آﺑﺎدي اﺣﻤﺪ ﻣﺤﻤﻮد و ﻣﺤﻤﻮد دوﻟﺖ ﺑﺮرﺳﯽ اﻓﮑﺎر و ﺳﺒﮏ ﻧﻮﺷﺘﺎر

(1)

يرﺎﺘﺷﻮﻧ ﮏﺒﺳ و رﺎﮑﻓا ﯽﺳرﺮﺑ ﺖﻟود دﻮﻤﺤﻣ و دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا

يدﺎﺑآ

) ﺘﺴﺟﺮﺑ ﺲﯾﻮﻧ نﺎﺘﺳادود ﮥ

ﺮﺻﺎﻌﻣ ةرود (

ﻦﺴﺣ بﺎﺘﻬﻣ ﯾﺎﻗآ

ﯽ

سﺎﻨﺷرﺎﮐ ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا و نﺎﺑز ﺪﺷرا

يﺰﺋﺎﻓ ﻞﯿﻠﺧ

ﺄﯿﻫ ﻮﻀﻋ و رﺎﯾدﺎﺘﺳا هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﻤﻠﻋ ت

ﻪﯿﻣورا ﺰﮐﺮﻣ رﻮﻧ مﺎﯿﭘ

هﺪﯿﮑﭼ

نﺎﺘﺳاد نﺎﺘﺳاد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﯾاﺮﺳ ﺖﺳا رادﻮﺧﺮﺑ يﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﻣﺪﻗ زا ﯽﺴﯾﻮﻧ

. نﺎﺘﺳاد ﯽﺳﺎﺳا زا ﯽﯾاﺮﺳ ﻪﻤﻫ رد ،ﺮﺸﺑ هﺪﺷ هدﺎﻬﻧ ﺎﻨﺑ يﺎﻫرﺎﮐ ﻦﯾﺮﺗ

ﮓﻨﻫﺮﻓ نﺎﻣز و ﺎﻫ ﺖﺳا ﺎﻫ . ﯽﻣ ار نﺎﺘﺳاد تﺎﻗﺎﻔﺗا و ثداﻮﺣ زا هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺖﺷادﺮﺑ و زاﺪﻧا ﻢﺸﭼ زا ﯽﻨﯿﻋ يﺮﯾﻮﺼﺗ ناﻮﺗ

ﺖﺴﻧاد ﯽﮔﺪﻧز .

ﻪﻫد زا

ﻞﻬﭼ ﻪﺑ ﻦﯾا بﺎﺴﺣ ﺪﯾﺎﺑ ،ﻮﺳ هزﺎﺗ

يا ياﺮﺑ تﺎﯿﺑدا ﯽﻧﺎﺘﺳاد ناﺮﯾا دﻮﺸﮔ . ﺘﺴﺨﻧ ﯿ ﻦ ةﺮﮕﻨﮐ ﻮﻧ ﯾ نﺎﮔﺪﻨﺴ اﯾ ناﺮ رد لﺎﺳ 1325 ش ﮑﺸﺗ ﯿ ﻞ ﺪﺷ . رد

اﯾ ﻦ هﺮﮕﻨﮐ ﻪﺑ ﻮﻧ ﯾ نﺎﮔﺪﻨﺴ ﺻﻮﺗ ﯿﻪ ﺪﺷ ﺎﺗ ﻪﺑ ﻖﻠﺧ رﺎﺛآ ي ﺖﻤﻫ ﺪﻧرﺎﻤﮔ ﻪﮐ ﻣز ﯿ ﻪﻨ زﺎﺳ بﻼﻘﻧا ﺳﻮﺳ ﯿﻟﺎ ﯿ ﺘﺴ ﯽ ﺷﺎﺑ ﻨ ﺪ.

ﺪﺑ ﯾ ﻦ ﺗﺮﺗ ﯿ

،ﺐ ﺮﻫ ﯾ ﮏ زا

ﻮﻧ ﯾ نﺎﮔﺪﻨﺴ ﻪﺑ

» ﺑدا ﯿ تﺎ ﻠﻗا ﯿﻤ ﯽ « رﻮﺧاﺮﻓ هﺎﮔداز ﻮﺧ ﯾ ﺶ بﺎﺗزﺎﺑ ﮓﻨﻫﺮﻓ مدﺮﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ نﺎﺷ ار هﺪﻬﻋ راد ﺪﻧﺪﺷ . نﺎﻤﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﮐ ﺪﻤﺣا دﻮﻤﺤﻣ ﻪﺑ

ﺣا ﯿﺎ ي ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻧﺎﺘﺳزﻮﺧ ﯽ رد رﺎﺛآ دﻮﺧ تردﺎﺒﻣ ﺮﮐ د،

دﻮﻤﺤﻣ ﺖﻟود دﺎﺑآ ي ﻧﯿ ﺰ

،ﮓﻨﻫﺮﻓ نﺎﺑز و ﺷ ﯿ ةﻮ ﮔﺪﻧز ﯽ مدﺮﻣ نﺎﺳاﺮﺧ ار ﻪﺑ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺎﻫ ي

دﻮﺧ هار داد . ﺛﺄﺗ ﯿﺮ ﺤﻣ ﯿ ﻂ و ﻓاﺮﻐﺟ ﯿﺎ ﺮﺑ نﺎﺑز و ﮏﺒﺳ ﻮﻧ ﯾ ﺮﻣا ،نﺎﮔﺪﻨﺴ ي

ﺪﺑ ﯾﻬ ﯽ ا اﺮﺷ ؛ﺖﺳ ﯾ ﻂ ﻠﻗا ﯿﻤ ﯽ و عﻮﻧ ﮔﺪﻧز ﯽ هﺮﻬﺑ ﮔﯿ ﺮ ي زا نﺎﺑز ناور

ﻣآ ﯿ ﻪﺘﺨ ﺎﺑ ﮥﻐﺒﺻ ﻣﻮﺑ ﯽ و ﺰﮔ ﯾ ﺶﻨ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﻋﺎﻤﺘﺟا

ﯽ و ﺛﺄﺗ ﯿﺮ تاﺮﮑﻔﺗ ﺪﻧا و ﯾ ﻪﺸ ﺎﻫ ي ﻮﻧ ﯾ هﺪﻨﺴ ﺮﺑ

،ﺶﻧﺎﺑز ﺪﭘ ﯾ ةﺪﻧروآﺪ ﮏﺒﺳ صﺎﺧ وا ﺖﺳا . زا

ﻣﯿ نﺎ نﺎﺘﺳاد ﻮﻧ ﯾ نﺎﺴ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ،ﺮﺻﺎﻌﻣ ﺪﻤﺣا دﻮﻤﺤﻣ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ نﺎﻣر ﺎﻫ و نﺎﺘﺳاد ﺎﻫ ي هﺎﺗﻮﮐ شﺪﻨﻠﺑ و هﺮﻬﭼ ا ي زﺎﺘﻤﻣ دراد . ﻮﻧ ﯾ هﺪﻨﺴ ا ي ﻪﮐ زا

بﻮﻨﺟ ﺖﺳﺎﺧﺮﺑ و زا بﻮﻨﺟ ﺖﻔﮔ و ﺖﺷﻮﻧ . عﻮﺿﻮﻣ ﻰﻠﺻا ﺮﺜﮐا رﺎﺛآ ﺖﻟود ىدﺎﺑآ ﻪﮐ ﻪﺑ

» ﻟﺎﺋر ﯿ ﻢﺴ ﺎﺘﺳور ﯾ ﻰ « فوﺮﻌﻣ

،ﺖﺳا تﻼﮑﺸﻣ حﺮﺷ ﮥﻣﺎﻋ

مدﺮﻣ رد ىﺎﻫﺎﺘﺳور نﺎﺳاﺮﺧ

ﺖﺳا . رد ﻪﻏﺪﻏد و ﯽﮔﺪﻧز ﻂﯾاﺮﺷ ،ﻂﯿﺤﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﺎﺗ هﺪﺷ ﯽﻌﺳ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا نﺎﺘﺳاد ود يﺮﮑﻓ يﺎﻫ

ﯽﻧاﺮﯾا ﺲﯾﻮﻧ

ﺖﻟود دﻮﻤﺤﻣ و دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا ﻢﯿﯾﺎﻤﻧ ﻞﯿﻠﺤﺗ ار ﺎﻬﻧآ يرﺎﺘﺷﻮﻧ ﮏﺒﺳ و رﺎﮑﻓا يدﺎﺑآ

.

ﺪﯿﻠﮐ هژاو ﺎﻫ : نﺎﺘﺳاد ،نﺎﺘﺳاد ،ﮏﺒﺳ ،رﺎﮑﻓا ﯽﺴﯾﻮﻧ

، ﺮﺻﺎﻌﻣ ةرود ،

ﺖﻟود دﻮﻤﺤﻣ ،دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا يدﺎﺑآ

.

ﻪﻣﺪﻘﻣ ﯽﮕﻧﺮﻓ يﻻﺎﺑ و ﺪﻗ ﻪﺑ ندﺮﮐ هﺎﮕﻧ زا ﻢﯿﻧاﻮﺘﺑ ﺎﻣ ﺮﮔا ﻦﺘﻔﮔ ﻪﺑ ﻪﺑ زا و ﺎﻫ

اﺪﯿﭘ ار ﻦﯾا ﺖﺻﺮﻓ و ﻢﯾﻮﺷ غرﺎﻓ هﺪﯿﺸﯾﺪﻧا ﻪﻧ يﺎﻫ

،ﻢﯿﻨﮐ ﺮﮑﻓ نﺎﻣدﻮﺧ ﯽﮔﺪﻧز و دﻮﺧ ﻪﺑ ﻪﮐ ﻢﯿﻨﮐ

» ﺐﺠﻌﺗ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد «

ﺎﻣ ﯽﮔﺪﻧز و ﻢﯾراد ﯽﮔﺪﻧز ﻢﻫ ﺎﻣ دﻮﺧ ﻪﮐ ﺪﺷ ﻢﯿﻫاﻮﺧ ﻪﺟﻮﺘﻣ

ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﻢﻫ ﻦﯾا و دراد ار شدﻮﺧ صﺎﺧ يﺎﻫ

ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﺖﻓاﺮﻇ ،ﺎﻫ ﻢﺧ و ﻢﭼ و ﺎﻫ

ﯽﻣ ﻪﮐ دراد ﯽﯾﺎﻫ ﺪﻨﺷﺎﺑ يﺮﻓاو تﺎﻧﺎﮑﻣا ﺪﻧاﻮﺗ

ﯽﺑ ﻪﮐ يرﺎﯿﺴﺑ يﺮﻨﻫ رﺎﺛآ ياﺮﺑ ﻞﮑﺷ زا دﻮﺑ ﺪﻨﻫاﻮﺧ زﺎﯿﻧ

ﺶﯾدادراﺮﻗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻧﺎﮕﯿﺑ يﺎﻫ .

ﯽﻤﻧ ،ﻖﺣ ﺮﺑ ﯽﻧاﺮﯾا هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻪﮐ ﺪﺴﯾﻮﻧ

ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﯽﯾﺎﮑﯾﺮﻣآ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ نﻼﻓ ﻞﺜﻣ .

ﺴﯾز يﺮﯾﺰﮔﺎﻧ رد ﯽﻧاﺮﯾا هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﯽﻣ دﻮﺧ ﯽﺘ

ﺪﺴﯾﻮﻧ . ﯽﻣ و ﺖﺳا هﺪﻧز نﻮﭼ ﺪﺴﯾﻮﻧ

ﯽﻘﯿﻘﺣ و دراد صﺎﺧ ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ و ﻞﮑﺷ وا ﯽﮔﺪﻧز ﻪﮑﻨﯾا شﺮﺗ

: ﯽﻤﻧ نﻮﭼ ﺪﺴﯾﻮﻨﻧ ﺪﻧاﻮﺗ

« ) ،يدﺎﺑآ ﺖﻟود 1383

ﻒﻟا : 180 .(

ﺖﻟود دﻮﻤﺤﻣ يدﺎﺑآ

) ﺖﻟود يﺎﺘﺳور ﺪﻟﻮﺘﻣ راوﺰﺒﺳ دﺎﺑآ

1319 ش ( رد ار دﻮﺧ ﺮﻤﻋ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﮥﻌﻣﺎﺟ

يﺮﻬﺷ هﺪﻧارﺬﮔ و ﺎﻬﻨﺗ

هدﺰﯿﺳ لﺎﺳ ﺴﺨﻧ ﺖ شﺮﻤﻋ رد ﮥﻌﻣﺎﺟ ﯽﯾﺎﺘﺳور يﺮﯾﻮﮐ يﺮﭙﺳ هﺪﺷ

؛ﺖﺳا آ ن ﻢﻫ رد هداﻮﻧﺎﺧ يا ﻪﮐ ﻪﺑ ﺐﺒﺳ ﻦﺘﺷاد ود ردﺎﻣ و

ﮏﯾ رﺪﭘ ﻪﺑ ود

هوﺮﮔ رد لﺎﺣ ﺰﯿﺘﺳ ﻞﯾﺪﺒﺗ هﺪﺷ دﻮﺑ . ﯽﻃ ﻦﯾا لﺎﺳ

،ﺎﻫ لاﺪﺟ ﺎﺑ ﺮﯾﻮﮐ ياﺮﺑ ﺖﺳﺪﺑ ندروآ ﻪﻤﻘﻟ يا نﺎﻧ نﺎﻨﭼ ﺎﺑ

ﺖﺳﻮﭘ و ﺖﺷﻮﮔ وا ﻦﯿﺠﻋ هﺪﺷ دﻮﺑ ﻪﮐ ﯽﮔﺪﻧز ﯽﻧﻻﻮﻃ رد يﺮﻬﺷ ﺪﻨﻧﺎﻣ ناﺮﻬﺗ ﺰﯿﻧ ﺖﺴﻧاﻮﺘﻧ ﯽﺘﺨﺳ ﺎﻫ و تﻼﮑﺸﻣ نارود

ﯽﮐدﻮﮐ -

شا ار زا دﺎﯾ وا دﺮﺒﺑ . ﮥﻨﯿﻣز كﺮﺘﺸﻣ مﺎﻤﺗ رﺎﺛآ وا ﯽﺑ

،ﮏﺷ ﻦﺘﺧادﺮﭘ ﻪﺑ

ﯽﮔﺪﻧز ﯽﻧﺎﻣدﺮﻣ ﺖﺳا ﻪﮐ يو رد لﺎﺳ يﺎﻫ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ﺮﻤﻋ

دﻮﺧ نآ ار ﻪﺑﺮﺠﺗ هدﺮﮐ ﺖﺳا . ﻦﺘﺧادﺮﭘ ﻪﺑ

ﯽﮔﺪﻧز و تﻼﮑﺸﻣ تﺎﻘﺒﻃ

ﺖﺳدوﺮﻓ ﻪﻌﻣﺎﺟ

رد رﺎﺛآ ﺖﻟود يدﺎﺑآ ﺎﻬﻨﺗ ﺮّﺛﺄﺘﻣ زا ﮥﺑﺮﺠﺗ

نارود ﯽﮐدﻮﮐ وا دﻮﺒﻧ ) ،ﺮﻬﻣ قﺎﺘﺸﻣ 1388

: 75 .(

ﺖﻟود هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ،يدﺎﺑآ و زاﺮﻓ ﺮﭘ ﯽﮔﺪﻧز ﻪﮑﻧﺎﻨﭼ ،دﺎﻘﺘﻋا ﻦﯾا يﺎﭘ ﻪﺑ و ﻞﯿﺻا ﺖﯿﻗﻼﺧ و ﯽﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ رﺎﮐ ﻪﺑ ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺖﺳا يا

وا ﺐﯿﺸﻧ بﻼﻘﻧا زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ–

- ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد . ﻪﻨﯾﺰﻫ ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ يدﺎﯾز يﺎﻫ .

ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ وا ياﺮﺑ يا

» ﻦﺘﺷﻮﻧ « ﺖﯿﻤﻫا و رﺎﺒﺘﻋا

ار نآ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻞﺋﺎﻗ

» ﯽﯾاﺪﺧ يﺮﻣا «

ياراد ار هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ و

» ﯽﯾاﺪﺧ نﺎﺟ «

ﯽﻣ ﺪﻧاد .

» ﻦﯾﺮﺗﻻاو ﻪﺑ نﺪﺷ ﻞﺋﺎﻗ ﯽﻨﻌﯾ ؛ﯽﯾاﺪﺧ نﺎﺟ

ياﺮﺑ بﻮﻠﻄﻣ نﺎﮑﻣا نآ ﺖﻘﯿﻘﺣ رد و لﺎﻤﮐ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺑﺮﻗ و ﺖﺑاﺮﻗ ﺲﺣ نآ ﯽﻨﻌﯾ ؛ﺶﻨﯾﺮﻓآ تﺎﻧآ رد ﺪﻨﻣﺮﻨﻫ ياﺮﺑ رﺎﺒﺘﻋا

(2)

٢

ﻪﺑ نﺪﺷ ﮏﯾدﺰﻧ ﯽﻣ بﺎﺗزﺎﺑ ﯽﻣدآ ﺶﻨﯾﺮﻓآ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ رد ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﻧا يﻻاو ﺢﻄﺳ

ﻖﺸﻋ دﻮﺧ ﯽﻨﻌﯾ ﻦﯾا و ﺪﺑﺎﯾ .

نآ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ،ﻊﻗاو رد

» ﯽﯾاﺪﺧ نﺎﺟ

« ﯽﻣ ﻦﮑﻤﻣ ﺖﻓﺎﯾرد و رﺎﮐ ﺮﺛا ﺮﺑ ﻪﮐ دﻮﺧ رد ﺐﯿﻬﻣ لﺎﺣ ﻦﯿﻋ رد و ﻞﯿﻤﺟ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ نآ روﺎﺑ و كرد و ﺲﺣ ﯽﻨﻌﯾ ؛ -

ﻦﯾا ﻪﺑ ﻦﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾاﺪﺧ نﺎﺟ نآ رﺎﺒﺘﻋا ﻪﺑ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ و دﻮﺷ ﯽﻣ ﻢﯿﻟا باﺬﻋ

ﺪﻫد . ﺖﺳا باﺬﻋ ﮏﯾ ﻦﺘﺷﻮﻧ ﻦﻣ ﺮﻈﻧ رد نﻮﭼ .

ﺪﺷﺎﺒﻧ نﺎﺴﻧا رد ﯽﯾاﺪﺧ نﺎﺟ ﺮﮔا و ﺖﺳا باﺬﻋ ﮏﯾ نﺪﯾﺮﻓآ .

ﯽﻤﻧ ﺎﺳﺮﻓ نﺎﺟ باﺬﻋ ﮏﯾ نﻮﭽﻤﻫ رﺎﺑ ﺮﯾز ﻊﻗاو ﻪﺑ دور

« ) ﺖﻟود

،يدﺎﺑآ 1383 ﻒﻟا : 278 .(

،ﯽﻤﻠﻗ مﺎﻧ ،دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا )

ءﺎﻄﻋا ﺪﻤﺣا ) (

1381 - 1310 ( بﻮﻨﺟ هداز وا )

زاﻮﻫا ( ﺑ و ﺖﺳا هﺪﻤﻋ ﺶﺨ ار دﻮﺧ ﯽﮔﺪﻧز زا يا

ﺖﺳا هﺪﻧارﺬﮔ ﻢﯿﻠﻗا نآ رد )

،ﯽﻟﻼﺟ يزﻮﻧز 1386

: 7 .(

و هﺎﺗﻮﮐ نﺎﺘﺳاد ﻖﻠﺧ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ناﺮﯾا ﺮﺻﺎﻌﻣ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ زا يو

دراد نﺎﺸﺧرد يرﺎﺛآ نﺎﻣر .

ﺖﺳا ﺮﺻﺎﻌﻣ ناﺮﯾا ﯽﺳﺎﯿﺳ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا تﻻﻮﺤﺗ ﺮﯿﺳ ﺪﻧور رد وا ﻪﺑﺮﺠﺗ و ﯽﮔﺪﻧز ﻞﺻﺎﺣ يو رﺎﺛآ .

ﺖﯿﺼﺨﺷ زادﺮﭘ هﺰﯾر ﻒﯿﺻﻮﺗ رد ﺖﻗد ،ﻪﻧادﺎﺘﺳا ي يرﺎﮐ

ﺎﺑ وا ﯽﻤﯾاد ﯽﻟﻮﻐﺸﻣ لد و ﯽﯾﻮﮔزارد زا ﺰﯿﻫﺮﭘ ،نﺎﻣر و نﺎﺘﺳاد يﺎﻫ

ﯽﮔﮋﯾو زا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و يدﺎﺼﺘﻗا يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ و ﺮﻘﻓ و ﻪﺠﻨﮑﺷ و ناﺪﻧز و ﺖﺳﺎﯿﺳ ﺖﺳوا رﺎﺛآ يﺎﻫ

) ،ﯽﻔﯾﺮﺷ 1388 : 92 .(

ﻪﻠﺌﺴﻣ نﺎﯿﺑ

نﺎﺘﺳاد نﺎﺘﺳاد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﯾاﺮﺳ يﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﻣﺪﻗ زا ﯽﺴﯾﻮﻧ

ﺖﺳا رادﻮﺧﺮﺑ .

ﯽﺳﺎﺳا زا ﯽﯾاﺮﺴﻧﺎﺘﺳاد يدﺎﯿﻨﺑ و ﻦﯾﺮﺗ

ﻦﯾﺮﺗ

ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﻤﻫ رد ،ﺮﺸﺑ هﺪﺷ هدﺎﻬﻧ ﺎﻨﺑ يﺎﻫرﺎﮐ نﺎﻣز و ﺎﻫ

ﺖﺳا ﺎﻫ . ﯽﯾاﺮﺴﻧﺎﺘﺳاد ،يرﺎﺘﺷﻮﻧ ﻞﮑﺷ رد ﻪﻧ ،يﺮﺸﺑ ﺦﯾرﺎﺗ ﺮﺘﺸﯿﺑ رد ﺎﻫ

ﯽﻣ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺮﮕﯾد ﻞﺴﻧ ﻪﺑ ﯽﻠﺴﻧ زا ،ﯽﻫﺎﻔﺷ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﮑﻠﺑ هﺪﺷ

ﺪﻧا . ﻪﺒﻨﺟ بﺎﺘﮐ رد ﺮﺘﺳرﻮﻓ ﻪﮐ رﻮﻃ نﺎﻤﻫ ﺎﻫ

هرﺎﺷا نآ ﻪﺑ نﺎﻣر ي

ﯽﻣ نﺎﺘﺳاد ﺮﻤﻋ ﺪﻨﮐ هرود ﻪﺑ ﯽﯾﻮﮔ

نﺎﺴﻧا ﯽﻨﯿﺸﻧرﺎﻏ ي ﯽﻣ ﺮﺑ ﻪﯿﻟوا يﺎﻫ

ددﺮﮔ

» ار ﻪﻧازور ﻊﯾﺎﻗو ،رﺎﮑﺷ ﺖﺷﻮﮔ ندرﻮﺧ مﺎﮕﻨﻫ ﺎﻬﺒﺷ

ﯽﻣ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﻢﻫ ياﺮﺑ هدﺮﮐ

ﺪﻧا « ) ،ﺮﺘﺳرﻮﻓ 1384 : 40 .(

ﯽﻣ ار نﺎﺘﺳاد ﻢﺸﭼ زا ﯽﻨﯿﻋ يﺮﯾﻮﺼﺗ ناﻮﺗ

و ثداﻮﺣ زا هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺖﺷادﺮﺑ و زاﺪﻧا ﺖﺴﻧاد ﯽﮔﺪﻧز تﺎﻗﺎﻔﺗا

.

» ﺖﯾاور نﺎﺘﺳاد

ﺖﺳا ثادﻮﺣ ﻢﻈﻨﻣ و ﺐﺗﺮﻣ .

ﯽﻣ خر نﺎﺘﺳاد رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺗﺎﻗﺎﻔﺗا و ثداﻮﺣ ﯽﻟاﻮﺗ و ﻞﺴﻠﺴﺗ نﺎﯿﺑ ﺪﻫد

« ) ،ﺎﺴﯿﻤﺷ 1381 : 178 .(

ﺎﯾ

» ﯽﻣ ﺮﺑ رد ار ﯽﻌﯾﺎﻗو و ثداﻮﺣ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ،ﻊﻗاو رد نﺎﺘﺳاد ر ﯽﺠﯾﺎﺘﻧ ﺎﯾ ﻪﺠﯿﺘﻧ و ﺪﻨﺷﺎﺑ هﺪﻣآ ﻢﻫ ﯽﭘ رد ﯽﻌﯿﺒﻃ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﮐ دﺮﯿﮔ

ا

دزﺎﺳ ردﺎﺒﺘﻣ نﺎﻫذا رد «

) ،ﯽﻤﯿﻌﻧ 1370 : 15 .(

» ﯽﻣ ﻪﺘﻔﮔ يرﻮﺜﻨﻣ يﺮﻨﻫ ﺮﺛا ﺮﻫ ﻪﺑ نﺎﺘﺳاد ظﺎﺤﻟ زا ﻪﮑﻧآ زا ﺶﯿﺑ ﻪﮐ دﻮﺷ

ﺖﺳا هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺮﻨﻫ و ﻞﯿﺨﺗ يوﺮﯿﻧ عاﺪﺑا و هﺪﯾﺮﻓآ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺖﻘﯿﻘﺣ ﯽﺨﯾرﺎﺗ .

ﺖﯿﻌﻗاو و ﺦﯾرﺎﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ نﺎﺘﺳاد

هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻞﯿﺨﺗ هﻮﻗ زا ﻞﮐ ﻪﺑ ﺎﯾ دﻮﺸﺑ ﻪﺘﺧﺎﺳ دﺮﯿﮕﺑ ﻪﻤﺸﭼﺮﺳ

« ) ،ﯽﻧاﺮﯾا 1364 : 28 .(

ﻪﻫد زا ﻞﻬﭼ ﻪﺑ ﻦﯾا ﻪﺑ ،ﻮﺳ ﺞﯾرﺪﺗ بﺎﺴﺣ ﺪﯾﺎﺑ هزﺎﺗ

يا ياﺮﺑ تﺎﯿﺑدا ﯽﻧﺎﺘﺳاد ناﺮﯾا دﻮﺸﮔ : ﻦﯿﺴﺤﻣﻼﻏ يﺪﻋﺎﺳ

ﺶﯾﺎﻤﻧ رد و

ﺢﯾﺮﺸﺗ

،ﺮﻘﻓ ﮓﻨﺷﻮﻫ يﺮﯿﺸﻠﮔ ندروآ ﺎﺑ ﮏﯿﻨﮑﺗ

هزﺎﺗ يا ﻦﺘﺷﻮﻧ رد ﻪﺑ

هدزﺎﺷ ﺎﺑ هﮋﯾو بﺎﺠﺘﺣا

، ﯿﻫاﺮﺑا ردﺎﻧ ﯽﻤ

ﺖﯾﺎﮑﺣ ﺎﺑ يﺎﻫ

ﻪﺒﺷ

ﮏﯿﺳﻼﮐ لﺎﻤﺟ ، ﯽﻗدﺎﺻﺮﯿﻣ ﺎﺑ

ﻒﯿﻃ دﺎﺠﯾا يﺪﯾﺪﺟ

ﻪﺼﻗ زا ﻞﺻﺎﻓ ﺪﺣ رد ﯽﮔﺪﻧز

ﯽﺘﻨﺳ ﻮﻧ و

، ﺖﻟود دﻮﻤﺤﻣ يدﺎﺑآ

ﯽﻤﺴﯿﻟﺎﺋر ﺎﺑ

ﻪﺘﺳﺎﺧﺮﺑ ﺐﺘﮑﻣ زا ﯽﮐرﻮﮔ

ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا ،دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا ، ﺢﯿﺼﻓ

ﯽﻠﻋ ، فﺮﺷا نﺎﯿﺸﯾورد ﯽﻧاﺮﯾا ﺮﺻﺎﻧ ،

ﯽﻠﻋ ، ﯽﻧﺎﻐﻓا ﺪﻤﺤﻣ ﻮﻗﺎﯾ رﻮﺼﻨﻣ ،

ﯽﺗ

و ﻞﺴﻧ يﺪﯾﺪﺟ نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ زا ﻢﻫ

نﻮﭼ : يدﻮﻌﺴﻣ ﺪﻤﺣا يرﺎﯿﻃ دﻮﻤﺤﻣ ،

ﺶﻧاد ﺪﯿﺠﻣ ، ﻪﺘﺳارآ ،

و . ..

نﺎﻧز و نﺎﺘﺳاد ﯽﺴﯾﻮﻧ

نﻮﭼ ﯽﻫﺎﺷﺮﯿﻣا ﺪﯿﺸﻬﻣ ﯽﻠﮔ ،

ﯽﻗﺮﺗ شﻮﻧﺮﻬﺷ ، ﯽﺳرﺎﭘ

ﻪﻟاﺰﻏ ،رﻮﭘ هداﺰﯿﻠﻋ

هﺮﻬﭼ و ﺺﺧﺎﺷ ﻦﯾا هوﺮﮔ ، ﻦﯿﻤﯿﺳ

،رﻮﺸﻧاد ﮏﯾﺮﻫ

ﺶﺨﺑ هﺪﻤﻋ يا لﻮﺤﺗ زا اد نﺎﺘﺳ ﯽﺴﯾﻮﻧ لﺎﺳ يﺎﻫ ﺲﭘ ﻞﻬﭼ زا ﻪﺑ ار صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﺪﻧداد

) ،ﯽﯾاﺮﺳ ﻪﻌﻣﻮﺻ يداﺮﻣ 1392

(.

رد ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ةﺮﮕﻨﮐ نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ناﺮﯾا

رد لﺎﺳ 1325 ش و ﺎﺑ رﻮﻀﺣ ﯽﻧﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ نﻮﭼ

قدﺎﺻ

،ﺖﯾاﺪﻫ لﻼﺟ لآ

،ﺪﻤﺣا

گرﺰﺑ

،يﻮﻠﻋ ﻢﯾﺮﮐ

،زروﺎﺸﮐ ﺰﯾوﺮﭘ ﻞﺗﺎﻧ يﺮﻠﻧﺎﺧ و ﻞﯿﮑﺸﺗ ...

ﺪﺷ . رد ﻦﯾا هﺮﮕﻨﮐ ﻪﺑ نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻪﯿﺻﻮﺗ

ﺪﺷ ﺎﺗ ﻪﺑ ﻖﻠﺧ يرﺎﺛآ

ﺖﻤﻫ ﺪﻧرﺎﻤﮔ ﻪﮐ ﻪﻨﯿﻣز زﺎﺳ بﻼﻘﻧا ﯽﺘﺴﯿﻟﺎﯿﺳﻮﺳ ﺪﺷﺎﺑ

. ﺲﭘ زا لﺎﺳ 1325

،ش ةرﺎﮕﻧا هﺪﺷدﺎﯾ ﺳﻮﺗ ﻂ نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﯽﻧاﺮﯾا

ﻪﺑ

ترﻮﺻ يﺪﺟ لﺎﺒﻧد ﺪﺷ . ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﺠﻬﻟ ﺎﻫ و ﮓﻨﻫﺮﻓ ماﻮﻗا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﻧاﺮﯾا د ر نﻮﻧﺎﮐ ﻪﺟﻮﺗ نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ راﺮﻗ

ﺖﻓﺮﮔ و ﻪﻨﯿﻣز زﺎﺳ

ﺶﯾاﺪﯿﭘ ﻮﯿﺷ ه يا نﺎﺘﺳاد ﯽﺴﯾﻮﻧ ناﺮﯾا ﺪﺷ . ﻦﯾﺪﺑ

،ﺐﯿﺗﺮﺗ ﺮﻫ ﮏﯾ زا نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻪﺑ

» تﺎﯿﺑدا ﯽﻤﯿﻠﻗا « رﻮﺧاﺮﻓ هﺎﮔداز ﺶﯾﻮﺧ

بﺎﺗزﺎﺑ ﮓﻨﻫﺮﻓ مدﺮﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ نﺎﺷ ار هﺪﻬﻋ راد ﺪﻧﺪﺷ . نﺎﻤﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﮐ ﺪﻤﺣا دﻮﻤﺤﻣ ﻪﺑ يﺎﯿﺣا ﮓﻨﻫﺮﻓ ﯽﻧﺎﺘﺳزﻮﺧ رد

رﺎﺛآ دﻮﺧ

تردﺎﺒﻣ ﺮﮐ و د دﻮﻤﺤﻣ ﺖﻟود يدﺎﺑآ ﺰﯿﻧ

،ﮓﻨﻫﺮﻓ نﺎﺑز و ةﻮﯿﺷ ﯽﮔﺪﻧز مدﺮﻣ نﺎﺳاﺮﺧ ار ﻪﺑ ﻪﺘﺷﻮﻧ يﺎﻫ دﻮﺧ هار داد ) ،رﺎﺒﮑﺷﻮﺧ

1381 : 302 .(

ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻨﯿﺸﯿﭘ

(3)

٣

ﯽﻧاﺮﯾا ﺲﯾﻮﻧ نﺎﺘﺳاد ود هﺎﮕﯾﺎﺟ و ﺖﯿﻤﻫا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ )

ﺖﻟود دﻮﻤﺤﻣ و دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا يدﺎﺑآ

( ﺮﻫ درﻮﻣ رد نﺎﻘﻘﺤﻣ زا ﯽﺧﺮﺑ

ار نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ رﺎﺛآ زا ﯽﻀﻌﺑ ﯽﺘﺣ و ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ترﻮﺻ ﻪﺑ ار نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ زا ﮏﯾ هدﻮﻤﻧ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﯽﺳرﺮﺑ توﺎﻔﺘﻣ تاﺮﻈﻧ ﻪﻄﻘﻧ زا

ﺪﻧا .

ﯽﻣ نﺎﯿﻣ نآ زا ﻦﯿﺴﺣ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻪﺑ ناﻮﺗ

ﯽﺘﺷﻻآ رﻮﭘ

» ﯽﮔﮋﯾو ﺖﻟود دﻮﻤﺤﻣ ﺮﺛا ﻪﺳ رد ﺖﯾاور نﺎﺑز يﺎﻫ يدﺎﺑآ

« ﯽﮔﮋﯾو ، نﺎﺑز يﺎﻫ

ﺖﻟود ﺖﯾاور ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ نﺎﯾﺎﭘ رد و ﺖﺳا هﺪﯾوﺎﮐ رﺪﯿﻠﮐ و چﻮﻠﺳ ﯽﻟﺎﺧ يﺎﺟ ،ﻞﯿﻘﻋ ﻞﯿﻘﻋ نﺎﺘﺳاد ﻪﺳ رد ار يدﺎﺑآ

ﻪﮐ هﺪﯿﺳر

ﻢﻬﻣ ،هﮋﯾو يﻮﺤﻧ ﺖﻓﺎﺑ رد ﯽﺴﺣ تﺎﻬﯿﺒﺸﺗ و صﺎﺧ يﻮﺤﻧ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﺎﺑ ﻦﻬﮐ نﺎﺑز و ﯽﻣﻮﺑ نﺎﺑز ،ﻪﻧﺎﯿﻣﺎﻋ نﺎﺑز ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺳ ﻖﯿﻔﻠﺗ -

ﻪﺼﺧﺎﺷ ﻦﯾﺮﺗ نﺎﺘﺳاد نﺎﺑز ﯽﮑﺒﺳ يﺎﻫ

ﺖﻟود يﺎﻫ ﺖﺳا هداد ﻞﮑﺷ ار يدﺎﺑآ

. ﯽﻣ ﻞﮑﺷ ﻞﯿﻘﻋ ﻞﯿﻘﻋ ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﮑﺒﺳ يﺎﺟ ﺎﺑ ،دﺮﯿﮔ

رﺪﯿﻠﮐ رد و ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﻞﻣﺎﮑﺗ چﻮﻠﺳ ﯽﻟﺎﺧ ﯽﻣ دﻮﺧ جوا ﻪﺑ

ﺪﺳر .

ﻪﻟﺎﻘﻣ يﺮﯿﺷ نﺎﻣﺮﻬﻗ ﺮﺘﮐد ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يا

» رﺪﯿﻠﮐ رد رﺎﺘﺧﺎﺳ ندﻮﺑ ﯽﯾﺎﻘﯿﺳﻮﻣ «

يﺮﺻﺎﻨﻋ و ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ

جاو و ﺎﻫﺎﺠﻫ ﺐﺳﺎﻨﺗ ﺖﯾﺎﻋر ،ﺖﺧﺎﺳ شﻮﺧ تﺎﻤﻠﮐ ﺶﻨﯾﺰﮔ نﻮﭼ هژاو ﺶﻨﯿﭼ رد ﺎﻫ

ﻪﻠﻤﺟ و ﺎﻫ ﻪﻠﻤﺟ عﻮﻨﺗ ،ﺎﻫ

يﺪﻨﺑ يﺮﯾﺬﭘﺮﯿﺛﺄﺗ ،ﺎﻫ

ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ زا ﮐ بﺎﺨﺘﻧا رد ﺎﻫ

ﻞﺼﻓ زﺎﻏآ رد ﺖﯾاور ﻢﺘﯾر و نﺎﯿﺑ ﻦﺤﻟ رد مواﺪﻣ ﺮﯿﯿﻐﺗ ،تﻼﻤﺟ رﺎﺘﺧﺎﺳ و تﺎﻤﻠ و ﺮﺜﻧ ﯽﯾﻮﺴﻤﻫ ،ﺎﻫ

نﺎﻬﺟ ﺎﺑ ﺖﯾاور و ﺮﻨﻫ يﺮﮕﻧ

. ..

ﯽﻣ ﺮﺛﻮﻣ رﺪﯿﻠﮐ نﺎﻣر ندﻮﺑ ﯽﯾﺎﻘﯿﺳﻮﻣ رد ﺪﻧاد

.

قﺎﺘﺸﻣ نﺎﻤﺣر ﺮﺘﮐد ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ﺮﻬﻣ

» نﺎﺘﺳاد ﯽﺳﺎﻨﺷ ﻞﮑﺷ ﺖﻟود دﻮﻤﺤﻣ هﺎﺗﻮﮐ يﺎﻫ

يدﺎﺑآ « هدرﺎﻬﭼ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ

اد ﺖﻟود دﻮﻤﺤﻣ نﺎﺘﺳ ﺖﺣﺎﺳ رد يدﺎﺑآ

و مﺎﺠﻧا و زﺎﻏآ ،يزادﺮﭘ ﺖﯿﺼﺨﺷ ،يوار ،ﺪﯾد ﻪﯾواز ،ﮓﻧﺮﯿﭘ ﺎﯾ حﺮﻃ نﻮﭼ ﯽﯾﺎﻫ .

..

ﻪﺘﺧادﺮﭘ

ﺖﺳا . ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ترﻮﺻ ﻊﻣﺎﺟ و ﻞﻘﺘﺴﻣ يرﺎﮐ نﻮﻨﮐ ﺎﺗ ،دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا رﺎﺛآ ﯽﻧﺎﺑز يﺎﻬﯿﮔﮋﯾو و رﺎﺛآ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﮏﺒﺳ ﻪﻨﯿﻣز رد .

ﺑ يا ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ﮏﻠﻣ زﺎﻧوﺮﺳ و زوﺮﯿﭘ ﺎﺿﺮﻣﻼﻏ ناﻮﻨﻋ ﺎ

» دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا يﺎﻬﻧﺎﺘﺳاد ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﮏﺒﺳ هﻮﺟو ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ «

ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﻪﺑ

هﺮﻬﺑ و دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا ﯽﮔﺪﻧز عﻮﻧ و ﯽﻤﯿﻠﻗا ﻂﯾاﺮﺷ ﺮﯿﺛﺄﺗ و ﻪﺘﺧادﺮﭘ دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا رﺎﺛآ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﮏﺒﺳ هﻮﺟو ناور نﺎﺑز زا يﺮﯿﮔ

ﻪﺸﯾﺪﻧا و تاﺮﮑﻔﺗ ﺮﯿﺛﺄﺗ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﺶﻨﯾﺰﮔ و ﯽﻣﻮﺑ ﻪﻐﺒﺻ ﺎﺑ ﻪﺘﺨﯿﻣآ ﺑ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ يﺎﻫ

ﮏﺒﺳ هﺪﻧروآﺪﯾﺪﭘ ار ،ﺶﻧﺎﺑز ﺮ

ﺪﻨﻧاد ﯽﻣ وا صﺎﺧ .

بﺎﺘﮐ رد ار نآ ﻞﺻﺎﺣ و هداد مﺎﺠﻧا دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا ﺎﺑ يا ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ نﺎﺘﺴﻠﮔ ﯽﻠﯿﻟ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ

» لﺎﺣ ﺖﯾﺎﮑﺣ «

ﺖﺳا هدﺮﮐ يروآ ﻊﻤﺟ .

ﮏﺒﺳ يﺎﻬﯿﮔﮋﯾو ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﻦﯾا رد دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا ﺖﺳا هدﺮﮐ نﺎﯿﺑ لﺎﻤﺟا ﻪﺑ ار شرﺎﺛآ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ

. ﯽﻠﻌﻟاﺪﺒﻋ

رد ﺐﯿﻐﺘﺳد

» دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا رﺎﺛآ ﺪﻘﻧ «

نﺎﻣر زا ﻞﺒﻗ ﺎﺗ ار وا يﺎﻬﻧﺎﺘﺳاد

» ﺪﺑﺎﻌﻣ ﺮﯿﺠﻧا ﺖﺧرد «

راﺮﻗ ﯽﯾاﻮﺘﺤﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا و ﺪﻘﻧ درﻮﻣ

ﺖﺳا هداد .

ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ،هرﺎﻤﺷ ﺞﻨﭘ رد ﯽﺗﻻﺎﻘﻣ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﯽﻃ ﺲﻧﺎﯿﮐﺎﺟا ﺪﯿﻫﺎﻧآ

» دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا رﺎﺛآ ﺮﺑ يروﺮﻣ

« ،نﺎﺘﺴﮕﻨﻫﺮﻓ ﻪﻣﺎﻧ رد

ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺶﯾﺎﻬﻧﺎﺘﺳاد ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﮏﺒﺳ يﺎﻬﯿﮔﮋﯾو ﻪﺑ هﺎﺗﻮﮐ ﯽﺗارﺎﺷا و ﻪﺘﺧادﺮﭘ دﻮﻤﺤﻣ رﺎﺛآ رد ﯽﻧﺎﺘﺳاد ﺮﺻﺎﻨﻋ و ﻦﯿﻣﺎﻀﻣ ﻪﺑ .

ﺎﻬﻧآ رﺎﺛآ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﮏﺒﺳ هﻮﺟو ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﺧﺮﺑ و هدﻮﻤﻧ ﯽﺳرﺮﺑ ار هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ود ﻦﯾا رﺎﺛآ ﯽﺧﺮﺑ نﺎﮔاﺪﺟ رﻮﻃ ﻪﺑ يدﺎﯾز نﺎﻘﻘﺤﻣ ﺪﻧا ﻪﺘﺧادﺮﭘ .

ﺎﺗ ﺎﻣا ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻪﺘﺷﻮﻧ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ود يرﺎﺘﺷﻮﻧ ﮏﺒﺳ و رﺎﮑﻓا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻞﻣﺎﮐ يا ﻪﻟﺎﻘﻣ نﻮﻨﮐ .

ﻪﻏﺪﻏد و ﯽﮔﺪﻧز ﻂﯾاﺮﺷ ،ﻂﯿﺤﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ نﺎﺘﺳاد ود يﺮﮑﻓ يﺎﻫ

دﻮﻤﺤﻣ و دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا ﯽﻧاﺮﯾا ﺲﯾﻮﻧ

ﺖﻟود ﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ود ﻦﯾا يرﺎﺘﺷﻮﻧ هﻮﯿﺷ و ﮏﺒﺳ ﺮﺑ ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ و ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯾا ﺮﯿﺛﺄﺗ و يدﺎﺑآ ﯽﻣ ﯽﻧاﺮﯾا ﺪﻨﻤﺷزرا ه

ﺪﺷﺎﺑ .

ﯽﻣ ﺮﯾز دراﻮﻣ ﻞﻣﺎﺷ ،هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﺸﻣ ﻂﺧ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺖﻬﺟ ﻪﮐ ﯽﻠﺻا تﻻاﻮﺳ ﺪﺷﺎﺑ

.

؟ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺮﯿﺛﺄﺗ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ود يرﺎﺘﺷﻮﻧ ﮏﺒﺳ ﺮﺑ ﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ و ﻂﯿﺤﻣ ﺎﯾآ 

؟ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺮﯿﺛﺄﺗ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ود يرﺎﺘﺷﻮﻧ ﮏﺒﺳ ﺮﺑ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﮔﺪﻧز ﻂﯾاﺮﺷ ﺎﯾآ 

ﯽﻠﺤﻣ نﺎﺑز و ﻪﺠﻬﻟ ﺎﯾآ  ؟ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺮﯿﺛﺄﺗ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ود يرﺎﺘﺷﻮﻧ ﮏﺒﺳ ﺮﺑ

هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﮏﺒﺳ ﺎﯾآ 

؟ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺮﯿﺛﺄﺗ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ود يرﺎﺘﺷﻮﻧ ﮏﺒﺳ ﺮﺑ ﻦﯿﺸﯿﭘ يﺎﻫ

ﻪﺼﺧﺎﺷ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ  ﮏﺒﺳ يﺎﻫ

؟ﺖﺴﯿﭼ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ود ﯽﻧﺎﺘﺳاد رﺎﺛآ رد ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ

دزادﺮﭘ ﯽﻣ ﺮﯾز ﺚﺣﺎﺒﻣ ﺮﯿﺴﻔﺗ ﻪﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا :

نﺎﺘﺳاد ود هﺎﮕﯾﺎﺟ  ﯽﻧاﺮﯾا ﺲﯾﻮﻧ

) د دﻮﻤﺤﻣ ﺖﻟو دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا و يدﺎﺑآ (

نﺎﺘﺳاد تﺎﯿﺑدا رد ناﺮﯾا ﯽﺴﯾﻮﻧ

هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ود رﺎﺛآ و ﮏﺒﺳ ﺮﺑ ﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ و ﻂﯿﺤﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ 

ﺖﻟود دﻮﻤﺤﻣ ﺮﮑﻔﺗ و يرﺎﺘﺷﻮﻧ ﮏﺒﺳ  دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺟا و يدﺎﺑآ

ناﺮﯾا ﯽﺴﯾﻮﻧ نﺎﺘﺳاد تﺎﯿﺑدا رد دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا و يدﺎﺑآ ﺖﻟود دﻮﻤﺤﻣ هﺎﮕﯾﺎﺟ

(4)

۴

ﺖﻟود هرﻮﻄﺳا زا ﺪﯾﺎﺑ ار يدﺎﺑآ تﺎﯿﺑدا يﺎﻫ

ﺖﺴﻧاد ناﺮﯾا ﺮﺻﺎﻌﻣ .

ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يو زا يﺪﻘﺘﻨﻣ

» هرود ﮏﯾ يﺮﻨﻫ رﻮﻠﺒﺗ «

و

» نﺎﺘﺳاد هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻦﯾﺮﺗاﺮﮕﻌﻗاو ناﺮﯾا ﯽﯾﺎﺘﺳور يﺎﻫ

« ) ،ﯽﻨﯾﺪﺑﺎﻋﺮﯿﻣ 1386

: 550 و 100 ( ﺖﺳا هدﺮﮐ دﺎﯾ .

» رد وا ﻪﮐ ﯽﻫﺎﮕﯾﺎﺟ

نﺎﺘﺳاد زا لوا ﻪﻟﺎﺳ ﺪﺻ ﻪﺻﺮﻋ رﺎﯿﺴﺑ ﺖﻬﺑﺎﺸﻣ قاﺮﻏا ﯽﺑ ،دراد ناﺮﯾا رد ﺪﯾﺪﺟ هﻮﯿﺷ ﻪﺑ ﯽﺴﯾﻮﻧ

تﺎﯿﺑدا ﻞﮐ رد ﯽﺳودﺮﻓ هﺎﮕﯾﺎﺟ ﻪﺑ

ﺮﯾﺬﭘﺎﻧ سﺮﺘﺳد و ﺐﯿﻗر ﯽﺑ ،ﺰﯾﺎﻤﺘﻣ ﯽﻫﺎﮕﯾﺎﺟ ؛دراد ﻦﻬﮐ

« ) . ،يﺮﯿﺷ 1387 : 235 .(

» ﺖﻟود ،صﺎﺧ ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﻪﻫﺮﺑ نآ رد ﯽﺳودﺮﻓ ﺎﺑ نﺎﺴﻤﻫ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﯽﺘﯿﻌﻗﻮﻣ و هﺎﮕﯾﺎﺟ ،ناﺮﯾا ﺮﺻﺎﻌﻣ تﺎﯿﺑدا هزﻮﺣ رد يدﺎﺑآ

ﺖﺳا هدﺮﮐ ﺎﭘ و ﺖﺳد دﻮﺧ ياﺮﺑ .

ﮏﯾ رد ﯽﺳودﺮﻓ ﻪﮐ نﺎﻨﭽﻤﻫ ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﺖﯿﻠﻣ ثاﺮﯿﻣ ﻪﻤﻫ ،ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺐﺳﺎﻨﻣ و ﻢﻬﻣ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ

ﻪﻣﺎﻧ ياﺪﺧ رد ﻪﮐ ار ﯽﻧاﺮﯾا ﻢﯿﻈﻋ رﺎﮑﻫﺎﺷ ﮏﯾ رد ،ﻪﻟﺎﺳ ﻦﯾﺪﻨﭼ و ﯽﺒﻠﻗ ﯽﺘﯾﺎﺿر ﺎﺑ دﻮﺑ هﺪﺷ رﺎﭼد ﯽﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ ﻪﺑ ﯽﺑﻮﻌﺷ رﺎﺛآ و ﺎﻫ

لﺎﮑﺷا نﺎﻤﻫ رد ﻢﻫ ار ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز تﺎﻧﺎﮑﻣا ﯽﻣﺎﻤﺗ ،لﺎﺣ نﺎﻤﻫ رد و ،ﺪﯿﺸﺨﺑ يﺮﻨﻫ ﻢﺴﺠﺗ ﯽﻧﺎﻬﺟ رﺎﮔﺪﻧﺎﻣ و صﻮﻠﺧ

،ﻪﯿﻟوا ﺰﯿﻣآ

ﺖﻟود ؛دﺮﮐ ﻞﻘﺘﻨﻣ نﺎﮔﺪﻨﯾآ ﻪﺑ و ﺖﺷاد ﻪﮕﻧ نﺎﻣا رد نﺎﯾزﺎﺗ جارﺎﺗ زا ﻦﺑ رد ،ﻮﺳ ﮏﯾ زا ﺰﯿﻧ يدﺎﺑآ

ﻪﯾﺎﻣ نﺎﻤﻫ ﯽﻧﺎﺘﺳاد يﺎﻫ

ﻪﻫد رد حﺮﻄﻣ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﯽﺘﻣﺎﻗ و رﺪﻗ رد هرﺎﺑود ار دﻮﺧ ﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ و ﻦﯿﺸﯿﭘ يﺎﻫ

؛ﺪﯿﺸﮐ ﺮﯾﻮﺼﺗ ﻪﺑ ناﺮﮕﯾد زا ﺮﺗ زا و

ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﺮﮕﯾد ﯽﯾﻮﺳ ﺎﺑ ﯽﻨﯿﺸﻨﻤﻫ ﻪﺑ ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ ﺖﻓﺎﺑ ﮏﯾ رد ار نآ ﻪﺘﻓﺎﯾﻮﻧ تﺎﻧﺎﮑﻣا و لﺎﺴﻨﻬﮐ ﯽﺑﺎﯾزﺎﺑ ﻞﺑﺎﻗ يﺎﻫدروآ ﺖﺳد ﺮﺜﮐا

ﺪﻧاﻮﺧاﺮﻓ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ «

) ،يﺮﯿﺷ 1382 : 74 .(

ﺖﻟود ﯽﻣ ﯽﯾﺎﺟ رد دﻮﺧ ،يدﺎﺑآ ﺪﯾﻮﮔ

:

» ﺖﻤﺴﻗ رد صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ﯽﺳودﺮﻓ مﻼﮐ حور ﻄﺳا يﺎﻫ

هرﻮ هﺪﻧاﻮﺧ ﻪﮐ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ يا ،ما

ﯽﺳﺎﻤﺣ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﻣ ﺐﯿﺠﻋ دﻮﺑ ﻦﯾا ﺰﺟ ﺮﮔا و ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺎﺠﺑ ﻦﻣ رد ار شا

دﻮﻤﻧ . ﯽﺳودﺮﻓ ﯽﺳﺎﻤﺣ حور ﺮﯿﺛﺎﺗ ًاﺮﺼﺤﻨﻣ مدﻮﺧ ﺎﻣا

ﯽﻤﻧ ار ﯽﻣ ﺲﺣ دﻮﺧ رد اﺮﻧآ ﻪﮑﻠﺑ ﻢﻨﯿﺑ ﻢﻨﮐ

« ) ،ﻦﺘﻠﻬﭼ 1380 : 381 .(

دﻮﻤﺤﻣ ﺖﻟود

،يدﺎﺑآ زا نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻞﺴﻧ

مﻮﺳ نﺎﺘﺳاد ﯽﺴﯾﻮﻧ اﺮﯾا ن ﺖﺳا ﻪﮐ ﯽﺘﻧﺎﮑﻣ رﺎﮑﻧا رد ﺮﯾﺬﭘﺎﻧ نﺎﺘﺳاد

ﯽﺴﯾﻮﻧ ﺮﺻﺎﻌﻣ

ناﺮﯾا دراد و ﯽﺑ ﮏﺷ گرﺰﺑ ﻦﯾﺮﺗ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ رد تﺎﯿﺑدا ةزﻮﺣ ﯽﻤﯿﻠﻗا

ﺖﺳا ﻦﯾا ﻪﮐ ﺮﻣا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ و ﯽﺳرﺮﺑ يﺪﺟ رﺎﺛآ وا ار ﺮﯾﺰﮔﺎﻧ

ﯽﻣ دزﺎﺳ ) ،ﯽﺘﺷﻻآ رﻮﭘ ﻦﺴﺣ 1386

: 139 .(

هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ود رﺎﺛآ ﺮﺑ ﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ و ﻂﯿﺤﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ

ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻂﯿﺤﻣ و ﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﺮﺑ نﺎﺑز و ﮏﺒﺳ يﺮﻣا ،نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ

؛ﺖﺳا ﯽﻬﯾﺪﺑ ﺎﻣا

ﻦﯿﯿﻌﺗ ناﺰﯿﻣ يراﺬﮔﺮﺛا ﻦﯾا و

يﺮﯾﺬﭘﺮﺛا زﺎﯿﻧ

ﻪﺑ

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ و ﯽﺳرﺮﺑ ﻖﯿﻗد دراد . ﻂﯾاﺮﺷ ﯽﻤﯿﻠﻗا و عﻮﻧ ﺪﻤﺣا ﯽﮔﺪﻧز دﻮﻤﺤﻣ

و هﺮﻬﺑ زا يﺮﯿﮔ نﺎﺑز

ناور ﻪﺘﺨﯿﻣآ ﺎﺑ ﮥﻐﺒﺻ ﯽﻣﻮﺑ و

ﺶﻨﯾﺰﮔ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا

و ﺮﯿﺛﺄﺗ تاﺮﮑﻔﺗ ﻪﺸﯾﺪﻧا و يﺎﻫ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺮﺑ

،ﺶﻧﺎﺑز ةﺪﻧروآﺪﯾﺪﭘ ﮏﺒﺳ

صﺎﺧ وا ﺖﺳا ) ،زوﺮﯿﭘ 1389 :

167 .(

زا نﺎﯿﻣ نﺎﺘﺳاد نﺎﺴﯾﻮﻧ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ

،ﺮﺻﺎﻌﻣ ﺪﻤﺣا دﻮﻤﺤﻣ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ نﺎﻣر ﺎﻫ و نﺎﺘﺳاد يﺎﻫ هﺎﺗﻮﮐ شﺪﻨﻠﺑ و هﺮﻬﭼ

يا زﺎﺘﻤﻣ

دراد . هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ يا ﻪﮐ زا بﻮﻨﺟ ﺖﺳﺎﺧﺮﺑ و زا بﻮﻨﺟ ﺖﻔﮔ و ﺖﺷﻮﻧ . ﻪﺑ ةﺪﯿﻘﻋ

،نﺎﺘﺴﻠﮔ بﻮﻨﺟ و صﻮﺼﺧ ﻪﺑ نﺎﺘﺳزﻮﺧ

رد ﺪﯾد

ﺪﻤﺣا دﻮﻤﺤﻣ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ثداﻮﺣ ﺖﺳا گرﺰﺑ .

ﮥﻠﺌﺴﻣ

،ﺖﻔﻧ ﮥﻠﺌﺴﻣ تﺮﺟﺎﻬﻣ و

يﺮﯾﺬﭘﺮﺟﺎﻬﻣ

،نﺎﺘﺳزﻮﺧ ﺖﻌﻨﺻ

و

،يزروﺎﺸﮐ

ﻪﻧﺎﺧدور

،بآﺮﭘ يﺎﻫ يﺎﻬﻧﺎﺘﺴﻠﺨﻧ

گرﺰﺑ زا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺟﻮﺗ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺖﺳا و ﻦﯾا ﻪﮐ ﯽﮐدﻮﮐ ﺶﯿﻧاﻮﺟﻮﻧ و ار

رد ﻦﯾا ﻦﯿﻣزﺮﺳ

هﺪﻧارﺬﮔ

،ﺖﺳا ﺶﯿﻨﻌﻣ ﻦﯾا ﺖﺴﯿﻧ ﻪﮐ رد ﺪﻨﺑ ﻢﯿﻠﻗا ﺪﻧﺎﻤﺑ و ﺎﺠﻧﺎﻤﻫ ﻪﻔﺧ

،دﻮﺷ ﻪﮑﻠﺑ وا زا ﻢﯿﻠﻗا

،بﻮﻨﺟ ﯽﺘﮑﻠﻤﻣ ﺪﺷ ) ،نﺎﺘﺴﻠﮔ

1383 : 26 .(

ﯽﻣ ﻞﻤﻋ ترﺪﻗ ﺎﺑ ﺎﻀﻓ و ﻂﯿﺤﻣ و ﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ و ﻢﯿﻠﻗا ﻒﯿﺻﻮﺗ رد دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا ﺪﻨﮐ

. ﻂﯿﺤﻣ و ﻢﯿﻠﻗا و ﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﻦﯾا ﺮﯾﻮﺼﺗ ﺎﺑ وا

ﯽﻣ ﺎﻀﻓ و ﺖﯿﺼﺨﺷ و مدﺮﻣ يﺎﻫزورآ ﻪﮐ ﺪﺷﻮﮐ

وا ﯽﻨﻌﯾ ،ﺪﻨﮐ نﺎﯿﺑ ار ﺎﻫ ﻪﻈﺤﻟ ﻪﻤﻫ ،نﺎﺑﺮﺿ و نﻮﺧ و ﺶﺸﮐ ﺎﺑ ﯽﮔﺪﻧز زا ﯽﺷﺮﺑ

-

ﯽﻣ ﺖﯾاور ﺎﻣ ياﺮﺑ ار ﺶﯾﺎﻫ دراد ﺖﺳد رد ار تﺎﻈﺤﻟ ﻪﻤﻫ ﺾﺒﻧ و ﺪﻨﮐ

) ،ﻮﻠﻧﺎﭙﺳ 1381 : 193 .(

ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻦﺤﻟ ﻖﻠﺧ و دﺎﺠﯾا ﺖﻬﺟ ،نﺎﺑز و ﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ و ﺎﻀﻓ ﺮﺼﻨﻋ زا هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻪﮐ ﺖﺴﯿﻧ ﯽﯾﺎﺟ ﭻﯿﻫ ،دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا نﺎﻣر رد ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺴﺠﻧ دﻮﺳ .

ﻪﻨﺤﺻ يزادﺮﭘ نﺎﻣر يﺎﻫ ﺖﯿﺼﺨﺷ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧﻮﻣاﺮﯿﭘ ﻂﯿﺤﻣ و ﻪﻨﯿﻣز نﺎﻤﻫ زا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﮑﺷ ،وا يﺎﻫ

نﺎﻣز يﺎﻫ -

ﯽﻣ ﯽﮔﺪﻧز نآ رد وا يﺎﻫ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ﻦﺤﻟ نآ ﺎﺑ ﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ و ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا و ﺪﻨﻨﮐ

) ،يزوﺪﻧارﺎﺑ ﯽﻧﺎﻤﮐﺮﺗ 1391

: 23 .(

عﻮﺿﻮﻣ ﻰﻠﺻا ﺮﺜﮐا رﺎﺛآ ﺖﻟود ىدﺎﺑآ ﻪﮐ ﻪﺑ

» ﻢﺴﯿﻟﺎﺋر ﻰﯾﺎﺘﺳور « فوﺮﻌﻣ

،ﺖﺳا تﻼﮑﺸﻣ حﺮﺷ ﮥﻣﺎﻋ

مدﺮﻣ رد ىﺎﻫﺎﺘﺳور

نﺎﺳاﺮﺧ ﺪﻨﻧﺎﻣ ؛ﺖﺳا نﺎﻣر

ﮏﺷر ﺖﺳا ناﺮﯾا ﺮﺻﺎﻌﻣ تﺎﯿﺑدا رد ﯽﻨﺘﻓﺎﯾﺎﻧ ﺖﺳد ﻪﻠﻗ ﻪﮐ رﺪﯿﻠﮐ ﺰﯿﮕﻧاﺮﺑ .

ﺖﻟود ،لﺎﺣ ﻦﯾا ﺎﺑ رد يدﺎﺑآ

ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ زﺮﻃ ﻪﺑ ﺮﯿﺧا لﺎﺳ ﺪﻨﭼ نﺎﻣر شرﺎﮕﻧ رد و هدﺮﮐ يرود ﯽﯾﺎﺘﺳور ﻢﺴﯿﻟﺎﺋر ﻦﯾا زا يا

» ﻮﻧ « ﯽﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رﺎﮐ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ

ﻪﻣﺎﻧ

ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻪﯾﺪﻫ وا ﻪﺑ ﯽﺻﺎﺧ ﻪﻬﺟو ،ﺶﻘﻓﻮﻣ )

،بﻮﺒﺤﻣﻮﺑا 89

: 11 - 28 .(

(5)

۵

ﯽﻣ ﯽﻤﻧ ﻞﮑﺷ ،ﺖﺳا ﻪﺘﺴﯾز نآ رد ﻪﮐ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا تﻼﻣﺎﻌﺗ زا جرﺎﺧ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺖﯿﻨﻫذ و ﺖﯿﺼﺨﺷ ﻢﯿﻧاد دﺎﻌﺑا ﺖﯿﻣﺎﻤﺗ و دﺮﯿﮔ

ﯽﻣ ﺞﻀﻧ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور و ثداﻮﺣ ﻦﺘﻣ و ﻦﻄﺑ رد وا ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺪﺑﺎﯾ

. ﺖﻟود ﺖﯿﺼﺨﺷ نﻮﭼ ،ﻞﯿﻟد ﻦﯾا ﻪﺑ ﺑآ

هرود هﮋﯾو ﻪﺑ يدﺎ

ﯽﻧاﻮﺟ و ﯽﻧاﻮﺟﻮﻧ ،ﯽﮐدﻮﮐ ﻢﯿﻠﻗا هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺮﻫ زا ﺶﯿﺑ ،ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﮑﺷ ﯽﺘﻨﺳ ﺖﻓﺎﺑ و ﯽﯾﺎﺘﺳور ﻢﯿﻠﻗا رد شا

ﻪﺑ ،ﺮﮕﯾد ياﺮﮔ

ﻪﻘﻄﻨﻣ و ﯽﻣﻮﺑ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﯽﯾﻮﮔاو ﺖﺳا ﻪﺘﺷﺎﻤﮔ ﺖﻤﻫ يا

. ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ بﺎﺑ ﻦﯾا رد ،هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﯽﻣ ﻦﺨﺳ يا

ﻪﮑﻧآ زا ﺶﯿﺑ ﯽﯾﻮﮔ ﻪﮐ ﺪﯾﻮﮔ

بﺎﺨﺘﻧا دﻮﺧ ﻦﯿﻨﭼ ﺮﮔ

هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ،ﺪﺷﺎﺑ يدﺮﮑﯾور هرﺎﭼ ﻪﮐ ﺖﺳا يا

دراﺪﻧ ﺶﯾﻮﺧ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﺑ ﻢﮐﺎﺣ ﻂﺑاور سﺎﮑﻌﻧا ﺰﺟ يا .

» ﺮﻨﻫ

ﻪﻈﺤﻟ و تارذ زا هﺪﻣآ ﻢﻫاﺮﻓ ﺖﺳا ﯽﻧﻮﺠﻌﻣ ،ﺪﻨﻣﺮﻨﻫ تﺎﯿﺣ و ﯽﮔﺪﻧز و ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺎﺑ ﻪﻄﺑارو و ﺮﯿﺴﻣ رد دﻮﺧ ﯽﮔﺪﻧز يﺎﻫ

. ﯽﺗرﺎﺒﻋ ﻪﺑ

هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا دﻮﺟﻮﻣ ﺪﻨﻣﺮﻨﻫ ،ﺮﮕﯾد ﯽﻣ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﮐ ﺖﺳا يا

ﺪﻨﮐ . دراد يﻮﺳ ود وا ندﻮﺑ .

زا نﺎﻬﮔﺎﻧ ﻪﮐ ﺖﺴﯿﻧ هﺪﻨﻨﮐ بﺎﺨﺘﻧا ًﺎﻓﺮﺻ

نﺎﺘﺳاد ﻞﺜﻣ يﺰﯿﭼ و ﺪﻬﺠﺑ نوﺮﯿﺑ ﯽﺧارﻮﺳ ﺪﻨﮐ بﺎﺨﺘﻧا ار نﺎﮐدﻮﮐ ﯽﺴﯾﻮﻧ

. ﺶﻨﮐ رد ،دﻮﺧ ﯽﮔﺪﻧز ﺮﯿﺳ رد ﺮﺘﺸﯿﺑ وا -

ﺶﻨﮐاو ،ﺎﻫ

ﻪﺑﺮﺠﺗ رد ،ﺎﻫدرﻮﺧﺮﺑ رد شزﻮﻣآ رد ،ﺎﻫ

ﺞﻧر ،ﺎﻫ ﯽﮕﺘﺴﺑاو ،ﺎﻫ ﻖﺸﻋ ،ﺎﻫ

ﻪﻄﺑار و ﺎﻫ ﺎﮐ ﻦﯾا ياﺮﺑ ،ﺎﻫ

ﯽﻣ بﺎﺨﺘﻧا ر ﯽﻣ هﺪﯾﺰﮔﺮﺑ ،دﻮﺷ

دﻮﺷ .

ﯽﻣ بﺎﺨﺘﻧا ﺪﻨﮐ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﮐ دﻮﺷ

. ﯽﻣ هﺪﯾﺰﮔﺮﺑ ﺪﻨﯾﺰﮔﺮﺑ ﻪﮐ دﻮﺷ

. ﻢﮑﺤﻣ ياراد وا دﻮﺟو ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺠﯾرﺪﺗ ﯽﻧﺎﮔﺪﻧز ﺎﺑ ﺎﻫﺪﻧﻮﯿﭘ ﻦﯾﺮﺗ

ﯽﻣ ﺲﮐ ﻪﻤﻫ ﺮﺑ درﺬﮔ

. دﻮﺷ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﺘﯿﻔﯿﮐ ﻪﺑ ﻞﯾﺪﺒﺗ قﺎﻔﺗا ﺮﺳ زا ﺮﮔا ،وا ﺎﻣا .

ﯽﺠﯾرﺪﺗ كﻮﻠﺳ و ﺮﯿﺳ زا ﯽﺷﺎﻧ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﻦﯾا

ﻤﮐ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﺖﺳوا ﺖﯿ .

ﯽﻤﻧ ﻞﻤﻋ ﻪﺘﺑ يﺎﭘ زا ﺪﻨﻣﺮﻨﻫ ﺪﯾآ

. ﺦﯾرﺎﺗ و ﻪﻌﻣﺎﺟ ﯽﻧﺎﮔﺪﻧز ﺪﻨﯾآﺮﺑ هﺎﮔ و ﺶﯾﻮﺧ ﯽﻧﺎﮔﺪﻧز ﺪﻨﯾآﺮﺑ ﺪﻨﻣﺮﻨﻫ

ﺖﺳا ﺶﯾﻮﺧ «

) ،يدﺎﺑآ ﺖﻟود 1383

ﻒﻟا : 7 .(

يرﺎﺘﺷﻮﻧ ﺮﯿﺳ

دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا ﺎﺑ

رﺎﺸﺘﻧا نﺎﺘﺳاد هﺎﺗﻮﮐ

» لﻮﻣ

« رد لﺎﺳ 1336

ًﺎﻤﺳر ﻪﺑ ﻪﺻﺮﻋ نﺎﺘﺳاد ﯽﺴﯾﻮﻧ ﺖﺷاﺬﮔ ﺎﭘ .

رد رﺎﺛآ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ

دﻮﺧ ﺖﺤﺗ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﯾاﺪﻫ و ﮏﺑﻮﭼ

،دﻮﺑ ﺎﺗ ﻪﮑﻨﯾا رد ﮥﻋﻮﻤﺠﻣ

» يﺮﺋاز ﺮﯾز نارﺎﺑ « ﺞﯾرﺪﺘﺑ ﮏﺒﺳ صﺎﺧ دﻮﺧ ار ﺖﻓﺎﯾ رد و

» ﻪﯾﺎﺴﻤﻫ ﺎﻫ « نآ ار ﺖﯿﺒﺜﺗ دﺮﮐ . نآ زا ﺪﻤﺣا نﺎﻣز دﻮﻤﺤﻣ

هراﻮﻤﻫ يﻮﺴﺑ ةﮋﯾو ﮏﺒﺳ دﻮﺧ

رد ﯽﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ رد

ﺖﮐﺮﺣ دﻮﺑ و زا ﻦﯾا

ﻦﯾﺮﺧآ ﺮﻈﻨﻣ

،شرﺎﺛآ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ رﺎﺛآ وا ار ﻞﯿﮑﺸﺗ

،ﺪﻫﺪﯿﻣ ﯽﺘﺣ رد نﺎﻣر

» ﺖﺧرد ﺮﯿﺠﻧا ﺪﺑﺎﻌﻣ « ﯽﺗﻻﻮﺤﺗ رد نﺎﺑز دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻫﺎﺷ

ﻢﯿﺘﺴﻫ ﻪﮐ تﺎﻣﺪﻘﻣ نآ رد نﺎﻣر ﻪﺳ يﺪﻠﺟ

» راﺪﻣ ﻪﺟرد ﺮﻔﺻ «

ﻢﻫاﺮﻓ هﺪﺷ دﻮﺑ .

مﺎﻧ ﺎﺑ ،دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا نﺎﻣر ﻦﯿﻟوا

» ﻪﯾﺎﺴﻤﻫ ﺎﻫ « لﺎﺳ رد 1345 ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ لﺎﺒﻘﺘﺳا درﻮﻣ رﺎﯿﺴﺑ و ﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ .

لﺎﺳ رد

1360 نﺎﻣر يو مﺎﻧ ﻪﺑ ار دﻮﺧ مود

» ﺮﻬﺷ ﮏﯾ نﺎﺘﺳاد «

دﺮﮐ پﺎﭼ .

لﺎﺳ رد 1361 مﺎﻧ ﺎﺑ وا مﻮﺳ نﺎﻣر

» ﻪﺘﺧﻮﺳ ﻦﯿﻣز «

ﻦﯿﻟوا ﻪﮐ

لﺎﺳ رد ﺲﭙﺳ ﺪﯿﺳر پﺎﭼ ﻪﺑ ،دﻮﺑ ناﺮﯾا رد سﺪﻘﻣ عﺎﻓد و ﮓﻨﺟ تﺎﯿﺑدا نﺎﻣر 1370

» ﻪﺟرد ﺮﻔﺻ راﺪﻣ «

) ﺪﻠﺟ ود رد (

رد و

لﺎﺳ 1378

» ﺪﺑﺎﻌﻣ ﺮﯿﺠﻧا ﺖﺧرد «

رد ار ) 2 ﺪﻠﺟ ( دﺮﮐ ﺮﺸﺘﻨﻣ .

وﻼﻋ ﻪﺑ ار دﻮﺧ دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا ،نآ رد ﻪﮐ ﺮﮕﯾد ﯽﻧﺎﻣر ،ﻦﯾا ﺮﺑ ه

مﺎﻧ ﺎﺑ دﻮﻟآﺰﻨﻃ هﻮﯿﺷ ﻪﺑ ﺖﺳا هدﺮﮐ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻢﺟﺮﺘﻣ ناﻮﻨﻋ

» هﺪﻧز مدآ « لﺎﺳ رد 1376 ﺪﯿﺳر پﺎﭼ ﻪﺑ .

بﺎﺘﮐ ﻪﺘﺒﻟا

» ﻪﺒﯾﺮﻏ و ﺎﻫ

ﯽﻣﻮﺑ كﺮﺴﭘ «

لﺎﺳ رد 1370 ﻢﻠﯿﻓ ﺰﯿﻧ و ﺖﻓﺎﯾ ﺮﺸﻧ دﻮﺑ نﺎﺘﺳاد ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﻪﮐ ﻪﻣﺎﻧ

مﺎﻧ ﺎﺑ ﯽﯾﺎﻫ يﺎﻫ

» ﯿﻣ ﯽﮐﺎﺧ ناﺪ

« ،

» ﺮﺴﭘ

ﻻاو « و

» راﺪﯾد « ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻣ رﺎﮔدﺎﯾ ﻪﺑ يو زا .

ﺖﻟود دﻮﻤﺤﻣ لﺎﺳ زا يدﺎﺑآ

1337 مﺎﻧ ﻪﺑ ﺶﻧﺎﺘﺳاد ﻦﯿﺘﺸﺨﻧ ،ﺖﺧادﺮﭘ نﺎﺘﺳاد ﺪﻨﭼ ﻦﺘﺷﻮﻧ ﻪﺑ ،

» ﺐﺷ ﻪﺗ « لﺎﺳ رد 1341

ﻪﻠﺠﻣ رد ﺪﺷ پﺎﭼ ناﺮﻬﺗ رد ﺎﺘﯿﻫﺎﻧآ ي .

لﺎﺳ زا و داد ﻪﻣادا رﺎﮑﺘﺸﭘ ﺎﺑ ار ﻦﺘﺷﻮﻧ رﺎﮐ ؛ﺲﭘ نآ زا 1347

ﺘﺳاد تﺎﯾﺮﺸﻧ رد ﺶﯾﺎﻬﻧﺎ

ﺪﯿﺳر پﺎﭼ ﻪﺑ بﺎﺘﮐ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﯽﺑدا .

زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ يو رﺎﺛآ :

» ﺐﺷ ﻪﺗ ) نﺎﺘﺳاد ( نﺎﺤﺒﺳ ﺎﺑﺎﺑ ﻪﻨﺳوآ ؛ )

نﺎﺘﺳاد ( وﺮﯿﺒﺷ ﺎﺑ ؛ )

نﺎﺘﺳاد ( ؛

هراوﺎﮔ نﺎﺑ ) نﺎﺘﺳاد ( ﻞﯿﻘﻋ ﻞﯿﻘﻋ ؛ )

نﺎﺘﺳاد ( لﺰﮔ ﻦﻣ ﺖﺨﺑ يﻮﻫآ ؛ )

نﺎﺘﺳاد ( دﺮﻣ و نﺎﻤﯿﻠﺳ تﺮﺠﻫ ؛ )

نﺎﺘﺳاد ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ (

ﻪﯾﻻ ؛ يﺎﻫ

ﯽﻧﺎﺑﺎﯿﺑ ) ﻋﻮﻤﺠﻣ نﺎﺘﺳاد ﻪ ( ﺪﻨﻣﺮﻨﻫ ﺶﻨﯾﺰﮔ و يﺰﯾﺮﮔﺎﻧ ؛ )

ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ (

ﯽﻧﻮﻨﮐ تﺎﯿﺑدا و ﺮﻨﻫ ﯽﻠﮐ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ؛ )

ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ (

ﺎﻣ ؛

ﻢﯿﺘﺴﻫ ﯽﻣدﺮﻣ ﺰﯿﻧ )

ﻮﮔ و ﺖﻔﮔ (

چﻮﻠﺑ راﺪﯾد ؛ )

ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ( سﻮﻨﻘﻗ ؛ )

ﻪﻣﺎﻨﺸﯾﺎﻤﻧ (

ﺎﻨﮕﻨﺗ ؛ ) ﺶﯾﺎﻤﻧ ﻪﻣﺎﻧ ( ﺞﻨﭙﺳ ﻪﻣﺎﻧرﺎﮐ ؛ )

ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ

ﺶﯾﺎﻤﻧ و نﺎﺘﺳاد ﻪﻣﺎﻧ

( زور ؛ﺪﻠﺟ ود تﻻﺎﻘﻣ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ؛ هدرﻮﺨﻟﺎﺳ دﺮﻣ هﺪﺷ يﺮﭙﺳ رﺎﮔ

) نﺎﻣر ( رﺪﯿﻠﮐ ؛ ) نﺎﻣر ( چﻮﻠﺳ ﯽﻟﺎﺧ يﺎﺟ ؛

) نﺎﻣر ( « ) ،ﯽﻨﯾﺪﺑﺎﻋ 1368

، 2 : 54 ،ﺶﯾﺪﻧا لﺎﺤﻣ هﺮﻄﻗ ،يدﺎﺑآ ﺖﻟود ؛ 1385

: 367 ﺖﻟود ؛ ،كﻮﻠﺳ ،يدﺎﺑآ 1388

: 213 .(

هرود ي ﻞﻣﺎﮐ رﺪﯿﻠﮐ ﺎﺑ ) 10 ﺪﻠﺟ ( ﺲﭘ بﻼﻘﻧا زا ﻦﻤﻬﺑ

هﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﺖﺳا

. ﻦﯾا نﺎﻣر ﻢﯿﻈﻋ ور زا ﯽﯾﺎﻫداﺪﯾ ﻦﺨﺳ

ﯽﻣ ﺪﯾﻮﮔ

ﻪﮐ ﻂﯿﺤﻣ رد يﺎﻫ يﺮﯾﺎﺸﻋ ﯽﯾﺎﺘﺳور و نﺎﺳاﺮﺧ

ﯽﻣ ﻪﺑ و درﺬﮔ هﺪﻤﻋ رﻮﻃ

ﯽﻧﺎﻣر ، ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﺳﺎﻤﺣ ـ

ﺖﺳا . صﺎﺨﺷا نآ ﻪﺘﺳﺎﺧﺮﺑ

ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ زا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا

ﯽﺳﺎﻤﺣ و نآ ﺮﺑ و ﺪﻨﺘﺴﻫ

ﯽﻣ ﺮﺛا ﺰﯿﻧ ﻂﺧ و ﺪﻧراﺬﮔ

ﯽﻠﮐ

،نﺎﺘﺳاد هزرﺎﺒﻣ يا ﯽﻧﺎﻘﻫد هﺮﯿﺸﻋ ـ يا ﺖﺳا رد و

ﺖﯾﺎﻬﻧ ﺖﯿﻤﮐﺎﺣ ﺪﺿ ﺮﺑ ﯽﻫﺎﺸﻤﺘﺳ

. ﺖﻟود يدﺎﺑآ ﻦﯾا ﻪﻨﯿﻣز ي يﺮﮑﻓ ﺶﯿﭘ ار نﺎﺘﺳاد رد ﺰﯿﻧ رﺪﯿﻠﮐ زا يﺎﻫ

هراوﺎﮔ نﺎﺑ ﻪﻨﺳوا ،

نﺎﺤﺒﺳﺎﺑﺎﺑ ﻪﯾﻻ ،

يﺎﻫ ﯽﻧﺎﺑﺎﯿﺑ و . ..

نﺎﺸﻧ هداد ﺖﺳا . نﺎﻣر يﺎﺟ ﯽﻟﺎﺧ چﻮﻠﺳ ) 1356 ( نﺎﺘﺳاد ﺰﯿﻧ ﺖﯿﻣوﺮﺤﻣ و ﺮﻘﻓ

مدﺮﻣ ﺖﺳا و

(6)

۶

رد يﺮﯿﮔ يﺎﻫ نﺎﯿﯾﺎﺘﺳور تﻼﯾا و

قﺮﺷ ناﺮﯾا ﯽﻣ بﺎﺗزﺎﺑ ار يﺎﻫﺮﯾﻮﺼﺗ و ﺪﻫد

ﯽﻘﯿﻘﺣ ﯽﮔﺪﻧز زا ﻦﯾا

مدﺮﻣ ﻪﺑ ار ﺖﺳد ﯽﻣ ﺪﻫد .

ﻦﯾﺮﺧآ نﺎﻣر حﺮﻄﻣ ﻞﺑﺎﻗ و يﺎﻨﺘﻋا ﺖﻟود يدﺎﺑآ ،

"

يﺮﭙﺳ رﺎﮔزور هﺪﺷ

مدﺮﻣ هدرﻮﺨﻟﺎﺳ

"

، نﺎﻨﭽﻤﻫ ﺖﯾاور ﺖﯿﻣوﺮﺤﻣ ﺮﮔ ﺮﻘﻓ و ﺎﻫ

ﯽﻣﻮﻤﻋ ﺖﺳا ﺎﺘﺳاد و ن ﻪﮐ نﺎﺑز زا نﻮﻣﺎﺳ يوار ود ـ رﺎﮔدﺎﯾ و ﮏﯾ زا

هداﻮﻧﺎﺧ ﻞﻘﻧ ـ ﯽﻣ ﺖﯾﺎﮑﺣ ،دﻮﺷ يﺎﻫاﺮﺟﺎﻣ ﺮﮔ

ﯽﺨﻠﺗ ﺖﺳا

ﻪﮐ مدﺮﻣ ﺮﺳ ﺮﺑ ﯽﯾﺎﺘﺳور

لﺎﺳ زا راوﺰﺒﺳ رد 1301

هرود ﺎﺗ ي ﺲﭘ رﻮﯾﺮﻬﺷ زا 1320

ﻪﺘﻓر ﺖﺳا ) ،ﯽﯾاﺮﺳ ﻪﻌﻣﻮﺻ يداﺮﻣ 1392

(.

يرﺎﺘﺷﻮﻧ ﮏﺒﺳ

هژاو

،ﮏﺒﺳ رﺪﺼﻣ ﯽﺛﻼﺛ دﺮﺠﻣ ﯽﺑﺮﻋ

؛ﺖﺳا ﻪﺑ ﯽﻨﻌﻣ

،ﻦﺘﺧاﺪﮔ ﻦﺘﺨﯾر

ﺐﻟﺎﻗ و يﺮﯿﮔ ندﺮﮐ رز و هﺮﻘﻧ و ﻪﮑﯿﺒﺳ ﻪﺑ ﯽﻨﻌﻣ

هرﺎﭘ رز و هﺮﻘﻧ ﻪﺘﺧاﺪﮔ و لﺎﻗ يﺮﯿﮕﺑ ﻖﺘﺸﻣ ،ﺪﺷ زا

ﻦﯾا هژاو ﺖﺳا ) نﺎﺴﻟ بﺮﻌﻟا ﻞﯾذ:

» ﮏﺒﺳ

« ( زا ﻪﺘﺷﺬﮔ نﻮﻨﮐﺎﺗ ﻒﯾرﺎﻌﺗ يدﺎﯾز

ياﺮﺑ ﻦﯾا هژاو هﺪﺷ ﺖﺳا . ﻦﻬﮐ ﻦﯾﺮﺗ تارﺎﺷا ار ﯽﻣ ناﻮﺗ رد رﺎﺛآ نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ نﺎﻧﻮﯾ

نﺎﺘﺳﺎﺑ ) ﻮﻄﺳرا و نﻮﻃﻼﻓا (

ﺖﻓﺎﯾ . رﻮﻃ ﻪﺑ

ﯽﻣ ،ﻪﺻﻼﺧ دﺮﮐ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﻦﯿﻨﭼ ار ﮏﺒﺳ ناﻮﺗ

:»

ﯽﻣ ار ﻪﭽﻧآ ﺮﻋﺎﺷ ﺎﯾ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻪﮐ ﯽﺻﺎﺧ هﻮﯿﺷ ﯽﻣ نﺎﯿﺑ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﺪﯾﻮﮔ

ﺪﻨﮐ «

) ،ﯽﻗدﺎﺻﺮﯿﻣ 1376

: 47 .(

ﯽﻣ ﮏﺒﺳ هرﺎﺑرد بﻮﮐ ﻦﯾرز ﻦﯿﺴﺤﻟاﺪﺒﻋ ﺪﯾﻮﮔ

:

» ،هﺪﻨﯾﻮﮔ ﺮﻫ دﺰﻧ رد صﺎﺧ هﻮﯿﺷ زا ﺖﺴﺗرﺎﺒﻋ ﮏﺒﺳ

ﯿﺒﻌﺗ ﻪﻧﺎﻗدﺎﺻ ﺮ وا جاﺰﻣ و ﺮﮑﻓ زﺮﻃ زا ﺖﺴﯾا

« ) ،بﻮﮐ ﻦﯾرز 1372

: 175 .(

رد نﺎﺘﺳاد يﺎﻫ دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا ﺎﺑ

يﺮﺜﻧ ﻪﺟاﻮﻣ ﻢﯿﺘﺴﻫ ﻪﮐ ﺎﺑ دﻮﺧ ﮥﻐﺒﺻ ﮥﺠﻬﻟ بﻮﻨﺟ ناﺮﯾا ار دراد . هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ وا يا

دﻮﺑ ﻪﮐ

،تادﺮﻔﻣ

،تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ

،تﺎﺣﻼﻄﺻا ﺎﻬﻠﺜﻣ

و ﺖﯿﻓﺮﻇ يﺎﻫ ﯽﻧﺎﺑز نﺎﺑز ﯽﺳرﺎﻓ ﯽﺑﻮﺨﺑ ار ﯽﻣ

ﺖﺧﺎﻨﺷ و زا نآ هﺮﻬﺑ ﯽﻣ دﺮﺑ . زا ﯽﯾﻮﺳ

دﻮﻤﺤﻣ ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﺖﯿﻓﺮﻇ يﺎﻫ

،دﻮﺧ يﺎﻬﻧﺎﺘﺳاد ﯽﺑﻮﺨﺑ

زا تﺎﻧﺎﮑﻣا ﯽﻏﻼﺑ ﺰﯿﻧ هدﺎﻔﺘﺳا هدﺮﮐ ﺖﺳا و ﻦﯾا دﺮﺑرﺎﮐ ﺮﺘﺸﯿﺑ رد

تﺎﻔﯿﺻﻮﺗ ﺮﺜﻧ و

ﮥﻧاﺮﻋﺎﺷ وا ﻢﺸﭽﺑ ﯽﻣ درﻮﺧ ) ،زوﺮﯿﭘ 1389 : 169 .(

زﺮﻃ درﻮﺧﺮﺑ ﮏﯾ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺎﺑ

،ﻞﺋﺎﺴﻣ ةوﻼﻌﺑ ﻂﯾاﺮﺷ ﯽﻤﯿﻠﻗا و عﻮﻧ ﯽﮔﺪﻧز وا رد رﺎﻨﮐ ﻢﺘﯾر ﯽﻨﺤﻟ و ﻪﮐ

،دراد ﻪﺑ ةﺪﻧروآدﻮﺟو

ﮏﺒﺳ وا ﺖﺳا . تاﺮﮑﻔﺗ و ﯽﺘﺣ ﻂﯾاﺮﺷ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ نﺎﻣز

ﺰﯿﻧ رد ﻦﯿﯿﻌﺗ ﮏﺒﺳ وا ﻞﯿﺧد ﺖﺳا . ﯽﻫﺎﮔ تﺎﻗوا ﺎﺑ ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺎﻫ

و ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﺖﯿﺼﺨﺷ نآ ﺎﻫ

و يﺎﻀﻓ ﮏﯾ نﺎﺘﺳاد ﺎﻨﺷآ

،ﻢﯿﺘﺴﻫ ﺎﺑ لﺎﺤﻨﯾا ﺎﻫرﺎﺑ نآ نﺎﺘﺳاد ار ﯽﻣ ﻢﯿﻧاﻮﺧ و ﺶﻠﯿﻟد ﺪﯾﺎﺷ تﺬﻟ

ندﺮﺑ زا ﮏﺒﺳ نآ ﺖﺳﺮﺛا . ﺮﻫ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ يا ﻪﺑ دﺪﻣ شﻼﺗ ﺮﻤﺘﺴﻣ و ﺖﯿﻗﻼﺧ ﯽﻣ دﻮﺧ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ةﻮﯿﺷ نﺎﯿﺑ ﯽﺻﺎﺧ ﺖﺳد اﺪﯿﭘ ﺪﻨﮐ .

ﻪﺒﻨﺟ ﯽﺧﺮﺑ ﺢﯿﺿﻮﺗ ﻪﺑ ﺎﺠﻨﯾا رد ﯽﻣ دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا ﯽﮑﺒﺳ يﺎﻫ

ﻢﯾزادﺮﭘ . ﻪﻧﻮﮕﻧﺎﻤﻫ ﻪﮐ

ﯽﻣ ﻢﯿﻧاد ﮥﻠﻤﺟ ﻪﺘﺴﺑاو رد ﺖﻘﯿﻘﺣ

ﯽﺋﺰﺟ زا ﮥﻠﻤﺟ ﻪﺘﺴﻫ ﺖﺳا ﻪﮐ شﺮﺘﺴﮔ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ

. ﯽﻣ ناﻮﺗ ﻪﻠﻤﺟ يﺎﻫ ﻪﺘﺴﺑاو ار ترﻮﺼﺑ رﺪﺼﻣ ﺎﯾ ﺖﻔﺻ ﻞﯾوﺄﺗ دﺮﮐ ﻪﮐ رد

ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻞﯾوﺄﺗ

،رﺪﺼﻣ ﮥﻠﻤﺟ يﺎﻬﺸﻘﻧ ﻪﺘﺴﺑاو يرﻮﺘﺳد

ﯽﺗوﺎﻔﺘﻣ ﯽﻣ دﺮﯾﺬﭘ . رد رﺎﺛآ

،دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا نﺎﯿﺑ

ﻪﻠﻤﺟ وﺮﯿﭘ يﺎﻫ دﺪﻌﺘﻣ

و

ﻢﻫرد

،هﺪﯿﻨﺗ رد ﻊﻗاو ﻒﯿﺻﻮﺗ ﮥﻠﻤﺟ ﻪﯾﺎﭘ ﺖﺳا ﻪﮐ ﻦﻤﺿ شراﺰﮔ ﺪﯾﺪﭘ ﺖﺳا هﺪﻣآ .

رد ﻊﻗاو يﺮﯿﮔرﺎﮑﺑ تﻼﻤﺟ

هدﺮﺘﺴﮔ ﺎﺑ

يﺎﻫوﺮﯿﭘ دﺪﻌﺘﻣ

و هﺎﮔ فﻮﻄﻌﻣ رد بﺎﻨﻃا ،ﻦﺨﺳ دﺎﺠﯾا

ﺪﻨﮑﯿﻣ . ﻦﯿﻨﭼ يدﺮﺑرﺎﮐ رد

رﺎﺛآ دﻮﻤﺤﻣ ﺖﺳرﺎﯿﺴﺑ .

،هوﻼﻌﺑ ﺎﻫراﺮﮑﺗ زا

دﺎﺠﯾا ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﺤﻟ

و ﯽﻘﯿﺳﻮﻣ ﺖﺴﻣﻼﮐ ) . نﺎﻤﻫ (

» راﻮﺳرﻮﺗﻮﻣ ﻪﮐ

ﻦﻬﭘ دﻮﺑ و ﺪﻨﻠﺑ دﻮﺑ و سﺎﺒﻟ مﺮﮔ هﺪﯿﺷﻮﭘ

،دﻮﺑ رﺎﻨﮐ لادﻮﮔ ﻪﮐ ﺪﯿﺳر رﻮﺗﻮﻣ دز ار ور ﮏﺟ و ﺖﻓر ﻪﺑ فﺮﻃ

ﺎﻬﻗﺎﺗا « ) ،دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا 1382

- 2 : 15 .(

رد ﮥﻧﻮﻤﻧ دﺎﯾ هﺪﺷ ﻪﻠﻤﺟ يﺎﻫ

» ﻦﻬﭘ دﻮﺑ

« و

» ﺪﻨﻠﺑ دﻮﺑ « و

» سﺎﺒﻟ مﺮﮔ هﺪﯿﺷﻮﭘ دﻮﺑ « ياﺮﺑ ﮥﻠﻤﺟ

»

،راﻮﺳرﻮﺗﻮﻣ رﻮﺗﻮﻣ

ار دز

ور ﮏﺟ « ﻪﯾﺎﭙﻤﻫ و شا

» ﺖﻓر ﻪﺑ فﺮﻃ ﺎﻬﻗﺎﺗا

« ﮥﻠﻤﺟ ﻪﺘﺴﺑاو ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﮐ ﻪﺑ ﻢﻫ فﻮﻄﻌﻣ هﺪﺷ

،ﺪﻧا هوﻼﻌﺑ ﮥﻠﻤﺟ ﮥﯾﺎﭘ لوا هرﺎﺑود ﺎﺑ

ﮥﻠﻤﺟ

» رﺎﻨﮐ لادﻮﮔ ﻪﮐ ﺪﯿﺳر

« شﺮﺘﺴﮔ ، ﻪﺘﻓﺎﯾ

و هﺪﯿﻨﺗ نﺪﺷ ﻪﺘﺴﻫ ﺎﻫ و ﻪﺘﺴﺑاو

،ﺎﻫ ﻦﺨﺳ ار ﻪﺑ بﺎﻨﻃا هﺪﻧﺎﺸﮐ ﺖﺳا ) ،زوﺮﯿﭘ

1389 : 173 (.

راﺮﮑﺗ

،ﻪﯾﺎﭙﻤﻫ ﯽﻨﻌﯾ راﺮﮑﺗ ﯽﺗﻼﻤﺟ ﻪﮐ ﺎﺑ ﻢﻫ زا ﺮﻈﻧ ﯽﻧﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ياراد

ﯽﺷزرا نﺎﺴﮑﯾ ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﻦﯾا ﯽﮔﮋﯾو ﺰﯿﻧ رد نﺎﺑز ﻦﯾا

هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺎﺑ ﺪﻣﺎﺴﺑ ﯽﯾﻻﺎﺑ ﻢﺸﭽﺑ درﻮﺨﯿﻣ . ﻦﯾا شور ﺪﯾﺪﭘ شراﺰﮔ ةﺪﻧروآ و

ﻒﯿﺻﻮﺗ هدﺮﮐ ﺖﺳا ﺎﺗ رد ﺖﯾاور ﻦﺷور و ﺢﺿاو ﭻﯿﻫ

ﯽﻠﻠﺧ دﺎﺠﯾا دﻮﺸﻧ . ﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﮑﻨﯾا رد نﺎﺘﺳاد ﯽﺴﯾﻮﻧ نرﺪﻣ

،ﺮﺻﺎﻌﻣ دﻮﺟو فﻮﻄﻌﻣ ﺎﻫ يﺎﺠﺑ يﺮﮕﻨﺷور رد

ﻦﺘﻣ دﺎﺠﯾا ﯽﻣ مﺎﻬﺑا -

ﺪﻨﮐ و شراﺰﮔ ﯽﻫد ار ﺎﺑ ﻊﻧﺎﻣ وﺮﺑور ﯽﻣ

،ﺪﻨﮐ دﻮﻤﺤﻣ ﯽﻣ ﺖﺴﻧاﻮﺗ هدﺎﻔﺘﺳا يﺎﺠﺑ زا

)و ( ﺖﻬﺟ ﻒﻄﻋ ﻒﯿﺻﻮﺗ

و

،شراﺰﮔ ﺎﺑ ﻦﯿﻤﻫ

دﺮﮕﺷ و ﺎﺑ ﮓﻧﺮﻤﮐ ﺮﺗ ندﺮﮐ مﺎﺠﺴﻧا ﯽﻧورد ﯽﺗﻼﻤﺟ ﻪﺑ ﻪﮐ نآ ﺪﯿﮐﺄﺗ

،دراد ﺖﯾاور ار يﻮﺴﺑ ﺪﯿﻟﻮﺗ تﺎﻧﺎﮑﻣا ﯽﻧﺎﺑز و ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ ﺮﮕﯾد

قﻮﺳ ﺪﻫد .

» داﺮﻤﯿﻠﻋ ةﺮﺠﻨﭘ ﻪﻧﺎﺧرﻮﺗﻮﻣ ار

هدﻮﺸﮔ دﻮﺑ و ندﺮﮔ هﺪﯿﺸﮐ دﻮﺑ و ﺮﯾز ،ﮓﺳ ﻒﻘﺳ

ناﻮﯾا ﻻﺎﺑ هزﻮﭘ ﻪﺘﻓﺮﮔ دﻮﺑ و هزوز هﺪﯿﺸﮐ

دﻮﺑ و زور يﺪﺑ دﻮﺑ « ) ،دﻮﻤﺤﻣ 1384 - 1 - ج 1:203 .(

(7)

٧

دﻮﻤﺤﻣ زا ﯽﻧﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺖﺳا

ﻪﮐ رﺎﺛآ شﺮﯿﺧا ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ يﺎﻫرﺎﮐ ﻪﯿﻟوا شا ﯽﮕﺘﺨﭘ و يﺮﺘﺸﯿﺑ ﻞﻣﺎﮑﺗ دراد

. ﯽﮑﯾ زا

يﺎﻬﯿﮔﮋﯾو ﯽﻧﺎﺑز

دﻮﻤﺤﻣ ﻪﮐ

ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﺮﯿﺳ ﯽﻟوﺰﻧ ار ﯽﻃ هدﺮﮐ راﺮﮑﺗ ،ﺖﺳا رد

ﻞﻌﻓ ﺎﻫ و هﺎﮔ ﺮﮕﯾد ياﺰﺟا ﻪﻠﻤﺟ

،ﺖﺳا ﺎﺗ ﯽﯾﺎﺟ ﻪﮐ رد

» ﻪﺟرد ﺮﻔﺻ راﺪﻣ «

ﻦﯾا ﺮﻣا ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑ اﺮﯾز ؛ﺪﺳﺮﯿﻣ

رد ﻦﯾا ﺮﺛا و

» ﺖﺧرد ﺮﯿﺠﻧا ﺪﺑﺎﻌﻣ « زا ﺖﻟﺎﺧد يو ار رد ﻦﺘﻣ ﯽﻣ ﻪﺘﺳﺎﮐ دﻮﺷ

و يﺮﮕﺷراﺰﮔ يﺎﺟ

دﻮﺧ ار ﻪﺑ يﺎﻫدﺮﮕﺷ ﯽﻣ ﯽﻧﺎﺑز

دﻮﺷ :

» ﻻﺎﺣ نﺎﻤﺳآ نﺎﺑﺮﻬﻣ دﻮﺑ و ﻦﯿﻣز نﺎﺑﺮﻬﻣ دﻮﺑ و ﯽﺨﺳ دﻮﺑ و رورﺎﺑ دﻮﺑ « ) ،دﻮﻤﺤﻣ 1382 : 49 .(

» ﻪﺑﺎﺒﺳ شا ﻞﺜﻣ ﮏﯾ

،درد ﻞﺜﻣ ﮏﯾ ﺖﻤﻬﺗ و ﻞﺜﻣ ﺮﯿﺗ ﺖﺳا ﻪﺘﻓر ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻢﺒﻠﻗ ﻪﺑ ﻪﺒﻌﺷ ﻪﺳ «

) ،دﻮﻤﺤﻣ 1383 - 329:2 (

رد رﺎﺛآ دﻮﻤﺤﻣ ﻪﺑ ﻢﻤﺘﻣ ﯽﯾﺎﻫ ﺎﺑ ﺪﻣﺎﺴﺑ ﻻﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ ﯽﻣ ﻢﯿﻨﮐ ﻪﮐ نوﺪﺑ فﺮﺣ ﻪﻓﺎﺿا رﺎﮑﺑ ﻪﺘﻓر و ﺪﻧا ﺐﻠﻏا ﺎﺑ يﺎﻬﻠﻌﻓ

» ندﺮﮐﺮﭘ « و

» نﺪﺷﺮﭘ « هاﺮﻤﻫ ﺪﻨﺘﺴﻫ و رد يدراﻮﻣ كﺪﻧا ﺎﺑ يﺎﻬﻠﻌﻓ ﺮﮕﯾد . ﻦﯾا دﺮﺑرﺎﮐ ﺶﯿﭘ زا ﻦﯾا رد ﺮﺜﻧ ﻪﻘﺑﺎﺳ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺖﺳا .

ﻦﯿﻨﭼ ﯽﻓﺬﺣ هوﻼﻋ ﺮﺑ ﻪﮑﻨﯾا رد رﺎﺘﻔﮔ لواﺪﺗ و

هروﺎﺤﻣ خر ﯽﻣ ﺪﻫد و ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ زا ﺶﯾﻮﮔ مدﺮﻣ بﻮﻨﺟ

،ﺖﺳا ﻂﻘﻓ صﺎﺧ نﺎﺑز

دﻮﻤﺤﻣ ﺖﺳا و ﯽﮑﯾ زا ﻪﺼﺧﺎﺷ ﯽﯾﺎﻫ ﺖﺳا ﻪﮐ ﺎﺑ نآ ناﻮﺘﯿﻣ رﺎﺛآ دﻮﻤﺤﻣ ار زا نﺎﯿﻣ رﺎﺛآ زﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺖﺧﺎﻨﺷ

. ﻪﻧﻮﻤﻧ :

» ﺪﯿﺷر ﺖﺸﻣ ﺶﮔرﺰﺑ ار ﺮﭘ دﺮﮐ يﺎﭼ و ﺖﺨﯾر ﻮﺗ يﺮﺘﮐ « ) ،دﻮﻤﺤﻣ 1382 - 11:2 .(

» ﻪﻧﻮﮔ يﺎﻫ زوﺮﻬﺷ ﯽﺧﺮﺳ دﺰﯿﻣ - دﺮﺳ دﻮﺑ . رذﻮﻧ ﺖﺳد دﺮﮐ

ِﺐﯿﺟ ﻞﻐﺑ « ) ،دﻮﻤﺤﻣ 1384 ج ، 1 : 380 (

ﻞﻣاﻮﻋ يدﺪﻌﺘﻣ رد

دروﺎﺴﭘ و دروﺎﺸﯿﭘ ياﺰﺟا ﮏﯾ ﻪﻠﻤﺟ ﺖﻟﺎﺧد دراد ﻪﮐ ﯽﻣ ناﻮﺗ ﻪﺑ ﻦﯾا دراﻮﻣ هرﺎﺷا دﺮﮐ : ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻮﺤﻧ

ﺪﯿﮐﺄﺗ ،ﯽﺑﺮﻋ و

ﻪﯿﮑﺗ ﺮﺑ ﻪﻤﻠﮐ يا

،صﺎﺧ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ نﺎﺑز هروﺎﺤﻣ ﻖﺑﺎﻄﺗ ،رﺎﺘﻔﮔ ﺎﯾ مﻼﮐ

ﺮﺑ ﺖﯿﻌﻗاو و ﺎﯾ نوﺪﺑ ﻞﯿﻟد صﺎﺧ و

ًﺎﻓﺮﺻ ﺎﻨﺑ ﻪﺑ تدﺎﻋ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ . هﺪﯾﺪﻧﺎﻬﺟ ﺪﻘﺘﻌﻣ

ﺖﺳا ﻪﮐ ةﺮﯿﺠﻧز رﺎﺘﻔﮔ و رﻮﺤﻣ ﯽﻨﯿﺸﻨﻤﻫ ﮥﯾواز ،تﺎﻤﻠﮐ

ﺪﯾد و هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ شﺮﮕﻧ ار

نﺎﺸﻧ ﯽﻣ ﺪﻫد ﻪﮐ ﻦﯾا ﯽﻨﯿﺸﻨﻤﻫ راوﺮﯿﺠﻧز

ةﺪﻨﻨﯾﺮﻓآ ﻦﺤﻟ

و ﯽﻘﯿﺳﻮﻣ ﯽﻨﻫذ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ

ﺖﺳا ) ،هﺪﯾﺪﻧﺎﻬﺟ 1379

: 35 .(

رد ﺪﻤﺣا رﺎﺛآ دﻮﻤﺤﻣ

ﺐﻠﻏا ﻢﻤﺘﻣ يﺎﻫ يﺪﯿﻗ و نﺎﮑﻣ يﺎﻫﺪﯿﻗ ﺲﭘ

زا ﻞﻌﻓ و رد ﺮﺧآ ﻪﻠﻤﺟ راﺮﻗ ﯽﻣ ﺪﻧﺮﯿﮔ ﻪﮐ ﺮﻈﻨﺑ ﯽﻣ ﺪﺳر ﺪﻤﻌﺗ

هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ و ﺮﯿﺛﺄﺗ رﺎﺘﻔﮔ نﺎﺑز رد

نآ رﺎﯿﺴﺑ ﻞﯿﺧد ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﺘﺒﻟا ﻦﯾا دﺮﺑرﺎﮐ رد رﺎﺛآ ﮥﯿﻟوا دﻮﻤﺤﻣ رﺎﯿﺴﺑ ﺖﺳا ﻢﮐ و

رد ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻞﻘﻧ

لﻮﻗ يﺎﻫ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﻢﺸﭽﺑ ﯽﻣ درﻮﺧ . زا

» ﻪﯾﺎﺴﻤﻫ ﺎﻫ « ﻦﯾا ﺪﻌﺑ ﻪﺑ ﻪﺼﯿﺼﺧ

ﺎﺑ ﺪﻣﺎﺴﺑ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﯾﻻﺎﺑ ﯽﻣ

دﻮﺷ . ﺪﯾﺎﺑ روآدﺎﯾ ﺪﺷ ﻪﮐ

دﻮﻤﺤﻣ ﻪﺑ ﺪﻋاﻮﻗ ﯽﻨﯿﺸﻨﻤﻫ نﺎﺑز

هﺎﮔآ و ﺖﺳرادﺎﻓو و

رد ﺰﺟ ﻦﯾا

،دراﻮﻣ مﺪﻘﺗ و يﺮّﺧﺄﺗ ﻪﮐ ةﺪﻨﻨﮑﺷ رﺎﺠﻨﻫ

،ﺪﺷﺎﺑ رد شرﺎﺛآ هﺪﯾد

ﯽﻤﻧ دﻮﺷ . ﻪﻧﻮﻤﻧ :

» مﻮﺠﻫ ﻢﯾدﺮﺑ ﻪﺑ رد قﺎﺗا و ﻢﯿﺘﺨﯾر ﻮﺗ طﺎﯿﺣ و ﻢﯾﺪﯾود فﺮﻄﺑ ﻪﻧﺎﺧ « ) ،دﻮﻤﺤﻣ 1382 - 2 : 117 (

» ﻪﺳﺎﮐ ار مراﺬﮕﯿﻣ ﮥﺷﻮﮔ

،يداﺮﻔﻧا ﯽﻣ ﻢﻨﯿﺸﻧ ور ﺎﮑﺘﻣ « ) ،دﻮﻤﺤﻣ 1375 : 363 .(

هﺎﮔ دﻮﻤﺤﻣ ﺮﯾﺎﻤﺿ ﻪﺘﺳﻮﯿﭘ ار رد ﺶﻘﻧ لﻮﻌﻔﻣ رﺎﮑﺑ ﯽﻣ دﺮﺑ ﻪﮐ ﻦﯾا ﺮﻣا ﺮﺘﺸﯿﺑ رد ﺞﯾار رﺎﺘﻔﮔ ﺖﺳ

ﺎﺗ رد رﺎﺘﺷﻮﻧ . رد نﺎﺑز

ﺪﻤﺣا دﻮﻤﺤﻣ ﻦﯾا ﯽﮔﮋﯾو

،ﻢﻫ ﺮﺛﺄﺘﻣ زا ﻂﻠﺴﺗ نﺎﺑز رﺎﺘﻔﮔ ﺮﺑ ﯽﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﮏﺒﺳ ﺖﺳوا

. رد ﻦﻤﺿ ﺮﯾﺎﻤﺿ ﻪﺑ ﯽﻟﻮﻌﻔﻣ ﺎﻬﻠﻌﻓ

ﯽﻣ -

ﺪﻨﺒﺴﭼ و رد ﻪﮐ ﯽﺗرﻮﺻ ﻞﻌﻓ

،ﺪﺷﺎﺑ ﺐﮐﺮﻣ ﻞﺒﻗ

زا ﻦﯾﺮﺧآ ﺶﺨﺑ ﻞﻌﻓ راﺮﻗ ﯽﻣ ﺪﻧﺮﯿﮔ . ﻦﯾا رﺎﮐ ﺐﺟﻮﻣ ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ

،مﻼﮐ ﯽﻨﻌﯾ دﺎﺠﯾا

زﺎﺠﯾا رد ﻦﺨﺳ ﯽﻣ دﻮﺷ . ﻪﻧﻮﻤﻧ :

» ﺮﺴﻓا ﯽﻧاﻮﺟ ﻞﺜﻣ ﺪﻨﻔﺳﻮﮔ ﯽﻣ نﺎﻣدرﺎﻤﺷ و

نﺎﻤﻠﯾﻮﺤﺗ ﯽﻣ

دﺮﯿﮔ « ) دﻮﻤﺤﻣ 1378 : 555 .(

دﺮﺑرﺎﮐ ﻞﻌﻓ زا رﺪﺼﻣ

» ندﺮﮐ ﺎﻨﺑ

« : ﺎﻨﺑ ندﺮﮐ رد ﯽﻨﻌﻣ

» يرﺎﮐ مﺎﺠﻧا ﻪﺑ عوﺮﺷ «

و

» ﻦﺘﺷاد ﺪﺼﻗ «

رد رﺎﺛآ نﺎﺘﺳاد نﺎﺴﯾﻮﻧ

ﻞﺜﻣ ﺮﺻﺎﻌﻣ

،هداﺰﻟﺎﻤﺟ لآ

ﺪﻤﺣا و ماﺮﻬﺑ ﯽﻗدﺎﺻ ﺰﯿﻧ رﺎﮑﺑ ﻪﺘﻓر ﺖﺳا . رد رﺎﺛآ ﮥﯿﻟوا دﻮﻤﺤﻣ ﺎﺗ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺟ ﻪﻈﺣﻼﻣ

،ﺪﺷ ﻦﯾا هژاو رﺎﮑﺑ

ﻪﺘﻓﺮﻧ

،ﺖﺳا ﺎﻣا زا

» ﺎﻫ ﻪﯾﺎﺴﻤﻫ «

لﺎﻤﻌﺘﺳا ﺪﻌﺑ ﻪﺑ ﻦﯾا

هژاو شرﺎﺛآ رد ﺖﺳا ناواﺮﻓ

. ﻪﻧﻮﻤﻧ :

» ﺖﻟﺎﺣ ﺎﻤﻏا مراد زﺎﺑ مﺮﺳ ﺎﻨﺑ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ ﻪﺑ گرﺰﺑ نﺪﺷ « ) ،دﻮﻤﺤﻣ 1375 : 498 .(

ﯽﻠﺒﻗ رﺎﺛآ رد دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا يﺎﺠﺑ دﻮﺧ

» ار « زا

» ه « ياﺪﺻ زا يﺮﮕﯾد يرﺎﺘﺷﻮﻧ ﻞﮑﺷ ﻪﮐ ﺖﺳا هدﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ظﻮﻔﻠﻣ ﺮﯿﻏ

)-ِ

( ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ًﻼﺜﻣ

» هﺪﺑ ﻪﺑﺎﺘﮐ

« رد ﺎﯾ و ،

» ﻪﯾﺎﺴﻤﻫ ﺎﻫ « هﺎﺗﻮﮐ تﻮﺼﻣ ﻪﺑ ار دﻮﺧ يﺎﺟ دﺮﺑرﺎﮐ ﻦﯾا

» و « ﯽﻣ ﺪﻫد :

» يﺪﻨﻓا ﻢﺘﺳر

ﯽﻣ ﻢُﻏ ﻢُﻏ زﺎﺑ و دزاﺪﻧﺎﯿﻣ ﻦﯿﯾﺎﭘ ار شﺮﺳ ﺪﻨﮐ

:

» ﻢﺘﺴﯿﻧ ﺎﻤﺷ ﺎﺑ ﻪﮐ ﻦﻣ .

....

مدﻮﺑ ﻪﺘﻔﮔ لوا زا ﻮﻨﯾا «

) ،دﻮﻤﺤﻣ 1357 : 475 .(

رد دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا

» لﺎﺣ ﺖﯾﺎﮑﺣ «

ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻞﯿﻟد )ه

( ﻦﯾا و ،ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاد تﺎﻤﻠﮐ نﺪﺷ ﻞﮑﺷﺪﺑ ار هﺮﺴﮐ ﻪﺑ ظﻮﻔﻠﻣ ﺮﯿﻏ

ﯽﻣ رﺎﮑﺷآ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻧﺎﻣز ﯽﯾﺎﻤﻧﺪﺑ هژاو ﯽﻧﺎﯾﺎﭘ فوﺮﺣ ﻪﮐ دﻮﺷ

» ش « ﺶﺷﻮﮐ ﻞﺜﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ...

ﻪﺸﺸﺷﻮﮐ .

ِﺶﺸﺷﻮﮐ...

دﺮﮐ . هﺎﮔ ﺎﺑ

ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺎﻬﻣدآ

و ﺖﻌﯿﺒﻃ ،ﻪﻠﻤﺟ ﺖﯿﻔﯿﮐ و

» ار

« ﻪﺑ ﯽﻟﻮﻌﻔﻣ ي

» ن « رﻮﺴﮑﻣ لﺪﺑ ﯽﻣ

،دﻮﺷ نآ ﻢﻫ رد يدراﻮﻣ ﻪﮐ فﺮﺣ

(8)

٨

هژاو ﺮﺧآ ياراد تﻮﺼﻣ هدﻮﺑ و قﺎﺤﻟا هﺮﺴﮐ ﻪﺑ نآ ﻞﮑﺸﻣ ﺖﺳا . ﻦﯾا ﺮﻣا ﻪﺑ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﮏﻤﮐ ﯽﻣ ﺎﺗ ﺪﻨﮐ ﺖﻓﺎﺑ ﻪﻠﻤﺟ ار ﻪﺑ ﮥﺠﻬﻟ

ﯽﺑﻮﻨﺟ ﮏﯾدﺰﻧ ﺪﻨﮐ . دﻮﺧ دﻮﻤﺤﻣ ﯽﻣ ﺪﯾﻮﮔ :

» زا ﯽﻀﻌﺑ ﯽﻣ ﺪﻧداﻮﺳﺎﺑ ﻪﮐ نﺎﺘﺳاد يﺎﻬﻣدآ ﺪﻨﯾﻮﮔ

:

» ﻪﺟﻮﺟ هﺪﺑ ار ﺎﻫ « ﺖﻌﯿﺒﻃ ﻪﺑ ﻪﮐ

ﯽﻣ نﺎﺸﺘﯿﺼﺨﺷ و ﺪﯾﻮﮕﯿﻣ ﺖﺳا داﻮﺴﯿﺑ ﻪﮐ ﺲﯿﻘﻠﺑ ﺎﻣا ،درﻮﺧ

:

» ﻪﺟﻮﺟ ﺮﯿﮕﺑ ِنﺎﻫ « ) ،نﺎﺘﺴﻠﮔ 1383 : 82 .(

رد نﺎﺘﺳاد ﺪﻤﺣا يﺎﻫ

،دﻮﻤﺤﻣ ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ سﻮﻧﺄﻣ و هراﻮﻤﻫ ﺮﺛﺄﺘﻣ زا ﻖﻄﻨﻣ ﺮﻌﺷ ار ﻪﺑ نﺎﺑز هدﺎﺳ ﯽﺘﺴﯿﻟﺎﺋر اﺮﮔ

ﻢﯿﻨﯿﺒﯿﻣ . ﺎﺠﻧآ

ﻪﮐ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ يﺎﺠﺑ ﻦﺤﻟ

،ﯽﯾاور ﻒﯿﺻﻮﺗ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ و ﻪﺑ ﺮﯾﻮﺼﺗ ﯽﻣ ﺪﺸﮐ تﺎﻈﺤﻟ و رﺎﺷﺮﺳ

زا

،نﺎﺠﯿﻫ هوﺪﻧا و ﺞﻧر ار رد ﺐﻟﺎﻗ نﺎﺑز

ﯽﻣ

،دﺰﯾر نﺎﺑز ﯽﻨﺤﻟ ﻪﻧاﺮﻋﺎﺷ ﺪﻨﮑﯿﻣ اﺪﯿﭘ .

رد ﻦﯿﻨﭼ ﯽﯾﺎﻀﻓ يوار رد ﻦﺘﻣ ﻒﻗﻮﺗ ﺪﻨﮑﯿﻣ و هﺪﻨﻧاﻮﺧ ار يﺎﻫﺮﯾﻮﺼﺗ ﺎﺑ ﺶﯾﻮﺧ ﯽﻋاﺪﺑا

هاﺮﻤﻫ ﯽﻣ دزﺎﺳ . ﻪﻔﻟﺆﻣ ﯽﯾﺎﻫ ﻪﮐ ﻦﯿﻨﭼ ﻦﺤﻟ ﻪﻧاﺮﻋﺎﺷ يا ار دﺎﺠﯾا ﯽﻣ

،ﺪﻨﮐ ﺐﺳﺎﻨﺗ هژاو ﻦﯿﺑ

،ﺎﻫ هﺮﻬﺑ يﺮﯿﮔ زا نﺎﯿﺑ يرﺎﻌﺘﺳا و

ﯽﻬﯿﺒﺸﺗ و ﯽﻘﯿﺳﻮﻣ ﯽﻧورد

،ﺖﺴﻣﻼﮐ ﻪﮐ

ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﻪﯿﺒﺸﺗ ﺶﻘﻧ

ار يزﺎﺑ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ .

» و هﺎﻣ ﻪﮐ رﺎﮕﻧا هﺪﻣآ دﻮﺑ ﻦﯿﯾﺎﭘ و نﻮﭽﻤﻫ ﯽﻘﺒﻃ زا رز ﻪﺑ ﯽﮕﻧر ﻢﯾﻼﻣ ﻪﮐ ﯽﮑﻨﺧ و يدﺎﺷ ﻪﺑ ار هاﺮﻤﻫ

،ﺖﺷاد و اﺪﺻ رد

،ﺐﺷ ﻪﺑ ﯽﮑﺒﺳ ﺐﺷ هﺮﭘ ﺮﭘ ﺪﯿﺸﮑﯿﻣ و ﺎﺑ ياﺪﺻ شﻮﺧ بآ ﯽﻣ ﻢﻫ رد ﺪﺷ

« ) ،دﻮﻤﺤﻣ 1383 - 2 : 50 .(

ﺮﮔا ﻪﺑ رﺎﺛآ ﯽﻧﺎﺘﺳاد ناﺮﺻﺎﻌﻣ يﺮﻈﻧ

،ﻢﯿﻨﮑﻔﯿﺑ ﯽﻣ رد

ﻢﯿﺑﺎﯾ يﺮﯿﮔرﺎﮑﺑ ﻪﯿﺒﺸﺗ

رد ﺖﻣﺪﺧ و ﻒﯿﺻﻮﺗ يزادﺮﭘ ﺖﯿﺼﺨﺷ

يﺮﻣا

،ﺖﺳا ﺞﯾار و

ﺐﻠﻏا تﺎﻬﯿﺒﺸﺗ زا

ﯽﮔدﺎﺳ

،ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﻢﻬﺒﻣ

و ﻞﯿﺨﻣ ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ و ﻪﺑ ﮥﺑﺎﺜﻣ يراﺰﺑا ياﺮﺑ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻞﻤﻋ ﺪﻨﻨﮑﯿﻣ .

ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺮﻫ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ يا ةﻮﯿﺷ صﺎﺧ ﯽﻏﻼﺑ دﻮﺧ

ار

،دراد ﻪﮐ ﺎﺑ ﺖﻗد رد شرﺎﺛآ ناﻮﺘﯿﻣ ﻪﺑ ﮏﺒﺳ وا ﺪﯿﺳر . دﻮﻤﺤﻣ ﻢﻫ رد بﺎﺑ

ﻪﯿﺒﺸﺗ هﻮﯿﺷ يﺎﻫ صﺎﺧ دﻮﺧ ار

،دراد ﯽﻌﺳ ﺪﻨﮑﯿﻣ ﻦﯿﻓﺮﻃ ﻪﯿﺒﺸﺗ ار ﯽﺴﺣ

،ﺪﻨﯾﺰﮔﺮﺑ و ﺰﺟ يدراﻮﻣ رد كﺪﻧا

ﮥﻗﻼﻋ ﯽﻧاﺪﻨﭼ ﻪﺑ

ﯽﮔدﺮﺸﻓ تﺎﻬﯿﺒﺸﺗ

دراﺪﻧ . ﺮﯾوﺎﺼﺗ ﯽﻨﻫذ رد ﺶﺗﺎﻬﯿﺒﺸﺗ دراﺪﻧ دﻮﺟو

و زا ﺎﺠﻧآ ﻪﮐ حور يدﺎﻣ ﺮﺑ ﺮﯾوﺎﺼﺗ ﻖﻠﺧ ةﺪﺷ وا

،ﺖﺴﻤﮐﺎﺣ

يﺎﻬﺗرﻮﺻ ﯽﻟﺎﯿﺧ

وا ضﻮﻤﻏ ﺰﯿﻧ دراﺪﻧ

و ﻪﺑ يﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ نﺎﺑز

ﺖﺳا رادﺎﻓو .

نﺎﯿﻣرد ﻪﺒﺸﻣ ﻪﺑ يﺎﻫ يدﺮﺑرﺎﮐ ،دﻮﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا نﺎﺑز

ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﻣﺎﺴﺑ ﻪﺑ تﺎﻧاﻮﯿﺣ صﺎﺼﺘﺧا دراد

.

» تﺎﻤﻠﮐ ﻞﺜﻣ ﻮﻟاز ﻪﺑ ﺶﻨﻫذ هﺪﯿﺒﺴﭼ ﺪﻧدﻮﺑ « ) ،دﻮﻤﺤﻣ 1382 - 2 : 177 .(

هﺎﮔ ﻪﺑ ﻪﺒﺸﻣ ﻪﺑ يﺎﻫ ﺮﺛﺄﺘﻣ زا ﻢﯿﻠﻗا بﻮﻨﺟ ﺰﯿﻧ درﻮﺧﺮﺑ ﻢﯿﻨﮑﯿﻣ ﻪﮐ ﺖﯾﻮﻫ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ار ﻪﺑ دراﺬﮕﯿﻣ ﺶﯾﺎﻤﻧ .

» ﻪﻣﺎﺷ شا ﻞﺜﻣ ﻪﺳﻮﮐ ﺰﯿﺗ ﺖﺳا « ) ،دﻮﻤﺤﻣ 1357 : 216 .(

ﺺﯿﺨﺸﺗ رد

يﺎﻬﻧﺎﺘﺳاد

،ﺮﺻﺎﻌﻣ ﯽﮕﺘﺴﺟﺮﺑ دﻮﺧ

ار زا ﺖﺳد ﺖﺳا هداد و

رد ﻊﻗاو يﺎﻫدﺮﻣ ةرﺎﻌﺘﺳا ﻪﺑ

بﺎﺴﺣ ﯽﻣ ﺪﯾآ ﻪﮐ

ﻂﻘﻓ ﻪﻠﯿﺳو يا ياﺮﺑ لﺎﻘﺘﻧا ﺖﺳا مﺎﯿﭘ .

ﺖﺳا ﺖﺳرد ﻪﮐ

رد

،دﺮﺑرﺎﮐ ﻪﻧﻮﮕﻨﯾا فﺪﻫ

يﺮﯿﮔ ﻪﺑ ﺖﻤﺳ دﻮﺧ نﺎﺑز

،ﺖﺴﯿﻧ ﺎﻣا ﻞﺒﻗ زا رﺬﮔ

هﺪﻨﻧاﻮﺧ زا

،نآ ﻪﻈﺤﻟ يا وا ﻒﻗﻮﺘﻣ ار و

ﻪﺑ دﻮﺧ ﺐﻠﺟ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ . ﻦﯾا ﻞﯿﺒﻗ ﺎﻫدﺮﺑرﺎﮐ ﺰﯿﻧ ﻪﺑ ﺐﺒﺳ تﺮﺜﮐ

،لﺎﻤﻌﺘﺳا لﺎﯿﺧ

و يﺰﯿﮕﻧا

ﮥﺒﻨﺟ يﺮﻨﻫ ندﻮﺑ دﻮﺧ ار زا ﺖﺳد هداد ﺪﻧا .

» ﮥﯾﺎﺳ ﻞﭘ يور بآ ﯽﻣ ﺪﯿﺼﻗر « ) ،دﻮﻤﺤﻣ 1382 ، 1 : 122 .(

» دﺎﺑ نﺎﻣﺮﻓ ار زا نﺎﻫد نﺎﺒﻫوﺮﮔ ﻢﻧﺎﻏ ﯽﻣ ﺪﭘﺎﻗ « ) ،دﻮﻤﺤﻣ 1378 : 11 .(

ﯽﻣ ناﻮﺗ ﻪﯾﺎﻨﮐ ار ﮥﺼﺧﺎﺷ ﯽﻏﻼﺑ ﺐﻠﻏا نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺮﺻﺎﻌﻣ

ﻞﺜﻣ

،هداﺰﻟﺎﻤﺟ لآ

ﺪﻤﺣا و ﺖﺴﻧاد...

. رد نﺎﺑز دﻮﻤﺤﻣ ﺰﯿﻧ ﻪﯾﺎﻨﮐ

ﺎﺑ ﺪﻣﺎﺴﺑ ﯽﯾﻻﺎﺑ رﺎﮑﺑ ﻪﺘﻓر ﺖﺳا . ﻦﯾا تﺎﯾﺎﻨﮐ ﻪﮐ ةدوﺪﺤﻣ زا ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ

ﯽﺻﺎﺧ ﺮﺛﺄﺘﻣ هﺪﺸﻧ و ﯽﺑﺎﺗزﺎﺑ زا ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻞﯿﺻا ﯽﻧاﺮﯾا

،ﺖﺳا هوﻼﻋ ﺮﺑ رد زﺎﺠﯾا

،مﻼﮐ ﻪﻐﻟﺎﺒﻣ ار نﺎﺸﻧ ﯽﻣ

،ﺪﻫد و ﺮﺑ ﺮﺛا تﺮﺜﮐ لﺎﻤﻌﺘﺳا

، ﺎﺑ ﺖﺷﺬﮔ نﺎﻣز ﻪﺑ بﺮﺿ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﻞﺜﻤﻟا هﺪﺷ

-

ﺖﺳا . ﻪﻧﻮﻤﻧ :

» يﻮﻠﮔ يداﺮﻣ ﺶﯿﭘ وﺪﻤﻣ ﺮﯿﮔ هدﺮﮐ ﺖﺳا « ) ،دﻮﻤﺤﻣ 1378 : 13 (

» نﺎﺸﻓﺮﺣ ﻞﮔ ﻪﺘﺧاﺪﻧا دﻮﺑ « ) ،دﻮﻤﺤﻣ 1 ، 30 (

زا ﺮﻈﻧ

،زدرﺎﭽﯾر ﻒﯿﺗﻮﻣ

(motif) ﺎﯾ

) ﻪﯾﺎﻣ ﻦﺑ ( ترﺎﺒﻋ زا ﮏﯾ

،ﺮﮑﻓ عﻮﺿﻮﻣ ﺎﯾ ﻪﯾﺎﻤﻧورد ﺖﺳا يا ﻪﮐ

رد ﺐﻟﺎﻗ و تﺎﻤﻠﮐ

،تارﺎﺒﻋ ﺮﯾوﺎﺼﺗ

،لﺎﯿﺧ

،صﺎﺨﺷا

،لﺎﻤﻋا ﺎﻬﻧﺎﮑﻣ و.

رد..

ﮏﯾ ﺮﺛا يﺮﻨﻫ دﻮﻤﻧ اﺪﯿﭘ ﺪﻨﮑﯿﻣ راﺮﮑﺗ و ﻦﯾا ﺮﺼﻨﻋ ﺎﯾ يﻮﮕﻟا

،ﻦﯿﻌﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ

ﻂّﻠﺴﻣ يﻮﮕﻟا يﺮﻨﻫ ار دﻮﺟﻮﺑ ﯽﻣ دروآ ) ،زدرﺎﭽﯾر 1375 : 86 .(

رد ﺪﻤﺣا رﺎﺛآ دﻮﻤﺤﻣ

ﻪﺑ ﯽﺧﺮﺑ هژاو ﺎﻫ و تارﺎﺒﻋ ﻢﯾرﻮﺨﯿﻣﺮﺑ ﻪﮐ

ﺪﻣﺎﺴﺑ يﻻﺎﺑ ﯽﺘﺣاﺮﺑ ﺎﻬﻧآ شرﺎﺛآ

ار زا ﺮﮕﯾد ناﺮﺻﺎﻌﻣ ﺰﯾﺎﻤﺘﻣ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺖﺳا . ﻦﯾا هژاو ﺎﻫ ﺖﺤﺗ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﮓﻨﻫﺮﻓ

،ﺖﯾﻮﻫ و بادآ و مﻮﺳر

و ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ نآ

ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﻞﮑﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا . ﻦﯾا و تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ هژاو

ﺎﻫ ﻞﻣﺎﺷ دراﻮﻣ ﺮﯾز ﺖﺳا :

،ﺎﯾرد ﻪﻧﺎﺧدور يﺎﻫ ﺮﭘ

،بآ يﻮﺑ ﻢﻫز

،ﯽﻫﺎﻣ

،ﻪﺳﻮﮐ كﺎﯾﺮﺗ و قﺮﻋ و

،رﺎﮕﯿﺳ ﯽﺟﺮﺷ رازآ ندﻮﺑ ةﺪﻨﻫد

اﻮﻫ و قﺮﻋ ﻦﺘﺨﯾر

،ناواﺮﻓ ﻞﺨﻧ و

،نﺎﺘﺴﻠﺨﻧ عاﻮﻧا

،ﺎﻣﺮﺧ مﺎﺴﻗا ﯽﻫﺎﻣ و.

. ..

(9)

٩

ﺮﺜﻧ ﺖﻟود يدﺎﺑآ نوﺪﺑ ﻪﻐﻟ�