• Tidak ada hasil yang ditemukan

Sanggane Dara Denoenfoen.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2023

Membagikan "Sanggane Dara Denoenfoen."

Copied!
20
0
0

Teks penuh

(1)

No. 2: Taoen IV- 12 Sept. '36.

Oplaa g 6500 ; e x empl aren.

25 Dfoemadi' Laklr 1867 •

PAN JEBAR SEMANCAT

Direktoer : Dr. R. Soetomo Pangarsa pengarang : Im. Soepardi

N omer telefoon 3489 Zuid.

WEEKBLAD DJAWA OEMOEM Diwetokake saben dina Sabtoe

dening: N. V. Handel Mij.

Sesasi f

0.50 -

1 kwartaal f

1,50

Adverten t ie

segaris

f

0.20

Apese f 2.- kontan sak pasangan Redaktoer

ing

Vorstenlanden :

Drukk. ,,Indonesia" Soerabaja. Adres Redaksi la.n Administrasi

t

G. N. I.

Boebo~tan,

S'baja.

Soetopo Wonobojo. Kratonan. Solo.

ilsine ora kena dlpethik sadoeroenge s~rembneg karo rtdactle).

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~- -~~~~~·~~~~~~~~~~-

Agenten kanggo advertentie: Ing SOERABAJA: Reclame en advertentiebureau "Nlar", Pasar Besar. Ing BETA WI: Publiciteits•

kantoor ,.De Globe" Rijswijk 7 B. - Advertentie en U1tgevers Mij. A. de La Mar Azn, postbox no. 28, - Publiciteitsbureau:

.Arta", Molenvliet W. 90, - Advertentiehureau .. I. R. A. B." Kebon Ojeroek 2 E. Ing NEDERLANU: Publiciteitskantoor

"De GICJbe" N. Z. Kolk 19 No. 193'13 Amsterdam.

BIRndjane

Prii~ii.

-

1

OEM PA? kaoem prijalf mesthine padha pirsa apa lcang diaraoi regionale salarisre- geliog Jaikoe pranataa blandja ltang anjar.

Manoet pawarta kang wls

I

kasebarake deoiog lajang kabar, wakile pakoempoelao kaog kehe . ana 50 wls padba ngadiokake lajang paojoewoenan marang Sri Maharad·a, Staten Gener.;ial. Gou veroeur Generaal sarta Volksriled.

Soerasar.e lajang mace nelakake jeo sakebiog koempoelan maoe ngrasa ora kepeaake atine toe- mrap anaoe pranatan gadt•h regio-

na~l. Ora moeng meogkono Wile.

oaogiog oega praoatan anj;ir maoe saka panemotne ora bisa jeo moeng dibetjiki sarana ngowabi aaperanganoe praoaran, nanQing pr;inatan gadiih aojar maoe koedoe disoewak babar pisan

Bab koeraog senenge para prl·

'jaii ing bah aoane praoatan ga·

djih anjRr ikoe maoe, knboektl maneb dene toewan Soetardio, · wak1le pakoempoelao P. P B. B.

oega wis ngad1okake oesotl pe- tit1e marang Volksraad.

Ora moeog praoatao gadiih regiooaal wae kang risana deo·r.g koempoelan maoe, naoglog oega pr;inataa gadjih saseo kaog arao maaodlooners reglemeot

Ing sadjrore praoatao H.B BL.

kang saild, lsib Bf18 betjike, Jaikoe ojoewak anane mid-ang. midiang bangsa kanll katjetha ing fChalen.

log sakawit oesoel pranatan giid1ih tki bijtn dltoelak deniog College van Gedeleerden.

Ewa semono. oega teroes di- tfndakake.

Saiki ana maneh praoatan pa- grag anjar, jaikoe regionale sala- rlsregeling kaja kang kaseboet

maoe. .

N1tik dene golongao prij:i~ BB agent! ngad1okake oescel. sarta nit·k kehe koempoelan ka,;;6 nga•

dJokake lajaog paojoewoenan maoe, toemrap kih nlata, jeo pra·

natan maoe bakal ngebot.• botl.

f>..loela ij~ sapatoete jeo oesoel 1arh panjoewoeoanne maoe blsa

kaliksa nan.

Sanggane Dara Denoenfoen.

Ad1ining manoesa ana ing gawene.

Adiinine Denoenfoen ltaregem ing lcasoeltfien.

Dening 1 R. M. SOEDARJO TJOKROSISWORO.

Toemrap para paooeotoen bang, sa, ad1ine lcartgem ing ka~oetjian.

Bab gawene ora dddi remhoeg- amarga panoeoroen ikoe wis doewe teges wong kang dadl

pangar~p. aweh toeladba Ian

n1rimp~ogake krenteQ e woog akeb, soepaja p•dha ngabdi maraog babrajao, bebarengao njamboet gawe maooet kabi:aoe dhewe ..

dbewe.

Sanggane penoentoen abot ha~

M

~HA goeroe K~hlbrugge

I

nisih, ora nganggo lelhr.bangan. nget. amarga solab bawa moena 1ng boekoe angg1tane bab Paogoed1 marang kawroeh aniar moeni denlog wong akeh dianggo kawrceh sraw"enQao kang kena ikoe .. kadjaba dadi sarana golek antier•antjer. Dianggo patbo'<an diaraoi kawrceh aojar ing baba- saol hang pa11gao. kawroeh maoe toemrap panggawe kaog koedoe

1g;1n maoe (p..raktiscbe soc ologie), saband1oere koedoe ma lab diaog• dilakoai. Adja maneh kang dadi

medbarake pauemoe I go prabot DQQOleki kawroehing pfooeotoeo bangsa, sa]oemrab ng

dat de waarde van den mem.

niet in de eerste plaa t 1 bep:-ald wordt door zijn taleoten of ka- rakter . eigen~ch •ppen, maar door zijn geschiKtbe1d om an deren te d•enen. dus sociaal werk te verichteo.

Werdioe: dradjad oetawa adil·

nlng manoesa ikoe ora kagawa saka b pinteran Ian wewat?kaoe, oanging ara ing antrp LJ.dt iog babrajc:o. ofamboet gawe toemrap

pr~loeniog n~akeh.

Toemrap bangsa lndbonesia, piwoelang ikoe doedoe piwoelang anjar. Oega bangsakoe wis doewe piwoelaog manQkono Emaoe pf·

woelaog piwoelang mace katoe·

toep Ing gebyaring kawroeh lija, kaog oega maedabi banget ma- raog ban~s" Begdja dene saiki wis aoA titikane kawroehe bang- sakoe kaog kapendhem ikoe katon maotbslis mar.eh. amariJa didhoe- kirl

Pantjen ija koedoe man~kono.

Pango•di mara"g kawroeh anjar ikoe ora kh a dilakoni karo me·

rem. Tegese adja banclioer ngf ..

wabke marang doeweke dhewe.

Leli marang doeweke dhewe ikoe b:sa aod1alari maranq tboekoele rasa ngremehake. Mangka saba•

rang kawrneb ikoe mesthl ana paedahe Sapa kaoQ ngremeh11ke kawroeb kar g diarani .. ora d1a · man", amarga lagl gandroeng marang kawroeh anjar, ora ba•

kal sampoerna kawroehe, amarga

bangsa dhewe kang_ kapendbem, wong kang pintir, sanad1an ora Bali marang wasltane maha dadl peooentoen, loemrabe oeQa goeroe l<ohlbrugge, tjoeJJdboeke diaoggo toeladhan.

Ian kawroeh I ndhonesia ·"Djawa.

paotjen dhldhasaraoing . :oerlp Plnoeotoen lkce bobote loewih ikoe laladi marng bebrajao, ant;p, Penoeotoen ora moeng dadi potjapan. nanglog oega dadl Kapinteran Jen moeng dltan · sawaogan sabeo dioci. Sawaogaa diakake toemrep prtloene awak ikoe nawotnJ daia pangreksa Ian dhewe, ija tanpa adjl, safa maneb pangamat·amat. Toemrap baogsa jen icaploteran maoe mo~.ag kang doewe panoeotoeo, paogoe•

dlangooerake bae, amarga wls tiap Ian panjawaog ikoe dadl keoa dianggo tjagak oerfpe db.e- lelimbangan, ndioemboehake' pl·

we Moela kaplnteran ikoe koedoe woelang Ian pitoedoeb karo solab d1tandlakake marang preloening bawane Samaogsa pemimp n mace akeb, bangsane SoepaJa tacd;aoe mleset srpisan bae, n;oelajani kaplnterane maoe m·_ erakabl, Ian pitoedoehP, kang diplmpln anggnone mlgoeoakake koedoe wenan(J mllehake. ndialoek b~be.

laras karo idbam-idbamane bang~ ner. Jen ora trima, pemimpin . sa. Moeta ao8 kang kandba wen8ng ditjoethat.

kapintlran lkoe koedoe diwadba·

hi Ing watak kana bitjik. Jen l<osok-baline, p~mlmpin kang watake ala. toemandjane kepinte· toeloes. kang woes sadjlwa t~naa

ran maoe ifa marang paoggawe Ian bangsaoe, ora mbleodianl

ala. (ora tfidra Ing oebafa), koedoe

Awit salra lkoe, adjlnlng ma,. diroengkebl. Ditoeroet, diadienf, noua ikoe ana fog gawene. dibelaof.

Sanadjan pinter Ian oerlp ke- Larase karo wldharan kasboet penak, nang1ng fen ora roema· Ing odhoewoer maoe, jaikoe kang gang gawe spa.spa kaoggo pre- dipimpin wen8DQ ngamat. amatl loenlng babrajan. lfa tanpa adji. Ian Jen priloe ng,mohl pemim•

Saoepama barang moeng katon . pin kang aUndak doedoe, ad1le gebjare bae. Mangka baraog samangsa ana pemimpia kang k8og gebjar ikoe doeroeng mb· diolok olok lij~n. akoe lcabeb thl tea bangsaoe mas pitjls radJa• koedae 011impakake piklran kang

brana. weniog. adia ege.aage ngaodel laa

Ala bettilrf11g watak katitik Ing kordoe atl·ati, adja nga~ti kl~­

Q8Wene toemrap oemoem I Moela

I

boe Ing lorobaa. kaja d1angkr1k jeo sabaraog gawe maoe dianggo Una diedoe.

patbokan njoemoeroepi ala bltJl·

1

Sanpaane

r~mimpln

abot ba•

king watak, paot;en wis moeng• nget. Moefa ltang diplmpin koe•

goeh. . - dee melo~ nfaagga abote 1asaa9.

(2)

__

Ka_t_1a_2_·---~-~P.:A.:..:..:N~J~E~B::.:,:A~R-:-S~B-M~A-N

__ G_A __ T_· ____________________ 12 SEPT. 1936, gan maoe, jaikoe mahb ngetokake

rasa pangidhepe. Sajaijen pemim- pin maoe diolok-olok kang Isl pangothak-athik, pandakwa kang mid1il saka atl srei, drengki Ian sapanoenggalane pepetbaning wa•

tak asor.

Wektoe iki, pemimpinkoe ka·

beb, Dr. Soetomo, lagi lelana nglakonl aiahan kang gandheng Ian kawad1ibane dadi dbokter. Bangsa lndhone!ia bakal ngoen·

dboeh wob·e. amcrga ajaban kaog dilakoni Dr. Soetomo ikoe kleboe preloening babrajan kang wigati baoget, jaikoe gandbeng Jan ka- 1arasan.

ln;i sadjrooe lalana maoe sadalan-dalan kawistara anggonne Dr. Soetomo ora bisa ngipatake rasa setya soemoeogkeme marang lboe Pretiwl. .

Dr. So~tomo kaw stara ang;;onne manoenggalake djiwane marang Rakfat lndhonesfa, kat:tik saka Jajang-lajange kang t11nsab isi piwoelang Ian pitoedoeh sarta kang taosah nawoeng rasa ma- noenggal la wan bacgsa lan·Noesa.

Kaja ap~ rasaning atine Dr.

Soetomo sad:rorie ana pa ran maoe, jen nitik soerasane l;jang· lajange kang diemot ing .. Paojebar Semaogat'" Ian "~o?ara Oemoem", apa dene .. Tempo~. kaja akoe kabeh oega krasa. Babasane, Dr. Soetomo loenga ninggal anak kang lagi lair, faiko:-e Parindra.

Wrktoe iki Parindra lagi ngoem•

poelake kasantosan. Dr. Soetomo paribasane lagi ngoepaja tirta- marta. Parlndra ikoe njawidjlne pakoempoelan kabangsan kang maoene ngadeg dhewe • dhewe Pasemonlng karep manoenggal (bersatoe) babare ing Parlndra. Sokoer bage poestakawartl bangsakoe wis padha prajitna.

Moela Dr. Soetomo ija bendjoer dlmotrinanf. Jen Dr. Soetomo jekti ors toeloes. mangsa ono•a pandoewa. Anane pamoerina ikoe ors moeog kaog kababar Ing poestakawarti bae. Ing pasrawoe•

ngan, wong ija padha moerlnanl.

Moeng bae sarehne ora saben wong bisa noelis ana lajang kabar, Ian pamoerina Ing lajang kabar maoe wls tjoekoep, moela antepe bangsakoe ija moeng: n g e d a- n a k e w o n g k a n R n g r E r i- d b o e Dr. So e to mo i k o e.

Pantjen, ora soesah dipitenah, jen ana pemlmpln kang ora toe- loe:., mesthi ambroek dbewe. Kosek baline, sanadjan dipltenah lcaja ngapa, .Jen lo~boer boeboe•

den•e, mangsa toemama a

Ora moeng saplsan iki bae pemimpin bangsakoe kaja sali·

rane Dr. Soetomo ikoe dipl- teoah. Dr. Soetomo dhewe wis toewoek nacdhang pitenahing lijan. Ewadene ija panggah bae.

Para sadoeloer I

Jen kabeb maoe .jekti ~asml

taning Pangeran, laras Ian pangao~

dele Rakjat marang pemimpio ltita, moega adja padha ngedhap.

Dlprajltna Ing wlsoena I Padha dimoelat maran~

gawene eblis 11

pang;;

Awas Ian eling.

Sing perlf1e toemindake.

AN A bebasan DJawa kang oenine mengkene: "Jitoa joewana, Jena keoa".

J1tna saka temboeng prajitna, joewana

=

slamet.

Lena tegese ora eling. keoa

=

k~taman.

Dadi sapa·a wae sing taosah prajitoa, mesthi bakal slamet Lan sawal1ke, saps-a wae sing ora eling, mesthi bakal kakenan (ke- taman).

Ketaman apa? Ing kene para sadoeloer ora preloe dak· atoeri.

djer mesthine wis padha loewih maogretos tinimbang sing ngatoeri andharan iki. Dadi wis tjetha moenggoehing kita, j~o kita ana log donja ikoe koedoe taosah eling. Ora kakoeng, ora poetri, ora tjilik ora gedbe, ors toewa ora enom. ora loeboer ora eoom, a!or, sing sapa nioggal loro-lorone (prajitna Ian eling) wis mesthi bakal nemoe ora kepeoak. Lbo benere m.ooo ora preloe diarani ora kepeoak, awit jen kita oeroet·

oeroer, asall" saka peoggawe kits dbewe. Jen wis ketanggor mang·

kono maoe anane moeng getoen.

Nanging ija ora preloe dige· toenl, dikedoewoengl, djer barang wis kelakon, wls kebandjoer, wis kepoeogkoerl

Oigetoeoaoa kae, bebasan lali toeroe, nanging jen tanpa lakoe, lja tanp~ gawe. Tiwas ragane roesak. naoging tanpa ana wobe sing prajoga. Sing preloe lakoe·

nel

f B:;:· '.-~ :- :

·-~~. ·-:~. ~:: ~

...

..

..

I , ..

·

.. ' ... : . "' .

!.: .. ~-. . ·., .,; ·.,,.'

. ...

r··

! . ~ .

L

;. .

Kaja kang wls kita k?.bar;ike, fen p;iqerakan nasional iog lndbij i wi~ bisa ngedegake The Benares Un1vers·ty. Ing dhoewoer ikl saperaogan saka gedhooa sekolaban maoe Tjoba priksanana,

njata hebat.

Pandit Malaviya kandha : My dreams must cometrue, tiita tjitakoe m~stbi kaleksar.an Njata saiki wis kalelcsanan Kapan

baja kit3 do~we univ~nity nasiooal kaja mangkono?

Ana Ing tembang poetjoeng ija njeboetake, jen sabarang ikoe koedoe nganggo lakoe. Dadi arepa theoriene wis apal katiipal oepa- mane, nanging tanpa lakoe, ija moeng moespra Ajo ta loer, adja kita moeng ,.theorie" bae, practijke kanthekna. a wit loro lorone moe. la wis gandhenge, sanadjana bl!a precrijke, jen koer11ng theorieoe, kedadeane satjara olah olahan mono ija rada tjeinplang. Lao ndfaga·a klta irg sadjrone toe·

mindak maoe, moer1b betiiking kedadejane ; saraoane moeng koedoe patitis.

Sanadiana meotas toemindak sing apik oepamane, oangi:ig jen bandjoer dieliog6eling. ij -1 moeng tiwas ogrib'd rib~di pamikir bae, Ian mestblne sing dipikir ija moeng bakal wohe bae. Woes mesthl pagawejan sing koedoe katiodak- ake nalika ikoe lioirwakake, mar ..

ga wektoene moeng kanggo mlkir barang sing doedoe mes- tblne ikoe maoe Moela tlolmbang e'ing-eling siog doedoe mesthine.

kanggoa njemboet gawe sing migoenani toemrapiog oerip kits, rak malab bathi.

Maog~ooo oega toeml'ap Ing woog sing ngeling eling [ml~r­

m·kir) oeripe sing doeroeng ke- lakoo. koewi sinQ mestbl moeog kebak paaggantha-gantha, keba- tjoete dadi wong kanQ dojao agelamoen. Hij 1 Jen ngelamoen.

betjik. nanglng Llondjongfng pikir- an mi?niaog penggawe sing doe- doe mesthine (sasarJ rak ti'A as moeng nandoer widji ala.

Ana ing woelange para sepoeh oetawa para saged, kita manoeng- sa iki ora preloe ngellogl maraog kaanan siog kepoengkoer oetawa sing doeroeng kelakon. Apa ta ka- pitoeoane? Awit jen kita taasah ngelingi kaenan siog wls, ija jen kaanan maoe njenengake, balik je!! ora, anane rak moeng soesah.

ora koewatlng raga bandjoer

roesak, wobe "pribatin".

I

Mangka sanadian moeng saka plkiran, ija mestbi bakal ngoe- wob, malab satjara 1amba ogono sing loewih dening moestadfab.

I I

I

I ltjh-plengsing arep i. nentremake. Toemrape wong arep ngreslkake dhirine, hla ja wis tjabar. Menenge moeng me- neng ragane. ora meneng rang- kipaoe Dadi ing kene wis tjetha, jPn kita koedoe tansab ndfaga marang apa kang kita tindakake dhewe kanthi temenan, lire jen

• kita tansah ngati ati ing samoe- 'I barAng tindalc, oerip kita fog

tembe boerl ija bakal adoh saka

j

ing roebeda.

1 • Ing kene wis tjetha jen theorie Ian pr'1cTijk toeI11.indak bebareogaa •

• •

• •' Mangkono oega woag sing Ing dhoewoer iki gambere koeboerane prameswarine Radja

Sjah Jahan ing Agra [ Indhija]. Koeboeran iki endab banget.

nganti kaewokake jejasan kang aneh ill g donja i ki. Ing kiwa tengenne kinoebengao ing taman sari, sarta aoa masdjide, Koeboerao kaog bagoes iki minangka tandba lcatesoanne

Pangala~ala mace malah dad!

tjibna. .Jen Dr Soetomo toehoe dadi pemimpln kita. bijen. wektoe

I

iki, toemeka log dina mboerl kaja

ppgarep-arepkoe kabeh I . Radja Sjah Jahan marang garwane maoe.

merto&t. tjarane oega koedoe mengkono. Sawise ana theorine .,akoe tobat", ing kono koedoe ana Jakoene. Jen kita Wis bisa netepf soeiasaning ,.tobat", ikoe tegest kita )Vis oleh pangapoera, Ian ija koewi sing djeneng sadjatining tobat. A wit arepa diselcseoana

(3)

'12 SEPT. 1936.

oot~ris pisao oepamane, na•

nging Jen tanpa lakoe, ifa ilang tegesing mertobat maoe. Wola wali. slog preloe toemindake.

Kliroeoing tiodak oetawa apa bae sing b:sa ngapoera moeng dbiri kit.t pribadi, persoon lija moeng kala dene netEpl kaloe- mrahan bae. Jen kita toemindak kantbi awas. el1ng Ian weweka, fog koao mestbi ora bakal ngam- bah dalan kang kliroe.

Moela endi kang koedoe di·

wewekanl, end! k~ng koedoe die•

llngi. dlawasi Ian diellngl kita koedoe ngretl. Moela wong.

wonp sing ,dnemen ngoedl marang oendhaking ka wroeh. emboeh sa•

rana mematja. emboeb sarana ngroengokake saraseban. emboeb .sarana apa bae, ilcoe betjik. Awit djalaran saka kawroeb maoe [sing d1watja oetawa dirt:1engoka - keJ, kita bisa nglelimbang dbewe fodl sing bHjik. endi sing koe'?

rang pralo;:ia, end! sing koedoe linakonaD Ian er.di sing koedoe ora, Ian sapanoeoggalane,

Nang1ng kabeb maoe ana la- koene. Lire eodi sing tlnemoene betjik, manglca kita koewapang nindakake, la iJ.i ajo kita tindak·

.ake. Woe!aDa soemangga.

SRI ROEKMINI.

. DJANCAN TEL AAT

((lta perln~a tkan, oleh le arena publiek beloem peraab taboe Zak·

herloge nikkel merk WITT B AW A Y, Jang baik dan sangat moerabnja, model meooeroet za- man, djalan toedjoeb batoe, per- kakas darl badja. terbikln di lahriek Swi1zerlaod, ditanggoeng 3 tahoeo veer poetoes digaoti .dengao gratis. aedaog hargsnla banja. . . . f 2,50 (rembours tambab oogkos),

Dari itoe kite persilabkan toean menjatakao di toko kita.

Ketapang!!traat 38.

S OERA B AIA,

..P A N

J

EB AR 5 B M A N GA T·

Tialoer rein a maia .

Dhar ma, Woelangan

Artha, Kama, Moksha.

Kel,angsan ing Hindusf an.

Deolng: SOEDJONOPARTO.

M

ANOESA oerlp Ing wim· J jen ora bisa anggajoeb kabeb baaing bawana lkf, ora oetawa salab sidji saka gegaioe- moeng angger oer p b.~e. Koedoe hao patang waroa ikoe. Oeg:i andarbeni sedya loeboer kang roem;isa w.::es moebad rake oerlpe, koedoe lagajoeh kongsl bisane manawa ora bisa moendbati babar katjakoep. p'san oetawa ngloeoasi oetaoge

Kawroeb H indboe apratela, manawa gegajoebaniog maooesa kang wlgatl ana patang waroa, jaikoe : D b a r m a, A r t h a, Ka m a, Ian M o It s h a.

I. Kang diaranl D h a r m a lja- lkoe A g a 111 a.

2. Kang diaranl A r th a 'ja•

ikoe B a o d b a, K a r a b a r -

salab sidji saka oetaag patang waroa maoe lja maogkono koewi wigatining pakarjane baagsa Hin- dhoe ing daltm oeripe. log salawase oerip aoa ing mar- tjapada, bangsa Hlndboe tanpa kendbat aoggoone maogoedi kasi- daning sedya Oftama tjatoer warDa ikoe. Moelane. Woe I a o g an K a b a n g s a n koedoe kaloe- roesake koogsl laras karo pakar- fane bangsa Hiodhoe ikoe maoe.

Sang Poedjangga Kanno Mal, woes aodjalentrebake bab: Dhar- ma, Artba, Kama Ian Moksha . kaja kang kawabnja - Ing ngisor ikiz

dj an.

3. Kang diarani Kasenengan tjapada

.D h a r m a kangtio anglaksa•

nanl gegajoehan kang kapisao iki, jalkoe : koedoe ngawroebi pathinlng agama kang rinasoek.' Nglakonl pltoetoer. pltoetoere agama ikoe klawao toememen.

Ngetjekake pangastoetl Ian sembabjang ing sabea dina. Njoe- moeroepl piwoelaog-piwoelange kang gedbe Ian kajekten-katfktene, K 8 m a Jaikoe loewih maoeb kaag mlgoenanl i n g m 8 r • toemrap kamadjoewane batining 4. Kang diarani M o ks ha

jaikoe P a mo e d b a r a n i o g d j i w a.

T.j a t o e r

R e

t n a

M

a j a, werdine: ID t e D 11 n 0 e w i h pa t a n g w. a r n a. Kang kaba·

sakake Tiatoer Retna Maja lfa Dharma, Artba, Kama Ian Mok- sha lkoe.

Gandheng karo anane gegajoe•

ban patang waroa, Ing kono ana kwadjiban oetawa sesanggeman, oeg11 patang warns, kang koedoe katicdakake moerih kasembada•

niog parasdya. Sesanggeman patang warna ikoe, oega keoa katemboengake; 0 e ta n g pa - tang waroa kang koedoe k a s a o er a n. Araoe:

manoengsa. Ngrasakake kamoel- janing panoentoen - paoeentoene Ian goeroe.goeroene, sarta ngra·

sakake kaend.1baoing agamane ing sawoese naliti soeraslining kltab soetjlne.

. Niinaoe agamaoe dhe~·e ikoe bhjlk. Ananging loewib betjik banget manawa oega njioaoe agama lija lljaoe, loewlh-loewih njinaoe kajekten•kajektening aga•

ma agama ikoe.

Sagoeng agama adhedhasar Kajekteo (Truth), sarta padha andarbeni panoentoeo - panoen- toen, goeroe-goeroe. wong-wong soetjl Ian Mahatma. lki kabeh pantes koedoe ingadjenan. Toe- mrap bab · amitoeboe marang sawenhing agama. ikoe perloe banget ana kamardlkan kaag I. D e v a • R i n a. jaikoe

tang marang para Dewa.

2. Rish i - R i o a, .faikoe tang marang para Sinoektji.

oe.

1

woengkoel

Agama ikoe ngandboet oe• ethics Ian t3t, nan • tatanan I toemrap paodoming kalakoewan Ian pangoeripan, ikoe dad! dha- sare adeging bebrajan (soclaal) Awit sake ikoe, bab agawe ka·

rakterlng manoengsa, ikoe 11ape•

rangan sake egama.

3. PI tr i • R i n a, .jaikoe oe•

tang maraog para Loeboer.

1 ..B b u ta • R I n a, ,faikoe oe- tal\9 marang para sato- kewan sapaooenggalanne.

Sang Kanno Mal, Poe ..

djaogga Hindhoe kang asmane kasoesra iog dalem dfagating ka- sardfanan, medhar sabda. manawa sawidjining wong Hiodhoe tamtoe roemasa woes moebadirake oerlpe,

log dalem Woelangan Kabang.

san Hindhoe, agama koedoe dadi factor kang permati.

A r t ha 1 Bangsa Hlndhoe ing dalem oerlpe perloe koedoe nganggo agama. Mangkono oega kita perloe andarbenl karahar.

Katja 3.

dfanlog materlaal aneng donja i\.i.

Sawdraanlng rekadaja kang paotes reemrap golek panaao kita, toemrap aogreksa dhirl pribadi Ian kadang koelawarga.

sarta toemr~n h~raog darbe kaog antjase kan ·~o p~nggnwe betjik, ikoe kaieb0..- ool 1nganir.g Artba.

Sawaroanina pdtoekangan, dada.

gaogan, kaboedidajan, p3lcarjao Ian pangoepad1iwa. ikoe ksleboe iog golongan iki Anaog·ng kabeh kang kagolorig Artha lkoe, koe•

doe ora tjengkah (tjotjog) karo Ag a ma.

Salwlring oeroesan Artba koe- doe ngadeg aneog dha!ar kang kaidinan deniog Aaama. Pakarjaa kang tieogkab karo Agama koedoe dislngkiri, sanadyc;n bisa nekakake kasoegihan

Amarsoedl lajang lajang baba- gan economle, pedal'lanaau, ke- boedidajao : bab praclijk Ian metbode-metbodene; bab njinaoe kawroeb techniek Ian lndustde kalawan sedya kaoggo kamadioe- waoing materiaal sarta nek<ikake barangdarbe, ikoe toed:oew;.ning Woelangan kang as'pat Artha.

log tanab Koeloo, vVoelangan kang kaja mangkono ikoe diper- lokake banaet. Pasioaon bab dagang, industrie, weten!chap, techniek Ian patoekangan. maooe•

djoe marang toewoehiog karahar- d•an. Piwoelang-piwoelang bab iki kawlgatekake banglt Ing dalim schema ooderwij.e uoiversiteit•

uoiversiteit lag Europa P.?rloe baoget piwoelaog kang mangkono ikoe Ian practijke kadadekake babagan kaog permatl toemrap Woeiangan Kabaogsan sabab manawa sepi iog babagan iki.

Manoeswa ilcoe ora kok moeng koedoe amitoeboe ·ing Agama laa Hgeepaboga bae. ananging oega darbe halt toemrap kasenengao donja samoerwate. jaikoe kase•

nengan kaog ora tjengkab karo parentabiog Agama.

Woelangan kdng pantes koe·

doe kawoelengake, kang kaleboe golooganiog dhidhikan Kama, ja- ikoe kaag gandheog karo kuost kang aloes, kajata: gamelan, tem·

bang. gambar, oekir oeklran Ian lija lijane saka kunst Hiodhoe 64 warna.

Sang B hart rib a r f woes oate ngandika mangkene: .. Wong kang ora wanoeh karo gendhlng, tembang Ian kuast ikoe kaja sato kang ora doe we boentoet Ian soe- ngoe".

Woelangao Kabangsan kaag tanpa dhidbikan Kama, kajata gendhing. tembang, gegoeritan, oeklr oekiran, gambar Ian kuost lija lijane; woelangao kang mang•

kono iko? anane kakoe regeng, pindha anggaolng waloelaog kang kaepe kongsi garlng. .

Woelangan Kabangsan koedoe aodarbeni element element Kama.

W oelangan iki koedoe kawoe.

laogake sawoese para slswa oleh woelangan kang tjoekoep ing ba·

began D h a r m a Ian A r t b a.

· M o s h a : Antjasiog manoesa kang loewih dboewoer dbewe, jaikoe bab K a m a r d i k a n I n g D~lwa (roch): oewal

sa9

(4)

Katia 4.

.awarnanlng roebeda. bebaja Jan ltamlaratan; woedhar saka be bandaniog ~amskara ; bisa ngaso ana Ing papao kaloehoeran, jaikoe donning Kabegd an Langgeng.

Wis mestbi bae kaliwat gawat panggajoehing toedjoewan kang dhoewaer banget ik i Manoesa ing dalim oeripe koedoe ta11pa kendhat anggooe ambo,didata Ian 11gfrakake loemakoe log dalan kang roempil ikl, lcang noedjoe maranQ poetjak kacg angelanco•t.

log kitab.kitab soetji Hiodhoe, fog kooo kascemoeroepan sapira gedbening ichtij •r Ian lakoe, kang woes katindakake dening para leloeboer kita.

Toedfoewan kang loehoer 1ki, tan,ah katon•on Ing netrane •a·

widji .. widj•ning woog Ing Hindus· tan dliek diaman koeoa. Manoesa koedoe diwenehi piwoelang kang miroengga toemrap bah iki.

Sagoeog AgRma, keh sa•hitbike woes asoeng pitoedoeh mrthode methodeoe ~aopgo angcajoeh Pamoedbaraning dtiwa, ananging Ing Hindustan aoa woelaogan m roengga (spec'al !Cieocel kaog mligi toemrap antjas ikl. ~c· enc~

ikl loe~·ih akch. loewih gedbe. loewih loehoer sarta loew:h dakik tin•mbang physical !Cierce kita (natuur k uodige weteoschap!.

kaog woes saro!a aoioba soewf- wloe oanglog ora bisa maboer koogsl gadoeg mar;ing watise wewad•ning bat•n. Scienc~ iki draranl Veda n t (toed1oewan- fog Vedas). piwoelang kang

we•

kosan dhewe saka Veda s.

Manawa woes tioekcep kawoe lang babagan Dharma, Artha Jan Kama. para siswa koedoe olfh bagejan woelangan kanQ loewib dhoewoer jaikoebabagan Mok~ha.

P1woelang· piwoelaog V edant fkoe kamot aoa iog kiti-b krt.b Upanishads. V-danta · Soetras. Gi!as Ian kitab lij3 lijane maneh.

jaikoe kirab-kitab kaog isioe tan· s< h dimengeni dening para Sar- djana bang~a Koelonan.

Systeem Oodtrwijs kang s~pl

saka element pat ng w;irna, kaia kaog woes dak andharake Ing dhoewoer iki. kena diaraoi deoe

Ra~~h.ii .. Sik~ha.

Salca Redacfie.

Sdr.

s e

m a r k 0 e n I n g ~ Ora p'Erloe kapatfak, awit ketRr2 pro•

pagaodha sawidjlnlng pakoempoe- lao.

Sdl. Pe ling Ian Boetoeh, Ora bisa matjak. merga panoe- lise angel pematfane toer ediah·

acne ora maooet ediahan kita.

Sd. N o t op o er o J o: ~ema·

1

ng:t ad;a ditoelis soemanget.

.P A N

J

E B A R SE M A N G AT• 12 SEPT. i.;)36.

Pranafan ngoeroes

bafe omali.

Ing

e11di

doenoenge hasoesilan?

lij me,

~eks~

ija bisa toemiodalc

I a p~ lc

Ian sampoerna panggalape- ap:k, sen2d1an ~anoelao.--marga mesthi ora bakal klakon kaog·

koelioa di lrd<?ni.- ija c:ira sepiroa. mangkono ikoe.

Loewih -loewrh

m f naw~

anake

I

Boemboe kaja dene oefah trasl, lananga, :wadona padha d1koeli· br~mbaag bawang Ian ~abaogsane oab~e n1amboetgawe (ora padha mesthi bae koedoe od;;dak.

dadi laden bae), Lagi lombok sere, Ian godhong Kaja ta I• Liwoeban ora oesah oet'awa koelit dieroek poeroet marik - mar1k kakehrn waroa bae. ija l:iia njimpen caringan sok oega mirasa Ian mae:iahi bae, (grintingan oetaws radjangan).

senadjan sarwa prasadja, wis Jen arep nganggo, prajoga dikoem bet.i<. dhidk sawatara, soeweoe. ban:oe-

Satemene m:1ngan kakeban la- ne seth1tbik bae, sarta dikatoetake, woeh ikoe ija keblasap kang Akoe asring baroH weroeh koeraog prajoga. toer moeng bisa pratikele batoer olab. clah Wis ta nenoentoen marang maogani. asrlng sarwa kotor marga ja sarwa

Pirkara boemboe.boemboe ora ndadak maoe.

B

ANDJOERAKE remboeg preloe ngratiik sabfo olah·ol..ih. Loewih-loewih 1jen wis weroeb· m bab pranatane bale om<"h Anggen-anogen kaia deoe mrrtja penggonane woog adol boembon.

sak c-ebara1I1pene bisaoe toemln- pala sapitoeroete. apadene i'mpon- Ka·ata, ar~p nganggo ketoembar dak ad1eg Jan aplk, ikoe ija koedoe empo., kafadeoe koeoir laos. djae djioten mritja Ian sabao\;sane kang nganggo pengatoeran kang mrsthi. la n lij i . lij ·me kanQ perloe kanggo liml:oet; saka pasar ora kathlk dadl gedht? ttilik koedoe mawa boemboene olah-olahan ikoe kena dfp1l1hi d~lsik sarta diresikl, moeng

"organisRtie" hng prajoge. digriwe boebcekan oetawa tjripf.i. trima d.t~pleki sawatara, baodjoer Loewih loewih kanggooe dia· ngan (grinriogan). di"eroes ora mawa d1kcembah man kemad oewan iki. gek toe• Boemboe dhen~beng, sate. barang. Mangka r~ bangs~ne ke- mrap 1b:e kang meogkoe bale sambrl gareng, Ian sapitoeroete t~e~~ar m~oo amog ~angr t_ akeh omah mawa batib akeh pisan (soe bisa karat11k (katjampoer pisan) ureQede, ka1a dene ta1 t1oro. 1 .. mah.

g1h anak dhewe, ngopenl sedoe· Gawe boemboe tiara mangkene kr1k1I, krongo. Ian sapanoengga- loei) kabana., sarwa ~ oerang oe- iki (boebot kan) praktiscb banglt. Jane.

tawa paling djempol mornJ sak krbeh sa1wa irit, toer temroe Ta galihen apa ikoe ora gawe· tioekoep bae, ikoe maoawa pra· resike. Ape: e bisa niimpen ngaoti gigoe 1

natane bale omch tanpa pranatan, ntm sasi. Nanging 1ja koedoe Wis rerot saben dina, toer ija sida kether Ian kapiran teme- wani kangelan dhewe, adja moeng woeran.g. woeroeng ija kleboa nan. sak prentah batoer bae. Marga baraog kotor. lkoe moeng toela•

Mangka ta saiki ikl djaman p .. nggarape koedoe sarwa kikr1k, dha i-idti bae.

pakoempoelan. d:aman niebar ka• titl Ian resik. Kaoem lboe kang nggatekalce wro• h. ngoendhakake kagoenan Ora o~sab koewatir manawa ka-hanaoe dhapcer. menb1 j I padha k11pio1eran. Ian sap toeroere. /\pa boemboe maoe bakal ngambar. pirsa bah ikoe. Ora phloe dak ija njaodbak jc?n tempooe njam·

1

ilang sedbepe Ian rasaoe. Menawa gawe nglontjer nglawer.

boetgawe ors d bagi mawa atoe- an Ian irit paog .. nggooe?

Jen a~ oe nd~ Ieng kc.hanane kaoemkoe 1ki teka warna warna trmen. P.na k· ng taosah ora taoe doewe tempo. marga kar~potane' ana ing ngomah. aoa oe11a kang p3r.t'en seoeog gampang.

Sing arep tak remboeg. prajoga

go!ongan kaog kapisan bae Asring-asring memi I ls bang et kabanane. Ne:lg om;,h polabe kaja kitiran. or dj;in ta batoere tjoekoep Ewasc;moro kaia ora t;ioe seJ;i, nga11ti oer·pe prasasat kaja boedh.k. Soepraadeoe omahe ij 1 ora taoe temata. Ah memelas bangrtl Uloc?Di..an san- dj;i sand1a, ngoeroesi kapfrloe•ne pakoemporlan. ap;i d~ne, kang110 seneng seneng. b .. barpisan ora blsa.

Anene moeng tansab rib?d bae.

riboet Kang marigkene ikl ;jen diwas- padakake lt;imatakel, ora lija lja moeniJ s;.ka ora bisa mbagi wHtoe tae, Ian ora bisa net•p.

ake- Ian mranata pagawejan,

:kaetoeng oega mranata baroerel.

1 j'thane mar.gkrne: Moela wis dadi tanggoeng;ine kaoem iboe mranata berese ni:o·

mah. pag;iwejane kang mis- 1hi. roem~ksa 1ng resil e Ian tioe- t oemaw1se sandb;iog p<ngan.

Sab;n dinane me~tht r£res1k Ian ol.-h-olah ka11g bakoe.

lr.g ba·~agen 11gohh pdngan bae menawa mawa atoeran b1sa ngir t wragad Ian kangelan [pagawejao] Sanadjan t" batoer padha al~nQ;in ora njamboergawe marga Iara oetawa ana al&1ogan

BATIKKERIJ - HANDEL Mei. RCESLICHAH.

T ,

NOTOPRADJAN-DJOKJA.

Soeatoe peroesabaRD, f11ag tfoekoep menjedlakan brbe- rapa m11tjem batik .kdoe·•ran Df.>kja. Dari kemb iDg dan

tjora~ nj11, bab11r11n serta harg11nja, tak oesah tcean koe- artrken, teotoe toean akan mend11pet krsenangao daa lte••entoeoo"' o. Bor"t diJjceal lagt f-t~u d pakei sen dirt, denQan senang barf kaml tel11b bersedla oentoek mengl.;.

rimkaonja H~nta seboerkaolab DFma matfem bRtik ftor, oempamR 1 oekel, ntt•k. grf11gstng, rlrls rtul, ltawoeng ecz.

030 ltalau torso sc·eka jang pakad setrf'e[l merab et; u httam, saroeog toempal mer&b ciao boket merab, seboetkan•

lab djoega.

l •arep d1ketahc·e1, re11ala permlntaao teroes diirnboel•

kennfa, haofa krpad11 toeao • toeen J~ng t~lah merg·rfm- kann)a oeang 1e11eremp•t d-.rl dioemiab barge permlutaan~

nJe, den seteroesnfa d1kirlm_kan dengan rembour1.

Afdeeling ke. loearan tjap.

Kain l~bar moe al bargo1 f 14.- 11mptl f 30,- percodl.

~aroeog Drst11r .. " " " 13.-6 " • 20,- "

-:I .. .. 10.-

..

• 6.50 ... • .. 13.-

• • •

Remong(selendang) •

AfdeeHng keloeai'an t»atik tangan.

l<'aln lebar moelal harga f 18.- sampal

f 60.- percodi•

!;aroeng ., 17,- .. ,. 10,- ,,

Destar ,, ,. 10.- ,, ,, 20.-

Remoag (selendang) .. .. 12.- .. .. 17,-

..

Wassalam dengan hormat.

(5)

12 SEPT, 1936. .PA N

J

E BAR SE M A N G AT• Katia 5.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~-

'

Kadjab:i · saka ikoe, nadian tfah ( snake ) ketok kapiran.

moeng sak ol;b-olab bae, ija mEksa Loewib-loewih fen mleboe ing koedoe ngaoggo atoeran. Sak kamare sfpen, Ian dbapoere adja bisa. bisa oetl>pi oeoen-oenen: takon m"a'h kabanane I

rigen. rikat. resik r11mpoeag. mira- Kabanaa kang mangkono ikoe aa. Sak doeroenge tapoeng gawe noewoeh:ike rasa t:oewa Ian (arf'p miwit1J. koedoe wis samapfa koetj1wa, sarta njirnaka~e pa•

spa kang dadi kaboetoehan Ian ogad1t·ad1i tnemrap sadhengab pirantine. Adja kok wis wiwit wong kang sesangkoetan.

ojamboet gawe. bol11-bali mifojat Tebane kasoesilan maoe moeng oet11 wa wira-wiri, pidjer kongkooao kandbeg ana iog patjakaning dj.olaran doeroeog ojtpakake iki sarira bae I

Ian 1koe. Kang mangkooo maoe Eman banger I

ateges mbo~wang tempo marga Moeng samono atoerkoe. era bisa toemoeli wiwit taodang Woesana adja padba koeraog

gawe. pamengkoe. Akoe ik.i ora nijat

Paranne koedoe resik semilak

1 ·

ngriuk sapa bae.

nadian doedoe d1obln t~gel.

Dadi koel1na njamboetgawe t!. OEMI POEDJOWATI.

mata, toer ana ing sawangan · ngrhf'pake, ana Ing pikir ora roebh [bisa sawidji].

Adja dbemen barber. mboewa·

K

I I I 1

ogi koelit brambang. tempe, Ian

awroen

D3D

O'iamoe.

lija lijane ana ing djrambah, koe•

doe wis njedbijani wa~bab ko- toran. dadi ora pat•ng tletiek, ogotorl papan. Seoadjan ta bar ojamboet gawe lsib koedoe ngre- aiki d;ogan. Danging Ora sepiroa, moeng coemoenoeng mindbonl.

Akoe roemangsa welas banget, menawa ana kaoem poetri kang sadiak kangelan menawa arep tandang gawe ana ing dbapoer, ana sing koewatir dadi kotor, koewatir keparoed. koewatir lom·

boken dridjine kang merid Ian

nemoe~lring. Ian sapitoeroeie. Jen ora kctinggal batoer sedina bae toer ora kabeh wh ketok re pot Ian 1oesah banget.

lkoe lagi babagan dhapoer bae I Maogka ta lboe Iadbonesia boetcebe kaloeboeran: paogga- foebe loewib rempid Ian rekasa.

Apa ia ofadak kelakon. meaaw=t poetrf· poetrine karo paroed wae wis wedi 71

Toemrap kaperloewan l<aoem poetri.

B

ANDJOERZ\KE ngan - m dharake bab djamoe kaog perloe toemrap lcap2rloewdn ka·

oem poetri kang lo:1gi angga1b.ni:

8. D j a m o e g a l i b a n.

lki padha karo djamoe puem an1;et, moeog bae isib nambahi mritja 21/2 , dienitrl l, djoeog pandhao 11/2 • Dene lcanggooe, manawa pinoedjoe Ji bu anggarap sari, soepaja oolak hawa (g· nda).

kang ora ena~. Oddi oega toemrap para kenja.

P ii i s I a n t a p

e

l.

9. P 11 is es o e k.

K roetek, widara Jaoet, djioz tfo ireng. widji sawi kemoekoes, pal a, se pran toe. dlingo, bengle, '

15, Tapel esoek. kang dlgawe:

Ka pee lag a, mrit a belong sl>pran • toe, dj iengrab. adas poelasari kajoe plilrt. kcaioe angin, kem·

bang poeloe, k lt>mbak. pa la te•

moelawak. brambang k;ntioer.

se tjang kajoe t1 mo er widara laoet 16 Jen lebar 'iO dina tapele tapel wangl. Dene kang digawe

Widji sawi, tjengkeb, Iara slltoe.

kaioe pld1t, sintolc. seprantoe.

d1oengrabab, mritja belong. kajoe anjang, adas poelasari, klem bak, lemboetan poetjoek. djake Ii 1g.

tegarl, gegat sib, djoeng pandbao, Sing sapa tansab noeroeti marang bardaning hawa ka nrpsonne, tangeb lam .. en bisane kasembadan kang dadi idhdm idbamaoe

!Sa m u e I S m i I es).

dieoitrl. tjendhana. klabet, waron, sida wajah dringo, beagle, setjang, kembang poeloe. koentj1 djaogan, keotioer. djeroek poero•t, go dbong dilem, kembang keaarg~.

kd'l'ntjl pepet, kembang mawar, godhoog adas-adasao.

17. Wed ha k rap o ea o.

Kanggone esoek Ian sore, me- nawa. lebar adoes. Samono ikoe jen wh kalilao menjat (sadjrone kl. 1 mioggoe - 10 dina) deoiog dokter oetawa vroedvrcuw.

Wedh ,k ikl toemrap badao, sakodjoer.

Boemboene r

glepoeog beras: Iara srtoe, d joe- ngrab, mritja boloog, tjengke h, manis djaogan, p~la, siatok, Idem•

bak, gantl, mesojl, kemoekoes adas poela sari, poetioek, dieroek peeroet, kentioer, laos, temoe giring. babakao poele, babakao oj de t erme. dieroek petjel. ba- bakao kelor. babakan poet oeng.

babakao kemirf,. diingo, beng le, kajoe rasa mala, kajoe kastoeri, nagasari. tjeodhana: widara poe·

t1h, kembang mawar dilem go•

cihong adas adasan, djamoe r fm ..

pes. djamoer gen I.

SOENARTI.

ORA SOESAH mBAJAR.

SI man 1 nDhoog, andbong, menjang Pasar0gec1he, pira 1

Koes fr: Limalas sen. Si man: Jen karo adbikoe iki 1 K o e sir 1 Adhimoe ora sotsah mbajar.

Sim a o: Jen ngono adhikoe bae ben noeoggaag, akoe tak mlakoe.

DHEWEKE ORA TEMEN.

GI o m pong 1 Kowe arf'p nj1lih dboew1t menfang akoe. apa slna kok aaggo taoggoengan 1 B I o n g o r 1 Ketemenao Ian kesol'tJijanlng atl.

G I o m p o n g : Goleka wong sing temen Ian sing soetji dhisik.

Kang ker&a sarta doeroeng nin- dakake pratikel iki, tak atoeri ojoba Samono ikoe 1jen njondbo ngi. Men~ko kaprije tinemoene spa ta bfoer kaodbakoe iki 1 Akoe dhewe woes nlodakake pratikel iki koerang lo~w.b 20 taoen.

RoemRogsakoe akr b maiare, Ka•

beb temata. soemadhija toer sarwa rhik. Nadjan ketamoewan toer ora doewe batoer pisan, ija ora kare·

pptan dmen nemen sak oega

poelo sari. dioengrab, mritji bo-

long, setjarig, kajoe timoer, kem-~=============================~

bang poeloe.

10, P II is sore t Pilis godhong toeri 1

Godhong toerl. lcroetek, sEpran.

toe, djongrsb mritia bolong. d1ln ten ireog. wid1i sawi, kemoekoes

pala. setjang, kembaog poeloe,

~===============-=============-!:

dlingo, bengle, adas poelosarl kwarasan.

G~nti kang arep takkodiaha- a1ce. Sabin wong ikoe senrng ndoeloe afsawaogan aplk Jen poetri ndoeloe salab sidfine kaoeme ketok sarwa nengsemake marga saka baoede ngroektl sli- rane, pasaog rakite boesana 1arwa matbis, alned1an ora tinggal prasadja, ikoe toewoeb paogadji adiioe

P1lis warna 2 iki panganggone watara saminggoe.

11. Tape (es o e k).

Godbong toed, dioenprap. mrl·

tta bolong, kajoe plilit, klembak, adas poelosarl.

12. T a p

e

s o r er

Apoe, banjoe dieroek pttjel Ian lenga poetib ailhik.

13. PI Is esoek No.

2,

Bo:1t1ne r "Ja ikf toeboe wanita 1edjatl, pantes jen ta sinoedarsana, dadija tepa paloeplninQ~ ,para

wanodya. Ohasar gaodEs, loewes. · ·: Go•dbong toed diganti go•

merakati, pradbah: aoemeh, Ing dhn1g blimb·ng woelceb, dene wadana, soemaoak ing pangreng- boemboene padba. lki arane pi- koeh. toer djdtmika Ing temboeng. lis godbong blimbing Wlleloeb.

l<abeb maoe mratandb:ikake le-

pr,se kasoesilane. 14. Samona oega taplle, &Ing Nanging kotlepa. sablo di- , digaoU moeng godhonge: toerl nane Ing omabe mestbi ripot dadi godbong bllmbiog woeloeh.

ora ana barang t;mata, lcitbeb lkf aran tapel blimbing woeloeh ketok ora ltiroemat, botjab-bo· kanggo sore.

BATIK-HANDEL

DJOKJA

,,A· HUSNIE"

SOLO

Sp,claal mengatoer klrlman rembours moelal darl ja11g seb,sar. besarnta sampal jang ketjil. dari batik· batik keloearan Ojokla dan Solo. dengan kaoem dagang lhandelaar] atau boear dipakai. 1 joekoep meoiediakan moelal dad harga jang rendah,

sedang, dan haloes (tlnggl). f

Sedia kain pandiana, sarong, lkat kepala, selendang moela darl barga f 10, - f 12. - f 14. - f 15 - f 18, f 20. - f 25. - f 30 - seteroesnfa. Dan lo:aln - kain haloes genes ateu Dtawl moel11l dad harga f 3. - f 3.50 ·f 4. - f 5. - f 6 - f 7,50 dan f 10. - per lembar.

Sedla kain sawitaa dari matlam .. matfam roepa. Kirlmao ae'eloe diatoer tfepat din rapf de11oan Post, Spoor dan K P. M rembours. Pesenan dlberlkoetkan voorschot dapat vrfj ongkoat separo.

Boeat dfoeel lagl apeciaal harga

111

P1ij;courant ada aedla gratis 111

(6)

Katia 6. .PAN

J

EB AR SE M ANG A T" 12 SEPT. 1936·

---~---~

Narendra ine diavad

"' Soeniaroeri.

Toewanggana Martjapada.

K

A

TJ

ARITA poetrane Sang Hyang Toenggal kang aslpat manoesa ana loro, kang sidji tjahjane poet:b, sidjine ireng.

Sawoese diwasa padha bangit kewran ing atl dene ora weroeh esale apa dene kang apepoetra.

kidoel. kaneja

=

kidoel koelon, gagam1

=

ndboewoer, patala

=

DQisor Dene Betbara Mao1kmaja olehe madhep ing keblat moeng saogaog pernah, wlwite ing poerwa, noer witrl cetera. nara soenia. p;:atjima. bja bja. doeksina, kaneia, ping saogene ing madeja tegise tengah. B"thara Ismaja taken marang Bethara Manikmaja.

apa sababe deoe ora toemfoga mandboewoer toemoengkoel ma•

ngisor.

bethara Manikmafa mangsoell woes tjoekoep kawengkoe Ing tengah Katimahane padha oedoer r~boet bener.

Hyang W1sesanlng Toenggal band1oer paring pangandika : "E' soetan-lngsoen karo, padha sira menenga. saloegoene sira woes padha benere, wroehanira ikoe dadi sasmita Ing tembe sira lsmaja bakal darbe poetra sapoe·

loeb, Manikmaja pinasthl carbe sang a.

Poetra loro maoe padba soez.

d!oed, atoere Bathara lsmaja : .. Dhoeb kang Moerba-misese, kados poendl anggen padoeka toewan mastbi ing djasaci kawoe·

la ing bend1iog badbe gadhab andk sadasa, mangka kawoela boten gadhah &isihan ? Sanadjan toewan amasthia ing djodho kawoela. siotfo baja iogkaag sotah dboemateng djasad ka•

woela, dening anggen toe- Seng Hyang Wlsesanlog Toeog. , wan nitahaken ing kawoela gal ors kasemaran marang kodhe· bineda sanget kalijaa poen Ma·

oging atine ingkang poetra, moe- nikmaja. Roepl kawoela saklang- lane enggal ngeodikani klawan koeng awon, tj11hja kawoela temboeng mauls lngkang poetra tjemeng. dene poen Manikmaja sekerone banget kagete, deae pa- tjahjanipoen pethak toer pekik, dbe kroengoe swara ore weroeh thtamtoe eoggal angsai djodbo.'•

kang nj~ara.. ewadene padha Pangendikane Hyang Wisesa : nggralta 1en . 1~oe swarene kang .. He poetraniogsoen lsmaja. adja moerbeng d1agad ~oelane tee slra doewe panjana ·;en ora moell padha soed1oed sarta bakal aatoek djodho. wroeh::inira mat.oer: "Dboeb kang moerba isen·i•ening d1agad ikoe kabeb amuesa, saesto.~ kawoela poenika padba mawa titimbaag~n. kajata titab Toewan. paoas-adhem. aia-betjik. laoang-

Saog Hyang Wisesanlng wadoo, sapa-padhane Lan adja Toenggal mangsoeli pangandika slra pribatin Jen ora anroek

• Pao sanjata sira • karo padha diodbo. Soemoeroepa sadiatlne titab lngsoen. Sira kang ireng woes dadl karsane kang Moer·

poetranlngsoen tc;>ewa, soen pa- beng pasthi, ora kena ingo•

tedbaol djeneng Bathara lsmaja wabaa, dene tjahjaaira kang dene kaog poetib poetraningsoen ireng ikoe dad! pratandha Jen kang anom. lngsoen parlngi die· aoanira laoggeng salaw.~se." Ba-

aing Batbara Manikmaja . EI thara Ismaja so~djoed njoewoen poetraniogsoen karo sirs padha pangaksama Hiaog Wisesaning aaeksenana ien pandjenengan· Toenggal bandjoer ogetokake nlngsoen ikl kahaoanira. Ian sire re t n a doe m i I a b. kaoesap. karo ikoe sajekti kahaaan lngsoen. oesapake ing emboen emboenane

Panembabira doemoenoeng ma rang Pandieoengaoingsoen Ing nggfndi adh;pfra dadl kah11oaa lngsoen kabeb; dene lng!oen ikl oega ana iogkang mengkoe. na•

nglng kang meogkoe Iogsoea oega woes kawengkoe dening lngsoen.•

Batbara Ismaia klawan Bathara Manikmaja padha anekseni kla- wan soedjoed madbep ing keblat, nanging adhepe ora padha. Ba- tbara lsmaja madhep ing l::eblat sepoeloeb slsih. wiwitan Ing poerwa jaikoe wetan. noeli noer witri tlgese lor koelon, saban·

djoere oetara

=

!or, nara sonja

=

lor wetan, pratjlme

=

koelon.

~a-bja

=

kidoel wetan. raksira

=

Kawroeb kang tanpa kinan•

then ing loehoering brboeden, ikoe toemrapiog kita maooeng•

sa mabanaoi nygeodeng kita marang alam pepeteag Ian

watak lamis.

Bathara lsmaja, sakala tjabjane kang ireng sirna, ganti tjabja toe- medja ngeogoewoeng.

Pangaadikane Hyang Wlsesa:

MHe poetraoingsoen Ismaja, Ing samengko tjahj•nlra oemantjoer kadl tjahjane woelan poeraama". Atoer wangsoelane Bathara Js.

maja 1 "Dhoeb kang Moerba M seso kados poeoapa anggen Toewan amo!tl iag tjahja kawoe•

la?"

Salcala Sang Hyang ·roeaggal nganakake paesan,aroempaogen- d1kaoe: • Eb, lsmaja poetraaiog- soen, deleogen sadjroae paesan ikl I" Bathara lsmaja doepl priksa tjabjane mantjoer pindba woelan poeroama, roemaos liogsem, eng·

gal soedjoec' sarta matoer;

,.Dhoeh kang Moerba M1sesa, sinten ingkaag njaatoenl tfabla kawoela poenika ?" Pangaod1kane Hyang Wisesa; "He, lsmaja.

sanjata sira ikoe banget kasamaran log kawasen-Ingsoen. Moeiaoe sira ora Soen wenangake agratooi maaoesa iog Martjapada, moeng wenang n g r a t o o i d j a g a d s o e n.j a r o e r i bae, jen sira ngaton ana martjapada moeog Soen wenaagake d a d I Toe w a n g g a a a, a m o e n g toe r a s e a r i n i r a si Manik- maja.

Batbara Ismojo soedioed ma- rambah rambab, sirab kond1em ing bantala, roemaos nampa de- doekane Hyang Wisesa, ba djoer matoer : "Adboeh Goesti kaog moebeng djag1<d, ing mangke ka·

woela temen-temen ngestokaken jen Toewan poenika ingkang langkoeag kawasa, panfoewoen kawoela moegi Toewaa ngapoen- teo ing kasis1pan kawoela "Pa•

ngandikane Sang Hyang Wisesa- ning Toenggal:

"He poetran-Ingsoen I&aia.

djoendjoengen sirah1ra, sajektl sira Soen pariagi p.rngapoeraH.

Batbara Ismoio lagi ndeogengek noelisiniramiag bRnj<:>e oerip denlag HyanQ Wi,esa. sarwl ngandika: .,He poetra ingsoea lsmojo, ad a sira pr1h.Hln, saloe.

goene tan ana bedaae ing d j a- g a d s o e a j a r o e r i la waa ing o g a I am don j a. pan•

djenengan logsoea bakal ml- nangkaoi apa iogkang slra soe- woea. log samengko sira Soea patedhani djeneng : Batbara Te- diomojo, peparab Barbara Ismojo. ija Batbara Ismoro, ij1 Batbara Samo·o. ija Batbara Semar, ija Sang H1aaq Ojagad Woengkoe.

ija Sang Hyaag Djatiwisesa, ija Sang Hyang Soerjokontho Ba- tbara Ismojo eoggal soedjoed ama•

r1keloe klawaa soekaniog galib.

. Sang Hyang Wisesaniog Toeng.;.

gal noeli njlpta pawestr1 djodbone Batbara Ismojo. noeli aoa wano•

dya endab Ing roepa sesilib Dewl Sanggaal poetraoe Sang Hyaag Wen1ng, h1b kaprenah ngk.adoe•

lozr karo Bathara lsmo;o. Sa•

woese wiaedjang sakarone noell binerkabaa. Bath&ra lsmojo ti!tep djoemeneng Narendra lag djagad Soeoja roeri.

Para maos. sedf ~rab iki moeng loegoe maooet pi!dhalaagaa wae.

Ki S. MARTOSOEPONO.

Samooen ngancllie-andhe. ~ ..

Poenapa ingkang saged katlodakaken ing diatea poeaika, prajogi toemoentena dipoen lampabl.

SamDoen amboelial kans.

Mindbak gels ing pawingkioglpoea.

Sare'bdene ing taoen kape~gkl'r. katbah para sadberek ingkang katjoewan penggalih, pramila Poestaka Nasional sapoeoika nga toed pepenget. soepados sadaja kemawoo moendboet toembas sapoenika, awit saking dajaning babana ingkang ageng, saged oegi enggal saoget telasipoen.

Gandjaran ageng, goenggoeng f 3000.

lnggib poeoika gandjaranlpoen Volksalmaaak 1937 iogkang badhe kababar. Islnlpoen kados adat saben, maremaken panggalih, dene regi tetep f 0.6i kawewaban raged oglaroenakeo f 0.14.

Gandjaran ageng, goenggoeng f 3000.

loggib poenika gandiaraaipoen Almanak Kolf Buning 1937 lngkang isinlpoen sampoen misoewoer iog.dfagading pasrawoengaa bangsa kita. Regi namoenQ f O.?'\ kallO'ewahaa ragad ngintoena·

ken f 0.16. 11 ~

Soewawi. ngiotoenaken jatra ·",,anoembaslpoen dalah ragadipoen dinten poenika oegl, soepados botea katjoewan peng- galib, kados ingkang sampoen - sampoen.

Sampoen llasoepen, nJebl.\takan almanak ing~

llang dtpnen ll&rsallall&n baft DJawl poenapa basa

Jndhonesia. "

(7)

12 SEPT. 1936. .PAN

J

BB AR SB M A N GA T•

Meniang Srini ke la il.

Reremboegan PGesire

karo Dr. Rabinranach Tagore.

ilawigafen bab Damardi.

j mbangoen iaiasan adi.

Goemantoeng

ing

l<ekarepan kita dhewe.

Denfng 1 R. SOETOMO.

B

AB anane tfaodbi Boroboe- dboer fog Kedboe kang

·Oemoere kira-kira wis 1200 taoen.

kita kabeh wls taoe 1croeogoe Ian bisa anggambar woedjoede ana

log angea-angea.

Para maos mbokmanawa oega wls taoe kroengoe anane Piramide (bangsanlng tjaadbl) tlnemoene ana iog tanab Mesfr keng oemoere wis loew1h sake 3000 taoen, doemoenoeog ing samadyaning entbak-entbak segara wedhi, kang adege digotoog rojoog dening wong ewon bebareagan ing sa- djroolog waktoe kang apese padha karo saoemoere manoesa, taopa kendbar, aloo nangiag temeo (slow but sure).

Ing tanah klta ora ana Pira- mide, nanging akeb tjandhi-tjan- dhlne, kajata Ing Dijeog. ing Prambaoao, tjandhi Panataran ing Blitar, sarta toenggoele .jaikoe tlandhi Boroboedboer. kang ml-

!Oewoer dhewe moenggoehing gedhe Ian kaendabane.

AN A Ing Santiniketan, !akoe ditemonf Or. Tagore ing prieel satiedhake omahe.

Kabanan kang dhek sawatara taoen dideleng Ing negara kits, tansah dadl angen angfnne Dr.

Tagore wae. loewih-loewib djo-

Pharao, jaikoe Radja Mesir iog d1aman srmono, paogwasane mestbl taopa Wates, tandhaoe bisa .andbawoehalte .jasa daodanan kang ngedap-edapl, perloe kanggo papen soemarene para Radja ltajadene Imogirf pasarejaoe para Nata Djawa.

ged ing kraton Ojawa. Dheweke Sarebne manoet panltl priksa, ndoeweni pepenginan soepaja 1 akeh pendhoedboek ing Srfniketan . Tjoba, pajo padha njlpta (ang-

gambar) iog angeo Engen kita djenggerenge Piramide; dhasare kira-kira padba karo aloen-aloe- nfng kaboepaten kang kawilang gedhe. dhoewoere watara teloeng wit krambil. linglr papat sake rodjokaoiog dhasare tepoeng dadi sidii ana Ing poentjak.

kraton Djawa kagoengan, welas maoe kang kaserang lelara malaria.

kersa ngirimake goeroe djoged, t1:1berculose sarta lijane. moelane perloe moelang para siswane ing disedbijani babadan kwarasan sarta Saotioiketen. Moega· moega pe- saben 5 desa ans doktere I.

penginanne Dr. Tagore ini ka- Akoe baodjoer kelfogan marang

leksanan. koempoelan kite dhewe baQijao

Dr. Tagore nampa soemba· social kang diketoewao denlng ngan sake ngendi·endl, ora moeng sedoeloer Mr. Dr.

R.

Ng, Sae•

pikiran. nanglng awoedioed do- broto, M. Soeodioto sarta J. P, Bebakalane pasfg ndfabB djero

(masslef) ginawe saka watoe wf- aangoen pasagen. log djfro mawa

njabrana. Para Nata ing Iodbija r Tuwanakotta, merga antlas kits wls paring dherma ewon roepijab I ija kaja mengkene. Moeng bae.

godbagan papen soemelebfng dfl•

aazah. temboke tloatab ore beds

kaja kahanane ing tjandbl·tfandbi kekarepane Pharao angendhonl

kite. garapan kang megah- mega hake

Kita gawok andeleng d;legering maoe sida tjabar t;menan.

jafasan maoe. oepama ore ana Jajasan . jajesan endah paooeag.

woedfoede mengkono kita mestbl galane fkoe oege tioemoe ing meido dene manoesa bisa nge- djaman samengko oetawa lng digake jajasan ngedao·edapi ang- djaman kang lagf kepoengkoer.

gereng soemeleh ana Ing sate Kanggo koepija kajata soesoekan ogahing sagara wedhi, adoh lor, [kanaal] Suez ing tanah Arab. ja- adob kidoel. sanne inslnjoer Paraogakik F~r- Boroboedboer kita ing Kfdboe, dlnant de Lesseps. kang ojamboeng Ian Piram1dene wong Mj!sir ing samoedra Abang karo samoedra sagara wedhi, kita ewokak~ jaili\•, Ten.gab (Middellandse Zee).

san elok. Nanglng leloehoer kita' • ()Bandjoer soesoekan Panama.

Ian liloehoere woag Mes~i.> naltka ing saantarane Amerlka !or Ian mang\r:at jasa wfwoedjoedan maoe kidoel kang ngrantjagake tikel ora padba engelokake, dene nJa· loro Jen ora tikel teloe lako~oe tane ana woedjoede dadi. praoe kapal saka samodra Atlantis

" Satfmfne. slog loewih ang9oe- menJang samodra Anteng. Koepij:t moenake fkoe kekfotjeDQ,Bning lijane, wektoe fki Ol!ga fog DB•

kfkarEpane sing doewe sedya Jasa. gara Walanda lagt mbeodoeng jafkoe Pharao maoe. Saoepama Ian ngfsat segara ,.Zuider Zee''

kang ambane oeda ltara sak tanah Ngajogjakarta Hadfnfograt. jeo wh rampoeng panggarape, dhas11re sagara maoe kena kanggo olah tatanen, apa dene adiang industrle.

Jajasan ikl 50 taoen kapoengkoer wis dirantjang, klalr:onne lagi iltl.

I

Jajasan jajasaa endab kaseboet ngarep maoe sawfse dadi. kari ngoendboeb wobe, awoedjoed kamajaian oetawa kanilc:matan, dirasakake denlng wong akeb.~

malab sing jasa dhewe terkadbang ore ngrasakake.

Sing ambandhani, sing ambaoe- soekoni, sing nged~galc:e wong akeb. bareng wls dadi sing ngra- sakake manpangate woog akeh.

lkoe sing dak arani.jajdsao eudab.

Nalikane jajasan maoe doe·

roeng maoedjoed dadl, kite ora. ngroemangsani jea amboetoehake.

Katia 7. rehne bangsa klta kaoem krama fen kat'mbang kera raklat Indbija wis lo=wih dhoewoer tataranne, moela,fen dit~menf. kira Jakin 1fen antjas kita balcal oleb soembangan sake para Nata oetawa para soedagar soegih

Paotjen j ·n btandbing. ksorm krama kita 1ki .jen karo kaoem kr11ma bangsa Asia lijaoe, nadjao karo krama D;epang. isih menaog Ing bab entjerfng oet~ge sarta dhtdasaranne. Moeng koetiiwane, dene kita tansab kekoeraogao kang niambeet gawe k"ng setya Ing kalangan kita. 'faikoe para kang kawoilan (kaoem pengadfa- ran) kang sf.tya toeboe njamboet gawe ngoenggar semanoate bang- sa k1ta kaog bet:ik-betiik.

Moenggoeb kang tlalcal bakal Sriniketan ikl ramane Dr T;iqore.

jaikoe poetranlog sawidjioiny Pa- ngeran ing Bengal kaog soegih singgib.

Nalikane dbeweke nemabf ka·

sangsaren m~rga salca ora djoe•

dfoere poenggawaoe, bandioer

I

loenga meojang sawidjfnlog ara era kaog djembar iog taoab ngare, BDR Ing kono bandjoer semadi sarta kepranao marang anene panggo- nan maoe. lja paoggooan kang kaseboet maoe lcang salkl dadl Sriniketan. panggonan kang lob Ian soeboer.

Djembare I 000 baoe, salkl dadf poesere njebarake panggoelawlo- thah sarta dad! panggonan kang soeboer.

Kfdjaba fkoe. jrjasanne Dr. Ta- gore ikoe ora moeng oarik kawl- gatenne wong Indbija wAe, nanglng wong sadooja. Nalika akoe ana Ing kono, ana kaoem poetrl bang•

SB Zweed sarta Dern kang me- nganggo tjara lndhija. sarta bangsa Tionghoa kang bebarengao karo akoe, oega menganggo tiara In.

dhija. Pentjen swasana Ing kono bisa aweh panggendenp nglarasake kabanao Ing lndbija. Akoe dhewe ija bandjoer salin menganggo tfara lndhija, awit toemrape wong la- nang. penganggo kang moeng. setbitbik 1k1 loew1b l··ras kanggone Ing hawa panes kaJa lndhija ikl.

bareng wls ograsaltalce nafkahe la;.;i roemangsa .jen boetoeh. Ter- kadbang bisa oega diroemaagsaoi jen bakal ans paedabe. nangiog ba- reng diwawas garapane ngrekasa

b~nget. bandjoer digerba bee .jen adegiog .jaJasan maoe taogeh la- moen kalalcon.

Boroboedhoer, Piramide ing. Mesfr, soesoelcan Suez Ian sapf- toeroete kang kadjarwa Ing nga•

rPp, sadoeroenge maoedjoed. ltira- lcira ija ana sing ngira "tangeb lamoen lr::alakon ... Nanging soewe · soewe panemoe · sing kaja mlng- kono maoe kalah karo lc:ajakfoao oemoem, woesana kaag padba mafdo maoe kawEleb.

Kang doewe panemoe dbfslk dbewe jen boeml flcoe boendlr Columbus, panemoene diwantjahf denfo~ wong sanagara, baring

..

Referensi

Dokumen terkait

Коммерческая версия программного продукта позволит: - осуществлять более полный контроль и организацию учета успеваемости школьников; - автоматизировать процесс выставления оценок; -