat.

Kijkt naar de huizen met het atappen dak en de vuile aarden bodem, kijkt naar de stinkenoe poelen er om heen, beantwoorden ze ook maar eenigszins aan de geringste eischen van de hy- giene? En ziet de Indonesier in 't algemeen en de Javaan in het bijzonder in doorsnee er wel naar uit, of hij goed gevoed is? En toch is hij de m- boorling van ,,rijke landouwen, als een gordel van

:;maragd zich slingerend om dt: evenaar enz. enz '.

11i.J Kan hl:t in <lt: dagdijksche strijd um het b1.- ::;ca<111 niet bulwerken tegen de meer gewiekste t.n m~t llanucbgce::.t ge\vapende vn.:em<lelingen. L~1-

cldijk laat luJ het toe, <lat hij bedot en voor cle g-eh. gdwuuen \ovordt en in een hoekje terug- gclirongcn. .Machtdoos moet hij dit alles aan zicn zondcr de middelen te weten, die hij tegcn

<lit all cs moet stellen. Hoe kan hij dit ook? Zijn horizon reikt niet verder dan het dorp en de naas- tc stad en van scholen waar hij schrijven rekenen en lezen leeren kan, c.laarvan heeft hij alleen bet gcbouw van buiten gezien, als hij naar de stad mu et om zijn oogst te verkoopen. Wat weet hij van economic, van wereldmarkt, van kunstmati- ge bemc::;ting etc. af? En zij, zijn natuurlijke be- schermers, dat kleine deel van het millioenenvolk,

<lat het geluk heeft tot een betere stand te behoo- ren, en kennis te mogen nemen van vVestersch in- tellect en strijdmethoden, alzoo beter toegerust is voor de struggle for life, hoe velen zijn er niet on<ler, die met een hautain gebaar zich afwenden van den kleinen man en zich in hun alleen zalig- makend prijajistand zich o, zoo hoog verheven voelen boven het gemeene volk. Zeker, deze toe- standen, herinnerende aan het tijdperk van bet verleden zijn langzaam aan het verdwijnen en nieuwe idecen breken zich langzaam baan.

Maar toch, het kwaad is de wereld nag niet uit en een vereeniging als Jong-Java met een natio- naal streven, heeft de zedelijke verplichting met al haar kracht dit te bestrijden.

Gedurende al de jaren heeft Jong-Java groo- tendeels geleHd in een isolement van verheven theorien, werkelijke aanraking met het volk, het zoo noodige contact is er tot nu toe niet geweest.

Ik Yoor mij meen dan ook hierin een fout te zien

, llereh:menlairste kennis b1engen aan zooveel ongdetterde kampongjongens.

Telemstellingen? .leker, die zullen we onder-

" inden, maar wanneer we het gezamenlijk drageu, dan maken we het ons lichter, dan helpen en steunen we elkaar, clan geven we de zwakke broe- dcr, die hct wil opgeven, weer de n~odige dos1s inspiratie.

~

-

En van hoe groot propagandistisch nut zal hd zijn voor onze beweging in het bijzonder en voor de nationale zaak in het algemeen. lk wil u hier slcchts het voorbceld noemen van de zendelingen, die het Cluistelijk geloof prvpageeren juist door hun vaak zelfopofferende arbeid onder zoovele volken. Is het dan niet logisch <lat deze denken : , Die man, die bezield is door zijn leer is zoo gocd,

dan moet de leer ook goed zijn.

Zoo hoop ik, <lat het met onze zaak gaan za1.

Als Jong-Java nu niet alleen blijft theoretiseeren, maar het contact met de massa zoekt en haar zoo- yeel doenlijk voorlicht, dus met <laden werkt en niet alleen schermt met moties en dergelijke, dan zal de tijd aanbreken, dat de slaafsche onderwor- penheid gemengd met vrees, die de kleine man voor de prijaji nog zoo dikwijls voelt, plaats maakt voor waarachtig vertrouwen in zijn intellectueeie lciders.

s.

N. B. Dit stuk is speciaal gericht aan de oude- ren onder ons Jong-J a van en, voor de

J

uni ores zal de taak nog te zwaar zijn en wij mogen dit nid van hen eischen.

Dat mijn oproep echter in de harten der oude- ren weerklank vinde.

8BBBDBBBBBBBBBBBBBBBBBB8

~ ~

m ATTENTIE ! m

m m

m ^{16 -} !~·:. ::t:ll6bl:~::::.d~r~.t van onze zakagenda (zie orgaan ~

~~ Totaal aantal is dus nu 240, instede van 224. In verband ~

m hiermee is een heel kleine kostenverhooging noodzakelijk. Prijs is ~

~~ nu geworden vijf en zestig centen; (nog steeds zeer laag voor het 13'1

m ^{boekje.) m~}

m ^zijn va~ed:·:::t:::::o:;n:·~,~~e bestellingen (bij de administratie) m

m _'a Bestellingen kunnen gedaan worden door tusschenkomst van *

het afd.-bestuur, om verlaging van verzendingskosten te kunnen krijgen. ~

m De vlugste bestellingen zullen als steeds het eerst in aan- di

m merking komen naar bediening. AdministraUe. m

m m

ma:EtaErEIElEIEISEIEl6EI6ElEtEI6EIEIEIES:Et

1 in de ontwikkeling van onze vereemgmg, een fout, die zich wreekt in de geringe resultaten, die ze als leiderskweekbodem heeft. De Jong-Javaan, die afgestudeerd is, zal nu niet reeds vertrouwd zijn met het volk, maar zal er nog steeds vreerud tegenover staan. Wanneer hij eenigszins gewl!- tensvol is, en de mooie idealen hem nog als liefe- lijke muziek in de ooren klinken, dan zal hij po- gingen aanwenden om contact tc verkrijgen, wel- licht denkende dat het volk dan zoo in zijn armen zal vliegen. Misschien ziet hij zich zelf reeds als een tweede Mussolini, waaraan het volk met de aanhankelijkheid van een vertrouwend hart hangt.

Maar ... als de eerste teleurstellingen komen, a!s hij tot de onaangename ontdekking komt, dat het niet zoo van zelf gaat, dan begint er toch zoo langzamerhand een beetje bekoeling te komen van de o, zoo vurige idealen dan wordt toch zoo heel zachtjes aan het geweten gesust met de klacht: ,,ach, het volk wil me niet begrijpen";

krijgt hij dan meteen nag medelijden met zichzclf . . . dan is hij voor de zaak verloren.

De zaak te zwart geschilderd? Misschien, maar toch hoop ik hiermee te hebben aangetoond, hoc noodig het is, dat Jong-Java reeds nu haar leden er toe brengt, aanraking te zoeken met het volk, aanraking, die het best kan warden bewerkstel- ligd door het volk te helpen in de dagelijksche strijd om bet bestaan, het volk voor te lichten op maatschappeiijk, onderV<:ijs, hygienisch gebied en dergelijke.

Wellicht zijn we nu nog niet in staat om met succes de politieke arena te betreden, maar wa':lr- om vliegen we nu direct zoo hoog? We kunnl.!n al nu direct beginnen met kleine cooperatieve vereenigingen in de kampongs op te richten of de

IETS OVER DE VERKOOP VAN DEN KLAPPERBOOM MET HET RECHT

VAN WEDERINKOOP.

Een van de· kw al en, die de economische ont- wikkeling van den tani belemmeren, is zeker wel het in pand geven van klapperboomen.

Aangezien deze pandgeving zeer veel voorkomt en van ernstigen aard kan zijn - tenminste wan- neer men zich verplaatst denkt in de positie, waarin de desaman-pandgever verkeert - behoeft het geen commentaar, dat dit onderwerp ruim- schoots ons aandacht vraagt. Hierbij moet men vooral in bet oog houden, dat de pandgever in den regel tot de minvermogenden van de desa behoort.

Het zal U zeker niet onbekend zijn, dat deze pandgeverij van klapperboomen niet alleen, maar ook van vruchtboomen als Doekoe etc. op on- geschreven adatrechten berust. De adat zegt nl.

dat de pandhouder zijn plukrecht blijft behouden, zoolang het volle bedrag ineens nag niet is ge- stort, en zoolang de boomen in leven blijven; afoe- taling bij gedeelten laat men meestal niet toe.

Al naar de vruchtdracht van den klapperboom betaalt men daarvoor een bedrag, dat - voor zoo- ver mij bekend is - varieert tusschen

f

^{I.25 en}

f

3.- per boom. Hooger of lager bedragen komen :jlechts zeer zelden voor, zoodat ze gerust buiten beschouwing gelaten kunnen warden.

Het zijn meestal hadji's, gegoeden in de desa en weduwen, die daarin een goede belegging van hun kapitaaltje vinden; want stel eens, dat men een tamelijk goeden boom in pand neemt voor f; 2.50. Bij een pluk van 5 noten in de maand en bij een bemiddelde prij.o van 4 cent per stuk, zou

men per jaar en lieclrag krijgcn van

5 X

^I.2

X 4

ct. -

f

:.qo. Aan pl ul loun, dat 2 ct. per boom per keer l>e<lraagt, geeft men per jaar uit 24 ct. Der- halv c brengt cen kapitaal \an cen een rijksdaaldcr p<:'r j aar

f

^{2.40 -}

f

^{0.24 -}

f

^2.26 of

go%

op.

ln den regel krijgt men echtcr meer, winstcn van 200

a

^250% komen niet zelden voor, aange- zien het te voorzien is, <lat men niet gauw een boom in pau<l neemt welke slechts 5 of minder notcn per maanc.l opbrcngt.

In zooverre, <lat er in de <lesa door de pan<lhoi.l- Jers aan kapitaalv-0rming wordt ge<laan, is het toe

tt; j uichen, maar wat is daarvan het gevolg?

Een rijksdaalder, die ons maar ecn gering bc- drag toelijkt ( ?), is voor den kleinen man in <le meeste gevallen ondenkbaar om dat

bU

mekaar te krijgcn, <les te meer om grootere, nl. in geval men meerdere boomen aan denzeliden persoon in pand heeft gegeven, zoodat de bezitter pas na jareu of nooit zijn plukrecht kan herkrijgen, met het ge-- volg <lat hij zijn erf maar voor een prikje van de hand doet, omdat ,hij er toch geen voordeel me~r uit kan haleu; hij heeft slechts de landrente te bc- talen.

Zoodoende krijgt men in de desa dus een ve;- schil in welstand, <lat zich langzaam, maar zeker, vergroot. Men krijgt tegenstellingen in de wijzen, waarop men zijn leven gaat inrichten. De eene groep gaa~ verder vooruit en de andere gaat in sneller tempo achteruit. De harmonie, die ondcr de lieden heerscht, gaat oak achteruit en ga.:i,t

zelfs te niet. ·

Dit is dus een van de factoren, die aan de vor- ming van 't desa-proletariaat meehelpt.

Dat de desaman zijn klapperboomen, op die wijze, niet graag kwijt wil zijn, is wel begrij- pelij k. Hij zal dan ook niet licht daartoe overgaan, tenzij hij in financiecle moeilijkheden zit, als ziek- te- en sterfgevallen, geboorten enz. (natuurlijk de

uitzonderingen daargclaten).

Een paar nadeelen, die deze ,,koop met het rc.:cht van we<lerinkoop" van boomen meebrengt,

z~n o.a.

De pandgever verwaarloost zijn klapperboo- men, omdat hij er toch geen belang bij heeft ze te onderhouden.

De pandhouder is ook geneigd om hetzelfde te

<loen, aangezien die boomen niet zijn bezit zijn.

Gedreven door de zucht naar meer voordeel tn bang voor eventueele fraude van den kant van den bezitter, pl kt de pandhouder de nog jonge klappers en bij een of andere feestgelegenheid ook nog de jonge bladeren. De gevolgen hiervan zijn:

De boomen gaan in productie achteruit:

De jong geplukte klappers kunnen de maxi- mum zelfs niet de gano-t..-,,-~- __ ::~ t.-1- -

, r_, l..Ja..1. t;LI ..,

Zou hier niets ·.an te doen zt~;.J.'.{ l u ...

Gelukkig wr:

V elen hebben dit euvel ook ingezien, en hebbi:n onder elkaar credietvereenigingetjes opgericht, met het doel, den armen pandgever uit te klau- wen van den woekeraar te redden, door hem geld voor te schieten om zijn boomen terug te koopen.

De credietvereeniging wqrdt dan weliswaar de nieuwe houder van het plukrecht, maar den bc- zitter wordt nu i:q den gelegenheid gesteld om zijn plukrecht oak door afbetaling te herkrijgen.

Op die wijze krijgt de vereeniging een behoor- lijke uitkeering van haar kapitaal en gaat ze clan ook niet zelden snel vooruit. Jammer echter dat zulke nuttige ondernemingen soms zich gaan be- zig houden met andere dingen die buiten het werkprogram staan, zoodat ze op de fiesch gaan.

Anderen helpen den pandgevers aan contantcn om den pandhouders het plukrecht af te koopen, met de afspraak, dat de credietnemers, na verlooE van een bepaalden tijd, gedurende welke de voor- schieters het plukrecht in handen hebben, zonder eenig vergoeding automatisch weer de beschik- king over hun boomen krijgen, tenzij ze voor orn- mekomst van dien · bepaalden tijd de som terug- betalen.

Deze handelwijzen verdienen zonder twijfel de navolging van hen,. die zich geroepen voelen, Ol!l

mee te werken tot verbetering van den economi- schen toestand van hun volk.

Buitenzorg. BLARRACKE.

Uit de ^Partij

VERSLAG

Eerste Algemeene Vergadering v d Afd.

Semarang.

De eerste algemeene vergadering uitgeschreven op Zondag den 24sten dezer des middags om 5 uur werd gehouden in het clubgebouw Sasono.:

mardi-Goeno te Boegangan en door den voorzit·

ter geopend om 5.rn.

Aanwezig waren pl.m. een 120-tal personen war onder een 9-tal dames.

Het bestuur was voltallig op ecn lid nCi Setio, die wegens ziekte verhinderd was. De o bare macht werd vertegenwoordigd door een ~

tri politic.

Na in de opening gew·\g te hebben get